Intensief naschools taalonderwij s

Brede School Academie Utrecht biedt intensief naschools taalonderwijs

Alle kinderen die in Nederland onderwijs volgen hebben gelijke rechten. Maar niet alle leerlingen hebben gelijke kansen, bijvoorbeeld vanwege een achterstand in de Nederlandse taalvaardigheid. De Brede School Academie Utrecht brengt hier al ruim tien jaar verandering in. DOOR MARLEEN KUIJSTERS

Monique Walet

‘We bieden momenteel intensief naschools taalonderwijs aan leerlingen uit de groepen 7 en 8 en de eerste klassen van het voortgezet onderwijs. Het gaat om kinderen die veel potentie hebben en op havo/vwo-niveau zouden kunnen uitstromen, maar door een taalachterstand gehinderd worden en extra ondersteuning nodig hebben’, vertelt leerkracht en projectleider Monique Walet. Onbenut leerpotentieel Het is woensdagmiddag en terwijl hun klas-genoten buiten spelen volgens 16 gemotiveerde kinderen de online les van de Brede School Academie Utrecht. Walet legt uit dat veel leerlingen qua ambitie en werkhouding de potentie hebben om door te stromen naar bijvoorbeeld havo of vwo. Maar door een taalachterstand (bijvoorbeeld omdat er thuis niet veel Nederlands wordt gesproken) op een lager niveau op de middelbare school terechtkomen. ‘Voor leerlingen met onbenut leerpotentieel is helaas in de praktijk te weinig aandacht. Daarom zijn we ongeveer 12 jaar geleden met een aantal basisscholen uit de wijk Overvecht gestart met de Brede School Academie Utrecht. De scholen melden geselecteerde leerlingen aan en die gaan één keer per week na schooltijd aan de slag om hun taalvaardigheid, kennis van de wereld en academische vaardigheden te vergroten. Op deze manier willen we ervoor zorgen dat zij kunnen doorstromen naar de bij hen passende hogere niveaus van vormen van het voortgezet onderwijs en het hoger onderwijs.’

Nieuwssites Inmiddels is het concept uitgerold over vier wij ken in Utrecht (BSA bedient 40 basisscholen en 4 VO-scholen). Normaal gesproken vinden de naschoolse lessen voor basisschoolleerlingen plaats op vier locaties in Utrecht. Het gaat momenteel in totaal om 12 groepen van 16 kinderen. En leerlingen in het voortgezet onderwij s (7 groepen van 16 kinderen) volgen de lessen op hun eigen school. Maar vanwege de coronacrisis wordt veel online lesgegeven. Tij dens de online les van Walet kiezen de kinderen via nos.nl of nu.nl ieder een nieuwsartikel uit. Na ongeveer vij f minuten leestij d bespreken ze hun artikel in tweetallen. Walet: ‘Vervolgens gaan we klassikaal het gesprek aan over een van de gelezen artikelen. Toen we nog fysiek lesgaven, lazen de kinderen in de landelij ke dagbladen zoals het Algemeen Dagblad, Trouw en De Volkskrant. Nu gebruiken we nieuwssites. De leerlingen stellen elkaar vragen die stimuleren om dieper op de materie in te gaan.’

Klassikaal presenteren Walet pakt er een tekst bij voor de volgende opdracht. In de tekst zij n 10 woorden gemarkeerd die in de kantlij n worden uitgelegd. Het zij n woorden die de leerlingen hoogstwaarschij nlij k nog onvoldoende kennen, maar die ze wel nodig hebben om de inhoud van de leestekst goed te kunnen begrij pen. ‘Tij dens de les bespreek ik de woorden in hun context en model ik een klein deel van de tekst. De leerlingen gaan vervolgens in ‘breakout rooms’ aan de slag met verder onderzoek naar het thema van de tekst: ze zoeken, in kleine groepjes, informatie op het internet en die presenteren ze klassikaal. Het huiswerk sluit aan bij de tien geselecteerde woorden.’

