4 DIGITALE TRANSFORMATIES
FOKUS-ONLINE.BE
Online consultaties: ramp of remedie? Als de ene deur dichtgaat, opent een andere. Zo hebben de gesloten deuren van dokterspraktijken door de coronacrisis de deur opengezet voor digitale transformaties in de gezondheidszorg. Maar zijn deze online toepassingen een redmiddel of hebben ze toch nog enkele pijnpunten?
“H
oewel de digitale transformatie in de gezondheidszorg al voor de coronacrisis in gang gezet was, kunnen we sinds de pandemie wel spreken van een stroomversnelling”, zegt dokter Moerman, neus-keel-oorarts en oprichter van het platform TelePHON.digital. “In maart 2020 ging het plots snel”, herinnert ook huisarts Juna Peeters zich. “Patiënten mochten niet meer naar de praktijk komen, en er werd een overkoepelende beldienst ingericht. Telefonisch moest dan beoordeeld worden of symptomen ernstig waren of niet.” “De combinatie tussen synchrone en asynchrone hulp bij online platformen is een grote troef voor informatiedeling of progressieopvolging”, vindt dokter Moerman. “Online vragenlijsten of testen functioneren als een triagesysteem en kunnen helpen om een inschatting te maken van het probleem. Over sommige, onschuldige, gezondheidsproblemen kan eventueel online advies gegeven worden, waardoor de werkdruk op artsen kan verminderen.” Ook dokter Peeters ziet het potentieel van deze multidisciplinaire benadering in, bijvoorbeeld voor opvolggesprekken met specialisten,
Idealiter wordt de deur geopend naar een combinatie tussen on- en offline hulpverlening. post-chirurgische revalidatie of therapieën zonder fysieke handelingen. “Digitale consultaties staan ons toe om op een efficiënte manier vragen te beantwoorden of informatie – zoals bloedresultaten – te bespreken. Maar online consultaties zijn niet zonder gevaar. Onvolledige verslagen of ontbrekende info kunnen de opvolging bemoeilijken. Daarnaast moet je ook waakzaam blijven voor misbruik. Verdovende of verslavende middelen schrijven we nooit digitaal voor, en nieuwe patiënten krijgen ook enkel op de praktijk voorschriften mee”, besluit dokter Peeters. Dokter Moerman waarschuwt ook voor databescherming en verificatie. Je moet zeker zijn dat de persoon die je voor je hebt gediplomeerd is om medisch advies te geven. MHealthBelgium (mobile health Belgium)
heeft richtlijnen vastgelegd waaraan Belgische platformen moeten voldoen vooraleer ze een CE-cerficering ontvangen. Na uitgebreide kwaliteitscontrole ontvangen platformen of apps een ranking op de mHealth-piramide, van M1 tot M3. Gegevensbescherming, communicatieveiligheid, interoperabiliteit met andere ICT-systemen en de financiering worden daarbij geëvalueerd. Producten met een M3-certificaat komen zelfs in aanmerking voor een RIZIV-terugbetaling. “Via een face-to-faceconsult kun je de situatie beter inschatten”, zegt dokter Peeters. Je kunt een patiënt wel telefonisch horen hoesten, maar een auscultatie kun je niet vanop afstand doen. Ook een bloeddrukmeting of bloedafname is makkelijker op de praktijk. Dokter Moerman benadrukt het belang van zintuigen bij een medische evaluatie. “De geur van een patiënt of een wonde kan helpen de juiste diagnose te
stellen. Geneeskunde gaat verder dan wetenschap en technische competenties.” “Moeilijke gesprekken voer ik nooit online”, zegt dokter Peeters. “De manier waarop je een boodschap overbrengt en inspeelt op de reactie van de patiënt zijn heel belangrijk. Een bemoedigende knik of een schouderklopje kan wonderen doen. Hoe vertel je in hemelsnaam online aan een patiënt dat die kanker heeft?” “De meeste artsen kiezen voor het vak omdat ze sociale contacten belangrijk vinden. Ik vergelijk patiëntrelaties met vriendschappen”, zegt dokter Peeters. “Tijdens de lockdown facetimeden we of deden we online quizzen, maar echte vriendschappen onderhoud je toch ook niet via Zoom? Online consultaties doen afbreuk aan de mooie aspecten van het vak. Misschien dat de volgende generaties meer open gaan staan voor online consultaties, maar ik zie mijn patiënten graag”, besluit dokter Peeters. “De mens is en blijft een groepsdier”, bevestigt dokter Moermans. “Idealiter wordt de deur geopend naar een combinatie tussen on- en offline hulpverlening.”
Door Ciara Reid
