*Tijdschrift_MSMD_2_2012 (origineel)
20-06-2012
09:03
Pagina 15
15
door Marycke Janne Naber
Zwemmen en zwembaden in Overijssel Zwemmen is van alle tijden. Al op grotschilderingen uit het Stenen Tijdperk zijn figuren te zien met een beenslag die doet denken aan het zwemgedrag van kikkers. Duizenden jaren bleven mensen zo zwemmen, ook tegenwoordig nog. Wel kwamen er steeds nieuwe technieken bij. Tegen het eind van de negentiende eeuw werden ook ‘zwemmeesters’ opgeleid en kon het diploma ‘geoefend zwemmer’ worden behaald. Zwemmen werd een vorm van vrijetijdsbesteding en sport, die zich met krachtige slagen zou ontwikkelen. Overijssel liep daarbij voorop, want al in 1894 werd de Bad- en Zwemvereniging Zwartewater (BZZ) opgericht, de eerste zwemclub van Nederland. andelijke bekendheid had rond de eeuwwisseling het drijvende Weteringbad, dat in 18.. was ontsproten aan het brein van wijnhandelaar A.I. Doyer en dat van stadsarchitect B. Reinders. Het aanvankelijk particuliere bad bevond zich in het Almelose Kanaal bij Zwolle. Aangezien deze stad toen nog in open verbinding stond met de Zuiderzee kon het waterniveau van het kanaal flink variëren. Daarom werd rondom het bad een plankier aangebracht, met badhokjes die dreven op fusten en vaten van de azijnfabriek van Doyer en Pruimers. Het
L
Zwemmen in het bad in het Zwartewater, begin twintigste eeuw.
geheel zat op de vier hoeken met ringen vast aan palen, die in de bodem van het kanaal waren geslagen. Bij storm kon het gebeuren dat het zwembad lossloeg en honderden meters wegdreef. In 1869 verkocht Doyer zijn creatie aan de plaatselijke Nutsvereniging. Het volgende jaar ging een jaarabonnement acht gulden kosten. Het zwembad gold daarmee als een voorziening voor de gegoede burgerij. Het gewone Zwolse volk kon vanaf 1868 gratis zwemmen, in de gemeentelijke bad- en zweminrichting in het Zwarte Water aan de Katerdijk. In 1889 werd ook
daar een drijvend zwembad aangelegd. Pas in 1897 mochten er ook vrouwen zwemmen, streng gescheiden van de heren. Een politieagent zette het Katwolderdijkje af, opdat er zich geen mannen in de buurt van het bad zouden ophouden wanneer daar vrouwen zwommen. Erg hygiënisch was het allemaal niet en al helemaal niet bij het zwemmen in de stadgrachten. De ziekte van Weil, overgebracht door ratten, vormde een groot gevaar. De Gemeente Zwolle greep in en opende in het begin van de jaren dertig zowel een Openluchtbad als een overdekt bad. Nog
