2019 - 01 - Spinner Magazine

NFV

Jaargang 28 - Nummer 1

The Adventure Continues

JJP Pirates

John Osborne

Metallica modding

Club van 100 In maart 2008 introduceerde de NFV de Club van 100.

De Club bestaat uit personen en bedrijven die de NFV een warm hart toedragen. Zij betalen jaarlijks een bijdrage van 100 euro.

Word ook Club van 100 lid! Dit zijn de voordelen: • Gratis toegang tot evenementen in het NFV Funhouse ( één toegangsbewijs per deelnemer) • Logovermelding op deze pagina en op de Club van 100 pagina op de NFV-site (met link) • Ingelijst logo op A4 formaat in het NFV Funhouse

• D eelname aan jaarlijkse Club van 100 bijeenkomst in het NFV Funhouse (voor deelnemer en introducé) Iedereen kan lid worden: leden, niet-leden, vriendenclubs, bedrijven, sponsors. In de afgelopen jaren is er geïnvesteerd in de eigen collectie flipperkasten en het NFV Funhouse in Veenendaal.

Lid worden van de Club van 100 is eenvoudig: Stuur een e-mail naar Arie Pijl (Cv100@nfvpinball.nl) en hij helpt u verder.

Logoblok Club van 100 - NFV

www.kleurenklok.nl Een praktisch hulpmiddel om kinderen zelfstandig te leren werken

FQF Langedijk samen werken aan oplossingen

VAN DER PERK

2

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Top stories

6 30

Pirates of the Caribbean Pirates of the Caribbean - De regels

Inhoud

Evenementen en competitie

24 Toernooienoverzicht 43 Evenementenagenda

Vereniging

15 29 46 51 58

Aankondiging EM workshop Aankondiging ALV Resultaat poll: collectie modernisering NFV vacaturebank Start a new game

Pirates of the Caribbean

Overig

Mijn favoriete flipperkast

12 15 16 18 26 34 38 44 48 52 60 62

Flipperen in New York Flipperen in de media Externe volumecontrole John Osborne over Wayne Neyens Flipperen in Athene Digital Pinball: MSX Modding Madness: Metallica Pro Mijn favoriete flipperkast: Paragon Visual Pinball Cabinet De gameroom van...

The Adventure Continues...

De Vijfde Speler

Gerard van de Sanden: The Adventure Continues

De gameroom van Jeroen van de Laar

3

Ronald Eijkman

Van de redactie

Ronald Eijkman

Jaargang 28 Voor je ligt Spinner nummer 1 van jaargang 28. Nummer 105 van alle Spinners. Kan zijn dat je denkt: huh? Dat kan niet!

Dan ben je niet de enige. Want afgelopen jaar zijn er best wel wat vragen gesteld over jaargangen en het aantal Spinners tot nu toe. Toegegeven, het is ook niet heel erg duidelijk. En af en toe is het goed om onduidelijkheden op te helderen. Of om duidelijk te maken dat het hier wel degelijk een onduidelijkheid betreft.

We zitten nu dus in jaargang 28. De vereniging bestaat dit jaar 27 jaar. Waarom zitten we dan niet in jaargang 27? Het antwoord is vrij simpel: toen jaargang 1 van de Spinner begon, was de vereniging 0 jaar. Dus lopen jaargangen altijd één jaar voor op de leeftijd van de vereniging. Maar hoe komt het dan dat we nu niet bij Spinner 109 zijn? En dat Spinner 100, de jubileum Spinner, de laatste Spinner van jaargang 26 was? En niet de laatste Spinner van jaargang 25? Stop met die vragen!

Wij willen een antwoord! Ok, ok, ik zal het gelijk maar even zeggen. We lopen een jaargang achter. Of beter gezegd; we missen vier Spinners in ons archief.

Dat komt omdat er in 1992, toen de vereniging is opgericht, maar één Spinner is uitgebracht. Wel één met een in kleur gedrukte voorkant. En op de tweede Spinner met een in kleur gedrukte voorkant hebben we daarna tien jaar moeten wachten. Maar goed, gekleurde voorkant of niet, er was maar één Spinner in 1992. In 1993 zijn wel gewoon vier Spinners gemaakt, maar in 1994 liet nummer 4 op zich wachten. Om eerlijk te zijn wachten we er nog steeds op, of eigenlijk op Spinner 1995-1, maar hij gaat echt niet meer komen.

4

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Sindsdien is het goed gegaan. Elk jaar worden we weer verblijd met vier mooie uitgaven van ons gewaardeerd kwartaalblad. En het is een feest om ‘m te mogen maken, omdat het één van de weinige flippermagazines is die zo lekker vol staat met flipperpret. In deze editie lanceren we een nieuwe rubriek: “Mijn favoriete flipperkast”, waarin leden uitweiden over, je raadt het nooit, hun favoriete flipperkast. Bas Vis trapt af met een verhaal over zijn geliefde Paragon. Heb jij ook een favoriet? Laat het weten! Het adres is: redactie@nfvpinball.nl.

Verwelkoming van het nieuwe gaat soms gepaard met afscheid van het oude. Voor deze eerste Spinner van de nieuwe jaargang heeft Jim Jansen zijn laatste “De Vijfde Speler” geschreven. Jim schreef zijn eerste column voor de Spinner in 2006. En nu, ruim 13 jaar en 53 edities later, stopt hij. Maar zoals dat een rasechte redacteur betaamt is Jim natuurlijk nooit uitgeschreven. In toekomstige Spinners zullen we verhalen van hem gaan lezen over flipperen op locatie. Gerard van de Sanden zal Jim’s plaats als uitsmijter van de Spinner gaan overnemen.

We kennen Gerard heden ten dage natuurlijk als de directeur van het enige echte Dutch Pinball Museum. Hij zal de redactie gaan versterken met tekstuele bijdragen, en ook als ideeënkanon gaan fungeren. Ook Mark Moolhuizen is tot de redactie toegetreden, en zal aangeleverde teksten taaltechnisch doorlichten en waar nodig redigeren, om zo onze flipperperiodiek tot een nog hoger niveau te tillen.

Welkom! We gaan dit jaar weer mooie Spinners maken!

Bas Vis

Van de waarnemend voorzitter

Bas Vis

Wij willen meer!

Over een paar weken is er de jaarlijkse NFV-bedankdag.

We nodigen als bestuur dan alle vrijwilligers en sponsors van onze vereniging uit voor een dag in het clubhuis. We geven zo een beetje extra aandacht aan de mensen die actief meehelpen om onze club te laten ‘draaien’. Hun partners zijn ook welkom, want ook als die niet zelf actief zijn binnen de NFV dragen ze indirect een steentje bij.

Een uur voor de club is immers een uur dat niet meer aan andere dingen besteed kan worden.

Naar verwachting gaan er 80 tot 100 NFV-ers en partners aanwezig zijn. Het is een bonte verzameling, een mooie dwarsdoorsnede van de vereniging. Naast bestuursleden en coördinatoren zijn er leden van het Spinner Team, het Techniek Team, het Catering Team en het DPO Team.

Sommige van hen zijn vrijwel dagelijks voor de club in de weer, anderen komen enkele keren per jaar langs om support te geven. De leeftijd varieert van (net) onder de 30 tot (ruim) boven de 60 jaar. Voor de meesten geldt: verenigingswerk kost geen energie, maar levert juist energie op.

Het is altijd een leuke dag. De mensen zijn verschillend, maar het zijn wel gelijkgestemde zielen. Wat lekkers bij de koffie, kletsen over de hobby, flipperen met elkaar, een toernooitje voor de liefhebbers, een kort woord van dank en ’s avonds samen om de tafel voor het diner. Als je zolang meeloopt als ik, zijn er veel bekende gezichten onder de deelnemers. Ik ben echter juist erg nieuwsgierig naar nieuwe gezichten. Want gelukkig is er geregeld instroom van nieuwe actievelingen. We zijn blij met die nieuwe energiebronnen als nieuwe brandstof voor de vereniging.

De activiteiten van de club zouden verder kunnen groeien, maar dan zijn er meer helpende handen nodig. We willen graag meer doen, ideeën zijn er genoeg. Dat kan alleen als er mensen uit de groep van 1000 vooral ‘consumerende leden’ de handen uit de mouwen gaan steken en zich vrijwillig melden. De oproep voor cateringsupport staat al langere tijd op de tafels in het clubhuis. Elke Funhouse Friday zijn er 120 of meer gasten, daar moeten toch mensen zitten die op één vrijdag per jaar koffie willen zetten, drankjes serveren en andere consumpties bereiden?

Het Techniek Team bloeit, maar ook hier geldt: er zou nog meer bereikt kunnen worden met wat extra hulp. Kennis en ervaring zijn niet per se nodig. Het zijn soms juist de minder gecompliceerde zaken die blijven liggen omdat de echte techneuten zich daarop storten. Printplaten reviseren vraagt vaardigheid, daar kun je over leren. Maar wat dacht je van het vervangen van kapotte lampjes door leds? Met wat tekst en uitleg kunnen nieuwe actievelingen al snel toegevoegde waarde hebben. Bijkomend voordeel: de kennis is gratis en mag mee naar huis worden genomen.

De grootste uitdaging vormen de Clubhuisdagen. We willen weer een Nieuwe-Leden-dag organiseren, maar dan wel graag met leden die hierbij meehelpen (ontvangen nieuwe leden, uitleg over de vereniging plus activiteiten en een rondgang door het clubhuis). Ook het Flippergolf Toernooi, waarbij de uitdaging is om met zo min mogelijk ballen een opdracht te voltooien, verdient een 3e editie. Vooral de ouder/kind-variant was een groot succes. Ik ben beschikbaar als (bege)leider. Wie helpt mee en krijgt volgend jaar ook een uitnodiging voor de NFV-vrijwilligersbedankdag?

5

Tekst: Rens Hooijmaijers Foto’s: Rens Hooijmaijers en Jean-Paul de Win

Pirates of the Caribbean Hide the rum!

Oktober 2017 introduceerde Jack van Jersey Jack Pinball (JJP) met trots hun nieuwste flipperkast: Pirates of the Caribbean (POTC). Ruim een jaar later is deze flipperkast eindelijk in Nederland voor het eerst te zien tijdens ons eigen DPO in Drunen. En het was niet zomaar een POTC, het was het persoonlijk exemplaar van onze ‘eigen’ designer Jean-Paul de Win. Tijd dus om naar Nijmegen af te reizen en deze kast nader aan de tand te voelen.

6

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

7

Pirates of the Caribbean, was daar al niet eens een flipperkast van gemaakt? Inderdaad, in 2006 heeft Stern al eens hun visie gegeven op hoe een POTC flipperkast eruit zou moeten zien. Let wel: toen was het nog de tijd van Dot Matrix Displays en was de flipperkast gebaseerd op puur de eerste film.

Maar toch, schrijvers persoonlijke mening is dat het één van de beter geslaagde thema-integraties is in een flipperkast. En kijk eens naar de toys die erin zitten (zoals een schip dat kan zinken, een schatkist die open en dicht kan, een draaiend kompas, etcetera) en wat er in een moderne Stern zit, een wereld van verschil.

En als je dan kijkt naar JJP’s visie van een POTC flipperkast kan een eerste reactie niet anders zijn dan wow, wat een black pearl, euh pareltje om te zien.

Het ontwerp is van nieuweling Eric Meunier, artwork van Jason Zielinksi, audio van David Thiel, code en regels onder leiding van Keith Johnson (bekend om zijn diepe spelregels, denk maar aan zijn meesterwerken Lord of the Rings en The Simpsons Pinball Party) en de LCD-animaties van Jean-Paul de Win (JP). En hoe cool is het dan om de POTC te kunnen spelen van en met iemand die aan de wieg heeft gestaan van deze flipperkast? De POTC is de vierde flipperkast voor JJP waar JP aan heeft gewerkt en ook in de vijfde gaan we zijn werk weer zien. Maar welke? Dat kan hij natuurlijk niet zeggen, maar op internet gooien de thema’s Toy Story en Willie Wonka hoge ogen.

De POTC is er in totaal in drie varianten: een Limited, Collectors, en Standard Edition. In dit artikel komt dus de LE aan bod.

Het spelverloop is zoals bij alle JJP flipperkasten exact gelijk bij de drie uitvoeringen. Verschillen zijn dus puur optisch in de vorm van bijvoorbeeld een topper, een extra poppetje, ander artwork... Allemaal zaken dus die het spelverloop niet beïnvloeden.

8

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Jean-Paul de Win met zijn POTC Limited Edition

Het speelveld De gehele verlichting (GI en inserts) is meerkleurig (RGB) en daar wordt goed gebruik van gemaakt. Echt één van de mooiste lichtshows die ik heb gezien in een flipperkast.

Prachtig. Ook is de verlichting gelukkig een stuk helderder dan op hun eerste kast, Wizard of Oz (WOZ). In een gedimde gameroom is het goed te doen en de bal goed te volgen. Het gebruik van de kleuren maakt de te maken schoten snel duidelijk, al zijn er wel veel inserts.

Soms een sensor overload, maar goed te hanteren.

Kijken we naar de ‘Toys’ op het speelveld, dan valt natuurlijk als eerste het schip de Black Pearl rechtsachter op. Dit is niet alleen een schitterend afgewerkt visueel plaatje en fungeert als een tweede speelveld, maar het kan nog bewegen ook! Je bal op dit speelveld houden, terwijl de Black Pearl op een onrustige zee vaart, valt niet mee kan ik je zeggen. Leuke uitdaging.

In het midden zien we een schatkist met de deksel permanent open (eerste ontwerp was met een deksel die open-dicht kon) die fungeert als een fysieke balllock. Linksachter zien we nog een statisch gemonteerd schip. Eén van de mogelijkheden van de Black Pearl is met een ‘kanon’ een flipperbal af te schieten naar dit schip (dit start tevens een multibal).

Behoorlijk cool.

Bijschrift.

Kleur bol naar soort artikel

Zakken we dan naar onderen dan valt in het midden een draaischijf op (a la Whirlwind), die kan de bal een wat onvoorspelbaar verloop geven, maar ik heb vrijwel geen bal gezien die door de schijf gelijk in een outlane of middendoor verdween en zo voor frustratie zorgt. Origineel zou dit overigens een mechanisme worden met maar liefst drie schijven, maar dit is later teruggebracht naar één schijf wegens onbetrouwbaarheid van dat mechanisme. Een flipperkast moet tenslotte goed zijn voor vele jaren speelplezier.

9

Het speelveld kent verder twee ramps (een vermomd als een draaikolk en de ander is de toegang naar de Black Pearl). Ook is er een derde flipper met daarachter/onder een gat waar de bal in kan verdwijnen.

Met de twee flippers op het tweede speelveld beschikt de POTC dus over maar liefst vijf flippers in totaal.

Naast het grote LCD-display in de backbox vind je op de apron nog een tweede display met extra instructies die je goed kunt zien zonder je ogen teveel van het speelveld af te halen. Een action-knop zoals tegenwoordig op veel kasten aanwezig is, vind je daaronder op de lockbar waarmee je keuzes kunt maken.

En hoezo oog voor detail bij JJP? Welke andere flipperkast laat zo mooi zien hoeveel Tilt Warnings je nog te gaan hebt alvorens daadwerkelijk je TILT op het LCD-display ziet staan?

Het cabinet Na twee widebodies gevolgd door een Standard body (Dialed In) is JJP weer terug bij de widebody. En wat heet, met circa 160 kg schoon aan de haak een van de meer

“Het voelt als een piratenkast met een POTC sausje eroverheen“

gewichtige flipperkasten (een Twilight Zone zit bijvoorbeeld rond de 140 kg) al waren we dit al gewend van JJP daar de WOZ en The Hobbit in dezelfde gewichtsklasse zitten. Natuurlijk nog met het kenmerkend 27” LCD-display in de backbox. De lcd-animaties zijn mooi helder en in stijl goed passend bij het piratenthema. Daar het gebruik van beeldmateriaal heel erg begrensd was (geen personen erop bijvoorbeeld) heeft Jean-Paul de Win heeft dus vele animaties van de grond af opgebouwd en zo zijn visie kunnen laten zien die een piratenkast op het scherm zou moeten laten zien, knap werk. Ik begreep van Jean-Paul dat zijn werk eigenlijk af is, maar dat er nog gewerkt wordt aan een update van de software om alles te gebruiken. En het kan natuurlijk zijn dat programmeur Keith nog eens een extra animatie nodig heeft als er bijvoorbeeld een nieuwe mode door hem wordt bedacht.

Net als de Dialed In worden er foto’s gemaakt van de speler en op het scherm getoond. Heb je tenminste een gezicht bij de initialen van de speler die een High-score heeft neergezet.

10

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

De hamvraag: hoe speelt-ie?

Het is echt een zeer mooie kast, niet alleen qua uiterlijk maar ook qua speelplezier. Veel schoten, veel variatie, prachtig om naar te kijken, werkelijk pracht lichtshow, veel gimmicks zoals menig flipperaar dit graag ziet, et cetera. Nieuweling Eric Meunier geeft hier duidelijk zijn visitekaartje mee af. Als je daar dan een moderne Stern naast zet en kijkt naar wat er op het speelveld staat aan toys en features, ga je je echt afvragen waarom een Stern Premium of LE in dezelfde prijsklasse zit als een JJP. Begrijp me niet verkeerd, ik speel Stern flippers met veel plezier, maar de prijs-prestatieverhouding bij de JJP kasten is gewoon beter. Meer ‘bang voor de buck’, zoals ze dat zo mooi in Amerika zeggen. En dat een flipperkast overigens niet altijd vol

gimmicks hoeft te zitten om veel speelplezier te geven bewijst voor mij bijvoorbeeld een Star Wars wel. Veel gimmicks staan dus niet per definitie gelijk aan veel speelplezier.

