Όταν ο Αντώνης Φωνιαδάκης ανέλαβε το Μπαλέτο της Λυρικής, το είδαμε να μεταμορφώνεται. Εσείς μπορείτε να «μεταμορφώσετε» όλο το πρόσωπο της Λυρικής, να δούμε δηλαδή μία νέα Εθνική Λυρική Σκηνή; Θα ήθελα να τοποθετήσω τα πράγματα στη σωστή βάση. Η προσπάθειά μου θα είναι να ανανεωθεί το καλλιτεχνικό προφίλ της ΕΛΣ, αξιοποιώντας τις πιο υγιείς δυνάμεις. Την ίδια στιγμή, θα σεβαστούμε την ιστορία του οργανισμού και τους εργαζόμενούς του. Θεωρώ πως με τις σωστές, χειρουργικής ακρίβειας, κινήσεις, θα επιτύχουμε τη σωστή συνεργασία εντός του οργανισμού, τη μέγιστη απόδοση των συνόλων μας και ένα υψηλότατου επιπέδου καλλιτεχνικό έργο, για το οποίο θα είμαστε υπερήφανοι. Δεν βάζουμε στόχο ούτε να γίνουμε Μetropolitan Οpera, ούτε Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ. Στόχος είναι να είμαστε ένα λυρικό θέατρο αντάξιο των προσδοκιών του κοινού του, ικανό να αναπτυχθεί με τον βέλτιστο τρόπο στις νέες μας εγκαταστάσεις, στο ΚΠΙΣΝ, αξιοποιώντας στο έπακρο τα δικά μας ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Γενικότερα, πιστεύω βαθιά πως η εποχή του «εφάμιλλου» του ευρωπαϊκού έχει περάσει: είμαστε κι εμείς ένα ευρωπαϊκό θέατρο, που χρειάζεται να αναμετριόμαστε τόσο με τους άλλους, όσο και με τις επιθυμίες μας. Δεν χρειαζόμαστε πολιτιστικούς οργανισμούς-βιτρίνες αλλά ουσίας. Ένας καταξιωμένος συνθέτης μπορεί να γίνει και ένας επιτυχημένος «διαχειριστής» του κορυφαίου στη χώρα μας λυρικού θεάτρου;Δεν απαιτούνται άλλες ικανότητες για το ένα κι άλλες για το άλλο; Ο ιδρυτικός νόμος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής προβλέπει ότι τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή μπορεί να αναλάβει είτε ένας συνθέτης, είτε ένας μαέστρος, είτε ένας σκηνοθέτης όπερας, είτε ένας πρωταγωνιστής όπερας. Με λίγα λόγια, για την Καλλιτεχνική Διεύθυνση του μοναδικού ελληνικού λυρικού θεάτρου δεν προβλέπεται ένας manager, ή ένας λογιστής, ή ένας οικονομολόγος. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ενός καλλιτεχνικού οργανισμού απαιτούν έναν καλλιτεχνικό διευθυντή που έχει την ιδιότητα του αναγνωρισμένου καλλιτέχνη. Το αν θα ανταποκριθεί στο σύνολο των καθηκόντων του, αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί παρά να φανεί όταν θα ασκήσει το έργο του. Και κάτι ακόμα: Σε πρόσφατη αλλαγή του νόμου που διέπει την ΕΛΣ, έχει προβλεφθεί η θέση του διοικητικού και οικονομικού διευθυντή, την οποία σκοπεύω να πληρώσω άμεσα, προκειμένου να μπορώ να εστιάσω στο καλλιτεχνικό μου έργο. Ποιο θεωρείτε πιο δημιουργικό κομμάτι της καριέρας σας, το «τιμόνι» της ΕΛΣ ή τη σύνθεση, η οποία σας έχει προσφέρει παγκόσμια καταξίωση και αναγνώριση; Η σύνθεση μουσικής είναι ολόκληρη η ζωή μου. Μου έχει προσφέρει τις μεγαλύτερες συγκινήσεις και τις πιο σπουδαίες εμπειρίες. Μέσω της μουσικής έχω μάθει να ορίζω τον κόσμο δίπλα μου. Από την άλλη, τα καθήκοντα της Καλλιτεχνικής Διεύθυνσης έρχονται σε μία στιγμή, όπου η εμπειρία και η γνώση που έχω αποκτήσει, πιστεύω ότι μπορούν να φανούν χρήσιμες για την Εθνική Λυρική Σκηνή. Είναι, συμπερασματικά, δύο τελείως διαφορετικά πράγματα, που όμως συναντιούνται εντός μου και θεωρώ πως μπορούν να λειτουργήσουν παράλληλα και εξίσου αποτελεσματικά. Με τα νέα σας καθήκοντα, έχετε χρόνο για να γράφετε; Είχατε πει ότι συνεργάζεστε με έναν Έλληνα σκηνοθέτη σε ένα project που έχει σχέση με την Ελλάδα. Πώς πάει αυτό; Το κομμάτι της σύνθεσης παραμένει πάντα ενεργό, ακόμα και στις περιόδους που έχω ελάχιστο χρόνο να αφιερώσω σε αυτό. Κάθε ερέθισμα, κάθε πιθανή αφορμή λειτουργεί ως μία νέα πηγή έμπνευσης για τον εσωτερικό μου κόσμο και σε μία συγκεκριμένη στιγμή, όλο αυτό μπορεί να γίνει σύνθεση ενός νέου έργου. Η κουλτούρα της όπερας είναι κάτι που -παρά τις προόδους που έχουν σημειωθεί- δεν βρίσκεται στο DNA του Έλληνα, όπως ας πούμε του Αυστριακού ή του Γερμανού… Υπάρχει πολύ μεγάλο κοινό για την όπερα στην Ελλάδα. Παρά το γεγονός ότι δεν αποτελεί προφανώς ένα είδος που αφορά τους πάντες, εντούτοις, κατ’ αναλογία πληθυσμού, θεωρώ ότι η Ελλάδα έχει σημαντικό κοινό για την όπερα. Οι αριθμοί το επιβεβαιώνουν. Η όπερα, από τη δεκαετία του 1950 έως σήμερα, γεμίζει κάθε καλοκαίρι τις 5.000 θέσεις του Ηρωδείου. Αν αυτό δεν είναι ένα δημοφιλές είδος τέχνης, τότε ποιο είναι;
