KLASTIPS: Stel scherpe vragen

Klastips Bestaan er domme antwoorden?

Geven je leerlingen al eens ‘domme’ antwoorden? Kan, maar misschien zijn ook je eigen vragen niet allemaal achttien karaat. Het boek ‘Vraagtechnieken in de klas’ maakt ze scherper. Hier alvast tien tips.

Tekst Stijn Govaerts Bron‘Vraagtechnieken in de klas’, Gordon Pope

#DURFTEVRAGEN Wat heb je aan goede vragen als je leerlingen niet durven antwoorden? Laat daarom foute antwoorden niet voor wat ze zijn. Verken ze, diep ze uit en vraag door. Wie de bal mis slaat, maakt niet als enige die denkfout. Elk fout antwoord is een leerkans. FILEER OP VRIJDAG Begin de les met een vooruitblik: “Aan het einde van de les vraag ik jullie mening over privacy of boskap”. Schrijf een vraag op het bord die pas dieper in je les aan bod komt. Of introduceer op maandag de vraag van de week en fileer ze pas vrijdagmiddag.

EXTRA ZOU(T) Sommige vragen suggereren dat er maar één correct antwoord bestaat. Waarom is suiker lekker, hoe ontstaat een lawine? Formuleer ze anders: waarom vinden we suiker lekker, hoe zou een lawine ontstaan? Zo maak je duidelijk dat meerdere antwoorden kunnen.

GEBRUIK JE ACHTERZAK Met een neutrale reactie lok je meer antwoorden uit. Reageer je met een compliment of halve afwijzing “Dat is zo, Piet, maar …”, dan verklein je de kans dat andere leerlingen nog reageren. Hou dus zowel het complimentje als het gemaar even in je achterzak.

CLIFFHANGER Sluit je les af met een prikkelende vraag en stuur je leerlingen naar huis in onwetendheid. Wedden dat sommigen voor je volgende les op zoek gaan naar het antwoord op jouw cliffhanger of ‘Grej of the day’?

PINGPONG IN DE REFTER Natuurkundige Enrico Fermi daagde zijn studenten uit door ze bijna onmetelijke hoeveelheden te laten schatten. “Hoeveel pingpongballen heb je nodig om de refter te vullen?” Hoe leerlingen over zo’n probleem nadenken is belangrijker dan het antwoord.

SPEEL BASKETBAL Even pingpongen met een leerling? Let dan op dat je niet in een tweegesprek verzandt. Alternatief: basketten met de hele groep. Stel de vraag. Geef wat tijd. Duid één leerling aan om te antwoorden. Vraag een andere leerling om commentaar. Herhaal.

DEEL SECONDEN UIT Geef leerlingen tijd na je vraag. Zeker als ze een mening of emotioneel antwoord moeten geven. Wacht ten minste drie tot vijf seconden voor je iemand aanduidt.

STOP DE KLOK Gepassioneerd door je les? In je flow dreig je sneller te spreken of te reageren. Las bewust pauze in tussen een antwoord en jouw reactie daarop. Dan toon je dat je hun poging serieus neemt. En krijgen leerlingen de tijd om te vergelijken met hun eigen antwoord.

KWEETNIE KAN NIET Spreek met je leerlingen af dat “Ik weet het niet” nooit volstaat. “Ik weet het niet zeker, maar ik denk dat …”, kan wel. Hoor je dat gemakzuchtige antwoord toch? Reageer dan met minstens één vervolgvraag.