LOGISTICS SPECIAL
II. ΑΝΑΛΥΣΗ – ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Ν. 4412/2016
ΝΟΜΙΚΌ ΠΛΑΊΣΙΟ ΥΛΟΠΟΊΗΣΗΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΏΝ ΠΡΟΜΗΘΕΙΏΝ & ΣΥΜΒΆΣΕΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΎ ΔΗΜΟΣΊΟΥ
Σ
ε προηγούμενο άρθρο αποτυπώθηκε ο κυρίαρχος ρόλος του άξονα «Προμήθειες-Συμβάσεις» στο πεδίο των Logistics, καθώς και το εύρος της σημασίας τους για ιδιωτικούς και δημόσιους οργανισμούς. Σε άρθρο των Vidakis, Georgantas & Vlachos (2021: 73 – 77), αναφέρεται ένα παράδειγμα ιστορικής καινοτομίας που ενισχύει αυτόν τον ρόλο και εστιάζει στις Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), οι οποίες, ως μέθοδος, φιλοδοξούν να συμβάλλουν αποφασιστικά στο νέο παραγωγικό μοντέλο της Ελλάδας. Στο παρόν κείμενο θα αναδειχθεί η σπουδαιότητα του ανωτέρω άξονα ως ευρωπαϊκό στρατηγικό-αναπτυξιακό εργαλείο και η καινοτομία που εμπεριέχει το ενωσιακό και κατ' επέκταση το εθνικό νομικό πλαίσιο που διέπει τις Δημόσιες Συμβάσεις (ΔΣ). Κατά τα τελευταία έτη στην Ε.Ε. πραγματοποιούνται ουσιώδεις εσωτερικές πολιτικές μεταβολές και υφίστανται ιδιαίτερες εξωτερικές προκλήσεις. Η Ένωση καλείται να αντιμετωπίσει επαρκώς μια σειρά κρίσιμων θεμάτων για τη συνοχή της, όπως η πανδημία, το Brexit, οι μαζικές μεταναστευτικές ροές, κ.λπ., παρέχοντας αλληλεγγύη και ασφάλεια στους πολίτες της. Η αναγκαιότητα αντιμετώπισης των περιπτώσεων αυτών επιβάλλει τη δημιουργία συνθηκών οικονομικής ανάπτυξης, θεμέλιο της οποίας συνιστούν οι δημόσιες επενδύσεις με ακρογωνιαίο τους λίθο τις ΔΣ, που αποτελούν το 19% περίπου του ΑΕΠ της Ε.Ε., (ήτοι 2,3 τρις ευρώ), σύμφωνα με «πρόσφατη εκτίμηση» (Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2017b: 1), συμπεριλαμβανομένων των συμβάσεων που πραγματοποιούνται από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Υπό το πρίσμα αυτό, οι Δημόσιες Συμβάσεις λειτουργούν ως εργαλείο αναπτυξιακής στρατηγικής για την εξασφάλιση της ευημερίας, δεδομένης της δράσης «Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη» (Ευρωπαϊκή Ένωση 2014: L94/65), με επιδίωξη την «επίτευξη υψηλών ποσοστών απασχόλησης, παραγωγικότητας και κοινωνικής συνοχής» (Ahner 2011: 3) και προοπτική, επί του παρόντος, το 2030. Σύμφωνα με την Εικόνα 1 «το θεματολόγιο των Ηνωμένων Εθνών για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030 και οι στόχοι της συνιστούν τη βάση της πολιτικής της Ε.Ε. τόσο σε εσωτερικό, όσο και σε εξωτερικό επίπεδο» (Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2017c: 14). Επιπλέον, οι ΔΣ εξασφαλίζουν ότι η ενιαία αγορά η οποία «προϋποθέτει έναν ενοποιημένο χώρο με κατάργηση όλων των τεχνικών, δημοσιονομικών και νομισματικών εμποδίων» (Παπαγιάννης 2011: 406) λειτουργεί «για τους πολίτες, τους καταναλωτές και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ)» (Monti 2010: 38) και οδηγεί στην οικονομική ολοκλήρωση. Πέραν αυτών οι ΔΣ λειτουργούν ως αγωγός διοχέτευσης οικονομικών πόρων στην αγορά, μέσω δημοσίων διαγωνιστικών διαδικασιών που υλοποιούνται από 250.000 ευρωπαϊκούς δημοσίους φορείς. Οι εν λόγω διαδικασίες απαιτείται να περιβάλλονται με πλήρη διαφάνεια και νομιμότητα και να προάγουν τον υγιή επιχειρηματικό ανταγωνισμό, προκειμένου να διασφαλίζεται η αποδοτική αξιοποίηση του δημοσίου χρήματος σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο.
• ΓΡΑΦΟΥΝ ΟΙ ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΙΔΑΚΗΣ & ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΛΑΧΟΣ
Εικόνα 1. Οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης (Πηγή: UN, 2015).
Στο πλαίσιο αυτό, κυρίαρχη πρωτοβουλία της Ε.Ε. αποτελεί η ενσωμάτωση των Οδηγιών της στο εθνικό δίκαιο όλων των κρατών-μελών, προκειμένου να υλοποιούνται οι ΔΣ προμηθειών, υπηρεσιών και έργων. Αποσκοπεί σ΄ ένα κοινό πλαίσιο αναφοράς (Reich, 2005) για την ομοιογενή διαχείριση του συγκεκριμένου θέματος και στην συμπερίληψη-βελτίωση του κεκτημένου του καταναλωτικού δικαίου στο Δίκαιο των Συμβάσεων (Karsten & Petri, 2005), μεθοδολογία που θεωρείται ότι αποτελεί έναν από τους πυλώνες στήριξης και ενίσχυσης του μηχανισμού της Ενιαίας Αγοράς. Σύμφωνα με τον Αργυρό (2015: 12) «Η ενδογενής διάσταση της οικονομικής ολοκλήρωσης, πέραν της ανάσχεσης των εμπλοκών στην διακίνηση των αγαθών και των παραγωγικών συντελεστών, περιλαμβάνει και τη διαμόρφωση κοινών κανόνων και ρυθμίσεων που ισχύουν σε όλη την Ε.Ε.». Οι εν λόγω Οδηγίες, [2014/24/ΕΕ & 2014/25/ΕΕ], αποτελούν ένα πολυδιάστατο πλην, όμως, ευέλικτο εργαλείο των δημοσίων φορέων (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2014) που μειώνει το γραφειοκρατικό βάρος και αναδεικνύει καινοτόμες προσεγγίσεις για τις δημόσιες αγορές. «Οι αναθέτουσες αρχές έχουν πολύ μεγαλύτερη ελευθερία να επιλέξουν το είδος και τον σχεδιασμό της διαδικασίας που ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες τους» (European Commission 2016a: 1). Στην ελληνική έννομη τάξη οι ανωτέρω Οδηγίες περιελήφθησαν στον Ν. 4412/2016, ο οποίος αποτελεί το κεντρικό (όχι το μοναδικό) εργαλείο ενός πλέγματος διατάξεων του πεδίου των ΔΣ, το οποίο απεικονίζεται στην Εικόνα
Εικόνα 2. Νομική κατηγοριοποίηση των Δημοσίων Συμβάσεων (Πηγή: Βλάχος 2019a: 18).
•48•
Logistics Special.indd 2
26/01/2022 2:12 PM