Een Lagerhuis debat Om het leesplezier te bevorderen praten de leerlingen tij dens de ‘de boekenclub’ over verschillende boekengenres of karakters uit verhalen. Walet vertelt dat de leerlingen per jaar werken aan vij f thema’s zoals ‘Eten is weten’ en ‘Rondje om de wereld’. ‘Zo’n themaperiode sluiten we af met een presentatie in wisselende vorm, bij voorbeeld een debat waarin we een onderwerp vanuit verschillende perspectieven bekij ken. De leerlingen krij gen eerst de tij d om het onderwerp verder te onderzoeken en naar argumenten te zoeken. Bij een debat stimuleren we de leerlingen om een mening te vormen en deze goed te onderbouwen met argumenten.’

Online platform Vanaf augustus 2022 zullen de leerkrachten van de Brede School Academie Utrecht de lessen niet meer fysiek geven. De BSA werkt aan een online platform, U-GO! (voor groep 6, 7, 8 en de brugklas), om haar lesmateriaal en methodiek te borgen en te delen met alle scholen. Daarmee draagt de BSA bij aan het inbedden van alle opgedane expertise in het reguliere taalonderwij s van de scholen die hiermee willen werken. ‘Ons programma is bewezen e ectief en de leerlingen werken enthousiast aan alle opdrachten. Dus bouwen we aan U-GO!, waarmee leerkrachten en docenten zelf aan de slag kunnen gaan, ook al stoppen de fysieke lessen’, zegt Walet. ‘Zo kunnen zij bij voorbeeld een klassikale les begrij pend lezen geven of juist een groepje leerlingen bepaalde opdrachten laten uitvoeren. Als expertisecentrum blij ven we daarnaast het platform beheren en updaten en zullen we leraren begeleiden. Op deze manier creëren we nog meer gelij ke kansen voor alle kinderen. Ik vind het mooi dat ik op deze manier kan bij dragen aan kansengelij kheid in het onderwij s.’

Voortgezet onderwij s De lessen die de Brede School Academie Utrecht geeft aan leerlingen in de brugklas van het voortgezet onderwij s heten Honours Trajectum Utrecht (HTU). In klas 2 en 3 krij gt HTU het karakter van kennismaken met de Universiteit Utrecht. Zo vertellen verschillende wetenschappers wat hun vakgebied inhoudt. Op deze manier wil de BSA de doorstroom naar het hoger onderwij s bevorderen.

Wouter de Jong over weerbaarheid, veerkracht en zelfredzaamheid: ‘Als het leven een game is, is je hoofd de controller’controller

We leren kinderen zo ongeveer alles. Behalve de gebruiksaanwijzing van hun eigen hoofd. Zeker in deze tijd is het belangrijk om leerlingen bewust te maken van hun emoties, sterke punten en het maken van positieve impact. Speciaal daarvoor heeft Wouter de Jong, in samenwerking met Young Impact, het gratis lesprogramma Superkrachten voor je hoofd ontwikkeld, gebaseerd op het gelijknamige boek.

DOOR ESMEE WEERDEN

‘Als leerkracht wil je het allerliefst dat je leerlingen lekker in hun vel zitten, veerkrachtig en zelfredzaam zij n. Met een goede mindset kun je zo veel bereiken!’, vertelt Wouter de Jong, auteur van het boek ‘Superkrachten voor je hoofd’. Vanuit deze gedachte is in samenwerking met non-profi t organisatie Young Impact het lesprogramma Superkrachten tot stand gekomen. Door mee te doen, leren basisschoolleerlingen uit de bovenbouw hoe ze met deze mindset ook nog eens impact kunnen maken. Niet alleen op de wereld, maar juist ook op henzelf.