28 hilton athens
I believe that, with some careful handling, we can achieve fruitful collaborations within the company and maximize performance levels in order to build something we can all be proud of. Our goal isn’t to transform the GNO into the Metropolitan Opera or the Salzburg Festival overnight. Our goal is to live up to the audience’s expectations and grow into our new SNFCC facilities, taking advantage of the company’s best aspects. Generally speaking, I feel being “comparable” to other European companies doesn’t cut it. We are a European company that has to be competitive with others and in touch with our own desires. We don’t need an organization that’s an empty shell, we need something that can make a difference. Can a successful composer become an equally successful administrator of the country’s only opera company? Don’t the two require different skill sets? The Establishment Act of the Greek National Opera stipulates that the Artistic Director’s position can be filled by a composer, a maestro, an opera director or vocalist. In a few words, the Artistic Director position of the only opera company in the country cannot be filled by a manager, an accountant or an economist. The special traits of an artistic organization require the position to be filled by an established artist, in order to be fully comprehended. Whether he or she will be able to deliver on the rest of their responsibilities, only time will tell. And something else. A recent revision of the law, allowed for two more positions: that of administrative and financial director, which I plan to fill shortly, so I can fully focus on my artistic duties. What do you consider to be the most artistic part of your career? Steering the GNO or composing, which has brought you worldwide acclaim? Composing is my whole life. I owe some of my most exciting and memorable experiences to it. I’ve learned to define the world around me through music. On the other hand, my responsibilities as an Artistic Director befell me at a point in my career when the knowledge and experience I have amassed can be of use for the Greek National Opera. In conclusion, they are two very different things that somehow overlap, so I’m confident they will both work equally well -if not complete each other. Do you have time to compose now that you’ve taken up your new post? You had mentioned you were working with a local composer on a Greecerelated project. How is that going? I’m always actively composing, even when I don’t have enough time to do it in. Anything can stimulate or inspire me and, at some point, all these triggers might come together in the form of a new work. Do you think the Greek DNA, despite significant advances, is still lacking in opera culture, at least in comparison to the Austrians and the Germans? I think Greece has quite a large audience that’s interested in opera. Despite the fact that it’s obviously not a genre for everyone, in proportion to the population, I think the audience is considerable. The numbers speak for themselves. From the '50s onwards, opera has managed to fill 5000 seats at the Odeon of Herodes Atticus every summer. If that’s not a popular art form, then I don’t know what is!
