Kans 1-2017

Bij de aanvraag van een nieuw paspoort werd de verblijfsvergunning van Fouad (49) ingetrokken, waardoor de Soedanees alles kwijtraakte. De journalist en activist hoopt dat de rechter hem gelijk geeft en hij toch legaal in Nederland mag blijven. Zodat hij vanuit hier kan strijden tegen de dictatuur.

Met een “verblijfsvergunning asiel onbepaalde tijd” op zak bouwt Fouad, die in Soedan niet veilig is als journalist en activist, een nieuw leven op in Nederland. Hij werkt als pakket- en postbezorger, vindt een huis en koopt een auto. Ook organiseert hij bedevaartreizen naar Mekka en Medina. Zes jaar later, in 2014, vraagt hij een nieuw paspoort aan. Plots wordt zijn verblijfsvergunning ingetrokken. ‘Mijn geboorteakte zou niet echt zijn. Ook beweert de IND dat ik geen journalist ben en geen lid van de Democratic Unionist Party, de oppositiepartij van Soedan.’

Gevangenis

‘Jammer’, zegt Fouad. Dat is zacht uitgedrukt. Fouad mag niet meer werken en verliest zijn woning. Soms slaapt hij in de moskee, soms op het station. Sinds een jaar heeft hij weer een dak boven zijn hoofd. Maar een inkomen heeft hij niet. Vijf keer per dag gaat Fouad naar de moskee. Hij doet vrijwilligerswerk bij de tweedehands kledingbank en drinkt koffie bij dagopvang

KANS NR.1

maart 2017

4

Hulp aan vaders met losse handjes. Misschien moeten alle papa’s op cursus?

8

Win de Majoor, de eerste enige echte Leger des Heils-fiets!

10

Kostersgang van het Leger des Heils in Groningen, waar hij over voetbal kletst en zijn post ophaalt.

’s Nachts schrijft hij columns voor kranten in Egypte en Soedan. In zijn laatste column beschrijft hij hoe verschillende religies vreedzaam kunnen samenleven. ‘Wij moslims zijn geen terroristen’, lacht hij. Op social media strijdt Fouad tegen het dictatoriale regime in zijn thuisland. ‘In Soedan beland ik net als mijn collega’s in de gevangenis. En ik heb geen geld om mezelf vrij te kopen.’

Vechten met woorden Binnenkort is de rechtszaak. De leider van de oppositiepartij stuurde bewijsmateriaal om aan te tonen dat Fouad actief lid is, eindredacteuren van diverse media mailden verklaringen. Als hij weer een verblijfsvergunning heeft, wil hij zo snel mogelijk betaald werk vinden. ‘Ik droom ervan om mijn vrouw en dochter naar Nederland te halen. Nederland is mijn land. Hier voel ik me vrij, vanuit hier kan ik met woorden vechten.’

Mama Luiza huilt bijna niet meer, na een (jong) leven vol ellende lijkt ze haar draai eindelijk gevonden te hebben.

12

Het aantal dakloze jongeren groeit fors. Wat doet het met je als je voor je achttiende al dakloos bent? Ghazi en Shannen vertellen.

16

Siebren Wierstra runt een gezinshuis met vier, niet altijd even makkelijke, kinderen. ‘Ze vechten met zichzelf, niet met mij.’

24

Annemarie Pronk, projectleider bij het Leger en winnaar van Heel Holland Bakt: ‘Ik ben soms een slaaf van mijn eigen enthousiasme.’

BEELD COVER LINELLE DEUNK TEKST FIEKE WALGREEN

COVER Fouad Kabara

Verder: P22 Leger helpt de boeren in Malawi P27 Whatsapp-en met daklozen

P28 Leonie Knip: ‘Ik moest weer leren voelen.’

CARING DADS BIEDT VADERS DE HELPENDE HAND

Papa is boos

De samenleving heeft weinig begrip voor vaders met losse handjes. Begrijpelijk, maar wellicht is er een categorie “boze vaders” die je kunt helpen in plaats van veroordelen? De training Caring Dads van het Leger des Heils biedt hulp. Aan Brand Heek bijvoorbeeld. ‘Ik wilde een stoere vader zijn die veiligheid biedt, maar bleek zelf de onveiligheid.’

TEKST BART DE HAAN BEELD JUDITH DEKKER

Aan de houten boswoning hangt een wit bord met rode letters. ‘Brandgevaar!’ Als je het verhaal van de bewoner kent, vind je dat een slechte woordgrap of juist een dappere getuigenis van zelfkennis. Brand Heek (50) is een zorgzame vader, maar wel eentje met een explosief randje. En dat weet hij van zichzelf. Maar daarover later meer.

Laat ik eerst de sfeer beschrijven. We bevinden ons diep in Brabant, niet ver van de Belgische grens. Een knerpend bospad leidt naar het vakantiehuis waar Brand nu zeven jaar woont. Hij is niet de enige gescheiden man die zijn toevlucht zocht in dit recreatiepark. De woning lijkt op het boswachtershuisje van Playmobil waarmee mijn eigen kinderen graag spelen. Binnen glijden mijn ogen langs een Jezusbeeld en boeddhistische mantra’s. De haard knettert. Brand tokkelt wat op zijn akoestische gitaar. Aan de muren hangen vrolijke tekeningen. In de diepe tuin achter het huisje ontwaar ik boomhutten. Ik zie een trampoline en overal slingeren ballen rond. Rond de vennetjes kun je heerlijk verstoppertje spelen. In de zomer gaat het zwembad open. Voor de winteravonden zit de kast van Brand vol spelletjes. Voor kinderen moet het hier een paradijs zijn.

Tropenjaren

Maar dat was niet altijd zo. Brand haalt diep adem en begint aan zijn verhaal. ‘Toen ik vader werd, vond ik dat een waanzinnige opgave. Ik wilde het zó graag goed doen.’ De toenmalige ICT-coach vertelt over “tropenjaren”. Over een burn-out. Over een sluimerende gluten-allergie die ineens aan het daglicht kwam. Over zijn zoons (nu 9 en 11), razend slim maar ook behoorlijk druk. ‘Met hun moeder ontstonden meningsverschillen over de opvoeding. We maakten vaak ruzie. Tot het niet meer houdbaar was en we uit elkaar gingen. Vanaf toen stond ik er alleen voor als de jongens bij mij waren. En ik vond het opvoeden al zo moeilijk.’

