Cukrzyca – nowa pandemia XXI wieku? – rozmowa z Angeliną Ziembińską

CUKRZYCA – nowa pandemia XXI wieku?

Prawie 3 mln Polaków już usłyszało diagnozę. Wielu o swojej chorobie nie wie, bo nie robi badań. Temat cukrzycy nie dotyczy wyłącznie seniorów czy osób z nadwagą – zapadają na nią również ludzie młodzi i coraz więcej ciężarnych, a płeć, rasa czy rejon świata nie mają większego znaczenia. Światowa Organizacja Zdrowia prognozuje, że w 2025 roku liczba chorych przekroczy 300 mln! Co więc już dziś mogą zrobić rzemieślnicy, by wspomóc zdrowie klientów i swoich najbliższych? Jakich produktów brakuje diabetykom i wszystkim tym, którzy chcą dbać o zdrowe żywienie? Z odpowiedzią na te i wiele innych pytań spieszy autorka bloga dietolog.pl ANGELINA ZIEMBIŃSKA.

Rozmawiała:

Helena Chmielewska

Helena Chmielewska: Pani Angelino, poprosz o kilka zdań na temat samej choroby ebyśmy mogły wprowadzi czytelników w temat naszej rozmowy.

ngelina iembińska Cukrzyca to gru pa chorób metabolicznych charakteryzujących się podwyższonym poziomem glukozy we krwi. Najczęściej pojawia się z powodu defektu produkcji lub działania insuliny wydzielanej przez komórki beta trzustki. Zdecydowana większość przypadków to cukrzyca typu 2, która rozwija się na tle insulinooporności (zmniejszonej wrażliwości organizmu na insulinę). Czynnikami zwiększającymi ryzyko zachorowania na ten typ cukrzycy są: nadmierna masa ciała, siedzący tryb życia, wystąpienie cukrzycy ciążowej, urodzenie dziecka z wagą powyżej 4 kg, a także obciążenia genetyczne (np. cukrzyca w najbliższej rodzinie). Z kolei cukrzyca typu 1 powstaje w wyniku uszkodzenia wysp komórek produkujących insulinę w procesie autoimmunologicznym (organizm traci możliwość jej produkowania). Osoby chore na nią muszą mieć podawaną insulinę w zastrzykach. Wspomniana już cukrzyca ciążowa to zaburzenie występujące najczęściej jedynie podczas ciąży, z reguły mija po porodzie. Istnieją jeszcze inne rodzaje cukrzycy, które są spowodo-

wane np. chorobą trzustki, tudzież przyjmowaniu pewnych grup leków, jednak te występują rzadziej niż wymienione typy. Wspólnym mianownikiem tych wszystkich chorób jest hiperglikemia, czyli podwyższony poziom glukozy we krwi. Przewlekła hiperglikemia wiąże się z powstaniem różnego rodzaju powikłań cukrzycowych – zaburzeniem czynności, a nawet uszkodzeniem wielu narządów, w szczególności oczu, nerek, serca, naczyń krwionośnych i nerwów.

jących problemy z metabolizmem w glowodanów. kąd decyzja by skierowa ją do kobiet

Od ponad 10 lat prowadzę strony internetowe wspierające diabetyków, piszę artykuły, dostarczam inspiracji kulinarnych, wymyślam i przerabiam tradycyjne przepisy na bardziej przyjazne diabetykom. W związku z tym posiadam stałą grupę odbiorców (głównie czytelniczek), którą zdążyłam już świetnie poznać. W książce, będącej odpowiedzią na ich potrzeby, odpowiadam na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące cukrzycy, rozprawiam się z mitami i daję światełko nadziei wszystkim świeżo zdiagnozowanym osobom. Bardzo zależało mi na tym, żeby nie były to jedynie moje subiektywne spostrzeżenia o chorobie, dlatego nad poprawnością merytoryczną materiałów czuwała dr hab. n. med. Katarzyna Cyganek z Oddziału Klinicznego Chorób Metabolicznych Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Oczywiście w książce nie brakuje moich własnych perypetii i doświadczeń, ale to tylko dodaje tym treściom autentyczności. A dlaczego kieruję ją do kobiet Przyznam, że mam takie przekonanie, iż panie z cukrzycą mają trudniej. Musimy brać pod uwagę takie aspekty, jak menstruacja, cią-

c i e k a w o s t k a 14 listopada obchodzony jest na całym świecie Światowy Dzień Cukrzycy. Data tego międzynarodowego święta nie została wyznaczona przypadkowo – to dzień urodzin odkrywcy insuliny, laureata Nagrody Nobla, doktora Fryderyka Bantinga. Pięć miesięcy wcześniej media wspominają o Ogólnopolskim Dniu Diabetyka. Dlaczego w czerwcu? Bo każdy moment na mówienie o problemie jest dobry! Cukrzyca to dziś jedna z najbardziej rozpowszechnionych na świecie chorób, przez Światową Organizację Zdrowia (WHO – World Health Organization) nazywana epidemią XXI wieku.

