Militaire Courant editie september 2020

NO. 9, SEPTEMBER 2020, € 4,– WWW.MILITAIRECOURANT.NL

MILITAIRE COURANT

OVER DE GRENS OP BEZOEK BIJ DE KONINKLIJKE MARECHAUSSEE, PAGINA 4

Leopard doorbraaktank Kodiak, 75 jaar VN en De missie Mali

2 – MILITAIRE COURANT

Militair nieuws in de volle breedte

A

ls Militaire Courant willen we aandacht geven aan militair nieuws voor iedereen. Hierbij besteden we uiteraard aandacht aan de verschillende krijgsmachtonderdelen: landmacht, luchtmacht en marine. Bij dit rijtje hoort echter nog een vierde onderdeel: de marechaussee! In deze editie nemen we een kijkje bij een grenscontrole, een van de hoofdtaken van de marechaussee (p.4). ‘Beschermen wat ons dierbaar is’, het motto van de defensieorganisatie, wordt hier heel concreet gemaakt door mensen die geen goede bedoelingen hebben de toegang tot Nederland te weigeren.

In deze editie van de Militaire Courant besteden we wederom aandacht aan militair nieuws in de volle breedte. De defensieorganisatie is zo divers, we laten graag zien wat er allemaal bij komt kijken om tienduizenden mensen op een goede manier hun werk te laten doen.

Een mooi voorbeeld hiervan is de geestelijke verzorging. Een bijzonder onderdeel dat waakt over het welzijn van de medewerkers. We spraken met Klaas Henk Ubels, verantwoordelijk voor alle geestelijke verzorging binnen de defensieorganisatie (p.13).

Viering 75 jaar vrijheid eindigt met oprichting Verenigde Naties In oktober 2020 komt er een einde aan de herdenking en viering van 75 jaar vrijheid. Op 24 oktober 1945 werd de Verenigde Naties opgericht. We spreken met Gerdi Verbeet, voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, over het belang

en nut van de Verenigde Naties (p.20).

We staan ook met haar stil bij de wel heel bijzondere viering van 75 jaar vrijheid in coronatijd. Alles ging anders dan voorzien.

Nieuw Tweede Kamerlid GroenLinks stelt zich voor Politiek is een vast onderdeel van de Militaire Courant aangezien hier beslissingen worden genomen over beleid en budgetten en ook over de inzet van onze militairen. Dit voorjaar is Tom van den Nieuwenhuijzen begonnen in de Tweede Kamer voor de politieke partij GroenLinks. We spreken hem over zijn ambities om de defensieorganisatie verder te versterken (p.34). Zowel complimenten als kritiekpunten kunnen we uit zijn mond optekenen.

Bij het verschijnen van het vorige nummer in juni 2020 waren de militaire musea weer net open gegaan. Inmiddels hebben ze zich aangepast aan het nieuwe normaal dat dankzij het coronavirus is ontstaan. We nodigen u van harte uit de militaire musea te bezoeken.

Zie achterin deze krant een overzicht.

Daar zult u dan ook de Militaire Courant aantreffen!

Ik wens u veel leesplezier en gezondheid toe. Voor vragen en/of opmerkingen kunt u mij altijd bereiken via onderstaand e-mailadres.

Jan Louwers Uitgever Militaire Courant jan@militairecourant.nl

SEPTEMBER 2020 – 3

+++ In 2021 krijgt Defensie een nieuw regel- en meetvoertuig om zelfgemaakte bommen in missiegebieden, zogenoemde Improvised Explosive Devices (IED’s), niet tot ontploffing te laten komen. Dit doet het voertuig door de signalen die de bommen doen ontploffen te onderdrukken. Firma Rohde & Schwarz Benelux zal dit uiterlijk medio volgend jaar leveren. +++ De opening van het academisch jaar van de Nederlandse Defensie Academie is dit jaar anders. In plaats van de traditionele opening is er een korte film gemaakt die in teken staat van 15 jaar Faculteit Militaire Wetenschappen. Aan het einde van de film opent decaan prof. dr. ir.

Patrick Oonincx het academisch jaar. +++ Op 15 augustus is bij het Indisch Monument in Den Haag herdacht dat de oorlog voorbij is in het gehele Koninkrijk der Nederlanden. Op deze dag was het 75 jaar geleden dat Japan zich overgaf, waarmee de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost-Azië voorbij was en heel het Koninkrijk der Nederlanden was bevrijd. Door de COVID-19 maatregelen was er plaats voor slechts enkele genodigden. +++ De NH90-helikopter die op 19 juli in het Caribisch gebied in zee verdween, is geborgen. Het toestel is in twee delen boven water gehaald.

Nadat het staartstuk en de romp waren aangekomen in de haven van Curaçao, zijn ze per schip naar Nederland gegaan. Bij de crash kwamen twee bemanningsleden om. +++ De stagevergoeding bij Defensie gaat omhoog naar 628 euro bruto per maand. Dit geldt voor zowel mbo-opleidingen als hbo- en universitaire opleidingen in de techniek. +++ De komende maanden is Nederland verantwoordelijk voor de bescherming van het luchtruim van de Benelux. Op Vliegbasis Volkel en Vliegbasis Leeuwarden staan tot en met half januari 2021 F-16’s gereed. +++

FOTO DEFENSIE

BEELD: MINISTERIE VAN DEFENSIE

KORT NIEUWS

Op bezoek bij de Koninklijke Marechaussee, pagina 4

Inhoud Koninklijke Marechaussee

4

Actuele missies

10

Geestelijk verzorger

12

Column Han ten Broeke

17

Mijn functie: Specialist vliegtuigonderhoud

18

Gerdi Verbeet

20

Factsheet: Kodiak

24

In bedrijf: TenCate

26

Jody Huliselan

29

NIMH: Vredessoldaten

30

Mariniersmuseum

33

Politiek: Tom van den Nieuwenhuijzen

34

Column Niels Roelen

45

Prijsvraag en colofon

47

Boeken Recensie De missie Mali

37

Interview Bob Dros, Encyclopedia of the World’s Aviation 38 Recensie Bandieten, te wapen! 41 Recensie Onvoorspelbaar verleden

43

4 – MILITAIRE COURANT

MARECHAUSSEE

ILLEGAAL DE GRENS OVER

SEPTEMBER 2020 – 5

REPORTAGE De Koninklijke Marechaussee is het onderdeel binnen de krijgsmacht dat belast is met grenscontrole van personen en het bestrijden van vormen van grensgerelateerde criminaliteit op vliegvelden, zeehavens, langs de kust en de landsgrens.

De Militaire Courant mocht aanwezig zijn bij een controle Mobiel Toezicht Veiligheid (MTV) van Brigade Oostgrens-Midden aan de Nederlands-Duitse grens.

DOOR MIREILLE BREGMAN EN NIELS ROELEN

O

DEFENSIE

DEFENSIE

Een auto wordt doorzocht op belastend materiaal

p aanwijzing van een wachtmeester van de Koninklijke Marechaussee zetten we de auto’s strak langs de vangrail in de parkeerhaven langs de A12 bij Beek. Voor ons staat een grote blauwe oplegger die dienst doet als mobiel bureau en commandopost. Terwijl de marechaussee een aantal pionnen achter onze auto’s zet, komt adjudant-onderofficier Marvin aangelopen.

‘Jullie zijn te laat,’ zegt hij. Om half elf hadden we afgesproken en we zijn, zoals militairen het graag zien, keurig vijf minuten te vroeg. ‘We hebben net een man uit een Flixbus naar de brigade afgevoerd, op verdenking van het overtreden van de Opiumwet. Bij de controle van de documenten viel de man op door zijn gedrag, de spanning in zijn lichaam en de manier waarop hij zijn eigen tas voor ons probeerde weg te moffelen. Soft- en harddrugs.

Het zou weleens het enige incident van de dag kunnen zijn.’

Een Flixbus, begrijp ik (Niels) tussen de regels door, is een touringcar die je voor weinig geld door Europa pendelt naar de toeristische steden. Ze worden ook vaak gebruikt voor illegale migratie. Het is warm genoeg om in niet meer dan een jeans en T-shirt buiten te staan, maar in mijn hoofd heb ik het beeld van een bus vol vijfenzestigplussers stiekem op weg naar de kerstmarkt in Duitsland.

Nadat hij een volgend voertuig de parkeerplaats op geleid heeft, draait een marechaussee behendig zijn motor en rijdt over een ventweg langs het maïsveld terug richting de grens.

Op de plek waar vroeger de douane en grensbewaking zat, hangen nu camera’s, een systeem dat melding doet van passerende auto’s waar iets mee aan de hand is. Een boete die nog open staat, betrokkenheid bij criminaliteit en meer van dat soort zaken.

In de voorafgaande briefing neemt een team alle belangrijke informatie voor een MTV-controle door, waar ligt de focus op wat er op dit moment speelt en waar letten we vandaag specifiek op? Maar beslissend zijn de keuzes die op het moment zelf gemaakt worden en voortkomen uit de kennis, training en ervaring van de marechaussees zelf. Dat er met drie van de vier voertuigen die bij ons bij het checkpoint staan

6 – MILITAIRE COURANT

De Britten delen hun gegevens niet en daarom zijn Britse auto’s populair in ‘bepaalde kringen’. iets aan de hand is, is indrukwekkend. Het lijkt ons geen toeval, net zomin als dat het vooral Britse kentekens en huurauto’s zijn die onderzocht worden.

VAKANTIE De ene wachtmeester legt uit dat de Britten hun gegevens niet delen en dat daarom Britse auto’s populair zijn in ‘bepaalde kringen’, terwijl de ander de papieren controleert.

Eigendomsgegevens, verzekering en geldige grensoverschrijdingsdocumenten (is iedere inzittende wel bevoegd in het Schengengebied en Nederland te verblijven?), moeten ze daarom dus fysiek controleren. ‘Het zijn als het ware spookvoertuigen die, als er ongelukken mee gebeuren, voor ons niet te traceren zijn.’

‘Wat gebeurt er als de papieren niet in orde blijken te zijn?’ Het antwoord op die vraag laat op zich wachten. Van de twee mannen in het busje heeft de een geen kloppende papieren.

De ander heeft een asielaanvraag in Duitsland lopen, maar zolang er nog geen besluit genomen is over zijn asielprocedure, mag hij dat land niet uit.

‘Omdat zijn aanvraag nog loopt, is hij hier illegaal.’

‘Ik kan daar niets aan doen,’ verdedigt de man zich in het Engels tegen de marechaussee, ‘de advocaten hebben dat niet tegen ons gezegd.’

‘Wat doen jullie hier samen?’ vanuit het Mobiel Administratie Kantoor (MAK) is er niet alleen contact gelegd met de Duitse politie, maar hebben ze inmiddels ook ontdekt dat de andere man in België woont en daar asiel heeft aangevraagd.

‘We zijn broers en willen samen op vakantie. We zijn toe aan vakantie, dat is toch niet verboden?’

Zijn opmerking doet me denken aan vroeger.

Aan de spanning die ik als kleine jongen voelde als we met vakantie de grens over moesten.

Daar moesten we onze paspoorten laten zien aan een uniform dat vanonder een grijze pet streng de auto inkeek, waarna wij zonder verder oponthoud verder mochten rijden. Onze gezinsauto met trekhaak en caravan, lijken mij in een bepaald milieu een betere dekmantel om een paar honderd kilo coke of pillen veilig de grens over te zetten dan een roestige oude bus

SEPTEMBER 2020 – 7

CADETTENBIVAK REPORTAGE

DEFENSIE

DEFENSIE

Marechaussees plegen overleg

8 – MILITAIRE COURANT

Hun vakantie houdt op voordat hij goed en wel begonnen is. of een auto met het stuur aan de andere kant.

De vakantie voor de broers houdt op voordat hij goed en wel begonnen is. Hier scheiden hun wegen: de één wordt in een marechausseebusje afgevoerd naar de brigade in Zevenaar en zal worden voorgeleid. De ander keert na overleg met de Duitse politie naar Duitsland terug.

‘Hoe weet je of hij dat ook doet?’ vraag ik.

‘Hij staat gesignaleerd en wordt nu gevolgd.

Als hij het niet doet, weten we dat snel genoeg en grijpen we in.’

Hoe het precies werkt, is voor ons als bezoeker niet van belang. Wat telt is dát het werkt.

STRIJKIJZERS EN OPLADERS Een man met een Pools paspoort komt hier niet voor vakantie, maar om te werken. De papieren van zijn zwarte Volvo blijken niet te kloppen en omdat zijn Engels gebrekkig is, moet hij een vriend bellen. Krakend op de speaker doet die dienst als tolk en helpt hij bij het invullen van de documenten voor de inbeslagname van zijn auto. Gelaten, alsof hij weet dat protest geen zin heeft, ondergaat de man het proces.

Het antwoord op onze gedachte hoe het met hem verder moet, komt als de man een rolkoffertje, zijn laptoptas en andere spullen uit de auto haalt. De sleutels laat hij op de bestuurdersstoel liggen. Zachtjes laat hij het portier dichtvallen, neemt nog wat foto’s van de krassen en het deukje die in zijn auto zitten, waarna hij zich omdraait en langs het maïsveld wegloopt. Vanaf hier is het benzinestation bij de grens, waar hij moet wachten tot iemand hem op komt halen, ruim een kilometer lopen.

Als een man in een oranje overall de auto op zijn laadbak takelt en de motorrijder nog een laatste voertuig binnenloodst, is hij al uit het zicht verdwenen. In de achterbak van die laatste auto staan vier strijkijzers en dozen vol met opladers van mobiele telefoons en oordopjes.

Rommel die je in overvloed vindt op de zwarte markt in Beverwijk, maar niet illegaal.