Wendy Kakebeeke, directeur van Young Impact, is blij met de samenwerking: ‘Wij geloven dat jongeren de wereld positief kunnen veranderen, door met hun talenten in actie te komen voor iets of iemand anders. Het is belangrij k dat ze hiervoor lekker in hun vel zitten én de baas zij n over hun emoties. Ik vind het mooi dat we, in de taal van ‘Superkrachten’, leerkrachten de handvatten kunnen bieden om met deze onderwerpen aan de slag te gaan!’ Superkrachten De lessen helpen leerlingen om baas te worden van hun eigen hoofd. Wouter: ‘Kinderen moeten, net zoals leren lezen en rekenen, leren omgaan met moeilij ke situaties in het leven. Hoe ik het ook wel aan kinderen uitleg: als je leven een game is, dan is je hoofd de controller. En net als in een game heb je in het echte leven moeilij ke levels: gezeur van je ouders, ruzie met een goede vriend, je eerste dag op school, jezelf stom vinden of vertellen aan iemand dat je verliefd op hem of haar bent. Maar hoe moeilij k het level in je leven ook is, als je de controller goed gebruikt, kun je alles aan! Superkrachten zij n de knoppen op je controller: slimme technieken en trucs. Daarmee versla je alle moeilij ke tegenstanders in de levels van je leven met meer plezier en kracht. En zo leer je jezelf op te vrolij ken als het tegenzit, meer zelfvertrouwen te krij gen en veel sneller klaar te zij n met oersaaie taakjes.’

talenten in actie te komen voor iets of iemand anders. Het is belangrij k dat ze hiervoor lekker in hun vel zitten én de baas zij n over hun emoties. Ik vind het mooi dat we, in de taal van ‘Superkrachten’, leerkrachten de handvatten kunnen bieden om met deze onderwerpen aan de slag te gaan!’

Challenge: de glorieuze fout Dit is een oefening die kinderen helpt om minder faalangst te hebben. Om de beurt vertelt een kind over een fout die hij of zij die week heeft gemaakt. Als je je fout eenmaal hebt gedeeld, krij g je applaus van iedereen in de klas (joelen mag!). Natuurlij k deelt de leraar ook een fout die hij of zij heeft gemaakt. Uiteraard kun je het tij dens deze oefening ook hebben over wat je van die fout kan leren. Het mooie aan deze oefening is dat je kinderen zo leert beter met hun fouten om te gaan. Ook omdat de leerkracht zij n of haar fouten deelt. Ze zien op deze manier dat fouten maken bij het leven hoort.

Mentale training ‘De kwaliteit van je leven wordt bepaald door de kwaliteit van je geest’, vervolgt Wouter. De mentale gezondheid van kinderen is echter geen eenvoudig onderwerp. ‘En dit trainen al helemaal niet, want kinderen moeten al zoveel.’ De onderwerpen in de lessen worden daarom met veel humor en lol aangepakt. Hierdoor worden leerlingen uitgedaagd om hun mentale superkrachten te ontdekken, te activeren en te versterken. Het doel van de lessen is om leerlingen beter te leren omgaan met moeilij ke emoties, verveling en eenzaamheid. Ook werken ze aan hun concentratievermogen en zelfvertrouwen. De leerlingen werken in het lesprogramma toe naar een superdaad waarbij ze hun superkrachten inzetten om impact te maken door iets voor de school, of iemand op school, te doen. Wouter: ‘Door kinderen al op jonge leeftij d bezig te laten zij n met hun Superkrachten, zorg je ervoor dat kinderen lekker in hun vel, of eigenlij k in hun geest zitten.’ Ze leren met praktische oefeningen om zich beter te concentreren, om te gaan met moeilij ke situaties of emoties als boosheid of schaamte, minder te piekeren, hun zelfvertrouwen te vergroten, en hun dromen waar te maken. ‘Dit zij n allemaal technieken om een kind mentaal weerbaarder te maken.’

