Vooruitziend plannen en flexibel combineren met het Gira System 55. Een grote verschei denheid aan functionele basiselementen en talrijke schakelaarprogramma’s creëren een passende oplossing voor elke wens. Of het nu om licht, jaloezieën, kamertemperatuur, wandcontactdozen, deurcommunicatie of muziek gaat, meer dan 300 basiselementen zijn verkrijgbaar. Gewoon verwisselen en daarmee ook een upgrade van analoge naar slimme basiselementen is op elk moment mogelijk. Dankzij dezelfde basiselementen voor alle afdekraamvarianten is ook het voorraadbeheer efficiënt.
Uitzonderlijk en eenmalig wijzig ik de naam van deze rubriek “Viviane reflecteert” in “Viviane roept op!”
In deze voor iedereen moeilijke tijden is het meer dan ooit van belang dat persoonlijke agenda’s opzij worden geschoven en dat alle actoren in politiek, sociaal overleg – of het nu interprofessioneel of sectoraal is -, allerhande organisaties, werkgevers, werknemers, allemaal samen aan één kar duwen om nu te doen wat cruciaal is. Niet voor zichzelf of voor de eigen organisatie, maar voor allen.
En dat is samen zorgen voor betaalbaar ondernemen en uiteraard een betaalbaar leven voor iedereen.
Extreme houdingen en dito standpunten leiden nooit tot oplossingen! Het is minder dan vijf voor twaalf.
Dit voorwoord is met opzet zo kort gehouden, niet omdat Nelectra niets te vertellen heeft -integendeel, dat merkt u in dit nummer- maar omdat de kracht van weinig woorden en vooral van daadkrachtig handelen doorwegen.
Op Nelectra kan u alvast rekenen; wij zetten constructief en gezamenlijk overleg voorop.
Viviane Camphyn
Gedelegeerd bestuurder Nelectra viviane.camphyn@nelectra.be
Informatietijdschrift voor de professionelen uit de elektrosector. ElektroVisie/ElectroVision heeft een oplage van 8.019 exemplaren en is een tweemaandelijkse uitgave van: het Nationaal Verbond van Zelfstandige Elektriciens en Handelaars in Elektrische Toestellen vzw (afgekort Nelectra), Stationlei 78 bus 1/1, 1800 Vilvoorde · BE 0410 342 662 RPR Brussel T: 02 550 17 11, info@nelectra.be, www.nelectra.be redactieraad Viviane Camphyn, Eric Claus, Linda Claeys, Fallon Declerck, Pieter Feys, Els Heyrman, Ludo Holemans, Ronny Lannoo, Rudy Van den Bergh, Danny Hermans, Denise Weyers, Dirk Van Steenlandt
hoofdredacteur Els Heyrman 02 550 17 21 els.heyrman@nelectra.be reclameregie Trevi · Kelly Vander Haeghen Meerlaan 9 · 9620 Zottegem 09 326 74 51 kelly@trevi-regie.be
De artikels en de advertenties verschijnen onder de verantwoordelijkheid van de auteurs en de adverteerders. Overname van artikels is toegestaan mits schriftelijke toestemming van de uitgever. Lid van de Unie van Uitgevers van de Periodieke Pers.
Linda Claeys linda.claeys@nelectra.be verantwoordelijke uitgever Viviane Camphyn Stationlei 78 bus 1/1 · 1800 Vilvoorde 02 550 17 11
Translations translations@akiratranslations.be
drukkerij Bredero Graphics administratie Nadia Van Nuffel · 02 550 17 17 nadia.vannuffel@nelectra.be Marian Hemerijckx · 02 550 17 18 marian.hemerijckx@nelectra.be cover
Nelectra verwerkt uw persoonsgegevens met het oog op leden- of prospectenbeheer. Indien u dit niet wil, volstaat een mail naar info@nelectra.be. U kan uw gegevens inkijken en laten aanpassen via een eenvoudig verzoek, mét bewijs van identiteit, aan Nelectra, Stationlei 78 bus 1/1, 1800 Vilvoorde of via info@nelectra.be. Met vragen of klachten over gegevensverwerking kan u terecht bij de Gegevensbeschermingsautoriteit. Het algemeen privacybeleid vindt u op onze website www.nelectra.be. Uw gegevens werden mogelijks verkregen via een externe databank. Op eenvoudig verzoek kunt u meer info verkrijgen.
“Van eenmanszaak naar vennootschap: kan de vergunning als onderneming voor alarm- en/ of camerasystemen meegenomen worden?”
Meetapparatuur: wie biedt interessante toestellen voor DC-metingen?
Hoe gebeurt de recyclage van kabels?
Bestuurders Steve Hubrechtsen (achteraan op de foto) en Hans De Groote van Blackdog namen ons mee voor een bezoek aan de controlekamer van voetbalclub KV Oostende, één van de projecten van de beveiligingsondernemer die gespecialiseerd is in camerabewaking, inbraak- en brandbe veiliging voor bedrijven én particulieren.
Blackdog is een fusie van drie bedrijven: Irka Security uit Brugge, Invest Security uit Harelbeke en Camprotection uit Oostende. Personeelstekort bracht hen samen.
“Het vinden van de juiste mensen blijft -nog steeds- onze grootste uitdaging, zeker omdat ons klantenbestand blijft groeien,” vertelt Steve Hubrechtsen. “Vroeger was er in Brugge een zevende jaar Se-n-Se
“Stuur- en beveiligingstechnieken”, maar die opleiding bestaat niet meer. Nu leiden we zelf mensen op en werken we samen met een school uit de buurt die opleidingen duaal leren aanbiedt.”
Tijdens het gesprek in de controlekamer loopt de digitale reclame van Blackdog langs het sportveld: de zwarte hond die door het beeld loopt, is een echte eyecatcher! “We wilden ons nieuwe bedrijf een opvallende uitstraling geven, die bovendien onze waarden benadrukte,” vertelt Hans De Groote “De naam Blackdog met de zwarte hond als mascotte werd door al onze medewerkers enthousiast onthaald. Vooral omdat de link met ons bedrijf meteen duidelijk is: onze installaties bewaken de gebouwen van onze klanten net zoals een hond dat doet: hyperalert, loyaal en intelligent.”
Hans De Groote is actief in de werkgroep beveiliging van Nelectra, waar beveili gingsondernemers samenkomen om de tendensen, evoluties en uitdagingen van hun sector te bespreken. “De toekomst van onze sector ligt me nauw aan het hart en ik hou ervan om mee aan de stuurknuppel te zitten,” motiveert hij zijn engagement.
“De vergaderingen verlopen bovendien in een vertrouwelijke, collegiale sfeer en onze input voor politieke initiatieven en feedback bij nieuwe projecten worden sterk geapprecieerd.”
Els Heyrman Pat Verbruggen
Bij Nelectra kan u als lid steeds terecht bij onze adviseurs met al uw vragen over juridische, technische, sociale, fiscale, …. materies. Hierbij een paar interessante vragen die de voorbije maanden de revue passeerden.
Van eenmanszaak naar vennootschap: kan de vergunning als onderneming voor alarm- en/ of camerasystemen meegenomen worden?
Helaas is dat niet mogelijk! Het uit gangspunt is immers dat de vergunning als onderneming voor alarm-/came rasystemen steeds gekoppeld is aan het ondernemingsnummer van het bedrijf. Dit betekent dat wanneer het onder nemingsnummer wijzigt, een nieuwe vergunning als onderneming voor alarmen/ of camerasystemen aangevraagd moet worden. Bij de overgang van een eenmanszaak (natuurlijke persoon) naar een vennootschap (rechtspersoon) -bijvoorbeeld een BV- is dat het geval. Dit houdt ook een éénmalige admini stratieve dossierkost van 1000 euro in. Anders is het wanneer men reeds een vennootschap heeft en louter verandert van vennootschapsvorm, bijvoorbeeld van BV naar NV. Dan kunnen de vergun ningen wel aangepast worden zonder dat daarvoor een nieuwe vergunnings aanvraag nodig is. In dat geval blijft het ondernemingsnummer immers hetzelfde.
Let op: een vergunningsaanvraag kan enkele weken tot soms maanden in beslag nemen en een vergunning wordt nooit retroactief toegekend! U neemt dan ook best op voorhand contact op met Nelectra voor meer informatie over de te volgen procedure in uw specifieke geval. We kunnen u adviseren hoe u best te werk gaat teneinde op elk moment
als vergunde onderneming te kunnen blijven verder werken en een mogelijks dubbele retributie (voor eenmanszaak en de vennootschap) te vermijden. (FD)
Waar moet ik een differentieel van 30mA plaatsen bij laadinrichtingen?
In het AREI, onder hoofdstuk 7.22, vinden we meer informatie onder de noemer ‘voeding van elektrische voertuigen’. Daar wordt dieper ingegaan op conductieve laadinrichtingen voor elektrische voertuigen, waarvan hun uitvoering of vervanging vanaf 1/11/2022 wordt aangevangen. Kenmerkend is de nieuwe terminologie: we spreken van een laadinrichting, een verbindings punt, een toegekende stroombaan, een laadpaalcontactdoos, een voertuig connector en een vaste elektrische installatie.
Belangrijk is de uitleg bij de vraag ‘Wat is de betekenis van het principe van de toegekende stroombaan in wissel stroom?’. Elke toegekende stroombaan moet namelijk individueel beschermd worden. Dit door een aangepaste be schermingsinrichting tegen overstroom en een differentieelstroombescher mingsinrichting (DSBI) tegen isolatiefout geplaatst in de vaste stroomopwaartse elektrische installatie, in de laadinrich ting (of een combinatie van beide).
Voor de vaste elektrische installatie zijn er twee soorten toegekende stroomba nen mogelijk:
• de toegekende stroombaan van de laadinrichting met één verbindings punt van het schakel- en verdeelbord tot het verbindingspunt van het elek trisch voertuig, de voertuigconnector.
De beveiligingen bevinden zich in het schakel- en verdeelbord. Het verbin dingspunt wordt beschermd door een aangepaste beschermingsinrichting tegen overstroom en een DSBI van 30mA die de werking garandeert bij het ontstaan van een isolatiefout met een wisselstroom en een verstorende gelijkstroomcomponent.
• de toegekende stroombaan van de laadinrichting met één verbindings punt van de laadinrichting tot bet verbindingspunt op de laadinrichting, de laadpaalconnector. De beveiligin gen bevinden zich in de laadinrichting. Het verbindingspunt wordt beschermd door een aangepaste beschermings inrichting tegen overstroom en een DSBI van 30mA samen en in coör dinatie met een detectieapparaat voor residuele gelijkstroom die de laadinrichting uitschakelen bij het ontstaan van een isolatiefout met een wisselstroom en een verstorende gelijkstroomcomponent. (FS)
freddy.steenackers@nelectra.be 02/ 550.17.23
Voor meer informatie, contacteer onze Nelectra-adviseurs:
De combinatie van dagelijkse functionaliteit, aandacht voor het milieu en heldere, aangename lijnen is hét kenmerk van Scandinavisch design – en van ASKO. Wij streven ernaar om het leven eenvoudiger te maken door perfect werkende, duurzame producten te bieden met gebruiksvriendelijke bedieningspanelen en praktische functies waar men elke dag opnieuw van kan genieten.
Staatssecretaris voor Consumentenbescherming Eva de Bleeker wil dat consumenten effectief kunnen gebruik maken van het recht op garantie, in het bijzonder door het herstellen van toestellen te stimuleren. Ze wil daarom producenten verplichten om ofwel meer wisselstukken in stock te hebben ofwel de productie van wisselstukken door derden mogelijk te maken. Ook moet het gemakkelijker worden om derden de reparaties te laten doen.
Als sectorfederatie steunen we het initiatief om meer in te zetten op het herstellen van huishoudelektro. Ook vanuit Nelectra streven we namelijk naar een milieubewustere en circulaire economie. En in dat verhaal hebben onze zelfstan dige, lokale elektroretailers (met een eigen hersteldienst) een belangrijke rol te spelen!
