Travelpro - December 2022 by Travelpro

Exclusieve reizen zijn onderdeel van het DNA van Avila. Inmiddels 12 jaar geleden was een van de eerst reizen onder de vlag van Avila een bijzondere rondreis door Argentinië per privéjet waarbij de polosport op een dag werd gecombineerd met de beste wijnhuizen van Mendoza. Exclusiviteit vinden we terug in tijd, privacy, unieke ervaringen, service en esthetiek. En op die vlakken zijn we de afgelopen jaren expert geworden. Van Zuid-Amerika tot Zuid-Afrika, van het Midden-Oosten tot het Wilde Westen. Als oﬃcieel agent van National Geographic Expeditions bieden we daarnaast een heel scala aan reizen waar de reiziger exclusief toegang krijgt tot de wereld van National Geographic, met als summum een 3-weekse reis om de wereld, Around the World by Private Jet, waarbij de reizigers worden vergezeld door fotografen en wetenschappers van Nat Geo tijdens bezoeken aan onder andere Paaseiland, de Great Barrier Reef en de Taj Mahal. Maar exclusiviteit begint al bij het eerste contact. Zo bezoeken we regelmatig klanten aan huis, ook samen met onze ZRA- en andere retailpartners. Zo nemen we de gasten aan de hand en ontwerpen we de perfecte rondreis van A tot Z. Met de hele familie op een privéjacht naar de Galapagos, een levensverrijkende reis met Jimmy Nelson, of met de LNG-hybride ijsbreker Le Commandant Charcot naar de geograﬁsche Noordpool. Stuk voor stuk unieke ervaringen. Maar ook details zoals net even dat goede kamertype met vrij uitzicht of bij aankomst in Venetië een privé boottransfer met juist die authentieke Riva. Exclusiviteit heeft voor iedere gast een andere invulling, en dat is iets waar we als maatwerkspecialist onze duidelijke meerwaarde laten zien. Bel of mail gerust met onze specialisten, 023-2210800 of info@avilareizen.nl Tim, Hilda en het team van Avila Reizen

Foto: AndBeyond Benguerra Island

Unieke Ontdekkingsreizen & Luxe Vakanties Latijns-Amerika, Noord-Amerika, Afrika, Azië, Europa & de Poolgebieden Oﬃcieel agent van National Geographic Expeditions www.avilareizen.nl | info@avilareizen.nl | +31 (0)23 221 0800 Zijlsingel 1 - 5e verd., 2013DN, Haarlem | Sumatrakade 689, 1019PV, Amsterdam

We. Are. Back!

REISGALA

& DE NEDERLANDSE VAKANTIE AWARDS

T H C O K R E UITV 28 JAN 2023

Hart van Holland, Nijkerk

! 4 2 0 2 r o l vo e f a t w u t as v l a u n r e Reser ve ACTS VAN FRÉDÉRIQUE

SAMANTHA STEENWIJK

PETER VOGEL

PARTNERS

Aanwezig zijn? Mail ons: sales@travmedia.nl Meer informatie: www.reisgala.nl

VOORWOORD

WARME BRANCHE De decembermaand is vaak de eerste maand waarin het écht koud wordt buiten met temperaturen onder het vriespunt waardoor airlines en treinen weer te maken krijgen met vertragingen. En ondanks dat het buiten ijskoud is, heb ik het idee dat de reisbranche meer en meer begint te ontdooien. Veel collega’s zijn de afgelopen weken, en zullen ook de komende weken, weer druk zijn op allerlei beurzen, met het organiseren van studiereizen en het maken van offertes voor klanten die er kosten wat kost weer op uit willen. Tijdens de gesprekken her en der in het land, telefonisch of tijdens de podcast, krijg ik het gevoel dat de reissector weer aan het opwarmen is na de ijskoude coronaperiode. Natuurlijk zijn er collega’s die ook last hebben van ‘vertragingen’, maar er wordt weer geboekt, jubilea gevierd, keuzes gemaakt voor de toekomst en er vinden (goede) gesprekken plaats. In dit magazine vind je een jaaroverzicht. Wat waren er veel ergernissen dit jaar. Je zou het bijna vergeten; de verre bestemmingen waarvoor het reisadvies maar oranje bleef en de luchthavens die tal van problemen hadden. En wat missen we de collega’s die dit jaar zijn overleden. Er waren ook mooie momenten om te vieren en er wordt ook met enthousiasme naar de toekomst gekeken. Speciaal voor dit magazine zochten Isabelle Willemsens (Disneyland Paris) en Frans Leenaars (TUI) elkaar op waarbij zij elkaar interviewden. Interessant om te horen hoe zij de afgelopen periode hebben ervaren, welke stappen ze aan het nemen zijn, wat ze van elkaar kunnen leren en hoe ze de toekomst zien.

Arjen Lutgendorff Hoofdredacteur arjen@travelpro.nl

Zelf had ik een fijn gesprek met Noël ten Thije die ik ontmoette tijdens het ANVR-Congres in Bremen. Zij was een van de weinige retailers die mee was en moedigde met hen collegaretailers aan om ook eens mee te gaan naar het congres. Op pad zijn met partners/collega’s doet blijkbaar toch veel goeds. Op haar reisbureau gaat het ook goed en het stemde ook goed om te horen dat zij een enthousiaste vibe voelt in de branche. Extra aandacht wil ik vragen voor onze gastcolumnisten Frank Oostdam (ANVR) en Paul Backer (Tioga Tours/Fly to the West). Frank die wij al voor zijn hartinfarct vroegen een column te schrijven en die hem ondanks alles gewoon aanleverde. En de column van Paul, waarvoor wij ons hart een beetje vasthielden, omdat hij dacht dat sommige lezers misschien wel eens een beetje boos konden worden… Zoals jullie gewend zijn in deze editie ook reportages (over onze reizen naar Maleisië en Curaçao) en specials, waarin onder meer touroperators aan het woord komen die van oudsher verre reizen-aanbieders zijn, maar nu bijvoorbeeld ook een land als Italië aanbieden. Daarnaast spreken we meerdere aanbieders van Zuid-Amerika over dit immense en diverse continent en zetten we de populaire bestemmingen rondom het Middellandse Zeegebied op een rijtje. Het viel mij overigens op hoeveel reisprofessionals er aanwezig waren op de Masters Expo, voorheen de Miljonair Fair. Een ZRA vertelt er hoe zij twijfelde in de afgelopen jaren om te stoppen, maar het werk en de branche té leuk vindt. Een ander laat weten zich op de Masters Expo helemaal niet thuis te voelen, maar hij was er wel! Jezelf inzetten voor je bedrijf, er zijn met en voor je partners. Je horizon verbreden, denken in kansen en elke dag met plezier en enthousiasme over de toekomst je werkdag beginnen. Het is mij, wederom, duidelijk geworden dat reisprofessionals zich niet gek laten maken door donkere wolken boven de markt of hoe koud het soms ook lijkt te voelen. Laten we er met z’n allen een mooi 2023 van maken als warme branche waarin iedereen zich thuis voelt.

Arjen Lutgendorff 5

20. ITALIË

08. DUO-INTERVIEW: Isabelle Willemsens en Frans Leenaars

INHOUD MEER COLUMNS 03. Arjen Lutgendorff 32. Frank Oostdam 68. Paul Backer

SPECIALS 20. Italië boeken bij een verre reizenspecialist? 52. Zuid-Amerika: waar moet je beginnen? 72. Goud van oud: het Middellandse Zeegebied

52. ZUID-AMERIKA 6

COLOFON

16. REISPROFESSIONALS genieten van Jij&KLM Winterfeest

58. BOEKINGEN 2023: “Moeilijk te voorspellen”

Tom van Apeldoorn - Uitgever T.J. van Apeldoorn - Commercieel Directeur Arjen Lutgendorff - Hoofdredacteur Sharon Evers - Eindredacteur Dylan Cinjee - Redacteur Rahanna van Stapele – Redacteur Theo de Reus - Redacteur Tijn Kramer - Redacteur Judith Wetselaar - (Web)redacteur Dennis de Groot - Sales Manager Dennis Ebbers - Sales Manager Danielle van Ewijk – Event Manager Iris Bax - Project Manager Events Tina Bakker - Sales Support Iris Beenen - Graphic Design Kantooradres: Arendstraat 33A, 1223 RE Hilversum Tel: +31(0)35-2005481 E-mail: redactie@travelpro.nl Internet: www.travelpro.nl Verantwoording: Travelpro is een uitgave van uitgeverij T&S Productions B.V.

28. NOËL TEN THIJE

60. IK ZIE, IK ZIE…

over het roller coaster-jaar een neusaap 2022

Dit magazine is als volgt verspreid: Oplage: 7.218 Digitaal via issuu.com Nieuwsbrief: 7.400+ abonnees Social media: 12.500+ volgers Opgave en vragen over abonnementen: Abonnementenland Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Tel. +31(0)251-25 79 24 Fax +31(0)251-31 04 05 Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen. Beëindigen abonnement: Opzeggingen dienen 12 weken voor afloop van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn.

34. CURAÇAO;

wie loopt ziet meer

66. VAN DEN BERGH EN STRASSER over hun Oostenrijk

Prijswijzigingen voorbehouden. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 30 dagen voor de vervaldatum bij ons wordt opgezegd. Dit kan uitsluitend per mail: info@travelpro.nl Kijk voor actuele tarieven op travelpro.nl/abonneren.

72. MIDDELLANDSE ZEEGEBIED

Vragen? redactie@travelpro.nl Auteursrechten: Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerde database, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij electronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Travelpro.