Het lesprogramma ‘Superkrachten voor je hoofd’ Het lesprogramma sluit aan bij de kerndoelen inzake sociaal-emotionele ontwikkeling. Het activerende en enthousiasmerende lesprogramma bestaat uit vij f levels (lessen) en een evaluatie. Elk level duurt ongeveer 45 minuten. Het hele lesprogramma kan in een themaweek aangeboden worden of verdeeld worden over een langere periode.

De levels: 1) Superkrachten – Met Superkrachten word de koning van je kop 2) Laserstralen – Leer je concentreren als een laserstraal 3) Geluks-DJ – Blij dschap: hoe vrolij k je jezelf op als het even tegenzit? 4) Boemerang – Hoe werkt de geheime boemerang van vriendelij kheid? 5) Superdaad – Maak je stoutste dromen waar! AANMELDEN

Meld je aan voor het gratis lesprogramma via: www.onderwij sinformatie.nl/superkrachten en krij g direct toegang tot de online lessen.

Over Young Impact Young Impact is in vier jaar tij d uitgegroeid tot één van de grootste spelers op het gebied van jongeren en maatschappelij k bewustzij n in Nederland. Young Impact gelooft dat iedere jongere diens talent kan inzetten om daarmee een positieve impact te maken. Daarom reist de organisatie heel Nederland door met vooruitstrevende programma’s voor PO, VO, MBO en VSO.

Ga voor meer informatie naar www.youngimpact.nl/primair-onderwij s

Meer weten over Superkrachten voor je hoofd? Ga naar www.mindgymvoorkids.nl

'Alle illustraties komen uit het boek – geïllustreerd door Hein de Kort’

Stabiele en ijverige leerlingen door fijn schoolklimaat ‘Aardig, netjes en rustig’ zijn in Strijen geen loze woorden

Als het schoolklimaat goed is, staan kinderen open om te leren. In een veilige en prettige sfeer leren kinderen gemakkelijker en werken ze harder. Dat ervaart Marianne de Man als directeur van obs De Meerwaarde dagelijks. De dorpsschool in Strijen werkt vanuit een bijzondere pedagogische lijn, gebaseerd op het gedachtegoed van Stephen Covey, die alles te maken heeft met de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. ‘Aardig,

netjes en rustig’ zijn de kernwaarden.’ DOOR BRIGITTE BLOEM FOTO’S: OBS DE MEERWAARDE

Boom van de 7 habits

Vriendjesbank

Waarden: aardig, netjes, rustig

Mede vanwege het plezierige schoolklimaat ontving De Meerwaarde zes jaar geleden van het ministerie van OCW het predicaat excellente school. Marianne en haar team zijn er trots op. ‘Het is de kers op de taart. Sommige ouders die hier kennis komen maken, denken dat excellent betekent dat er enkel heel slimme kinderen op onze school zitten. Maar daar slaat het excellente niet op. Het gaat erom dat we elk kind een passende ontwikkeling kunnen bieden. Juist door een stabiele sociaal-emotionele ontwikkeling maak je de weg vrij voor een optimale cognitieve ontwikkeling.’

School-dna Nadat Marianne samen met de adjunct-directeur jaren geleden een leiderschapscursus had gedaan, gebaseerd op de uitgangspunten van Covey, wilden de twee dat ook voor hun eigen leerlingen, vertelt Marianne. ‘Het zijn geen trucjes die we onze leerlingen aanleren, maar het is een way of life. Het zit in het school-dna’, wil Marianne benadrukken. De theorie van de Amerikaanse managementdeskundige Stephen

