Fruittuin van West

Door de toegangspoort kom je als bezoeker eerst langs een winkel en horecavoorziening, dan openbaart zich het kronkelende pad door de Fruittuin van West. Hier mag je zelf fruit plukken en eieren rapen. En half Amsterdam doet enthousiast mee, vertellen Wil en Lisan Sturkenboom over hun multifunctionele zelfplukfruittuin in AmsterdamWest. Voordat ze naar de hoofdstad verhuisden, waren ze fruittelers in Dronten. Wat bewoog hen om hun vertrouwde Warmonderhof boomgaard te verkopen voor een gedurfd nieuw avontuur in de hectiek van de stad? Het antwoord van Wil klinkt overtuigend eenvoudig: “Ik wilde nog eens echt iets anders doen voor mijn vijftigste.”

Het idee voor deze gewaagde stap rijpte bij Wil en Lisan meer dan tien jaar geleden. In 2010 zijn ze met verscheidene gemeenten gaan praten over de mogelijkheden voor een zelfplukboomgaard in combinatie met andere publieksfuncties. Uiteindelijk kwamen ze met de gemeente Amsterdam tot een overeenkomst. “Een directe connectie met de gemeente, dat was voor mij wel erg belangrijk en fijn”, zegt Wil. “Amsterdam reageerde toen en nog steeds heel snel, zodat wij bijvoorbeeld niet acht weken op antwoord hoeven te wachten. In ruil daarvoor bieden wij een mooie plek voor de omringende wijken en denken wij mee met de gemeente. Zo hebben we sinds enige tijd een hanen en

Wil en Lisan Sturkenboom

Bezoekers mogen zelf versgelegde eieren rapen tussen de scharrelende kippen bij de Fruittuin van West. Het nieuwe bedrijf in Amsterdam van fruittelers Wil en Lisan Sturkenboom is een aantrekkelijk publieksbedrijf met zelfpluk, boerderijwinkel, horecavoorziening en dieren. ”In het weekend zijn de eieren snel op.”

TEKST ISMAËL BEARZATTO | FOTO’S FAMILIE STURKENBOOM

Foto Bernard Faber

Bedrijfsgegevens Fruittuin van West - Amsterdam

Arbeid | Wil en Lisan Sturkenboom; plus circa 40 betaalde arbeidskrachten (in totaal buiten de ondernemers 10 fte) Areaal | 16 ha grond in erfpacht 4 ha fruitboomgaard met kippen en varkens, 2 ha winkel, horeca, parkeerplaats, wandelpad, 6 ha weiland met 14 Hereford koeien, 2 ha natuurweide en 2 ha natuur Bodem | klei, 25% afslibbaar, pH 7; organisch stofgehalte varieert van 3% tot 6% op de verschillende eilanden van de fruittuin Bemesting | kippen en houtcompost (biomeiler) Afzet | boomgaard zelfpluk Aanvullende ondernemingen | o.a. csa Pluk, zorgverlening, kaasmakerij, Warmonderhof opleiding stadslandbouw Activiteiten | tentoonstelling, agroforesty-proef, boerderijeducatie, festivals, workshops, concerten, theater, bruiloften www.fruittuinvanwest.nl

“Ik wilde nog eens echt iets anders doen voor mijn vijftigste.”

kippenasiel. Naar een opvangplek voor deze afgedankte dieren is in Amsterdam verassend genoeg veel vraag.”

Veelzijdigheid is de kern van hun bedrijfsopzet. De Fruittuin van West is heel veel meer dan een boomgaard zoals Wil en Lisan in Dronten hadden. Zo scharrelen er kippen onder de bomen, struin er een aantal varkens rond, biedt de boerderijwinkel een ruim assortiment en eten bezoekers een fruitgebakje in het restaurant. Agroforestry test Wil uit op de slechtste stuk grond, waar een harde laag in de bodem zit. Daar is op een ‘hügel’, een soort rug, een combinatie van pruimen, herfstframbozen, wilgen en aardappelen geplant. Deze gewascombinatie moet optimaal gebruikmaken van het beschikbare licht en water, maar is ook bedoeld om de grond open te breken. “We willen een mooiere bodemstructuur”, verklaart Wil. Ook de kippen spelen een belangrijke rol in de boomgaard. Kippen bemesten namelijk direct de fruitbomen en struiken maar ze ‘eten’ ook plagen weg. “In Dronten werkten we al met kalkoenen, dat ging vrij goed.”