Isabelle Willemsens en Frans Leenaars

INTERVIEW

“NIETS HOUDT DE NEDERLANDSE REIZIGER THUIS” Zij trad vorig jaar in zijn voetsporen, toen zij naast Benelux ook verantwoordelijk werd voor de regio Duitsland, Zwitserland en Oostenrijk. Hij zette na Disney zijn loopbaan voort bij TUI en beiden hebben grote verantwoordelijkheden binnen de bedrijven. Ondertussen vliegt de tijd en veranderde er veel, zagen ze elkaar vijf jaar geleden voor het laatst, maar de herinneringen zijn nog levendig. DOOR: ARJEN LUTGENDORFF

sabelle Willemsens (Country Director Northern Europe Walt Disney Parks & Resorts bij The Walt Disney Company) en Frans Leenaars (CMO Western Europe & Director Customer Experience TUI Group) interviewen elkaar. Isabelle: “Sinds jij weg bent bij Disney is er heel veel (marketing) gedigitaliseerd, een groot verschil met een aantal jaar geleden. We werken net als jullie bijvoorbeeld ook heel veel met influencers. Toen jij vertrok heb ik aangekaart dat Vlaanderen een groot potentieel was voor Disney en de strategie werkt daar steeds beter.” Frans: “Disney had precies het omgekeerde probleem van TUI. Disneyland Paris investeert uiteraard enorm veel in Frankrijk en daar profiteert het Franstalige deel van België meer van dan Vlaanderen. Bij TUI is het andersom. Wij zijn in België een behoorlijk Vlaams bedrijf, West-Vlaams, en wij hebben juist moeite om aansluiting te vinden met de Franse kant van België. We slagen daar niet echt in, want wij worden gezien als té Vlaams door de Walloon.” Isabelle: “De Waal.” Frans: “Door de Waal, sorry. We doen wel alles in het Frans, maar toch… Tijdens de Cup of TUI (wekelijkse update voor collega’s) in België houd ik wel eens een korte presentatie en dan probeer ik het uit te schrijven in het Frans, maar dat blijft het toch een beetje knullig. Ik vind het knap van de Belgen dat zij van het Nederlands zo gemakkelijk kunnen switchen naar het Frans en andersom.” Isabelle: “Dat switchen tussen Nederlands en Frans is bij ons ook zo, en we spreken ook Duits.” Frans: “Sprak je al goed Duits?” Isabelle: “Ik sprak al wel Duits. Goed wil ik niet zeggen, maar ik had wel een goede basis. Doordat ik regelmatig

in Duitsland ben voor onder andere teammeetings gaat het steeds beter. Als ik écht een punt wil maken, dan spreek ik Engels.” Frans: “Wat goed.” Isabelle: “Duitsland heeft ook een totaal andere cultuur en dat vind ik erg boeiend. Zoveel verschillende types personen.” Isabelle: “Hoe ervaar jij de Duitse cultuur?” Frans: “Ik werk met heel veel leuke Duitsers samen. Wij zijn natuurlijk in essentie een Duits bedrijf. Maar soms, als ik op ons kantoor in Hannover ben, dan voelt het wat formeel. Afgelopen week was ik bij een afscheidsborrel en dan laten mensen hun spontane kant zien, dus het kan ook wel. Ze deden er dansjes en speeches, maar als je op het kantoor bent, dan zou de omgang wat losser mogen zijn. Daarin liggen België en Nederland dichter bij elkaar.” Isabelle: “Ik ben met mijn team naar het Oktoberfest geweest in München. Je leert daar ook de andere kant van je collega’s kennen.” Frans: “Ik heb het Oktoberfest twee keer meegemaakt met Disney Duitsland.” Isabelle: “Ik was er nog nooit geweest. Ze ontvangen daar zes miljoen bezoekers in twee weken tijd. Dat vind ik ongelooflijk. En zo veel internationale bezoekers op één bestemming." Frans: “En mensen drinken veel, maar het loopt niet uit de hand. Ik ben er twee keer geweest in mijn tijd bij Disney en daarna niet meer. Ik ben nu zeven jaar weg bij Disney en in de tijd dat ik hier zit heb ik vaker geroepen dat wij als Duits bedrijf een keer naar het Oktoberfest moeten, maar op de een of andere manier is het er nog niet van gekomen.” Isabelle: “Wat mis jij het meeste van Disney?” Frans: “Wat ontzettend tof is aan Disney, is dat het altijd tot het gaatje gaat. Het moet helemaal perfect zijn of

niks. Het gaat altijd over de ultieme beleving voor de gast. Disney praat overigens altijd over gasten, bij TUI praten we over reizigers. Dat perfectionisme bij Disney vind ik heel mooi. Ik heb de ontwikkeling en komst van Ratatouille meegemaakt en dat werd helemaal geperfectioneerd, maar ook de organisatie van een evenement. Het is altijd helemaal af. Soms tot het niveau dat je denkt, nu is het wel genoeg. Maar de drive om het altijd het aller-allerbeste te doen, dat is heel mooi en er is altijd budget om het te doen. Zo lijkt het wel.” Isabelle: “Ja, maar we moeten natuurlijk wel creatief zijn, dat zit in het DNA van het bedrijf.” Frans: “Bij Disney zeggen ze: ‘Doe iets en doe het heel erg goed, liever dan tien dingen half ’. Dat is iets dat ik bij Disney heb geleerd en heb meegenomen.”

‘‘

We doen ook heel veel goede dingen op de bestemmingen Frans: “We hebben allebei een vreselijk heftige tijd gehad in de covidperiode. We hebben dat van elkaar op afstand gezien. Het moet vreselijk zijn geweest om de parken te sluiten. Nu draait het weer en volgens mij hartstikke goed, maar hoe heb jij het ervaren en is er ook iets goeds voortgekomen uit de coronapandemie?” Isabelle: “De parken sluiten was inderdaad vreselijk ja. Ik vind dat we dankzij de crisis enorm hebben geaccelereerd als het gaat om ontwikkelingen, bijvoorbeeld met de digitale transformatie van Disneyland Paris. Je weet dat het bij Disney soms lang kan duren voordat je ergens toestemming voor krijgt. Maar door de coronapandemie moesten we accelereren. We hebben heel veel dingen die al wel in de roadmap stonden doorgevoerd. We hebben bijvoorbeeld de capaciteit verminderd. Ik kan niet zeggen tot hoeveel, maar we hebben echt een capaciteitsvermindering doorgevoerd.” Frans: “Echt een stop sale?” Isabelle: “Ja. Op disneylandparis.com hebben we een kalender waar je je tickets kan bestellen voor een bepaalde dag en als het maximum is bereikt, dan sluit het gewoon. We hebben al meerdere weken gehad dat we een stop sale hadden. We willen daarmee ook een betere gastervaring creëren. Minder capaciteit, maar we yielden veel hoger. We yielden op prijs, net als luchtvaartmaatschappijen. Het is écht ongelooflijk hoeveel vraag er is, wij zitten in een post-coronabubbel en doen het op het gebied van marketing erg goed. Disney is heel erg aanwezig, dat gaat ontzettend goed.”

Frans: “Die cap waar je het over hebt, is dat voor alle parken zo?” Isabelle: “Ja, sowieso voor de parken in Amerika en in Disneyland Paris.” Frans: “Vroeger was dat nooit. Qua veiligheid zijn er misschien momenten geweest dat er een stop sale kwam. Vooral in de Franse vakanties gebeurde dat weleens. Maar als dat nu overal en altijd is, dan heeft dat denk ik ook te maken met hoeveel personeel er is? Isabelle: “We willen een nog betere gastervaring bieden en hebben de Disney App voor Disneyland Paris verder ontwikkeld. Vroeger moesten gasten bij het inchecken in de hotels heel veel papieren invullen en nu is alles online. Een tafel in het restaurant reserveren, de wachttijden bij een attractie zien, het werkt erg goed. Het is iets wat we al zo lang wilden en wat nu echt in werking is gesteld. We zien ook aan de gastervaringen dat gasten veel meer tevreden zijn. Verder zijn we de parken blijven ontwikkelen. In Disneyland Paris hebben we bijvoorbeeld Marvel Avengers Campus geopend in en een Frozen themaland is in aanbouw, dat wordt supercool. Ik vind het fijn dat het bedrijf ondanks corona blijft doorontwikkelen en investeren. Het vroegere Hotel New York is nu het Disney Hotel New York – The Art of Marvel geworden. Vooral jij met je jongens zouden daar eens heen moeten. En we zijn het Disneyland Hotel aan het renoveren en dat wordt prachtig. Het krijgt een ‘royal’ thema.”

Frans: “Zie je verschillen tussen landen als het om klanttevredenheid gaat?” Isabelle: “Sommige landen zijn kritischer dan andere, maar ik heb geen cijfers. In welk land zijn de vakantiegangers bij jullie het meest kritisch?” Frans: “Dat zijn de Britten.” Isabelle: Wat heeft TUI gedaan tijdens de coronacrisis? Frans: “Wij zijn absoluut blijven investeren. We hebben twee heftige jaren gehad. 2022 is een mixed jaar geworden. Ons boekjaar begint 1 oktober en eindigt 31 september en in het begin hadden we nog met allerlei lockdowns te maken. Op een gegeven moment mochten we ook niet meer naar de Antillen. Voor ons heel erg belangrijk met veertien vluchten per week. De traditionele januari boekingspiek kwam later. We hebben onze media-investeringen ook naar beneden geschroefd. Uiteindelijk kwamen de boekingen wel, die gingen zelfs keihard met goede marges ook. Alleen kwamen er operationeel heel veel uitdagingen. Denk aan het vinden van genoeg mensen voor op de luchthaven, customer service en cabin crew, maar ook de problemen op Schiphol. Overigens hadden heel veel luchthavens met problemen te maken, maar als we het over de Benelux hebben dan was voornamelijk Schiphol het probleem. Dat heeft ons tientallen miljoenen schade gekost. We hebben capaciteit moeten reduceren op last van de airport en zijn uitgeweken naar andere airports. Rotterdam, Luik,