Covey gaat uit van zeven eigenschappen van e ectief leiderschap. De kernboodschap is dat zeer e ectieve mensen een zevental gewoonten of routines hebben die ten grondslag liggen aan hun succes en dat iedereen deze gewoonten bij zichzelf (verder) kan ontwikkelen. Zoon Sean Covey ontwikkelde speciaal voor kinderen de werkwij ze ‘The leader in me’. Uitgangspunt is dat je de invloed op je leven kunt vergroten door (zelf) leiderschap te tonen. De zeven gewoonten van Covey geven leerlingen houvast bij hun leerproces en hun persoonlij ke ontwikkeling en helpen om zelf verantwoordelij kheid en beslissingen te nemen. Elk kind doet wat nodig is, voor hem- of haarzelf en voor een ander. Kinderen leren hun tij d zinvol te besteden, worden bewust van hun eigen zij n en kunnen en leren elkaar begrij pen. Dat leert hen relaties op te bouwen en te onderhouden, de kracht van samenwerking te ontdekken en plezier in leren te hebben. ‘De leerlingen van De Meerwaarde zij n er veel zelfstandiger door geworden’, vertelt Marianne. ‘Lopen ze ergens tegenaan, aldus Marianne. ‘Vanaf de kleutergroepen wordt er één keer in de twee weken met de kinderen over deze regels en hoe het gaat in de groep vergaderd. Besproken wordt wat er al goed gaat, wat beter kan, aan welk doel de komende tij d gewerkt wordt. Elke groep beschikt over een ideeënbox waar leerlingen onderwij sinhoudelij ke en organisatorische suggesties in kunnen doen en waarover ook in de klassenvergadering gesproken wordt. Zo hebben leerlingen invloed op de invulling van hun onderwij s.’ Als eerste school in Nederland is De Meerwaarde gaan werken met een vriendjesbank op het schoolplein. Heeft een leerling tij dens het speelkwartier of in de pauze even geen kinderen om mee te spelen, dan kan hij of zij op de vriendjesbank gaan zitten. Andere kinderen vragen het kind vervolgens om mee te spelen. ‘Inmiddels hebben meer scholen in Nederland zo’n bank’, weet Marianne. ‘Het werkt echt om kinderen zich niet buitengesloten te laten voelen. Kinderen leren daardoor ook om oog voor elkaar te hebben.’De Meerwaarde heeft haar leerlingvolgsysteem gekoppeld aan de kernwaarden van de school. ‘We hebben daardoor kunnen constateren dat onze school hoog scoort op welbevinden en sfeer’, vertelt Marianne. ‘Ook constateren we dat de leerprestaties de afgelopen jaren omhoog zij n gegaan. Logisch ook, want in een veilige en prettige sfeer leren kinderen gemakkelij ker en werken ze harder. Dat zien we op school- en klasniveau, en ook op leerlingniveau.’

Kansrij ke toekomst Toen het op school eenmaal goed liep met de kernwaarden aardig, netjes, rustig hebben Marianne en haar team sport- en vrij etij dsverenigingen in Strij en benaderd met de vraag of de werkwij ze ook iets voor hen zou zij n. ‘Onze kernwaarden zij n massaal omarmd in ons dorp’, zegt Marianne trots. Het gevolg is dat gemeentebreed de slogan nu is: ‘In Strij en doen we alles aardig, netjes, rustig’. ‘Het zij n geen loze woorden. Met deze kernwaarden werken we in de hele gemeente aan een kansrij ke toekomst voor elk kind’, aldus Marianne.

Takenbord

waardoor ze niet direct verder kunnen? Dan wachten ze niet op de juf of meester, maar proberen ze zelf een oplossing te bedenken’, legt ze uit. ‘Vanaf de kleutergroepen brengen we dat onze leerlingen bij .’ Marianne vindt deze onderwij svisie veel meer bij deze tij d passen dan kinderen aan het handje meenemen. ‘Wij willen onze leerlingen zoveel vaardigheden meegeven, dat ze in uiteenlopende situaties al heel zelfstandig kunnen functioneren, zo jong als ze zij n. Natuurlij k leren we kinderen ook dat je op sommige omstandigheden geen invloed hebt. Maar op heel veel ook wel en die kansen leren we ze te pakken.’