Op 14 september had Nelectra hierover een zeer open en constructief gesprek met het kabinet. Uiteraard gaven we daarin ook heel wat aandachtspunten, kritische noten en positieve feedback mee.
voertuigen, waardoor branden steeds moeilijker door de brandweer te bestrijden zijn. De toename van het gebruik van kunststoffen in de voertuigen, het gebruik van alternatieve brandstoffen en de innovaties in de bouw van de garages zelf zorgen voor een wijziging in de risico’s van voertuigenbranden in ondergrondse parkeergarages. Daarom was het absoluut noodzakelijk om de voorschriften inzake parkings te wijzigen. Zo werd er een nieuw punt 3 toegevoegd aan bijlage 7 van het KB van 7 juli 1994. Dit punt 3 bevat voorschriften voor de brandbeveiliging in parkings waarbij rekening is gehouden met de grootte van de oppervlakte van de parking en de diepte van de parking. De te nemen brandveiligheidsmaat regelen en de betrouwbaarheid ervan nemen toe met de oppervlakte en/of diepte van de parking. In deze analyse is niet specifiek rekening gehouden met risico’s als gevolg van elektrische voertuigen (of het laden daarvan) of voertuigen op waterstof. Maar het is duidelijk dat heel wat maatregelen in dit nieuwe hoofdstuk ook voor branden van die voertuigen ten goede zullen komen. Zo is er nu ook een sprinklerinstallatie als brandbeveiligingssysteem mogelijk, terwijl voordien alleen een rook- en warmteafvoerinstallatie voorgeschreven werd. Nelectraleden vinden een link naar het nieuwe KB op onze website via de volgende link:
Een nieuw KB dat op 23 juni 2022 in het Belgisch Staatsblad is verschenen, wijzigt de basisnormen voor de preventie van brand en ontploffing waaraan de gebouwen moeten voldoen en trad al op 1 juli 2022 in werking. De nieuwe regels zijn enkel van toepassing op gebouwen waarvan de aanvraag voor de bouwvergunning werd ingediend vanaf 1 juli 2022. Bestaande gebouwen of lopende projecten waarvan de bouwaanvraag dateert van vóór 1 juli 2022, vallen niet onder de nieuwe regels.
Het KB bevat verschillende aanpassingen aan de voorschriften voor de brandveiligheid van nieuwe op te richten gebouwen, onder meer wat betreft gevels, stookafdelingen, liften en branddeuren. Ze omvat ook nieuwe richtlijnen voor de brand veiligheid in ondergrondse parkeergarages. Zo vindt u een uitgebreide aanpassing van de voorschriften voor de parkings in artikel 51 van het KB en punten 5.2 van de bijlagen.
Bij branden in ondergrondse parkeergarages zijn er immers toenemende risico’s, onder meer door de evolutie van de
Verder kan u ook interessante feedback vinden over de link tussen het herziene KB “basisnormen brand”, de NBN S21-100-1 en Boek 1 AREI 2020 via volgende link:
Nelectra in de pers met noodkreet aan overheid Op zoek naar een oplossing voor klanten die door langere levertermijnen helft van premie zonnepanelen dreigen te verliezen
Midden september haalde Nelectra de pers met haar vraag aan Vlaams minister van Energie Zuhal Demir naar een oplossing voor het dreigende verlies van premie door de langere levertermijnen van omvormers en zonnepanelen. Uit de resultaten van een enquête afgenomen bij Nelectraleden bleek immers dat de helft van de pv-installateurs klanten heeft die al lang hun bestelling plaatsten, maar nu het hogere premiebedrag waarop ze hadden gerekend dreigen te verliezen omwille van de huidige leveringsproblemen van omvormers en zonnepanelen.
In 2023 daalt de premie voor de plaatsing van zonnepanelen van maximaal 1500 euro naar maximaal 750 euro. Voorwaarde voor die premie is dat de volledige installatie werkt én gekeurd is. In de enquête die afgenomen werd bij kleine en middelgrote bedrijven in de elektrotechnische sector vreest ruim 63% dat de voorziene uitvoeringstermijn van installaties door leveringsproblemen in het gedrang komt ook al zijn alle onderdelen tijdig besteld. “PV-installateurs verzetten hemel en aarde om hun klanten die tijdig bestelden zo goed mogelijk te bedienen. Maar in de huidige onzekere tijden worden ze met grote leveringsachterstand en een tekort aan omvormers en zonnepanelen geconfronteerd. Installateurs staan met hun rug tegen de muur. Dit is een geval van overmacht,” zegt Viviane Camphyn, gedelegeerd bestuurder van Nelectra.
Nelectra vraagt daarom aan Vlaams minister van Energie Zuhal Demir een oplossing voor de klanten van PV-installateurs die tijdig bestelden. Want als kmo-bedrijfsleider hebben zij een nauwe band met hun klanten en zijn zij hun energie-ad viseur bij uitstek. Wie in tijden van energiecrisis investeert in duurzame energie en dus de energietransitie mee mogelijk maakt, mag niet de dupe worden van een tekort op de markt. En dat tekort is momenteel bijzonder groot.
95% van de ondervraagde bedrijven ondervindt een achter stand in de levering van omvormers. De achterstand bij de leveranciers van die toestellen bedraagt tot 8 maanden en in sommige gevallen krijgen ze zelfs geen inschatting meer en is de datum van levering totaal onbekend. 74% ondervindt ook een leveringsachterstand voor PV-panelen tot 4 maanden. “Als federatie van de elektrosector zijn we in deze ook op onze hoede voor oneerlijke concurrentie, vooral voor kleinere
lokale kmo’s die worden benadeeld ten opzichte van grote (internationale) spelers aangezien zij doorgaans minder ruimte ter beschikking hebben om zeer grote voorraden en stock aan te leggen en/of niet dezelfde prefinancieringsmiddelen hebben”, zegt Fallon Declerck, directie-adviseur van Nelectra. “We willen dat er dezer dagen geen financieel opbod komt op de markt van de zonnepanelen, want dan dreigt de consument zijn financieel voordeel te verliezen. De keuze voor een zonnepaneelinstallatie en een installatiebedrijf moet gebeuren op basis van de beste optie voor die concrete situatie en niet op basis van wat er nog voorradig is.”
Nelectra dringt erop aan dat wie een ondertekende offerte of contract voor een PV-installatie heeft met als deadline bijvoor beeld eind augustus 2022, na de installatie en keuring in 2023 toch nog van het verhoogde premiebedrag kan genieten. We hopen dat minister Demir met ons rond de tafel wil zitten om alsnog een aanvaardbaar voorstel uit te werken.
“Ook voor Nelectra is het prioritair dat mogelijke misbruiken zoals anti-datering van bestelbonnen worden voorkomen,” benadrukt Viviane Camphyn, gedelegeerd bestuurder van Nelectra, “wat ons inziens perfect kan, mits de juiste rand voorwaarden (zoals bijvoorbeeld datum van betaling van voorschot). Want voor pv-installateurs én hun klanten is dit een penibele situatie waarin klanten worden afgestraft voor iets dat buiten hun wil om gebeurt. Hierdoor komt eens te meer de keuze voor hernieuwbare energie opnieuw in een slecht daglicht te staan.”
Ondernemen betekent uitdagingen aangaan en soms komen die onverwacht, zoals de hoge energieprijzen van de afgelopen maanden. Er is een gezonde portie wilskracht nodig om uw bedrijf door deze energiecrisis te loodsen. Met kennis en informatie willen we u helpen, bijstaan en duidelijkheid scheppen. Uw federatie geeft samen met Unizo antwoorden op de meest prangende vragen van ondernemers via deze link:
De energiecrisis: antwoorden op de meest gestelde ondernemersvragen
Interessant voor wie in Nederland instal laties plaatst: sinds 1 juli zijn rookmel ders in woningen in Nederland verplicht. Het is ook bij onze noorderburen verplicht om een rookmelder te heb ben op elke verdieping in de woning, alsook in besloten ruimtes die dienen als vluchtroute. Dit geldt zowel voor koopals huurwoningen en zowel bestaande als nieuwbouwwoningen moeten hieraan voldoen. De officiële regelgeving kan u hier in het Nederlandse Bouwbesluit terugvinden:
-noodgedwongen- elk afzonderlijk aan slimme oplossingen werkten, kregen we op IFA de hoopvolle boodschap dat er een standaard komt. De vier grote spelers (Apple, Amazon, Google èn Samsung) lijken het eens te zijn over de technologische standaard Matter. Deze zou in de loop van dit najaar gelanceerd worden en in het licht daarvan waren er in Berlijn al behoorlijk wat fabrikanten te zien die Matter-producten voorstelden. Matter komt trouwens als geroepen: niet alleen zijn meer mensen op zoek naar manieren om hun woon-werkomgeving te verbeteren, nu ze meer thuis werken, ook de huidige energiecrisis smeekt om tech nologieën die energie kunnen besparen en hoe meer verschillende toestellen kun nen aangestuurd worden, hoe makkelijker energie kan bespaard worden.
Wie de regels voor rookmelders in Vlaanderen, Brussel en Wallonië nog eens wil opfrissen kan terecht op volgen de link:
Ledvance biedt haar portfolio uit met ledlampen met energielabel A (conform ELR/SLR). De nieuwe range is inzetbaar voor zowel residentiële als professionele toepassingsgebieden.
De Ledvance Led Classic UE (Ultra Efficient) met energielabel A is een ver
vanging voor respectievelijk 40W, 60W, 75W of 100W traditionele lichtbronnen in de vormen Classic A, Edison of Globe met E27 lampvoet. Alle versies hebben een rendement van 210 lumen/watt. Daarnaast hebben deze Led Classic UE lampen een lange levensduur van 50.000 uur en zijn ze geoptimaliseerd voor frequente schakelcycli (tot 500.000x). Dit maakt deze range ideaal geschikt voor gebruikers die optimaal willen besparen op onderhouds- en energiekosten. Ten opzichte van een standaard gloeilamp is de energiebesparing 93%, ten opzichte van een standaard ledlamp is de ener giebesparing 40%.
De lampen hebben een kleurtempera tuur van 3.000K en zijn verkrijgbaar in filament- en matte versies. De range wordt gecompleteerd met een 50W PAR16 GU10 LED reflectorlamp in 3.000K met energielabel B. De garantie is 5 jaar.
IFA was helemaal terug: doorbraak voor smart home?
Ook dit najaar organiseert Nelectra een aantal interessante infosessies. Meer informatie vindt u op onze website onder de rubriek ‘infosessies & vorming’. Daar kan u zich ook inschrijven.
Snowball, Harelbeke
17/11/2022
De terugkeer van een persoonlijke IFA was voor velen een opluchting. Hoe handig een virtueel platform ook kan zijn, er gaat niets boven face-to-face contacten voor beurzen. Op de afgelo pen IFA, was het dan ook volop genieten van persoonlijke ontmoetingen en live ontdekkingen. De focus lag dit jaar nog maar eens op smart home, maar nu lijkt het erop dat de sector aan de vooravond van een doorbraak staat. Daar waar fabrikanten in het verleden
Webinar: Conceptvoorwaarden van een niet-huishoudelijke installatie
de nieuwe garantiewetgeving
Nelectra-leden vinden bij deze editie van ElektroVisie een veiligheidsaffiche met aandachtpunten voor het gebruik van een rolsteiger. Oplettendheid hierbij is immers aangewezen, want een val vanop hoogte is in de elektrosector de tweede belang rijkste oorzaak van ernstige arbeidsonge vallen met dodelijke afloop of blijvende ongeschiktheid tot gevolg.
Van de hoogte van de leuning tot het verplaatsen van de steiger De affiche, in samenwerking met Construc tiv opgemaakt, vestigt de aandacht op:
• de hoogte van de leuning: bovenleuning: tussen 1 m en 1,20 m middenleuning: tussen 0,4 m en 0,5 m plint of kantplank: 0,15 m
• de maximale hoogte van de rolsteiger: 8 meter buiten 12 meter binnen
• het blokkeren van de wielen, pas erna kan u werken op de steiger
• het beklimmen van de rolsteiger steeds via de binnenzijde
• het verplaatsen van de rolsteiger waarbij zich geen personen mogen bevinden op de steiger
De affiche geeft enkele van de belangrijke aandachtpunten aan, voor alle aandachts punten bij het gebruik van de rolsteiger verwijzen we u naar onze veiligheidsin structiefiches.
De veiligheidsinstructiefiches: de leidraad
Nelectra blijft veiligheid onder de aan dacht brengen. Nu met deze veiligheids affiche die uw federatie maakte in samen werking met Elma Multimedia. Eerder al met een veiligheidsaffiche omtrent het opstellen en het gebruik van een ladder en Nelectra en Liantis stellen via een onli ne platform veiligheidsinstructiefiches ter beschikking voor de meest voorkomende machines en handgereedschappen voor de elektrosector. De fiches kan u eenvou dig downloaden, aanpassen en personali seren. Lees er alles over: www.nelectra.be/ tools-veiligheidsinstructiefiches en bestel ze in de webshop.