maar op een gegeven moment houdt het op. We hebben knelpunten gekend in de zomer, maar het goede nieuws is dat we zien dat de gastwaardering dit jaar over alle landen heen enorm omhoog is gegaan.” Isabelle: “Heb je het gevoel dat jullie nog veel met kortingen moeten werken?” Frans: “Het rare is dat we voor de zomer van 2022 tegen goede prijzen en marges hebben kunnen verkopen. Wat je nu ziet is dat de winter moeizamer gaat, want consumenten zijn onzeker over hun inkomen en kosten. De zomer van 2023 gaat ontzettend goed, zowel in Nederland als in België.” Isabelle: “Wat gek? Als je puur naar de markteconomische cijfers kijkt, dan zie je alle economische indicators naar beneden gaan. Elke week kijk ik naar de boekingen per land en ben ik blij, want ik zie dat het nog steeds ontzettend goed gaat. Als je puur markteconomisch naar het nieuws kijkt, dan verwacht je dat het minder zou gaan, maar nu hoor ik ook van jou dat mensen gewoon willen blijven reizen.” Frans: “België heeft natuurlijk het voordeel dat de salarissen worden geïndexeerd. Het is het enige land in Europa waar dat gebeurt. Interessant genoeg las ik dat de Belg meer huiverig is over grote uitgaven dan de Nederlander. Terwijl de Belgen een correctie krijgen op het salaris en Nederlanders niet. Natuurlijk worden cao’s aangepast, enzovoorts, maar niet in de percentages zoals

in België. Het is eigenlijk wel heel gek dat de zomer van 2023 goed loopt, want je zou wat anders verwachten.” Isabelle: “Lopen zowel verre vakanties als dichtbij goed?” Frans: “Allebei ja.” Isabelle: “Goed, dat vind ik fijn om te horen. Dat is voor ons ook een goede indicator.”

‘‘

Ik denk dat Disney vooroploopt als je het over inclusie hebt Frans: “Voor Disneyland Paris kan het natuurlijk twee kanten opgaan. Als consument kan het ‘t extraatje zijn dat je moet laten varen of je besluit wat korter op vakantie te gaan maar wel echt iets bijzonders, zoals Disney, te gaan doen. De gemiddelde reissom ligt op dit moment in vergelijking met de winter van 20182019 fors hoger, maar mensen betalen het.” Isabelle: “Toen jij vertrok werkten we nog met campagnes waar een urgentie achter zat; kortingen, kinderen gratis, enzovoorts. We zijn in onze marketing volledig gestopt als het gaat om ‘call to action’ en kortingen. Het enige wat we doen is ons puur op branding richten. We zetten bijvoorbeeld de Avengers Campus in de schijnwerpers. Daarnaast besteden we aandacht aan de garanties die we bieden, dat onze gasten kunnen annuleren onder bepaalde voorwaarden.” Frans: “De Belg was altijd bereid om wat meer uit te geven. De Nederlander wilde wel, maar Nederlanders willen korting. Het was een big issue om dat om te draaien, maar dat hebben jullie heel knap gedaan. Het mooie van Disney is natuurlijk dat er steeds nieuwe content wordt gecreëerd, waardoor je steeds weer een nieuwe reden hebt om te gaan.” Isabelle: “Wat vond jij de grootste uitdaging in Duitsland voor Disneyland Paris?” Frans: “We hebben heel veel onderzoek gedaan en waarschijnlijk doen jullie dat nog steeds…” Isabelle: “Natuurlijk.” Frans: “Duitsland is de grootste markt van Europa, maar als Disneyland Paris hadden we het er moeilijk. Duitsland heeft zelf veel parken en wanneer Duitsers naar Disneyland gaan willen ze ook Parijs in. Voor Duitsers mocht het niet té hedonistisch zijn, terwijl Engelsen en Spanjaarden lekker drie dagen naar Disney gaan en er volop genieten. De Duitsers hadden een soort terughoudendheid, terwijl er wel heel veel interesse en

affectie is met Disney onder Duitsers. Om de stap te maken om een paar dagen naar zo’n park te gaan, dat was dan wat moeilijk. Ik ben heel benieuwd hoe dat nu is, want Duitsland was een hele kleine markt voor Disneyland Paris.” Isabelle: “De Duitse markt is groter geworden. Op één staat Frankrijk, op twee het Verenigd Koninkrijk, op drie Spanje, op vier volgt Benelux en op vijf Duitsland.” Frans: “Waar staat Italië?” Isabelle: “Italië en International volgen Duitsland. Italië is in totaal 6%. Wat ik het moeilijkste aan Duitsland vind, is dat het zo’n gefragmenteerde markt is. Ik ben ervan geschrokken hoe complex de distributie in Duitsland is. Er zijn nog zeker 2.000 touroperators. Dat is gigantisch. Dan heb je nog al die regio’s, de Bundesländer.” Frans: “En Duitsland liep digitaal altijd enorm achter.” Isabelle: “Ja, daar zijn ze wel allemaal stappen aan het maken.” Frans: “Het gaat hard, mede door de pandemie denk ik. Als wij kijken naar onze distributiemix over de landen, dan was Duitsland het meest traditioneel, maar we zien dat de Duitse klant steeds digitaler wordt. In Nederland hebben we een heel gebalanceerd distributiemodel met onze eigen winkels en eigen website, derden winkels, OTA’s en mobiele reisadviseurs, dat gedijt goed samen en daar maken we het beste van. Dat is voor ons in Duitsland een stuk moeilijker geweest, maar we zien het wel veranderen. Scheelt het nog per regio in Duitsland voor jullie hoe goed er wordt geboekt?” Isabelle: “Ja, je hebt de croissant in Duitsland, het westen, waar goed wordt geboekt. In Bayern zien we het meeste potentieel, maar straks misschien ook richting Berlijn en Hamburg. We kijken wat we kunnen doen met Lufthansa. Met Disney Cruise Line is Duitsland ons belangrijkste Europese land. Ik wist dat ook niet, maar Duitsers zijn de grootste cruisevaarders ter wereld.” Frans: “Ja, dat is voor ons ook big business.” Isabelle: “Wij hebben met Disney Cruise Line straks een vloot van acht schepen. Toen jij vertrok hadden we vier schepen, dus we zullen heel wat gaan doen in Duitsland met Disney Cruise Line. Verder blijft Walt Disney World ook goed lopen. Duitsers gaan graag naar Florida, dus voorlopig gaat het allemaal nog heel goed.” Frans: “Komen er nog schepen van de Disney Cruise Line naar Nederland?” Isabelle: “Komende zomer legt de Disney Dream op de Europese routes voor het eerst drie keer aan in Amsterdam en zullen we scheepsbezoeken voor onze reisprofessionals organiseren. Nederland wordt meer en meer een markt voor Disney Cruise Line. Isabelle: “Je bent eigenlijk niet meer naar een Disneybestemming geweest sinds je weg bent?” Frans: “Je moet niet vergeten dat mijn jongens twintig, achttien en zestien jaar zijn. Ik ben nog wel in Californië geweest nadat ik weg was en ik ben ook nog in Florida geweest in 2018 met het gezin. Maar mijn jongens zijn nu niet echt meer in de leeftijd dat ze er heel erg om

INTERVIEW

staan te springen, maar ik zou het hartstikke leuk vinden om er weer eens te kijken.” Isabelle: “Ja, nu met Marvel bijvoorbeeld. Met de nieuwe themalanden proberen we ook veel nieuwe doelgroepen aan te trekken. Er komen ook echt veel volwassenen naar de Disney bestemmingen. Niet alleen gezinnen.” Frans: “Dat weet ik. In het Verenigd Koninkrijk maakten we destijds een reclame met stoere mannen die naar Disneyland gingen. Maar wij zijn natuurlijk absoluut Disney-fan. We zijn er ook heel vaak geweest, we woonden in Parijs en kwamen er ook vaak. Na mijn tijd bij Disney heb ik voor TUI nog twee jaar in Parijs gezeten, maar daarna zijn we niet meer zo vaak in Parijs geweest.”

we bijvoorbeeld een drone show in de avond voor de 30e verjaardag en dat is fantastisch. Het zijn van die innovatieve dingen die we doen, dat geef echt een wauweffect.” Frans: “De vuurwerkshow aan het eind van de dag bij het Disney-kasteel blijft ook iedere keer waanzinnig.”

Frans: “Hoe oud zijn jouw kinderen eigenlijk?” Isabelle: “Negen, vijftien en zeventien.” Frans: “Gaan ze nog vaak mee?” Isabelle: “Eigenlijk niet. Ik ben er zelf natuurlijk heel vaak. In januari gaan we weer.” Frans: “Het is gemakkelijker om te gaan wanneer je bij Disney werkt, maar als je er rondloopt dan ben je toch continu vanuit je functie aan het rondkijken. Je ziet alles, wil meteen actie ondernemen. Als ik samen met een ander gezin ging, dan beleefde ik het anders.” Isabelle: “Het blijft wel steeds veranderen, nu hebben

Frans: “Hoe gaat de verkoop via de retail? Toen ik vertrok hadden we in Nederland al Disneyland Paris Vacance Direct (DPV Direct), verkoop via reisagenten zonder tussenkomst van een touroperator.” Isabelle: “Ja, dat is ook alweer een tijd geleden in België geïntroduceerd en we blijven kijken om de samenwerking met partners te verbeteren.” Frans: “In Duitsland zijn de OTA’s ontzettend sterk, dus dat is weer een hele andere dynamiek dan die we in Nederland en België kennen. Ik denk dat de DPV Direct een ontzettend goede ontwikkeling is. Uiteraard

Frans: “Blijft een weekend Disney wel betaalbaar voor de gemiddelde Nederlander?” Isabelle: “Voor de ervaringen die je krijgt is het absoluut betaalbaar. Het gaat er continu over of het ‘worth the cost’ is. Wij vinden van wel en we zien aan de cijfers dat de consument dat ook vindt. Men blijft het absoluut de moeite waard vinden.”