Naast de activiteiten die Wil en Lisan zelf runnen,

biedt hun bedrijf ruimte aan andere ondernemers. “Als ze in het grote plaatje passen, zijn andere bedrijven welkom.” Alle takken op de Fruittuin versterken elkaar. Gevestigd zijn Pluk, een CSAtuin met meer dan honderd abonnees; een zorgboerderij; een kaasmakerij

en zelfs een popup museum. “Het is zo mooi om te zien, zoveel enthousiaste mensen met verschillende achtergronden op ons bedrijf. Door de grote diversiteit aan activiteiten is er voor iedereen wat te doen”, zegt Lisan.

Een les die Wil en Lisan graag delen: ga echt als ondernemer te werk bij het opzetten van een vernieuwend bedrijf zoals de Fruittuin van West. In maart 2014 werd de eerste boom geplant. Daarna duurde het nog een jaar of drie voordat er winst werd gedraaid. Lisan: “In deze periode hebben we veel geleerd. We hebben ook best veel leergeld betaald. Veel dingen doe je voor het eerst, veel dingen zijn uniek. Starten met een zelfpluktuin, een boerderijwinkel en horeca. Het opbouwen van binding met je klanten vanuit de buurt is uiterst belangrijk. Die klanten een reden bieden waarom ze speciaal naar jou toe zouden moeten komen, dat is nogal wat.” In dit digitale tijdperk is het, zeker voor een stadsboerderij, belangrijk om een goede website te hebben. “Op dit moment hebben wij een tweewekelijkse nieuwsbrief die naar drieduizend abonnees verstuurd wordt. 40% leest de nieuwsbrief ook, wat best veel is”, aldus Lisan. Wil vult aan: “Beginnen met een goed bedrijfsplan is erg belangrijk. Dat merkten wij vooral tijdens onze gesprekken met de gemeente. Bij een heel maatschappelijk georiënteerd bedrijf zoals wij voor ogen hadden, moet je met een goed verhaal voor de dag komen. Ook om de andere partij ervan te kunnen overtuigen dat je in staat bent het plan van A tot Z uit te voeren. Natuurlijk hielp het enorm dat ik hiervoor de Warmonderhof boomgaard heb gerund. Het vertrouwen in mijn vakmanschap was er al.”

Naast de publieksfuncties wordt ook de vermarkting van de producten innovatief aangepakt. Wil: “Het grootste deel van ons fruit wordt zelf geplukt door klanten uit de buurt. De verschillende soorten en cultivars hebben we daarom ook uitgezocht op een zo jaarrond mogelijk aanbod van plukbaar fruit.” Er is geïnvesteerd in een divers palet aan fruitbomen. Biologisch geteeld en bemest door eigen kippen. “Zoiets kan je alleen doen met een realistisch terugverdienmodel dat de gemaakte kosten dekt. Je maakt bijvoorbeeld geen jam van je meest hoogwaardige fruit.” Na vijf jaar blijkt het bedrijf stabiel. En maken de Am

sterdammers op speelse wijze kennis met de landbouw terwijl ze gezonde en vitale producten kopen. Zowel de ecologische als de economische aspecten van de bedrijfsvoering zijn op orde. Wil: “Het gaat goed met onze bomen en kippen maar ook met onze klantenbasis en de verkoop. We gaan zeker nog veranderingen doorvoeren de komende jaren, maar grote ingrepen zijn niet meer nodig.” Wil en Lisan bouwden de Fruittuin van West samen op. “Het is leuk om dit met zijn tweeën te doen”, zegt Wil. “In Dronten deed Lisan er nog werk naast en was de boomgaard veel meer mijn ding.” Lisan voegt toe: “Wil is voornamelijk druk met de bomen en de kippen, ik houd mij meer bezig met de boerderijwinkel en de horeca. Zo hebben we allebei onze eigen inbreng in het bedrijf.”