Ik ben verder geen fan van widebodies dus als ik zo’n flipperkast ga spelen staat deze dus al gelijk met 1-0 achter bij mij. Echter, deze POTC voelt toch veel minder als een widebody aan als bijvoorbeeld een RoadShow, Royal Rumble en dergelijke. De bal gaat behoorlijk vlot rond. Positief dus.

Wat ik wel vind, is dat het weliswaar kijkend naar het speelveld duidelijk een flipperkast is naar het thema, maar zo wel het ontbreken van beelden van personen op het display als de originele filmmuziek doen wel afbreuk aan het thema. Ja, David Thiel met de audio en Jean-Paul de Win met de animaties hebben puik werk afgeleverd, maar een flipperkast met als thema

POTC en dan geen Jack Sparrow terugzien op het LCD display? Spijtig.

Het voelt nu meer aan als een algemene ‘piratenkast’ met een POTC sausje er overheen. Absoluut als piratenthema goed geslaagd en flippert goed, alleen als POTC wat minder helaas. Puur op thema zou ik daarom deze flipperkast wat minder willen aanbevelen, als flipperkast echter zelf wel.

Verder was Bart Volman mee om deze flipperkast te spelen. Naast hoofd techniek is Bart ook een wedstrijdspeler. Zijn visie op het flipperen met deze kast en een nadere toelichting op de spelregels vind je in een apart artikel in deze Spinner.

Kom je deze flipperkast ergens tegen aarzel dan niet om een spelletje af te drukken en je eigen mening te vormen.

Dank nogmaals aan Jean-Paul de Win van JP Design voor het mogen spelen van deze nieuwe kast!!

Verder heeft JP een interview gegeven bij Head2Head: http://www. head2headpinball.com/2018/10/ , episode64. Scan de QR-code om gelijk naar deze aflevering toe te gaan.

11

Tekst en foto’s: Eelco Hos

De Sunshine Laundromat: waarom flipperen als je ook je was kunt doen?!

12

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Flipperen in New York Niets is te gek in de stad die nooit slaapt

November 2018 was het weer eens tijd om een van mijn favoriete steden te bezoeken: New York City. Samen met twee vrienden de stad verkennen, goede concerten bezoeken, een paar sportwedstrijden meepikken en natuurlijk kijken of er nog wat valt te flipperen.

Tijdens ons verblijf hebben we gezocht naar een aantal leuke plekken om te spelen. De Sunshine Laundromat viel het meeste op. Een wasserette waar de eigenaar een aantal kasten neer had gezet. Dat was blijkbaar een beetje uit de hand gelopen en uitgegroeid tot een mooie collectie en een bar met een goede bierkaart. Dat klonk aantrekkelijk.

Achterin de wasserette lijken wasmachines te staan, maar het is een geheime doorgang

Vol goede moed de metro gepakt en midden in Brooklyn uitgestapt. Er bleek meer dan één wasserette in de straat aanwezig te zijn en het was best even zoeken. Uiteindelijk hadden we de plek gevonden, dachten we.

NBA Fast Break en Batman stonden bij het raam. Het zag er alles behalve gezellig uit binnen. Hier toch maar binnen gelopen.

Een bar kon ik niet ontdekken en het was vooral druk met mensen die de was aan het doen waren. Wat wel opviel, is dat er de nodige kasten opgeklapt op de wasmachines stonden. En dat waren niet de minste kasten…..

13

Werkende flippers in de Sunshine Laundromat

Twilight Zone en tot mijn grote schrik ook The Big Lebowski. Het gevoel bekroop me dat ze de boel hadden opgedoekt.

Een potje gespeeld op NBA Fast Break en toen toch maar verder doorgelopen naar achteren. Daar liep ik tegen twee wasmachines aan waar gezellig licht door de glazen deurtjes heen scheen.

Dat bleek de verborgen ingang naar de arcade met meer dan 25 flippers. Blij dat ik na een paar potjes op de kasten in de wasserette niet weer weg ben gegaan.

We hebben een paar uur heerlijk gespeeld en een aantal heerlijke lokale IPA’s gedronken. Bij het naar buiten lopen nog even gestopt bij The Big Lebowski. Ongelofelijk dat hij daar opgeklapt staat te verpieteren bovenop een draaiende wasmachine. Helaas iets te zwaar om mee naar huis te nemen.

New York is een geweldige stad met ook nog eens een van de verrassendste plekken om een avondje te flipperen.

Don’t miss out on this amazing Laundromat.

Sunshine Laundromat 860 Manhattan Ave, Brooklyn NY 11222, Verenigde Staten

Verbijsterend: een Big Lebowski, opgeslagen op een wasmachine

AC/DC Back in Black Attack from Mars Batman Bride of Pinbot Cactus Canyon Creature of the Black Lagoon Dialed in! LE Diner Disney Tron legacy Funhouse Ghostbusters LE Guardians of the Galaxy Houdini Iron Maiden Jurassic Park Lord of the Rings LE Metallica Master of Puppets Monster Bash NBA Fast Break Scared Stiff Star track: Next Generation Star Wars LE Supreme Tales of the Arabian Nights Theater of Magic Twilight Zone Who Dunnit World Cup Soccer Andere flipperspots in NYC

De geheime ruimte van de Sunshine Laundromat en een kijkje door de deur naar de wasserette

Dezelfde week heb ik ook nog een paar uur gespeeld in de Modern Pinball NYC Arcade. Een museum waar alle kasten op freeplay staan. Een mooie combinatie van moderne en klassieke kasten.

Een mooi moment om Dialed In!, Iron maiden en Deadpool eens goed te testen. Geweldige kasten en volgens mij de hoogste tijd om de staatsloterij te winnen en de vereniging deze schitterende kasten cadeau te doen.

Ook hebben we ons een aantal avonden goed vermaakt in de Barcade Brooklyn. Schitterend pand met 6 flipperkasten en ongeveer 30 oude arcadekasten.

Spelen tussen de 25 en 75 cent.

En ook hier een indrukwekkende bierkaart met lokale lekkernij.

Ook hebben ze twee locaties op Manhattan. Helaas was de vakantie te kort om die ook nog te bezoeken.

14

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Zaterdag 11 mei 2019 - EM workshop!

Tijdens deze clubhuisdag laten we een lang gekoesterde wens van de NFV techneuten in vervulling gaan: we gaan Elektro-Mechanische (EM) kasten opknappen.

Hiermee werken we tegelijk aan één van de doelstellingen van de NFV: het flippererfgoed in stand houden.

De collectie kent een aantal mooie kasten van deze vroege generatie, grofweg uit de jaren 70. Helaas is het aantal mensen met kennis van deze techniek de laatste jaren flink afgenomen. Daar gaan we wat aan doen! De EM-experts willen graag hun kennis overdragen.

Het doel: zoveel mogelijk EM-ers uit de opslag aan de praat krijgen, maar vooral ook het aantal techneuten dat aan EM-ers kan en wil sleutelen vergroten. We beginnen met een korte inleiding (hooguit 15 minuten, wat vooral wel en wat vooral niet te doen), maar houden het verder praktisch: we trekken een aantal EM-ers uit de schappen en gaan aan de slag.

De experts zullen rondlopen om vragen te beantwoorden en praktische adviezen geven. Neem je eigen gereedschap mee, want ook hier geldt het motto ‘eigen gereedschap klust het fijnst’.

Let op: Deze dag is echt bedoeld om de EM-interesse een impuls te geven.

Klussen aan kasten waar meer halfgeleider in zit dan een gelijkrichter ist strikt verboten!

15

Rens Hooijmaijers

Externe volumecontrole Geluidsgemak in je Stern flipperkast Ben je lekker aan het spelen, moet het geluid ineens zachter wegens een klagende buurman terwijl de bal nog in het spel is. Deurtje open is bal kwijt, wat nu?

Het deurtje opendoen zorgt ervoor dat de flippers doodvallen en de bal dus zonder controle uit het spel gaat.

Lastig, al is er een Coindoor-save-instelling bij een Stern flipperkast. Of je wilt het geluid juist harder om nog meer in het spel betrokken te raken.

Ook dan moet de deur open. Kan dit niet anders?

Zeker, bij een Stern is dit eenvoudig te realiseren. Er zijn kant-en-klare kits voor te koop voor circa 30 Euro, maar als modder is het leuk(er) om zelf iets te maken.

Ik ben op zoek gegaan naar een passende knop met dubbele functie (geluid moet niet alleen harder, maar ook zachter kunnen, dus we moeten twee schakelaars kunnen bedienen).

Op eBay heb ik er eentje gevonden waarvan de diameter (net) passend zou moeten zijn. Met een prijs van ca. EUR 0,25/st incl. verzending de moeite van het proberen waard.

Het principe is simpel. De volumeknoppen in de deur zijn simpele aan-uit-schakelaars en als je daar nu een schakelaar parallel overheen kunt zetten, heb je je gezochte extra volumeknoppen. Bij Stern hebben veel flippers (met name flippers met een SAM systeem en jonger) onder de startknop ook een blinddop zitten (origineel bedoeld voor een tournamentknop). Als je die blinddop kunt vervangen door een schakelaar, ben je er.

16

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

De werkwijze wordt dan als volgt: Haal de blinddop uit de flipperkast en soldeer drie draden van voldoende lengte aan de schakelaar.

De middelste (rood) is de gemeenschappelijke draad, de andere twee zorgen uiteindelijk voor volume omhoog en omlaag.

Blinddop en schakelaar

Boor de blinddop uit

Soldeer de draadjes van de schakelaar Boor de blinddop uit, plaats de schakelaar erin. Om deze passend te maken moest ik een ribbel op de schakelaar wegvijlen. Het past echt maar net, maar klemt zo wel mooi en gaat daardoor niet draaien tijdens gebruik. De middelste draad van de schakelaar (rode draad) soldeer je op de gemeenschappelijke zwarte draad op het toetsenbord in de flipperkast. Van de andere twee plaats je er een op de volume+ en een op de volume- knop.

Werk alles verder af met tie-wraps en klaar is Kees. Voor nog geen Euro aan materiaal heb je zo een externe volumeknop gemaakt. Geen probleem meer om tijdens het spel het volume zo eenvoudig te wijzigen.

Ofschoon er weinig fout kan gaan met deze mod is alles op eigen risico. Montage-ervaring is niet echt vereist, maar beetje gezond verstand wel.

17

Jonathan Joosten (Pinball Magazine)

Pinball collega’s over Wayne Neyens Interview met Gottlieb ontwerper John Osborne

Pinball Magazine No. 5 besteedt ruim aandacht aan de 100-jarige Wayne Neyens, de oudste, nog levende flipperkast ontwerper ter wereld. Wayne was tijdens zijn carrière betrokken bij de ontwikkeling van de flipperkast vanaf 1936 tot en met de generatie solid-state-machines. Wayne werkte na een paar jaar bij Western het grootste deel van zijn loopbaan bij Gottlieb.

Hoe het verhaal begon Bij Gottlieb klom Wayne op tot ontwerper van flipperkasten en ontwierp als zodanig tussen 1949 en 1965 zo’n 180 verschillende titels. In 1965 werd hij Hoofd Ontwikkeling en was zo nadrukkelijk betrokken bij iedere nieuwe productie. Na een lange carrière ging Wayne uiteindelijk in 1980 met pensioen. Kort daarvoor was Gottlieb overgestapt naar de nieuwe generatie solid-state-flipperkasten.

Naast uitgebreide interviews met Wayne zelf, heeft Pinball Magazine ook uitgebreid gesproken met andere grootheden uit het vak. Een van deze interviews over het samenwerken met Wayne is gehouden met ontwerper en programmeur John Osborne. Hieronder volgt een verkorte, Nederlandse versie van het verhaal van John.

PM: John, om bij het begin te beginnen: Hoe ben je in deze branche terechtgekomen?

John: Ik was al op jonge leeftijd hevig geïnteresseerd in flipperkasten. We kregen thuis een flipperkast toen ik zes of zeven jaar was. Mijn vader kreeg ‘m van een vriend.

Het was een 1939 Bally Vogue. Later ging de kast weer weg, maar ik wilde graag weer een flipperkast.

Uiteindelijk kocht mijn vader voor $10 een Chicago Coin Sally voor mijn 12e verjaardag. Deze kast heb ik nog steeds in mijn bezit! Sindsdien werd er regelmatig iets toegevoegd aan de collectie. Ik heb vanaf toen mijn hele leven wel flippers in bezit gehad.

18

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

PM: Hoe ben je in contact gekomen met Wayne?

John: In mijn vroege studiejaren begon ik te corresponderen met Gottlieb. Meestal vroeg ik om technische informatie en vrijwel altijd kreeg ik antwoord van Wayne.

Ik gebruikte voor mijn brieven aan Gottlieb een teleprinter. Mijn brieven rolden dan bij Gottlieb uit de printer.

Zo kreeg ik ook antwoord van Wayne. Later bleek dat hij in de oorlog een teleprintermonteur en verbindingsman was geweest!

Kort voor de afronding van mijn studie aan de Cal State Universiteit in Fresno schreef ik iedere fabrikant van flipperkasten aan, op zoek naar een leuke baan in deze branche. Door mijn eerdere contact met Gottlieb hoopte ik meer kans te maken. En inderdaad, al vrij snel kreeg ik antwoord met het verzoek om me te melden voor een sollicitatiegesprek bij de fabriek in Northlake, IL. Je wil niet weten hoe ik me voelde met die brief in m’n handen!

In mei 1972 ging ik op gesprek en ontmoette Wayne in het hotel naast de fabriek. Later sprak ik nog met Judd Weinberg, Alvin Gottlieb en de productie manager Bob Smit.

Een van de vragen die me toen verraste, was de vraag of ik kleurenblind was. Blijkbaar waren er in de productie dingen misgegaan die hieraan te wijten waren. Uiteraard is de bedrading van een flipperkast complex en zijn alle draden met eigen kleuren gecodeerd. Dat wil je niet verkeerd doen.

Gottlieb’s reactie op John’s sollicitatie

De dag na het sollicitatiegesprek hoorde ik het goede nieuws. “Als je bij ons wilt werken ben je van harte welkom. We willen je graag hebben.” Omdat ik ook nog op het punt stond om te gaan trouwen, werd de verhuizing van Californië naar Illinois tevens onze huwelijksreis. De andere engineers bij Gottlieb moesten wel wennen aan die nieuwe zongebruinde, langharige ‘surf dude’ uit Californië.

PM: Hoe vond je vrouw het om het zonnige Californië te verlaten?

John: Ze stond er erg positief tegenover. Natuurlijk was het een groot avontuur. Met name aan het klimaat hebben we erg moeten wennen. Sneeuw om te kunnen skiën op een hoge bergtop is echt anders dan er dagelijks doorheen ploeteren op weg naar je werk. Ons huwelijk strandde in 1978. Twee jaar later kwam ik via het werk met Jan in contact. Een van de collega’s in het onderhoud bij Gottlieb nam me mee naar een blind-date in het weekend en zo ontmoette ik Jan. Ze bleek de volgende dag te gaan starten bij Gottlieb en ging voorraadbeheer doen. Zo werden we de zoveelste ‘pinball romance’.

Niet ongebruikelijk, want er werkten toen ook al een aantal stellen bij Gottlieb.

Mijn werk bestond voornamelijk uit engineeringwerk, waaronder bekabeling testen en testspelen. Ook het wijzigen en bijhouden van het service-manual.

Deze bijbel was al door veel handen gegaan en zag er eigenlijk uit als een plakboek van technische oplossingen en veranderingen. Het was een uniek document dat waardevol en nuttig was, maar het moest nu echt iets anders gaan worden. Dat werd dus mijn volgende taak.

In maart 1973 vertrok de collega die verantwoordelijk was voor het testen van de verlichting aan de productie-

lijn. Ieder nieuw model had eigen software en hiervoor moesten de tests worden aangepast. Weer later werd ik verantwoordelijk voor de diverse uitvoeringen voor de internationale markt. Met name de aanpassingen voor afwijkende aantallen muntproevers was een uiterst ingewikkelde en belangrijke klus in de tijd van de Franse francs, Duitse marken en Nederlandse guldens (buitenlandse modellen hadden 2 of 3 extra muntproevers, wat om andere bekabeling vroeg).

PM: Naar welke landen gingen de Gottlieb flippers in die periode?

John: Een flinke lijst internationale bestemmingen. Zoals Frankrijk, Hong Kong, het eiland Réunion, Prince Edward eiland, Canada, U.K., Israël en Oost-Europa.

PM: Wayne was jouw directe chef voor ongeveer acht jaar bij Gottlieb. Hoe kijk je terug op deze samenwerking?

John: Wayne had alles onder controle. Er ontging hem niets op de afdeling engineering. We konden prima samenwerken. Af en toe zagen we elkaar ook buiten het werk om. Omdat ik aan een tafel in de hoek van zijn kantoor aan de manuals mocht werken, hoorde ik hem regelmatig telefoneren over van alles en nog wat.

Als Ed Krynski weer een nieuw model had ontwikkeld, kwam Wayne kijken en stelde verbeteringen voor. Hij wist altijd precies wat een nieuw ontwerp nodig had om succesvol te zijn in de markt. Met Wayne in het team konden we iedere uitdaging aan.

PM: Was werken met Wayne bij Gottlieb was een droom die uitkwam?

John: Zeker! Uiteindelijk werd ik na een paar jaar ontwerper.

