Kansen stimuleren in een digitale wereld

Tips van onderwij sprofessionalsTips Tips Tips Het stimuleren van kansen in een digitale wereld

DOOR MARLEEN KUIJ STERS

Daniel Meij er

Docent biologie op het Ichthuscollege in Dronten.

Dragen digitale middelen bij aan kansen-gelij kheid?

‘Dat kan zeker. Ik geef vanwege corona fysiek les aan een deel van de klas, de andere leerlingen zij n dan thuis. Ik maak met LessonUp digitale en interactieve lessen. De kinderen die thuis achter hun iPads zitten loggen ook in. Zij volgen precies dezelfde les. Ook kunnen ze via een chatfunctie vragen stellen over de lesstof. Ik begin de les met een uitleg/instructie, vaak via een LessonUp les met veel plaatjes. Daarna beantwoorden de leerlingen meerkeuzevragen, open vragen of sleepvragen (het slepen van het juiste antwoord bij een plaatje). Het is handig dat ik direct op mij n scherm kan zien of de leerlingen de stof beheersen, dat draagt ook bij aan kansengelij kheid.’

Wat zij n de valkuilen?

‘Ieder kind heeft wel toegang tot een iPad of een computer. Daarnaast zoek ik nog naar manieren om meer te di erentiëren binnen LessonUp, zodat de leerlingen die dat nodig hebben extra kunnen worden uitgedaagd. Het extra uitdagen gaat al wel goed via een digitale methode waar we mee werken: leerlingen krij gen via een digitaal boek verdiepingsvragen op hun eigen niveau. Ze mogen er ook voor kiezen om de verdiepingsvragen te maken vanuit een ‘gewoon’ boek.’ Tips: hoe kun je digitale middelen nog meer inzetten om kansengelij kheid te vergroten?

‘We werken ook met Kahoot, ook een aanrader: hiermee bereiden de leerlingen zich voor op een toets. Een aantal leerlingen vindt het competitieve onderdeel erg motiverend. Je kunt de namen in beeld laten komen van de leerlingen die de meeste antwoorden goed hadden of het snelste zij n. Sommige leerlingen vinden dat juist niet prettig, dus dat doe ik af en toe. Ik benadruk wel dat de leerlingen die sommige antwoorden fout hebben juist het meeste leren.’

Nog andere tips om kansengelij kheid te vergroten?

‘Sommige leerlingen kunnen beter laten zien wat ze in huis hebben door het maken van een opdracht in plaats van een toets. Probeer dat eens: laat leerlingen een opstel schrij ven of een poster ontwerpen bij een bepaald thema. Mij n leerlingen zij n hier erg enthousiast over en grij pen hun kans om te laten zien wat zij allemaal hebben geleerd.’

Karin van Rijn is leerkracht groep 8 op basisschool de Regenboog, ICT coördinator, bovenschools ICT coördinator en eigenaar van Digital Skills For Kids.

Jullie scholen hebben het label Google Reference School.

‘WSKO is de eerste PO-stichting die het Google Reference School label in ontvangst mocht nemen. Referentiescholen worden door Google erkend voor hun uitstekende gebruik van technologie om positieve leerresultaten te stimuleren. We maken gebruik van Chromebooks en Google Classroom. Het begon met enthousiaste ICT’ers en enkele Chromebooks in 2014. In 2016/2017 volgden onze 20 ICT’ers een Google Bootcamp. Later konden alle medewerkers interne workshops volgen om zich te bekwamen in de Google-apps.’

‘Uiteindelijk draait het om de leerling. Vanuit deze gedachten zijn 2 ICT’ers gaan denken en ontwikkelen. Hieruit is de leerlijn Digital Skills For Kids ontstaan, waarbij leerlingen (binnen de SLO-doelen) op een leerkracht-onafhankelijke manier werken aan digitale basisvaardigheden.’

Welke digitale middelen zetten jullie in?

‘Digitalisering vraagt dat leerlingen digitaal geletterd zijn om goed te kunnen functioneren in de samenleving. We besteden tijd en aandacht aan ICT in onze lessen en proberen dit zoveel mogelijk in het huidige lesaanbod te integreren. Een aantal voorbeelden binnen basisschool De Regenboog: op Chromebooks maken we gebruik van Google Apps, bijvoorbeeld Google Fomulieren: leerlingen maken een quiz voor elkaar die past binnen Wereld-Oriëntatievakken. Google Presentaties zetten we ook interactief in, bijvoorbeeld voor het maken van een digitaal prentenboek door de bovenbouw. De leerlingen presenteren die daarna aan een onderbouwgroep.’

