Oorzaak en gevolg Even terug naar wat al bijna weer voelt als een geschiedenisboek: de lockdown. Ik vond corona – net als u – benauwend, maar dat massale thuiswerken en daarmee direct het fileprobleem oplossen was toch wel een mooi punt. En we zouden nooit meer helemaal terug naar die oude situatie, hoorde ik kenners zeggen. Op het moment dat ik dit schrijf is het voorjaar en de files zijn weer helemaal terug. Ik vind dat teleurstellend. Wij mensen zijn geen diersoort met ijzeren discipline. Decennia is er gediscussieerd over oplossingen. De vluchtstrook opengooien, rekeningrijden, openbaar vervoer goedkoper maken. Het zijn logische maatregelen, maar de meest effectieve is toch gebleken: de lockdown. Nederland werd een beetje Zen. Alsof er in een overprikkelde basisschoolklas vol hyperactieve kinderen ineens een juf was aangesteld die iedereen muisstil op zijn plaats wist te houden. Ik bedoel hiermee te zeggen: files zijn het gevolg van onze manier van ‘filedenken’. Een kenmerk ervan is dat wij mensen in eerste instantie een probleem proberen op te lossen, in plaats van de oorzaak van dat probleem. Meer asfalt aanleggen is zo’n impuls. Begrijp me goed, ik ben er niet altijd op tegen; de economie moet groeien. Maar het gaat me om het denken over oorzaak en gevolg. Wist u bijvoorbeeld dat er voor elke procent asfalt die erbij komt in Nederland ook een procent meer verkeer bijgeteld kan worden? Ik las dit in het boek Het Recht van de Snelste van journaliste Thalia Verkade en planoloog Marco te Brömmelstroet. In het boek duiken ze in ons denken over
L E E S O F M A G A Z I N E O O K O N L I N E V I A W W W . O F. N L E N V O L G O N S V I A
,
EN
mobiliteit. Om over na te denken: waarom is er eigenlijk elk half uur filenieuws op de radio? En waarom zijn er in een woonwijk die vlak bij een treinstation ligt nog altijd zeventien parkeerplaatsen per tien woningen? Je leest het in dat zinvolle boek. Ik maakte een tijd terug voor het event Intertraffic van de RAI een film over de manier waarop de stad Amsterdam tegen dit soort dingen aankijkt. En ik moet zeggen: dat geeft de burger weer moed. Vanuit de overheid high tech maatregelen voor efficiënte verkeerregeling. En ruim baan voor de vele burgerinitiatieven die er zijn om per buurt elektrische auto’s te delen. Het gaat met vallen en opstaan, zo legt pionier en acteur Waldemar Torenstra uit. Maar het lukt, stapje voor stapje. De échte revolutie die nodig is om de transitie naar een duurzame economie te realiseren zal echter revolutionaire maatregelen vergen. Want met drie stappen voorwaarts en twee stappen achterwaarts komen we er niet. Met je auto naar kantoor? Als je het mij vraagt: alleen in uiterste gevallen toestaan. Pak die fiets maar, of regel een paar zoomcalls op een dag. Fileprobleem opgelost.
Menno Bakker HOOFDREDACTEUR
Meer lezen of reageren? linkedin.com/in/bakkermenno of op https://twitter.com/OF_nl
.
3
OF 2022-03