19

PM: Was het Wayne die jou aan die positie hielp?

John: Inderdaad. In die tijd vroeg hij me steeds mee te gaan als er weer een nieuw model getest moest worden.

In de kleine testruimte stonden meestal vier of vijf nieuwe modellen die gespeeld moesten worden. Bijvoorbeeld, om te bepalen wat de scores voor een vrij spel moesten worden. Ik was een middelmatige speler, dus in dat opzicht een prima alternatief voor de gemiddelde flipperaar.

Soms had ik commentaar op een sectie van het speelveld.

Ik meldde dan bijvoorbeeld: “Dit deel van het speelveld is een beetje saai. Kunnen we hier geen hole plaatsen?”

Zulke dingen besprak ik dan met Wayne. Zijn antwoord was altijd: “Het is Ed Krynski’s ontwerp. Bespreek het maar met hem. Als hij het ook een goed idee vindt, passen we de boel wel aan.” Op die manier stelde ik soms veranderingen voor aan ontwerpen van anderen. Dat is natuurlijk nog geen eigen ontwerp.

Gridiron Op dat moment werd weer een nieuw ontwerp neergezet in de testruimte. Een Pro Football, voor één speler.

In het testen ontdekte ik een fout in dat spel. Als de bal te snel via de outlane verdween liep de score-motor nog.

Daardoor werden de punten voor een touchdown niet geteld. Het spel benadeelde zo de speler. “Dat zou mij niet gebeuren als ik een spel zou ontwerpen”, zei ik nog tegen Wayne. Het toeval wilde, dat er voor dit model ook een versie voor twee spelers moest komen, gebaseerd op hetzelfde speelveld. Dit werd mijn eerste opdracht. Dat werd Gridiron.

Het probleem met de outlane loste ik op met een relais dat de registratie van de verdwijnende bal vertraagde.

Wayne was onder de indruk van het resultaat. Dus vroeg hij: “Denk je dat je zelf zo’n spel kan ontwerpen, John?”

Ik zei dat ik erg onder de indruk was van de spellen van Ed Krynski en niet wist of ik hem zou kunnen evenaren.

“Pak een plank en probeer het gewoon”, was het commentaar van Wayne.

Zo ontstond ‘Hit the Deck’, mijn eerste zelf-ontworpen spel voor één speler. Het eerste ontwerp vond Wayne wel

‘Dat zou mij niet gebeuren als ik een spel zou ontwerpen’ goed, maar ook vol met obstakels. Het was lastig om de schoten goed te maken. Dankzij zijn hulp bedachten we enkele aanpassingen, waarna de kast in productie werd genomen.

Na Hit the Deck, kwam Strange World. Daarna kwam Neptune en weer later Poseidon, internationale versies van Hit the Deck. Diverse ontwerpen waren gebaseerd op een add-a-ball-versie, waarbij met extra hoge scores

20

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Speelveld en backglass van Gridiron

een extra bal verdiend kon worden. Deze spelvariant was specifiek bedoeld voor Europa. Gottlieb was de enige fabrikant die dit principe mijns inziens goed gebruikte.

PM: Mocht je zelf de thema’s uitkiezen?

John: Nee, helaas niet. De enige twee thema’s die ik vooraf op kreeg, waren Hit the Deck, een kaartspel-thema, en Blue Note, dat voor mij gerelateerd was aan muziek. Ik koos voor acht targets die samen een octaaf vormden.

PM: Blue Note was ook een add-a-ball-variant. Deze titel kwam uit in december 1978. Veel andere fabrikanten waren toen al volop bezig met de productie van solidstate-kasten. Wayne realiseerde zich te laat dat dit de toekomst was en dat een overstap noodzakelijk was.

Hij verwijt zichzelf zelfs, dat deze onoplettendheid tot de ondergang van Gottlieb heeft geleid.

John: Die mening deel ik absoluut niet. De toekomst voor alle fabrikanten was in die periode uitermate onzeker.

Wayne was zich bewust van het gegeven dat alleen een leuk spel bepaalde of een kast succesvol werd. De eerste solid-state-kasten waren nog onvoldoende betrouwbaar om een plaats in de markt te veroveren. Niemand wil op die manier de strijd verliezen. Wayne begreep dit en wilde Gottlieb’s reputatie niet op het spel zetten. Bovendien vroeg deze nieuwe techniek om kennis die Gottlieb op dat moment intern niet had.

PM: Als je kijkt naar de productie aantallen van Gottlieb’s vroege solid-state-titels, lijkt het alsof de terugloop waar Wayne over spreekt, pas na zijn pensioen in 1980 is ingezet. Bovendien kwamen toen de video games sterk opzetten.

John: Ironisch genoeg is dit precies de periode waarin we overstapten naar het eigen System 2. Dat was een enorme verbetering. En ook Gottlieb begon mee te doen in de video-game-markt. Na het faillissement van Williams heb ik hier nog een artikel gepubliceerd over de neergang van de flippermarkt. [“The Death of a Star,” PinGame Journal, maart 2000 – PM] PM: Wat was dan de eigenlijke reden waarom het ook met Gottlieb bergafwaarts ging? Had het iets te maken met het feit dat zowel Judd Weinberg als Wayne Neyens tegelijkertijd met pensioen gingen en een nieuw management aantrad?

John: Daar valt iets voor te zeggen. De mensen die Judd vervingen waren minder bekend met de ins en outs van de business. Dick Finger nam de engineering-afdeling over van Wayne. Hij had ervaring met solid-state-kasten en dat hielp om de distributeurs te overtuigen. Hij was een prima manager en enthousiast in zijn nieuwe positie.

Natuurlijk miste hij de tientallen jaren ervaring, maar leerde snel. Nee, ook hem treft geen blaam. Het nieuwe management wilde vooral dat we innoveerden.

PM: Volgens Wayne liepen hij en Judd op dezelfde dag dat ze pensioneerden, hand in hand de deur uit.

John: Dat kan ik me niet herinneren. Terwijl ik daarna Judd nog zelden sprak, kwam Wayne regelmatig terug voor overleg en meetings. Later bleek dat al zijn adviezen in de wind werden geslagen.

PM: Heb je een voorbeeld van die innovatieve ideeën?

John: Van sommige ideeën begrijp ik niet waarom ze niet zijn overgenomen. Zo had ik een unit ontwikkeld waarin een echte dobbelsteen werd geworpen.

Wayne, John en Judd op Pinball Expo

Uiteraard wist het systeem welk aantal ogen er was gegooid. Een arm haalde de dobbelsteen terug voor een volgende worp. Telkens als de bal het spel verliet, werd de dobbelsteen geworpen. Het aantal ogen was de bonus multiplier. Hetzelfde ontwerp kon gebruikt worden in een spel dat was gebaseerd op Yahtzee. Het management kon niet besluiten in welke innovaties verder geïnvesteerd moest worden. Zo bedacht ik ook een post waarmee je kon scoren. Bally gebruikte op dat moment de ‘mushroom bumper’, maar ik zocht een alternatief voor statische posts.

Verder was het idee om een speelveld te maken met vijf kick-holes in een neergaande lijn met posts erboven en eronder. Het ontwerp leende zich prima voor een bingothema. De eerste vier holes waren voorzien van een 4-hole-kicker zoals gebruikt werd in Sing Along (1967).

Het vijfde hole werd voorzien van een kicker. Het ontwerp kwam de fase waarin besloten moest worden of er wel of niet geproduceerd ging worden. Ik stelde voor om dit thema ‘Wild Lemon’ te noemen, maar dit refereerde teveel aan het gokken volgens het management van Gottlieb. Uiteindelijk werd gekozen voor de titel ‘Haunted House’! Op het laatste moment besloot het management om de titel niet te produceren en de naam te gebruiken voor het nieuwe spel met drie niveaus dat ik op dat moment aan het ontwerpen was.

Ook werd er geëxperimenteerd met de grootte van het speelveld. Force II was het eerste multi-ball-spel van Gottlieb en het speelveld werd ‘midsize’ genoemd, omdat het iets groter was dan een normaal speelveld maar kleiner dan een echt widebody-cabinet zoals bijvoorbeeld Roller Disco. Er werd van alles geprobeerd om het publiek maar aan het flipperen te houden. Hoewel je zou verwachten dat een groter speelveld meer spelplezier kon opleveren, waren de meeste widebodies eigenlijk saaier om te spelen.

PM: Je begon je ontwerp-loopbaan in de elektromechanische kasten en maakte de overstap naar solid-statekasten. Wat voor invloed had dat op het ontwerp?

John: We moesten eerst het systeem leren kennen. En veel was ons niet uitgelegd over de nieuwe technieken.

De bekabeling en stekkers waren anders. De mantels van de kabels werden van plastic en de Molex-stekkers deden hun intrede. De grootste verandering waren de beperkingen qua lay-out op het speelveld en de software. Het aantal spoelen en schakelbare verlichting was beperkt.

Met die beperking werken viel in het begin niet mee.

Er konden maar vier pagina’s game code opgeslagen worden. De komst van system 2 loste veel problemen op.

De capaciteit voor het aantal codepagina’s verdubbelde, en er konden meer lampjes geschakeld worden.

De nieuwe EPROMs konden gewist en opnieuw gebruikt worden. Er konden regels per speler worden bedacht en opgeslagen gedurende het spel. Hierdoor konden spelregels worden bedacht met doelen die met meerdere ballen in het spel gehaald moesten worden.

21

PM: Wat was het grootste voordeel van de overstap naar solid-state-kasten?

John: Met de komst van systeem 2 werd het mogelijk om scores bij te houden van geraakte targets bij een vorige bal. Startte die speler z’n volgende bal, dan wist het systeem welke drop targets al geraakt waren, en liet deze spontaan zakken. De EM-kasten voor meerdere spelers konden dit niet. Een aangezien speler 2, 3 en 4 niet mochten profiteren van de scores van speler 1, startte het spel bij iedere bal opnieuw alsof het de eerste bal was.

PM: Als we kijken naar welke titels door jou zijn ontworpen, is de Haunted House met z’n drie speelvelden een echte klassieker.

John: Dat klopt, als je er tenminste één kunt vinden die nog speelt. Er zwerft nog ergens een artikel uit Gameroom Magazine van februari 1998 over deze kast.

De kicker die de bal weer naar het hoofd speelveld moest brengen was de grootste kopzorg. Oorspronkelijk was het een gewone spoel en dat leek prima te voldoen.

Toch kwamen er klachten uit ’t veld dat dit onderdeel

22

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

regelmatig voor storingen zorgde. Na wat aanpassingen werd voorkomen dat er een spanningsverval optrad, waardoor de kicker sterk genoeg bleef.

PM: Haunted House was je laatste ontwerp, maar ook je meest succesvolle.

John: De release van deze titel was erg laat in mijn carrière. Andere titels die daarna zijn ontworpen hebben het niet tot aan de productie gehaald. Ik verliet Gottlieb in 1984, dus twee jaar nadat Haunted House op de markt kwam.

PM: Hoe kijk je terug op het werken met Wayne Neyens?

John: Bij Gottlieb begon mijn carrière. Het was mijn eerste baan, en ik was blij met Wayne als mijn baas. Hij is er altijd voor me geweest. Mijn vader stierf enkele jaren voordat ik bij Gottlieb begon, en met Wayne als mijn mentor was het een geval van de juiste persoon op de juiste plaats. Met alles wat er in mijn leven gebeurde, wist ik dat ik altijd op Wayne kon rekenen. Dit, bovenop een fantastische baan! Ik was blij hem te mogen kennen,

en dat gold voor vrijwel iedereen in de firma. Hij heeft er zelf ook veel plezier aan beleefd, denk ik.

Ik heb altijd contact met hem gehouden, hoewel we elkaar niet regelmatig zagen. Ik verhuisde terug naar Californië in 1984, terwijl Wayne tegen die tijd in Arkansas woonde. We schreven en e-mailden elkaar regelmatig. Ik meen dat hij dat met veel van zijn ex-Gottlieb-collega’s deed. Gezien zijn hoge leeftijd is hij inmid-

dels veel goede vrienden verloren. We hebben gelukkig ook nu nog regelmatig contact. En ik wens hem het beste…

Dit interview is een ingekorte versie. De volledige versie is gratis te downloaden op de website van Pinball Magazine: http://www.pinball-magazine. com/?p=3823

Wayne en John met de Spirit of ‘76

PI N BALL

M

A

G

A

Z

I

( I t ’ s m o r e l i k e a b o o k)

N

E

PINBALL

M

A

G

A

Z

I

N

E

5

Special: Wayne Neyens

Pinball Magazine No. 1

Pinball Magazine No. 2 (uitverkocht)

His entire career at Western and D. Gottlieb including over 150 game designs

Santiago Ciuffo PINBALL (koffietafel fotoboek)

contributions by Gordon Hasse, Bob Herbison, Larry Zartarian + others

Pinball Magazine No. 3

Plus: Pinball Resource, Chicago Gaming, Scott Danesi, Jack Danger, and much more

Pinball Magazine No. 4

www.pinball-magazine.com

Pinball Magazine No. 5

23

NL SeriesSeries 2019 NLChampionship Championship Finale jaargang 2018

Eerste toernooi NLCS, jaargang 2019

Na een reeks van toernooien kregen de 24 hoogst geplaatste spelers uit de ranglijst van 2018 een uitnodiging voor de finale. Om 11.00 uur gaf wedstrijdleider Ad Jonker aan dat er nog even gewacht moest worden omdat één van de deelnemers vertraagd was als gevolg van file door wegwerkzaamheden. Toen Didier Dujardin om 11.15 uur ook binnen was, kon de strijd losbarsten.

De keuze van de kasten en de instellingen zorgden voor een vlot verloop van de kwalificatie. Om 14.30 uur waren de partijen gespeeld. Taco Wouters is altijd een groot voorstander van de instelling 3-ballen-per-spel, maar dit keer had hij het waarschijnlijk liever anders gezien.

De kick off van het nieuwe seizoen was op de dag van de nieuwjaarsbijeenkomst in het NFV Funhouse.

Voor deze eerste wedstrijd kwamen 24 spelers aan de start. De gekozen Matchplay-variant was een kwalificatie op tijd, waarbij het programma steeds een kast en een tegenstander loot. Na 12 rondes volgden kwart- en halve finales (best of 3), gevolgd door een finale met spelers die elk hun eigen finalekast mochten kiezen.

Zaterdag 16 december 2018 NFV Funhouse

De 8 kwartfinalisten waren: Poule A: 1. Bas Vis, 2. Helen de Haan, 3. John van de Wulp, 4. Joachim Reniers Poule B: 1. Didier Dujardin, 2. Martijn van Amsterdam, 3. Bjorn Brand, 4. Mart Oenema De winnaars van de kwalificatie speelden uiteindelijk ook de finale. Daarin was Didier duidelijk de sterkste, zowel op de Congo (keuze Bas) als op de ACDC (keuze Didier). Zo ging de wisselbeker voor het eerst naar België.

En de heel speciale 2e prijs van dit jaar ging naar Vinkeveen. De derde prijs was voor John.

V.l.n.r.: Bas, Didier en John

24

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Zaterdag 12 januari 2019 NFV Funhouse

Verslag van winnaar Mark Heine: Prima opzet en vlot toernooi. Al met al toch een aardig lange dag van 09.45-17.15 uur aanwezig waarvan 6 uur flipperen, bijna topsport :- ). In de finale tegen Ivan Geentjens koos ik heel tactisch de Hoops van Gottlieb. Die had ik op deze dag al 2x eerder gespeeld (daarvoor nog nooit overigens) en dat ging wel aardig, Mijn gok pakte goed uit: ik won met 2,5 miljoen tegen 700.000. Ivan koos The GetAway, daar had hij eerder op de dag scores van 400-500 miljoen mee gehaald. Deze finale pot had hij echter een hoop pech (of was het spanning), want na bal 3 stond hij pas op 12 miljoen en ik stond op 27, dus hoefde ik mijn laatste bal niet eens te spelen.

Na afloop maar een pint als troost voor Ivan aangeboden, want hij speelde de gehele dag heel goed. Helen de Haan-Verbeek werd derde.

V.l.n.r.: Mark, Ivan en Helen

Update eerste kwartaal 2019 Tweede toernooi NLCS, jaargang 2019

Volgende toernooien NLCS, jaargang 2019

Zaterdag 9 februari 2019 NFV Funhouse

Zondag 14 april 2019 NFV Funhouse

Dit toernooi ging van start met 30 spelers. De ‘7 strikes’-variant van Matchplay zorgde voor een heel andere dynamiek dan bij de andere (head-to-head) toernooien. Winnen bleef natuurlijk lekker, maar het was vooral zaak om niet laatste te worden in de partij met 4 spelers. Winnen leverde 0 strafpunten (=strikes) op, 2e of 3e plek zorgde voor 1 strike, terwijl een 4e plek 2 strikes opleverde. Zodra je als speler 7 strikes achter je naam had, had je geen plek meer in de volgende ronde.

De maand maart staat in het teken van de Dutch Pinball Masters. Ook dat toernooi is onderdeel van de NLCS. In april gaan we verder met een toernooi in het clubhuis.

Dit keer op zondag, speciaal voor NFV-leden met een drukke (sport)agenda op zaterdag. Onderstaand de opzet voor het toernooi op zondag 14 april:

Na 8 rondes waren er nog 9 spelers over. In een tiebreak met 5 spelers die op 6 strikes stonden (op de Batman Forever) moest er nog één speler afvallen (dat werd Martijn van Amsterdam). Daarna speelden de 8 overgebleven spelers in twee partijen met 4 spelers de kwartfinales. De beste 3 in elk van die partijen mochten door naar de halve finale (afvallers Quint van Kessel en Lefman Kan). In de halve finales was het spannend, waarbij de beste 2 spelers uit beide halve finales door mochten naar de finale (afvallers Rob Overdijk en Glenn Pellis).