verkopen met de reisagent, maar dan als reseller en niet als touroperator. Dat is natuurlijk ook niet echt nodig.” Isabelle: “De retail blijft belangrijk, want zo’n 20% van onze verkoop gaat via de retail.” Frans: “20%? Is dat een beetje hetzelfde in alle landen?” Isabelle: “Zo ongeveer wel. In Duitsland is het iets minder, maar in de Benelux zitten we op bijna 80% direct. We hebben aan onze website gewerkt, halen middels campagnes traffic naar onze website en ik denk dat de verhoudingen ongeveer zo blijven als dat ze nu zijn. Ik zie dat de komende jaren niet veranderen. Je houdt altijd dat een deel van de mensen via het reisbureau wil boeken.” Frans: “Wij zien dat reisagenten in het algemeen, dus ZRA’s, onze eigen reisbureaus alsook derden reisbureaus post pandamic een opleving hebben meegemaakt. Mensen willen toch advies, afhankelijk van het type reis. Bij ons ligt de verhouding ook op 80% direct, inclusief onze eigen reisbureaus en ZRA’s en 20% via derden. In België ziet dat er voor pakket iets anders uit, maar als je naar de totale business kijkt dan is het er ongeveer gelijk.” Frans: “Hoe gaan jullie om met het wokisme?” Isabelle: “Wij zijn er echt mee bezig, onder andere met een duurzaamheidscommissie, maar ook op het gebied van inclusie. We hebben in ieder land verschillende BERG’s, Business Employee Research Groups. Die houden zich bezig met diversity, inclusion en er is bijvoorbeeld ook een Women@Disney BERG. Disney heeft een voorbeeldfunctie.” Frans: “Ik denk dat Disney vooroploopt als je het over inclusie hebt. Wij als TUI hebben wel wat uitdagingen. We hebben heel veel vrouwen in dienst, ook op de bestemmingen, maar wat dichter bij de top moeten we nog aan een betere balans werken. Als we het hebben

over duurzaamheid, dan doen we heel veel goede dingen. We willen echt dat toerisme ‘a force for good’ wordt. Soms zijn we er niet zo heel goed in om de goede dingen die we doen over de bühne te brengen. Er zijn weleens zaken die heel erg worden opgepakt, bijvoorbeeld toen we met het bericht kwamen dat we niet meer naar Parijs zouden vliegen en onze initiatieven met de trein. Soms is het een ding dat wij ook vliegtuigen hebben en mensen de hele wereld over vliegen. De meeste bestemmingen zijn echter alleen bereikbaar per vliegtuig. En het wordt ook snel over het hoofd gezien dat we heel bewust geïnvesteerd hebben in een jonge vloot; die vliegtuigen zijn aanzienlijk zuiniger, stiller en daardoor duurzamer. Nieuwe ontwikkelingen als voldoende SAF en elektrisch vliegen verlopen langzamer dan je zou willen. Maar vakantie bestaat uit veel meer dan vliegen. Als het om duurzaamheid gaat, dan praten we vaak over het ecologische aspect, maar we doen ook heel veel goede dingen op de bestemmingen. We doen heel veel terug voor de lokale bevolking met opleidingen, via de TUI Care Foundation, maar helaas zijn die dingen soms wat minder bekend bij het grote publiek. We zijn er in ieder geval heel bewust mee bezig, maar het gaat niet in alle landen even snel. Nederland en België verschillen, Scandinavië is weer anders en binnen Scandinavië is Zweden weer anders. Wat de consument van je verwacht verandert ook heel snel, maar niet in alle landen tegelijkertijd.” Frans: “Wat denk jij dat je over vijf jaar doet?” Isabelle: “Dan treed ik weer in jouw voetsporen, zoals ik bij Disney ook heb gedaan… haha.”

VAKANTIE, HET CRUIST DOOR JE GEDACHTEN

WAAROM HOLLAND AMERICA LINE? Meerdere bestemmingen zien en maar één keer je koffer uitpakken tijdens een cruise vakantie. Het vervoer, accommodatie, eten en entertainment zijn allemaal inbegrepen. Bovendien boek je voor je klanten nu voordelig inclusief ons Have it All pakket: drankenpakket, wifi, tegoed voor landexcursie(s) en specialiteitendiner(s) zijn inbegrepen. Geniet aan boord van de vriendelijke en persoonlijke service. Voor het eerst bieden wij een kortere cruise aan vanuit Nederland – perfect voor gasten die er even tussen uit willen of nu altijd al eens een cruise heeft willen proberen. Nu extra scherp geprijsd! Holland America Line is dé pionier op het gebied van cruisevakanties, in 2023 vieren wij ons 150-jarig jubileum! Holland America Line: met wie anders?

NIEUW! KENNISMAKINGSCRUISES

BOEK EEN COMPLEET VERZORGDE CRUISE INCLUSIEF:

5 nachten Ontdekking Noordzee

5 nachten Schots Avontuur

Rotterdam - Amsterdam | Schip: Rotterdam 19 april 2023

Rondreis Amsterdam | Schip: Rotterdam 24 april 2023

Vanaf

€899,-*p.p.

Vanaf

€899,-*p.p.

+ + + + + +

Drankenpakket Wifi Specialiteitendiner(s) Tegoed voor landexcursie(s) Inclusief hut upgrades Boek voor 31 januari en ontvang tot $400 boordtegoed!

Bij vragen en/of informatie neem contact op met jouw Business Development team: salesnl@hollandamerica.com / 010 2976614. Kijk ook op hollandamerica.com. *Voorwaarden: Vermelde tarieven zijn gebaseerd o.b.v. een dubbele bezetting, inclusief belastingen, havengelden en heffingen. Exclusief optionele crew appreciation. Beperkingen kunnen gelden. Aanbiedingen zijn afhankelijk van beschikbaarheid en o.v.v. prijswijzigingen, druk- en zetfouten. Voor de volledige voorwaarden kijk op hollandamerica.com. Registratie schepen: Nederland.

“GELUKKIG WERKT THIEBOUT VOOR ONS IN NEDERLAND” DOOR:

ARJEN LUTGENDORFF

“

Eén keer in de vier à vijf jaar komt de bekendste Nederlandse Oostenrijker in de reissector (Thiebout van den Bergh, red.) langs op de redactie met een nieuwe directeur voor de Nederlandse markt van het Oostenrijks Toeristenburo. Ditmaal bezoekt hij Hilversum met Michael Strasser.

komen en ze vertellen dat ze uit Oostenrijk komen, dan worden we altijd met enthousiasme begroet. Oostenrijk heeft een hele goede reputatie in Nederland. Nederlanders houden van Oostenrijkers.”

Houden van Oostenrijkers Het afgelopen jaar is er goed geboekt en daarom is Michael is enthousiast over de Nederlandse markt. “Nederland is één van onze meest belangrijke markten. De op één na belangrijkste buitenlandse markt voor Oostenrijk. Wanneer Oostenrijkers naar Nederland

Flexibele annuleringsvoorwaarden blijven nodig In een rapport waarvoor het Oostenrijks Toeristenburo onderzoek liet uitvoeren en aanbevelingen geeft aan Oostenrijkse reisbedrijven die samenwerken met Nederlandse bedrijven en die Nederlandse reizigers ontvangen, wordt vermeld dat annuleringsvoorwaarden een groot probleem blijven. “Met het oog op planning en vooral financiële zekerheid staan flexibele, genereuze en

et is onderdeel van onze baan dat we iedere vier à vijf jaar van land veranderen. Je moet ook niet te lang in een land blijven. Je kan beter nieuwe energie brengen in een nieuw land. Gelukkig werkt Thiebout voor ons in Nederland, want hij heeft een ontzettend groot netwerk”, zo laat Michael weten.

Thiebout van den Bergh en Michael Strasser

INTERVIEW

WIE IS MICHAEL STRASSER? “Ik komt uit de stad, uit Salzburg en ik weet dat Nederlanders erg van het westen van Oostenrijk houden. Tirol, Salzburg, maar Oostenrijk is niet alleen skiën en hiken. Nederlanders houden ook van cultuur en ik weet dat Nederland een van de landen is met de meeste musea. Ik was daar van onder de indruk.” Wat zou je Nederlanders aanraden te gaan doen in Oostenrijk? “Ik zou de Oostenrijkse steden van harte willen aanbevelen. Verder zijn er absoluut nog gebieden in Oostenrijk die Nederlanders nog niet hebben ontdekt. Denk aan Burgenland in het oosten van Oostenrijk. Het is een

tegemoetkomende annuleringsvoorwaarden bovenaan het verlanglijstje van de consument. De meeste touroperators bieden zeer flexibele en meegaande annulerings- en omboekingsvoorwaarden. De prijsprestatieverhouding wordt nog belangrijker, terwijl de kwaliteitsnormen hoog blijven. Waar voor je geld is een issue onder Nederlandse wintervakantiegangers. Door de stijgende prijzen wordt Oostenrijk ook vergeleken met andere wintersportbestemmingen. De goede prijskwaliteitverhouding van het Oostenrijkse aanbod is meer dan ooit in trek bij prijsgevoelige Nederlandse gasten. Het valt nog te bezien welke gevolgen de algemene prijsstijgingen zullen hebben voor vakanties en reizen in het algemeen en wintersportvakanties in het bijzonder.” Goede zomer Zowel Thiebout als Michael vertellen dat het Oostenrijks Toeristenburo terugkijkt op een absoluut goede zomer. “De definitieve cijfers zijn nog niet bekend. In september plusten we met 7% en we zitten bijna op hetzelfde niveau als 2019. We hebben vier markten waar we plussen, namelijk Polen, Tsjechië, Nederland en Israël. Daar zijn we erg blij mee. Ons laatste normale jaar was 2018-2019. Toen hadden we 60% market share, 6.2 miljoen overnachtingen en 1.1 aankomsten. In de zomer hadden we 3.9 miljoen overnachtingen en bijna 900.000 aankomsten. Er is veel potentie.” Geen nep Het in de sector veel besproken onderwerp ‘duurzaamheid’ biedt Oostenrijk volop kansen. Michael en Thiebout vinden Oostenrijk een van dé voorbeelden als het gaat om duurzaamheid. “Oostenrijk is duurzaam, wij hoeven niet te bedenken hoe we dat

vlakke regio, een landschap dat je niet verwacht in Oostenrijk.” Waar ging je zelf naartoe met je ouders toen je klein was? “Wij gingen altijd skiën in Saalbach. Dat is de nummer één-bestemming van Nederlanders sinds jaren. Het is er geweldig, de connecties, de skiliften, enzovoorts.” Wat staat er nog op je bucketlist als het gaat om plekken in Oostenrijk die je nog niet hebt gezien? “Ik heb bij lange na nog niet alles gezien van Oostenrijk. Een van de plekken die ik zelf beter wil ontdekken is OostTirol. Onaangetast, mooie bergen, authentiek.”

