a r c h e o l og i a
VASA... najwspanialszy Tekst MATEUSZ POPEK Zdjęcia WIKIMEDIA COMMONS
Vasa, w pełni nienaruszony 64-działowy okręt wojenny z XVII wieku
Dziesiątego sierpnia 1628 roku, sztokholmski port wypełniał tłum ludźmi, których spojrzenia kierowały się w jedno miejsce, przy którym stał sam król Gustaw Adolf.
ogromny statek o długości 61 i szeroko-
Flotylle galeonów uczestniczyły w spek-
ści ponad 11 metrów. Jego wyporność
takularnych bitwach. Wśród tych nie-
wynosiła 1210 ton, a załogę stanowiło
spokojnych czasów wybijał się jeden
437 marynarzy. Okręt ten wyposażono
człowiek dowódca, strateg, reformator,
w 64 działa, co na ówczesne czasy było
wojownik, „Lew Północy”… Gustaw II Ad-
potężną siłą ognia. Król osobiście doglą-
olf, król Szwecji. Prowadził on wojny
dał budowy i wyposażenia statku, aby
z Rosją, Niemcami, zreformował armię
ten nie miał sobie równych.
i sprawił, że Szwecja była hegemonem
Cały statek miał być pływającą dekla-
Bałtyku. Jednak najbardziej skonflikto-
racją potęgi szwedzkiego króla. Pokład
wany był z Rzeczpospolitą, gdzie na tro-
zdobiły rzeźby nawiązujące do biblii czy
nie zasiadał jego stryjeczny brat Zyg-
greckich herosów. Swoje miejsce znala-
umny ze swojego dzieła, chrzcił
munt III Waza. Ich konflikt miał nie tylko
zły tam także rzeźby najgorszych wro-
swój najwspanialszy okręt nada-
wyraz polityczny czy rodzinny, ale także
gów króla czyli Polaków, które umiesz-
jąc mu imię „Vasa”, mające pod-
symboliczny.
czono na dziobie okrętu. Postacie te były
D
50
rały się na lądzie, a zwłaszcza na morzu.
kreślić wielkość jego dynastii. Po chwili
Takim symbolem zwycięstwa i do-
skulone pod ławkami, co miało nawią-
statek dumnie opuszczał główki portu
minacji miał być najwspanialszy okręt
zywać do zwyczaju „odszczekiwania”.
stawiając żagle. Tłum wiwatował. Gdy
wojenny wszech czasów, który kazał
Rzeźby te były tak umiejscowione, aby
niespodziewany podmuch wiatru wypeł-
zbudować Gustaw Adolf. Swoim splen-
marynarze załatwiający się w latrynach
nił żagle, okręt przechylił się na burtę…
dorem miał przyćmić wszystkie statki
mogli doskonale je widzieć, wiedząc jak
król zbladł…a tłum zamilkł.
pływające po Bałtyku. Stępka została
mają traktować wrogów korony.
Bałtyk w XVII wieku był areną nie-
położona w 1626 roku, a prace trwały
ustannych walk. Państwa bałtyckie ście-
przez dwa lata. W tym czasie zbudowano
Głównym budowniczym był szkutnik holenderskiego
pochodzenia
Henrik
