COLUMN eef van der worp Onlangs was ik betrokken bij een aantal projecten, die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hadden… en toch weer alles. Allereerst mocht ik in de ‘corona’ plaatsnemen van een promovenda. Tja, ‘what’s in a name’. Corona is de benaming van het gezelschap hoogleraren en universitaire (hoofd)docenten die oppositie voeren bij een wetenschappelijke promotie. Elke Kreps, oogarts uit Gent in België en recent nog spreker op het OVN 2021 congres, verdedigde haar thesis ‘Advances in Keratoconus Care’. Ik zal niet te veel op de inhoud ingaan, maar het is een uitstekend proefschrift met onder andere de stelling dat het gebruik van contactlenzen, waaronder scleralenzen, een hoornvliestransplantatie kan vertragen of zelfs voorkómen. Best vaak is na een hoornvliestransplantatie nog steeds een contactlens nodig. Dus probeer eerst alles wat je kan mét lens, voor het traject van chirurgie in te gaan.
ouder worden had een magere invloed: per decennium ouderdomtoename nam de MKK-score met 3% af. En – wat je wel zou verwachten – de heftigheid van de keratoconus of de duur van de aandoening hadden geen invloed op de MKKscore. Kortom: er is een mismatch tussen wat oogzorgmedewerkers aannemen dat patiënten weten, en de realiteit. Daar is werk aan de winkel: ook bij ons in de winkel.
LES IS MORE
Huilend Daarmee raak ik meteen aan waar ik heen wil met deze column: voorlichting. Lesgeven dus. Het komt helaas voor dat mensen uiterst teleurgesteld zijn (soms huilend in de stoel zitten) als blijkt dat ze na de operatie nog steeds aan een lens moeten, als ze daarover niet goed zijn voorgelicht. Maar ook in de algemene voorlichting aan keratoconuspatiënten gaat er nog wel eens iets mis. Onderzoekers uit Zwitserland ontwikkelden een zogenaamde ‘MKK’ lijst. Een ‘Minimal Keratoconus Knowledge’ vragenlijst, waarvan een team van experts vond dat elke keratoconuspatiënt dat zou moeten weten. Niemand scoorde 100% op alle vragen (de gemiddelde score was 35%). Zo wist bijvoorbeeld maar 39% van de deelnemers dat oogwrijven een risicofactor is. En dat is het wel degelijk: mensen met allergie, atopie of eczeem lopen een verhoogd risico om keratoconus te ontwikkelen, zéker als er een genetische component is (keratoconus in de familie is de belangrijkste risicofactor). Er zijn zelfs stromingen die beweren dat het positieve effect van Corneaal Cross-Linking (CXL) voor een (groot) deel is toe te schrijven aan het feit dat patiënten na de behandeling ‘verboden’ wordt om nog in hun ogen te wrijven. Iets wat ze voor de behandeling mogelijk wel veelvuldig deden. Mensen met een universitaire graad deden het overigens daarbij slechts marginaal beter qua MKK-score, en
Waterig De BCLA hield recent een interessant webinar over Acanthamoebe-infecties bij contactlensdragers. Het is schrikbarend hoeveel harde-lensdragers hun lenzen volgens enquêtes nog steeds met leidingwater afspoelen. En in werkelijkheid is dat misschien nog veel hoger (buiten de enquête om). Hetzelfde geldt voor het afspoelen van het lensbakje met leidingwater: NIET DOEN! Daglenzen hebben in die zin een duidelijk voordeel natuurlijk. In de webinar kwam een jonge vrouw aan het woord die door de infectie bij het dragen van zachte maandlenzen járenlang in behandeling is geweest en is gerehabiliteerd, met verlies van baan, relatie en zin in het leven. Zij is er bovenop gekomen en nu de drijvende kracht achter de ‘no water’ stickers van de BCLA. ‘Acanthamoeba infection is a preventable disease’ werd er gesteld. Die kunnen we in onze zak steken. Myopie En dan trek ik hem ook nog even door naar myopie: er wordt me vaak gevraagd waarom dat nog niet zo van de grond komt als je op basis van de argumenten zou kunnen veronderstellen. Ik weet niet of we al toe zijn aan het screenen van alle kinderen op de basisschool. Er zijn andere ziekten (diabetes bijvoorbeeld) die wellicht meer aandacht verdienen. Er moet een goede afweging gemaakt worden. Waar het vooral aan schort, is algemene voorlichting. Denk hierbij ook aan ouders die zelf (hoog) myoop zijn. Uw winkel of onderzoeksruimte als les-lokaaltje. Letterlijk: lokaal les, daar begint het misschien mee, om iedereen bij de les te houden. Dat geldt voor leidingwater, keratoconus én voor myopie. Les is More: relatief eenvoudig en ook nog eens goedkoop.
eyeline
17
