ONDERZOEK NAAR STAND VAN ZAKEN ONKRUIDBEHEERSING De NVRD start samen met een aantal leden een landelijk onderzoek naar de huidige stand van zaken van onkruidbeheer in Nederland. Het verkrijgen van inzicht in, ervaringen en ontwikkelingen van onkruidbeheersing heeft als doel van elkaar te leren, de onkruidbeheersing te verbeteren alsook input te leveren en aanbevelingen te doen voor de toekomstige aanpak van onkruidbeheersing in zowel uitvoering als beleid.
S
TEKST: MAX NARINX BEELD: HOLLANDSE HOOGTE
inds april 2016 is het bestrijden van onkruid op verharding met chemische middelen (glyfosaat) verboden. Ondanks dat een aantal organisaties al langere tijd zonder dit middel werkten, gold dat voor de meerderheid niet, waardoor het verbod grote invloed heeft op de onkruidbestrijding in Nederland. Sinds het verbod zijn gemeenten, reinigingsdiensten en aannemers hard op zoek gegaan naar effectieve alternatieve methoden om toe te passen. De ontwikkelingen in thermische en mechanische technieken gaan snel, maar de ultieme oplossing is er nog lang niet. ZONDER CHEMISCHE MIDDELEN Waar voorheen grote resultaten bereikt werden door louter het gebruik van glyfosaat, moet effectiviteit tegenwoordig gezocht worden in een op elkaar aansluitend pakket van maatregelen. Ron Frederiks is manager operations bij Dar, waar men al tien jaar ervaring heeft in onkruidbeheersing zonder chemie en geeft aan dat ‘de kunst is om een pakket van methoden samen te stellen die op elkaar aansluiten, die elkaars effect versterken op het juiste moment.’ Daarnaast vertelt hij: “Als geen glyfosaat gebruikt wordt, kan er niet meer gesproken worden van onkruidbestrijding, maar slechts nog van onkruidbeheersing.” Het standaardiseren van de term ‘beheersen’ in plaats van ‘bestrijden’ is volgens hem belangrijk om niet-reële verwachtingen te voorkomen. De chemievrije beheersingsmethoden van onkruid leiden daarnaast tot een aantal neveneffecten die vaak tot hogere (beheer)kos-
ten leiden. Wortelopdrukken blijven groeien waardoor het onkruid sneller terugkeert en intensievere beheersing nodig is. Daarnaast leidt het mechanisch beheersen, door bijvoorbeeld borstelen, tot schade aan de verharding. GROEISEIZOEN Daarbij komt dat het groeiseizoen van onkruid steeds langer wordt door het opwarmende klimaat. Wouter Hoefkens, manager BOR bij ACV daarover: “Feit is dat het aanbod van onkruid vroeger in het jaar ontstaat, en tot later in het seizoen aanwezig blijft. Daar moeten we op anticiperen”. Zelfs de winterstop van het groeiseizoen is, afhankelijk van de temperatuur, geen zekerheid meer. Hoefkens: “Afgelopen winter hebben we zowel in de beplanting als ook op de verharding gezien dat door de zachte omstandigheden het onkruid aanwezig bleef. De hogere omgevingstemperatuur en de lage celspanning in het onkruid zorgden er voor dat op verharding onze heetwater-methode geen effect had. Handmatig maaien en schoffelen uiteraard wel, maar dat pakt het wortelpakket niet aan.” Als je de klimaatvoorspellingen – hogere temperaturen en periodiek heftigere neerslag (en dit beïnvloedt de heetwatermethode nadelig) – er op naslaat is het aannemelijk dat deze trend zal doorzetten. Door het verbod op glyfosaat, neveneffecten en trends en ontwikkelingen mag aangenomen worden dat het de afgelopen jaren uitdagender geworden is om binnen de bestaande budgetten dezelfde beeldniveaus te realiseren. Dat kan spanningen opleveren tussen uitvoerders en opdrachtgevers. En
dat levert vragen op. Moeten bijvoorbeeld de budgetten of de verwachtingen van beeldkwaliteit worden bijgesteld? Of kunnen beheerders nog veel van elkaar leren? LANDELIJK ONDERZOEK Om meer grip te krijgen op de onkruidbeheersing op verharding start de NVRD, op initiatief van Meerlanden en de gemeente Haarlemmermeer, samen met andere leden een landelijk onderzoek naar de huidige stand van zaken van onkruidbeheer in Nederland. Dus zowel technische als beleidsmatige ontwikkelingen worden onderzocht. Er wordt niet alleen aandacht besteed aan best practices, ervaringen en ontwikkelingen, maar ook aan de neveneffecten van chemievrije beheersing en trends zoals klimaatverandering.
Chemievrije beheersingsmethoden van onkruid leiden vaak tot hogere kosten.
GRAM #04 mei 2020 | 15