Dit jaar viert Nelectra de 15de verjaardag van haar dienstenpakket ‘Online schuldinvordering en juridische bijstand’ in samenwerking met Beelen advocaten en Modero gerechtsdeurwaarders. Hierin wordt u als lid van Nelectra bijgestaan als klanten de facturen niet of maar gedeeltelijk betalen of als u advies van een raadsman wil. Door de jaren heen heeft onze dossierbeheerder, Nadia Van Nuffel, een pak knowhow opgebouwd en zij deelt graag haar opgedane expertise met ons.
In dit tweede deel behandelt zij een paar interessante juridische vragen met advies verleend door Beelen advocaten in het kader van de gratis eerstelijnsbijstand.
Mijn klant is overleden en er is nog een openstaande factuur. Wat kan ik doen?
In eerste instantie dient u aangifte te doen bij de notaris die de nalatenschap afhan delt. Deze weet wie de erfgenamen zijn
en wie dus de openstaande factuur moet voldoen.
Weet wel dat wanneer er veel schulden zijn, de kans bestaat dat de nabestaanden de erfenis verwerpen.
Wat kan ik doen tegen ex-werknemer die mij belastert bij mijn klanten en -bij voorbeeld- vertelt dat ik onbekwaam ben of dat het mijn bedrijf aan de nodi ge vergunningen ontbreekt?
Vooreerst een aangetekend schrijven aan de ex-werknemer zenden waarbij deze in gebreke gesteld wordt en aangemaand om zijn handelingen te staken en waarin duidelijk wordt vermeld dat indien dit niet gebeurt er een strafklacht zal worden neergelegd.
Na het aangetekend schrijven dient er te worden bekeken of er gevolg wordt gege ven aan de ingebrekestelling. Indien dat
Op de achterkant van de veiligheidsaffiche rolsteiger vindt u een handige plankalender van 2023. Wil u zowel de plankalender als de veiligheidsaffiche ophangen? Vraag dan via de webshop op www.nelectra.be gratis extra exemplaren aan.
Els Heyrman
niet zo is, kan men overgaan tot effectieve strafklacht bij het Openbaar Ministerie of klacht met burgerlijke partijstelling bij de onderzoeksrechter wegens laster en eerroof.
Wil u meer informatie of wil u intekenen voor het juridisch dienstenpakket, contacteer onze dossierbeheerder Nadia Van Nuffel op het telefoonnummer op 02/550 17 17 of via nadia.vannuffel@nelectra.be.
De huidige regering De Croo heeft een strategisch plan uitgewerkt in de strijd tegen sociale fraude en sociale dumping. Nelectra werkte mee aan het verstrekken van advies ter zake in de Hoge Raad voor Zelfstandigen en KMO. Ondertussen werd dit strategisch plan geconcretiseerd in een actieplan dat een integrale en geïntegreerde aanpak belooft. Daarover en over het controlebeleid van SIOD vroegen wij meer uitleg aan directeur-generaal Bart Stalpaert. Hij ging graag in op onze uitnodiging en dat resulteerde in een constructief gesprek met Viviane Camphyn (gedelegeerd bestuurder) en Fallon Declerck (directie en sociaal-juridisch adviseur).
Onze elektrosector bestaat voornamelijk uit kleine kmo’s met minder dan 10 per soneelsleden. Vooral voor die doelgroep is het geen sinecure om up-to-date te blijven met de wijzigende en steeds complexer wordende regelgeving en administratieve rompslomp. Een sociale inspectie wordt dan ook vaak als een extra last ervaren, terwijl het eigenlijk een bescherming van een eerlijke markt is. “Als sectorfederatie vinden we het belangrijk dat de focus wordt gelegd op gerichte controles bij wie doelbewust fraudeert en niet op het bestraffen van kmo’s die onbewust een foutje maken,” benadrukt Viviane Camphyn.
“Het is -ons inziens- beter om in te zet ten op preventie en begeleiding,” vult Fallon Declerck aan. “Niets is immers zo frustrerend en ontmoedigend voor onze bonafide bedrijven om gecontroleerd te worden en voor de minste vergetelheid een sanctie te krijgen en tegelijkertijd vast te stellen dat de echte fraudeurs nog al te vaak door de mazen van het net glippen.”
“Bonafide ondernemingen hebben alle baat bij efficiënte en effectief uitge voerde controles, want hoe minder er
kan gefraudeerd worden, hoe gezonder de economie en hoe beter eerlijke ondernemers kunnen floreren,” pikt Bart Stalpaert meteen in. “Het con trolebeleid waar SIOD en de sociale inspectiediensten vandaag voor staan, is trouwens niet meer te vergelijken met het controlebeleid uit het verleden. SIOD en de sociale inspectiediensten houden wel degelijk rekening met de verschillende types werkgevers en stel len zich voortdurend de vraag of ze de goede inspecties, op de juiste plaats en op het correcte moment doen. Conform het Strategisch Plan 2022-2025 houden de acties zoveel mogelijk rekening met de principes van de interventiemix en de werkgeverspiramide.”
(nvdr: De 7 punten van het Strategisch Plan vindt u terug in een afzonderlijk kaderstuk op pg 18)
Met interventiemix bedoelt Bart Stalpaert de keuze voor een gediffe rentieerde aanpak van overtreders. Concreet? Elke overtreder is onderhe vig aan zowel preventie, detectie, op
sporing, sanctionering en invordering. “Wij streven ernaar om via een mix aan instrumenten in te werken op de oor zaken van sociale fraude en daarbij is preventie veel belangrijker geworden,” stelt Bart Stalpaert. “Dit gesprek kadert bijvoorbeeld in ons streven om de sec toren zo goed mogelijk te informeren, zodat de foutjes, de nonchalance en de daaruit voortvloeiende -soms onge wilde- sociale fraude tot een minimum beperkt worden.”
De werkgeverspiramide is gebaseerd op de theorie van responsieve regulering van Ian Ayres en John Braithwaite (1992) en geeft verschillende types werkgevers weer, naargelang hun motivatie om zich aan de regelgeving te houden. “Aan de basis van de piramide bevinden zich de werkgevers die zich aan de wet willen en kunnen houden,” legt Bart Stalpaert uit. “De meeste werkgevers vallen binnen deze categorie. Helemaal in de top van de piramide zitten de werkgevers die zich bewust niet aan de regelgeving houden. Daartussen zit een mix van werkgevers die zich wel aan de wet willen houden, maar dit (nog) niet kunnen (bijvoorbeeld door gebrek aan kennis), werkgevers die zich niet aan de wet willen houden en werkgevers die de regelgeving af en toe bewust overtreden. Hoewel hier uiteraard uitzonderingen op bestaan, is de alge mene regel dat de zwaarste interventies en straffen voorbehouden zijn voor de werkgevers die hoger staan in de pirami de. Dit efficiënt aanpakken, vraagt een integrale aanpak met aandacht voor mul tidisciplinaire samenwerking.”
“Om dit alles te realiseren zal de SIOD over voldoende mensen en middelen moeten beschikken,” merkt Viviane Camphyn op. “Het strategisch plan voor ziet in het geleidelijk optrekken van het aantal inspecteurs teneinde de sociale
Bart Stalpaert, directeur-generaal SIOD (Sociale Inlichtingen Opsporingsdienst)
“Eerlijke ondernemers hebben baat bij een degelijke sociale inspectiedienst”
inspectiediensten te voorzien van de nodige slagkracht. In het begrotingsak koord konden we lezen dat er dit jaar 50 inspecteurs zouden aangeworven worden bij de sociale inspectiediensten, waarvan 5 in het stelsel van de zelfstandigen en 45 in het stelsel van de werknemers. Wat is de stand van zaken in deze? Is deze in spanning volgens u voldoende?”
“Inmiddels zijn quasi alle sociaal inspec teurs aangeworven, maar of dat voldoen de is…,” glimlacht Bart Stalpaert. “Het is gelukkig een duidelijke beleidskeuze van de huidige regering om de slagkracht van de sociale inspectiediensten te verhogen. Voldoende mankracht in het sociale inspectielandschap is van on schatbare waarde. In dat kader zouden we best nog wat meer mensen kunnen gebruiken, maar ik besef dat de regering nog andere prioriteiten heeft. En als ma nager moet men roeien met de riemen die men heeft.”
Extra inspecteurs betekenen een meer kost, maar kunnen tegelijk ook extra inkomsten voor de overheid genereren, vooral wanneer de controles efficiënt en gericht gebeuren. Wat dat betreft wil Bart Stalpart wel één groot misverstand de wereld uit helpen: dat inspecteurs een bonus zouden krijgen in functie van de opgelegde boetes of inbreuken is
totaal onwaar, hoewel dat wel eens in de volksmond beweerd wordt!
Nelectra is tevreden dat het item ‘vei ligheid en gezondheid op het werk’ uitgebreid in het strategisch plan aan bod komt als één van de strategische objectieven én beleidsprioriteiten. “Als sectorfederatie hechten we hier ook veel belang aan en ondersteunen wij onze bedrijven door risicoanalyses en veilig heidsinstructiefiches ter beschikking te stellen,” benadrukt Fallon Declerck. “Het is aan de inspectiediensten om hierop toe te zien en te controleren op het cor rect gebruik hiervan. Zijn er cijfers be schikbaar over het aantal controles, welke inbreuken werden vastgesteld en welke sancties eraan gekoppeld werden?”
Bart Stalpaert: “Dit is de bevoegdheid van Toezicht Welzijn op het Werk (TWW) en concreet werden er dit jaar al 194 dossiers opgestart met 113 bezoeken ter plaatse. Bij deze bezoeken werden 75 waarschuwingen gegeven, 27 voorlopige maatregelen genomen (met een verbod tot uitoefening van de activiteiten) en 4 Pro Justitia’s opgesteld.”
(nvdr: in de tabel op pagina 17, vindt u een overzicht van de controles in de elektrotechnische sector voor de periode 2017 t.e.m. 2022)
Jaarlijks worden er in de bouw- en elektrotechnische sector flitscontroles uitgevoerd, dit zijn aangekondigde controles met preventieve focus. Dit jaar vonden die in mei plaats. “Tijdens deze actie in de bouwsector (in het algemeen) werden er in totaal 154 ondernemingen gecontroleerd. Bij 85 onder hen (55%) stelden we één of meerdere inbreuken vast,” vertelt Bart Stalpaert. “Dat zijn dan vooral inbreuken gelinkt aan Dimona, Li mosa, de werkloosheidsreglementering, buitenlandse arbeidskrachten, art.30bis en checkin@Work.”
Op onze vraag dook Bart Stalpaert meer in detail voor de elektrotechnische
Als sectorfederatie vinden we het belangrijk dat de focus wordt gelegd op gerichte controles
Wat mag u verwachten van een sociale inspectie? Wat zijn de bevoegdheden van een sociaal inspecteur? Hoe kan u zich voorbereiden? Waar kan u terecht met vragen? Bart Stalpaert bezorgde ons dit nuttige overzicht:
• de sociaal inspecteur mag, zonder voorafgaande verwittiging, op elk ogenblik van de dag of nacht, vrij binnengaan in alle arbeidsplaatsen of plaatsen waarvan hij redelijkerwijze kan vermoeden dat daar personen werken (artikel 23 van het Sociaal Strafwetboek van 2 juni 2010). Conform artikel 20 van het Sociaal Strafwetboek leggen de sociaal inspecteurs hun legitimatiebewijs voor.
• De sociaal inspecteur betreedt de bewoonde lokalen enkel:
• in het geval van schriftelijke en voorafgaandelijke toestemming van de persoon die het werkelijk genot van de ruimte heeft
• of in het geval dat de inspecteur in het bezit is van een ‘machtiging tot visitatie’.
• De sociaal inspecteur mag de identiteiten nazien (met rijksregisternummer) van alle werknemers, zelfstandigen, de werkgevers en de eventuele aangestelden of last hebbers van de werkgever. Hij kan een identiteitsbewijs of verblijfspapier vragen. Ook de functie en het loon van de werknemers kunnen gevraagd worden.
• De sociaal inspecteur kan een proces-verbaal wegens belemmering van toezicht opstellen tegen de werkgever en de eventuele aangestelden of lasthebbers die hem niet onmiddellijk toegang verschaffen tot de arbeidsplaatsen.
• De sociaal inspecteur kan van iedereen waarvan dit nodig wordt geacht een verhoor afnemen met inachtneming van de rechten van de verhoorde.