gaan aanpakken. Je weet bijvoorbeeld gewoon dat als je in Oostenrijk eten krijgt, dat dat uit de regio komt.” En over de nepsneeuw die niet goed zou zijn voor het milieu laten ze weten: “Het is geen nep-sneeuw, maar technische sneeuw. Er is niks nep aan. Het is alleen water met pressure. Het is technische sneeuw en bijna elke regio heeft de mogelijkheid om hier gebruik van te maken. Wanneer er in het begin van het seizoen nog geen sneeuw ligt, dan maken ze daarmee een eerste begin. Dat is belangrijk. Veel regio’s hebben dit type systeem. Het wordt meestal slechts een paar weken gebruikt met juist de nieuwste technologie, dus een stuk beter voor het milieu.” Treinen De heren zijn uitermate blij met het initiatief van TUI, dat is gestart met de Ski Express tussen midden december en maart. “Dat is hun eigen initiatief, maar daar zijn we wel erg blij mee. Daarnaast hebben we de Nightjet. Maar er gaan nog steeds meer dan 80% van de mensen per auto naar Oostenrijk in de winter. Dat is oké, maar we vinden het absoluut een goed idee om de trein meer te pushen, ook in verband met duurzaamheid. Het is ook een kwestie van prijskwaliteit. Als je met je hele familie gaat, dan kost het uiteindelijk behoorlijk wat. Daarnaast is het een stuk minder comfortabel wanneer je al je spullen mee moet nemen in de trein. Maar ik ben ervan overtuigd dat er in de toekomst meer ruimte is in de treinen en dat het ook prijstechnisch interessanter wordt”, aldus Michael. Trein belangrijker In het rapport van het Oostenrijks Toeristenburo staat te lezen dat een directe verbinding met winterbestemmingen volgens TUI voor veel reizigers steeds belangrijker wordt. Uit een enquête van TUI

bleek dat momenteel slechts 8% per trein naar winterbestemmingen reist, maar 87% is geïnteresseerd in een rechtstreekse treinverbinding en zou er gebruik van maken. Deze belangstelling is niet beperkt tot één doelgroep, maar geldt zowel voor jongere als oudere reizigers (koppels en gezinnen). Het aanbod van treinreizen wordt deze winter dus aanzienlijk uitgebreid. TUI introduceert in 2022 in samenwerking met GreenCityTrip de TUI Ski Express. Deze nachttrein rijdt van 23 december tot en met 31 maart elke vrijdag naar Oostenrijkse wintersportplaatsen. Hij begint in Amsterdam en reist dan via Utrecht rechtstreeks naar Oostenrijk. De trein rijdt naar Wörgl en splitst zich op in een route naar Tirol en SalzburgerLand, waarna de trein stopt in verschillende populaire wintersportplaatsen. Vakantiebeurs? Gevraagd naar de Vakantiebeurs, zegt Thiebout: “Wij waren één van de eerste landen die besloten niet meer op de Vakantiebeurs te staan. De investering was zó hoog. Veel Oostenrijkse partners vonden de Vakantiebeurs niet hun ‘cup of tea’. Oostenrijkse accommodatiehouders en andere partijen kunnen er zelf voor kiezen om wel of niet op de beurs te gaan staan, maar dat zijn er wel zoveel minder geworden dat wij als Toeristenburo hebben besloten er niet meer te gaan staan. Zo is dat wereldwijd gegaan met beurzen.

We zoeken andere kanalen. De strategie van beurzen past niet meer bij ons. Natuurlijk moet je je, juist ook als marktleider via verschillende kanalen constant laten blijven zien, bekende merken als Nike en Coca Cola doen dat ook. We zijn ook online erg actief en we hebben veel branded content corporation met special interest magazines.”

‘‘

Wij waren een van de eerste landen die besloten niet meer op de Vakantiebeurs te staan Winter nog goed Op de vraag wat de verwachtingen voor de winter zijn op de Nederlandse markt, zijn Thiebout en Michael gematigd positief. “We denken dat de winter succesvol gaat zijn ondanks de omstandigheden. Inflatie, de oorlog, dat soort zaken maken het niet makkelijker, maar we verwachten ondanks dat een goede winter. Nu hebben de mensen nog geld en hebben ze nog niet de extra hoge rekeningen gezien, maar we verwachten dat 2023-2024 een moelijker seizoen gaat worden omdat men dan minder geld heeft.” Gevraagd naar geluiden vanuit de markt: “De berichten die we vanuit touroperators krijgen over de komende winter zijn over het algemeen erg positief, maar er zijn enkele touroperators die een slag om de arm houden. Ook voor Oostenrijk is de markt veranderd, want wat voor Oostenrijk niet normaal was, is nu normaal; last minute, last minute, last minute. Dat werkte het afgelopen jaar. We hadden een verschrikkelijke start. Een paar dagen voor kerst waren er wat wijzigingen in het coronabeleid. Dat was een redelijke chaos, maar vanaf eind januari liep alles weer op rolletjes. Sommige mensen zijn zelfs twee keer naar Oostenrijk gegaan. De afgelopen winter hadden we uiteindelijk 5,6 miljoen overnachtingen waarmee 2021-2022 op de zesde plek terecht is gekomen van beste winters als het gaat om overnachtingen. We hadden 910.000 arrivals en dat stond op de vierde plek. Uiteindelijk was 2021-2022 een geweldige winter.” Focus op de zomer De focus van het Oostenrijks Toeristenburo gaat meer en meer richting de zomer. Michael: “We promoten ons zomerproduct meer dan ons winterproduct. We hebben gezien dat men zich realiseert dat Oostenrijk niet alleen een winterbestemming is, maar ook zomerbestemming. Van zomertoerisme wordt verondersteld dat het duurzamer is dan wintertoerisme en voor ons is zomertoerisme ook een focus op duurzaamheid.”

Gebruik het boekingsplatform van Dutch Travel Services en zoek, vergelijk én boek gemakkelijk reizen voor jouw klant. Uiteraard met SGR(z) garantie en tegen eigen commissie- en betalingsafspraken. Meer info? Neem vrijblijvend contact met ons op!

088 - 99 99 757

info@dutchtravelservices.nl

www.dutchtravelservices.nl 19

ITALIË BOEKEN BIJ EEN VERRE REIZENSPECIALIST? Toerisme in Italië is al zo oud als de weg naar Rome, zou je zeggen, maar Travelpro spreekt partijen die nog maar relatief kort aan de slag zijn in de laars.

DOOR: ARJEN LUTGENDORFF

ONZE NIEUWSTE MAGAZINES ZIJN UIT! • Bus- & vliegbusreizen

• Riviercruises

• Autovakanties & autorondreizen

• Overzichten van

alle accommodaties auto- en zonvakanties

een mooie agriturismo en vanuit daar onderneem je allerlei activiteiten.”

“GENIETEN VAN HET ITALIAANSE LEVEN STAAT CENTRAAL” “Sawadee biedt al sinds 2011 reizen aan naar Italië. "In coronatijd hebben we het aanbod uitgebreid om meer tegemoet te komen aan de vraag naar groepsrondreizen binnen Europa", aldus Carolien den Boer (Sawadee). "We hebben momenteel vier reizen die alleen naar Italië gaan, ook bezoeken we met een 3-weekse rondreis door Centraal Europa de Italiaanse Dolomieten." Hoe loopt de verkoop van Italië en waarop hebben jullie je binnen jullie Italië-aanbod gefocust? “Italië is niet onze grootste bestemming, maar we zien wel animo vanuit reizigers om hier naartoe te gaan. Binnen ons aanbod naar Italië staan wandelen, cultuur, natuur en genieten van het Italiaanse leven centraal. Met Sawadee bezoeken reizigers bijzondere plekken voorbij de grote steden. We hebben in Italië een aantal wandelreizen die deel uitmaken van een uitgebreid portfolio dat we twee jaar geleden hebben gelanceerd. Dit zijn wandelreizen van acht tot tien dagen, voornamelijk in Zuid- en Oost-Europa. De Italiaanse wandelreizen naar zowel Puglia en de Amalfikust lopen goed. Daarnaast zien we ook vraag naar de wat langere groepsrondreizen en hebben we bijvoorbeeld een 18-daagse rondreis naar Amalfi, Cilento en Sicilië. We organiseren ook pop-up reizen, zoals een speciale reis naar Toscane die een specifieke focus heeft op de Italiaanse keuken. Tijdens deze reis verblijf je in

Zijn er plannen om jullie Italië-aanbod uit te breiden? “Zeker! We zijn altijd bezig met het toevoegen van nieuwe mooie bestemmingen. Zo lanceren we binnenkort een wandelreis naar West-Sicilië, een regio met prachtige natuur, maar nog wat minder toeristisch dan andere delen van het land. Een andere mooie uitbreiding is een schitterende 22-daagse rondreis door Italië en Kroatië. Een avontuurlijke rondreis vol bijzondere cultuur en natuur. Het Italiaanse deel leggen we voornamelijk per trein af. Heel bijzonder! Een project dat nog in de kinderschoenen staat is het toevoegen van korte familiereizen, met vertrekken in het voor- en najaar.” Waarom zou een reisagent Italië bij jullie boeken en niet bij echte Italië-specialist? “Omdat wij een echte reisexpert zijn! Sawadee heeft veel ervaring met het bezoeken van bijzondere plaatsen. Reizigers krijgen tijdens onze reizen een balans tussen bijzondere wandelingen, cultuur, en ontspanning. Onze expertise samen met de kennis van onze lokale partners zorgt voor een onvergetelijke ervaring voor de reizigers.” Wat is dé Italië-reis die jullie aanbieden die je zou willen aanbevelen? “De 18-daagse rondreis naar Amalfi, Cilento en Sicilië is echt een topreis. Vanaf Napels reis je eerst een week langs de kust, natuurlijk met bezoek aan Pompeï, Vesuvius en verschillende plekken aan de Almafikust. Daarna reis je met de boot naar Sicilië. Daar is er tijd om door Palermo te dwalen en Cefalù te ontdekken. Na een bezoek aan Mount Etna bezoeken we nog een aantal steden aan de oostkust van Sicilië, zoals Siracusa en Taormina. In nog geen drie weken ervaar je alles wat Italië te bieden heeft.”