‘Vals,’ wordt er geroepen. In de mobiele commandopost krijg ik een loep in mijn handen gedrukt en twee rijbewijzen. ‘Valt je iets op?’

‘Ik heb geen idee waar ik op moet letten,’ beken ik, ‘het enige is dat ik het vreemd vind dat een Pakistaan een Grieks rijbewijs heeft.’

Na een korte uitleg over de kenmerken van een rijbewijs, vergelijk ik beide rijbewijzen nogmaals. Ik houd ze tegen het licht en kijk naar het watermerk en de manier waarop het geprint is.

‘Vals.’

SEPTEMBER 2020 – 9

REPORTAGE

De oren en ogen aan de grens De Koninklijke Marechaussee is ‘de oren en ogen aan de grens’.

Bestrijding van grensoverschrijdende criminaliteit is een van de hoofdtaken: identiteitsfraude, illegale immigratie en mensensmokkel en -handel.

D

Adjudantonderofficier Marvin

e Marechaussee ondersteunt bij grensbewaking aan de Europese buitengrenzen (luchthavens en maritieme grenzen op de Noordzee) en aan de binnengrenzen van het Schengengebied door middel van Mobiel Toezicht Veiligheid, kortweg MTV. De diversiteit aan gebeurtenissen tijdens een MTV-controle zorgt ervoor dat de marechaussee snel moet wisselen tussen diverse wetgeving en daarbij behorende acties. De marechaussees hebben niet voor niets kennis van het Wetboek van Strafrecht, de Wegenverkeerswet, Opiumwet,

DEFENSIE

Een persoon kan worden gefouilleerd op basis van verschillende wetten.

Vreemdelingenwet en Wet wapens en munitie.

De MTV-controle die in dit artikel wordt beschreven, werd uitgevoerd door een teamleider (in dit geval een adjudant-onderofficier), locatiecommandant, meerdere zoekploegen die bestaan uit een tweetal wachtmeesters, motorrijders en een mobiel administratiekantoor (MAK).

DAGRESULTAAT De enkele uren tijd dat de Koninklijke Marechaussee in het kader van deze MTV-controle langs de grens stond, leverden een vangst op van: een tweetal illegale wapens; bezit en smokkel van verdovende middelen (zowel hard- als softdrugs); meerdere spookvoertuigen, waarvan enkele door mochten rijden omdat ze officieel nog de tijd hadden om de overdrachtsdocumenten in orde te maken; twee illegale personen; een vals rijbewijs en een signalering (een voertuig waar nog niet echt iets mee aan de hand is, maar voorlopig wel in de gaten gehouden wordt).

10 – MILITAIRE COURANT

NOORDZEE (Mijnenjager) Het schip de Zr.Ms. Willemstad neemt deel aan het permanente NAVO-vlootverband, de Standing NATO Mine Countermeasures Group 1 (SNMCMG1). Het vlootverband ontdoet onder meer de Noordzee van projectielen als zeemijnen en vliegtuigbommen en opereert in een deel met de meest bevaren scheepsroutes ter wereld. De verwachting is dat het marineschip half juli terugkeert.

LITOUWEN (eFP) Defensie levert een bijdrage aan de versterkte militaire aanwezigheid van de NAVO in Litouwen, de zogeheten enhanced Forward Presence.

Het gaat om 270 militairen voor een multinationale battlegroup. Het bataljon waarvan Nederland deel uitmaakt, staat onder Duitse leiding en is gestationeerd in Rukla. Het is een van de ‘geruststellende maatregelen’ voor de Oost-Europese bondgenoten.

SAHEL (Minusma, VN-politiemissie) Nederland draagt in de Sahel bij aan capaciteitsopbouw van lokale veiligheidsstructuren. Nederland levert militairen en civiele experts aan EU-missies in de regio en aan de VN-politiemissie in Mali. Nederland steunt ook de Europees geleide multinationale Combined Joint Special Operations Task Force met één of twee stafofficieren. De militairen binnen de EU-trainingsmissie Mali zijn tijdelijk teruggekeerd naar Nederland vanwege de coronacrisis. De missie Minusma wordt nog ondersteund door vier stafofficieren in Bamako en twee militairen die de Duitsers in Gao bijstaan bij hun early warning-capaciteit.

Terwijl u dit leest, zetten militairen zich in verschillende delen van de wereld in voor vrede en veiligheid. Op korte termijn ten behoeve van de lokale bevolking, maar op lange termijn draagt globale stabiliteit ook bij aan veiligheid in Nederland.

LIBANON, SYRIË EN ISRAËL (UNTSO) De United Nations Truce Supervision Organization (UNTSO) observeert de afgesproken bestandslijnen tussen Libanon, Syrië en Israël.

UNTSO opereert in hetzelfde gebied als UNDOF (United Nations Disengagement Observer Force). En in ZuidLibanon in hetzelfde gebied als UNIFIL (United Nations International Force In Lebanon). Nederland levert twaalf militairen aan deze missie.

GAZASTROOK (EU BAM en USSC) De European Union Border Assistance Mission (EU BAM) is een missie van de Europese Unie. De missie helpt bij het grensbeheer aan de grensovergang bij Rafah in de Gazastrook.

Nederland draagt in de regio ook bij aan de United States Security Coordinator (USSC). Deze missie vindt plaats in Ramallah op de Westelijke Jordaanoever.

Het programma verbetert het functioneren van de veiligheidsdiensten en de Presidentiële Garde van de Palestijnse Autoriteit.

SEPTEMBER 2020 – 11

NEDERLANDSE MISSIES IRAK (Militaire trainers) De Nederlandse Luchtmobiele Brigade neemt in Noord-Irak de taken over van de mariniers en commando’s die er vier maanden op uitzending waren. Zij ondersteunen het speciale operaties-trainingscentrum in de omgeving van Bagdad. Ook bij Erbil geven Nederlanders trainingen samen met partnerlanden. Twee Nederlandse militaire adviseurs vervullen een functie binnen de NAVO-capaciteitsopbouwmissie in Irak. Er nemen ook vier Nederlandse civiele experts aan deel.

VERENIGDE ARABISCHE EMIRATEN (FSE Mirage) Met het Forward Support Element (FSE) Mirage heeft Defensie een strategische positie in het Midden-Oosten. Het 4-koppige detachement levert onder meer (logistieke) ondersteuning aan beveiligingsteams van mariniers voor de antipiraterijmissie bij Somalië.

BAHREIN (CMF) Bij Combined Maritime Forces (CMF) werken marines uit 25 verschillende landen samen. CMF opereert in de wateren rond het Arabisch schiereiland en bestrijdt gewelddadig extremisme en terrorisme, piraterij, smokkel en mensenhandel en verbetert samen met lokale en andere partners de maritieme veiligheid en stabiliteit in de regio.

AFGHANISTAN (Resolute Support) Sinds 1 januari 2015 doen Nederlandse militairen mee aan de NAVO-missie Resolute Support. Die heeft als doel het veiligheidsapparaat, leger en politie in Afghanistan verder op te bouwen.

Nederland levert een bijdrage aan deze missie tot eind 2021.

SOMALIË (VPD) Marineschepen vergroten de veiligheid langs de scheepvaartroutes door de Golf van Aden en de Hoorn van Afrika bij Somalië. Zij verstoren en ontmoedigen hiermee zeerovers. Het aantal gekaapte schepen is sinds 2012 sterk gedaald. Defensie stuurt in sommige gevallen militaire beveiligingsteams mee op Nederlandse zeetransporten.

OEGANDA (ACOTA) Nederland neemt soms deel aan het Africa Contingency Operations Training & Assistance (ACOTA)-programma. Het programma vergroot de capaciteiten van vijfentwintig Afrikaanse landen, zodat deze vredesmissies kunnen uitvoeren (met een mandaat van de Verenigde Naties en de Afrikaanse Unie). Het ACOTAprogramma traint jaarlijks opeenvolgend 3 bataljonstaakgroepen, tot 3.500 militairen per keer.

BRON: DEFENSIE

12 – MILITAIRE COURANT

Klaas Henk Ubels

SEPTEMBER 2020 – 13

Alleen maar geluk gaat ook vervelen

INTERVIEW

Geen geestelijke verzorging zo kleurrijk als die binnen het Nederlandse leger. Met protestanten, katholieken, humanisten, rabbi’s, imams, pandits en sinds kort ook een boeddhist is de manier waarop de krijgsmacht relativering in het eigen systeem heeft ingebouwd volgens de onlangs benoemde hoofdkrijgsmachtpredikant uniek. In een bijzonder en open gesprek vertelt Klaas Henk Ubels over zijn beroep binnen Defensie.

DOOR NIELS ROELEN De Diensten Geestelijke Verzorging (DGV) dragen bij aan het geestelijk welbevinden van militairen en iedereen die aan Defensie verbonden is. De DGV heeft een vormingscentrum, Landgoed Beukbergen, waar groepen de mogelijkheid hebben bezinningsactiviteiten te ondernemen, maar ook zijn de geestelijk verzorgers aanwezig op de werkvloer tijdens oefeningen en uitzendingen.

Bij alle activiteiten en taken staan zingeving en ethiek centraal.

De DGV krijgen best veel ruimte. Is dit typisch Nederlands?

‘Andere landen begrijpen het niet altijd, maar de kracht van ons geestelijk verzorgingssysteem zit in de ruimte die wij krijgen en de hulp die we op basis daarvan kunnen bieden. Je ziet dat ook terug in het motto op militaire bijbels: “Niet door kracht of geweld, maar door mijn Geest.” Een ogenschijnlijke paradox binnen een geweldsorganisatie.’

Hoe plaats je dat motto in een geweldsorganisatie?

‘Het is sowieso een appèl om na te blijven denken, maar het gaat over hoop hebben. Een toekomstvisie bieden. Ik ben niet irreëel, de Bijbel is ook geen pacifistisch verhaal. Het Nieuwe Testament wil je soms anders doen geloven. Je kunt niet ontkennen dat er ook veel oorlog gevoerd wordt. Je kunt niet altijd de andere wang toekeren, soms is er geweld nodig om een groter kwaad te voorkomen of te stoppen. Dat de wereld niet geweldloos is, betekent echter niet dat je geen poging hoeft te

doen om te streven naar een maatschappij waarin een krijgsmacht overbodig is. Hoop houden op een leven waarin geen geweldsorganisaties zijn.’

Is dat, met het opkomende populisme, geen naïeve gedachte?

‘Op het journaal keek ik onlangs naar een demonstratie buiten het Witte Huis. Een vredig protest dat door de politie met traangasgranaten ineens bruusk verstoord wordt. Ze maken een pad vrij voor Trump die bij een kerkje een verhaal houdt met de Bijbel in zijn hand die hij ondersteboven omhoog houdt. Dat je Gods woord ook nog eens op deze manier misbruikt voor je eigen gewin, dat vind ik stuitend. Aan de andere kant zie je dat juist in deze tijd mensen de moeite nemen om stil te staan en na te denken over zingeving. Zichzelf afvragen wie ze zijn en wie ze willen zijn.

Zo berichtte Trouw tijdens de eerste coronatijd over de online kerkdiensten. Er bleken meer mensen in de kerk aanwezig te zijn dan normaal gesproken.’

Misschien ben ik cynisch, maar ik ken geen militair die tijdens een gevecht niet in God gelooft. Is dat niet gewoon de angst?

‘Op zich ben ik dat ook wel met je eens. Het kritieke punt is dat het geloof geen lapmiddel moet zijn voor allerlei onverklaarbare zaken.

Het gaat mij ook niet zozeer om het geloof als zodanig, als ik het over zingeving heb, dan is dat met name een besef. Hoe ben je geworden wie je bent en is dat wie je wilt zijn? Die vragen brengen je terug naar je roots. De een heeft een prachtige en de ander

een verschrikkelijke jeugd gehad en als je opgegroeid bent zonder of juist in een heel benauwde geloofsomgeving, dan kan ik me voorstellen dat je een afkeer van de kerk hebt. In die zin kan het geloof wel een rol spelen, maar dat hoeft dus niet per se.’

Als militairen terugkomen van een missie, worden ze soms geconfronteerd met zichzelf. Ze hebben dingen meegemaakt of gedaan die het moeilijker maken om nog te kunnen zijn wie ze willen zijn. Is dat waar de DGV om de hoek komt kijken?

‘Niet alleen de DGV, maar een heel complex aan zorgverleners waar vooral het Veteraneninstituut mee bezig is. De kracht van de DGV ligt juist in die momenten dat mensen geconfronteerd zijn met gebeurtenissen waarin ze zichzelf zijn kwijtgeraakt. Hoe blijf je trouw aan jezelf, als je jezelf niet meer herkent? Mensen helpen die niet kampen met PTSS, maar met een moral injury, het voorkomen dat mensen die op het randje balanceren zorg gaan mijden, is een pittige uitdaging.’

Defensie is een organisatie waarin je tijdens de opleiding leert om fysieke en mentale pijn te verbijten. Hebben militairen daardoor de neiging om te zwijgen?

‘We kunnen allemaal ouwehoeren, maar praten over je gevoelens is op jonge leeftijd en binnen Defensie niet vanzelfsprekend.

Toch is het enorm belangrijk om dat, binnen de groep waarmee je op missie gaat, te leren. Laat maar iets van je kwetsbaarheid zien aan elkaar, vertel je levensverhaal. Je kunt dan ervaren dat het

26 JUNI 2021

Nationaal evenement Op zaterdag 26 juni 2021 wordt voor de 17e maal de Nederlandse Veteranendag georganiseerd. Dan bedanken we de meer dan 110.000 veteranen die zijn ingezet in dienst van de vrede, nu en in het verleden.