• Checklist raadplegen (zie www.siod.belgie.be)
• Sociaal secretariaat raadplegen
• Wetgeving naleven en verplichten vervullen
• Uw sectorfederatie Nelectra raadplegen
Contactcentra van de sociale inspectiediensten
Telefonisch: 02 235 55 55 (in het Nederlands) en 02 235 55 60 (in het Frans en het Duits)
Via e-mail: info.tsw@werk.belgie.be (in het Nederlands) of info.cls@emploi.belgique. be (in het Frans) of info.cls@beschaeftigung.belgien.be (in het Duits)
RSZ
Telefonisch: 02 509 59 59
Via contactformulier: https://rsz.be/contacteer-ons
Per post: Rijksdienst voor Sociale Zekerheid - Victor Hortaplein 11- 1060 Brussel
RVA
Telefonisch: 02 515 44 44
Via contactformulier: https://www.rva.be/nl/contact
Online diensten: https://www.rva.be/nl/online-diensten-0
Telefonisch: 02 524 97 97
Via contactformulier: https://forms.riziv.fgov.be
Hoofdzetel/ afspraak: Rijksinstituut voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen (RSVZ) Willebroekkaai 35 1000 Brussel
Telefonisch: 0800 12 018
Per e- mail: info@rsvz-inasti.fgov.be info@siod.belgie.be info@nelectra.be
sector: er werden 17 elektro-onderne mingen gecontroleerd tijdens de flits controle in mei waarbij er voor 8 onder nemingen één of meerdere inbreuken werden vastgesteld (47%). “Het percen tage positieve vaststellingen, evenals het type van inbreuken blijven over de jaren heen vrij stabiel binnen deze sector,” stelt Bart Stalpaert vast. “Wel opmer kelijk: het percentage inbreuken tijdens een flitscontrole ligt vaak hoger dan bij niet aangekondigde controles.”
“Dat is inderdaad bizar,” bevestigt Viviane Camphyn. “Hebt u enig idee wat de oorzaak daarvan kan zijn?”
Daar kon Bart Stalpaert alleen maar naar gissen: “Ik vermoed dat een gebrekkige voorbereiding aan de basis ligt. Onder nemers weten doorgaans wel waarop gecontroleerd zal worden en bij een goede werkgever zou in principe een volledig dossier moeten klaarliggen.”
Weet u niet precies waaraan u zich moet verwachten? Bart Stalpaert bezorgde ons een leidraad, die u kan helpen bij de voorbereiding van een sociale inspectie (zie bijgaand kaderstuk).
Om u te helpen zich voor te bereiden op een sociale inspectie, kan u -onder meereen checklist raadplegen op de website van SIOD. “Bij Nelectra leeft al langer de vraag naar een aparte checklist voor de elektrosector,” kaart Viviane Camphyn aan. “Er bestaat een checklist bouw, maar die omvat diverse zaken die niet op onze sec tor van toepassing zijn, wat voor verwar ring kan zorgen bij onze ondernemers.”
In haar advies aan de Hoge Raad Zelf standigen en KMO verzocht Nelectra dan ook een aparte checklist en afzon derlijke richtlijnen specifiek voor bedrij ven in de elektrotechnische sector die sociale inspectie krijgen (flitscontrole of andere). Bart Stalpaert meldde ons reeds eerder dat dit samen met de bevoegde beleidscellen onderzocht wordt.
Bart Stalpaert: “SIOD zal dit najaar -samen met de betrokken sociale inspectiedien sten- werkgroepen organiseren om de nieuwe checklist die wij ondertussen op gemaakt hebben, te bespreken. Het ont werp zal ten gepaste tijde aan de sociale
partners ter validatie worden overgemaakt.
Normaliter moet de nieuwe checklist ten laatste eind dit jaar gepubliceerd worden op de website van SIOD en overgemaakt aan de sociale partners met het oog op de verdere verspreiding onder hun leden.”
Van zodra de nieuwe checklist beschik baar is, zullen Nelectra-leden deze uiter aard ontvangen.
Wij vroegen ons ook af wat de meest voorkomende inbreuken zijn: “Uit de resultaten van de flitscontroles en de gemeenschappelijke controles in het kader van de werking van de arrondis sementele cellen blijkt duidelijk dat de meest voorkomende inbreuken art 30bis en checkin@Work betreffen.”
Even opfrissen: Art. 30bis of de inhoudingsplicht werk gever (RSZ): Opdrachtgevers, aannemers en onderaannemers die de activiteiten (laten) uitvoeren, moeten nagaan of hun (onder)aannemers sociale of fiscale schul den hebben. Dat kan eenvoudig door het ondernemingsnummer in te geven via de website www.checkinhoudingsplicht.be. Is dat het geval, dan moeten zij een be paald percentage van het factuurbedrag inhouden en doorstorten aan de RSZ (voor sociale schulden) of de FOD Finan ciën (voor fiscale schulden).
Overzicht van alle controles die door TWW werden verricht in de elektrotechnische sector voor de periode 2017 t.e.m. 2022.
Producten
Legende bij de “producten”.
P103: Inspectierapport met inlichtingen of adviezen
Waarschuwing
Oplegging van maatregelen/Bevel
Proces-verbaal tot vaststelling van een inbreuk
Bevestiging van toezegging
opgeheven
Inbeslagneming of staalname
Verzegeling
Checkin@work: via Checkin@work re gistreren werkgevers en aannemers de aanwezigheid van hun eigen werkne mers, van hun onderaannemers en van hun zelfstandige onderaannemers. De werknemers of zelfstandige onderaanne mers kunnen zich ook zelf in het systeem aanmelden. De registratie moet dage lijks gebeuren en wel vóór de persoon
die de werken uitvoert aan het werk gaat. De werkplaatsen die vallen onder de verplichte aanwezigheidsregistratie via Checkin@work moeten aangegeven zijn in de Aangifte van werken. Nelectra gaf over dit thema een praktisch webinar dat leden steeds kunnen herbekijken op de website.
Het Strategisch Plan 2022 – 2025 voor de strijd tegen sociale fraude en sociale dumping van de Regering De Croo I bevat 7 strategisch doelstellingen:
1. Sociale fraude en sociale dumping verminderen door de Europese en internatio nale samenwerking te versterken.
2. Het waarborgen van het concurrentievermogen van onze bedrijven en daarmee het garanderen van eerlijke concurrentie.
3. Een inclusieve arbeidsmarkt creëren die de veiligheid en de gezondheid op het werk garandeert voor alle werknemers.
4. Versterking van de inspectiediensten om te zorgen voor een grotere capaciteit om op te treden en een grotere slagkracht.
5. Vereenvoudiging van de administratie (met inbegrip van de digitalisering), de wetgeving en verbetering van de informatie om de transparantie te vergroten, onbedoelde onregelmatigheden te voorkomen en social engineering te bestrijden.
6. Verhogen van het risico om gepakt te worden en verbeteren van de effectiviteit van de sancties.
7. Het voorkomen van sociale fraude
Deze strategische doelstellingen worden verder geconcretiseerd in actiepunten die zijn opgenomen in het Actieplan 2022 tegen de sociale fraude en de socia le dumping. Dat actieplan heeft aandacht voor alle elementen van de handha vingsketen om zodoende een integrale en geïntegreerde aanpak te voorzien. Deze handhavingsketen omvat 5 fasen, die samen het volledige traject van de strijd tegen sociale fraude omvatten: preventie, detectie, controle, sanctie en invordering. In het Actieplan 2022 zijn 27 acties relevant voor de preventieve fase, en 11 acties voor de detectiefase. Het merendeel van de acties, in totaal 35, speelt een rol in de controlefase. Tot slot spelen voor de sanctiefase 3 ac ties mee en voor de invorderingsfase 1 actie mee.
“De technologie staat niet stil en te genwoordig doen de sociale inspectie diensten een beroep op datamining en datamatching,” merkt Fallon Declerck op. “Wat moeten we ons daarbij voor stellen?”
“Bij datamatching worden de gege vens van databanken van de verschil lende sociale inspectiediensten (RSZ, RVA,…) gekruist met eventuele andere instellingen (bijvoorbeeld regionale (inspectie)diensten. Doelstelling is het detecteren van potentiële inbreuken op bepaalde wetgevingen,” verdui delijkt Bart Stalpaert. “Datamining is het gericht zoeken naar (statistische) verbanden tussen verschillende gege vensverzamelingen. Hiermee wil men profielen opstellen voor de selectie van de controle targets. Die verzameling gegevens kan gevormd worden door gebeurtenissen in een praktijksituatie te registreren of door de resultaten van eerder uitgevoerde controles met
elkaar te vergelijken en te herinterpre teren. Belangrijk is wel dat dit in beide gevallen slechts technieken zijn die gebruikt worden als hulpmiddel bij de selectie en detectie.”
“Een aandachtspunt lijkt ons toch dat wie helemaal nergens mee in regel is en daardoor zelfs niet in ‘de data’ voor komt, de dans ontsnapt,” haalt Fallon Declerck aan. “Terwijl -in het kader van de eerder aangehaalde werkgeverspira mide- net die groep actief opgespoord moet worden.”
“Het is nog steeds een sociaal in specteur die op basis van de selectie/ detectie de eigenlijke controle uitvoert bij de ondernemingen,” benadrukt Bart Stalpaert. “Bovendien worden niet alle door de sociale inspectiediensten ver richte controles geselecteerd op basis van datamatching of datamining. Er zijn ook nog andere bronnen die hiervoor gebruikt worden zoals bijvoorbeeld klachten, selectie op basis van eigen ervaring van de sociaal inspecteur,….”
Wanneer het op sociale fraude en socia le dumping aankomt, wordt er vaak met een beschuldigende vinger gewezen naar buitenlandse bedrijven (zelfstandi gen en werkkrachten). Wij vroegen ons af of dit aanvoelen door de vaststellin gen ondersteund wordt.
“SIOD beschikt niet over cijfers waaruit zou blijken dat buitenlandse onderne mingen meer inbreuken plegen in verge lijking met Belgische ondernemingen,” stelt Bart Stalpaert.
Toch is een vlotte internationale samen werking van inspectiediensten van cru ciaal belang. Daarin is de oprichting van de Europese Arbeidsautoriteit (ELA) een belangrijke stap.
Bart Stalpaert: “De Europese Arbeids autoriteit (ELA) werd opgericht op 31 juli 2019 om de lidstaten en de Europese Commissie te helpen ervoor te zorgen dat de EU-regels inzake arbeidsmobi liteit en coördinatie van de sociale ze kerheid op een eerlijke, eenvoudige en doeltreffende manier worden gehand haafd. De ELA speelt ook een belangrij ke rol bij het vergemakkelijken en waar borgen van effectieve arbeidsmobiliteit in Europa, met name door de activiteiten van de Europese diensten voor arbeids voorziening (EURES).”
Om ervoor te zorgen dat de fundamen tele vrijheid van vrij verkeer in de praktijk werkt en een eerlijke mobiliteit voor per sonen en bedrijven oplevert, bestaat er een pakket wetgeving inzake arbeidsmo biliteit in de EU: “Het is daarbij noodza kelijk dat de overeengekomen regels naar behoren worden gehandhaafd en dat lukt enkel via een gestructureerde samenwer king van de lidstaten. Daarbij denken we aan de uitwisseling van informatie tussen de bevoegde nationale autoriteiten en de uitvoering van gemeenschappelijke activiteiten zoals gezamenlijke arbeids inspecties of de opleiding van nationaal personeel inzake de regels voor grens overschrijdende mobiliteit.
Alle lidstaten beschouwen ELA als een positieve en behulpzame partner in hun strijd voor een eerlijker markt,” besluit Bart Stalpaert.
Linda ClaeysMet de droogcabine DC7784V.W zet Asko haar expertise in wassen en drogen sterk in de verf. Het bekende gamma wasmachines en droogkasten van het Zweedse kwaliteitsmerk werd trouwens vernieuwd. Meteen een mooie gelegenheid om dit bijzondere toestel, samen met de aanpassingen in het gamma te bekijken.
Bij Scandinavische consumenten zijn droogcabines beter vertrouwd, want daar eist het klimaat dat alle soorten kleding snel kan drogen. Dit praktische toestel kan zowel grove bo venkledij, schoenen als gevoelige stoffen drogen. Het maakt immers gebruik van luchtstroom (zonder wrijving) waardoor de kleding minder snel gaat slijten. Externe lucht wordt aan getrokken en verwarmd, waarna deze door de kast en het natte wasgoed stroomt. Vervolgens wordt de vochtige lucht uit de kast geblazen. Een proces dat herhaald wordt totdat het wasgoed droog is.