De finale met 4 spelers werd gespeeld op de Creature From The Black Lagoon. Net als in alle andere partijen met 3 ballen. Rob Capel speelde een mindere partij en werd uiteindelijk 4e. De andere finalisten scoorden flink.

Taco Wouters werd uiteindelijk 3e met 216 Mio, Bjorn Brand veroverde de 2e plek met 287 Mio. De overwinning was voor Bas Vis die als eerste speler de lat behoorlijk hoog had gelegd: 453 Mio.

• • • • • • • •

Soort toernooi: Group Match Play (iedere ronde groepen van 4 personen op 1 kast) Scoring: PAPA style (4/2/1/0 punten) Type kasten: Modern (DMD) & Solid State Aantal rondes kwalificatie: 6 (schatting, na 14.00 u wordt geen nieuwe ronde meer gestart) Finaleopzet: 2 partijen halve finale (8 personen), 2 partijen finale (4 personen) TGP: rond de 90% Start toernooi: 10:30u, gepland einde: 17:30u Maximaal aantal spelers: 48 (inschrijven via de NFV-site)

De agenda in de komende maanden ziet er als volgt uit: Zo 14 april Zo 28 april Za 11 mei Zo 26 mei Zo 30 juni

NFV Funhouse (max. 48 deelnemers) Kijk in de agenda op de NFV site NFV Funhouse (max. 48 deelnemers) Kijk in de agenda op de NFV site Eindhoven (max. 16 deelnemers)

‘Alle deelnemers bedankt voor hun deelname...

Alle winnaars van harte gefeliciteerd!’

V.l.n.r.: Bjorn, Bas en Taco

25

Erol Saydam

Flipperen in Athene Athens Pinball Museum Athene: de Griekse hoofdstad is een stad van antieke bezienswaardigheden, eeuwenoude ruïnes zoals Parthenon, talloze aangename cafés en restaurants en niet te missen de Griekse gastvrijheid. Ik moet eerlijk bekennen dat toen mij ter ore kwam dat er zich een flippermuseum bevond in Athene de reis een nieuwe dimensie kreeg. In dit artikel een verslag over dit mooi initiatief.

Het is vrijdagavond 21 december en ik ben op weg met een neef die over is uit Canada naar Athene in Griekenland. Na de avondvlucht op deze vrijdagavond die 2 uur en 43 minuten duurt, land ik op Athene airport waarna ik een taxi neem naar mijn hotel. Helaas is het al een beetje laat om naar het museum te gaan.

De volgende dag ga ik als eerste uitzoeken waar het Athens Pinball Museum (APM) zich bevindt, hoe het eruit ziet en informatie inwinnen.

Het ziet er echt fantastisch uit op papier. Het adres is: Dionysiou Areopagitou & Makri 2, Athina 117 42, tel: +30 21 0924 5958, website https:// www.facebook.com/AthensPinballMuseum/ Maar voor we ons in de wereld van flipperkasten begeven eerst cultuur snuiven van de highlights in Athene city met de “hop on hop off” bus.

Maar zodra de avond valt, bevinden we ons op weg naar APM. Bij binnenkomst worden we hartelijk welkom geheten door een vriendelijke dame die ons de simpele huisregels uitlegt.

Je krijgt een armbandje voor 10 euro

26

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Gevel en entree van het Athens Pinball Museum

en vervolgens heb je van 09:30 tot 23:00 uur onbeperkt toegang tot 107 flipperkasten. Je mag ook zo vaak als je wilt in- en uitlopen. Ze wijst ons waar je kan eten en drinken.

Boven zijn er leuke zitjes, maar als je je drankje mee naar beneden wilt nemen is dat geen probleem.

Overal zijn standaardjes waar je je drankje in kan plaatsen.

Iedere kast heeft een informatiebordje met enige uitleg over de kast, uit welk jaar de kast stamt en hoeveel er zijn geproduceerd. Het woord museum wordt zo eer aan gedaan.

Boven staat een Addams Family Gold uit 1994. Niet om te spelen, maar om naar te kijken.

Beneden staan er maar liefst honderdzeven machines, vanaf EM

tot DMD’s uit de jaren 90. Wel staat er een moderne kast: Stern Pirates of the Caribean. De conditie van de kasten is verder redelijk.

Hier en daar enkele defecten en navraag leert dat er regelmatig onderhoud is van de kasten.

Bij mijn aankomst is het rustig, maar het wordt al snel wat drukker.

27

Onder het genot van wat biertjes en een colaatje-rum is het al snel 23:00 uur, sluitingstijd helaas.

Nog een APM t-shirt als aandenken en het is alweer tijd om terug naar het hotel te gaan.

Nog een dag Athene. Na wat sightseeing op deze zonnige dag (18 graden) besluiten we om terug te gaan naar APM om de rest van de dag daar door te brengen. Immers, bloed kruipt waar het niet gaan kan. Ja hoor, we worden meteen herkend. We spreken met de eigenaar Panos die ons op zijn beurt vertelt over zijn passie. Panos en zijn personeel spreken allemaal goed Engels wat weer fijn voor ons is , zeker omdat we geen woord Grieks spreken. Hij repareert zelf zijn kasten en we mogen een blik werpen in zijn workshop. Hier zie ik een Theater of Magic.

Tot mijn verbazing zijn de plastics totaal gesmolten. Als ik vraag hoe dit mogelijk is, is zijn antwoord “meltdown by standing in the sun”. Panos geeft aan deze zelf te repareren zodat deze snel in het museum kan.

Panos geeft aan zeker naar Nederland te willen komen om onder andere de Nederlandse Flippervereniging te bezoeken. We drinken er nog een biertje op... HOPPA, weer een vink in bucketlist! Dus mocht je als flipperaar op bezoek zijn in Athene, APM is absoluut een bezoek waard!

Panos en Erol

Eigenaar Panos over het ontstaan van het flippermuseum: This endeavour started in August 2017 when me and my wife set out to create a pinball museum in Athens.

The thought behind it was to bring pinball back for people to play and enjoy. Taking the coins out of the equation making them accessible for play with an entrance fee rather than with coins. We set out to get pinball machines from various parts of Greece. Many were in dirty condition, forgotten over time, others were in working condition. Storage lockers were opened to reveal time capsules filled with machines from the past.

28

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

We managed to do what we set out to do in finding these machines only in Greece and salvage the history that went along with them and all our ancestors who had enjoyed them and even carved their initials on them. For us pinball machines represent a walk through the history of pop culture, gaming and technology. Our museum has a full time technical department which restored these machines with dedication to their present condition.

Time of restoration for each machine varies from a week to three months depending on the condition and availability of spare parts and the desired quality level. If you need any more detail send me a message!

Zaterdag 15 juni 2019 zet ‘m alvast16 in je agenda...

Zaterdag juni 2012

zet Ôm alvast in je agenda...

De jaarlijkse ALV en BBQ in Veenendaal!

De Dit jaarlijkse indag Ederveen! keer tevensBBQ de finale van de Lokale Flipper toernooien!

Voor alle NFV-leden

Kom kasten spelen enniet Õs avonds gezellig (Ca. 20 kasten zullen vrij beschikbaar zijn)BBQ-en Deuren open: vanaf 11.00 tot 22.00 Het Funhouse is open vanafu,10:00 uur. u Van 15.00-16.00Het u: Algemene Leden Vergadering (terugblik en Funhouse sluit om 21:00 uur vooruitblik, verantwoording financi‘n), metom Ôrondje van de zaakÕ.

De algemene ledenvergadering begint 15:00 uur Toegang tot de ALV istot gratis! en duurt (naar verwachting) 16:00 uur

Kosten BBQ: Eur. 12,50 voor 12 jaar en ouder Let op: vooraf aanmelden & betalen voor de BBQ* Eur. 5,00 tot 12 jaar (12,50 euro p.p., kinderen tot 12 jaar gratis).

Het verslag van de vorige ALV staat in Spinner 3 van jaargang 27

Aanmelden via catering@nfvpinball.nl, o.v.v. naam, lidmaatschapsnummer, aantal personen.

Aanmelden kan t/m 9 Graag vooraf aanmelden via de website juni.vóór zondag 2 juni..!! (i.v.m. aankopen barbeque) Bijdrage overmaken op rekening 7233926 t.n.v. NFV, Wierden, o.v.v. BBQ/lidmaatschapsnummer.

Graag tot ziens op 16 juni in Ederveen!

29

Tekst: Bart Volman, afbeeldingen: Jean-Paul de Win

Pirates of the Caribbean De regels Net als de andere Jersey Jack Pinball (JJP) kasten zit ook de Pirates vol met tal van regels en manieren om het spel te spelen. Ik zal de belangrijkste basisregels uitleggen zodat je de eerste keer dat je de kast tegenkomt een idee hebt wat te doen.

Bij het starten van een spel heb je de keuze uit maar liefst tweeëntwintig verschillende characters die ieder een eigen gave hebben. Zo zorgt captain Jack Sparrow ervoor dat bij het mystery-award-scherm altijd de twee minst gunstige awards geblokkeerd zijn, zorgt Hector Barbossa ervoor dat je tijdens multibal makkelijker jackpots en super jackpots kunt scoren en zorgt Weatherby Swann ervoor dat je niet geplunderd kan worden door andere speler (het is mogelijk in het spel om goud, punten of zelf een bal van een andere speler te stelen).

upkicker naar het minispeelveld. Dit skillshot levert vijfduizend punten op en verlicht het ‘load cannon’ shot op het mini-speelveld. Voor het derde skillshot plunge je de bal hard, waardoor deze bij de upper flipper komt en je de bal in de scoop kunt schieten. Dat levert je vijfentwintighonderd punten op en geeft je je eerste map award.

De belangrijkste zaken in het spel zijn je multiballs en je chapters. Er zijn zes verschillende multiballs, vijf

Na het selecteren van je character heb je de keuze uit een aantal verschillende skillshots. Voor het eerste skillshot plunge je de bal net hard genoeg om de metalen ramp over te gaan, waardoor de bal in de popbumpers terecht komt. Dit skillshot levert duizend punten op en geeft je een mystery-level. Voor het tweede skillshot plunge je de bal hard genoeg om de bal bovenaan het speelveld tot stilstand te laten komen. Hierdoor komt de bal in de

30

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

daarvan gebaseerd op de vijf Pirates of the Carribean films en een Tortuga multiball.

Curse of the Black Pearl Multiball Schiet de rechterramp om op het bewegende minispeelveld te komen.

Schiet vervolgens de spinners totdat de Load Cannon targets oplichten.

Schiet vervolgens deze targets en daarna linksboven het Cannon schot. Schiet daarna met de action button op het juiste moment op het schip om het te laten zinken.

Daarna kun je de multiball starten via het Port Royal schot (linkerorbit).

Dead Man’s Chest Multiball Schiet de targets aan weerszijden van de schatkist om een bal te kunnen locken in de schatkist.

Lock drie ballen om je multiball te beginnen.

At World’s End Multiball Schiet de rode pijlen die branden bij de negen hoofdschoten. Schiet hierna de linkerramp en de bal zal in whirlpool belanden, waarna de multiball start.

On Stranger Tides Multiball Schiet met de upperflipper de upperloop een aantal keer totdat de pijl bij het schot van kleur verandert. Schiet de upperloop nog een keer om de multiball te starten.

“De belangrijkste zaken in het spel zijn je multiballs en je chapters“

Dead Men Tell No Tales Multiball Schiet de spinner helemaal links in de kast. Na genoeg spins verandert de pijl bij het schot van kleur en kun je door nog een keer het schot te schieten de multiball starten.

Tortuga Multiball Verzamel vijftig goud en schiet de Tortuga saucer rechts onder de popbumpers. Ieder schot is een jackpot en de Tortuga saucer geeft een super jackpot. Daarnaast kun je een add-a-ball krijgen door de vier Gold targets te schieten. Na iedere Tortuga Multiball heb je meer goud nodig om de volgende multiball te starten.

Alle multiballs zijn te ‘stacken’, je kunt dus erg lang spelen als je tijdens een multiball andere multiballs erbij weet te starten. Als een multiball klaarstaat om te starten zie je dat aan de vierkante inserts net boven de flippers. Als een van die inserts snel knippert, kun je de multiball starten.

Naast de multiballs zijn er meer dan honderd verschillende chapters die gebaseerd zijn op scenes uit de verschillende films. Door een van de vijf chapterschoten (linkerorbit, schatkist, linkerramp, innerloop,

linkerlane) te schieten kwalificeer je een chapter. Als je vervolgens de Star Map schiet (rechts van de schatkist) start een van de chapters die je gekwalificeerd hebt. Voor het uitspelen van een chapter moet je een tot acht verschillende schoten schieten, deze staan bovenin het scherm. Voor het uitspelen van een chapter krijg je vijfentwintighonderd punten plus tweehonderdvijftig voor ieder volgende chapter, daarnaast krijg je een bonus op basis van de tijd die je nodig over hebt (vijfentwintig keer het aantal schoten keer het aantal seconden). De chapters kun je ook tijdens multiball starten.

Er zijn vijf verschillende Wizard Modes in de kast en er is een Final Wizard Mode die kunt spelen als je alle vijf Wizard Modes hebt uitgespeeld. Om een Wizard Mode te kunnen starten dien je de multiball en vijf verschillende chapters van diezelfde film uit te spelen. De Wizard Modes zijn erg veel punten waard maar om er te komen is erg lastig en zal je maar zelden lukken.

Er zit uiteraard nog heel veel meer in de kast dan hierboven beschreven, als je wilt weten wat er verder in de kast zit, zoek dan de rulesheet op op tiltforums.com. Op de volgende twee pagina’s vind je de rules flow.

31

32

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

33

Ronald Eijkman

Digital Pinball Rollerball & Fireball - MSX

In deze editie van Digital Pinball gaan we naar de MSX kijken. Het concept van de MSX was aardig vooruitstrevend, enigszins te vergelijken met de PC compatibele computers die later uitkwamen. De MSX was namelijk de eerste industriestandaard voor homecomputers. Dat betekende dat elke fabrikant de computer kon gaan bouwen. In ons land zag je voornamelijk de Philips-variant van het MSX-concept.

34

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Philips MSX-1 VG-8020

De MSX standaard werd in 1982 geïntroduceerd. MSX zou volgens de ontwikkelaars staan voor ‘Machines with Software eXchangeability’.

De MSX-software zou op iedere computer kunnen draaien waar het MSX-logo op stond, en dat was voor die tijd aardig revolutionair.

Grote merken als Sony en Philips brachten meerdere MSX-computers uit, en in Nederland zul je wellicht de variant van Philips, die in 1984 werd gelanceerd, wel eens in een huiskamer hebben zien staan. Maar ook producenten als Panasonic, Canon, Goldstar, Toshiba, Casio, Pioneer en vele andere gingen met de standaard aan de slag. Ondanks het goede idee, was de MSX niet heel erg succesvol.

Dat kwam natuurlijk met name door de enorme concurrentie die de MSX moest aangaan met bijvoorbeeld de Commodore 64 (C64), en in mindere mate met de ZX Spectrum. Voor de game-markt was de MSX ook niet echt een verbetering ten opzichte van bijvoorbeeld de C64. De MSX kon net als de C64 zestien kleuren tegelijk weergeven, en had tevens een driekanaalsgeluids-chip aan boord.

Pas toen de MSX2 werd uitgebracht in 1985 kon de strijd echt worden aangegaan met de Atari en de Commodore computers. De MSX werd, net als veel andere homecomputers, voornamelijk gebruikt als spelcomputer. In dit artikel kijken we naar een flipperspel voor de MSX1 en een voor de MSX2.

Flipperspellen op de MSX Veel succesvolle games voor de MSX waren games die al eerder op de ZX Spectrum waren verschenen, of games die je in de arcadehallen kon vinden. Toch zijn er ook games specifiek voor de MSX uitgebracht. Een originele MSX-game die iedereen wel kent is Metal Gear. Flipperspellen zijn er ook voor de MSX. Voorbeelden zijn Enchanted, Macadam Bumper, Thunderball en Trickboy. Allemaal flipperspellen die op één scherm passen, en daarom het bekijken wellicht wat minder waard zijn. Daarom kijken we naar een flipperspel, exclusief uitgebracht op de MSX, dat meer dan één scherm beslaat.

“Grote merken brachten de MSX uit, en in Nederland zul je misschien de Philips variant in de huiskamers hebben zien staan“

Enchanted, Macadam Bumper en Trickboy

Rollerball Dit flipperspel is uitgebracht in 1984 voor de MSX1. Technisch is dit een aardig hoogstandje, omdat het flipperspel niet op één scherm past. Sterker nog, de hele flipperkast bestaat uit maar liefst vier schermen. En elk scherm heeft z’n eigen setje flippers. Als je de bal afschiet, kom je in het bovenste scherm terecht. Daar heb je een groene spinner, drie rollovers en een zwart gat met daarvoor twee dropdown targets.

35

Titelscherm en de vier speelvelden van Rollerball

Geen idee wat het zwarte gat doet, ik heb de bal er niet in kunnen krijgen. De punten haal je hier in ieder geval door de bal door de A-, B-, en C-lanes te schieten.

Als je de bal verliest, kom je in misschien wel het leukste deel van het flipperspel, namelijk het deel met de fruitmachine.