ONS AANBOD NAAR ITALIË

- De mooiste bus- en vliegbusreizen - Een heerlijke zonvakantie - De mooiste autovakanties en autorondreizen & fly drives - Ge mee op citytrip - De beste campingvakanties • Vliegen vanaf (regionale) luchthavens in Nederland, België en Duitsland

• Flexibele reisduren, transfers en extra’s, maar toch een pakketreis

• Te combineren met zowel • Flexibel in voorwaarden lijndienst- als lowcostvluchten (commissionabel)

“MIJN PASSIE VOOR ITALIË IS EEN WAARGEBEURDE DROOM” “Ons Europese aanbod is begonnen in de tijden van corona. Wij hebben deze tijden gebruikt om te investeren in de toekomst, daarbij hoorde ook een bestemmingsuitbreiding”, aldus Dagmar Chel (Avila Reizen). “Wij zagen dat onze klanten toch graag met ons op vakantie wilden, maar liever dicht bij huis, zodoende openden we Europa. Ook met het oog om iets te ontwikkelen op lange termijn.” Waarom zijn jullie juist Italië gaan aanbieden? “Italië is een prachtig en divers land, wat zoveel verschillende soorten reizen op alle niveaus kan aanbieden. Of je nou een natuurliefhebber bent, een avonturier, een culinaire of archeologische reiziger, Italië heeft alle diversiteit voor een indrukwekkende reis.” Hoe loopt de verkoop van Italië? “De verkoop van Italië verloopt fantastisch, met hele uiteenlopende aanvragen. Van selfdrive tot wijnreis, tot het bezoeken van de mooiste geheimen in de meest prachtige dorpjes. Daarnaast zie je toch al gauw dat mensen die bijvoorbeeld naar Kroatië gaan, toch ook graag de reis willen eindigen in Italië. Misschien toch een stukje veiligheid, want in Italië kan het nooit misgaan.” Waar ligt de focus binnen het Italië-aanbod? “Wij zijn een maatreisspecialist en binnen Europa leggen wij de focus op het hogere segment. Waar we vooral letten op boutique en/of uniek, en special

interest-reizen. Binnen Italië is dit vooral culinair en architectonisch. Daarnaast zijn wij de officiële agent van National Geographic binnen Europa en bieden wij speciale expedities aan.” Zijn er plannen om het Italië-aanbod uit te breiden? “Wij kijken altijd naar mogelijkheden om te groeien. Er is altijd nieuw aanbod, maar het belangrijkste is dat dit bij ons als Avila past. Ook hebben wij een mooie wijnreis samengesteld met een van onze partners die eind van de maand wordt gelanceerd.” Waarom zou een reisagent Italië bij Avila boeken? “Aangezien Avila voor een bepaald type reis staat, hebben wij een speciale manier van werken, met de juiste specialisten. Hierbij vinden wij het belangrijk om onze relaties die we hebben, warm te houden. Maar ook onze nieuwe relaties op de juiste manier op te bouwen. Wij kijken verder dan een vakantie, vandaar dat we ook vaak zeggen: bij ons 'gaat u op ontdekkingsreis met een vakantie gevoel'.” Wat is dé Italië-reis die je aanbeveelt? “Zelf ben ik helemaal gek van Sicilië. Ik ben hier ook getrouwd, met een Italiaan. Dus mijn passie voor Italië en Sicilië is een waargebeurde droom. Het is zo'n bijzondere bestemming, waar je met gemak zelf kan rijden en de vrijheid hebt, maar uiteraard ook gereden kan worden. Van natuur en een actieve vulkaan, tot de meest pittoreske dorpjes en archeologische monumenten. En dan heb ik nog niet eens gesproken over de lekkerste pistache nootjes, citroenen, olijfolie of wijnen. Ik help graag om net dat andere straatje in te gaan waardoor je klant een totaal andere ervaring kan verwachten.”

“WIJ KIJKEN MET EEN FRISSE BLIK NAAR ITALIË” Untamed Travelling biedt Italië aan sinds 2020. Travelpro spreekt erover met Marc Slot. Waarom zijn jullie Italië gaan aanbieden? “Doordat het reizen tijdens de coronapandemie stil kwam te liggen hadden wij de gelegenheid om Europa versneld toe te voegen aan onze bestemmingen, waaronder het zinnenprikkelende en veelzijdige Italië.” Hoe loopt de verkoop van Italië? “Dat is de afgelopen zomer goed op gang gekomen en ook voor komend jaar stromen er weer mooie aanvragen binnen.” Waar ligt de focus op binnen het Italië-aanbod? “We focussen met name op belevingsreizen, waarbij de klant het echte Italië ervaart. Bijzondere accommodaties, eersteklas (privé)gidsen en bijzondere excursies en activiteiten. Denk bijvoorbeeld aan het integreren van een opera in de Arena van Verona in je rondreis. Ook is er altijd aandacht voor het gastronomische aspect van de reis. Dat Bourgondische zit er bij ons allen bij Untamed Travelling een beetje in…”

Waarin verschilt Untamed van andere nieuwe Italië-aanbieders? “Dat is deels al in de vorige vraag beantwoord. Daarnaast is voor ons elke reis maatwerk, waarbij de wensen van de klant centraal staan. Daaromheen wordt de reis stap voor stap samengesteld. We kunnen dus niet ‘eventjes een voorstelletje sturen’. We kennen het land, de mensen en we weten de juiste partijen te vinden. Niet iedere partij past bij elke klant. En we durven ook klanten te adviseren soms iets niet te doen als dat hun reis niet ten goede komt.” Waarom zou een reisagent Italië bij jullie boeken? “Kies je voor confectie of een maatpak? Als je voor maatwerk kiest, dan ben je bij ons aan het goede adres. Doordat we nieuw zijn als aanbieder van Italië, kijken we er met een frisse blik naar. Het dwingt je echter ook tot creativiteit om je aanbod net dat beetje anders te maken en daardoor die extra beleving te creëren. Denk bijvoorbeeld aan een luxe fietsreis door Umbrië.” Wat is dé Italië-reis die je zou willen aanbevelen? “Dé Italië-reis bestaat niet bij Untamed Travelling. Alles is maatwerk en dus voor iedereen anders. De reizen op onze website zijn dan ook altijd voorbeeldreizen. Maar als ik er eentje zou willen tippen: de rondreis door Piëmonte. Een afwisselende reis door de regio waar de slow-foodbeweging ontstaan is. En natuurlijk zit daar het nodige te proeven bij…”

Kleurrijk en exotisch Indonesië…

…boek je bij Yaxa Reizen Laat je klant een onvergetelijke reis beleven naar Indonesië; ’s werelds grootste eilandstaat en een van de meest gevarieerde landen ter wereld. Elk eiland verrast de reiziger met haar vriendelijke bewoners en hun mooie gewoonten en gebruiken. Op Sumatra ziet je klant ongerepte flora en fauna met gigantische meren en exotische planten en dieren. Op Java bewonderen ze prachtige tempels, vulkanen en chaotische steden. Wandelen door de kilometerslange rijstvelden en relaxen aan de meest mooie stranden kan het beste op het Godeneiland Bali. Een bezoek aan Komodo Island met de Komodovaraan, die alleen op dit afgelegen eiland voorkomt, mag ook zeker niet ontbreken. Nergens anders in Azië is de diversiteit zo groot. Indonesië is dé perfecte bestemming wanneer je klant op zoek is naar de ultieme Azië ervaring. Boek ook deze unieke belevenis met Yaxa Reizen! Stap in een andere wereld

info@yaxareizen.nl

met Yaxa Reizen

www.yaxareizen.nl 0594 740 100

Vind jij dat Yaxa Reizen de beste Verre Reizen aanbieder is? ! s n o p

Stem dan o

www.travmagazine.nl/vakantie-awards

NOËL TEN THIJE OVER HET ROLLER COASTER-JAAR 2022

“IK BEN WAT DAT BETREFT WEL EEN BRAVE HENDRIK” DOOR:

ARJEN LUTGENDORFF

Voor Noël ten Thije, sinds 1992 werkzaam in de reisbranche, is 2022 een bizar jaar geweest. “Met het afgelopen boekjaar uiteindelijk rond de 60% omzetstijging in vergelijking met 2019. Toen de wereld in november 2021 weer een beetje openging, zijn we direct in een roller coaster terechtgekomen.” In gesprek met Travelpro vertelt ze hoe ze het afgelopen jaar heeft beleefd.