Deze droogcabine is een perfect voorbeeld van de basisfilo sofie van Asko: zorgvuldig ontworpen toestellen die de kwa liteit van het leven moeten verhogen. “Om ons in een markt van complexe en volumineuze ontwerpen te onderscheiden, gaan wij voor een zacht en menselijk minimalisme,” legt Filip Van Dyck, managing director uit. “Daarbij ligt de focus op de hoekstenen van het Scandinavisch design: doordachte ele gantie, gedegen vakmanschap en het gebruik van natuurlijke materialen. Daarnaast wordt ook veel aandacht besteed aan
gebruiksgemak met aandacht voor perfect werkende, duur zame producten, gebruiksvriendelijke bedieningspanelen en praktische functies.”
Dat zien we ook in het assortiment wasmachines en droogkas ten van Asko, want ook daar blijft het merk zich inzetten om de toestellen verder te verbeteren. Filip Van Dyck: “Asko heeft zich tot de consument gewend en hen gevraagd wat hun grootste problemen zijn in de wasruimte. Deze inzichten werden gecom bineerd met de eigen jarenlange ervaring en daaruit ontstond een nieuwe generatie wasmachines en droogkasten.”
Zo werd in alle wasmachines de unieke, hygiënische en onder houdsvrije Steel Seal-oplossing voorzien: geen rubberen deur afdichting meer, waardoor in- en uitladen eenvoudiger wordt èn het vuil zich niet meer kan ophopen. Een ander voorbeeld van een consumentvriendelijke vernieuwing is het speciale tijdprogramma, waarmee de consument zelf kan beslissen hoe lang hij wil wachten tot de wasmachine klaar is. Ook nieuw is het Auto Dose-systeem: de wasmachine beslist zelf hoeveel wasmiddel er gebruikt moet worden op basis van de lading, vervuilingsgraad, waterhardheid, programmatype en tempe ratuur. Tot slot willen we ook nog uw aandacht vestigen op de ‘Quattro Construction’, een uniek maar eenvoudig systeem dat uit vier schokdempers bestaat en ervoor zorgt dat de trillings energie van de buitenste trommel naar de bodemplaat van de machine overgebracht wordt. Op die manier is de machine trillingsarm, zelfs bij het maximale toerental.
Ook de Asko droogkasten zijn eenvoudig in gebruik. Ze heb ben bovendien een grote capaciteit. Het unieke sensorsysteem zorgt ervoor dat de kledij in de kortst mogelijke tijd en met het laagst mogelijke energieverbruik gedroogd wordt. De warmte pompdrogers van Asko zijn immers gesloten systemen waarin de lucht constant circuleert. Ze kunnen dan ook in kleine ruim tes met weinig inkomend lucht geïnstalleerd worden. De lucht wordt gedroogd dankzij een verdamper, zodat er met lage temperaturen gedroogd kan worden. Dit maakt het droog proces zachter, zonder verlies van droogcapaciteit. Naast het zachtere drogen, vermindert de warmtepompdroger ook het risico op krimp, zodat ook zeer gevoelige stoffen in de Asko droogkast kunnen.
Asko biedt 5 jaar garantie op elk toestel.
Linda ClaeysBatterijen, PV, omvormers… het aantal DC-netten neemt voortdurend toe. Dat zorgt er ook voor dat de nood aan DC-meetapparatuur stijgt. Wij vroegen alle belangrijke aanbieders naar feedback over het soort toestellen dat ze aanbieden en naar hun inschatting van deze groeimarkt; CCI, Euro-Index en RS Group namen de tijd om onze vragen te beantwoorden.
CCI geeft aan dat u op het vlak van PV al basismetingen kan verrichten met een deftige multimeter. Als u echter iets dieper in de materie wil gaan en bijvoorbeeld het rendement wil bepalen van een installatie, dan is er bijvoorbeeld de MI3109 van Metrel. Met deze meter kan u van een volledige PVinstallatie het rendement meten. Bovendien houdt hij rekening met de actuele situatie via een referentie-zonnepaneel en temperatuursonde die bevestigd werd aan de zonnepanelen. CCI biedt ook de 6024PV van het merk Kyoritsu. Deze meter is eigenlijk een basistester voor een PV-installatie. Hij meet de islolatieweerstand van de panelen maar kan ook normale metingen uitvoeren zoals de gewone isolatieweerstand, de spreidingsweerstand van de aarding en de gelijk- en wissel spanning. Bij batterijsystemen heeft CCI ondervonden dat er best eerst een analyse van het verbruik gebeurt. In functie daarvan kan de capaciteit van de batterij worden vastgesteld. Zo vermijdt u dat de batterij te klein of te groot is. Bij het merk Kyoritsu biedt men de 6305 of 6315, die deze metingen kunnen uitvoeren. Daarnaast beschikt CCI ook over toestellen van Elcontrol (4NAN3A) die dit kunnen loggen.
Voor de laadpunten presenteert CCI graag haar ‘Zwitsers zakmes’, de KT810: dit compacte toestel kan met een laadpaal verbonden worden en een elektrische wagen simuleren. Op die manier kan u het laadprotocol en het maximaal vermogen testen zonder dat er een elektrische wagen in de buurt is. Als de KT810 is verbonden met de laadpaal dan is er ook de mo gelijkheid om metingen uit te voeren op de contacten van de laadpaal, zoals bijvoorbeeld de aardingscontinuïteit, isolatie metingen, spanningsmetingen, test van de aardlekschakelaar… Die metingen kan u dan uitvoeren met een installatietester zoals bijvoorbeeld KT600. Als dit toestel dagelijks gebruikt wordt dan bestaat er ook een versie van Metrel van en dat is de A1532. Bij CCI ziet men de verkoop van de EVSE-meters evenredig stijgen met de installatie van laadpalen. Vooral omdat er een ruim gamma aangeboden wordt met ook een goedkopere versie (TTEV200). Het budget is dus geen reden meer om een aankoop uit te stellen.
Euro-Index biedt batterij/accu testers, BT519, BT520 en de BT521 van Fluke. Het gaat hier wel enkel over loodaccu’s. Qua PV-testers beschikt Euro-Index over PV checks, PV Isotest, en
IV500w. Voor PV en omvormer is er de Solar IVw.
Fluke biedt zowel gecombineerde toestellen als meetapparatuur enkel geschikt voor DC-metingen. Bij de gecombineerde toestellen horen onder meer loggers, stroomtangen, scope meters e, spanningstesters stroomtan gen. Voor de pure DC-metingen vinden we bij Euro-Index de stroomtangen logger van Fluke.
Meer specifiek vroegen we naar de meetapparatuur voor het uittesten van laadpunten voor elektrische voertuigen en ook daar biedt Euro-Index een antwoord met de MacroEVtest en de Combi521 met de EVtest-100. Euro-Index verkoopt voornamelijk mul timeters, die zowel AC als DC meten en er is niet echt een stijgende vraag naar toestellen die enkel DC meten. Wat men bij Euro-Index wel merkt is de hogere verkoop van toestellen voor metingen van grote zonnepaneleninstalla ties of voor metingen tot 1.500 V, zoals de Elektro Lijn HT9023.
RS Group biedt al jarenlang diverse soorten multimeters aan die ook DC-spanningen en -stromen kunnen meten. Een populaire meter is bijvoorbeeld de Fluke 177 (rs 394-4486), die voornamelijk voor DC-spanningen gebruikt wordt. Voor het
meten van DC-stromen raadt RS het gebruik van een stroomtang aan, bij voorbeeld RS 766-0609 van Chauvin Arnoux (CA F205) of RS 905-5914 van Fluke (Fluke 376FC). Vanaf meerdere ampères en voor kleinere stromen is een multimeter beter geschikt.
RS Group stipt verder ook aan dat er voor het meten van DC-netten stroomtangen voorhanden zijn die een DC-stroom kunnen meten zonder een stroomvoerende leiding te onderbreken, zoals bijvoorbeeld de Fluke 325 AC/DC Clamp Meter. In de meeste gevallen raadt RS Group gecombineerde toestellen aan: het is bij DC-netten belangrijk om zowel stroom als spanning te kunnen meten. Voor accu’s zijn er wel specifieke testers, zo kan voor het testen van een loodaccu bijvoorbeeld de RS 839-9847 gebruikt worden.
De gespecialiseerde apparatuur voor het testen van laad punten werd niet in het assortiment van RS opgenomen. Het is echter wel mogelijk om met meetapparatuur van RS te kalibreren.
Ingangsspanning: max. 250V (eenfasig), max. 430V (driefasig) 50/60Hz
Meetcategorie: CAT II 300V
Nominaal stopcontact: 250V/10A Beveiliging stopcontact: zekering 10A/250V
PP-simulatie: open circuit, 13A, 20A, 32A,
CP-simulatie: status A, B, C, D Foutsimulatie: CP-fout “E”, PE-fout (aardfout)
PE-pre-test: ja Type testconnector: IEC62196-2 Type 2 mannelijk Lengte testkabel: 25 cm
Linda Claeys
AZ Kabel concentreert zich volledig op het zo efficiënt en milieuvriendelijk mogelijk verwerken van kabelafval. Hoe dat gebeurt en wat de prioriteiten zijn, kregen wij te horen van Tess en Wout Debacker, medezaakvoerders van het familiebedrijf dat vorig jaar haar 40ste verjaardag vierde.
AZ Kabel werd opgericht in 1981 door Geert Debacker, die vorig jaar met pensioen ging en de leiding van dit dynamische familiebedrijf overdroeg aan zoon Wout en dochter Tess. Tot op vandaag blijft hij hen echter nog met raad en daad bijstaan.
In het verleden was het geen uitzonde ring dat het koper uit elektriciteitskabel gehaald werd door hem in brand te steken. We spreken over tijden waarin de wetten niet zo strikt waren. Gelukkig is dat ondertussen anders, maar bij de oprichting van AZ Kabel, behoorde Geert Debacker tot de pioniers. “Onze vader was enorm gemotiveerd om af te stappen van alle achterhaalde, milieuonvriendelijke manieren van kabelverwerking,” vertelt Tess Debacker. “Hij besloot om zijn eigen weg te gaan en richtte AZ Kabel op met als basis een correcte en bovenal milieuvriendelijke manier van kabelrecyclage.”
En deze basisfilosofie zorgde voor het nodige succes, want AZ Kabel blijft nog steeds groeien: het filiaal in Tielt werd enkele jaren terug uitgebreid om plaats te maken voor een nieuw magazijn en twee nieuwe verwerkingslijnen. “Dit stelt ons in staat nog grotere hoeveelheden kabelafval te verwerken en ons bereik
te vergroten,” vult Wout Debacker aan. “Omdat we de verwerking zelf uitvoeren, elimineren we tussenpersonen en kunnen we onze klanten een uitstekende prijs aanbieden. Bovendien is onze con tainerdienst aangepast voor alle soorten bedrijven. Dus iedereen, van kleine een manszaken tot multinationals, kunnen hun kabelafval aan ons verkopen.”
“Vervolgens wordt alles bij ons op het bedrijf gesorteerd volgens de verschil lende soorten kabel, waarna de klant de eindafrekening opgestuurd krijgt.” Er zijn immers diverse soorten kabels, onderverdeeld volgens het percentage koper dat ze bevatten. Dat maakt een groot verschil qua prijsklasse. Bovendien moet AZ Kabel -om een degelijke
Het verzamelen van kabelafval gebeurt over gans Vlaanderen en een klein stukje Wallonië. Tess Debacker: “Onze klanten, vooral installateurs en groot handels, kregen een container waarin zij kabelafval verzamelen. Vanaf 300 kg per jaar is zo’n container gratis. Is hij vol dan volstaat een eenvoudig telefoontje en wij garanderen de ophaling ervan binnen de 10 dagen. Dit gebeurt snel en efficiënt: we halen een volle container op en dezelfde soort container wordt gewoon teruggeplaatst.”
De huidige kabelprijzen fluctueren sterk. Daarom heeft AZ Kabel een heel transparante prijzenstructuur, die terug te vinden is op de website. En hoe werkt dat praktisch? “Onze klanten kunnen alle kabelafval in 1 container gooien. Bij het ophalen wordt het totale gewicht geregistreerd,” licht Wout Debacker toe.
recyclage te realiseren- ook het onder scheid maken tussen zuiver en onzuiver koper.
Wout Debacker: “Er bestaan kabels waarbij het koper vertind werd of waarbij de kabel andere metaalsoorten bevat (zoals aluminium, lood, messing…). Dat is zogenaamd vervuild koper (klasse 2). Als we alles zouden samen gooien, dan zou alle koper vervuild zijn. Om dat te vermijden, sorteren wij en kunnen we ook 99,99% zuiver koper naar de smelterij brengen, dat dan als pure grondstof terug gebruikt kan worden.”