Brand schetst de situaties. Denk aan het einde van een werkdag. Iedereen loopt op het tandvlees. Het avondeten heeft haast want de dag is nog niet klaar. Er wacht een parade aan verplichtingen. Sport, tienminutengesprekken, administratieve sores. In de huiskamer vliegen de kids elkaar de hele tijd in de haren. De eerste, tweede en derde keer vraag je aardig of het rustig kan. Maar het gaat van kwaad tot erger. En net als jij een ei op de grond laat vallen, begint er één keihard te krijsen. Voor mij als vader een herkenbaar tafereel. Wees eerlijk vaders: wie wordt er op zo’n moment niet boos?

Explosief

Brand weet inmiddels van zichzelf dat dit gevaarlijke momenten zijn. ‘EN NU KAPPEN! Dat brulde ik dan. Het geschreeuw is al niet goed, maar soms ging ik echt over de grens. Dan trok ik de kinderen veel te hardhandig uit elkaar. En in een driftbui heb ik ze, meer dan eens, een tik verkocht. Verschrikkelijk vond ik dat. Maar ik wist niet wat ik anders moest doen. Ineens was ik het zat. Klats! Ik explodeerde van nul tot honderd in een halve seconde. Dat is voor kinderen natuurlijk niet te bevatten. Het is onmacht, pure onmacht. Ik schaamde me kapot. Ik wil een fijne vader zijn die vrijheid én veiligheid biedt, maar hier bleek ik zelf de onveiligheid te zijn.’

Op dit moment in het verhaal breekt zijn stem. Niet voor het laatst. Hij heeft het er nog steeds moeilijk mee. Vooral als het gaat over zijn jongste zoon (9), die al een tijdje niet meer bij hem over de vloer komt. ‘Ik snap hem goed. Hij is in september weer geschrokken van me. Wat toen gebeurde, was niet

‘Als ik boosheid voel, ga ik hout hakken’

Over Caring Dads

• Caring Dads is in 2001 ontwikkeld door Canadese psychologen. Medeoprichter Tim Kelly ontdekte dat een derde van alle mishandelde mannen zelf hun kinderen gaan mishandelen. Tim wil die geweldsspiraal doorbreken.

• Deelnemers volgen de training meestal verplicht.

• Vaders komen in zeventien groepssessies en twee terugkomdagen bij elkaar.

• Caring Dads werd o.a. door het Leger des Heils (onderdeel Jeugd­

bescherming & Reclassering) naar Nederland gehaald.

• Aan deelname zijn eisen verbonden. Vaders moeten hun gedrag erkennen. Hun kinderen, niet ouder dan 16 jaar, moeten ze minstens om de week zien. Bij seksueel misbruik kan nooit sprake zijn van deelname.

• De eerste Nederlandse Caring Dads­groepen begonnen vanaf 2013 in Amsterdam en Tilburg. Inmiddels hebben acht ‘zorgzame vaders’ de training voltooid. Trainer Sander van Leer: ‘Ons doel is dat constant ergens een groep draait.’

heel ernstig, maar zijn oude schrik keerde terug.’ Zijn oudere broer (11) komt wel regelmatig langs. Het geluk was dat zijn jongens hun angsten niet opkropten. ‘Gelukkig vertelden ze hun moeder over de boosheid van papa.’

Zorgzame vaders

Onder druk van zijn omgeving ging Brand, aanvankelijk met tegenzin, mee naar een organisatie voor maatschappelijk werk. Daar werd hij doorverwezen. ‘Toegeven dat ik het niet alleen kon, dat was de belangrijkste stap. Mijn omgeving speelde daarin een belangrijke rol. Als je dat toelaat, blijkt er prima hulp te zijn. Met hulp lukt het mij om een leuke vader te zijn. En de jongens kunnen onbezorgd kind zijn.’

Tijdens een intensief traject veranderde Brand in zo’n caring dad, een zorgzame vader. ‘Dat ik die mogelijkheid heb gekregen, beschouw ik als een groot cadeau.’ Een geschenk dat niet voor iedereen is weggelegd. De cruciale randvoorwaarde is dat er geen enkele onzekerheid mag bestaan over het welzijn en de veiligheid van de kinderen en hun moeder. Vervolgens richt de blik zich op de vader. Zelfinzicht is de toegangssleutel. Brand: ‘Druk je je gedrag weg? Dan heb je niks bij Caring Dads te zoeken. Durf je in de spiegel te kijken en te zeggen: dit gaat niet goed? Als je de moed hebt om hulp te vragen, dan kan Caring Dads het beste zijn dat je ooit is overkomen.’

Hout hakken

Brand had baat bij de zeventien sessies en twee terugkomdagen. In de training leerde hij om het belang van de kinderen centraal te stellen. Vaders krijgen bovendien technieken aangereikt waarop ze kunnen teruggrijpen in lastige situaties. Voor Brand werkt de terugtrekkende beweging als noodknop. ‘Als ik boosheid voel, ga ik hout hakken. Soms maak ik een ommetje en schreeuw ik het wel eens uit.’

Brand volgt nu een aanvullend therapeutisch traject met zijn jongste zoon. Hij hoopt dat deze zomer de verhoudingen met beide zoons weer ‘okay’ zijn. ‘Al besef ik goed dat ik dat niet in de hand heb. Ik ben veranderd en vertrouw mezelf, maar mijn zoons bepalen of en wanneer ze hun vader weer vertrouwen.’

Naschrift: Brand Heek wil dit verhaal onder zijn eigen naam delen. De namen van zijn kinderen vermelden we om privacyredenen niet. Daarom hebben we Brands zoon ook onherkenbaar gefotografeerd.

Brand pleit voor minder zwart-witdenken. ‘Te vaak overheerst het beeld van een ongeïnteresseerde, luie kerel die tikken uitdeelt om het gezin onder de duim te houden. Dat beeld klopt niet altijd. Er zijn weldenkende vaders met goede banen en volop sociale vaardigheden die kampen met onmacht. Omdat ze van huis uit niets anders geleerd hebben of omdat ze zelf een geschiedenis hebben als slachtoffer. Ik vind dat je zulke vaders niet moet afschrijven. Je kunt ze helpen. Zo krijgt de samenleving betere vaders. En kinderen krijgen een vader waar ze echt wat aan hebben. Een rolmodel waarop zij weer kunnen terugvallen als ze zelf kinderen krijgen.’

Het verhaal van Brand is uitzonderlijk omdat hij vrijwillig deelnam aan Caring Dads. Normaal is er sprake van een dwingende doorverwijzing. ‘Eigenlijk zou dit voor elke Nederlandse vader een goede training zijn’, meldt trainer Sander van Leer (Leger des Heils Jeugdbescherming & Reclassering). ‘Wat mij betreft, bieden we Caring Dads in een “lichtere” vorm aan elke vader aan. Onze deelnemers geven ons dat ook mee in hun feedback. Waarom sturen we niet iedereen naar Caring Dads?’