ża czy karmienie piersią, co już z założenia nie dotyczy mężczyzn. Oczywiście nie widzę przeszkód, żeby książkę przeczytali też panowie, ale myślę, że jest w niej dużo informacji typowo dla kobiet.

ukrzyca na obcasach ydaw nictwo ekarskie znalazła si w jesiennych ksią ek przygo towanym przez olskie towarzysze nie iabetyków. o przesądziło o jej sukcesie

W zamyśle to poradnik przygotowany przez znajomą diabetyczkę. Zwracam uwagę na zwyczajne życie z cukrzycą, piszę prostym, zrozumiałym dla każdego językiem, ale przemycam dużo merytorycznych zagadnień. Robię to mimochodem. Odpowiadam na pytania, na które sama kiedyś szukałam odpowiedzi. Daję mnóstwo rad i sposobów na tę naszą słodką przypadłość, jednocześnie starając się być drogowskazem, a nie alfą i omegą. Cukrzyca wymaga od nas ciągłego uczenia się zarówno choroby, jak i siebie. Poprosiłam kilka kobiet z cukrzycą o podzielenie się ich doświadczeniami, dlatego myślę, że udało mi się pokazać, że ta choroba niejedno ma imię.

ówi si o tym e cukrzycy nie mogą jeś słodkiego. o prawda czy mit

W cukrzycy liczy się jakość. Trudno całkowicie zrezygnować z cukru, bo występuje w wielu produktach. Jednak przy cukrzycy warto minimalizować jego ilość. Oczywiście osoby, które podają sobie insulinę, mogą przeliczyć dawkę na ilość spożywanych węglowodanów i cieszyć się dobrym poziomem glikemii po posiłku. Jednak zdecydowana większość chorych ma cukrzycę typu 2, której kontrola jest ściśle uzależniona od diety. W początkowej fazie choroby najczęściej wprowadza się dietę polegającą na unikaniu węglowodanów prostych, czyli: cukru, białej mąki, owoców o wysokim indeksie glikemicznym. Jeśli to nie pomaga, wdraża się leczenie farmakologiczne, choć tabletka nie jest remedium na całe zło, a zasady żywienia wciąż są niezwykle ważne. Dlatego w diecie diabetyka warto używać zamienników – zamiast cukrem słodzić ksylitolem lub erytrytolem, wybierać owoce jagodowe czy mniej dojrzałe, a mąkę białą zamienić na razową, gdyż ta ma większą ilość błonnika.

am w głowie taki scenariusz urzą dzam urodziny i wiem e pojawi si na nich moja znajoma z cukrzycą. o słodkiego mog jej zaproponowa do przysłowiowej kawki

m, to zależy. Można wcześniej zapytać, czy znajoma jest na jakiejś konkretnej diecie, żeby nie wyjąć z lodówki przepysznej bezy, której trudno się będzie oprzeć. Ze względu na cukrzycę zaproponowałabym coś o mniejszej zawartości cukru lub z jego zamiennikiem. Sama piekę ciasta z razowej mąki i z mniejszą ilością cukru lub ksylitolem, który ma 40 mniej węglowodanów niż biały cukier. Trudno uniknąć cukru w przypadku słodkich wypieków, ale nie jest to niemożliwe. Mało się o tym mówi, ale ważna jest również wielkość porcji. Mały kawałek ciasta mniej podniesie poziom glikemii niż duży. Zamiast ciasta można zaproponować dobrą czekoladę czy gałkę lodów. Najlepsze będą klasyczne śmietankowe, bo sorbety zawierają najczęściej bardzo dużą ilość cukru dodanego (do tych i tak już występujących naturalnie). Tu też można zastosować słodkie zamienniki, choć oczywiście nie mówię o sztucznych słodzikach typu aspartam czy acesulfam.

jeśli chodzi o przekąski

Nie będę oszukiwać, mając cukrzycę, przekąski najlepiej traktować okazjonalnie. Powód jest prosty – nawet te słone z reguły zawierają wiele cukrów prostych. Najlepszym przykładem są słone paluszki, które potrafią mocno podnieść poziom glikemii we krwi. Dlaczego Ponieważ są przygotowywane z białej oczyszczonej mąki, która w cukrzycy nie jest zalecana. Najlepsze przekąski dla diabetyków mają sporą ilość błonnika, powstają z mąk razowych, kasz i warzyw. Niestety trudno znaleźć takie na sklepowej półce.

zyli nie najlepiej ocenia ani pra c naszych producentów w tym za kresie

Na rynku dostępne są towary sygnowane zwrotem dla diabetyków , jednak przyznam, że nie do końca zgadzam się z ideą ich produkcji. W wielu słodyczach czy przekąskach stosowana jest fruktoza, która faktycznie w naturalnej postaci co do zasady ma niski indeks glikemiczny. Tylko, że w owocach występuje razem z miąższem, błonnikiem i wieloma cennymi składnikami, a np. w przekąskach jest dodana bez tego doborowego towarzystwa. Zdarzają się jednak produkty ze świetnym składem, bez dodatku cukru czy fruktozy. Zazwyczaj są słodzone naturalnymi substancjami lub zdrowszymi zamiennikami cukru, np.