Eens de kabels gesorteerd, worden ze -soort per soort- vermalen in een voorbreker, die tot 8 ton kabel per uur kan verwerken: “In die voorbreker wordt de kabel in kleinere stukjes vermalen.
Deze worden in containers opgevangen en vervolgens op twee lijnen verder verwerkt: één voor zuiver en één voor onzuiver koper. Eerst worden ze nog eens vermalen tot nog fijnere stukjes, die daarna op een triltafel terechtkomen waar -op basis van het soortelijk gewichthet plastic van het koper gescheiden wordt.”
AZ Kabel levert het gerecupereerde koper vooral aan smelterijen die het hergebruiken voor diverse producten en niet noodzakelijk opnieuw voor kabel. “Het zuivere koper gaat voor 80% naar Belgische smelterijen,” aldus Wout Debacker. “De overige 20% en het vervuilde klasse 2 koper blijft -voor zover wij het kunnen opvolgen- binnen Europa.”
Ook het plastiek krijgt een nieuw leven. Dat wordt opnieuw verwerkt in ons land en in Nederland: “In Nederland wordt
het opgewaardeerd naar 97% pvc. In ons land worden er momenteel grote kunststof blokken van gemaakt, die gebruikt worden om verkeersborden stabiel op de rijbaan te plaatsen.”
“Jammer genoeg is de verwerking van het plastiek nog niet circulair,” betreurt Wout Debacker tot slot. “Dat is momenteel nog niet mogelijk, vooral
omdat de kabelfabrikanten niet altijd hetzelfde plastiek gebruiken. Niet altijd eenvoudig, omdat bepaalde kabels spe cifieke eigenschappen moeten hebben -denk bijvoorbeeld aan de brandver tragende eisen en dat vraagt dan een andere grondstof.”
Linda Claeys
Midden mei maakte de Europese Commissie bekend dat ze massaal wil investeren in zonne- en windenergie. Op die manier wil men de eigen industrie voor zonnepanelen een boost geven.Dit alles kadert in de wens om de EU zo onafhankelijk mogelijk te maken van olie en gas uit Rusland. Daarvoor zouden -volgens de Commissie- 210 miljard euro extra investeringen nodig zijn tegen 2027.
Onder de noemer REPowerEU wil de Europese Commissie een antwoord bieden op de verstoring van de globale energiemarkt, die veroorzaakt werd door de Russische invasie in Oekraïne. REPowerEU omvat drie pijlers:
• besparen op energie en die efficiënter inzetten
• gas importeren uit andere landen dan Rusland
• het aandeel hernieuwbare energie optrekken van 40 tot 45%
Vooral op dit laatste punt legt Europa de nadruk: als wij onze afhankelijkheid van Russische energie willen afbouwen, dan wordt een versnelde investering in hernieuwbare energie ontzettend belangrijk. Zo zijn er plannen om tegen 2030 10 megaton groene waterstof te importeren en daarvoor moeten pijpleidingen en opslagcapaciteit gebouwd worden. Bovendien is men heel enthousiast over de plannen van België, Nederland, Duitsland en
Denemarken om de Noordzee uit te bouwen tot een groene-energiecentrale.
De Commissie stelt vervolgens voor om vanaf 2026 de installatie van zonnepa nelen te verplichten op daken van alle nieuwe en publieke gebouwen boven de 250 m². In 2027 zou die verplichting ook gelden voor bestaande constructies, terwijl ze vanaf 2029 ook zou moeten ingaan voor residentiële gebouwen.
Linda ClaeysIn elektrische installaties worden vaak elektrische leidingen of kabels in een flexibele buis geplaatst. Maar het is oppassen geblazen in omgevingen waar brandveiligheid aangewezen is. De norm EN50575 voor het brandgedrag van elektrische kabels (Eca/Cca) is immers NIET van toepassing op flexibele buizen. En wist u dat de vlamverspreidende/niet-vlamverspreidende eigenschappen van een flexibele buis NIET te herkennen is aan de kleur ervan? In onderstaand overzicht van normen en wetten, krijgt u meer inzicht in deze materie.
Elektrische leidingen voor voeding en elektrische leidingen en glasvezelleidingen voor sturing of communicatie – Elektrische leidingen en glasvezelleidingen voor algemeen gebruik in bouwwerken waarvoor eisen voor het brandgedrag van toe passing zijn.
De elektrische leidingen worden ingedeeld in functie van hun brandreactie (bijdrage tot de brand)
Klassen Bijdrage tot de brand
Aca Geen
B1ca Minimaal
B2ca Zeer beperkt
Cca Beperkt
Dca Gemiddeld
Eca Hoog
Fca Zeer hoog
• Dca, Eca, Fca: Mag nooit in bundel geplaatst worden
• Aca, B1ca, B2ca, Cca: Mag in bundel geplaatst worden
Systemen voor buizen voor het onderbrengen van elektrische leidingen – Bijzondere eisen voor buigzame/flexibele buizen. Het is de fabrikant die bepaalt aan welke voorwaarden de bui zen voldoen. In de norm is er een code voorzien die de fabri kant kan aanbrengen. Deze code bestaat uit 13 cijfers met de volgende betekenis:
Drukweerstand
Schokweerstand
Minimumtemperatuur
Maximumtemperatuur
Buigweerstand
Elektrische karakteristieken
Bescherming tegen het binnendringen van vaste lichamen
Bescherming tegen het binnendringen van water
Weerstand tegen corrosie
Treksterkte
Weerstand tegen vlamverspreiding
Weerstand tegen laadvermogen
Brandgevaar
Op het vlak van brandgedrag is het 11de cijfer belangrijk, vlam verspreiding – 1=neen – 2=ja
Het is aan de fabrikant om op zijn product/etiket/documentatie de volgende gegevens aan te brengen:
• Vlamverspreidend of 11de cijfer=2
• Niet-vlamverspreidend of 11de cijfer=1
Afdeling 2.7.1. Leidingen – Algemene begrippen
Kabel of geïsoleerde geleider afzonderlijk geïnstalleerd: een kabel of een geïsoleerde geleider die op een afstand groter dan of gelijk aan 20 mm van elke andere kabel of geïsoleerde geleider is geïnstalleerd. Kabel of geïsoleerde geleider in bun del of in laag geïnstalleerd: een kabel of een geïsoleerde gelei der die niet afzonderlijk is geïnstalleerd. Afdeling 4.3.1.2. Bescherming tegen thermische invloeden –Specifieke bepalingen
Ontvlambaar materiaal (vlamverspreidend materiaal): materiaal dat begint te branden en blijft branden in gasvormige toestand, meestal gepaard met uitstraling van licht, terwijl het onder in vloed staat of heeft gestaan van een warmtebron. Zelfdovend materiaal (niet-vlamverspreidend materiaal): ma teriaal dat de eigenschap heeft de verbranding uit zichzelf te beëindigen nadat de warmtebron, die zijn verbranding heeft doen ontstaan, weggenomen werd.
Onderafdeling 4.3.3.5.b. Beschermingsmaatregelen tegen brand – Geïsoleerde geleiders en kabels
De geïsoleerde geleiders en kabels moeten van het kenmerk Cca zijn voor de volgende plaatsingswijzen: constructieruimten en sierlijsten, plinten of lijsten gemaakt uit brandbaar materiaal.
Onderafdeling 4.3.3.7. Bijzondere beschermingsmaatregelen tegen brand
Het gebruik van geïsoleerde geleiders en kabels met de ken merken a1/s1 (halogeenvrij) is verplicht voor de ruimten:
• Evacuatiewegen in bouwwerken.
• Lokalen voor het publiek toegankelijk die minimum 50 personen kunnen ontvangen.
• Tunnels beschouwd als bouwkundige kunstwerken.
Afdeling 5.2.7.1. Keuze en gebruik ter beperking van de brandverspreiding – Algemeenheden
Moeten niet aan de voorwaarden van brandverspreiding vol doen; de geïsoleerde geleiders en kabels die zijn geïnstalleerd (afzonderlijk of in bundel/laag) met de volgende plaatsingswij ze:
• de geïsoleerde geleiders en kabels in buizen die in een onbrandbare bekleding met een minimale diepte van 3 cm zijn verzonken;
• de uiteinden van bovenstaande, aangebracht in open lucht of opbouw, voor zover de lengte van deze uiteinden 3 m niet overschrijdt en zij geplaatst zijn in een omgeving met normaal brandgevaar.
Afdeling 5.2.7.4. Keuze en gebruik ter beperking van de brandverspreiding – Buizen, kabelbanen, kabelgoten, kabelrek ken en gelijksoortig materieel
De buizen, de kabelbanen, de kabelgoten, de kabelrekken en gelijksoortig materieel zijn van het niet-vlamverspreidend type.
Ze moeten voldoen aan de door de Koning bekrachtigde of door het NBN geregistreerde normen of beantwoorden aan bepalingen die ten minste een gelijkwaardig veiligheidsniveau bieden als dit bepaald in deze normen.
De thermoplastische vlamverspreidende buizen mogen slechts worden gebruikt wanneer ze verzonken zijn in niet-brandbare materialen met een minimum bedekking van 3 cm.
Onderafdeling 5.2.9.3.f. Plaatsing in buizen –Verboden werkwijzen
In buizen mogen geïsoleerde geleiders of kabels geplaatst worden. Het is verboden buizen in brandbaar materiaal te ge bruiken tenzij ze verzonken zijn in niet-brandbare materialen met een minimum bedekking van 3cm.
Volgens Boek 1 moeten de elektrische leidingen en kabels die gebruikt worden in gebouwen voldoen aan de Bouwproducten verordening (CPR) en de norm EN50575. In functie van plaatsing zijn de volgende kabels en leidingen te gebruiken:
Klasse Eca:
• Mag enkel afzonderlijk geïnstalleerd worden (20mm) en nooit in bundel.
• Mag nooit gebruikt worden voor de plaatsingswijzen: construc tieruimte en sierlijsten, plinten of lijsten gemaakt uit brandbaar materiaal.
• Mag NIET gebruikt worden in evacuatiewegen, moeilijk evacu eerbare ruimten en lokalen voor het publiek toegankelijk van minimum 50 personen.
Klasse Cca – s3/a3
• Mag afzonderlijk en in bundel geplaatst worden.
• Mag NIET gebruikt worden in evacuatiewegen, moeilijk evacu eerbare ruimten en lokalen voor het publiek toegankelijk van minimum 50 personen.
Klasse Cca – s1/a1
• Mag afzonderlijk en in bundel geplaatst worden
• Mag gebruikt worden in evacuatiewegen, moeilijk evacueer bare ruimten en lokalen voor het publiek toegankelijk van minimum 50 personen.
Er zijn 2 soorten flexibele buis:
• vlamverspreidend
• niet-vlamverspreidend
De thermoplastische vlamverspreidende buizen mogen slechts worden gebruikt wanneer ze verzonken zijn in niet-brandbare materialen met een minimum bedekking van 3 cm. Daar waar de buizen uit de muur, chape en/of beton komen is de lengte beperkt tot 3 meter in een omgeving met normaal brandge vaar.
De thermoplastische niet-vlamverspreidende buizen:
• mogen gebruikt worden in constructieruimten en sierlijsten, plinten of lijsten gemaakt uit brandbaar materiaal.
• wanneer ze geplaatst worden in evacuatiewegen en moeilijk evacueerbare ruimten, in lokalen publiek toegankelijk met meer dan 50 personen, dienen ze halogeenvrij te zijn.
Leidingen/kabels in buis, met een diepte van ten minste 3cm verzon ken in een onbrandbare bekleding. De uiteinden van deze leidingen/ kabels in buis, aangebracht in opbouw, voor zover de lengte van deze uiteinden de 3 meter niet overschrijdt en zij geplaatst zijn in een om geving met normaal brandgevaar.