Founder

Hoofdpartner

SEPTEMBER 2020 – 15

INTERVIEW ‘Op de schepen waar ik welkom ben, hoef ik eigenlijk niet te zijn. Dat is een interessante paradox.’ ook een enorme kracht kan zijn.

In het begin zie je vaak de worsteling en het ongemak, ze hebben er vaak geen zin in. Wanneer ze die levenslijn met hoogte- en dieptepunten, kernwaarden, kwaliteiten en zwaktes “verdedigen” voor de groep, zie je mensen sterker worden. Door het verwoorden van hun

levensverhaal komen ze in hun kracht te staan.’

Spelen commandanten hierin een belangrijke rol?

‘In de geestelijke verzorging spreken we elkaar bij de voornaam aan, rangen of standen spelen daarmee geen rol. Die

onafhankelijke positie is nodig om een vrijplaats te kunnen zijn.

In de West heb ik op vier verschillende schepen meegevaren.

Aan de reactie van een commandant bij de kennismaking zie je wat voor commandant hij is. Als hij oog voor mensen heeft, heeft hij ook oog voor mij als GV’er. Op de schepen waar ik welkom ben, hoef ik eigenlijk niet te zijn. Dat is een interessante paradox: waar ze je niet willen, hebben ze je misschien wel het hardste nodig. Je ziet dat ook bij mensen die na een missie de balans opmaken en er niet meer uitkomen. De zorgmijders zijn mensen die echt in de shit zitten en als ze dan ook de dienst al verlaten hebben, is het lastig om je weg terug te vinden.’

Hoe bereik je de mensen die in hun eigen kuil gaan zitten?

BIOGRAFIE Klaas Henk Ubels t ;FTUJH KBBS PVE t (FUSPVXE twee kinderen t KBBS JO EJFOTU BMT GV’er bij Defensie t #FHPOOFO CJK EF marine met diverse

zogenaamde adoptieschepen en o.a. plaatsingen in de West, bij de Onderzeedienst en een missie voor de kust van Irak t 0WFSHFTUBQU OBBS het vormingswerk

op Beukbergen en daar begonnen met meer leidinggevende functies t 4JOET IPPGEkrijgsmachtpredikant t #FHJO NFU FLO (Functioneel leeftijdsontslag)

‘Als mensen zo diep in hun eigen problemen zitten, is het natuurlijk lastig om ze te bereiken. De afschuwelijke dingen die je hebt meegemaakt, kun je niet weglachen. Die moet je onder ogen komen. Daarbij proberen wij te helpen door vertrouwen te bieden.

Vanuit het Veteraneninstituut zijn er initiatieven om de militairen te vinden die dat ontwijken. Mensen vinden die alles kwijt zijn en geen dak meer boven hun hoofd hebben en op straat leven valt niet mee.

De meeste militairen hebben een goede uitzending gehad, maar dat wil nog niet zeggen dat ze er later geen problemen mee krijgen. Hoeveel Uruzgan-veteranen zijn er bijvoorbeeld? Twintigduizend? Zo tegen hun pensioen, als ze “stilgezet” worden, kijken ze terug op hun ervaringen en dan komen de herinneringen vaak terug.

‘Werken bij Defensie is een intensivering van leven. De mooie dingen worden mooier en de minder mooie dingen minder. Het is de kunst om balans te vinden in volop leven, want alleen maar geluk en mooie dingen beleven gaat vervelen.’

Speciale verzekeringen voor jou als militair

Speciaal Family & Friends programma

Als militair kun je optimaal gebruik maken van het voordeel dat Noventas op het gebied van verzekeringen biedt.

Noventas is de ideale partner voor jouw schadeverzekeringen; militair, privé, beroep, bedrijf of als vereniging.

Ook voor veteranen en reservisten

Verzekeringen Defensie

Verzekeringen Bedrijfsmatig

Het militaire beroep kent bijzondere risico’s. Noventas kent als verzekeringsspecialist de militaire beroepsrisico’s en heeft hierop een uitgebreid pakket verzekeringen afgestemd. Het Defensie Aanvullings Plan (DAP) en Defensie Ongevallen Plan (DOP) dekken deze beroepsrisico’s af. PTSS en oorlogsrisico zijn in het DOP zelfs meeverzekerd. Zonder poespas via Noventas te regelen. Als Defensiemedewerker krijg je bij Noventas bovendien KORTING op al jouw privé schadeverzekeringen.

Begin je je eigen bedrijf of ga je als ZZP-er aan de slag? Of heb je al een bedrijf of ben je al werkzaam als zelfstandige? Noventas heeft ook voor jouw beroep of bedrijf de benodigde verzekeringen. Informeer bij ons welke risico’s je kunt afdekken voor aansprakelijkheid, rechtsbijstand, ongevallen en dergelijke.

Verzekeringen Privé

# Bel +31(0)880 300 100 of # Stuur een kopie van je polis naar: info@noventas.nl of # Vul het formulier in op noventas.nl/particulier/ verzekeringscheck/ of

De schadeverzekeringen die Noventas aanbiedt zijn voor zowel militair- als burgerpersoneel en hun gezin als ook voor veteranen en reservisten en hun gezin. Dus ook voor jou privé. Bovenop de collectiviteitskorting ontvang je ook nog een pakketkorting.

Ook een eventuele zorgverzekering kun je gemakkelijk via Noventas regelen.

Vrijblijvende offerte? # Scan de QR code

VERZEKERINGEN

Noventas is partner van Onbekende Helden

www.noventas.nl 0880 300 100

Postbus 200 5660 AE Geldrop

SEPTEMBER 2020 – 17

COLUMN

Merkels Europese finale H

et overbrengen van de Russische oppositieleider Navalny naar Duitsland leidt een nieuwe fase in tussen de Europees-Russische betrekkingen en Angela Merkel gaf daarvoor zelf het startschot. Tegelijk is dit haar finale als de enige politiek leider die Europa het afgelopen decennium heeft gekend. In het laatste jaar van haar regering wijst ze de EU de weg naar een meer geopolitiek en geo-economisch optreden. Dat is bijzonder, want de Duitse economie heeft het meest te verliezen bij een zelfbewustere Ruslandpolitiek. Mijn verwachting is dat zij daarmee een nieuwe wending geeft aan de Ostpolitik, die sinds begin jaren ’70 door haar voorganger Willy Brandt is ingezet en die decennialang de Duitse houding naar Rusland heeft bepaald.

In de Duitse politiek kent men het onderscheid tussen pro-Russisch en pro-Moskou. Partijen als Die Linke, grote delen van de SPD en tegenwoordig zeker ook AfD, delen een unverfroren sentiment dat vaak pro-Russisch en anti-Amerikaans is en tegenwoordig zelfs soms uitmondt in het goedpraten van de illegale acties van het regime in Moskou. Onder het motto Wandel durch Handel claimde en kreeg West-Duitsland de mogelijkheid om Russisch gas te importeren via door haar betaalde pijpleidingen.

Sinds 1973 stroomde dat gas onder het IJzeren Gordijn naar de Duitse staal- en autofabrieken, die tegenwoordig de auto’s uitspugen die in groten getale in Rusland en China worden verkocht. Ook tijdens een korte onderbreking begin jaren ’80 vanwege de Russische invasie in Afghanistan bleven de Duitsers Kooperation statt Konfrontation bepleiten.

De geschiedenis kan raar lopen. Nu zet Rusland een prijs op het hoofd van Amerikaanse soldaten die op uitnodiging van de huidige Afghaanse regering in dat land hebben geïntervenieerd na 9/11. Maar het bounty-schandaal, waarbij Amerikaanse soldaten in Afghanistan het doelwit zijn voor Taliban die prijsschieten tegen Russische roebels, is slechts een van de vele buitenlandse misdragingen van het regime in Moskou. De verdenking van oorlogsmisdaden in Syrië, waarbij Russische piloten al dan niet bewust ondergrondse ziekenhuizen hebben geraakt, de groene mannetjes in ongesigneerd uniform die de Krim annexeerden en de brutale moorden op Russische verraders in het buitenland (Litvinenko (2006)

en Skripal (2018)) door vergiftiging of het doodschieten van politieke tegenstanders in Rusland zelf (Anna Politkovskaya (2006) en Boris Nemtsov (2015)), lijken in Berlijn tot een nieuwe afweging te leiden.

Op 24 augustus maakte Merkel in een persconferentie bekend dat Alexey Navalny was vergiftigd door een verboden chemisch wapen: Novichok. Dit is een gifstof die in Russische laboratoria is ontwikkeld en eerder in 2018 werd gebruikt tegen de voormalige medewerker van de Russische militaire inlichtingendienst GROe Sergej Skripal en zijn dochter Joelia, die bij hem op bezoek was in zijn verblijfplaats in het Engelse Salisbury. De Russische leider Poetin heeft nooit een geheim gemaakt van het feit dat verraders voor de Russische staat een legitiem doelwit zijn. In 2010, het jaar dat dubbelspion Skripal asiel kreeg van de Britse regering, liet Poetin weten dat ‘traitors will kick the bucket... those thirty pieces of silver they were given, they will choke on them’. De Skripalcase (die overigens een onschuldige Britse vrouw het leven kostte) leidde tot het uitwijzen van bijna 160 Russische diplomaten in een gezamenlijke actie van Europese landen, de VS en Canada.

Maar met Navalny lijken nu ook politieke opponenten hun leven niet langer zeker, daarmee wordt een nieuwe Rubicon overgestoken. Merkel eiste op een toon die niet eerder zo helder was dat Rusland subiet en in alle openheid een onderzoek moest starten en de daders van de vergiftiging voor het gerecht moest brengen. Ze informeerde tegelijk de Europese en NAVO-partners en dwong een verklaring af van de ministers van Buitenlandse Zaken van de G7-landen (waar Rusland al een tijdje niet meer welkom is). Dat alles zou nog als woordengekletter geduid kunnen worden, maar in Duitsland is tegelijk een discussie begonnen die sinds de jaren ’70 niet mogelijk was: dat zelfs de nieuwe gaspijpleiding, Northstream II, weleens kan worden afgeblazen. Zelfs als het project alleen maar bevroren wordt, heeft de discussie die in de Duitse politiek is gestart enorme doorwerking op het vermogen van de EU Rusland te confronteren met de grenzen van haar wangedrag.

HAN TEN BROEKE

Han ten Broeke was van 2006-2018 Tweede Kamerlid voor de VVD. Hij was woordvoerder Buitenlandse Zaken en werd in 2012 voorzitter van de vaste commissie voor Defensie. Nu werkt hij als Director Political Affairs bij het Haags Centrum voor Strategische Studies.

18 – MILITAIRE COURANT

Specialist vliegtuigonderhoud Defensie biedt een grote verscheidenheid aan functies. Deze keer in de schijnwerpers: de werkzaamheden van een Specialist vliegtuigonderhoud bij de Koninklijke Luchtmacht.

Wie Wat Waar

Sergeant Michael Specialist vliegtuigonderhoud Vliegbasis Volkel

Wat houdt de functie in?

‘Ik verzorg het onderhoud van de F-16’s op de vliegbasis Volkel. Dit bestaat deels uit correctief onderhoud (klachten en andere gebreken) en deels uit gepland onderhoud (uren en tijdsgebonden inspecties). Het vliegtuigonderhoud bestaat uit vier disciplines: wapentechniek (alles wat met wapentechniek en explosieven te maken heeft); motoren (al het onderhoud aan de motor en het startsysteem); avionica techniek (elektrotechniek van het vliegtuig, ook wel B2 genoemd) en de afdeling waar ik zelf werkzaam ben: B1 (alles wat niet onder de andere disciplines valt). Hierbij kun je denken aan onderhoud aan hydraulische systemen, het brandstofsysteem, het airframe en het noodsysteem van de F-16.’

Militaire opleiding ‘Met elke vooropleiding kun je een militaire opleiding beginnen. Eerst doorloop je de AMO, de Algemene Militaire Opleiding, en daarna een vakopleiding. Voor de luchtmacht worden beide aan de Koninklijke Militaire

School Luchtmacht in Woensdrecht gegeven. Voor mijn functie heb je een vliegtuigtechnische opleiding nodig. Deze bestaat uit een aantal modules die afzonderlijk van elkaar behaald kunnen worden (de zogenaamde PARTmodules). Voorbeelden van modules zijn algemenere vakken als wiskunde en natuurkunde maar ook vakken als aerodynamica en gasturbinemotoren.’

Dagindeling ‘Samen met het team van onderofficieren verzorgen wij het onderhoud dat onder de taken van onze afdeling valt. In de ochtend beginnen we met een briefing waarin een planning gemaakt wordt voor het werk. Daarin wordt gekeken hoeveel mensen nodig zijn voor een klus en wie de eindverantwoordelijke is voor dit werk. Vervolgens gaan we aan de slag en hebben we eigen verantwoordelijkheid om zo goed en efficiënt mogelijk het werk voor elkaar te krijgen. Vaak hoort hier planning en overleg met andere disciplines bij, waardoor er veel samengewerkt wordt met andere afdelingen. Het is een verantwoordelijke functie waarbij de verantwoordelijkheid van het vliegtuig vaak in de handen komt van mezelf en mijn collega’s.’

Leukste bezigheid ‘De vrijheid die we hebben om zelf sturing te geven aan onze werkzaamheden is het leukste aan mijn baan. Omdat we samen als team kunnen kijken wat de beste manier is om klachten en andere werkzaamheden aan te vliegen, zijn we vrij om te bepalen welke stappen genomen moeten worden. Bij klachten bijvoorbeeld wordt veel beroep gedaan op je technisch inzicht om te kijken in welke hoek de oorzaak van de klacht gezocht dient te worden. Met veel overleg met collega’s maak je vervolgens een plan om aan de slag te gaan.’