Deelnemer Brand: ‘Als “zoekende vader” heb ik opvoedcursussen uitgeprobeerd, maar die werden altijd gegeven door vrouwen en meestal was ik de enige man. Ik had het gevoel dat ze daar een soort “assistent­moeder” van me wilden maken. Dat is zo goed aan Caring Dads: het richt zich exclusief op vaders. Voor die onwijs belangrijke doelgroep, de helft van alle ouders, is er eigenlijk bizar weinig aanbod.’

Meer info over Caring Dads bij het Leger des Heils? Kijk op legerdesheils.nl/helpen/kans

‘Ik ben veranderd en vertrouw mezelf, maar mijn zoons bepalen of en wanneer ze hun vader weer vertrouwen’

‘Waarom sturen we niet elke Nederlandse vader naar deze training?’

Het Leger des Heils heeft zijn eigen fiets, de Majoor. Gebouwd op de locaties van 50|50 Bike, de leer-werkbedrijven van het Leger, en vanaf eind maart voor iedereen te koop.

Majoor kopen?

De Majoor is zowel te koop voor bedrijven en andere organisaties als voor particulieren. Prijs: vanaf €454. Mail voor meer informatie naar info5050@ legerdesheils.nl en/of kijk op 5050workcenter.nl. Zie ook de antwoordkaart in deze Kans. Beschikbaar zolang de voorraad strekt.

Enthousiast over de looks van en het verhaal achter de Majoor? Doe dan mee aan onze schrijfcompetitie. De opdracht is simpel: schrijf een kort verhaal – mag zowel fictie als non-fictie zijn – met als achterliggende vraag: naar wie of wat ga ik als eerste als ik de fiets zou winnen? Maximaal vierhonderd woorden. Een jury beoordeelt de verhalen, het beste verhaal wint de Majoor en zijn/haar verhaal wordt gepubliceerd in de volgende Kans. Mail het verhaal voor 25 april naar irene.belkum@legerdesheils.nl. De winnaar krijgt voor eind mei bericht.

De Majoor: werkervaring voor onze cliënten

Social design noemen ze dat tegenwoordig: producten die worden vormgegeven en/of gemaakt door mensen met afstand tot de arbeidsmarkt. Zoals de Majoor: een robuuste stadsfiets, mooi in zijn eenvoud. In elkaar gezet op de 50|50 Bike­locaties van het Leger des Heils, in het kader van zogeheten ‘arbeidsmatige dagbesteding’ voor cliënten. Dus als je zo’n fiets koopt, help je cliënten van het Leger werkervaring op te doen.

De onderdelen zijn allemaal van A­kwaliteit en afkomstig van gerenommeerde fabrikanten. Het frame komt uit China en wordt van een poedercoating voorzien door gedetineerden van de Penitentiaire Inrichting Almere. De andere onderdelen komen uit Nederland en Duitsland en worden gemonteerd, gespaakt, getest en verpakt op een van de zes werkplaatsen in ons land.

WEERZIEN

Rubriek waarbij we opnieuw langs gaan bij een cliënt die we eerder spraken voor Kans.

Zie ook Luiza's gefilmde portret online: legerdesheils.nl/helpen/kans.

Desinfecteren werkt rustgevend. De geur van ontsmettingsmiddel geeft Luiza een gevoel van veiligheid en controle. Dweilen tot het laminaat kromtrekt, douchen met Dettol en het eeuwige handen wassen: ‘Het beheerst mijn leven.’ Vorige maand ging ze voor het eerst sinds tien jaar weer op wintersport. ‘Dan plas ik niet tijdens die tien uur in de auto. Ik kan níet op zo'n openbaar toilet zitten.’ Ze moet er mee aan de slag. Dat wil ze ook wel, maar ze schuift het voor zich uit. ‘Die veiligheid opgeven, dat durf ik niet. Oók omdat ik voor de rest erg tevreden ben nu.’

Steekwond

Dat was drie jaar geleden anders. Het is januari 2014, Luiza zit in een tochtige rijtjeswoning, kranten op de ramen geplakt. Ze slaapt amper, heeft paniekaanvallen en durft nauwelijks naar buiten. Haar twee dochters zijn ergens ondergedoken, zelf ligt ze geregeld de hele dag huilend in bed. Met een steekwond in haar arm ontsnapte ze aan haar verslaafde ex, samen met haar oudste dochter. De jongste bleef achter en is ten tijde van het eerste gesprek net bevrijd uit de handen van haar ex - na negen maanden van hartverscheurend gesteggel.

Op haar haastig bij elkaar gezochte meubilair is Luiza alleen achtergebleven, zwaar getraumatiseerd. Ze komt alleen maar buiten om hard te lopen. ‘Eindeloos draven, me helemaal afmatten. Tot ik te moe was om na te denken. Dan had ik rust.’

Lamgeslagen

Geen jagende gedachten meer over haar moeilijke jeugd, als geadopteerd Braziliaans meisje in een pleeggezin waarin geen klik blijkt. Weg van haar ontspoorde puberteit, waarin ze op haar vijftiende zwanger en dakloos raakt en bij het Leger des Heils belandt. En geen

angst voor de vader van haar tweede dochter, die zich verliest in drank, drugs en huiselijk geweld. ‘De ellende heeft me regelmatig lamgeslagen, maar kreeg me niet klein. Wie zoveel jaren rampspoed heeft gekend, krijgt een keer vette jaren. Daar was ik van overtuigd.’

Bubbel

Haar uitlaatklep wordt haar redding, zij het via een omweg. Ze wil een marathon gaan lopen, maar tijdens de training verbrijzelt ze alle middenvoetsbeentjes in haar rechtervoet. Zes operaties kluisteren haar twee jaar lang aan een rolstoel. De gordijnen van haar nieuwe appartement gaan dicht, ze kruipt weer veilig in haar bubbel. ‘Via mijn begeleider van het Leger des Heils kom ik in aanraking met EMDR-therapie. Traumaverwerking. Mijn hechtingsproblemen als baby, de slechte relatie met mijn moeder, de messteek van mijn ex; niets blijft onbesproken. Het is vreselijk, maar ik kan letterlijk en figuurlijk geen kant op. Ik kom er sterker uit, en zoveel gelukkiger.’