Jullie hebben Digital Skills For Kids ontwikkeld.

‘Wij hadden behoefte om alle leerlingen binnen WSKO basisvaardig te maken, waarbij zij niet afhankelijk zijn van de vaardigheden van de leerkracht. Bij het ontwikkelen hielden we met een aantal zaken rekening: laagdrempelig inzetbaar, geen druk op het toch al overvolle rooster, leren door horen, zien en doen én leerlingen kunnen werken op hun eigen niveau en tempo. Vanuit deze denkwijze is Digital Skills for Kids ontstaan. Een leerlijn die je kunt integreren binnen het huidige lesaanbod.’

‘Digital Skills for Kids is een leerkracht-onafhankelijke manier om leerlingen online te leren werken met Google Apps. Zij leren via tutorials hoe ze deze Apps kunnen gebruiken en leren (online) werken. Ze tonen via een skills checklist en bewijsmateriaal aan dat ze de vaardigheden beheersen. Ze kunnen zich online redden in een cloud-omgeving en beheersen praktische toepassingen zoals tekstverwerken, presentaties maken en online informatie zoeken. Dat draagt bij aan het vergroten van kansengelijkheid.’

Tips voor leerkrachten?

‘Zorg ervoor dat je een goede visie hebt op de plek van ICT in het onderwijs en stel iemand aan die hier affiniteit mee heeft. Maak tijd vrij en geef diegene de ruimte om dit op een gedegen en didactische manier te implementeren. Zorg ervoor dat je programma’s gebruikt die passen bij de school en dat je de mogelijkheden ervan benut. Blijf werken aan de deskundigheid van leerkrachten.’

‘Een voorbeeld op leerlingniveau: op Montessorischool Naaldwijk hebben we een groep leerlingen uit de bovenbouw, De Digital Leaders, die meedenkt in de zaken rondom ICT. Een soort digitale leerlingenraad. Zij ondersteunen zowel leerkracht als leerling in de school, bijvoorbeeld bij de programmeerlessen, en leren de jongste kinderen op school digitale vaardigheden aan. Ze zetten hun eigen talent en kennis in om anderen verder te helpen.’

Meer tips >>>

Shirley van de Velde is ICT-coördinator op Montessorischool Naaldwijk, bovenschools ICT-coördinator WSKO en eigenaar van Digital Skills For Kids.

Leerkracht groep 8 en Snappetcoach, basisschool De Tweemaster in Leiden

Jullie zetten Snappet in op school, wat is dat?

‘Snappet is een digitaal onderwij splatform dat de leerling uitdaagt om zich te ontwikkelen. De groepen 4 tot en met 6 werken op tablets en groepen 7 en 8 op Chromebooks. We zetten Snappet in voor rekenen, spelling en deels voor begrij pend lezen. De lesstof heeft de mogelij kheid om zich aan het niveau van de leerling aan te passen. En de leerlingen krij gen direct feedback na het maken van een opgave. Zo krij gen ze inzicht in hun eigen leerproces en kunnen ze hier zelf op inspelen. Dit noemen we eigenaarschap.’

Hoe dragen digitale middelen bij aan kansengelij kheid?

‘Voordat ik begin, kij k ik in de Snappet welke kinderen zelfstandig aan het werk kunnen en welke kinderen met de instructie meedoen. Tij dens de instructie pel ik af, zodat ze niet naar een uitleg luisteren die ze niet nodig hebben. Vervolgens oefent elk kind op zij n of haar eigen niveau. Het ene kind oefent met tafels tot de 20 en een ander kind met het vermenigvuldigen van kommagetallen. Als een leerling de opdracht niet goed maakt kan hij de vraag verbeteren of om hulp vragen. Ik kan ‘live’ meekij ken op mij n eigen scherm, zodat ik kan zien of een kind de stof beheerst of juist vastloopt.

Welke andere tips heb je om de kansengelij kheid te vergroten?

‘Kindgesprekken zij n belangrij k. Door samen met leerlingen te kij ken naar de resultaten worden ze eigenaar van hun eigen leerproces. Zo kwam een leerling met het idee om zelf een boek te schrij ven. We zij n samen op zoek gegaan naar een boek waarin wordt uitgelegd hoe dat moet. Ik merk dat kinderen hierdoor erg gemotiveerd blij ven.’

NEEM JOUW LEERLINGEN MEE OP KINDERRECHTENREIS

Elk kind heeft kinderrechten. En elk kind heeft het recht om die rechten te kennen. In het lespakket KinderrechtenReis gaan leerlingen uit groep 7, 8 en de brugklas op wereldreis of tijdreis om meer te leren over kinderrechten.