Aardig, netjes, rustig Gekoppeld aan de uitgangspunten van Covey lopen drie kernwaarden als rode draad door het onderwij s van De Meerwaarde: aardig, netjes, rustig. Aan het begin van het schooljaar maakt elke groep met de nieuwe juf of meester vier of vij f regels die passen bij deze kernwaarden. ‘Het helpt bij de vorming van de groep en het creëren van een fij n groepsklimaat’, Werken met einddoel voor ogen

Verder lezen? Download het e-book Hoe zeven gewoonten zorgen voor (zelf)leiderschap bij kinderen: https://www.leraar24.nl/app/uploads/TLIM_Ebook.pdf

Meer informatie over de school: https://www.obsdemeerwaarde.nl/

LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN

Door acties als … Workshop voor leerkrachten Door acties als … Workshop voor leerkrachten Door acties als … Workshop voor leerkrachten Door acties als … Workshop voor leerkrachten Door acties als … Workshop voor leerkrachten Door acties als … Workshop voor leerkrachten Door acties als … Workshop voor leerkrachten Door acties als … Workshop voor leerkrachten Door acties als … Workshop voor leerkrachten Door acties als … Workshop voor leerkrachten Door acties als … Workshop voor leerkrachten Door acties als … Workshop voor leerkrachten Door acties als … Workshop voor leerkrachten Door acties als … Workshop voor leerkrachten Prijsvragen voor scholen Prijsvragen voor scholen Prijsvragen voor scholen Prijsvragen voor scholen Prijsvragen voor scholen Prijsvragen voor scholen Prijsvragen voor scholen Prijsvragen voor scholen Prijsvragen voor scholen Prijsvragen voor scholen Prijsvragen voor scholenPrijsvragen voor scholenPrijsvragen voor scholen Prijsvragen voor scholen Educatieve webinars Educatieve webinars Educatieve webinars Educatieve webinars Educatieve webinars Educatieve webinars Educatieve webinars Educatieve webinars Educatieve webinars Educatieve webinars Educatieve webinars Educatieve webinars Educatieve webinars Educatieve webinars

VERANTWOORDE PRODUCTEN 3km Schrijf-plezier met de balpen BIC® Cristal® Medium LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. LATEN WE SAMENWERKEN AAN EEN DUURZAME TOEKOMST ! Bij BIC geloven we dat we eenvoudige, inventieve, betrouwbare producten kunnen maken voor iedereen, overal en altijd. En we geloven dat we dat verantwoord kunnen doen, met de planeet, de samenleving en toekomstige generaties voor ogen. Onze benadering van duurzaamheid heeft haar wortels in onze waarden en is ingebakken in onze dagelijkse werkwijze. Een kleinere voetafdruk van onze producten voor milieu en maatschappij, actie tegen klimaatverandering, een meer verantwoorde toeleveringsketen en een versterkt commitment voor onderwijs: allemaal cruciaal voor de contouren van ons bedrijf van morgen, zodat we iedereen een duurzame toekomst kunnen bieden. Het volgende hoofdstuk van ons duurzaamheidsavontuur begint met jou. Vandaag. VERANTWOORDE PRODUCTEN 3km Schrijf-plezier met de balpen BIC® Cristal® Medium VERANTWOORDE PRODUCTEN 3km Schrijf-plezier met de balpen BIC® Cristal® Medium BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING BIC’S 5 TOEZEGGINGEN OP DUURZAME ONTWIKKELING 3TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN 3TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN TEGEN 2025 ZAL BIC WERELDWIJD DE LEEROMSTANDIGHEDEN VAN 250 MILJOEN KINDEREN VERBETEREN