Wat zijn de doorgroeimogelijkheden binnen Defensie?

‘Als je een aantal jaar ervaring hebt opgedaan als stempelbevoegde technicus (eindverantwoordelijke) kun je doorstromen naar de rang van sergeant-majoor om als tailmanager aan de slag te gaan. Hierbij houd je overzicht over het personeel en plan je de verschillende werkzaamheden in. Je stuurt de teams aan en ondersteunt ze wanneer andere afdelingen (expertises als een vliegtuigplaatwerker) benodigd zijn. Ook heb je de eindverantwoording over de administratie die komt kijken bij het onderhoud.’

SEPTEMBER 2020 – 19

MIJN FUNCTIE

DEFENSIE

Tijdens het onderhoud werk je direct op en aan het vliegtuig.

20 – MILITAIRE COURANT

Gerdi Verbeet: ‘Dit nooit meer’ Dit najaar sluiten we de viering van 75 jaar vrijheid af met de herdenking van de oprichting van de Verenigde Naties. Het liep tot op heden grotendeels anders dan gepland, dankzij het coronavirus.

We spreken met Gerdi Verbeet, voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, over haar ervaringen.

DOOR JAN LOUWERS

begint niet met grote woorden, maar met kleine daden. Het gaat erom van de mensen actieve burgers te maken.’

Mevrouw Verbeet, wat ziet u als de belangrijkste taken van het Nationaal Comité 4 en 5 mei?

‘Het herdenken van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en het vieren van onze herwonnen vrijheid. Educatie is hierbij ook van groot belang. Je kunt niet van jongeren verwachten dat ze gaan herdenken en vieren als ze eigenlijk niet weten wat er tijdens de oorlog gebeurd is.

‘De dagen 4 en 5 mei worden door negen op de tien Nederlanders belangrijk gevonden. Iedereen voelt zich dan zeer met elkaar verbonden, dat geldt voor alle geledingen van de samenleving. Ook nieuwe Nederlanders vinden dit belangrijke momenten om samen bij stil te staan.’

Hoe beleeft u persoonlijk 75 jaar vrijheid?

Gerdi Verbeet

Geboren 18 april 1951 te Amsterdam. 2001– 2012 lid van de Tweede Kamer voor de PvdA. Van 2006–2012 Kamervoorzitter. Sinds 2015 Voorzitter Nationaal Comité 4 en 5 mei.

‘Mijn ouders betrokken mijn broer en mij van jongs af aan bij de Dodenherdenking. Bevrijdingsdag 5 mei was in Amsterdam – waar ik ben opgegroeid – ook echt een vrije dag, het Comité streeft er nog steeds naar om dat landelijk een vrije dag te laten zijn.

Vanaf het jaar 1961 worden tijdens de nationale herdenking op de Dam in Amsterdam ook de slachtoffers herdacht die na de Tweede Wereldoorlog tijdens uitzendingen zijn gevallen. Hiermee is de actualiteit verbonden aan

de geschiedenis. We hebben vijf jaar oorlog gehad, maar kijk eens naar de wereld om ons heen: het spreekt niet vanzelf dat wij hier in Nederland al 75 jaar in vrede leven.

Laten we dankbaar zijn voor de militairen die ons destijds hebben verdedigd en bevrijd, maar laten we ook stilstaan bij de militairen die zich vandaag inzetten tijdens uitzendingen overal in de wereld.

Als individuele burger heb je ook een verantwoordelijkheid. Want die democratische rechtstaat blijft alleen maar bestaan als we die met z’n allen steunen, als we daar tijd van onszelf in investeren. Je kunt wel mopperen op de politiek, maar je kunt je als burger veel beter actief bemoeien met de standpunten van de politieke partijen. En ga altijd stemmen!’

Dat komt ook terug in jullie motto ‘Vrijheid geef je door’, toch?

‘Ja, je moet ervoor kiezen om jezelf voor de vrijheid in te zetten. We hebben het gedicht Iemand stelt de vraag van Remco Campert gebruikt als uitgangpunt voor ons beleid voor de komende vijf jaar.

In dit gedicht komt aan bod wat jij zelf kunt doen om onze vrijheid te waarborgen. Je kunt het niet in je eentje, het is belangrijk dat je er anderen bij gaat betrekken. Verzet

Was dat wellicht voor uzelf ook een reden om in het jaar 2015 aan de slag te gaan als voorzitter van het Comité?

‘Ik ben geboren in 1951, net na de Tweede Wereldoorlog. Dat leefde nog heel sterk in onze familie en vriendenkring. Altijd je bord leeg eten, niets weggooien, zuinig zijn. Leerkrachten die vertelden over verraad en verzet in de oorlog. Pas tijdens mijn middelbareschooltijd drong de verschrikkelijke omvang van de Holocaust, de vervolging en de systematische moord op de Joden, tot mij door.

Die ervaringen hebben mijn leven enorm beïnvloed. Toen ik in 2001 namens de PvdA in de Tweede Kamer gekozen werd, kreeg ik de oorlogsgetroffenen en herdenken en vieren in mijn pakket. Als Kamervoorzitter, vanaf 2006 tot en met 2012, was herdenken ook een belangrijk onderdeel van mijn taak. Ik was altijd aanwezig bij de Dodenherdenking op de Dam. Toen ik gestopt was als voorzitter van de Tweede Kamer merkte ik dat ik mijn werkzaamheden op dit gebied enorm miste. In 2011 mocht ik tijdens de herdenking op 4 mei op de Dam een toespraak houden. Ik beschouw dat nog steeds als mijn hoogtepunt van mijn voorzitterschap van de

SEPTEMBER 2020 – 21

INTERVIEW

Gerdi Verbeet

22 – MILITAIRE COURANT

‘Verzet begint niet met grote woorden, maar met kleine daden. Het gaat erom van de mensen actieve burgers te maken.’

Tweede Kamer. Het was een heel bijzonder moment om daar als volksvertegenwoordiger te vertellen hoe belangrijk ook nu nog de Tweede Wereldoorlog is voor onze samenleving.

‘Tijdens de laatste troonrede citeerde Koning Willem-Alexander uit een brief van een 94-jarige veteraan die jongeren opriep even vol te houden tijdens de coronacrisis die nu gaande is. Wees ook solidair met elkaar. Wat het Nationaal Comité belangrijk vindt, is het gesprek tussen ouderen en jongeren op gang brengen. Zelf vond ik het heel indrukwekkend en ontroerend om als oma, in mijn geval dan, met mijn kleinkinderen in het voormalig kamp Westerbork namen voor te lezen van de Joden die vanaf daar zijn gedeporteerd naar de vernietigingskampen. Het voorlezen was een onderdeel van de herdenking van 75 jaar bevrijding. Ik schaamde me om mijn kleinkinderen te vertellen dat dat gebeurd was. Je moet ze vertellen waartoe de mens in staat is. Destijds hebben we als Nederland niet heel veel gedaan om dat te voorkomen. Toen bijvoorbeeld het Vondelpark in Amsterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog werd afgesloten voor Joden hadden eigenlijk alle Amsterdammers uit solidariteit daar ook niet meer heen moeten gaan. We moeten niet doen of dat normaal is. Iedereen is gelijkwaardig.’

75 jaar bevrijding wordt in oktober 2020 afgesloten. Door het coronavirus is het allemaal heel anders gelopen dan gepland was.

Hoe is uw gevoel hier nu bij?

‘Heel veel Nederlands zijn dit jaar bewust geweest van wat er allemaal gebeurd is tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dat was uiteindelijk de bedoeling. Heel veel activiteiten zijn ook gewoon uitgevoerd, we hebben er jaren

aan gewerkt. Bij musea, op scholen en ook online werd de bevrijding herdacht en gevierd. Op de website www.tweedewereldoorlog.nl is dat allemaal zichtbaar. En daar was het ons om te doen, om informatie te geven over wat er allemaal gebeurd is, zowel in Europa als in Azië. Het is natuurlijk heel jammer voor alle mensen die evenementen hebben voorbereid dat het allemaal niet door kon gaan in verband met een ziekte, dat geldt ook voor de mensen van het Comité. Maar uiteindelijk gaat het niet om de vorm, maar om de boodschap. Ik denk dat de herdenking nog nooit zo intens heeft geleefd als dit jaar.’

De herdenking van 4 mei op de Dam in Amsterdam was dit jaar wel heel indrukwekkend. Hoe kijkt u daarop terug?

Kunt u iets vertellen over hoe de toespraak tot stand is gekomen?

Het valt me op dat hetgeen de Koning in het openbaar vertelt steeds meer een persoonlijk profiel krijgt.

‘Ja, dat was heel bijzonder. We hadden er aanvankelijk alles aan gedaan om mogelijk te maken dat er meer mensen op de Dam aanwezig konden zijn, maar eindelijk konden er door de coronarichtlijnen maar zes mensen aanwezig zijn. We hebben wel alle elementen die normaal deel uitmaken van de herdenking terug laten komen: de twee minuten stilte, het Wilhelmus, de toespraak en de kransleggingen. Alleen dit jaar werden de kransen allemaal gelegd door twee scouts. De toespraak van de Koning was natuurlijk heel bijzonder.’

‘Wij hebben de Koning gevraagd of hij het wilde doen. Er zijn weinig mensen in Nederland zo goed op de hoogte van wat er in de Tweede Wereldoorlog is gebeurd, hij kent ook bijna alle veteranen en overlevenden van alle verschrikkingen uit die periode persoonlijk. Het was zijn persoonlijke verhaal, natuurlijk onder de ministeriële verantwoordelijkheid van de Minister-President. Maar het zijn honderd procent de woorden van de Koning, met zijn eigen accenten. Ikzelf hoorde de tekst op de Dam voor het eerst en ik was diep onder de indruk.’

SEPTEMBER 2020 – 23

INTERVIEW

Gerdi Verbeet in de hoedanigheid van voorzitter van het Nationaal Comité op weg naar de nationale Dodenherdenking.

Tot slot nog een vraag over 75 jaar Verenigde Naties (VN), waarom is dit gekozen als afsluiting van de viering 75 jaar vrijheid?

‘De VN zijn opgericht als reactie op de Tweede Wereldoorlog met als inzet “Dit nooit meer”. Ik kan me herinneren dat dit voor mijn ouders echt een hoogtepunt was, dat de toekomst met optimisme benaderd werd.’

De afgelopen jaren zijn militaire troepen onder de vlag van de VN ingezet in bijvoorbeeld Korea, Cambodja, Libanon, Bosnië en Congo. Is dat eigenlijk wel een succes?

‘Ik denk het wel. Er zijn nog steeds oorlogen, maar de VN zorgen er vaak voor dat met woorden een conflict opgelost wordt. In het uiterste geval kunnen de VN ook

troepen sturen indien dit nodig is.

De VN proberen ervoor te zorgen dat zo veel mogelijk mensen een goed leven kunnen hebben.’

Hoe wordt de viering 75 jaar Verenigde Naties zichtbaar in Nederland?

‘Er komt een televisieprogramma waarbij 75 jaar Verenigde Naties centraal staat. Ook gaan we online 75 persoonlijke verhalen over de VN presenteren. Dit zijn persoonlijke verhalen, bijvoorbeeld van Nina Roosevelt-Gibson, zij is een kleindochter van de grondlegger van de VN; Eleanor Roosevelt; hulpverlener Arjan Erkel en schrijver Arnon Grunberg. Ook voormalig VN-Generaal Patrick Cammaert zal zijn ervaringen delen.

Hij is onder meer verantwoordelijk geweest voor de VN-troepen in

Congo. Ieder verhaal gaat in op de grondbeginselen van de Verenigde Naties. Aan de Lange Voorhout te Den Haag zal ook een buitententoonstelling te zien zijn waarin 75 jaar VN centraal staat. Als laatste verschijnt er een boekje waarin de verhalen gebundeld worden.

VN in 75 verhalen is een initiatief van Humanity House, UNICEF Nederland, het Nationaal Comité 4 en 5 mei en de stichting Just Peace met steun van het Vfonds, de Gemeente Den Haag, het Ministerie van VWS, Fonds 1818 en de Provincie Zuid-Holland.

‘Ik hoop dat volgend jaar de duizend vrijheidsmaaltijden die in het hele land georganiseerd zouden gaan worden alsnog door kunnen gaan. Want dat is een mooie manier om met elkaar in gesprek te gaan over 75 jaar vrijheid!’

ILVY NJIOKIKTJIEN

75 JAAR VRIJHEID In 2019–2020 vieren we 75 jaar bevrijding. Het herdenkingsjaar is in augustus 2019 gestart met de herdenking van de Slag om de Schelde.

Vervolgens heeft het Comité aan verschillende momenten van de bevrijding aandacht besteed, zoals operatie Market Garden, bevrijding van concentratiekamp Auschwitz, de bevrijding van Nederland en overgave van de Japanners in Azië. Het sluitstuk is de viering van de oprichting van de Verenigde Naties in oktober 1945.

24 – MILITAIRE COURANT

Kodiak Defensie maakt gebruik van speciaal materieel. Dit keer presenteren wij het Leopard 2-geniedoorbraaksysteem, ook wel de Kodiak genoemd.

D

e Kodiak is een nieuw ondersteuningsvoertuig dat zeer zware werkzaamheden onder gevechtsomstandigheden uitvoert. Dit gevaarte is niet voor niets vernoemd naar ’s werelds grootste berensoort: het is bestand tegen bomblets (bommen uit een clusterbom), antitankmijnen en high power microwave-wapens, die elektronica van tanks kunnen uitschakelen. Het geniewerktuig heeft het onderstel van een Leopard 2-gevechtstank en is volledig ontwikkeld in overleg met genie-eenheden.