Aan de zijkant zijn diverse targets met een A, B, of een C. Deze activeren respectievelijk de eerste, tweede en derde roller van de fruitmachine. Doel is natuurlijk om drie dezelfde plaatjes te krijgen, wat aardig wat punten oplevert. Als je de bal in dit scherm verliest, rolt deze helemaal naar onderen.

In dit onderste scherm moet je vooral zorgen dat je bal niet draint, want dan ben je ‘m echt kwijt. De bedoeling hier is voornamelijk dat je de droptargets aan de rechterkant schiet, waarna het pijltje boven het gat aan de linkerkant wit wordt. Schiet je de bal vervolgens in dat gat, dan wordt de bal naar het derde scherm afgeschoten en kun je weer met de fruitmachine aan de slag.

Er is ook een gat tussen de flippers van het bovenste scherm ontstaan. Als de pijltjes naar boven wijzen, schiet de bal naar het vierde scherm omhoog. Lukt het je helemaal niet om weer boven te komen, dan kun je vanaf het eerste scherm je bal altijd nog naar het tweede scherm schieten. Dit scherm zit propvol met targets, die allemaal een dikke bonus opleveren.

Rollerball is echt een leuk flipperspel.

Het spel bevat maar één flipperkast, maar de verschillende schermen geven je toch het gevoel in een andere kast te zitten. Wat balgevoel betreft, is daar ook niets mis mee, de balbewegingen zijn aardig natuurgetrouw. De bediening van de flippers werkt wel enigszins vertraagd, waardoor je snel de neiging hebt om heel hard op de knoppen te gaan drukken. Maar al met al echt een heel geslaagd flipperspel.

36

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Fireball Kijken we gelijk ook even naar een flipperspel dat is uitgebracht voor de MSX2. Deze variant is zoals gezegd in 1985 uitgebracht en heeft meer geheugen en meer processorkracht aan boord, en is dus ook klaar voor de wat meer geavanceerde games. Het flipperspel in kwestie is Fireball, dat overigens weinig weg heeft van Bally’s Fireball uit 1972. Bij dit spel, dat is uitgebracht in 1987, wordt de illusie gewekt dat de flipperkast waar je naar kijkt 3D is. Als de bal zich achterin het speelveld begeeft, is deze ook kleiner dan wanneer deze dichter bij de flippers rolt. Leuk detail is ook dat wanneer de bal over een switch in een lane rolt, je de switch ook daadwerkelijk naar beneden ziet gaan. De bal rolt heel actief rond en de flippers reageren scherp.

Maar ik moet eerlijk toegeven dat ik dit flipperspel niet lang genoeg heb gespeeld om ook maar iets over de regels te kunnen zeggen. En dat heb ik wel vaker met spellen die er goed uitzien, maar wat gameplay betreft niet uit de verf komen. Misschien gebeurt er te weinig op het speelveld van deze Fireball.

Omdat het speelveld in 3D is uitgevoerd, en ook nog op het scherm moet passen, ziet het er allemaal wat priegelig uit. Je kunt de bal ook niet echt gericht ergens naartoe schieten. Om op de loop in het midden te schieten moet je echt heel erg je best doen, zelfs al schiet je de bal met het bovenste deel van je flipper, dan nog schiet de bal erlangs. Maar als deze flippersimulatie niet echt wat is, waarom laat ik ‘m dan zien? Om maar weer eens duidelijk te maken dat een mooi uiterlijk niet garant staat voor speelplezier.

Die gaan we zelf spelen!

Als je MSX-spellen weer wilt spelen, heb je natuurlijk een MSX nodig, en de cartridges van de spellen. Als je die niet hebt, kun je een emulator downloaden, en de spelbestanden van de flipperspellen in kwestie. Voor het spelen van bovengenoemde spellen heb ik de BlueMSX-emulator gebruikt. Op https:// www.dosgamers.com/msx/msx-emulator-bluemsx vind je een prima handleiding om deze emulator op Windows aan de praat te krijgen. Er zijn verder ook nog wat websites die een emulator in de browser hebben draaien. Een voorbeeld daarvan is https://file-hunter.com/ MSX/. Een lijst met beschikbare games staat aan de linkerkant.

De drie schermen van Fireball, aan elkaar geplakt

37

Tekst en foto’s: Rens Hooijmaijers

Modding Madness To mod or not to mod: Metallica Pro Als ze vragen aan mij wat vind je zo leuk aan flipperen, zeg ik altijd dat het een drieeenheid is: sociaal contact, het spelletje en het ‘spelen/verfraaien’ met de techniek van een kast. Ik vind ze alle drie belangrijk, maar in dit artikel wil ik eens inzoomen op het genoemde derde aspect: techniek en dan met name het modden van een flipperkast.

Deel 2 in deze serie: METALLICA PRO

38

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Er zijn genoeg flipperliefhebbers die hier niets in zien, maar ik houd van spiegeltjes en kraaltjes zullen we maar zeggen en het tweaken van een flipperkast om hem nog meer naar mijn zin te maken, het zogenaamde modden, is iets waar ik veel plezier in heb.

Deze Metallica Pro heb ik sinds augustus 2013 en toen HUO (Home Use Only) aangekocht van de eerste eigenaar. Ik kan me nog herinneren dat ik deze flipperkast nieuw speelde voor een artikel in de Spinner en gelijk dacht: ‘K*t, dit gaat me geld kosten’.

Net als met de AC/DC was er gelijk een klik mee. Waar ik de AC/DC gelijk moest hebben had ik hier overigens wel een paar maanden geduld.

En dan is hij geleverd en speel je de eerste ballen erop en begon ik al snel te denken: ‘Hmm, hoe kan hij nog mooier worden?’ Ik had inmiddels dankzij de AC/DC al wat ervaring in het modden.

En daar gaat dit artikel over. Om je te laten zien wat er allemaal wel mogelijk is en te verkrijgen is. En yep, soms is het echt over de top.

De Metallica in volle glorie

Als we beginnen van boven naar beneden dan zien we eerst een zelfgemaakte topper. Deze bestaat uit twee plasmabollen met daarin ‘bliksemflitsen’ (staan ook op de backboard van het speelveld). Ertussen geplaatst is een piepschuim grafsteen uit de Halloween-collectie van de Action met verlichting vanaf onderen en twee leds in de ogen van één van de schedels, een EUR 2,- mod.

En waarom? Niet omdat het moet, maar omdat het kan. Flipperen is een hobby en is voor plezier en zo moet je dit ook zien. Niet alle mods moet je even serieus nemen.

Gaan we verder omlaag dan zien we in de backbox dat de TL vervangen is door een interactief led-backboard met led-flashers (die gekoppeld zijn aan flashers op het speelveld, waardoor de translite oplicht op diverse plekken zoals we kennen van de backboard in B/W-flipperkasten bijvoorbeeld).

Tevens zijn de luidsprekers voorzien van verlichting (ook geluidgestuurd) en inserts en heeft het paneel een sticker gekregen ter verfraaiing van het saaie zwart (en in dezelfde stijl als de pinblades).

Meest opvallend is echter wel dat er een kleuren-smartdmd-lcd-display is gemonteerd. Waar een colordmd een

plug&play-oplossing is om een saai oranje dmd-display om te toveren in een prachtig kleurenscherm is een smartdmd meer een diy-verhaal. Je koopt dan een los lcd-display zoals bijvoorbeeld in laptops gebruikt wordt, hangt er een Raspberry PI aan en met een speciale software (smartdmd in combinatie met Pinball Browser) waarmee je zelf je animaties kunt kleuren of als er al iemand een kleurenfile gemaakt heeft deze kunt gebruiken.

Deze kun je dan desgewenst zelfs naar wens aanpassen. In een eerdere Spinner heb ik hier al eens over

geschreven. Ook zichtbaar is dat de luidsprekers zijn vervangen door een betere kwaliteit luidsprekers: Visaton.

Met betrekking tot geluid: niet zichtbaar maar er is ook nog een actieve subwoofer gekoppeld aan de MET. Je wilt tenslotte je buren deze fantastische muziek niet onthouden toch?

Deze subwoofer is ook gekoppeld aan de AC/DC. Het linkerkanaal op de AC/ DC en het rechterkanaal op de Metallica. Zo kun je één stereosubwoofer inzetten voor twee flipperkasten.

Maar een tipje van de sluier wat, naar mijn mening, de mooiste mod is die je voor een Metallica PRO kunt kopen

39

(L) Sparky goes Hawaï (R) Total Theater Mod zie je ook net hier. In de backbox zie je namelijk een rode printplaat gemonteerd die hier origineel niet hoort.

Dit is de zogenaamde Total Theater Mod van Redshift. Hiermee emuleer je de lichtshow van een Premium-LE in een PRO. Het bestaat uit het besturingsdeel dat je net ziet en het uitbreiden van de GI-verlichting. In een PRO speelveld zijn namelijk dezelfde uitsparingen aangebracht als in een Premium-LE speelveld, alleen waar ze in de Premium-LE allemaal gevuld zijn met de rood-wit-blauwe GI verlichting is in de PRO alleen de witte verlichting aangebracht. Je brengt dus alsnog de missende rood-blauwe verlichting aan (en vervangt ettelijke witte door een gekleurde) en dat geheel sluit je aan op de extra printplaat in de backbox. Deze printplaat ‘luistert’ verder naar wat er op het speelveld gebeurt (kijkt mee in de schakelmatrix als het ware) en weet zo wat er met de verlichting moet gebeuren op het speelveld om een Premium-LE te emuleren. Echt een opwaardering van je Metallica flipperkast.

De totale tijd om dit werk te realiseren bedraagt circa 3 uur.

Dan zakken we af naar het speelveld.

Als we van achteren naar voren gaan, valt gelijk de ‘geverfde’ Sparky op.

40

Deze ‘Sparky goes Hawai’ versie is werk van meesterschilder Geert Koop en is de eerste die hij ooit gedaan heeft. Ik ben behoorlijk trots op dit meesterwerk kan ik wel zeggen, kijk maar eens goed naar de details die hij heeft aangebracht: Hell Yeah.

En dat een smartdmd een diy-project is, is hier een voordeel. Doordat je zelf kunt kleuren, heb ik de vleeskleu-

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Diverse mods verfraaien deze slang

rige Sparky in de animaties kunnen vervangen door een groene versie gelijk aan die op het speelveld.

Wat zien we nog meer? We zien op zowel de linker- als rechterramp een ledstrip aangebracht. Tevens is de slang niet alleen voorzien van tanden en leds in de ogen, maar is er in de rechterramp een sticker aangebracht waardoor het lijkt of de slang door

Uit welke kast komt deze target??

de ramp heen kronkelt. En wat een riemgesp en een paar ventieldopjes kunnen doen zie je gemonteerd in de binnenbocht van de rechterramp.

Deze ventieldoppen bevatten intern een ledje dat gekoppeld is aan de verlichting van de twee inlanes.

In de linkerfuellane is de target vervangen door een ander model uit een andere flipper. Ik laat aan jullie over om te raden uit welke….

En natuurlijk is ook die voorzien van ledverlichting. Ook de fuel-standuptargets zijn voorzien van verlichting vanaf onder.

Kijken we naar de zijkanten dan vallen natuurlijk de pinblades op.

Om de pinblades mooier te laten uitkomen zijn er gecamoufleerd opgestelde UV-ledstrips gemonteerd die gekoppeld zijn aan de flasher bij Sparky. Als die nu afgaat, heb je echt een zonnebril nodig.

En hoezo levert Stern de Metallica zonder Spinners? Dan monteer je gewoon alsnog een paar toch? En als luchtig detail een skelet op een fiets.

Holland meets Metallica, zullen we maar zeggen.

Helemaal onderaan zien we een transparante oranje apron voorzien van verlichting die ook interactief gekoppeld is aan de GI en een flasher.

Echt een aanbeveling. Ook is de apron voorzien van verlichting die schijnt op de plaats waar normaal de bal onder de apron verdwijnt. Hoe dat er precies uitziet, zie in je bijgaande foto’s.

Op het speelveld vind je verder nog ter bescherming een speelveldprotector, een mooie sticker om die saaie melkglas insert af te werken

41

Nog meer LED elementen in de Metallica

waar de ball-locks worden weergegeven, witte siliconen rubbers van Led4Pin (ten opzichte van standaardrubber gaat siliconen langer mee, is mooier wit vind ik, geeft minder af en is makkelijker schoon te maken), flipperbats, verlichtte starpost bij de slingshots, diverse plastic protectors, et cetera.

Onder het speelveld vind je in het cabinet nog een shaker, Visaton W200 basluidspreker en een 230 VAC stekkerblok om de diverse mods te voeden. Het cabinet kent verder nog een set verlichte flipperknoppen en plastic cabinetbeschermers, ontspiegeld glas, under-cabinet ledstripverlichting (ook geluidgestuurd) en een externe volumeregeling.

Ik hoop dat dit artikel je een idee heeft gegeven van wat allemaal mogelijk is. Een aantal zaken is echt vrij eenvoudig zelf te maken met wat kennis van leds en een paar rechterhanden. Ik vind het het leukst om dingen zelf uit te zoeken en te maken, daarom bijvoorbeeld een smartdmd en geen colordmd, al is een aantal van de getoonde mods inderdaad een koopartikel.

Als ik kijk naar wat er van deze Metallica geworden is, mag je, denk ik, wel met recht spreken over een Metallica PROMIUM. Heb je ook een gemodde kast waar je graag over wilt vertellen? Meld het me dan op redactie@nfvpinball.nl

42

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Evenementen agenda Maand

Dag

Datum

Locatie

Tijden

Thema

April

zondag vrijdag

14 26

Veenendaal Veenendaal

10:00 - 18:00 15:00 - 23:00

Clubhuisdag | NL Championship Series Funhouse Friday

Mei

zaterdag vrijdag

11 31

Veenendaal Veenendaal

10:00 - 18:00 15:00 - 23:00

Clubhuisdag (+ toernooi) | EM workshop Funhouse Friday

Juni

zaterdag zaterdag vrijdag

1 15 28

Veenendaal Veenendaal Veenendaal

10:00 - 18:00 10:00 - 21:00 15:00 - 23:00

Klusdag Alg. ledenvergadering | BBQ | Finale LFC Funhouse Friday (Geen activiteiten gepland)

Juli Augustus

vrijdag zaterdag

30 31

Veenendaal Veenendaal

15:00 - 23:00 10:00 - 18:00

Funhouse Friday Klusdag

43

44

NFV Spinner Magazine | jaargang 24 | nummer 4

Tekst: Bas Vis, foto’s Paragon: Santiago Ciuffo

Mijn favoriete flipperkast Paragon Mijn liefde voor de Paragon gaat al terug tot de jaren 80 van de vorige eeuw. Deze solid state widebody stond in één van de speelhallen van Slagharen. Ik betaalde geld om het park binnen te mogen, deed een looping in de achtbaan en gaf vervolgens extra geld uit om te mogen spelen op deze kast. Ik vond ‘m prachtig, de flipperopstelling uitdagend en het grote speelveld heel bijzonder.

Voor een kwartje kreeg je drie ballen. Het was behoorlijk uitdagend om de letters PARAGON te spellen om het karakteristieke ‘prrrrl-prrrrl-prrrrl’-geluid te horen en de bijbehorende 50.000 punten te krijgen.

Ongetwijfeld hadden de vrienden waarmee ik de tienertoerreis vanuit Brabant naar Noordoost-Nederland maakte het nodige commentaar: wie reist er nu meer dan tweeënhalf uur om te gaan flipperen?

Toen ik ergens rond 2007 een advertentie op Marktplaats tegenkwam waarin een Paragon werd aangeboden, was ik heel resoluut: die wilde ik hebben. Ik nam contact op met de eigenaar. Die woonde in Borger. Juist ja, Noordoost-Nederland, dat paste helemaal in het plaatje. Volgens mij is er weinig overleg geweest (daar klaagt mijn vrouw wel vaker over :- )) en ben ik met zoon Tom en dochter Julia op zondag op weg gegaan.

We maakten er een dagje uit van. Geen rit naar Artis of Slagharen, maar een speurtocht naar een Paragon.

De kast stond in een klein hok achter een huis en was stoffig, maar uiterlijk in prima conditie. Heb ik nog een spel gestart? Of heb ik ‘m zo ingeladen tegen achterlating van 350 Euro? Van onderhandelen zal wel weinig terecht zijn gekomen. De jonge kids stonden er wat verbaasd bij. Wilde papa echt die oude kast met de kop van zo’n wild beest? Ja, dat wilde hij.

Ook nu speel ik er nog regelmatig op. Het is geen moeilijk spel, maar het blijft een uitdaging om er goed op te scoren. Op het DPO 2018 stond de kast in de line-up bij de Classic Match. Op zondag, tegen sluitingstijd, liep Paul Faris langs. Het prachtige artwork is van zijn hand. We hadden een kort gesprek waarin we beiden concludeerden dat dit tijdloze kunst met een hoofdletter K is.

Leuke blijvende herinnering: de handtekening van Paul op de kopruit (wel klein natuurlijk)!

127.pdf

4

3/22/14

9:55 PM

Paul Faris signeert de Paragon van Bas. Op de achtergrond Jim Patla

Paragon op ipdb.org Gemiddelde score: 7,9 Gemaakt door: Bally Manufacturing Company (Bally) Gemaakt in: Juni 1979 Type: Solid State Aantal gemaakt: 9.120 Ontwerp door: Greg Kmiec Artwork door: Paul Faris

45

Tekst: Rens Hooijmaijers

Resultaat poll modernisering collectie Eerder dit jaar is er een poll opgestart waarin de leden gepolst werden waar hun voorkeur naar uit ging als het ging om flipperkasten aan te kopen vanaf bouwjaar 2000.

