2. ΑΤΟΜΟ-ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η εκπαιδευτική διαδικασία, καλεί το παιδί για πρώτη φορά να ενταχθεί σε ένα ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο, αυτό των συνομήλικων του. Το σχολικό περιβάλλον είναι ο πρώτος δημόσιος χώρος στον οποίο ένα παιδί πρόκειται να δράσει και να οικειοποιηθεί αμέσως μετά την κατοικία του. Η δραστηριοποίηση αυτή του παιδιού σε αυτό το νέο χώρο και κοινωνικό πλαίσιο συνοδεύεται από τη σταδιακή του ανεξαρτητοποίηση από το οικογενειακό περιβάλλον.2 Το σχολικό περιβάλλον, είναι ο χώρος εκείνος, που θα φέρει σε επαφή το παιδί με ερεθίσματα κάθε τύπου και θα επηρεάσει με ποικίλους τρόπους την νοητική και συναισθηματική ανάπτυξη και την κοινωνικοποίησή του.3 Ουσιαστικά, το σχολείο συνιστά έναν τόπο μετάβασης, από το σπίτι στην πόλη, από το άτομο στην κοινωνία, από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση. Μέσα στη νέα αυτή πραγματικότητα το παιδί θα διδαχθεί όχι μόνο νέες γνώσεις και δεξιότητες αλλά και έναν τρόπο συμπεριφοράς. Θα συνειδητοποιήσει ότι σε αυτόν τον χώρο δεν συγχωρούνται τα πάντα, όπως συχνά συμβαίνει στην οικογένεια, και οι σχέσεις του με τους άλλους δε χαρακτηρίζονται μόνο από το συναίσθημα ή τη συγγένεια. Το παιδί κοινωνικοποιείται και αυτονομείται, αναλαμβάνει ευθύνες και παίρνει αποφάσεις. Το σχολείο θα επιχειρήσει να μάθει στο άτομο πώς να μαθαίνει, δηλαδή, πώς να αποκτά τα εργαλεία κατανόησης του κόσμου, αλλά και πώς να ενεργεί, έτσι ώστε να είναι παραγωγικό στο χώρο δράσης του. Παράλληλα, κατά τη διάρκεια των σχολικών χρόνων, το παιδί θα αντιληφθεί για πρώτη φορά τη σχέση μεταξύ ατομικού και συλλογικού, θα μάθει πώς να ζει μαζί με τους άλλους, πώς να συμμετέχει στη ζωή τους και να συνεργάζεται μαζί τους. Η εκπαίδευση πρέπει να δώσει στους ανθρώπους την ελευθερία της σκέψης, της κρίσης, της έκφρασης των αισθημάτων και της φαντασίας, αλλά και την πειθαρχία στη λήψη των αποφάσεων, για να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους και τη δυνατότητα να ελέγχουν, όσο εξαρτάται από αυτούς, τη ζωή τους.4 Με άλλα λόγια, το σχολείο οφείλει να εξοπλίσει τα άτομα με τα εφόδια που χρειάζονται, έτσι ώστε να μάθουν πώς να ζουν και να υπάρχουν, ως ενεργά μέλη μίας κοινωνίας.

2  Κασιμάτη, et al., σ. 91 3  Σ. Τίνης, ‘Η σημασία της εκπαίδευσης στην κοινωνία’, ΠαιδείαNews, 4 Σεπτεμβρίου 2016, https://cutt.ly/BogitH, (πρόσβαση: 16 Ιουνίου 2019) 4  Κασιμάτη, et al., σ. 91-92