In de standaarduitvoering heeft de Kodiak een ruim vier meter breed bulldozerblad met twee uitklapbare breektanden en een negen meter lange graafarm met hefcapaciteit. In de plaats van de graafbak is een breekhamer, crusher, grondboor en een ripper tand aan te koppelen. Deze staan op een flattrack waar ook een hydraulische knip- en spreiduitrusting op zit.

Tijdens beschietingen kan de bemanning alle werkzaamheden ‘onder pantser’ vanuit het voertuig verrichten. Daarom beschikt de Kodiak ook over periscopen en één rij- en vier werkcamera’s en een op afstand bestuurbare 12,7mmzware mitrailleur (.50) of een 40mm-granaatwerper.

SPECIFICATIES:

Fabrikant Rheinmetall Landsysteme Afmetingen (lxbxh) 10,2m x 3,6m x 2,92m Gewicht 62.000 kilo (met mijnenopruimploeg: 64.000 kilo) Vermogen 1500 pk Bemanning 3 Bewapening 12,7mm-zware mitrailleur (.50), 40mm-granaatwerper, (rook)granaatwerpers Gereedschap dozerblad, betonhamer, grondboor, wroetertand, betonschaar, fascinevorken, 2 lieren, bucketgripper en verschillende soorten (hydraulisch) handgereedschap.

Kodiak

SEPTEMBER 2020 – 25

FACTSHEET

© BOEING

26 – MILITAIRE COURANT

INTERVIEW

Ook in situaties met een hoog dreigingsniveau worden militairen en politiemensen goed beschermd.

TENCATE

Producten die levens redden Wat hebben een Nederlands legervoertuig en kogelwerend vest met elkaar gemeen? Grote kans dat ze beschermende onderdelen bevatten die ontwikkeld en geproduceerd zijn door TenCate Advanced Armour. Het bedrijf is ooit begonnen als een kleine Nederlandse weverij in de textielindustrie in Almelo. Vandaag de dag is Royal TenCate een hightechbedrijf dat wereldwijd actief is. Ook nu is de basis van de huidige toepassing nog steeds geweven textiel. De Militaire Courant sprak met vicepresident Yohann Barnaud via een videoverbinding met zijn kantoor in Frankrijk.

DOOR MIREILLE BREGMAN

Waar houdt TenCate Advanced Armour zich mee bezig?

‘Het meest bekend bij het brede publiek zijn we van de kogelwerende vesten, maar we doen veel meer. We maken bijvoorbeeld beschermende materialen voor vliegtuigen, schepen en voertuigen. In Nederland werken we hierbij onder meer samen met het ministerie van Defensie, VDL Groep en Defenture. Beide bedrijven leveren voortuigen aan

de Nederlandse krijgsmacht. Op basis van de eisen die aan de voertuigen worden gesteld maken we beschermingsmaterialen op maat, conform de wensen van de klant.

Hierbij is het geweven textiel de basis van alles. Denk aan deuren en wanden, maar we hebben ook een manier gevonden voor gebruik in glas. Deze techniek wordt nu eveneens toegepast in ruiten van vliegtuigen en schepen bijvoorbeeld. Het voordeel van onze producten is dat ze licht van gewicht zijn waardoor er vele toe-

passingen mogelijk zijn.’

Kun je een situatie noemen waarin TenCate een beschermende rol heeft gespeeld?

‘We maken halffabricaten, die worden verwerkt in andere producten. De uitzondering hierop zijn de ballistische schilden.

Deze worden vooral gebruikt bij bescherming van politieagenten tegen kogels en explosieven. Tijdens de terroristische aanslag in 2015 op het Parijse theater Bataclan gebruikte de politie deze

SEPTEMBER 2020 – 27

INTERVIEW schilden. Er werd meerdere keren met automatische wapens op de schilden gevuurd, maar de politieagenten werden niet geraakt.

Het is de missie van TenCate Advanced Armour om mensen te beschermen. Dit doen we door de productie van anti-ballistische systemen die in de vele producten verwerkt zijn. Onze medewerkers zijn ervan doordrongen voor welk doel ze het doen. De kwaliteit van onze producten moet gegarandeerd goed zijn – er worden echt levens mee gered. Elk product dat in het werkveld gebruikt wordt, ondergaat daarom eerst

een zware test. Verschillende scenario’s worden nagebootst, want geen enkele (gevechts)situatie is hetzelfde.’

Hoe beschermt TenCate de Nederlandse militair? ‘TenCate werkt al lange tijd samen met de Nederlandse Defensie. In Nederland is de laatste jaren het Soldier Modernization Program (SMP) in gang gezet. Dit omvat verschillende initiatieven waar verschillende bedrijven bij betrokken zijn om de militair veiliger en beter te laten functioneren.

TenCate werkt aan een specifiek

onderdeel hiervan: het Verbeterd Operationeel Soldaten Systeem (VOSS). Dit houdt concreet in dat we betrokken zijn bij de ontwikkeling van een nieuw kogelwerend vest. We maken niet het vest zelf, maar de lichtgewicht beschermende platen die in het vest gebruikt worden. Onze mensen werken samen met verschillende partijen die bij dit project betrokken zijn. Leveranciers, producenten en mensen van het Ministerie van Defensie. Allemaal met als doel om de Nederlandse militair zo goed mogelijk zijn werk te laten doen en te beschermen.’

TENCATE

De techniek van TenCate is onder meer in voertuigen van de Nederlandse krijgsmacht te vinden. Enkele concrete toepassingen zijn: Luchtmacht t #FTDIFSNFOEF NBUF rialen van helikopters t -JDIUHFXJDIU CFTDIFSmende vezellaag in pilotenstoelen

Landmacht t *O NJMJUBJSF WPFSUVJgen wordt materiaal verwerkt dat de wanden en wielen beschermt tegen mijnontploffingen t 1FSJTDPQFO FO TFOsors worden middels een extra laag of speciaal glas beschermd tegen verschillende bedreigingen zoals ontploffingen, schokgolven en straling

Een textiellaag in productie TENCATE

Marine t ,PHFMXFSFOEF QBOFMFO op kleine patrouilleerboten behorend bij een marineschip t &FO VJUWPVXCBBS beschermingsmiddel voor een schutter op een schip

De techniek van de kogelwerende vesten zichtbaar in een wapenschild

vanaf 14 feb 2020 Het verhaal van een Canadees en een Duitser

SEPTEMBER 2020 – 29

VETERAAN

Jody Huliselan

JODY HULISELAN ‘Plots werd ik tot vijand gemaakt’ Jody Huliselan werd geboren in voormalig concentratiekamp Westerbork, waar toen enkele duizenden gevluchte Molukkers woonden. Als 16-jarige ging hij in dienst, waar hij bij de landmacht zijn plek vond. Tot de treinkaping in 1977. ‘Plots werd ik tot vijand gemaakt en had ik banden met terroristen.’

‘D

e opvoeding van mijn ouders was hard. We kregen de nodige klappen als we iets fout deden. Nooit een aai over je bol. Mijn ouders hadden na de Japanse overheersing een zeer moeilijke tijd meegemaakt die hun gedrag beïnvloedde. Hun geboorteland hadden zij verlaten en in Nederland kregen ze een armoedige huisvesting en uitkering. Uiteindelijk hebben we ongeveer vijftien jaar in verschillende kampen gewoond. Mijn vader werkte keihard voor een bodemloon. Ze zijn gehard door die strijd en die manier van opvoeden heeft mij gevormd. Ik werd meer meedogenloos. Toch ben ik enorm trots dat zij mijn ouders zijn.

‘Na de technische school wilde ik meer spanning en avontuur in mijn leven. Op mijn zestiende ben ik in dienst gegaan. Mijn opa’s hadden allebei in het KNIL gezeten. Het militarisme zat al een beetje in mij. Uiteindelijk kwam ik bij de landmacht terecht, maar dat ging niet zonder slag of stoot.

‘Tijdens de treinkaping in 1977 werd ik plots tot vijand gemaakt. Leidinggevenden zeiden dat ik er niet meer bij hoorde en dat ik banden met de terroristen had. Ik kreeg geen toegang meer tot de wapenkamer, mijn vingerafdrukken werden afgenomen en ik werd op non-actief gesteld. Ik word er nu nog woedend van. Om zoiets te horen na vier jaar onvoorwaardelijke trouw en keihard werken... Het was het begin van een hele lastige tijd. Defensie vond dat ik mijn ontslag moest indienen. Ik vond dat ze mij maar moesten ontslaan, anders had ik geen recht op een uitkering. Het werd uiteindelijk een strafoverplaatsing naar logistiek.

‘Dat is mijn redding geweest. Op de kazerne zat bij de Heutz-eenheid een Molukse sergeant-majoor die

ook oud-KNIL-strijder was. Hij heeft mij letterlijk en figuurlijk uit de modder getrokken. Ik was verzuurd en klaar met het leger. Hij zei: “Dit leger is jouw werkgever en wees blij dat je erbij zit.” Dat is mij altijd bijgebleven. Ik ben zo dankbaar voor die man.

‘De uitzending naar Irak in 2004 herinner ik mij als de dag van gisteren. We zaten in de compound toen het alarm afging. We gingen direct naar onze post met wapens, kogels en een beschermvest. Ondertussen rukten ook onze gevechtsvoertuigen uit. Dan weet je dat het heel serieus is. De eerste berichten die we horen waren niet goed. Zes collega’s waren beland in een regen van kogels. Een hinderlaag, waarbij Jeroen Severs om het leven komt. Vijf anderen mensen raakten gewond. Op een gegeven moment wordt het beschadigde voertuig het kamp binnengesleept…

Daar was niks meer van over.

‘Bij de uitvaart stond het hele kamp langs de weg. Hij was opgebaard door de mobiele geneeskunde en werd naar de helikopter gereden. Die nam na het opstijgen nog een laatste vlucht over het kamp. Ik geef toe dat ik mij flink stoer heb gehouden, maar ik krijg er nog steeds rillingen van.

‘Al deze ervaringen hebben wel hun impact gehad.

Ik was een harde man en werkte veel. Eenmaal thuis uitte zich dat in het gezin, was er weer bonje met m’n vrouw en kinderen. De afgelopen jaren begin ik meer te ontdooien. Ik probeer nu meer liefde te geven aan mijn gezin en interesseer mij meer in het leed van anderen. Als klusjesman sta ik bijvoorbeeld alleenstaande ouderen bij. Ik help met klusjes waar een aannemer niet voor wil komen. Voor mij is het een kleine moeite, maar voor de alleenstaande ouderen betekent het de wereld. Daar doe ik het voor.’

Kijk voor meer verhalen op www.veteranendag.nl.

30 – MILITAIRE COURANT

NIMH

Nederlandse VN-militairen passeren een muur met de tekst ‘Croatia’ in voormalig Joegoslavië tijdens UNPROFOR.

Het NIMH neemt je mee op missie N

ederland heeft duizenden militairen op vredesmissie gestuurd voor de Verenigde Naties. Van Korea tot Mali, van Bosnië tot Irak. Wat zijn de dilemma’s van deze blauwhelmen, hoe staan zij in het internationale machtsveld en staat het VN-blauw echt voor geweldloze vrede? Hoe kan het dat peacekeeping soms escaleert naar peace-enforcing en welke prijs zijn we bereid te betalen voor vrede? In een vierdelige serie NIMH-colleges praten we je in twintig minuten bij over de geschiedenis en de toekomst van de Nederlandse vredessoldaten op missie.

Op 24 oktober 2020 is het 75 jaar geleden dat de Verenigde Naties

zijn opgericht. De Tweede Wereldoorlog is de bakermat van de VN. Op 1 januari 1942 tekenen zesentwintig geallieerde landen de ‘Declaration of the United Nations’. In deze verklaring beloven ze de strijd tegen nazi-Duitsland en Japan gezamenlijk voort te zetten.

Ruim drie jaar later volgt de officiele oprichting van de VN: de internationale organisatie voor vrede en veiligheid. In vier colleges geven we je een beeld van de politiek-strategische context waarbinnen de VN opereert. Wat zijn de gevolgen van het militair optreden, zowel voor het operatiegebied als de (inter)nationale politiek? Hoe pakt de missie op de grond uit voor de militairen? Wat is het aandeel van de Nederlandse

blauwhelmen? Waarom moet de VN überhaupt ingrijpen? Is het VN-ideaal van de eeuwige vrede bereikt?

Meer informatie over de digitale NIMH Colleges vind je op de Facebookpagina van het NIMH.

O

ok in onze nieuwste podcastserie Vredessoldaten staan de Nederlandse militairen op vredesmissie centraal. In zes afleveringen praten we je bij over de geschiedenis van de VN. Over grote woorden, een Koude Oorlog en Vredessoldaten op missie.

Vanaf 1 oktober elke maand een nieuwe aflevering in je favoriete podcast app.

Kijk voor meer informatie op www.maandvandegeschiedenis.nl.

SEPTEMBER 2020 – 31

NIMH

Militairen van het Nederlands Detachement Verenigde Naties tijdens een korte rustpauze bij een beklimming.

Nederlandse blauwhelmen delen drinkwater uit aan de lokale bevolking in Eritrea.

Vooroorlogs Nederland zoals je nog nooit eerder hebt gezien.