Dit in het kader van modernisering van de collectie.

In dit artikel volgt een verslag van de resultaten hiervan.

Ieder jaar wordt er gekeken wat er van het budget gebruikt kan worden om de collectie uit te breiden. Dit naast natuurlijk de investeringen in het onderhoud en dergelijke. Streven is de uitbreiding te combineren met modernisering van de collectie.

Het zwaartepunt van de collectie ligt momenteel duidelijk in de jaren negentig. Ook onderhoudstechnisch heeft verjonging zijn voordelen natuurlijk. Zo is de collectie de laatste jaren uitgebreid met onder andere Lord of the Rings, Batman Dark Knight, Pirates of the Caribbean en de Metallica.

Een aantal jaren terug is de leden al naar hun mening gevraagd, maar sindsdien zijn er weer een hoop nieuwe titels bijgekomen. Daarom is er dit jaar weer een nieuwe poll uitgevoerd met alle flipperkasten van bouwjaar 2000 of jonger (en nog niet aanwezig in de NFV-collectie) waarvan we hier verslag doen.

Men kon éénmalig stemmen op maximaal drie kasten. Met betrekking tot de namen van flipperkasten

46

595 stemmen

de volgende toelichting. Daar er bij JJP geen verschil in spelverloop is tussen de basisuitvoering en de gelimiteerde uitvoeringen zijn deze niet apart vermeld. In totaal zijn er 595 stemmen uitgebracht wat zou betekenen, bij 3 stemmen per stemmer, dat er 198 stemmers zijn geweest.

Van deze 595 stemmen zijn er 467 uitgebracht door ingelogde leden.

Een analyse van de enquête leidt tot de volgende resultaten.

Duidelijke winnaar is The Big Lebowski van Dutch Pinball.

Dit gevolgd door de Dialed In! en als verrassende derde, daar deze pas

Op basis van het aantal stemmen:

Op basis per thema:

Plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 28 19 20

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Flipperkast The Big Lebowski Dialed In! Guardians of the Galaxy pro The Hobbit Ghostbusters pro AC/DC Premium Iron Maiden pro Game of Thrones Tron pro Ghostbusters Premium The Walking Dead pro Iron Maiden Premium Star Trek Stern pro Star Trek Premium Stern Wizard of Oz The Simpsons Pinball Party Pirates of the Carribean JJP Deadpool pro Batman66 Stern Premium AC/DC pro

Stemmen 57 42 28 25 22 21 20 19 19 18 16 16 15 15 14 14 12 12 11 11

Plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Flipperkast The Big Lebowski Dialed In! Ghostbusters Iron Maiden Guardians of the Galaxy AC/DC Star Trek Stern Game of Thrones The Hobbit The Walking Dead Tron Deadpool Star Wars Stern The Simpsons Pinball Party Wizard of Oz Pirates of the Carribean JJP Batman66 Stern Houdini Ripley's Believe it or Not Total Nuclear Annihilation

Stemmen 57 42 40 36 35 32 30 28 25 22 20 16 16 14 14 12 11 10 10 9

The Big Lebowski is de winnaar van de poll

kort op de markt is, de Guardians of the Galaxy pro. Als laatste eindigde overigens Striker Extreme met nul stemmen.

Zouden we de verschillende uitvoeringen van een thema groeperen (dus in geval van Sterns de PRO-PREMIUM-LE) dan is er de volgende uitslag per thema: Nu meldt de Ghostbusters zich in de top 3 als thema, maar blijven nummers 1 en 2 ongewijzigd.

Het aantal stemmen voor een Iron Maiden, Deadpool, TNA, Pirates of the Caribbean JPP en Houdini is overigens ook frappant. Hoeveel stemmers zouden deze ook daadwerkelijk hebben gespeeld en weten of deze werkelijk leuk genoeg is om in het clubhuis te hebben staan?

Waarschijnlijker is hier dat men hierop heeft gestemd in de hoop dat deze leuk is of omdat men graag het allernieuwste heeft.

Als we kijken naar waar deze typen flipperkasten typisch voor gaan in waarde zou in de prijscategorie < EUR 5.000 er geschat de volgende Top20-ranking zijn: Op basis < EUR 5.000: Plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Flipperkast Ghostbusters pro Game of Thrones pro Tron pro The Walking Dead pro Star Trek Stern pro The Simpsons Pinball Party AC/DC pro Ripley's Believe it or Not Indiana Jones Stern Shrek Transformers pro Avengers pro Family Guy 24 Elvis Iron Man The Rolling Stones Terminator 3 Mustang pro Wheel of Fortune

Stemmen 22 19 19 16 15 14 11 10 8 8 7 6 6 5 5 4 4 4 3 3

En natuurlijk fluctueert de waarde enorm met de uiterlijke staat van een flipperkast en zijn dit puur persoonlijke schattingen van de schrijver. Gelukkig is de uiterlijke staat voor de NFV wat minder belangrijk, als het maar niet te erg is, zolang de technische staat oké is en de prijs in verhouding is tot de uiterlijke staat.

Als laatste een Top10 voor flipperkasten waarvan de geschatte waarde < EUR 3.500,- is Op basis < EUR 3.500: Plaats 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Flipperkast Ripley's Believe it or Not Indiana Jones Stern Shrek Transformers pro Avengers pro Family Guy 24 Elvis Iron Man Terminator 3

Stemmen 10 8 8 7 6 6 5 5 4 4

Deze resultaten geven het bestuur een mooie leidraad bij het aankopen van ‘nieuwe’ flipperkasten voor de collectie.

Het bestuur zal uiteindelijk steeds een afweging maken van beschikbaar budget versus de staat van de flipperkast en de gewildheid hiervan.

Ook wordt er gekeken naar een goede mix van de collectie (recreatie- en wedstrijdspelers hebben ieder hun eigen eisen) en waardevastheid van sommige titels.

Een flipperkast met een lagere ranking in de poll in combinatie met een scherpe aanschafprijs kan zo alsnog tot in de collectie geraken.

Eerlijkheidshalve gezegd zal een Ghostbusters pro onder de EUR 5.000,- een uitdaging zijn, maar ze zijn er incidenteel wel.

47

Ruud Kooij

Visual Pinball Cabinet Hyperpin en PinballX Ik ben zelf sinds 2007 in het bezit van flipperkast(en). Maar ik ben al veel langer weg van het flipperen. Natuurlijk vroeger op de pier in Scheveningen en later had mijn tante zelfs een Gottlieb Polo thuis met Vari Target.

Hier was ik niet achter vandaan te slaan, dus vandaar misschien ook mijn liefde voor Em’ers. Maar ook digitaal heb ik het flipperen ook altijd leuk gevonden.

Vroeger flipperde ik digitaal omdat zo’n kast thuis gewoon niet te betalen was voor een kind en ook omdat ik altijd spelletjes leuk heb gevonden. En eerst dus spelcomputers en later pc’s waar altijd wel flipperkastspelletjes op te vinden waren.

In 2012 heb ik, nadat ik hier op het NFV-forum al het een en ander over had gelezen en gechat, van Edmond te Kiefte zijn lege Visual Pinball Cabinet overgenomen, omdat hij deze verkocht. Een droom kwam uit, want nu kon ik hierin zelf alle hard- en software gaan inbouwen en installeren (er is ook nog een hoop op NFV-forum over te lezen, zoek op ‘visual pinball casemod’).

Ik had via internet op allerlei forums al van alles hierover gelezen en kon dit nu in de praktijk gaan brengen.

Ik ben gelijk op zoek gegaan naar de hardware ervoor aangezien een hoop software al wel aanwezig was.

Ik moet zeggen dat ik een hoop plezier heb gehad van deze kast zelfs al was hij nog steeds niet helemaal af (bloos).

48

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Bijschrift.

Kleur bol naar soort artikel

Ruud’s oude Visual Pinball Cabinet draait op Windows XP

Ik ben wat dat betreft iemand die liever speelt dan bouwt. Dat komt ook omdat ik op mijn werk als functioneel beheerder ook al veel bezig ben met problemen oplossen, waardoor ik hier in mijn vrije tijd niet altijd zin in heb. De kast speelt goed, maar er zijn nog steeds zaken die eigenlijk gedaan zouden moeten worden, zoals verlichting van de knoppen, de plunger aansluiten (wel de hardware ervoor, maar deze nog niet aangesloten op pc), ik gebruik hier nu gewoon een knop voor.

De kast draait op Hyperpin en nog op Windows XP dus dat zou ook eens moeten worden aangepast, want dat wordt niet meer ondersteund.

Maar dat zal er voor mij waarschijnlijk niet van komen, want ik heb inmiddels een veel mooiere weten te bemachtigen. Hiervoor heb ik wel mijn STTNG moeten opofferen aangezien ik deze ervoor heb inge-

ruild. Nu is deze VP kast ook veel moderner en heeft twee schermen (één voor het speelveld en één voor de kopruit) en een echte kleuren-DMD (Dot Matrix Display) die ook in een “echte” DMD-flipperkast wordt gebruikt.

“Ik ben iemand die liever speelt dan bouwt, omdat ik op mijn werk al veel problemen op moet lossen“ De specificaties van dit Visual Pinball Cabinet zijn ook van deze tijd en ik kan nu dus ook echt de laatste nieuwe Visual Pinball kasten (VPX) hierop spelen. Er draait momenteel PinballX op als Frontend (software

waarmee via de knoppen van het cabinet verschillende pinballsystemen en/of flipperkasten kunnen worden opgestart).

Verder heb ik ook een cabinet key om onder andere de nieuwe Williams flipperkasten van Pinball FX3 in cabinet mode (fullscreen) te kunnen spelen. Tevens is hier wel de plunger aangesloten zodat, als je deze naar achter haalt, dit ook echt digitaal op het scherm te zien is. Er zitten contactors (relais) in aan de binnenkant van het cabinet die aangesloten zijn op onder andere activering van flippers en bijvoorbeeld popbumpers en slingshots, waardoor je het qua geluid hoort maar het ook aanvoelt zoals wanneer een flipper in een echte flipperkast wordt geactiveerd.

Je hoort een harde klak en je voelt dit dus ook net als in het echt. Ook kun je echt nudgen zodat het flippergevoel dus echt compleet is.

49

Visual Pinball Cabinet met kinky Elvira artwork

De Visual Pinball kast is voorzien van een mooi artwork van Elvira, wat ook als je er niet op speelt een mooie aanblik geeft in de gameroom.

Er staan momenteel zo’n tweeëntwintig Visual Pinball VPX kasten op, maar ik ben nog bezig om dit langzaam uit te breiden aangezien er nog zoveel leuke kasten te vinden zijn.

Ook heb ik de zes Bally/Williams kasten van Pinball FX3 erop staan.

Ik heb voor de eerste drie kasten ook mee mogen helpen met de beta-test.

Dat is ook iets wat ik altijd wel leuk vind om te doen want dan kun je ze als eerste spelen en helpen met de verbetering ervan. Dit helpt zowel hen als jezelf, want ik kon nu ook gelijk bepaalde zaken aangeven die betrekking hadden op het spelen hiervan in een cabinet. Aangezien dit toch anders is dan op een Playstation of op een pc- of laptopscherm met een toetsenbord. Want alleen al de beeldinstellingen zijn veel belangrijker in een cabinet aangezien je natuurlijk wel het hele speelveld wil zien alsof je naar een echt speelveld in een echte flipperkast kijkt.

In Visual Pinball heb je daar een POV (Point Of View) instelling voor.

Hierbij kun je dan het speelveld over het scherm verdelen met behulp van de knoppen maar ook bijvoorbeeld de kijkhoek aanpassen et cetera. In Pinball FX3 is het helaas (nog) niet zo uitgebreid, maar ze hebben het daar

50

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

standaard al behoorlijk goed voor elkaar. Ook worden op beide systemen nog steeds verbeteringen doorgevoerd hoe de bal beweegt en reageert en dit wordt steeds realistischer. Het is dus nog steeds virtueel maar het wordt steeds realistischer en het is hoe dan ook een uitstekende mogelijkheid om allerlei “echte” flipperkasten die je graag zou willen hebben, maar waar je het geld of de ruimte niet voor hebt, te kunnen spelen. En er zijn natuurlijk voor de liefhebbers ook hele leuke Visual Pinball kasten die niet in het echt te koop zijn, maar wel leuk zijn om hierop digitaal te spelen.

Mocht je eens in de buurt zijn en/ of zin hebben er eens op te komen spelen, stuur maar een berichtje via het NFV-forum.

Bijschrift.

Kleur bol naar soort artikel

Deze VP heeft twee schermen en een echte color DMD aan boord

NFV Vacaturebank Onze vereniging groeit gestaag... Steeds meer leden bezoeken de Funhouse Fridays, clubhuisdagen en klusdagen. Een team van vrijwilligers maakt dit mogelijk. Echter, er is dringend behoefte aan meer ondersteuning om deze groei ook in de toekomst goed aan te kunnen. Daarom een oproep aan alle leden om ook te komen assisteren.

Heb je een paar uurtjes per week te besteden en wil je onze vereniging ondersteunen?

Meld je dan aan voor één van de functies die hieronder staan vermeld. We heten je alvast van harte welkom!

Verenigingsvoorzitter NFV (gemiddeld 4 uur per week) - Energieke flipperliefhebber met bestuurlijke vaardigheid/ervaring Je taken zijn ondermeer het ontwikkelen en aanscherpen van het beleid en de visie van de NFV, het aansturen van coördinatoren en activiteiten. Je bewaakt de uitvoering van het - door het bestuur - gekozen beleid.

Ook coördineer je de interne en externe communicatie van de vereniging. En wellicht de belangrijkste taak: Je bent de spreekbuis van de vereniging namens het bestuur.

Je kwaliteiten liggen met name op het vlak van besturen en teambuilding. Enthousiastmerend, besluitvaardig en vasthoudend bewaak je de visie met een helicopterview. Hoewel sensitief en een bruggenbouwer, moet je soms ook over een ‘olifantenhuid’ beschikken.

Coördinator flipperactiviteiten in het NFV Funhouse (gemiddeld 1 -3 uur per week) - Enthousiaste doener met organisatie talent Je taken zijn ondermeer het plannen van activiteiten van de NFV, inclusief de voorbereiding, uitvoering en begeleiding van de diverse evenementen. Hiervoor zijn draaiboeken beschikbaar welke ook onderhouden moeten worden. Je stuurt de betrokken coördinatoren aan en bent (mede) verantwoordelijk voor de communicatie rond evenementen.

Je hebt kwaliteiten als teamleider, bezit een helicopterview en hebt visie. Bovenal ben je flexibel.

Reacties

Wil je meer weten over bovenstaande vacatures? Of wil je je aanmelden als kandidaat? Neem dan contact op met één van de bestuursleden.

51

Rens Hooijmaijers

De Gameroom van...

Jeroen van de Laar Limburg? Wordt daar geflipperd dan? Jazeker, bewijst Jeroen van de Laar uit Weert. Een uitgebreid verslag over Jeroen die meer noten op zijn zang heeft dan alleen maar een leuk potje flipperen.

Jeroen van de Laar (44) woont met vrouw en zoon in een, op eerste oogopslag, doodgewone hoekwoning. In de woonkamer is nog geen flipperkast te bekennen, maar dat verandert als je in de serre komt.

Daar staan namelijk de eerste zes flippers. Een doorgang naar wat ooit een carport was, laat ons de verdere vruchten zien van Jeroens noeste arbeid: een mooie collectie van nogmaals tien flippers.

filmthema-kast, iets met mooie chrome ramps, een skull en een coole gun als ballshooter. Er zat een kanon in waarmee je op targets kon schieten, een DMD met veel animaties en een videomode en bovendien was het een erg snelle kast. Inder-

Jeroen, sinds wanneer ben je flipperliefhebber?

Begin jaren negentig was er in Weert een lokaal café waar ze steeds een of twee flipperkasten hadden staan, vertelt Jeroen. De eerste kast die ik daar gespeeld heb, was een Fire. Ik herinner me daar vooral de kopruit van, de sirene en natuurlijk de bel. Voor mijn werk ben ik ooit in Chicago geweest en heb daar op een toeristenboottocht uitgebreid het verhaal van “The Great Chicago Fire” gehoord. Dat geeft zo’n kast voor mij dan wel net wat extra’s.

Uiteindelijk heb ik echter niet heel veel op de Fire gespeeld, omdat er ineens een nieuwe kast stond. Een

52

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

daad, een Terminator 2, zomaar nieuw uit de doos. Wat een ervaring was dat toen! Ik denk uiteindelijk ook dat dat de kast is geweest die er voor gezorgd heeft dat ik flipperen zo leuk ben gaan vinden. I’ll be back... for some more.

Jeroen in zijn gameroom

Wat was je eerste kast en waarom juist die?

Welke denk je? Haha... precies, een Terminator 2. Inmiddels een jaar of dertien geleden, heb ik me aangemeld op Marktplaats. Ik heb daar toen eerst wat rondgekeken, niet specifiek op zoek naar iets. Ineens schoot het door mijn hoofd om eens te kijken of er ook flipperkasten op stonden. Zoekterm “Terminator 2 flipperkast”. En jawel hoor, één advertentie gevonden, ongeveer 25 kilometer verderop. De prijs zal toen rond de 600-700 euro zijn geweest.