oël begon als twintiger bij Arke, werd vestigingsmanager in Vriezenveen bij Rottink (waar ze ook collega Corine van kent, die vestigingsmanager bij Rottink Almelo was) en belandde bij Happy Traveller (VakantieXperts) in Rijssen. Daar werkte ze onder andere een paar jaar samen met Annemieke Roelofsen-Pol, die onlangs haar handtekening onder een contract zette en met ingang van 1 januari aan de slag gaat op het reisbureau van Noël in Den Ham. Bijna dertien jaar geleden begon Noël als ZRA bij VakantieXperts, opende haar reisbureau als franchiser in 2017 in Den Ham (Overijssel) en sloot zich na het faillissement van D-RT aan bij The Travel Club als TravelXperts Den Ham. Flexibel Van haar keuze om als franchiser aan de slag te gaan met een eigen reisbureau heeft ze absoluut geen spijt. “Het is ontzettend leuk. Eigenlijk is er sinds ik begon als franchiser niet heel veel veranderd. Als reisagent zijn we altijd ontzettend flexibel en bewegen we mee met wat er in de wereld gebeurt. Dat was niet alleen zo tijdens de coronapandemie, maar ook wanneer er sprake was van vulkaanuitbarstingen en noem maar op. We zijn wel wat gewend.” Slaapstand Toch laat Noël weten dat de coronapandemie absoluut een grote impact heeft gehad op haar persoonlijk, haar bedrijf en collega’s. “Van mijn twee personeelsleden moest ik helaas afscheid nemen waardoor ik op een gegeven moment alleen op kantoor zat. Op een gegeven moment kwam er ook bijna geen klant meer binnen. Ik heb destijds besloten het reisbureau in slaapstand te zetten, heb getracht op alles te bezuinigen qua sponsorcontracten, maar ook bij de huurbaas en ben bij een fysiotherapie bedrijf gaan werken.” Korte lijntjes “In april 2021 kregen we ook nog te maken met het faillissement van onze franchisegever D-rt Groep en moesten we op zoek naar een andere en die vond ik

INTERVIEW

al snel in The Travel Club. Het is een fijne partij om mee samen te werken. Vooral de korte lijntjes, ook met Don Kaspers en Martine de Knoop, en de club is altijd in beweging. De rondreisplanner is uniek, zelf reizen samenstellen met SGR-dekking en samengestelde reisverzekering en onlangs is de In-House touroperator Travel Time gelanceerd voor maatwerkreizen naar Amerika en Hawaii en binnenkort volgen nog meer bestemmingen. Een zeer gebruiksvriendelijk systeem waarbij je binnen vijftien tot twintig minuten op basis van real-time beschikbaarheid een offerte naar de klant kunt sturen. Daarnaast ontzorgen ze ons met marketing, dat wil zeggen met: nieuwsbrieven, social media-post, die je kant-en-klaar krijgt aangeleverd. Erg prettig.”

‘‘

Iedereen is ontzettend enthousiast, ook over volgend jaar Wendy, Noël en Corine

Niet te doen Op het moment dat de coronapandemie langzaam maar zeker begon te verdwijnen, bleken veel bedrijven gebukt te gaan onder een groot personeelstekort. Op de vraag hoe Noël wel genoeg personeel had toen de boekingen weer begonnen aan te trekken, antwoordt ze: “Ik had vorig jaar juli iemand uit Den Ham aangenomen, maar die vond het werk niet bij haar passen. Zij is in maart weggegaan. In december vorig jaar heb ik Corine Munsterhuis-Snijders aangenomen. Met z’n tweeën werkzaam zijn in deze enorme drukte, bleek niet voldoende en daarom is in mei Wendy Bartels-Mollink erbij gekomen. Echter blijven de aanvragen binnenstromen, vandaar dat in januari Annemieke Roelofsen-Pol gaat beginnen.” Gas op de lolly Met alle drukte tijdens de re-start van travel na corona was er ook voor Noël maar weinig tijd om zakelijk op reis te gaan. “Het begint weer een beetje te komen. Het afgelopen jaar was ik bezig met de personele bezetting en ik had wel verwacht dat het druk zou worden, maar dat het zó druk zou worden dat had ik nooit durven dromen. Het was dit jaar alleen maar gas op de lolly en door. Ik ben wel op vakantie geweest, maar het ANVR-Congres begin november was mijn eerste businesstrip.” Ballenkorps Het aantal retailers dat meegaat op het ANVRCongres is nog steeds niet erg groot. Voor Noël was het ook de eerste keer. “Voorafgaand aan het ANVR-

Noël en Annemieke

Congres dacht ik in een ballenkorps terecht te komen. Ik bedoel dat beslist niet verkeerd, maar het imago is zo. Ik besloot om me te laten verrassen en dat het zó leuk zou zijn had ik niet verwacht. Het was heel laagdrempelig met een interessante paneldiscussie en presentaties van onder andere GfK en 333travel. De presentatie van 333travel vond ik interessant, omdat ik altijd erg geïnteresseerd ben in ondernemersverhalen. Het verhaal van Frangken Tuhumena (eigenaar 333travel) en hoe hij het heeft aangepakt tijdens de coronapandemie was erg interessant.” Goede vooruitzichten “Hoe de sfeer onder retailers is? Iedereen is ontzettend enthousiast, ook over volgend jaar”, aldus Noël. Gevraagd naar de inflatie: “Voor de inflatie ben ik niet zo bang. Laat het maar hetzelfde zijn als dit jaar, dan ben ik tevreden. Ik heb er iemand bij, omdat het omzet-technisch gezien kan en ook nodig is. Je kunt je geld naar de Belastingdienst brengen of je kunt het jezelf wat aangenamer maken. Ik verwacht nog wel meer van volgend jaar. Het blijft druk. Het aantal boekingen op 1 november is het dubbele van vorig jaar, maar dat komt omdat de mensen nu misschien wel eerder boeken. Vorig jaar zat je rond die periode nog volop in coronatoestanden. De vooruitzichten beloven veel goeds hopelijk.” Veel Duitse touroperators Hoe wordt er in Den Ham aangekeken tegen het verdienmodel van de reisagent? “Wij zitten in het grensgebied en ik heb dan ook veel rechtstreekse contracten met Duitse touroperators. Alles wat binnen Europa vliegt, reist bij ons voornamelijk vanuit Duitsland. Ze betalen hogere commissie.” Hebben de Nederlandse touroperators het wel door dat ze in de grensgebieden van Nederland aan het verliezen zijn van de Duitse touroperators? “Ja, misschien wel, voor mij en mijn klanten is het een keuze, omdat we in het grensgebied zitten. Bij ons vandaan is het net zover naar Düsseldorf, Keulen of Munster als naar Schiphol. Ik kan mij voorstellen dat een agent in het westen zijn klanten niet zo snel vanuit Düsseldorf laat vertrekken. Vooral in de voorjaars-, mei-, en herfstvakantie is het interessant, omdat dit ook in de reissom scheelt voor de klanten. De schoolvakanties in Duitsland zijn namelijk niet gelijk.” Fan van de trein De vele aandacht voor treinreizen ontgaat ook het team in Den Ham niet. “Treinreizen vind ik zelf ook hartstikke leuk en laatst ben ik met mijn collega met de Eurostar naar Londen geweest. Voor de kortere trips ben ik er fan van. Je hoeft niet zoals met autorijden op te letten, kunt lekker een boekje lezen of gezellig kletsen met elkaar. Klanten die naar Berlijn willen ga ik ook echt geen vliegreisje aanbieden. Naar een bestemming op zo’n korte afstand vliegen vind ik ook onzin. Je moet tegenwoordig vier uur van tevoren op Schiphol zijn, dan moet je nog vliegen en je komt aan op een vliegveld buiten, bijvoorbeeld, Londen. Als

INTERVIEW

er meer hogesnelheidstreinen komen, dan wordt de trein in de toekomst wellicht interessanter voor meer bestemmingen dan alleen Berlijn, Parijs en Londen. En voor de wintersport natuurlijk, zoals de TUI Express.”

‘‘

Voorafgaand dacht ik in een ballenkorps terecht te komen Gunfactor Door Noël en haar collega’s worden eigenlijk alle type reizen verkocht. “Maatwerk, maar ook pakketreizen naar de bekende bestemmingen. Azië springt er op dit moment weer uit, maar ook Amerika, Canada en Afrika zijn voor ons altijd paradepaardjes. De mensen komen bij ons, omdat we ervaren zijn, vele bestemmingen zelf gezien hebben en gespecialiseerd in maatwerk. De toekomst van het reisbureau ziet er positief uit. Daar ben ik van overtuigd. Als je een goede naam hebt, dan

loopt het vuurtje snel. We zitten hier in een dorp en in dorpen is de gunfactor ook vaak belangrijk en die hebben we.” Niet voor niks Ook de discussie over de richtlijn pakketreizen, die tijdens het congres in Bremen werd gevoerd, volgt Noël met interesse. “Of het leeft onder retailers? Ik ben wat dat betreft wel een brave Hendrik. Sinds corona probeer ik alles zo veilig mogelijk te boeken. Uiteindelijk ben ik geen type dat met DMC’s om de tafel gaat. Ik vind het een beetje krom dat uiteindelijk alles op het bordje van de reisorganisator terechtkomt en dat de klant overal mee weg komt. Als je terugkijkt op de coronapandemie, waren we heel gedienstig. Ik denk daar nog weleens aan terug, aan alles wat we voor niks hebben gedaan voor de klant. Het boeken van de reis, het annuleren van de reis, het terugbetalen van de reis, alles voor niks. Daar zijn we ontzettend veel tijd aan kwijt geweest en we hebben er niks voor gekregen. Dat vind ik achteraf bizar. Natuurlijk had de klant recht op onze service, maar de retail/reisbranche dan? Ik heb van corona geleerd om toch wel kosten door te rekenen voor bepaalde diensten en niet alles klakkeloos voor nop te doen. Stoelreserveringen, een visum regelen, enz. We waren telkens maar weer aan het ontzorgen, maar nu rekenen we er wel een fee voor.”

vanaf

€

TAKE A BREAK. Ga zonnebaden, skiën of beleef een avontuur – vlieg non-stop en voordelig vanaf Düsseldorf naar meer dan 100 bestemmingen. * Basic-tarief, voor zover niet anders aangegeven – er worden toeslagen berekend bij het opgeven van bagage. Prijs per traject en persoon. Beperkt zitplaatscontingent.