Lieverd

Luiza begint als herboren aan de tweede helft van haar leven. Het contact met jongste dochter Yesenâ (10) is hersteld, dochter Aracelis (14) is kind aan huis. De tranen zijn weg, concludeert ze, mama huilt bijna niet meer. De gordijnen gaan af en toe open, er is zelfs een man in haar leven. Een lieverd, stelt ze. ‘Hij weet hoe ik ben, waar ik vandaan kom. Hij begrijpt dat ik nog steeds stapjes maak en wil me daarbij helpen.’ Luiza droomt weer. Van een baan als hulpverlener bij het Leger des Heils, waar ze een cursus voor volgt. Van een huisje met een tuin, in een rustige buurt, met een lieve vriend en een baby waar ze wél echt van kan genieten.

‘Eindelijk een normaal leven. Dat heb ik toch wel een keer verdiend?’

Luiza den Boer (31) prijkte drie jaar geleden op de cover van Kans, letterlijk en figuurlijk murw gebeukt door de terreur van haar gewelddadige en verslaafde ex. De rampspoed bleek nog niet over, maar bracht haar dit keer juist verder. ‘Eindelijk een normaal leven, dat heb ik toch wel verdiend?’.

TEKST STEFAN KLEIN KOERKAMP BEELD MARIEKE VAN DER VELDEN

In Nederland leven

12.500 jongeren op straat

‘550 euro voor een kamer, hoe betaal je dat van een uitkering?’

Door gebrek aan betaalbare huisvesting is het aantal jonge daklozen fors toegenomen, vooral in de grote steden. Wat doet het met je als je jong en thuisloos bent? Ghazi en Shannen doen hun verhaal.

Fris gedoucht komt Ghazi (19) uit de crisiskamer, waar hij sinds een week bivakkeert. Ghazi leefde jarenlang veelvuldig op straat. Nachtenlang dwaalde hij dan door de stad, hij had geen plek om zijn hoofd neer te leggen. Overdag sliep hij in de trein. De afgelopen veertien maanden zat hij in de gevangenis, voor de derde keer.

‘Dat geluid van die rammelende sleutelbos, waarmee ik dagelijks wakker werd, hoor ik nog steeds.’ Op een dag kwam de bewaarder niet om 13.00 uur, maar al om 8.00 uur. ‘Mafkees, dacht ik nog. Maar ik mocht naar huis.’ Met twee blauwe vuilniszakken, daarin kleding en zijn dossier, liep

Ghazi naar buiten. Daar stond hij dan. Wat nu? ‘Ik was alles kwijt: mijn huis, mijn uitkering, mijn vriendin.’ Zijn reclasseringswerker wees hem op Vast en Verder, het jongerenprogramma van het Leger des Heils. ‘Want 550 euro voor een kamer, hoe moet je dat betalen van een uitkering?’

Wachtlijsten

Volle opvangcentra en lange wachtlijsten omdat jongeren niet kunnen doorstromen naar een eigen woning; ook Frank Janse van het Leger des Heils in Utrecht merkt dat. Zijn locatie van Vast en Verder aan de Kanaalweg in Utrecht telt negentien kamers en één crisiskamer. Allemaal bezet door jongeren zonder vaste woon- en verblijfplek. De bewoners kampen met verslavingsproblematiek,

31.000 daklozen in 2016

12.500 jongeren op straat

‘Opmerkelijk meer jongeren dakloos’ kopt het Parool eind december 2016. Hoewel het totaal aantal daklozen – naar schatting 31.000 – gelijk blijft, is het aantal jonge daklozen gestegen. Vooral in de grote steden; daar zijn faciliteiten en een nachtleven. Volgens het CBS leven er op dit moment ruim 12.500 jongeren op straat, een jaar geleden waren dat er nog 8.000.

Volgens CBS-demograaf Jan Latten zijn de belangrijkste oorzaken het tekort aan goedkope woningen en het strengere huisuitzettingsbeleid. Ook Jan Laurier van de Federatie Opvang noemt het gebrek aan betaalbare woningen als oorzaak. ‘Voor een grote groep jongeren is een huur van meer dan 400 euro gewoonweg niet te betalen. Als je dan geen hulp hebt, kom je op straat terecht. Dat merken we, want de opvang zit overal in het land vol.’

psychische problemen, een licht verstandelijke beperking, zijn met justitie in aanraking gekomen of puberen laat en stevig door jarenlang cannabisgebruik.

Op de wachtlijst staan tien jongeren, die nog zeven à tien maanden geduld moeten hebben voor ze hier terecht kunnen. Janse: ‘Die zwerven op

dit moment van bank naar bank, zitten vast in een justitiële inrichting of verblijven in een dag- of nachtopvang.’

Het klassieke beeld van een zwerver die onder een brug slaapt, wil Frank bijstellen. ‘Dakloos betekent niet altijd dat mensen letterlijk geen dak boven hun hoofd hebben. Weinig jongeren die hier binnenkomen, hebben nachten op straat geslapen. Vaak kunnen ze toch wel ergens logeren. Ik zou het eerder formuleren als thuisloos.’

Draaideurcrimineeltje

Ghazi is pas 19 maar kent de gangbare cyclus van een draaideurcrimineeltje. Je komt vrij, met allerlei goede voornemens. ‘Maar dan kom ik op een wachtlijst voor een woning, duurt het te lang, word ik weer teleurgesteld en val ik terug in het oude patroon.’

Zijn oude patroon: slapen tot een uur of 20.30 uur. Dan de hele nacht buiten. Lopen, nooit stil staan. Alleen, want dat valt minder op, en altijd op zoek naar geld. ‘Als je geld nodig hebt, maakt het niet uit of je een neef of een vriend oplicht.’ Pas toen slachtoffers in de rechtbank vertelden wat voor impact oplichting, inbraken en diefstallen op hen hadden, viel er een kwartje. ‘Daar had ik nooit bij stilgestaan.’

Tijdens de laatste gevangenisstraf gingen zijn ogen naar eigen zeggen open. ‘Nu wil ik op het goede pad blijven.’ Ghazi stond nooit open voor hulp. ‘Psychiaters in de gevangenis luisteren niet echt naar je. Als je naam in de Top 600-lijst met veelplegers staat, heb je een stempel. Een therapeut zei dat hij niet kon meeleven omdat het zijn werk was. Maar als iemand me niet met zijn hart helpt en er niet 100 procent voor gaat, dan werkt het bij mij niet.’

Instellingsveteraan

Ook Shannen (20) woonde bij Vast en Verder aan de Utrechtse Kanaalweg. Haar huisgenoot noemde haar gekscherend een “instellingsveteraan”. Haar ouders scheidden toen ze een baby was, haar vader leerde ze pas kennen op haar dertiende. Sinds haar veertiende hopt ze van de ene instelling naar de

In 2015 was het aantal dakloze jongeren nog

8.000

andere, omdat het thuis bij haar moeder escaleerde. ‘Ik ontspoorde, terroriseerde mijn moeder.’ Shannen blowde, bleef lang buiten hangen en liep weg. ‘Ik werd gepest omdat ik anders was. Niets boeide me meer, ik maakte met iedereen ruzie.’