NEDERLAND U I T D E L U C H T G E S C H OT E N JUDITH MOORTGAT/ NEDERLANDS INSTITUUT VOOR MILITAIRE HISTORIE

ISBN 9789024430222 | € 45,00

SEPTEMBER 2020 – 33

EXPO

Frits Nieuwenhuijsen kijkt uit over het verwoeste Rotterdam

Stad in Puin I

n het Mariniersmuseum in Rotterdam is t/m 25 oktober de tentoonstelling Stad in Puin, Rotterdam na het bombardement in beeld te zien. Deze expositie sluit aan op de vernieuwde tentoonstelling Meidagen 1940. Na het bombardement van 14 mei 1940, dat voor Nederland het begin van de Tweede Wereldoorlog betekende, legde de latere verzetsheld Frits Nieuwenhuijsen de verwoestingen met zijn camera vast. In slechts een kwartier raakten 80.000 mensen dakloos en kwamen 850 mensen

om. Deze foto’s zijn niet eerder geëxposeerd en vormen daarom een bijzonder hoogtepunt. In aansluiting op de tentoonstelling en speciaal voor gezinnen neemt museummarinier Majoor Maas hen mee op een interactieve wandeling in de omgeving van het museum. Tijdens de wandeling ontdekken ze wat er vooraf ging aan het bombardement. Met een Defensiepas of Veteranenpas bezoekt u het museum gratis en ontvangt u t/m november ook de familiewandeling ‘Patrouille in de stad’.

34 – MILITAIRE COURANT

Tom van den Nieuwenhuijzen is sinds mei dit jaar Kamerlid voor GroenLinks. Naast een achtergrond in duurzaamheid en milieu brengt hij ook een persoonlijke interesse in de krijgsmacht met zich mee.

Hij vertelt ons hoe hij zijn Defensieportefeuille wil gaan invullen.

‘Defensie is aan vernieuwing toe’ Je bent nu een aantal maanden woordvoerder van Defensie voor GroenLinks. Wat zijn je eerste indrukken?

‘Het is een hele grote eer, maar ook heel raar, zeker in coronatijd. Het was voor mij een verrassing dat ik de Defensieportefeuille mag gaan doen, daar heb ik me ook echt op gestort. Om heel eerlijk te zijn ben ik wel een beetje geschrokken van wat ik heb aangetroffen bij Defensie, met name de beroerde staat van gebouwen en materialen die militairen ter beschikking hebben om hun werk goed te doen. Wel ben ik heel erg onder de indruk van de loyaliteit van de mensen bij Defensie, zeker onder deze omstandigheden. Daarom vind ik het ook heel erg jammer dat we zo’n slechte cao hebben voor het defensiepersoneel, daar hebben we nog een behoorlijke stap te maken.’

Het onderhoud van gebouwen is al lang een groot thema bij Defensie.

Zijn daar nu concrete plannen voor?

‘Ja, er is nu een twintigjarenplan

gemaakt om alles op orde te krijgen. Dat is mooi, maar eigenlijk is het ook heel bizar dat het nog twintig jaar gaat duren tot militairen veilige gebouwen en barakken hebben. In 2004 heb ik bijvoorbeeld al onderzoek gedaan naar brandveiligheid bij Defensie, toen ik bij het DGW&T een afstudeerstage deed voor de HTS. Dat is geresulteerd in een advies dat blijkbaar in een la is beland, want ik merk dat het nog steeds een struggle is voor Defensie om goed om te gaan met de veiligheid van gebouwen. Dat is erg jammer om te zien. Los van of onze militairen dat tolereren op dit moment, moet je als werkgever zo niet met mensen om willen gaan. En daar heeft de overheid ook een taak in.’

Hoe kan dat zo ver zijn gekomen?

Heeft dat met de grootte van de organisatie te maken?

‘Er is de afgelopen twintig jaar natuurlijk behoorlijk op Defensie bezuinigd, maar daar zijn de ambities niet op aangepast. Het is een organisatie die als een soort Zwitsers zakmes al zijn klassieke

taken zo goed mogelijk wil blijven uitvoeren, met een steeds kleiner budget, een achterblijvende cao, steeds minder mensen die de organisatie binnenkomen en steeds meer doorstroom. In combinatie met een toch wat traditionele cultuur van gesloten rangen, schouder aan schouder staan en loyaal zijn aan de organisatie, zorgt die optelsom ervoor dat mensen met de beste wil en de beste bedoelingen van de wereld proberen de beste oplossingen te vinden voor dat moment. Maar helaas zijn dat niet altijd de grote oplossingen die bijdragen aan de toekomst van de organisatie.’

Jullie zijn nu bezig met jullie nieuwe verkiezingsprogramma.

Maken jullie daarin duidelijk andere keuzes?

‘Ja. We zijn nu bezig met onze “moderne Defensie”-visie. Dat alleen is al baanbrekend voor onze partij, want er zijn ook nog steeds pacifistische stromingen bij GroenLinks. Op dit moment zijn we daar ook met onze achterban over aan het praten, want de

SEPTEMBER 2020 – 35

INTERVIEW

GROENLINKS

36 – MILITAIRE COURANT

INTERVIEW ‘Het is zo ontzettend goed hoe onze krijgsmacht zich aan het door-ontwikkelen is naar een inclusieve organisatie.’ meningen variëren nogal. Wat ons betreft groeien wij toe naar een krijgsmacht die in de toekomst goed kan bijspringen in humanitaire noodsituaties, bij gewapende conflicten waarbij burgerlevens worden bedreigd. Maar we zullen ook moeten gaan moderniseren: de afgelopen decennia heeft Defensie altijd vastgehouden aan dat mantra van de landmacht, marine, luchtmacht, marechaussee et cetera. Bij GroenLinks denken we dat we daarin scherpe keuzes moeten maken; wat je doet moet je goed doen.’

Kun je een voorbeeld geven van zo’n keuze?

‘Ik denk bijvoorbeeld dat conflicten door hybride oorlogsinstrumenten veel reëler worden, dat we veel meer cyberterrorisme gaan krijgen, wellicht een cyberoorlog. Daarom moeten we naar een “cybermacht”, een apart cyberleger. Stel je voor dat wij in een conflict terechtkomen waarbij iemand via cyberaanvallen in Nederland de sluizen kan open zetten. Dat kan een enorme schade toebrengen aan ons land, waar we op toegerust moeten zijn. De bedreigingen zijn nu heel anders dan vijftig jaar geleden. We zitten niet meer in een Koude Oorlog waarin een wapenwedloop de kern moet zijn van je defensieapparaat, we zitten in een moderne wereld waar digitale dreigingen, humanitaire noodsituaties en klimaatrampen zorgen voor onrust in de wereld.

We moeten dus een krijgsmacht hebben die, met sterke Europese samenwerking, paraat is om zowel bij humanitaire conflicten als geweldconflicten bij te springen.’

Daar is natuurlijk wel een budget voor nodig. Hoe denken jullie over de 2%-norm die internationaal is afgesproken?

‘Ik zou die norm nog weleens ter

discussie willen stellen. Hij komt uit een tijd dat de wapenwedloop noodzakelijk was en dat we daarin moesten investeren binnen de NAVO. We moeten nadenken over welk pakket we willen hebben als Defensie en welk budget daarbij hoort. Op welk percentage je dan uitkomt weet ik zo niet, maar op dit moment zitten we zo rond de 1,3 % in Nederland. De politiek roept al jaren dat we naar die 2% moeten groeien, maar dat lukt ons niet. Dus ik denk dat het gesprek moet gaan over hoe reëel die norm nog is, ook al is het een internationale afspraak. Afspraken uit het verleden zijn er ook om soms met elkaar te herbeoordelen.’

Je zei dat je verrast was om voor de Defensieportefeuille te worden gevraagd. Heb je daarover na moeten denken?

‘Ik wilde na mijn studie heel graag bij Defensie werken. Ik droomde ervan om vanuit de Genie bruggen te gaan bouwen, scholen, kampen, noodziekenhuizen, om zo bijdragen te leveren aan de wederopbouw van een land na een crisis, of ter ondersteuning van het defensieapparaat. Ik heb daar zelfs voor gesolliciteerd, maar dat was in de periode dat er weinig geld was voor nieuwe mensen, dus dat is niet gelukt. Ik vond het dan ook een heel mooi cadeautje om met deze portefeuille aan de slag te mogen.’

Je komt ook uit de emancipatiebeweging voor LHBT’ers, en was als Mister Gay een boegbeeld voor deze groep. Hoe vind je dat Defensie ervoor staat op dat gebied?

‘Wat deze minister en staatssecretaris hebben gedaan voor LHBT’ers binnen Defensie, dat is echt zo’n groot compliment waard! Bijvoorbeeld de publicatieactie die dit jaar is gedaan rondom Pride om te laten zien dat iedereen zichzelf mag zijn binnen onze organisatie, daarvan stond ik bijna

te juichen op de banken. Het is zo ontzettend goed hoe onze krijgsmacht zich aan het door-ontwikkelen is naar een inclusieve organisatie, niet alleen voor LHBT’ers maar ook voor vrouwen. We zijn er misschien nog lang niet, maar er wordt rekening mee gehouden, het is de basis van het beleid.’

Stichting Homoseksualiteit en Krijgsmacht (SHK) is het LHBT+ netwerk van Defensie. Heb jij daar ook contact mee?

‘Ja, daar hoor ik graag van wat er speelt, want ik vind dat emancipatie echt iets moet zijn van een organisatie zelf, niet iets van buitenaf. Het enige wat ik de minister vraag, is: maak het nou eens zichtbaar, zorg dat je goed zicht hebt of de dingen die er moeten gebeuren ook bestendigen. En dat gaat steeds beter, er zijn trainingen, de SHK staat op allerlei voorlichtingen van Defensie. Dus daar houd ik me wel mee bezig, maar meer als buitenstaander die trots is op de dingen die we bereikt hebben en kritisch op de dingen die nog niet lukken.’

Is die traditionele cultuur van mannelijkheid aan het verbeteren?

‘Ik denk het wel: de awareness wordt steeds groter, vrouwen kunnen inmiddels overal wel aan de slag, homo’s durven steeds veiliger uit de kast te komen, en transgenders kunnen een voorbeeldrol hebben bij Defensie. Ik merk ook dat die diversiteit bijdraagt aan een steeds beter functionerende krijgsmacht, want een groep mensen waarin iedereen zichzelf kan zijn, die functioneert ook beter. Als we mensen beoordelen op wat ze doen en niet op wie ze zijn, kunnen ze zich ook veilig voelen om wie ze zijn.

En dan gaan we straks misschien wel het eerste schip Francien de Zeeuw noemen, en dan zijn we een nog trotser en geëmancipeerder defensieapparaat.’

SEPTEMBER 2020 – 37

BOEKRECENSIE

Militair jurist als Alice in Wonderland In 2014 werd besloten bij te dragen aan de door de Verenigde Naties gestuurde inlichtingenmissie in Mali. Het werd de grootste Nederlandse troepeninzet sinds Afghanistan.

Reinout Sterk, militair jurist, vraagt zich in De missie Mali af waarom Nederland Special Forces naar een inlichtingenmissie stuurde.

DOOR PETER-PAUL DE WAAL

D

e overheersende indruk die het boek De Missie Mali van Reinout Sterk mij bezorgde, was die van iemand die met een ietwat studieuze bril van een jurist naar zijn uitzending naar Mali kijkt. Zo vraagt Sterk zich op enig moment af, waarom de mensen van de inlichtingensectie zo geheimzinnig doen en de inlichtingen niet met de andere mensen op Kamp Castor delen. Dat lijkt op

Reinout Sterk

het eerste oog inderdaad kinderachtig, tot men zich verdiept in de wereld van de inlichtingen, waarin waardevolle kennis handelswaar is waarmee men diensten van andere landen kan kopen. Die handelswaar moet dan niet door een loslippige collega in een bar op de VN-compound in Gao aan een belangstellende bondgenoot worden weggegeven.

Ook vraagt hij zich af wat Special Forces – Commando’s van het KCT en Mariniers van MARSOF – in het gebied doen, terwijl Nederland over ‘gespecialiseerde verkenningseenheden’ beschikt.

Sterk beseft kennelijk niet dat strategische verkenning- en waarnemingsmissies – in het jargon van de speciale eenheden Long Range Reconaissance Patrols (LRRP) genaamd – bij uitstek een (neven)taak van dergelijke troepen is. Men hoeft Bravo Two Zero van Andy McNabb over de Britse Special Air Service maar te lezen om dat te weten.

Dat de VN-missie in Mali in elk geval voor het Nederlandse deel weinig concrete zoden aan de dijk zette en meer een politiek-symbolische missie betrof, mag eigenlijk ook niet verbazen. De Nederlandse krijgsmacht kon na jaren

+++ REINOUT STERK, DE MISSIE MALI. EEN POPPENKAST IN DE WOESTIJN, UITGEVERIJ KARAKTER, 224 PAGINA’S (€ 15,00)

inzet in Afghanistan en de daaropvolgende bezuiniging van één miljard euro eigenlijk geen substantiële inzet meer plegen, maar in het internationale verkeer gelden nu eenmaal andere wetten. Ook hier lijkt Sterk echter met ogen zo groot als schoteltjes van verbazing door het labyrint van de Realpolitik te lopen.

Sterk stelt beslist zinnige vragen, maar steeds weer wreekt zich zijn kennelijke gebrek aan kennis op gebied van militaire kwesties, politieke en geopolitieke zaken.

Hij benadert zaken zoals een jurist dat van nature moet doen: vanuit een normerend kader. Iets dat zeker nuttig is, maar dat in geval van de beoordeling van een concrete missie het brede perspectief mist.

En toch: zijn vragen schuren en knagen, evenals zijn antwoorden. Zoals het is zou het eigenlijk niet moeten zijn. Feit is echter dat de wereldpolitiek vaak cynisch is. Met name Nederlandse politici zouden zich dat mogen aantrekken. Anders lopen zij het gevaar net als Reinout Sterk van de ene verbijstering in de andere te lopen.