Ik had er geen idee van wat zoiets moest kosten, maar dat geld had ik er wel voor over. Vervolgens heb ik contact opgenomen met de verkoper, ben ik gaan kijken en heb de kast toen ook meegenomen. Mijn eerste echte eigen privé-flipperkast.

En de ballen verstand ervan, bleek niet heel veel later...

Hoeveel kasten schat je in dat je door de jaren hebt gehad?

Als ik een inschatting moet maken, iets over de honderd. Sommige kasten heb ik ook meerdere keren gehad. Ik heb toch vaker de behoefte aan afwisseling. Een aantal kasten heb ik jaren in de collectie en een aantal kasten heb ik wat minder lang. Zo leer ik ook

meerdere kasten kennen. Ik ben vrij actief in de flipperscene, ga veel naar events in binnen- en buitenland. Zo ben ik bijvoorbeeld veel te vinden in Duitsland en speel daar ook mee in de Duitse flipperliga.

Dan is het wel belangrijk dat je meerdere kasten een beetje kent. Je kunt helaas niet alles kopen, maar dat is wel de reden dat ik regelmatig rouleer.

Wanneer is een kast leuk voor je?

Dat verschilt eigenlijk nogal. Breed genomen vind ik kasten leuk zo vanaf midden jaren ’80 tot nu.

Bally, Williams, JJP, Stern, maar ook kasten van Heighway Pinball, Dutch Pinball of American Pinball.

Ik heb geen bijzondere voorkeur. In de eigen collectie vind ik juist een verzameling van meerdere generaties en merken kasten leuk. Stop-go, niet teveel, maximaal een tot twee kasten in de collectie. Elektro-mechanische (EM) kasten trekken mij niet, te traag naar mijn zin.

Een snelle kast vind ik eigenlijk altijd leuk. Steve-Ritchie-kasten vind ik doorgaans erg leuk. Dan een paar kasten die het gevoel van de Eighties overbrengen, qua look and feel en geluid. Het artwork is vaak ook erg mooi op die kasten, daar kan ik ook bijzonder van genieten.

En dan uiteindelijk een paar kasten met diepgang, quests, je door iets heen worstelen, een avontuur waar je echt even de tijd voor moet nemen.

Mijn favoriete kast momenteel is “The Hobbit”. Ik ben helemaal into fantasy en die kast doet het helemaal voor mij. Zeker met de nieuwe software-updates (alhoewel ik 3.10 nog niet geïnstalleerd heb, vanwege een paar zaken die ik in de 2.96versie beter vind).

53

Zoveel flipperkasten, waar is het einde?

Ik heb op dit moment zestien flipperkasten, met een gameroom geschikt voor tien en een terras waar er vier kunnen staan (maar niet ideaal). Twee kasten staan hoogkant, helaas.

Mijn collectie ben ik begonnen met DMD-kasten. Later zijn hier wat ‘verdwaalde’ System 11-kasten bijgekomen en ben ik deze meer en meer gaan waarderen. Ik heb zelfs wat DMD-kasten verkocht om plaats te maken voor System 11-kasten. Met name het nostalgische gevoel dat deze kasten bij mij oproepen, heeft mij hiertoe gebracht.

Dit heeft uiteindelijk geleid tot de huidige collectie: Space Shuttle, Sorcerer, Grand Lizard, Pinbot, Buck Rogers, Highspeed, Swords of Fury, Space Station, Bride of Pinbot (BOP) 2.0, Terminator 2, No Fear, Demolition Man, Pirates of the Caribbean (POTC), Lord of the Rings (LOTR), The Wizard of Oz LE en The Hobbit LE. Voor nu heb ik even geen uitbreidingsplannen. In de toekomst zou ik wel graag een grotere ruimte willen, om op die manier de collectie verder uit te breiden. Dat gaat waarschijnlijk betekenen dat we ervoor gaan verhuizen of dat ik een locatie vind in de buurt, waar ik de kasten kan plaatsen. Bij voorkeur heb ik ze echter aan huis.

Jeroen achter zijn favoriete kast, The Hobbit

Is je huidige gameroom ook je eerste? Zo niet, waar ben je begonnen?

Dit is mijn tweede gameroom. Mijn eerste gameroom was gesitueerd in de kelder van mijn vorige huis. Daar stonden er een stuk of tien. Met het verhuizen naar het huidige huis was er zoveel plek niet meer. Ik heb toen het grootste gedeelte van mijn collectie verkocht. De Lord of the Rings, Creature of the Black Lagoon en een Theatre of Magic heb ik toen

behouden. Daar er geen gameroom was, stonden die in de woonkamer.

Ikzelf vond het fantastisch, mijn vrouw vond het wat minder. En toen heb ik dus ook die laatste drie verkocht.

Einde verhaal?! Uuuh…nee, niet echt.

Een week later heb ik toen weer een Terminator 2 gekocht; ik werd gek zonder flipper en mijn vrouw zag dat ook wel, denk ik, dus dat was prima.

Deze is toen naar de zolder gegaan, zodat ie niemand in de weg stond.

Aankleding van de gameroom is ook belangrijk 54

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Binnen een half jaar stond de zolder echter vol met vier stuks... hahaha... en werd het tijd voor weer een echte gameroom. Zomer 2015 heb ik de carport voorzien van wanden en heb ik in circa een dag mijn huidige gameroom gerealiseerd. En deze staat inmiddels dus eigenlijk weer veel te vol. Maar dat zal veel flipperaars bekend in de oren klinken.

In de winter breid ik mijn gameroom uit naar de serre daar deze dan toch niet echt gebruikt wordt. In de zomer begint mijn vrouw dan wat moeilijker te kijken en wordt het weer tijd om wat op te ruimen, helaas. In de serre staan dan vaak de opknappers die ik onderhanden heb.

Wat vind je het leukst aan de hobby?

Er zijn eigenlijk vele aspecten van de hobby waarvan ik kan genieten.

Allereerst het verzamelen zelf. Ik kan enorm genieten van een mooie collectie, het op pad gaan ervoor, nieuwe mensen leren kennen en ervaringen uitwisselen.

Flipperen zelf doe ik ook heel graag.

Sowieso is er maandelijks een flipperliga-avond, waarbij we steeds rouleren van gameroom. Dit is allemaal in de omgeving van Köln. Een keer per jaar host ik hem vanuit mijn eigen gameroom. Daarnaast zijn er verschillende vriendengroepen waarmee regelmatig gespeeld wordt en heb je nog allerlei events, het DPO,

De “werkvoorraad” in de serre

bezoekjes aan Pinball Universe etcetera. Zelf speel ik in de eigen gameroom ook een paar keer per week.

I love modding, leds, extra figuren, gadgets, een colour-dmd, Pinsound, ontspiegelde ruiten, topper, spiegelbleche en ga zo maar door. Daar beleef ik veel plezier aan.

Ook het restaureren van een kast vind ik erg leuk om te doen. Van een kast die er niet meer uitziet een nagenoeg “nieuwe” maken.

Dit echt tot de laatste schroef die

Jeroen maakt serieus werk van restauraties

opnieuw verzonken wordt, (laten) verchromen en vergulden van onderdelen. Restauratie van speelvelden.

Inmiddels doe ik dit ook weleens zelf: airbrushes van cabinet of opnieuw stickeren. En vergis je niet in de tijd die hierin kan gaan zitten. Zo heeft de restauratie van mijn TwiLight Zone ongeveer 210 uur gekost.

Ik heb in mijn vriendenkring een aantal mensen waarmee ik dingen samendoe en die eigenlijk ook altijd voor me klaarstaan om te helpen. Ik ben zelf niet zo’n kei in het repareren van elektronica, maar ik vind het mechanische gedeelte en het optisch zo mooi mogelijk maken dan weer helemaal geweldig. Zo knap ik dan bijvoorbeeld een cabinet en/of kopkast volledig op tot nieuwstaat voor een vriend en repareert hij voor mij de printen.

Beste koop versus miskoop?

Beste koop? Een Diamond Plated Funhouse, Sorcerer die ik recentelijk heb aangeschaft en ik denk dat ik heel veel geluk heb gehad met de BOP 2.0. Die laatste was een combinatie van er erg snel bij zijn en een hele sympathieke verkoper.

Slechtste aankoop? Een Terminator 2 met een gebroken speelveld.

55

Daar kwam ik achter tijdens een grondige poetsbeurt. Die hing nog 10cm aan elkaar aan de rechterkant, verder volledig door. Ik heb nooit meer zoiets gezien gelukkig.

Ook weleens een aanschaf gedaan waarvan je als snel dacht: oh nee, die mag direct weer vertrekken?

Ja, mijn eerste Dracula (BSD). Iedere keer meteen die bal weg. Vervolgens speelt mijn vrouw (die overigens nooit flippert) er een potje op en wat denk je: meteen de Grand Champion... ooh wat een leuke kast! Nou ik kan je verklappen, die heeft dezelfde week nog het pand verlaten. Inmiddels heb ik hem meerdere malen gehad en is het ook zeker een kast die nog weleens terugkomt. Niets zo mooi als... Thirty Million!! Een alles-of-niks-kast en die heb ik er op die manier niet tussen staan op dit moment.

Laatste aankoop? Hoe bevalt deze?

Laatste aankoop is een Highspeed.

Die heb ik nog niet echt kunnen uitproberen, maar is al wel gepoetst, opnieuw gerubberd, geled en dergelijke. Voorlaatste een Grand Lizard en dat is ook een heel leuk kastje. Voor mij dat typische jaren-80-gevoel dat het juiste sentiment bij mij oproept.

De laatste aankoop

Heb je nog wensen?

Ik heb eigenlijk nooit specifiek iets om Stern flipperkasten gegeven (behalve LOTR en POTC), maar de huidige generatie kasten van Stern, denk aan Ghostbusters (prachtig retro-thema), Aerosmith, DeadPool, Iron Maiden, Guardians en Batman66, trekken me wel. Daar wil ik nog eens wel iets van in mijn collectie opnemen.

Wat zeker blijft, is: 1. Met stip op één en op eenzame hoogte: The Hobbit. Het open speelveld, de vele missies, geweldige animaties en sound trekken me enorm aan. Een spel op The Hobbit is echt een avontuur.

2. Lord of the Rings. Mooie schoten, multiballs en het bereiken van Valinor is echt een uitdaging. Wederom een echt avontuur.

3. Bride Of Pinbot 2.0. Onze Nederlandse flipperfabriek heeft met de conversiekit naar 2.0 echt een mooi stuk werk afgeleverd. Vette animaties, goed geprogrammeerd en echt een epische sound.

Tot de laatste schroef gaan ze uit elkaar

56

Ben je een competitie- of recreatiespeler?

Ik ben sowieso niet echt een wedstrijdspeler. Winnen is natuurlijk leuk, maar samen plezier hebben, vind

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

ik eigenlijk nog leuker. Ik kan er enorm van genieten wanneer mensen aan het spelen zijn in mijn gameroom.

Gewoon toekijken vind ik dan prima en wat tekst en uitleg geven over de flippers en het spel. Wel speel ik mee in de Duitse flipperliga. Iedere maand is er een flipperliga-avond. Iedere keer in een andere gameroom. We starten met een hapje en een drankje.

En vervolgens wordt er een paar uur gespeeld. Vijf kasten uitzoeken, twee spelletjes per kast. Geen warming-up, het is meteen “game on”. De scores worden genoteerd op een officieel formulier, deze worden door twee personen gevalideerd en eenmaal akkoord geüpload op de Duitse flipperliga-website. Gedurende zo’n flipperavond draagt iedereen trouw zijn of haar eigen flipperliga-poloshirt. Vorig jaar lieten ze me het hele jaar in een oranje shirt lopen (hup holland hup), terwijl het officieel een zwart shirt is, maar vanaf dit seizoen hebben ze me ook een zwart shirt gegeven. Het seizoen 2019 is in november gestart en na drie flipperavonden sta ik nog met een ruime voorsprong aan de leiding in mijn liga. Maar er zijn echt wel goede spelers bij, één van de medespelers is vorig seizoen derde geworden van de gehele Duitse liga, dus ik kan nog behoorlijk wat tegenstand verwachten; het seizoen is nog lang niet voorbij.

Hoe staat je vrouw tegenover je flipperhobby?

Ze hanteert een gedoogbeleid... hahaha. En ik stel haar steeds op de proef. Ze vindt het prima eigenlijk. Af en toe heb ik weer te veel kasten staan en moet ik er een paar opruimen, dat gaat al jaren zo.

Eigenlijk speelt ze nooit. Behalve die ene keer dan op de BSD. En op The Wizard of Oz heeft ze zelfs een paar keer gespeeld. Die vindt ze wel leuk.

Maar ze komt er echt niet speciaal voor naar de gameroom.

Modden is voor jou een essentieel onderdeel van de hobby? Wat drijft jou tot het modden?

Beauty is in the eye of the beholder.

Ik vind modden echt heel erg leuk om te doen en ik vind het meestal een verfraaiing van de kast. Ik ben sowieso fan van leds, spiegelblechen en ontspiegelde glasplaten. Voor mij een echte meerwaarde en in het geval van leds en de hoeveelheid kasten die ik heb staan scheelt dat natuurlijk ook in het verbruik.

Het vinden van gadgets/figuren om in de kast te plaatsen vind ik leuk.

In The Hobbit bijvoorbeeld, heb ik een aantal figuren toegevoegd. The Hobbit is vrij kaal van zichzelf, zeker als je die naast een LOTR hebt staan, die tjokvol zit met figuren. Dus heb ik er een paar toegevoegd. In de LOTR heb ik de Path of the dead mod toegevoegd, een color-dmd geplaatst, een shaker erin gezet en spiegelbleche

Niet meer in de collectie, maar dit toont Jeroen’s passie voor mooie dingen

toegevoegd. De POTC was al heel mooi gemod toen ik die kocht. Een zekere Toon en Rens waren daar al mee aan de slag geweest. Niets aan hoeven te doen dus.

Ook het verchromen of vergulden van ramps of andere onderdelen maakt voor mij een kast vaak mooier.

Leuke kasten om te modden waren The Twilight Zone, Tales of the Arabian Nights en Theatre of Magic.

Alle drie zijn ze reeds weg uit de collectie, maar daar zaten behoorlijk wat mods in en ik vond dat erg mooi.

Dan is het helaas alweer tijd om te gaan. Goede verzorging, meer dan mooie flippers in werkelijk prachtstaat en goed flipperend, leuke gameroom-eigenaar (en eigenaresse). Kortom, ook deze gameroom heeft meer dan de goedkeursticker verdiend!

Linksboven de “Path of the Dead” mod voor de LOTR

57

Geert Cruijssen en Jurgen Valks

Start a new game Nieuwe leden stellen zich voor Elk kwartaal verwelkomt de NFV zo’n 20 tot 25 nieuwe leden. Mensen die om uiteenlopende redenen zodanig enthousiast zijn over flipperen dat ze zich aansluiten bij onze vereniging. In deze editie Geert Cruijssen uit Utrecht en Jurgen Valks uit Gemonde.

Wij zijn de familie Cruijssen uit Utrecht en dit is onze derde kast. De eerste was een Stern Meteor die ik tegenkwam bij een antiekhandel. Op verzoek van Rens Hooijmaijers heb ik deze blind meegenomen. Na wat hulp van Star Jet is deze flipper weer tot leven gewekt.

Rens is tien jaar mijn collega geweest en zo zijn we met het flipperen in aanraking gekomen. We zijn een aantal keer naar DPO geweest en hebben zo ook een aantal favoriete kasten leren kennen.

Na de Meteor hebben we een Williams Cyclone gehad; een leuke kast met veel uitdaging. Maar de dames hadden hun zinnen gezet op een No Good Gofers.

Tijdens onze vakantie in Spanje kwam deze te koop. Nu staat deze flipper in onze woonkamer.

Helaas hebben we maar plaats voor één kast, ofschoon daar de meningen uiteenlopen. Wensen zijn er natuurlijk, Ghostbusters en The wizard of oz staan hoog op het lijstje. Beide thema’s en effecten spreken ons zeer aan.

Misschien gebeurt het in de toekomst.

Tijdens mijn laatste gesprek met Rens gaf hij aan dat het tijd werd om lid te worden. Weet je, hij had gelijk.

Groeten, familie Cruijssen

58

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Geert met familie en zijn No Good Gofers

Hallo allemaal!

Mijn naam is Jurgen Valks, en ik ben net lid geworden van deze mooie vereniging. Ik ben getrouwd en heb twee kinderen (meisje van 11, jongen van 9) en we komen uit Gemonde wat weer in de buurt van ’s-Hertogenbosch ligt. Ik ben werkzaam als zzp’er in de ict, en nu werkzaam bij de Wageningen University of Research.

Ik heb altijd een grote liefde gehad voor arcadegames en flipperen, iets wat de laatste jaren weer toegenomen is doordat ik weer wat table-top-arcadekastjes in mijn bezit kreeg. De vereniging heb ik leren kennen via een ander lid, die werkzaam is bij mij vorige opdrachtgever. In die periode was ik al veel bezig met het (digitaal) flipperen op de Playstation 4 (Zen Pinball FX3). Veel spelen op mechanische kasten heb ik vooral vroeger gedaan, toen ze nog bij elke horecagelegenheid stonden. Als ik nu een kast tegenkom, dan kan ik het niet laten om daar toch enkele euro’s aan te verspelen. Het spelen op een mechanische kast is totaal anders dan op een digitaal systeem.

Na het bezoek van de Dutch Pinball Open in 2018 werd mijn enthousiasme alleen maar groter en groter. Ik zou heel graag een eigen kast willen, maar hier ontbreekt het gewoon aan ruimte om er een te plaatsen en in de woonkamer is geen optie vanwege het geluid. Ik vind het ook zonde om dan een kast in de garage te zetten, wat zeker niet ten goede komt door de temperatuur.