EEN PROGRAMMA DAT RECYCLAGE STIMULEERT

BEPERKTE ECOLOGISCHE VOETAFDRUK

EEN PROGRAMMA DAT RECYCLAGE STIMULEERT In ruim zeven Europese landen, waaronder Nederland, zamelen we sinds 2011 met onze partner Terracycle schrijfgerei in om te recyclen. In 2018 zijn we nog verder gegaan met de introductie van Ubicuity®, een lijn buitenmeubilair gemaakt van gerecyclede pennen. Dat partnerschap van BIC past in het concept 1 Vanaf nu INZAMELEN RECYCLEREN is In ruim zeven Europese landen, waaronder Nederland, zamelen we sinds 2011 met onze partner Terracycle schrijfgerei in om te recyclen. In 2018 zijn we nog verder gegaan met de introductie van Ubicuity®, een lijn buitenmeubilair gemaakt van gerecyclede pennen. Dat partnerschap van BIC past in het concept samenwerkingseconomie en circulaire economie waarbij er met waardeloos afval waarde wordt gecreëerd. Vanaf nu INZAMELEN RECYCLEREN is EEN PROGRAMMA DAT RECYCLAGE STIMULEERT In ruim zeven Europese landen, waaronder Nederland, zamelen we sinds 2011 met onze partner Terracycle schrijfgerei in om te recyclen. In 2018 zijn we nog verder gegaan met de introductie van Ubicuity®, een lijn buitenmeubilair gemaakt van gerecyclede pennen. Dat partnerschap van BIC past in het concept Vanaf nu INZAMELEN RECYCLEREN is Jullie zamelen in 2 Wij recy Jullie zamelen in1 2 W Jullie zamelen in1 2 Wij rec BEPERKTE ECOLOGISCHE VOETAFDRUK samenwerkingseconomie en circulaire economie waarbij er met waardeloos afval waarde wordt gecreëerd. Ga voor meer informatie naar https://www.bickids.com/nl https://www.terracycle.com/nl-NL/ Jullie zamelen in1 2 Wij recyclen Geniet Geniet 50% 100% 80% Door acties als … Workshop voor leerkrachten Prijsvragen voor scholen Educatieve webinars Door acties als … Workshop voor leerkrachten Prijsvragen voor scholen Educatieve webinars Door acties als … Workshop voor leerkrachten Prijsvragen voor scholen Educatieve webinars Door acties als … Workshop voor leerkrachten Prijsvragen voor scholen Educatieve webinars Door acties als … Workshop voor leerkrachten Prijsvragen voor scholen Educatieve webinars Door acties als … Workshop voor leerkrachten Prijsvragen voor scholen Educatieve webinars Door acties als … Workshop voor leerkrachten Prijsvragen voor scholen Educatieve webinars Ga voor meer informatie naar https://www.bickids.com/nl https://www.terracycle.com/nl-NL/ Jullie zamelen in1 2 Wij recyclen Geniet3 Geniet3 In 2030 mikt BIC op 50% In 2025 is de plastic verpakking In 2025 gebruikt BIC 80% 50% 100% 80% BEPERKTE ECOLOGISCHE VOETAFDRUK samenwerkingseconomie en circulaire economie waarbij er met waardeloos afval waarde wordt gecreëerd. Ga voor meer informatie naar https://www.bickids.com/nl https://www.terracycle.com/nl-NL/ Jullie zamelen in1 2 Wij recyclen Geniet3 Geniet 3 50% 100% 80% producten die niet van BIC 100% hernieuwbare In 2030 miktvan nieuw plastic In 2030 mikt In 2025 is de herbruikbaar, In 2025 is de In 2025 gebruikt elektriciteit In 2025 gebruikt BIC op 50% gemaakt zijnBIC op 50% plastic verpakking recyclebaar of plastic verpakking BIC 80% BIC 80% producten die niet producten die niet van BIC 100% composteerbaarvan BIC 100% hernieuwbare hernieuwbare van nieuw plastic van nieuw plastic herbruikbaar, herbruikbaar, elektriciteitelektriciteit gemaakt zijngemaakt zijn recyclebaar of recyclebaar of composteerbaarcomposteerbaar