Nu we onlangs de dramatische val van Srebrenica hebben herdacht, die ten dele te wijten is aan een veel te naïef wereldbeeld onder de Haagse beleidsmakers, is het goed om Sterks deels onthutsende beschrijving van de praktijk in de oren te knopen.

38 – MILITAIRE COURANT

INTERVIEW

Een leven lang verzamelen Bob Dros (74) is van kinds af aan geïnteresseerd in luchtvaart en had een bescheiden collectie vliegtuigplaatjes. Twintig jaar geleden begon hij met een vriend actief series en informatie te verzamelen.

Nu is er de Engelstalige Encyclopedia of the World’s Aviation Cigarette and Trade Cards, voor elke luchtvaart-enthousiast.

DOOR MIREILLE BREGMAN

D

e geboren Texelaar begon al op zijn vijfde met het sparen van kauwgomplaatjes van vliegtuigen. Bob Dros steekt gelijk van wal: ‘Wat in 2003 begon met een klein geïllustreerd boekje over de Wright Flyers, kreeg een vervolg met deze Encyclopedia. Een vriend had een verzameling met Nederlandse en Britse plaatjesseries, maar wist weinig van de achtergrond ervan. Mijn nieuwsgierigheid bracht me ertoe meer plaatjes te verzamelen en informatie op te zoeken. Zo zijn we rond het jaar 2000 samen begonnen met wereldwijd contacten te

leggen. Eerst via beurzen en verzamelaars en later via eBay, waar we zochten op “aviation” en “airplane cards”. Dat schoot behoorlijk op!

Mijn vriend was een nachtbraker en zocht ook diverse andere websites af. ’s Ochtends kreeg ik dan bericht dat er iets nieuws te halen viel. Ik zocht dan overdag weer verder. Nadat we een jaar lang geen nieuwe items meer vonden, waren we blijkbaar uitgezocht en werd het tijd om informatie rond de card sets te verzamelen.’

Uiteindelijk ligt in 2020 een encyclopedie van 768 pagina’s in de winkel, waarin je maar liefst 1014 plaatjesseries uit 44 landen terugziet. Het boek is ingedeeld in

periodes: de eerste ontwikkelingen in de luchtvaart rond 1910, het interbellum, de Tweede Wereldoorlog, de Koude Oorlog, en de tijd erna tot aan het jaar 2000.

‘In de tijd van de Eerste Wereldoorlog zie je bijvoorbeeld Duitse Wohlfahrtsmarken (welzijnszegels) die uitgegeven werden om weduwen van vliegeniers financieel te steunen. In die oorlog werd de luchtvaart ontwikkeld en betrokken bij de oorlog. Geruime tijd later zie je die vliegtuigen weer terug in Duitse verzamelalbums als nationale trots.’

‘Soms kon je andere losse vliegtuigplaatjes sparen bij ontbijtgranen, waarvan ieder kind natuurlijk

SEPTEMBER 2020 – 39

INTERVIEW een complete set wilde hebben.

Denk aan de havermoutpakken van Honig en Quaker, en de cornflakes van Kellogg. Maar vooral zat er veel bij sigaretten, beschuit, kauwgom en chocolade. Een margarinefabrikant drukte vliegtuigafbeeldingen op het aluminiumfolie van de verpakking zodat ze niet zouden vervetten. Tegenwoordig worden plaatjesseries nauwelijks meer bij voedselproducten geleverd. Wel kun je nog gewoon losse sets kopen.’

Tijdens het vertellen pakt Dros steeds een object uit een doos. De tafel raakt bezaaid met een cornflakesdoos, albums en bouwplaten. Waar wordt de verzamelaar echt blij van? ‘Nou, bijvoorbeeld van albums uit Tsjechoslowakije.

Via een Tsjechische verzamelaar ben ik eraan gekomen. Japanse afbeeldingen zijn ook zeldzaam en dus begerenswaardig! Er is moeilijk aan te komen omdat Japanners vrijwel geen informatie delen.

In de Encyclopedia staat daarom ook maar één Japanse serie. Waar ik als liefhebber ook enthousiast van word, zijn de Duitse albums van voor de Tweede Wereldoorlog.

In feite waren ze bedoeld als propaganda: andere Europese landen

ontwikkelden een complete luchtvloot, maar Duitsland mocht dat niet door het Verdrag van Versailles van 1919. Ondertussen biedt zo’n album wel een prachtig overzicht van hoe Duitsland zijn toekomstige vijanden zag.’

Na jaren van intensief verzamelen had hij uiteindelijk een collectie van zo’n 35.000 afbeeldingen: losse sets en sets in albums. ‘In de Encyclopedia staan er iets meer dan 8000, omdat ik een selectie uit de complete series heb moeten maken. Soms was er bijvoorbeeld maar ruimte voor negen plaatjes uit een serie van zestig. Een vijfde in het boek heeft een louter militair thema. Het meeste daarvan komt uit de Tweede Wereldoorlog. Een klein deel van de series is rond de Golfoorlogen geproduceerd. Dat waren series van Amerikaanse makelij. Na 2000 zijn er nog maar weinig luchtvaartseries op de markt gebracht.’

De Engelstalige Encyclopedia is met recht een uniek overzichtswerk te noemen van een specialistisch stuk luchtvaartgeschiedenis. Achterin staat een overzicht van losse plaatjes die niet tot een set behoren en ook vind je er een index waarin je kunt zoeken op alfabet

en op land. Verder heeft Dros ook grafieken en tabellen gemaakt met onderzoeksgegevens en korte biografieën geschreven van een aantal illustratoren van plaatjesseries die bepalend waren voor het boek.

‘Voor dit soort verzamelingen heb je een groot uithoudingsvermogen nodig en een vrouw die deze passie en toewijding toelaat, inclusief de vele objecten die ik het huis binnenhaal. Maar het kind in mij is blijven bestaan, ik vind het nog steeds opwindend.’

BOB DROS, ENCYCLOPEDIA OF THE WORLD’S AVIATION CIGARETTE AND TRADE CARDS, UITGEVERIJ GEROMY, 768 PAGINA’S (€ 139,00)

Actuele aangrijpende romans van Norman Jansen

Calm Waters (Engelstalig) De stilte van water ISBN: 9789492939418 ISBN: 9789492221933

Een gemakkelijke prooi ISBN: 9789492939463

Norman Jansen werkt al ruim 30 jaar bij de Koninklijke Marechaussee.

In die periode heeft hij veel kennis en ervaring opgedaan bij het Expertisecentrum Mensenhandel en Mensensmokkel, onder andere tijdens zijn langdurig verblijf in het Caraïbisch gebied en West-Afrika.

Die ervaringen gebruikt hij in zijn romans om de persoonlijke omstandigheden van slachtoffers van mensenhandel en mensensmokkel aangrijpend te schetsen. Romans met een verhaal dus.

Kijk voor meer informatie op www.futurouitgevers.nl

SEPTEMBER 2020 – 41

BOEKRECENSIE

Stroef eerbetoon aan vergeten verzet Rende van de Kamp heeft een echte niche ontdekt in de beschrijving van wapenfeiten van Nederlanders in den vreemde. Zo schreef hij onder meer over Nederlanders in dienst van het Franse Vreemdelingenlegioen, Nederlanders bij de SAS, en nu over Nederlandse partizanen in Italië tijdens de Tweede Wereldoorlog.

DOOR ANTAL GIESBERS

V

an de Kamp is zelf oud-militair, in dienst geweest voor het Nederlandse leger, maar ook het Franse Vreemdelingenlegioen, met oorlogservaring in het Midden-Oosten, Afrika en voormalig Joegoslavië. Sinds 2006 schrijft hij boeken over Nederlanders onder vreemde vlag. Hij slaagt er met Bandieten, te wapen! in om een volledig vergeten groep een klein eerbetoon te geven.

Wie had gedacht dat er onder de Italiaanse partizanen ook Nederlanders waren? Overigens laat Van de Kamp zien dat het allemaal nóg extremer kan (er was zelfs een Peruviaanse partizaan actief ), maar lezing van dit boek maakt

++ RENDE VAN DE KAMP, BANDIETEN, TE WAPEN!, UITGEVERIJ QV, 224 PAGINA’S ( 23,95)

Rende van de Kamp BIRGIT DE ROIJ

je wel wat mistroostig, want het zijn voor een groot deel Nederlanders die slachtoffers waren van de omstandigheden, en daar na de oorlog vaak voor moesten boeten.

Wie Bandieten, te wapen! ter hand neemt, weet dat hij geconfronteerd wordt met een uiterst spaarzaam vastgelegde geschiedenis, met veel onduidelijkheden (zo weten de Italianen bijna elke Nederlandse naam te verhaspelen), maar vooral: veel wat niet bekend is. Van veel van de jonge mannen en een enkele vrouw die hij boven water heeft weten te halen, is feitelijk niet veel meer bekend dan hun herkomst, hoe zij in Italië terechtkwamen – soms via ongelooflijke omwegen – en dat zij op enig moment in ’44/’45 naar het kamp van de partizanen overstapten. En de auteur weet dat er nog meer Nederlanders zijn, waarvan hij de namen of achtergronden níet heeft weten te vinden.

Het boek zal sowieso vooral door specialisten of liefhebbers gelezen worden. Maar het maakt het de lezer ook niet gemakkelijk.

Want Van de Kamp heeft zich dan wel als een terriër op zijn onderwerp geworpen, een begenadigd schrijver vind ik hem niet.

Het boek leest te veel als een opsomming van de (soms korte)

levensbeschrijving van elke individuele strijder die hij heeft weten op te duikelen, vaak niet veel meer dan wat plaatsnamen en data: je leert ze nauwelijks kennen. Pas waar hij uitbundig citeert uit gepubliceerde of ongepubliceerde autobiografieën, komt het boek tot leven. Ik denk dat als hij zich had gefocust op enkele representatieve levensbeschrijvingen, het boek aan kracht had gewonnen. Het spijt me ook te moeten zeggen dat het boek een goede redacteur had kunnen gebruiken.

Rende van de Kamp geeft zelf ronduit toe dat een onuitgegeven autobiografie van Frits Snapper, Partizanenherinneringen, hem op het spoor zette van zijn onderzoek.

Het probleem is dat als hij deze specifieke partizaan citeert, het boek aan warmte en verbeeldingskracht wint. Waardoor ik eigenlijk verlang naar de uitgave van díe autobiografie en dat is jammer, want een boek als dit verdient aandacht. Het richt terecht de schijnwerper op die vergeten facetten van de oorlogsgeschiedenis.

Mijn pet neem ik diep af voor zijn onderzoek en het resultaat ervan. Als boek vind ik zijn onderzoeksresultaten te stroef om écht betrokken te raken bij precies die mensen, die Van de Kamp wil eren.

HAAL HIER GRATIS DE

MILITAIRE COURANT Museum Militaire Traditie

Vrijheidsmuseum

Het Museum Militaire Traditie Driebergen toont de ontwikkeling en achtergronden van de uniformering, bewapening en uitrusting van de Nederlandse militair, van soldaat tot generaal, van matroos tot admiraal, sinds de Slag bij Waterloo in 1815. www.museummilitairetraditie.nl

In het prachtige groene en heuvelachtige landschap van Groesbeek ligt het Vrijheidsmuseum, een publiekstrekker voor jong en oud. Leer meer over de Tweede Wereldoorlog in een dag vol beleving, interactiviteit en museale topstukken. www.vrijheidsmuseum.nl

Mariniersmuseum

Marechausseemuseum

Nationaal Militair Museum

Het Mariniersmuseum vertelt het verhaal van het Korps Mariniers vanaf de oprichting in 1665 tot nu. Of je in geschiedenis, militair materieel, missies of in Rotterdam geïnteresseerd bent, je kijkt je ogen uit. Een dag in het museum is als het mariniersleven zelf: uitdagend, stoer, spannend en afwisselend. www.mariniersmuseum.nl

In het voormalige Koninklijk Weeshuis stap je de dynamische wereld van de Koninklijke Marechaussee binnen. In het Marechausseemuseum kom je met alle taken van dit bijzondere krijgsmachtdeel in aanraking: van grensbewaking tot BSB, van beveiliging tot internationale taken. www.marechausseemuseum.nl

Op de voormalige vliegbasis Soesterberg ligt het Nationaal Militair Museum. In het NMM word je ondergedompeld in de wereld van de krijgsmacht. Luister naar persoonlijke verhalen, beleef verschillende oorlogen in de 360 graden koepel en vergaap je aan vliegtuigen, helikopters, tanks, pantservoertuigen en geschut. www.nmm.nl

Marinemuseum

Airborne Museum

Dé attractie van marinestad Den Helder is het Marinemuseum. Daar dwaal je door 500 jaar marinegeschiedenis. Luister naar indrukwekkende verhalen van oud-marinepersoneel, beleef heroïek en drama in de expositie Zeeslag en ontdek de wereld van techniek achter de moderne marine. www.marinemuseum.nl

Tijdens de Slag om Arnhem was Villa Hartenstein het hoofdkwartier van de Britten. Op deze historische plek komen verhalen samen van zowel de Britse, Poolse en Duitse militairen, als van de burgers. Na een grootschalige verbouwing is het compleet vernieuwde Airborne Museum open voor publiek. www.airbornemuseum.nl

SEPTEMBER 2020 – 43

BOEKRECENSIE

Nikko Norte

Een soldaat in Afghanistan Als jongen op de middelbare school hoorde ik op het nieuws regelmatig over de oorlog in Afghanistan. Waarover die ging en welke rol de Nederlandse mannen en vrouwen daarin speelden, was mij niet altijd duidelijk. Onvoorspelbaar verleden laat zien wat er tussen 2006 en 2010 eigenlijk gebeurde.