Nieuwe leden Ferry van Dijk Jan Hop Jaap Bouwmeester Hein Ragas Ingeborg Ragas Erik Landwer Johan Robert Schilder Steven De Maer Jurgen Valks Leon Rozema Marc de Waal Remco Vlugt Michiel Arts Geert Cruijssen Bela Horvath Martin van Oort Michael Meeuwisse Martin Claassen Marco Meijer Paul Klinkenberg Lung-wai Man Marit Steenbeek Anko Blokzijl Kees Vis Jasper Verstappen Rene von Horsten

Bodegraven Amersfoort Noordwijkerhout Nijmegen Nijmegen Noordwijk Schijndel Kessel Lo Gemonde Appingedam Amstelveen ‘s-Hertogenbosch Eindhoven Utrecht Bergen op Zoom Uden Amsterdam Renkum Veenendaal Utrecht Eindhoven Wageningen Soest Zuid-Beijerland Nijmegen Nederweert

Een tijdje voor mijn bezoek aan de DPO was ik toevallig bij Dragonfly Amusement in Vinkel voor de aanschaf van een tabletop-arcade, en daar had hij twee digitale flipperkasten staan die nog in aanbouw waren.

Nadat ik hier even op gespeeld had wist ik meteen: dit gaat hem worden! Een mooie compacte kast, met veel variatie.

Inmiddels staat deze kast nu een weekje in huis, en jawel! Gewoon in de huiskamer.

Mijn kinderen zijn er gek op, en mijn vrouw begint er ook steeds meer plezier in te krijgen. Op dit moment zijn mijn favoriete kasten: Monster Bash & Attack from Mars.

Binnenkort kom ik zeker naar het clubhuis om eens kennis te maken met andere leden, en lekker wat te flipperen op de diverse kasten. Ik kan het nu helemaal mooi combineren met mijn werk, gezien het aardig in de buurt ligt :-) Tot binnenkort!

Jurgen met zijn digitale flipperkast

59

Gerard van de Sanden

Een introductie Het mooie van de club vind ik de diversiteit in leden.

De flipperkast is het bindmiddel, maar wat gebeurt er nou nog meer in flipperland? Elke Spinner zit weer nokkievol met een diversiteit aan mooie verhalen en aangezien ik in deze fase van mijn leven heel veel mooie verhalen meemaak, lijkt het mij geweldig om die met jullie te mogen delen. Geen wedstrijdverslagen, unboxing of reviews van kasten, geen opsomming van een rij kasten in iemands kelder enzovoort. Verhalen die niet over flipperkasten gaan, maar wel door flipperen of flipperkasten tot stand zijn gekomen.

Snapt u het nog?

Indiana Jones die in een twee uur durende film een artefact probeert te vinden voor een museum, maar in die twee uur zoveel meemaakt dat alleen in de eerste en de laatste vijf minuten het artefact centraal staat. De overige tijd is gevuld met intriges, zoektochten, de liefde en nazi’s. Nou zal ik met nazi’s niet zoveel in contact komen, maar mooie verhalen zijn het wel.

Het begin van een nieuwe rubriek...

Hallo?

Spreken we met het enigste en enige flipperkastmuseum van Nederland?

Jawel: Vertel?

Met grote regelmaat worden we gebeld door commerciële TV-programma’s. En of wij mee willen doen met een leuk filmpje van een minuut of drie waar we ons museum in de spotlights mogen zetten. Superenthousiast was ik toen mij dat de allereerste keer overkwam.

Gratis reclame en dan ook nog voor een breed publiek.

Wie wil dat nu niet?

60

NFV Spinner Magazine | jaargang 28 | nummer 1

Echter gratis is het vrijwel nooit. Met commerciële televisie moet er nu eenmaal geld worden verdiend.

Maar deze kosten zijn best pittig, zeker voor het enige en enigste flipperkastmuseum van Nederland.

Argumenten als ‘jullie een leuk item en wij de exposure’ werken helaas niet. Verder is er ook helemaal niets mis mee wat de zenders doen, alleen is dit jammer genoeg niet voor iedereen weggelegd. Ook het tonen van de welbekende ‘Bekend-van-TV-sticker’ is daarom niet mogelijk. Maar hoe kan je dan toch je ‘moment of fame’ pakken zonder toereikend budget?

Een opsomming van de afgelopen maand.

Het Stedelijk Museum in Amsterdam polst mij voor mijn know-how omtrent de flipperkast. Momenteel is daar een expositie te zien van Jacqueline de Jong (een Nederlandse kunstenares). Ga dat zien! Zij is al jaren wild van flipperen en de expositie heeft de naam ‘Pinball Wizard’.

Veel flippergerelateerde items zijn opgenomen in de collectie en er is zelfs een aantal customflipperkasten gebouwd door een bevriende kunstenaar/flipperkastmonteur/ontwerper, Robert Lambermont; fenomenaal werk. Wij hopen dat zijn werk na deze expositie bij ons te zien zal zijn.

Wij mochten een flipperkast uitlenen aan het Stedelijk.

Het kleine Dutch Pinball Museum dat samenwerkt met het Stedelijk. En dan door de grote zaal tijdens de officiële opening vol ‘tout bekend Nederland’ genoemd en bedankt worden..... historisch.

Het nieuwe Luxor, niet te verwarren met de archeologische plaats in Egypte, in Rotterdam heeft deze winter The Addams Family, de musical op de planken staan.

The Addams Family Flipper-Cast

Met veel enthousiasme en weinig moeite is het gelukt om daar een week lang onze Addams Family flipperkast uit te lenen voor het bezoekend publiek. Honderden mensen die langs schuiven en te laat de zaal binnenkomen, omdat ze zich niet los kunnen maken van deze menselijke magneet; Pat Lawlor heeft zeer speciale magneten gebruikt in deze kast. Niet alleen om de bal te beïnvloeden, maar zeker ook om de aandacht van spelers vast te houden. En met als absolute hoogtepunt een fotomoment met de complete cast en dat drie minuten voor de aanvang van de show. Zo enthousiast als ik was om te mogen hopen op een foto met Johnny Kraaijkamp jr. en consorten, zo enthousiast was de gehele crew om met mij en The Addams Family flipperkast op de foto te gaan. Wat ik met de foto gaat doen, is nog niet helder in mijn hoofd. Maar de titel staat al wel vast: ‘The Addams Family Flipper-Cast’.

Hugo en Gerard

Het was de bedoeling om een soort van column te maken, maar ik merk nu dat het niet gaat lukken in vijfhonderd woorden, en dan heb ik nog niet eens iets verteld over de opnames van een videoclip van de cover van Black Knight 2000 of het bezoek van onze vicepremier Hugo de Jonge of mijn ontmoeting met Ilse de Lange...

Damn, geloof mij. Ook zonder budget voor commerciële doeleinden kom je een heel eind op de radar van ongekende mogelijkheden.

En die sticker op de deur?

Niet bekend van TV. We laten de sticker zitten tot het museum minimaal door Pauw, Twan of DWDD is opgemerkt. “Bij het schrijven van deze column zit ik te kijken naar de laatste aflevering van Twan”. Dus Twan kan vervangen worden door Jinek.

Gerard en Ilse

61

Jim Jansen

De vijfde speler

Afscheid Op een bepaalde manier vind ik het nooit erg om afscheid te nemen. Dat zal te maken hebben met mijn Ierse roots, waarin, volgens goed Keltisch gebruik, elk afscheid wordt gezien als een nieuw begin. In 1996 werd ik lid van de Nederlandse Flippervereniging en niet veel later werd ik gevraagd om stukjes te maken voor dit periodiek. Ik hou van flipperen, ik hou van schrijven, dus een en een was in dit geval drie. Een win-winsituatie, om Johan Cruijff te citeren.

Ik ben al twintig jaar hoofdredacteur van verschillende bladen, ik coördineer pagina’s voor de krant en heb een rubriek in het Algemeen Dagblad. Ik leef dus met en voor deadlines en een keer in de drie maanden een column maken voor de Spinner, kostte mij geen enkele moeite.

Sterker nog, ik vond het leuk. Meestal was het blad al bijna drukklaar, alvorens ik een mailtje kreeg van Bas, Laurens of een andere redacteur met de vraag of er een column kon komen. Bij voorkeur binnen achtenveertig uur.

De Spinner werd standaard afgesloten met een column van Arie, en toen hij de pen aan de wilgen hing, werd ik zijn opvolger. Hoe lang dat precies geleden is, weet ik niet.

Ik ben heel slecht in archiveren, zowel fysiek als digitaal.

Minimaal tien jaar, maar ik denk zelfs langer, schrijf ik op deze plek een column. Toen ik hiervoor gevraagd werd, was de titel -De vijfde speler- snel bedacht.

Enerzijds is het een knipoog naar een van mijn favoriete sportcolumnisten, Paul Onkenhout, die wekelijks in de Volkskrant de column De twaalfde man schrijft.

Anderzijds flipper ik met grote regelmaat met vrienden in het café, en speler vijf is altijd de pineut, omdat hij niet mee mag doen. Je wilt dus niet de vijfde speler zijn.

Aan inspiratiegebrek heb ik nooit geleden. In de flipperwereld gebeurt genoeg. Op nfvpinball.nl zijn alle Spinners gearchiveerd en een van mijn eerste columns wijdde ik aan Gary Stern. Ripley’s Believe it or not was net op de markt gekomen, en in Europa totaal geflopt.

Mijn portee van het verhaal was dat ik blij was dat er nog nieuwe kasten werden gemaakt, maar dat de thema’s wel wat universeler mochten worden. Gary leest naar alle waarschijnlijkheid de Spinner, want als je naar nieuwe kasten als Ghostbusters, Iron Maiden en Game of Thrones kijkt, zijn dat onderwerpen die de hele wereld kent.

Jim Jansen

62

NFV Spinner Magazine | jaargang 27 | nummer 3

Meestal waren mijn columns vrolijk van aard. Over favoriete ontwerpers, zoals Steve Ritchie en Pat Lawlor, over mooie machines of goeie locaties om te spelen. Soms was de toon wat stemmiger, vooral als het over mensen ging die ons waren ontvallen: oerlid Bert Jan, ontwerper Steve Kordek en mijn eigen vader.

Dit is mijn laatste column op deze plek en ik dank u dat u mij al die jaren gelezen heeft. Gelukkig laat ik geen gapend gat achter want Gerard, NFV-er van het eerste uur en in zijn vrije tijd ook nog eens directeur van het leukste museum van Nederland, staat in de coulisse al te trappelen van ongeduld. En geheel naar Keltisch gebruik bent u niet van mij af. Op een andere plek in de Spinner blijf ik schrijven over flipperlocaties en tevens blijf ik de woordvoerder van de NFV.

Technische Vraagbaak Flipperkast defect? Hoe sluit je een nieuwe spoel aan? Hoe check je of de opto’s goed zijn?

Voorbeelden van vragen die leden kunnen stellen aan de Technische Vraagbaak (TV).

De TV wil leden helpen die zelf het initiatief hebben genomen om iets aan hun kast te gaan doen, maar met een technisch probleem zitten waardoor ze niet verder kunnen.

Of mensen die wel willen, maar misschien niet weten waar ze moeten beginnen; de TV biedt hulp.

Vragen kunnen zowel schriftelijk COLOFON NFV Spinner Magazine is het tijdschrift van en voor leden van de Nederlandse Flippervereniging (NFV) en wordt viermaal per jaar gratis aan leden toegestuurd. Oplage 1.200 ex.

REDACTIE Barry Driessen, Bas Vis, Gerard van de Sanden, Jos van Rixel, Mark Moolhuizen, Rens Hooijmaijers, Ronald Eijkman.

Aan dit nummer werkten verder mee Geert Cruijssen, Eelco Hos, Jim Jansen, Jonathan Joosten, Ruud Kooij, Jeroen van de Laar, Erol Saydam, Jurgen Valks, Bart Volman.

SAMENSTELLING OMSLAG Barry Driessen COVER FOTO Jean-Paul de Win GRAFISCH ONTWERP Brr Brr, Werkplaats voor visuele communicatie DRUK Drukkerij Koopmans REDACTIONELE BIJDRAGEN Artikelen en fotomateriaal zijn zeer welkom op het redactieadres. Er mogen geen rechten van derden op rusten.

Door inzending geeft de auteur of fotograaf toestemming tot publicatie in de Spinner.

Artikelen, advertenties, vragen, columns en ingezonden brieven opsturen naar: redactie@nfvpinball.nl ADVERTENTIE TARIEVEN • 1/4 pagina € 50,00(1x) / € 150,00 (jaarcontract,4x) • 1/2 pagina € 100,00(1x) / € 300,00 (jaarcontract,4x) • 1 pagina € 150,00(1x) / € 450,00 (jaarcontract,4x) • Achterkant op aanvraag

AANSPRAKELIJKHEID De redactie werkt met grote zorgvuldigheid aan de samenstelling van de SPINNER. De redactie en/of Nederlandse Flipper Vereniging aanvaardt geen aansprakelijkheid voor mogelijke schade (direct of indirect, van welke aard of omvang dan ook) die het gevolg is van

als telefonisch gesteld worden.

Verwacht geen kant-en-klare oplos­ singen. Gert-Jan en Eric zullen je een stap op weg helpen zodat je zelf weer verder kunt. Vanwege de onregelmatige werktijden van Eric kan het zijn dat zijn voicemail aan staat. Als je een berichtje inspreekt, dan wordt je uiterlijk de volgende dag teruggebeld. Let op!

Bel alleen op de aangegeven dagen en tijden! Schrijven of e-mailen kan natuurlijk altijd. Uiteraard kun je ook je vraag stellen in het NFV-forum. onjuiste vermelding en/of zetfouten.

De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden bijdragen in te korten, op onderdelen te wijzigen of te weigeren.

COPYRIGHT Niets uit de SPINNER mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van de redactie. PTT periodiek 146128 ISSN 1382-4066 NFV DAGELIJKS BESTUUR Waarnemend voorzitter Bas Vis - v oorzitter@nfvpinball, nl 0297-26345 Secretaris Rens Hooijmaijers - secretaris@nfvpinball.nl Penningmeester Laurens Linssen penningmeester@nfvpinball.nl Clubhuis & Collectie Arie Pijl - 0318-548901 arie@nfvpinball.nl Competitie, wedstrijden & Spinner Bas Vis - b vis@nfvpinball, nl 0297-263451 Techniek & onderhoud collectie Bart Volman - techniek@nfvpinball.nl 06-13443222 COMMISSIES Ledenadministratie Nils de Kleine ledenadministratie@nfvpinball.nl Clubhuis evenementen & catering Jan & Tonia Meijer - jan@nfvpinball.nl Webmaster Koen Martens Social media Ronald Klappe Club van 100 Arie Pijl - 0318-548901 cv100@nfvpinball.nl Evenementen Evenementencoördinator: [vacature] DPM coördinator: Albert Nomden albert@nfvpinball.nl Wedstrijden & competitie Regionale Toernooien (RFT) coördinator: Bas Vis - rft@nfvpinball.nl

Gert-Jan de Haan Roptasins 14 9051 GR Stiens 06 274 568 90 techniek@multigame.biz Maandag- en vrijdagavond van 19:00 tot 21:30 uur Eric Bartels Frankrijklaan 69 1966 VC Heemskerk 0251 293 489 hmbartels@kpnmail.nl Dinsdag- en donderdagavond van 19:00 tot 21:30 uur Lokale Competitie (LFC) coördinator: Theo van Vroenhoven - lfc@nfvpinball.nl Wedstrijdleider: Ad Jonker ad@nfvpinball.nl Communicatie Spinner: redactie@nfvpinball.nl Public Relations: Jim Jansen jim@nfvpinball.nl / 06-12096694 TECHNISCHE VRAAGBAAK Gert-Jan de Haan techniek@multigame.biz / 06- 27456890 Maandag- en vrijdagavond van 19:00 tot 21:30 uur Eric Bartels - hmbartels@kpnmail.nl / 0251-293489 Dinsdag- en donderdagavond van 19:00 tot 21:30 uur ERELEDEN Guus Arens, Jurgen van de Peppel, Ad Jonker, Martijn van Aken, Bas Vis, Theo van Vroenhoven LIDMAATSCHAP VAN DE NEDERLANDSE FLIPPER VERENIGING Lid worden van de Nederlandse Flipper Vereniging kan door een aanmeldingsformulier aan te vragen bij de secretaris of via de NFV website (www.nfvpinball.nl).

Een lidmaatschap kost € 35,00 per kalenderjaar.

Voor mensen die op hetzelfde adres wonen bestaat de mogelijkheid om duolid te worden.

De contributie voor dit duo lidmaatschap is € 40,- per jaar. Voor hele gezinnen is er het familie lidmaatschap: € 45,- per jaar.

Per adres wordt slechts één Spinner gestuurd.

Opzeggingen schriftelijk uiterlijk 1 maand voor het einde van het kalenderjaar bij de penningmeester.

BANKGEGEVENS ING Rekeningnr.: 7233926 t.n.v. NFV te Wierden IBAN: NL 52 INGB 0007233926 BIC: INGBNL2A KVKnr: 40482631

63

10% korting voor leden NFV Kortingscode: LED4PIN o.a - Ledverlichting - Siliconen ringen, banden & sleeves - Cabinet protectors - Starpost verlichting - Nylon bolt ringen - Flipperknop verlichting - Popbumper verlichting

WWW.LED4PIN.EU