Een lange rits instellingen passeert de revue: crisisopvang, een huis voor autisten, trainingscentra; overal verblijft Shannen maar een paar maanden. Na jaren van omzwervingen komt ze na een verblijf in een jeugdgevangenis uiteindelijk terecht bij Vast en Verder. Het gaat beter met haar. Ze is gestopt met blowen, heeft alleen nog een licht alcoholprobleem, zegt ze zelf. Ook kan ze zich beter beheersen. ‘Het moeilijkst van het instellingshoppen is dat je geen eigen plek hebt. Constant heen en weer verhuizen, ik wil het niet meer.’

Over twee weken krijgt Shannen haar eigen huisje, voorzichtig denkt ze aan de toekomst. Ze wil pedagogisch medewerker worden, jongeren helpen met al haar ervaringen. Bij Vast en Verder heeft ze een opleiding gevolgd voor ervaringsdeskundige en doet ze vrijwilligerswerk. Ze neemt de telefoon op, ontvangt mensen en praat met jongeren. ‘Ik wil meisjes waarschuwen voor foute vriendjes. Ik ben pas twintig, maar weet hoe het leven werkt. Vergeleken met mensen van veertig die nooit iets hebben meegemaakt, ben ik al sterk.’

Van binnen kapot

Bij zijn ouders thuis komt Ghazi niet vaak meer, zijn vader slaat hem. Hij werd ooit geboren in Libanon, maar daar kan hij niet meer aarden. ‘Ik lach altijd, ik chill met de gasten hier en bestel pizza voor iedereen. Maar van binnen ben ik kapot. Het doet pijn. Als je vast zit, komt er niemand. Ze zeggen dat je moet bouwen op je familie. Maar als je die niet hebt?’

Maar nu is er eindelijk een reclasseringsmedewerker die in hem gelooft, vertelt Ghazi. Vandaag heeft hij een kennismakingsgesprek voor een woning. Daarna moet hij zijn schulden aflossen, nog een taakstraf uitvoeren en nadenken over opleiding of werk. ‘Ik heb nog een lange weg te gaan voordat mijn leven weer op de rit staat. Maar dit keer zou het wel eens kunnen gaan lukken.’

510 nieuwe goedkope woonunits in Utrecht

Huisvesting én hulp

Naast geschikte, betaalbare huisvesting is het volgens Frank Janse van het Leger des Heils nodig om te investeren in talent-ontwikkelprogramma’s. ‘Van huis uit hebben deze jongeren nooit begeleiding gehad. Als je jongeren vanuit de crisisopvang linea recta naar het uitzendbureau stuurt, dan schieten ze bij het eerste de beste commentaar van hun baas uit hun slof. Ze zijn gewend aan de straatcultuur.’ Volgens Frank is het beter als ze eerst tot rust komen, een studie- of arbeidsethos ontwikkelen, hun droom ontdekken en pas daarna beginnen aan een opleiding of werk.

Nieuwe woonunits in Utrecht

De gemeente Utrecht en de woningbouwcorporaties onderkennen het probleem van te weinig goedkope woningen. Daarom worden er in de vinex-wijk Leidsche Rijn 510 eenpersoonsunits gebouwd. Vanaf juni 2017 kan het Leger over 25 à 35 units beschikken.

Meer info over Vast en Verder van het Leger des Heils: legerdesheils.nl/vast­verder.

Het bijzondere huishouden van Siebren Wierstra

Marike en Siebren Wierstra

runden samen een gezinshuis voor kinderen die niet meer bij hun ouders kunnen wonen.

Als Marike in augustus 2014

overlijdt aan de gevolgen van kanker, blijven de kinderen bij Siebren. Met hulp van vrienden en familie. Een portret van een bijzonder huishouden.

‘Ze vechten met zichzelf, niet met mij.’

Aan de ontbijttafel. V.l.n.r. met de klok mee: Caddy, Kimberly, Siebren en Ornella.

tweeënhalf jaar; wie hier rondloopt, beseft dat tweeënhalf jaar soms niks is. Marike is nog overal in het huis, een ruime jaren zeventig-villa in een van de betere buurten van Amersfoort. Tegenover de eettafel, op de rand van woonkamer en open keuken, prijkt aan de muur een planning zoals iedere familie met kinderen die kent: krijt op schoolbordverf, elke middag van de week ramvol, het rooster van taxibedrijf Wierstra. Opgeschreven door Marike. Siebren en de kinderen laten het voorlopig nog maar even zo.

Op slot

Kimberly (nu 19) is tien als ze hier komt wonen. Lastig is ze, zegt ze zelf, heel lastig. ‘Een boze bitch.’ Marike wordt een van de weinige volwassenen die ze vertrouwt, met haar kan ze praten. Die gesprekken, die mist ze nog elke dag. Marike’s dood is voor Kimberly nog altijd een moeilijk onderwerp. Na het overlijden van haar pleegmoeder zorgt ze de eerste tijd vooral voor anderen, en vergeet zichzelf. ‘Ik kon moeilijk met mijn emoties dealen. Ik was of erg boos, of schoot op slot. Siebren en ik konden toen nog niet zo goed praten.’

Dat verandert na Marike’s dood. Ze moeten wel. ‘Dat was niet makkelijk, maar nu begrijpen we elkaar steeds beter. Ik ben gegroeid de afgelopen jaren. Ik kan mijn emoties beter tonen. En ik heb het gevoel dat Siebren nu ook meer zijn gevoelige kant laat zien.’

Bron van liefde

In 2006 leren Marike en Siebren hun latere pleegzoon Quincy kennen. Marike werkt bij de EO, Siebren is accountmanager bij een IT-bedrijf. Kinderen hebben ze niet, maar Marike droomt al jaren van een kindertehuis in Afrika. Siebren is minder enthousiast over dat idee, tot verdriet van Marike. Marike’s moeder Ria Heeringa: ‘Ze nam als kleuter al kinderen met problemen mee naar huis.’

Marloes en Loek Ligthart, goede vrienden uit de buurt, weten dat het Leger des Heils weekendouders zoekt voor een jongen van zes, Quincy. Marloes: ‘Loek dacht dat Quincy goed bij hen zou passen.’ Die intuïtie blijkt te kloppen. Lang verhaal kort: het klikt, Marike en Siebren ontfermen zich over het drukke mannetje. En vanaf het moment dat ze Quincy in huis hebben, voelt Siebren: ‘Dit is wat God met ons voorheeft.’