DOOR RIK METS

I

n 2005 kwam de NAVO met het verzoek aan Nederland om een troepenmacht uit te zenden naar Afghanistan, om in de provincie Uruzgan te helpen met de wederopbouw. Nikko Norte (1964), voormalig inlichtingenofficier, was er vanaf het begin bij en beschrijft zijn ervaringen in Onvoorspelbaar verleden. Het boek geeft een inkijkje in het dagelijks leven van

de Nederlandse soldaten in Kamp Holland en schetst daarmee een beeld dat afwijkt van de nieuwsberichten die het thuisfront in de loop der jaren hebben bereikt.

Het doel van het uitzenden van de Task Force Uruzgan was het winnen van de hearts and minds van de lokale bevolking, onder andere door het helpen opbouwen van overheidsgebouwen, ziekenhuizen en scholen, alsmede het bestrijden van de Taliban.

Norte zou daar als inlichtingenofficier een belangrijke rol in hebben kunnen spelen. In zijn woorden, ‘hij heeft de gave achter het behang te kunnen verdwijnen en in het hoofd van de “oppositie” te kunnen kruipen’. Niet voor niets zette hij zich in het trainingskamp al aan het leren van het Pasjtoe en probeerde hij na aankomst in Afghanistan zo snel mogelijk contact te leggen met de lokale bevolking.

De lezer krijgt algauw in de gaten dat de theorie zich niet zo makkelijk om laat zetten in de praktijk.

Zo laten de Nederlandse militairen zich zien in te grote aantallen, daarmee de bevolking de stuipen op het lijf jagend in plaats van met hen in contact te komen, en trekken ze zich terug in Kamp Holland bij de geringste dreiging van een aanval. Ook wordt grof geweld ingezet tegen een vijand die zich lang niet altijd laat zien. Ondanks verscheidene rapporten en suggesties van Norte wordt er weinig naar hem geluisterd.

De ondertitel van het boek is veelzeggend: De Nederlandse oorlog tegen de niet-bestaande vijand in Afghanistan. Het beeld dat de Nederlandse troepen in oorlog waren met de Taliban werd immers geschetst door de media en de politiek. Leden van deze

islamitische organisatie schitterden echter door afwezigheid in Onvoorspelbaar verleden. Het punt waar de auteur op blijft hameren is dat er helemaal geen wederopbouw nodig was in Afghanistan. Sterker nog, de komst van buitenlandse militairen zorgde enkel voor onrust. Hun aanwezigheid trok ‘hooligans’ aan, lokale militieleden met banden met de papaverhandel, die hen met lichte raketwerpers en kalasjnikovs sporadisch onder schot namen. Bij de vuurgevechten waren het uiteindelijk de lokale burgers die er het meest onder te lijden hadden.

Norte geeft in Onvoorspelbaar verleden zijn ongezouten mening over het handelen van het Nederlandse leger in Uruzgan. Beschrijvingen als ‘majoor Pisvlek’ komen met regelmaat terug. De lezer dient hierbij niet te vergeten dat het gaat om een persoonlijke mening, ook al is het van iemand met een overschot aan eerstehands ervaring. Ik ben dan ook niet in een positie kritiek op de inhoud van het boek te leveren. Het is mijn hoop dat dit boek de discussie aan zal wakkeren over de manier waarop ons leger in Uruzgan is ingezet en dat hier lessen uit kunnen worden getrokken voor toekomstige vredesmissies.

+++ NIKKO NORTE, ONVOORSPELBAAR VERLEDEN. DE NEDERLANDSE OORLOG TEGEN DE NIETBESTAANDE VIJAND IN AFGHANISTAN, UITGEVERIJ PROMETHEUS, 301 PAGINA’S (€ 24,99)

Geromy -­ voor het behoud van het luchtvaarthistorisch erfgoed

“Voor Luchtvaartboeken” www.geromybv.nl

Uitgeverij Geromy BV Zonnebaan 54 3542 EG Utrecht Tel. 030 2617221 info@geromybv.nl

SEPTEMBER 2020 – 45

COLUMN

De Slag bij Austerlitz, door François Gérard

Austerlitz H

oe je kunt wielrennen in Polen is mij sinds de oefening Rhino Drawsko een raadsel. Vanaf het moment dat ons busje bij Kolbitzow de grens passeert, komen we niet meer boven de tachtig kilometer per uur uit, en moet onze bestuurder alle mogelijke moeite doen om ons op de weg te houden.

We rijden niet, we stuiteren tussen de kraters en de scheuren van de Poolse snelweg over de Oder naar het oefenterrein Drawsko Pomorski.

Volgens Isa, een Poolse politieagente die vorig jaar samen met de Wounded Warriors vanaf de D-Daystranden naar Oirschot fietste, is het asfalt gladgetrokken, het rolt en is rap, heel rap. Het meest spectaculaire asfalt van het peloton ligt al een paar jaar in Katowice. Met snelheden ver boven die van ons busje, denderen de renners vanaf de rotonde in één dalende lijn naar de streep.

Na maanden op stal gehouden te zijn door corona, mogen ze eindelijk naar buiten. Geamuseerd kijk ik naar de koeien die eindelijk weer in de wei springen en schuif naar het puntje van mijn stoel als de sprint begint. Onder het vod van de laatste kilometer, slaat de kudde op hol, zijn de koeien stieren in de straten van Pamplona geworden die op weg naar de arena nergens meer voor lijken te stoppen.

Pas als de elleboog van Groenewegen Jakobsen een dranghek in duwt, zie ik het. De sprint is een aanval te paard. Een ouderwetse charge in volle galop met de

finish als aanvalsdoel. In de aflopende en steeds smaller wordende weg in Katowice zie ik de val die Napoleon tijdens de Driekeizerslag in Austerlitz zette. Vijf augustus 2020 wordt twee december 1805.

Onderaan de heuvel lonkt de overwinning en dus storten de Kozakken zich omlaag. Pas als het te laat is, op het moment dat de eerste granaten tussen de voorhoede van de meest onverschrokken ruiters landen, spatten ze uiteen. Paarden, ruiters en alles wat geraakt wordt vliegt door de lucht. Tussen de gescheurde uniformen, onder de achterhoede die over hen heen dendert, liggen de kreunende en schreeuwende soldaten. Steken sleutelbenen uit en moet ergens de kaak van Jakobsen liggen. Op zijn erelijst prijkt de eerste overwinning van dit seizoen en misschien wel de meest memorabele uit zijn nog komende carrière.

Een dag later neemt de foto voorop mijn krant me mee terug naar de ravage van het slagveld. Jakobsen ligt nog altijd in een coma en ik vraag me af of hij kan herstellen, of hij ooit nog op dit niveau zal fietsen, maar sluit niet uit dat hij hier zijn Waterloo vindt.

‘Ik heb dit nooit gewild’, huilt Groenewegen. Als kijker voel ik het ongemak zoals ook de generaals van Napoleon dat gevoeld moeten hebben toen hij ze bewust over het slagveld meenam.

‘Luister naar het lijden van onze verminkte soldaten.’

NIELS ROELEN

Elke editie van de Militaire Courant schrijft Niels Roelen een verhaal bij een gebeurtenis uit de actualiteit.

De Militaire Courant zoekt nieuwe collega’s!

De Militaire Courant wil een breed publiek informeren over militaire nieuws. Om de aanhoudende groei in goede banen te leiden hebben we een aantal vacatures.

Medewerker marketing en verkoop De Militaire Courant wordt erg gewaardeerd door de lezers. Maar dat moeten we dan natuurlijk wel laten weten aan de mensen die ons nog niet kennen. En ook een goede relatie met onze adverteerders is van groot belang. We zoeken iemand die hier zelfstandig mee aan de slag kan gaan. Een allround marketingen verkooptalent!

Stagiair(e) redactie Als redactie-stagair(e) ben je vooral veel aan het schrijven. Je werkt aan stukken voor op de website en in onze fysieke kranten en speelt een belangrijke rol in het runnen van de sociale media. Onder begeleiding van ervaren redacteuren werk je aan de ontwikkeling van een eigen schrijfstijl en krijg je advies op het gebied van inhoud, stijl, taal en opbouw.

Stagiair(e) marketing Tijdens een marketingstage bij de Militaire Courant werk je aan je communicatieve en commerciële talenten. Onder begeleiding van een ervaren communicatiespecialist werk je mee aan de positionering van het merk en aan het ontwikkelen en uitvoeren van een marketingplan.

Interesse? Stuur dan een email naar info@militairecourant.nl. Kijk voor meer informatie op www.militairecourant.nl.

Ik neem een abonnement op de Militaire Courant: € 16,– voor vier nummers

naam straat postcode land e-mail telefoon

BON

m/v

plaats

IBAN nummer betaling

automatische incasso per factuur (+ 2,50 administratiekosten)

geboortedatum handtekening

Stuur deze bon naar: UHB uitgevers, Zonnebaan 54, 3542 EG Utrecht, Nederland

SEPTEMBER 2020 – 47

COLOFON Musea die de Militaire Courant verspreiden Amersfoort Museum Nederlandse Cavalerie Amsterdam Verzetsmuseum Plantage Arnhem Museum Bronbeek Beek Oorlogsmuseum Eyewitness Best Museum Bevrijdende Vleugels Buren Marechausseemuseum Deelen Museum Vliegbasis Deelen Den Helder Marinemuseum Doorn Museum Huis Doorn Dordrecht Museum 1940 – 1945 Driebergen-Rijsenburg Museum Militaire Traditie Groesbeek Vrijheidsmuseum Hooge Mierde Museum De Bewogen Jaren ’39-‘50 Huisduinen Fort Kijkduin IJmuiden Bunker Museum Kornwerderzand Kazemattenmuseum Leeuwarden Fries Museum Lekkerkerk Museum De Vrijheid Naarden Nederlands Vestingmuseum Nieuwdorp Bevrijdingsmuseum Zeeland Nijverdal Memory Vrijheidsmuseum Noordwijk Museum Engelandvaarders Ommen Nationaal Tinnen Figuren Museum Oosterbeek Airbornemuseum Hartenstein Overloon Oorlogsmuseum Overloon Rotterdam Mariniersmuseum Soesterberg Nationaal Militair Museum Vlissingen Boekhandel ’t Spui Vught Geniemuseum Zundert Legerdump Zundert Kijk voor een compleet overzicht op www.militairecourant.nl.

Prijsvraag Bij deze prijsvraag verloten we een exemplaar van Onvoorspelbaar verleden van Nikko Norte.

Redactie redactie@militairecourant.nl Abonnementen 4 nummers voor €16.– Vul de bon in of meld je aan via www.militairecourant.nl Overige vragen? abo@militairecourant.nl

I

n Onvoorspelbaar verleden laat voormalig inlichtingenofficier Nikko Norte zien wat er tussen 2006 en 2010 gebeurde tijdens de missie in Uruzgan. Gedurende de twee jaar die hij in Afghanistan doorbracht, vlogen zeventien granaten in zijn richting en belandde hij in vuurgevechten. Desondanks is Norte van mening dat er voor Nederlandse militairen geen vijand te vrezen was.

Wilt u kans maken op een exemplaar? Beantwoord dan de volgende vraag:

Hoe wordt de plaatselijke taal genoemd die Nikko Norte leert?

Stuur uw antwoord, onder vermelding van ‘Prijsvraag Militaire

Online www.militairecourant.nl twitter @militaircourant www.facebook.com/militairecourant Oplage 25.000 NIKKO NORTE, ONVOORSPELBAAR VERLEDEN. DE NEDERLANDSE OORLOG TEGEN DE NIETBESTAANDE VIJAND IN AFGHANISTAN, UITGEVE-

Volgende nummer De volgende Militaire Courant verschijnt in december 2020.

RIJ PROMETHEUS, 301 PAGINA’S ( 24,99)

Hoofdredacteur Jan Louwers Courant’ naar info@militairecourant.nl. Vergeet niet uw naam en adresgegevens te vermelden.

Redactie Mireille Bregman, Mirjam Mulder en Niels Roelen Medewerkers Han ten Broeke, Peter-Paul de Waal, Rik Mets, Antal Giesbers

Winnaar

Vormgeving Titus Vegter

I

n de juni-editie van de Militaire Courant was de prijsvraag: Hoe heten de twee partijen die tegen elkaar strijden in Frontlinies?

Het juiste antwoord daarop is de patriotten en de legalen.

Onder de inzenders van het juiste antwoord is een exemplaar van het boek Frontlinies verloot. De winnaar is Margreet Hoogendoorn uit Rotterdam. Van harte gefeliciteerd!

Ook hadden we online een winactie lopen met 4 tickets voor Oorlogsmuseum Overloon. Onder de vele leuke inzendingen hebben we de kaarten verloot. De winnaar

Contact Militaire Courant UHB uitgevers Zonnebaan 54 3542 EG Utrecht Nederland Telefoon +31302231718 info@militairecourant.nl

Uitgever Jan Louwers

is Suzanne Leijdekker uit Ledeacker. Gefeliciteerd en veel plezier gewenst!

De Militaire Courant is een uitgave van UHB uitgevers. De Militaire Courant informeert een breed publiek over militaire onderwerpen.

De inhoud wordt verzorgd door een onafhankelijke redactie. De Militaire Courant wordt verspreid via middelbare scholen, mbo- en hbo-opleidingen, universiteiten, musea, Defensie, veteranenorganisaties en boekhandels. Tevens is het mogelijk om een abonnement op de Militaire Courant te nemen.

GEORGANISEERD DOOR:

GEORGANISEERD DOOR:

GEFINANCIERD DOOR:

GEFINANCIERD DOOR:

ELK VERHAAL TELT, OOK JOUW VERHAAL

ELK