erytrytolem czy wspomnianym wcześniej ksylitolem. Oczywiście to musi przekładać się na finalną cenę. Cukrzycy wiedzą, że dobrej jakości produkty są droższe od standardowych przekąsek właśnie ze względu na wyższy koszt składników.

o na wi c powiedzie e etykieta dla diabetyków jest w przemyśle spo ywczym nadu ywana

W przypadku wielu produktów tak. Lepiej zachować ją dla przekąsek, które rzeczywiście są dobre jakościowo. Osoba z cukrzycą kupi ten produkt raz, ale łatwo zweryfikuje jej skład. A najczęściej po prostu poczuje, że jej nie służy. Zatem będzie to zakup jednorazowy, który dodatkowo wpłynie na zaufanie do marki. Chcę przy okazji podkreślić, że opłaca się dbać o jakość wyrobów i w ten sposób zyskiwać sobie stałych klientów. Diabetycy kochają mówić o jedzeniu i rekomendują wzajemnie sprawdzone produkty. Ale to działa przecież szerzej – każdy zadowolony konsument będzie polecać znajomym to, co mu służy.

zego mogą u ywa nasi rzemieślni cy by wzbogaci swoje wyroby o pro dukty które wspomogą cukrzyków

Obawiam się, że moja odpowiedź na to pytanie może zawieść czytelników Mistrza Branży . Otóż, najważniejszy jest skład produktów. Oczywiście warto wzbogacać potrawy i produkty w przyprawy czy zioła, jednak ich wpływ na kontrolę glikemii nie będzie znaczący. Badania potwierdzające skuteczność niektórych składników pokarmowych najczęściej wskazują, że działają, jeśli spożywa się je w dużej dawce. Jednak nie wyobrażam sobie, by dodać owoc jałowca do ciasta. Składnikiem, który bardzo lubią diabetycy (i mówi się, że poprawia kontrolę cukrzycy), jest cynamon. Niestety nie ma jasnych wytycznych i badań potwierdzających, że jeśli ktoś spożywa przykładowo łyżkę cynamonu dziennie, to ma lepiej wyrównaną cukrzycę. Tu niestety jest więcej mitów niż prawdy, a podstawą diety diabetyka muszą być zbilansowane posiłki z niewielką zawartością cukru.

Jak wygląda kwestia pieczywa statnio w iekarni armińskiej zaproponowano mi chleb G dla cu krzyków

O I to jest temat bardzo ważny dla diabetyków. Dobry chleb dla osób z cukrzycą to ten razowy, ciężki, najlepiej na zakwasie. Może być z dodatkiem jakiejś frakcji nierozpuszczalnego błonnika (na tym najczęściej polegają chleby IG) i z dużą ilością ziaren, bo zawierają one sporą dawkę tłuszczu (który obniża indeks glikemiczny wypieku, aczkolwiek zwiększa jego kaloryczność). Diabetycy muszą uważać na ciemne chleby barwione karmelem, niestety to najczęściej stosowany zabieg. Takie pieczywo z pewnością jest tańsze w produkcji, ale nie będzie dobre przy cukrzycy. Na rynku są też dostępne chleby z samych ziaren – to bardzo fajny dodatek do diety diabetyka.

lody

Rzeczywiście istnieją takie, które zawierają mało kalorii, bez dodatku cukru, jednak najważniejsza jest jakość. Im krótszy skład, prostsza receptura i wyższej jakości składniki, tym lepiej dla diabetyka. To nie jest tak, że mając cukrzycę, nagle trzeba jeść tylko produkty dla diabetyków . Osobiście zapala się mi czerwona lampka, gdy na opakowaniu, np. lodów, widzę właśnie taki napis. Wtedy zazwyczaj dużo uważniej sprawdzam etykietę takiego produktu. propos etykiet – diabetykom życie bardzo ułatwia informacja o zawartości węglowodanów i składzie produktów. I to jest coś, co zdecydowanie warto rzetelnie przygotować. Mając taką informację, szybciej zdecyduję się na zakup.

yśl e naszą rozmow mo na pod sumowa nast pująco uczciwoś jest najwa niejsza. arto by rzemieśl nicy i producenci rzetelnie opisywali skład a tak e wprowadzili chocia jeden produkt który zadba o zdrowie ich klientów.

Zgadza się Poza tym konsumentami są przecież często nasi najbliżsi, których samopoczucie nie jest nam przecież obojętne. Ze swojej strony mogę raz jeszcze podkreślić: zadowolony klient jest lojalny, a poczta pantoflowa działa lepiej niż niejedna kampania marketingowa.

i knie powiedziane. zi kuj za roz

mow . „

Informacje o zachorowaniach w Polsce

www.medonet.pl/narodowy-test-zdrowia-polakow/cukrzyca,co-14-polak-choruje-na-cukrzyce--wyniki-narodowego-testu-zdrowiapolakow-2020,film,51727903.html