'Het geloof gaf hen de moed om in het diepe te stappen.'

Ze solliciteren met succes bij het Leger des Heils op de functie van ouder voor het gezinshuis waar Quincy woont en verhuizen. Voor Marike is het even slikken, ze was nogal verknocht aan haar jaren dertig-huis. Maar ze ontpopt zich tot een schier onuitputtelijke bron van geduld en genegenheid. Wat ook helpt: de twee vullen elkaar goed aan, ziet Marloes. Marike: emotioneel, chaotisch, warm, energiek. Siebren: loyaal, direct, relativerend. ‘Zo’n complementaire combinatie heb je nodig met lastige kinderen in huis.’

Ook goede vriend Diederik Heineman is niet verrast door de keuze van Marike en Siebren. ‘Jezelf geven voor kwetsbare kinderen, dat past bij hen allebei. Hun geloof speelde daarin een belangrijke rol volgens mij. Het geloof in God hadden ze met elkaar gemeen. Dat gaf hen de moed om in het diepe te stappen.’

Bodemloze putten

Maar dan wordt Marike begin 2014 ziek: een agressieve vorm van kanker. Siebren neemt verlof op om voor haar en de kinderen te zorgen. De kinderen, dat zijn (nog steeds): Ornella (nu 11), Caddy (nu 12), Kimberly (19) en Quincy (17). Over de vraag wat er met de kinderen gebeurt na haar dood, hoeven ze niet lang te praten, want

Gezinshuizen

Een gezinshuis van het Leger des Heils is een gewoon huis in een woonwijk, met een kleinschalige vorm van hulpverlening. Twee ouders (met of zonder eigen kinderen) nemen vier kinderen op in hun gezin. Kinderen die niet thuis kunnen wonen.

Gezinshuisouders wonen dus in een huis van het Leger des Heils, en krijgen een vergoeding voor de zorg van de kinderen. Siebren Wierstra: ‘Het is in theorie dus een baan, maar het voelt voor mij in de praktijk niet zo.’

‘'Het is geen onwil, ze kunnen het vaak gewoon niet.'

Het Leger des Heils is eigenlijk altijd op zoek naar geschikte gezinshuisouders. Kijk voor meer informatie op www. werkenbijhetlegerdesheils.nl/ vacatures/gezinshuisouders.html en zie de antwoordkaart in het hart van deze Kans.

één ding staat onomstotelijk vast: de kinderen blijven. Al wist Siebren niet of dat zou mogen of kunnen. ‘In tegenstelling tot een gewoon gezin kun je er als gezinsouder voor kiezen om ermee te stoppen. Maar ik heb geen moment getwijfeld. Dit is mijn gezin. Ik hou van ze. En nee, ik doe dit niet voor Marike, ik doe dit voor de kinderen en mezelf.’

Hij ziet de liefde van en voor de kinderen groeien met de tijd. Het duurt jaren, maar dan beginnen ze je te vertrouwen, ervaart hij. ‘Dan durven ze ook steeds meer van zichzelf te laten zien. Omdat ze weten dat het geen negatieve consequenties heeft.’

De kinderen die bij hen binnenkomen, zijn bodemloze putten, weet hij uit ervaring. Allemaal trekken ze al jaren van bed naar bed, van hulpverlener naar hulpverlener; ze weten niet beter of ze moeten binnenkort wéér weg. Zo ontstaat de diepgewortelde overtuiging dat geen enkele volwassene te vertrouwen is. ‘Dat denkbeeld, die leegte, daar kun je alleen weer een bodempje in leggen met heel veel liefde en geduld. Je moet kunnen leven van de hoop. En ze telkens weer laten zien dat ze van jou niet weg hoeven, dat je er altijd voor ze zult zijn.’

Door het vuur

Marike gaat door het vuur voor de kinderen, telkens weer opnieuw, ziet Marloes. ‘Ook als ik dacht: poeh, is het nu niet genoeg? De kinderen doen buitensporige dingen, ook om te testen of je liefde echt onvoorwaardelijk is. Je moet een mwissie hebben, anders hou je het niet vol.’

Het gaat niet altijd goed. Van de negen kinderen die ze de afgelopen tien jaar in huis hebben gehad, moeten ze er twee laten gaan omdat het niet langer ging in het gezinshuis. Maar hun grote, zwart-wit portretfoto’s hangen nog steeds aan de muur, tussen de foto’s van de anderen. Marike en haar moeder Ria hebben een sterke band, ze praten in die jaren vaak over de kinderen. Ria Heeringa: ‘Ze vond het heel moeilijk te accepteren als het met een van hen niet goed ging.’

Potje janken

Siebren: ‘Marike had de neiging de lat nogal hoog te leggen. Ik kon daar iets relativerender mee omgaan.’ Hij zal het meer dan eens zeggen tijdens het gesprek: ‘Als ze maar iets beter weggaan dan dat ze binnenkwamen.’

Siebren noemt Diederik Heineman zijn beste vriend. Diederik leert Marike en Siebren zo’n tien jaar geleden kennen via de kerk, waar hij hen pastoraal begeleidt. Daaruit ontstaat een diepgaande vriendschap.

Sinds de dood van Marike ziet hij Siebren soms worstelen met de nieuwe situatie. ‘Kim loopt weg, Quincy gaat door het lint, ja, dan zijn er wel eens momenten dat je denkt: kan ik dit wel in m’n eentje?’ Diederik vertelt dat hij op zulke momenten naast hem gaat staan, met hem teruggaat naar de vraag: waar draait het nou allemaal om? ‘Dan kan hij op een gegeven moment weer een knoop doorhakken en doorgaan. Dat is Sieb. Het gaat overigens twee kanten op hoor. Ik kom ook regelmatig bij hem om een potje te janken.’

Rare pubers

‘Het is geen onwil, ze kúnnen het vaak gewoon niet.’ En: ‘Ze vechten met zichzelf, niet met mij.’ Siebren ziet zichzelf ook worstelen, elke dag nog. En dat mag ook vindt hij. Heb genade, ook met jezelf. En neem kinderen vooral niet te serieus. ‘Ik neem hun gevoelens wel serieus, maar ik behandel ze niet als volwassenen. Want het zíjn geen volwassenen, ze snappen de helft van het leven niet.’ Lachend: ‘Pubers, die doen soms zo raar, als je dat serieus neemt…’

Kimberly, de pubertijd voorbij, kan die bijzondere familie van haar tegenwoordig met iets meer afstand beschouwen. Op de vraag hoe ze nu naar haar (pleeg)vader kijkt, is ze voor het eerst even stil. Dan: ‘Siebren is geduldig, heel geduldig, dat vind ik ontzettend knap. Weet je, hij ziet het goede in mensen, ook als ik dat allang niet meer zie.’