Vlamverspreidende buis met leiding/kabel klasse Eca Toegelaten
Vlamverspreidende buis met leiding/kabel klasse Cca Toegelaten
Niet-vlamverspreidende buis met leiding/kabel klasse Eca Toegelaten
Niet-vlamverspreidende buis met leiding/kabel klasse Cca Toegelaten
Plaatsing in opbouw in open lucht, holle constructieruimten, verlaagde plafonds, holle wanden, …
Vlamverspreidende buis met leiding/kabel klasse Eca VERBODEN
Vlamverspreidende buis met leiding/kabel klasse Cca VERBODEN Niet-vlamverspreidende buis met leiding/kabel klasse Eca VERBODEN Niet-vlamverspreidende buis met leiding/kabel klasse Cca Toegelaten
Wanneer u elektrische leidingen/kabels en flexibele buis in voorraad wil nemen die in alle omstandigheden mogen ge bruikt worden, dan kan u best kiezen voor:
• niet-vlamverspreidende halogeenvrije flexibele buis
• elektrische leidingen/kabels van de klasse Cca – s1/a1
Plaatsing elektrische leidingen/kabels in een flexibele buis
Rudy Van den Bergh Innovation & Training manager ElectroTest
De EN54 gekeurde branddetectiesystemen van Teknim zijn aan een opmars bezig binnen Europa. Het complete aanbod van conventionele, adresseerbare en draadloze oplossingen maakt dat de installateur voor kleine- tot middelgrote branddetectie-installaties beroep kan doen op Teknim producten. Daarbij biedt Distri-Company, als officieel Teknim distributeur, de nodige bijstand in de vorm van opleidingen, advies bij de materiaalkeuze en technische ondersteuning bij installatie.
Kleine gebouwen en loodsen worden vaak uitgerust met een conventioneel branddetectiesysteem omdat dergelij ke panden eenvoudig kunnen opge deeld worden in zones. Voor kantoorof appartementsgebouwen, waarin zich meerdere ruimtes bevinden, wordt eerder geopteerd voor adresseerbare systemen. Deze laten immers toe om in geval van brand de exacte locatie van het brandsignaal weer te geven. Alle adresseerbare producten die worden verdeeld door Distri-Company zijn EN54 gekeurd en uitgerust met een ingebouwde kortsluitisolator. Dit maakt dat het merendeel van de installaties volgens norm kunnen geïnstalleerd worden.
Zowel de conventionele als adres seerbare branddetectiesystemen van Teknim zijn eenvoudig te programme ren. Bij de adresseerbare systemen zijn de 1-,2- en 4-lus centrales bijvoorbeeld identiek opgebouwd. De installateur hoeft dus niet telkens een nieuwe pro grammatiewijze aan te leren. Hetzelfde geldt voor de conventionele centrales met 4 en 8 zones. Ook voor de eind klant is een Teknim systeem makkelijk te bedienen dankzij de overzichtelijke kleuren en iconen.
loze producten kunnen echter ook in gezet worden als aanvulling op adres seerbare en conventionele systemen. Ze beschikken immers over dezelfde functionaliteiten als de bekabelde con ventionele of adresseerbare producten. Mede dankzij het EN54-13 certificaat over het volledige adresseerbare en draadloze gamma, kunnen Teknim producten ingezet worden in 80% van de branddetectie installaties.
De communicatie tussen de draadloze Teknim apparaten en ontvangers ver loopt via radio in plaats van via kabel.
Dit draagt bij tot een snelle en een voudige installatie. Doordat er minder kabel- en montagewerk nodig is, is het gebruik van Teknim draadloze brand beveiliging ook erg prijsgunstig t.o.v. volledig bekabelde installaties.
“Voor ons is het belangrijk dat de in stallateurs de nodige bijstand krijgen”, vertelt Jens Stragier, Product Manager bij Distri-Company. “We gaan daarom graag mee op de werf bij de eerste indienststelling en bieden geregeld opleidingen aan over de systemen van Teknim. Onze uitgebreide servicedienst helpt de installateur bij lastenboeken, geeft advies over de materiaalkeuze bij offertes en verleent technische bijstand. Installateurs hoeven dus niet bang te zijn om over te schakelen, wij zijn er voor hen.”
Hou zeker de website www.distri-com pany.com in de gaten want er worden in de nabije toekomst infodagen rond conceptie, commerciële uitwerking van offertes en installatie gepland.
Draadloze branddetectie als aanvulling op bekabelde installaties
Draadloze branddetectie wordt vaak beschouwd als een niche-oplossing voor historische gebouwen (kastelen, kerken, musea,…). De Teknim draad
De Teknim Cloud is een onmisbaar instrument voor elke installateur van branddetectiesystemen. Het vereen voudigt het beheer van de adres seerbare brandcentrales aanzienlijk. Elke installatie kan immers opgeslaan worden in de cloud, waardoor de gegevens op elk moment beschikbaar zijn via de smartphone, de program matie kan vanop afstand uitgevoerd en aangepast worden, foutmeldingen en historiek kunnen bekeken worden…
De Teknim Cloud laat hierdoor toe om problemen snel vanop afstand op te lossen, waardoor u onnodige verplaat singen vermijdt en kostenbesparend werkt.
De huidige veiligheidsmaatrege len voor de installatie van vaste conductieve laadinrichtingen voor elektrische wegvoertuigen of de vervanging van vaste bestaande conductieve laadin richtingen zijn aangevuld met nieuwe bepalingen.
Die bepalingen betreffen laadinrichtingen die geïnstalleerd zijn in particuliere wonin gen, bedrijven en openbare ruimten. Ze zijn opgenomen in een nieuw Hoofdstuk 7.22 Voeding van elektrische wegvoertuigen in Boek 1 van het Algemeen Reglement op de elektrische installaties (AREI) tot vast stelling van de veiligheidsmaatregelen voor de elektrische installaties op laagspanning en op zeer lage spanning.De nieuwe bepa lingen zijn gebaseerd op de internationale norm IEC 60364-7-722 Low-voltage electri cal installations - Part 7-722: Requirements for special installations or locations - Sup plies for electric vehicles.
De volgende belangrijke bepalingen zijn opgenomen:
• Een exclusief toegekende stroombaan wordt voorzien per verbindingspunt voor een elektrisch voertuig ; dus elk verbindingspunt heeft zijn eigen actieve bescherming tegen onrechtstreekse aanraking en tegen overstroom.
• Bij een isolatiefout wordt er steeds rekening gehouden met een gevaarlijke gelijkstroomcomponent (> 6mA).
• Actieve beschermingstoestellen tegen onrechtstreekse aanraking worden voorzien hetzij in de vaste stroomop waartse elektrische installatie, hetzij in de laadinrichting of een combinatie van beide.
• Bescherming voorzien tegen mechani sche belastingen veroorzaakt door elke redelijkerwijs te verwachten aanrijding wordt voorzien.
• De laadinrichtingen ondergebracht in een gemeenschappelijke parkeerplaats in een gebouw worden voorzien van een elektrische noodonderbreking, behalve wanneer ze deel uitmaken van de elektrische installatie van een woon eenheid. Bediening van de noodon derbreking wordt voorzien voor de brandweer aan elke voertuigeninrit tot de gemeenschappelijke parkeerplaats.
• Bij de mogelijkheid tot terugleveren van elektrische energie worden de nodige waarschuwingen aangebracht op de laadinrichting(en) en het (de) schakelen verdeelbord(en) die erdoor kunnen gevoed worden
De toevoeging van dit nieuwe hoofdstuk wijzigt ook sommige delen van de Boeken 1 en 3.
Leden kunnen steeds het meest recente AREI raadplegen op www.nelectra.be in de rubiek Tools en ledenvoordelen daar vindt u ook afzonderlijk het nieuwe hoofdstuk 7.22. Voeding van elektrische wegvoertuigen met nuttige en verklarende afbeeldingen.
Danny Hermans (VOLTA)“COMPACT
klemmen
klemmen
300 ”COMPACT“ klemmen
2273-203
"COMPACT" klemmen
2273-205
Alvorens een elektrisch laagspanningsbord in de handel te brengen in Europa moet een installa teur-bordenbouwer een EU-conformiteitsverklaring opstellen en vervolgens een CE-markering aan brengen. Hiermee verklaart hij dat het elektrisch laagspanningsbord voldoet aan de veiligheidsvoor schriften van de richtlijnen waaronder het valt, namelijk de laagspanningsrichtlijn en de EMC-richtlijn. Om hieraan te voldoen wordt bij voorkeur gebruik gemaakt worden van geharmoniseerde normen onder de betreffende richtlijnen, zijnde de NBN EN 61439-normenreeks waarnaar verwezen wordt in de EU-conformiteitsverklaring
De oude normen (NBN EN 60439-1 en NBN EN 60439-1/A1) werden een hele tijd geleden (9 april 2010) in het Belgisch Staatsblad vervangen door:
• de normen NBN EN 61439-1 met als titel “Laagspanningsschakel- en verdeelinrichtingen - Deel 1 : Algemene regels (6e uitgave)”
• en NBN EN 61439-2 met als titel “Schakel- en verdeelinrichtin gen voor laagspanning - Deel 2 : Schakel- en verdeelkasten (1e uitgave)”
Een elektrisch laagspanningsbord wordt verondersteld veilig te zijn als het gebouwd is conform de geregistreerde normen die van toepassing zijn op dat bord, meer bepaald de NBN EN 61439-normenreeks. Deze normenreeks bestaat uit geharmo niseerde normen voor de Laagspannings- (https://ec.europa. eu/ docsroom/documents/46674) en de EMC-richtlijn (https:// ec.europa.eu/docsroom/ documents/45365).
Wat is er belangrijk voor de installateurbordenbouwer in deze normenreeks NBN EN 61439?
De norm “Schakel- en verdeelinrichtingen voor laagspanning “ bestaat uit 8 delen:
• Deel 0: Handleiding voor het specifiëren van verdeelinrichtingen
• Deel 1: Algemene regels
• Deel 2: Vermogensschakel- en verdeelinrichtingen voor geïn strueerde personen(verdeelborden in de industrie)
• Deel 3: Verdeelborden bedoeld voor bediening door ondes kundig personeel(huishoudelijke verdeelborden)
• Deel 4: Verdeelinrichtingen voor bouwwerven(werfkasten)
• Deel 5: Verdeelinrichtingen voor het distributienet(voetpadkasten)
• Deel 6: Railkokersystemen
• Deel 7: Verdeelinrichtingen voor specifieke installaties op publiek toegankelijke plaatsen (havens, campings, marktplei nen, laadpalen)
De checklist die de installateur-bordenbouwer moet helpen om de behoeften van de opdrachtgever te bepalen wordt vaak als Deel 0 gezien. Dit deel 0 werd niet als een EN-norm maar als een Technical Report (IEC/TR) gepubliceerd.
De norm heeft tot doel een duidelijke regel van goed van vakmanschap te zijn die bruikbaar is voor het meest complexe bord tot het eenvoudig klemmenbordje.
De norm legt eenduidige verificatiemethoden op, zijnde:
Ontwerpverificatie en routineverificatie worden duidelijk toege licht in de norm.
• Ontwerpverificatie heeft tot doel om het ontwerp van het bord te verifiëren met de eisen van de norm en wordt eenmalig uitgevoerd op een representatief bord.
• Routineverificatie heeft tot doel om materiaal- en maakfouten te vinden en deze te vermijden om alzo een goed functione rend bord te bekomen. Ze wordt uitgevoerd op elk geassem bleerd bord en dit kan zowel tijdens als op het einde van het assemblageproces.
Dit betekent dat de volledige conformiteit van alle borden op gelegd wordt, gebruikmakend van de opgelegde eenduidige verificatiemethoden.
Naast de belangrijke eisen voor de continuïteit van de PE en voor kortsluitvastheid worden in de norm ook duidelijke eisen met betrekking tot temperatuurstijging geformuleerd.
Temperatuurbeheersing is in de eerste plaatst belangrijk voor het garanderen van een minimum levensduur van een bord. Daarnaast bevatten hedendaagse schakel- en verdeelinrichtingen meer en meer elektronische componenten waarvan de goede werking sterk afhan kelijk is van de omgevingstemperatuur. Voorbeelden hiervan zijn onder andere: • de vermogensschakelaars zelf die dankzij elektronica flexibel volgens de eisen van de toepassing kunnen ingesteld worden
• stuur- en meetunits die gebruikt worden in het kader van energiebeheersing
de computer in dit geval. Deze zal foutief beginnen functi oneren en het sorteerproces zal fout lopen met onterechte afkeur en onterechte goedkeur tot gevolg. De productielijn zal moeten stilgelegd worden wat resulteert in verliezen met hoge schadeclaims tot gevolg. Er zal bijgevolg door de instal lateur-bordenbouwer op eigen kosten een oplossing moeten aangereikt worden onder vorm van een gedwongen koeling of als dat niet voldoet een dure continu energieverbruikende koelgroep op het bord.