Gezocht: geschikte gezinshuisouders

OOK DE BOEREN IN MALAWI

2016 was voor het Afrikaanse land Malawi een jaar van uitersten. Zware regenval en overstromingen hadden een verwoestend effect op het land, veel landbouwgrond werd vernietigd. De overstromingen werden gevolgd door ernstige droogte, miljoenen mensen verloren hun gewassen en leden honger. Het Leger des Heils startte een project om de meest kwetsbare gemeenschappen in Malawi beter te wapenen tegen de gevolgen van zulke rampen.

Helpen? Het project wordt uitgevoerd door de lokale afdeling van het Leger in Malawi. Het Leger des Heils in Nederland en Zweden financieren het project. Wilt u een bijdrage leveren? Vul dan de antwoordkaart in, in het hart van deze Kans.

Verlies van gewassen

De meerderheid van de bevolking in Malawi is afhankelijk van de landbouw. De belangrijkste economische producten van het land zijn tabak, katoen en koffie. Mede als gevolg van de mondiale klimaatveranderingen teisterden overstromingen, gevolgd door extreme droogte, het afgelopen jaar het land, waardoor veel boeren hun gewassen verloren. En daarmee zowel hun inkomen als hun dagelijks voedsel. Van de 18,5 miljoen Malawiërs leden er in 2016 meer dan 2,8 miljoen honger.

Aangepaste gewassen

Het Leger des Heils trad in overleg met de lokale autoriteiten en de leiders van meer dan zestig dorpen in de zwaarst getroffen gebieden. Wat kunnen hun gemeenschappen het beste doen om zulke rampsituaties in de toekomst het hoofd te bieden? Er werd gekozen voor een project dat de boeren helpt hun gewassen en de zaai­ en oogsttijden aan te passen. Zodat ze beter bestand zijn tegen droogte en overstromingen.

Andere inkomstenbronnen

Het Leger des Heils richt zich ook op duurzame oplossingen waar vrouwen en kinderen een bijdrage aan kunnen leveren. Vrouwen worden bijvoorbeeld aangemoedigd om een baan buiten de landbouwsector te zoeken. Zodat boerenfamilies ook andere bronnen van inkomsten hebben als zich weer een ramp voordoet.

In de keuken bij

Annemarie Pronk is projectleider bij het Leger des Heils

maar vooral bekend als winnares van Heel Holland Bakt

2016. Journaliste en fervent taartenbakker Michelle de Koning bakte een taart met haar. ‘Ik kan het werk bij het Leger niet achter me laten om taartjes te gaan bakken.’

Annemarie Pronk

‘Ik denk dat ik zelf mijn bakboek het meest ga gebruiken’, lacht

Annemarie als ze aan de slag gaat met haar penceetaart. Ze heeft inmiddels ontdekt dat haar favoriete taart bij bijna iedereen in de smaak valt, maar dat veel mensen de naam niet kennen. Haar recept komt van een vrouw uit de kerk. ‘Haar handgeschreven recept heb ik jarenlang gebruikt, steeds schreef ik er iets bij. Ik deed er bijvoorbeeld twee keer zoveel vulling in, het liefst frambozenjam. Zonder pitjes dan, dus die zeef ik eruit.’

Dingen zelf doen

Ze bakt zoals ze is: praktisch en doortastend. En hoe ze vaak werkt: een bestaand recept als basis nemen en dan doorontwikkelen. Wat dat betreft is haar werkwijze in de keuken te vergelijken met haar loopbaan bij het Leger des Heils. Ze heeft een stevige basis, want ze werkt er al zestien jaar. Maar in die tijd bleef ze wel steeds zoeken naar functies en rollen die bij haar passen. Na een tijd als leidinggevende besloot ze zichzelf rondom de geboorte van haar vierde dochter de tijd te geven om goed na te denken wat ze verder wilde. ‘Leidinggeven paste niet zo bij mij. Ik wilde meer zelf doen. En uitzoeken wat ik nu eigenlijk met dat bakken wilde.’

Haar winst in het populaire tv-programma Heel Holland Bakt verschafte

Annemarie bakt zoals ze is: praktisch en doortastend. ‘Niet te ingewikkeld, redelijk snel te maken en echt heel erg lekker.’

daar inzicht in. ‘Niet dat alles nu anders is, maar ik krijg wel veel kansen. Soms is het moeilijk om te kiezen wat ik wel en niet aangrijp. Dit is hét moment om meer met bakken te gaan doen. Maar ik kan het werk bij het Leger des Heils niet achter me laten om taartjes te gaan bakken merk ik. Ik vervang nu tijdelijk een collega bij de dagbesteding in Den Haag en ik word er nog altijd zo blij van als we mensen die het heel moeilijk hebben, kunnen helpen. Als we ze weer wat structuur kunnen bieden, en een baan.’

Slaaf

Binnenkort pakt ze haar functie als projectleider weer op. Die vervult ze thuis al bij de verbouwing van de ruimte naast haar huis, voor een bed and breakfast en een workshopruimte. Ze kan niet zonder het Leger, maar wil het bakken ook niet laten. ‘Soms ben ik een slaaf van mijn eigen enthousiasme’, lacht ze als ze rondkijkt in de keuken waar ze deze ochtend als een dolle een penceetaart heeft gebakken. Die ook nog op verschillende manieren op de foto moest, terwijl haar anderhalf jaar oude dochter rondstruint, de journalist vragen stelt en de klussende aannemer ofwel schoonvader nog best een bakje koffie lust. ‘Het is druk, maar ik denk altijd: even doorbikkelen en dan komt het goed. Dat is mijn karakter, ik doe het mezelf allemaal aan hè.’

Penceetaart

De penceetaart van Annemarie: een deegbodem gevuld met een laagje jam, een laag frangipane (amandelspijs met room en citroen), deegvlechtwerk en afgewerkt met glazuur.

Annemarie’s eerste bakboek, Heel Holland Bakt met Annemarie, verscheen eind februari bij uitgeverij Kosmos. Kijk voor het recept van Annemaries Penceetaart of om het boek te bestellen op legerdesheils.nl/helpen/ annemarie

COLOFON

Kans is een uitgave van Stichting Leger des Heils Fondsenwerving, bestemd voor donateurs en andere betrokken gevers.

Onze activiteiten worden voor circa 90 procent bekostigd via overheidsregelingen. De gelden kunnen alleen worden besteed aan doelen die de overheid aanwijst. Verder betaalt een aantal cliënten een eigen bijdrage. Er zijn echter nog steeds mensen die buiten de boot vallen. Het Leger des Heils blijft daarom zoeken naar nieuwe vormen van hulpverlening, in aanvulling op het Nederlandse zorgstelsel. Omdat deze projecten (nog) niet binnen de subsidieregels vallen, zijn wij afhankelijk van donaties, giften en nalatenschappen.

Dit magazine geeft donateurs en relaties die de organisatie steunen een gevarieerd, maatschappelijk relevant, hedendaags en zinvol beeld van het Leger des Heils. Het blad wil een kennisbron zijn over maatschappelijke issues waarmee het Leger zich bezig houdt. Het laat ook zien dat het Leger zijn beloften inlost: er onvoorwaardelijk zijn voor mensen zonder vangnet, geïnspireerd door het christelijk geloof.

TERRITORIAAL COMMANDANT

Hans van Vliet

HOOFDREDACTIE

Will van Heugten

COÖRDINATIE /EINDREDACTIE

Irene Belkum

REDACTIE

Richard de Vree, Rien Timmer, Margreet Kramer-Schutte

CONCEPT/EINDREDACTIE

Maters & Hermsen, Galiëne Gerritsen, Stan van Herpen, Jelle Hoogendam, Kaisa Pohjola

TEKST/VORMGEVING

Maters & Hermsen Journalistiek en Vormgeving

LITHOGRAFIE/DRUK

Mark Boon, Senefelder Misset Doetinchem

DRUKWERKBEGELEIDING

Arnoud van Roosmalen

REAGEREN?

Leger des Heils, t.a.v. redactie Kans postbus 3006, 1300 EH, Almere. kans@legerdesheils.nl www.legerdesheils.nl

GEEF OOK!

Wilt u ons helpen?

Stort uw gift op bankrekening

IBAN NL72RABO0707070171 of

Beau helpt daklozen

Het Leger des Heils zoekt vrijwilligers! Kijk op de site voor de vraag op dit moment: www.werkenbijhetlegerdesheils.nl.

Chauffeur voor Het Lindenhofje

Het Lindenhofje is het medisch kinderdagverblijf van het Leger in Amsterdam. Daar zoeken we vrijwilligers die samen met een verpleegkundige kinderen van en naar school willen rijden.

Muziekbegeleider In Lunteren

In Lunteren zoeken we voor onze cliënten een vrijwilliger die hen kan begeleiden op muzikaal gebied.

Koken met clienten’

De bewoners van een beschermde woonvorm in Zwolle zouden dolgraag onder leiding van een enthousiaste hobbykok zelf wat meer in de pannen willen roeren. Gezellig en leerzaam, want kookvaardigheden kunnen handig zijn als ze straks wellicht weer op zichzelf gaan wonen.

Wat gebeurt er als je als dakloze een pinpas krijgt met een tegoed van €10.000 op de bijbehorende rekening?

Presentator Beau van Erven Dorens volgde een jaar lang vijf daklozen voor het tv-programma The Amsterdam Project. Gerrie, Lolle, Alan, Marco en Chayenne proberen hun leven weer op de rit te krijgen met professionele hulp, onder meer van het Leger des Heils. Kijk de afleveringen terug op rtlgemist.nl

Whatsapp- en met daklozen

Presentator Beau van Erven Dorens met deelnemer Lolle.

Uitgelicht

Opbrengst collecte 2016:

Leonies oudere broer en zus waren het huis al uit, haar vader maakte lange dagen in de bouw. Als vanzelfsprekend nam ze het huishouden en de zorg voor haar moeder op zich, naast haar baan in de thuiszorg. Op een dag sloeg het noodlot toe. Voor haar ogen zakte Leonies moeder in elkaar. Een hartstilstand. Van de ene op de andere dag was Leonie haar moeder kwijt en was er niemand meer om voor te zorgen.

‘Ik wilde het verdriet niet voelen, dat kon ik niet aan. Ik raakte aan de speed. Twee jaar lang gebruikte ik elke dag.’ Tot ze op haar 27ste onverwacht zwanger raakte, dat bleek haar redding. Abrupt stopte ze met drugs en sigaretten. ‘Maar toen kwam de rouw. Ik moest weer leren voelen.’

Nooit te laat

In de categorie ‘gek dat het nog niet bestond’: Street Messenger, een speciale dienst waarmee hulporganisaties via sms en Whatsapp informatie kunnen delen met daklozen. Na een pilot met dertig Amsterdamse daklozen is de dienst nu ook actief in de regio’s Utrecht, Brabant en Limburg.

Op Street Messenger informatie over praktische zaken als de openingstijden van de opvang, extra bedden tijdens vrieskou of nieuwe kleding.

Aangevuld met berichtjes om daklozen een hart onder de riem te steken. Street Messenger is een initiatief van de Vodafone Foun dation, in samenwerking met de Protestantse Diaconie Amsterdam en het Leger des Heils.

Meer weten? powerfulconnections.nl/ streetmessenger

Leonie ging in therapie bij de GGZ. Bij het Leger des Heils kreeg ze begeleiding via het programma Tien voor Toekomst. Ook kwam er een woning beschikbaar voor het jonge gezin. Langzaam groeide haar zelfvertrouwen.

‘Als iets niet lukt of als ik een moeilijke opdracht krijg, word ik onzeker. Ik heb de neiging om weg te lopen. Maar bij het Leger des Heils leer ik om het nog eens te proberen. Ik hoef niet meer aan mezelf te twijfelen.’ Inmiddels heeft

Leonie haar MBO-diploma op zak en zoekt ze een baan als voedingsoperator.

‘Als ik niet zwanger was geraakt, had ik mezelf tussen zes plankjes gesnoven. Ik wil mijn kinderen laten zien dat het nooit te laat is om een opleiding te doen. Je kunt je leven weer op de rit krijgen, ook als je veel hebt meegemaakt.’

Met dank aan alle donateurs, collectanten en collecte-coördinatoren!

LEONIE

Thuiszitten doet ze niet graag. Leonie Knip (34) wil haar twee dochtertjes leren dat je moet werken om iets te bereiken in het leven. Maar soms moet je harder werken dan goed voor je is, en dan heb je hulp nodig. Leonie was nog maar een tiener toen haar moeder in een depressie raakte. De grootouders van Leonie waren kort na elkaar overleden en dat kon haar moeder niet aan. Geen makkelijke tijd. ‘Ik wist dat mijn moeder zelfmoordgedachten had. Het was mijn grootste angst dat ik haar opgeknoopt zou zien hangen als ik thuis kwam van mijn werk.’

LEES HAAR VERHAAL VERDER OP PAGINA 27

TEKST SARAH LEERS FOTOGRAFIE LINELLE DEUNK