In de norm staan immers duidelijke eisen met betrekking tot temperatuurstijging en het is bijgevolg belangrijk om deze te respecteren:
• Afleiden van een getest bord kan enkel nog mits rekening te houden met de volgende randvoorwaarden:
Gelijkaardig bord
Betere warmteafgifte
Minder warmteontwikkeling
• gebruikmaken van de verificatiemethoden: berekenen met de gegevens van de borden- en componentenfabrikanten meten met stroom
In de ontwerpfase is het belangrijk om met de toegelaten temperatuurstijging rekening te houden om problemen -en in het ergste geval schadeclaims- achteraf te vermijden.
• toestellen voor procesautomatisering zoals PLC’s en computers
Neem het voorbeeld van een computerbased visionsysteem dat dient voor het uitsorteren van slechte producten op een snel draaiende productielijn van glasproducten. Bij de op dracht aan de installateur-bordenbouwer wordt meegegeven dat het bord een CE-markering moet hebben en dus onrecht streeks dat het moet voldoen aan de NBN EN 61439-reeks. Wanneer de installateur-bordenbouwer het bord bouwt met een eenvoudige natuurlijke ventilatie (ventilatieroosters onder en boven) zonder rekening te houden met de maximale tem peratuurstijging in het bord tijdens zijn normaal gebruik (dus zonder een berekening te maken rekening houdend met de aanwezige uitwendige invloed factoren) is de kans groot dat er zich problemen zullen voordoen na installatie bij de pro ductielijn. Het bord zal opgesteld worden nabij een produc tielijn waar warme glasproducten aan hoge snelheid passeren. Als daarbovenop tijdens een warme zomerdag de zon door een raam op het bord schijnt neemt de temperatuur in het bord snel toe tot waarden boven de limiettemperatuur voor de goede werking van de temperatuurgevoelige elektronica,
In de ontwerpfase is het dus be langrijk om met de toegelaten temperatuurstijging rekening te houden om problemen en in het ergste geval schadeclaims achteraf te vermijden. Hiertoe zal de instal lateur-bordenbouwer misschien kunnen vertrekken van een gelijk aardig bord rekening houdend met de afleidingsregels vermeld in de norm. In de meeste gevallen zal hij zijn toevlucht moeten nemen tot berekeningen vertrekkend van gegevens en software van de borden- en componentenfabrikan ten. Elke gerenommeerde bordenfabrikant heeft software ter beschikking om dit te doen voor zijn borden. Dergelijke software is over het algemeen beperkt wat betreft het aantal componentmerken en types die kunnen gebruikt worden. Als er afgeweken wordt van de in de software voorziene com ponenten moet er op basis van technische data van de com ponentenfabrikanten gekozen worden om een gelijkaardige component in te voeren in de berekening of om te werken met tussenstappen, zoals sommeren van de verliezen van alle componenten en die verliezen dan achteraf in de software van de bordenfabrikant in te voeren. Ook de verliezen in de interne bedrading moeten meegenomen worden bij deze berekening. Om het doenbaar te houden, wordt hiervoor vaak een procentueel forfait van de componentverliezen gebruiken (+ 50%, + 100%, …). Dit is vaak gebaseerd op de ervaring bij de reguliere bordenbouwers.
Berekenen van de temperatuurstijging is heel belangrijk maar zeker niet altijd eenvoudig uit te voeren tijdens het ontwerp wanneer materiaal van veel verschillende fabrikanten gebruikt wordt dat niet direct voorzien is in de berekeningssoftware, zoals blijkt uit bovenstaande.
Ervaar de voordelen van dé innovatie in WiFi netwerken! Creëer een betrouwbaar WiFi netwerk zonder storingen in de woning van je klant met de APAC W.
APAC W is een inbouw wandcontactdoos met 2 vaste RJ45 Gigabitaansluitingen en een access point. De APAC W is eenvoudig aan te sluiten op een bestaand netwerk. Alles wordt via PoE gevoed over 1 UTP kabel. Voor de volledige functionaliteit en een correcte PoEsturing gebruikt men bij voorkeur onze Cas 8 Gigabit switch die bovendien ook het bedrade netwerk zodanig regelt dat al het realtime dataverkeer (o.a. Netflix, Spotify, Playstation) gelijktijdig blijft werken zonder onderbrekingen. Het access point is uitgerust met de EasyMesh™-technologie waardoor de gebruiker naadloos overgezet wordt van het ene naar het andere access point. Hierdoor kan je zorgeloos met je toestel door het huis wandelen zonder enige onderbreking. Dankzij bandsteering worden bovendien devices automatisch naar de juiste band (2,4 of 5Ghz) gestuurd.
Het toestel laat zich zeer eenvoudig instellen door 1x een netwerknaam en wachtwoord te kiezen voor de eerste unit, de anderen nemen deze instellingen automatisch over. Bovendien is de frame compatibel met de afdekranden van Niko.
Met dit innovatieve IP@Home-concept bieden wij de installateur een unieke oplossing voor de klant zodat deze zorgeloos kan genieten van al zijn multimedia-toepassingen.
merk voor internet en tv
De gebruiks-/gelijktijdigheidsfactor is gedetailleerd uitgewerkt aan de hand van voorbeelden in Annex E. Deze is belangrijk bij het bepalen van de temperatuurstijging.
De eisen vermeld in de norm over lege omhulsels voor laagspanningsschakel-materieel (IEC 62208) zijn mee opgeno men in de norm. Als voorbeeld hiervan worden de corrosietest, omhulselisolatietest, UV-test, hijsvoorzieningen, mechanische sterkte en de markering vermeld.
Constructie- en functievereisten zijn duidelijk gescheiden weer gegeven in afzonderlijke hoofdstukken. Belangrijke aandachtspunten die verder opgenomen zijn:
• Routineverificatie
Deze verificatie moet door de bordenbouwer tijdens of op het einde van de assemblage op elk bord uitgevoerd wor den. Volgende controles moeten routinematig gebeuren met betrekking tot:
• De constructie van het bord
Visuele controle van vereiste beschermingsgraad van het bord tegen het indringen van vaste voorwerpen en water en tegen mechanische impact (IP-graad)
Lucht– en kruipwegen die belangrijk zijn om doorslag te vermijden
• De prestatie van het bord
Verificatie van de isolatieweerstand door een vermogen-fre quentie weerstandstest zoals beschreven in de norm op elk circuit voor de duur van 1s voor borden boven de 250A. Bij deze test moet de nodige aandacht geschonken worden dat er niets beschadigd wordt in het bord tijdens deze test. Bekabeling, operationele prestatie en functie. Visuele controle van de vereiste informatie en identificatie van kabels en toestellen moet gebeuren. Afhankelijk van de complexiteit van het bord, kan het nodig zijn om de bedrading te controleren en om een elektrische werkingstest uit te voeren. De procedure en het aantal testen hangt af van het feit of het bord complexe onderlinge vergrendelingen, opeenvolgende controlemogelijkheden, enz. bevat. Het kan soms zelfs nodig zijn om deze testen te doen of te herhalen op de plaats van installatie alvorens het bord definitief aan te sluiten.
Tot slot zijn er nog een aantal informatieve annexen zoals:
• Annex C: onderwerpen overeen te komen door de borden bouwer en de klant
In de norm is een tabel toegevoegd met de onderwerpen waarover de bordenbouwer en de klant minstens een overeen komst moeten hebben om een bord te kunnen bouwen dat voldoet aan de wensen van de klant. Naast de af te stemmen onderwerpen staan in dezelfde tabel de hoofdstukken uit de norm die dat onderwerp behandelen, een standaardwaarde indien aanwezig in de norm en tot slot is er een kolom voorzien om de eisen van de klant in te vullen. Indien de klant zelf geen specifieke informatie over het onderwerp kan geven en er be staat een standaardwaarde, dan kan na goedkeuring van de klant met deze waarde gewerkt worden
In de tabel in Annex D worden de onderwerpen weergegeven die geverifieerd moeten worden. Naast de onderwerpen vindt u waar in de norm de verificatie van dat onderwerp beschreven wordt alsook de toegelaten verificatiemethoden (testen/meten, berekenen, ontwerpregels) voor dat onderwerp.
• Annex H: toegelaten stroom en vermogensverliezen in de koperen geleiders in het bord
In Annex H van de norm wordt een tabel uit de norm IEC 603645-52 ‘Electrical installations of buildings – Part 5-52: Selection and erection of electrical equipment – Wiring systems’ weerge geven. Dit is net zoals de overige annexen louter informatief. Wanneer als voorbeeld een 2,5 mm² koper met PVC-isola tie gebruikt wordt in een dichte kabelgoot met nog andere belaste geleiders in die goot, wat vaak voorkomt in een elektrisch bord, dan geeft de tabel een toelaatbare maxima le stroom van 10A bij een omgevingstemperatuur van 55°C (temperatuur in het bord). Om zonder problemen dezelfde 2,5 mm² koper een hogere stroom te laten voeren zijn er de volgende mogelijkheden:
• Zorgen voor een lagere temperatuur in het bord. Bij 30° mag diezelfde 2,5 mm², rekening houdend met de temperatuurcor rectiefactor, een stroom van (1 / 0,61) x 10A = 16,4A voeren.
• Gebruik maken van geleiders met VPE-EPR isolatie die een hogere belasting toelaten conform de tabellen vermeld in IEC 60364-5-52
• Zorgen dat de geleiders beter hun warmte kunnen afvoeren door minder geleiders in een goot te installeren en door geperforeerde goten te gebruiken.
• Annex I, K en L geven bijkomende informatie voor het berekenen en verifiëren van de temperatuurstijging.
De norm is een erkende regel van goed vakmanschap voor elke installateur-bordenbouwer om veilige elektrische borden te bouwen die voldoen aan de LS-richtlijn en de EMC-richtlijn. Een belangrijk aandachtspunt bij het ontwerp is de tempera tuurbeheersing in het bord, zodat het bord zijn vooropgestelde levensduur haalt en de temperatuurgevoelige apparatuur in het bord steeds goed blijft functioneren. Er wordt momenteel gewerkt aan een volgende versie van de norm, rekening hou dend met de technologische evolutie van de borden en de geïnstalleerde componenten.
Danny Hermans (VOLTA)Op deze pagina willen wij bekende en niet-zo-bekende mensen uit de elektrosector een aantal minder evidente vragen stellen. Privé-vragen, die de mens achter de professional laten zien. Deze maand is het de beurt aan Ellen Vandervorst.
Wat is het eerste dat u doet als u ‘s morgens opstaat?
Ik lees de kranten onder het genot van een kopje thee.
Momenteel gaat al mijn vrije tijd naar het verbouwen van de vakantiewoning van mijn vriend en ik heb gemerkt dat ik dat echt graag doe.
Daarnaast kan ik genieten van lekker eten en van reizen. Dat probeer ik dan ook regelmatig te doen.
De afgelopen jaren hebben wij bij ElectroTest ingezet op duurzaamheid en we kunnen best trots zijn op wat we tot nu toe realiseer den. Zo zijn we in 2018 reeds gestart met de elektrificatie van onze vloot. In 2020 hebben we vervolgens een nieuw energievriendelijk gebouw geplaatst, dat uitgerust werd met laadpalen, die ook publiek ter beschikking worden gesteld.
Verder is er ook de groei van ons bedrijf die we de laatste 5 jaar realiseerden, mede door de uitbreiding van onze activiteiten in Wallonië. Een behoorlijke uitdaging! Intussen beschikken we over een regionaal kantoor te Flémalle.
Van tevreden medewerkers! En gelukkig zijn ze tevreden, zoals bleek uit onze recente welzijnsenquête.
Ik wist al heel vroeg wat ik wou gaan doen: met techniek bezig zijn! In het eerste middelbaar koos ik onmiddellijk voor het technisch onderwijs. Het is dan ook logisch dat ik altijd in de sector gewerkt heb: eerst bij Sibelga en vervolgens bij Fluvius.
Eind 2012 maakte ik de overstap naar ElectroTest, het bedrijf van mijn vader: eerst als inspecteur en vervolgens als commercieel me dewerker. Toen mijn vader 7 jaar geleden met pensioen ging, heb ik het familiebedrijf overgenomen: een hele uitdaging om na al die jaren op het terrein ineens in een kantoor te belanden.
Stel dat u morgen verplicht zou worden om van job te veranderen: waarvoor zou u kiezen?
Ik zou waarschijnlijk terug kiezen voor een commercieel-technische functie. Maar het liefst zou ik nog vele jaren doorgaan met mijn huidige job: hij is weliswaar zwaar en intensief, maar hij geeft mij ontzettend veel voldoening!