3576EW_NL_TravMedia_ANZ_230x162,5mm_RZ01.indd 1

04.10.2022 15:40:08

COLUMN

ERFENIS Voor mij persoonlijk had dit jaar een wel zeer venijnig staartje. Natuurlijk schrok ik mij rot, maar ik kon tegelijkertijd ook gewoon niet geloven dat mij dit overkwam. Ik kreeg eind november een hartinfarct. Het gaat inmiddels al weer een stuk beter. Al die hardlooprondjes, van niets naar nergens, hebben er in ieder geval voor gezorgd dat ik een prima herstelvermogen heb. Langs deze weg wil ik ook iedereen bedanken voor hun lieve en aardige berichten. Ik ben werkelijk bedolven onder de berichten. Zóveel dat ik die niet allemaal kan beantwoorden. Maar het was echt een warme douche die, ook door de enorme hoeveelheid, mij hebben gesteund in de eerste wat onzekere dagen. Maar het was in meerdere opzichten natuurlijk een bijzonder jaar. De erfenis van de coronajaren deed zich gelden. Laat ik beginnen met de belangrijkste constatering; Nederlanders gingen door met waar zij voor corona noodgedwongen mee waren gestopt, zoals met reizen en vakanties in het buitenland. Sterker nog, het mocht nog wat kosten ook. Sectorbreed zitten we nog niet op het niveau van voor 2019 maar de financiële resultaten van de meeste reisondernemingen, leisure en business, waren gewoon goed. En dat was ook nodig gelet op de dramatische covid-jaren. Een andere erfenis is minder positief. Tijdens de covid-jaren is de relatie tussen de partners in de keten behoorlijk onder druk komen te staan. Aan de ene kant logisch gelet op de enorme druk en de overlevingsstrijd waarin de meeste bedrijven zaten. Aan de andere kant moet ik eerlijk gezegd bekennen dat ik ook wel elke keer verbaasd ben dat dit tussen “partners” zo uit de hand kan lopen. We zijn een fantastische sector met af en toe wat te veel heet gebakerdheid, zal ik maar zeggen. Maar dat zou toch anders kunnen als je elkaar serieus neemt en ook een gezamenlijke langetermijnvisie met elkaar hebt. Voor zover ik daar zicht op heb, is 2022 gelukkig ook gebruikt om plooien glad te strijken. Hoe structureel dat is moet natuurlijk nog maar blijken. Ik laat mij wat dat betreft verrassen. Voor de derde erfenis moeten we met z’n allen aan de bak. De pandemie heeft namelijk een aantal trends versterkt en versneld die voor covid ook al speelden. Met name de uitdagingen op het vlak van duurzaamheid zijn groot en gaan zeker ook een wissel trekken op onze sector. Als we willen blijven werken aan het imago van reizen en vakanties in het ( verre) buitenland en een toekomstgerichte, maatschappelijke verantwoorde sector willen blijven dan zullen we extra stappen moeten zetten. Reizen en vakanties zijn door covid en door alle maatschappelijke discussies alleen maar maatschappelijk relevanter geworden en dat maakt dat het niet meer volstaat om een mooie reis te verkopen en daar een mooie dienstverlening aan te koppelen. Dat wás ooit genoeg om succesvol te zijn, maar die vlieger gaat de komende jaren niet meer op. We zullen ons niet alleen als gehele sector, maar ook elke reisorganisatie op zich en zelfs elke reisprofessional niet uitgezonderd, publiekelijk maatschappelijk bewuster moeten opstellen. Een spannende uitdaging waar de ANVR graag met zoveel mogelijk draagvlak haar tanden in zet. Maar er is meer. Nóg een mindere erfenis van covid; de pakketreizenrichtlijn deed volgens de EU dan wel wat het moest doen in tijden van crisis, namelijk het beschermen van consumentenrechten, maar dat leidde tot grote problemen bij het reisbedrijfsleven. Zulke grote problemen dat gevreesd moet worden dat er in de toekomst steeds minder gepakketteerd zal worden. En vertel mij nou eens, beste Europese Commissie, wat het voor nut heeft om een regeling te hebben met de beste intenties maar die in de uitwerking tot zoveel problemen leidt dat het uiteindelijke resultaat is dat steeds minder consumenten beschermd op reis zullen gaan? Ook daar gaan wij ons als ANVR en als Europese koepel ECTAA, onze tanden in zetten. Kortom, 2023 wordt weer een spannend jaar. Ik houd wel rekening met een moeizame winter, maar de zomer moet toch weer een goede boekingszomer worden. Ik hoop velen van u te zien op de nieuwjaarsreceptie van de ANVR op 5 januari en ik wens u allen mooie kerstdagen toe en een prachtig begin van 2023.

Frank Oostdam

Frank Oostdam Directeur ANVR

Dubai Experience *Hotels en attracties *24 uur check-in/check-out *exclusieve prijzen en aanbiedingen

Of Dubai nu de eindbestemming is, of stopover naar één van de vele Emirates bestemmingen wereldwijd, als Dubai Experience (DEX) agent heb je toegang tot de beste prijzen en aanbiedingen. Scan de QR-code voor meer informatie en de aanmeldprocedure. Als jij je nu aanmeldt als DEX agent maak je ook nog eens kans op leuke prijzen, met als hoofdprijs een arrangement Dubai voor 2 personen*.

*Reserveringen met een verblijf tussen 1 dec. 2022 en 31 mar. 2023, geboekt door NL geregistreerde DEX agenten, dingen mee in de prijstrekking.

Reisadviseurs rennen en ontdekken...

Dushi Curaçao DOOR:

SHARON EVERS

Of er iemand van Travelpro mee wil naar Curaçao? Op deze vraag hoefde Travelpro’s Sharon Evers niet lang na te denken. Haar antwoord was luid en duidelijk: ja! Nog een dingetje: de KLM Curaçao Marathon staat ook op het programma…

Eind november is het zover. De koffer wordt gevuld met zomerkleding, zonnebrand én hardloopschoenen om samen met een groep reisprofessionals af te reizen naar het kleurrijke en zonnige Curaçao. Op Schiphol kom ik er al snel achter dat ik niet het enige Curaçao-groentje ben. Het gros heeft het eiland net als ik nog niet eerder bezocht en dat maakt deze ontdekkingsreis extra leuk. We hebben er allemaal zin in, en al snel is de KLM Curaçao Marathon het onderwerp van gesprek. Hoe gaan we dat in die bloedhitte voor elkaar krijgen? En of ik de immens hoge Koningin Julianabrug heb gezien waar we overheen gaan lopen? Ik beloof te gaan nadenken over deze vragen, zodra ik me heb geïnstalleerd aan boord van de rechtstreekse KLM-vlucht. Een kleine tien uur heb ik hiervoor de tijd, maar die uren vliegen als ware voorbij. Ik klets wat met mijn medepassagiers en het entertainmentsysteem aan boord biedt enorm veel (nieuwe) films en series, dat ik niet eens de kans krijg om na te denken over de 56,4 meter hoge brug die

ook nog eens een lengte heeft van zo’n 500 meter. Maar ook, de service aan boord mag niet worden vergeten. Net als alle anders passagiers kom ik niets te kort.

Aan boord

Irene Gercama (accountmanager KLM) reist met ons mee en laat weten dat KLM haar cabines ombouwt met een nieuwe Premium Comfort Class. “Dit is een geheel nieuwe klasse aan boord met een eigen cabine voorzien van nieuwe stoelen en een eigen service en catering. Afhankelijk van het type vliegtuig zijn er 21 tot 28 stoelen in de Premium Comfort-sectie, die beschikt over bredere stoelen met meer beenruimte, een groter beeldscherm en een voetensteun. De nieuwe stoelen in de Premium Comfort zijn een ontwerp van Collins Aerospace in samenwerking met de specialisten van KLM Customer Experience en onderscheiden zich, behalve door het mooie ontwerp en het geboden

REPORTAGE

comfort ook door de gewichtsreductie ten opzichte van eerdere stoelen. Ook de gebruikte materialen bij de catering in de Premium Comfort zijn met zorg uitgekozen. Ze zijn ofwel herbruikbaar (speciaal bestek, kommetjes en borden van lichtgewicht polopropyleen) ofwel, indien niet herbruikbaar, gemaakt van gerecycled PEF. Voor alles geldt dat met zorg is gekeken naar circulariteit en lichtgewicht materialen, zonder dat het afbreuk doet aan de luxe uitstraling.”

Gloednieuw

Rond 20.30 uur bereiken we ons gasthotel: het gloednieuwe Kura Botanica Hotel in Otrobanda, Willemstad. Dit prachtige adults-only boutiquehotel is amper een maand geleden geopend en is een initiatief van Edward Suares, voormalig directeur CTB. Het ligt in het Kura Hulanda Village dat – later zal blijken – een enorm fotogenieke locatie is met haar felgekleurde huizen. Maar ook het hotel zelf en de suites zijn een plaatje, dat zoals de naam al zegt een prachtige botanische tuin heeft. Volgens Suares is dat uniek voor een eiland als Curaçao. Grootse plannen heeft hij met het hotel, dat blijkt als de bevlogen Antiliaan vertelt over de plannen voor onder meer een fitness-suite, rum-suite en entertainment-suite om gasten een nog persoonlijkere ervaring te laten beleven.

11 JAN ‘23 JA A R B E U R S | U T R EC H T

Registreer je nu gratis op vakantiebeurs.nl/vakbezoekers 13-06-002 JAA VKB VAKDAG 2023 - Advertentie 180x125mm v2.indd 1

03-10-2022 12:39

Kleur

Zodra de nacht heeft plaatsgemaakt voor de dag zie ik pas goed waar ik ben beland. Omdat de ontbijtruimte van Kura Botanica Hotel nog niet helemaal klaar is, ontbijten we bij Maira’s Kitchen dat een paar straten verderop ligt. Tijdens dit korte wandelingetje komen mijn ogen niets te kort. De meest mooie en kleurrijke muurschilderijen komen me tegemoet. Wat een enorm contrast met ons land. Terwijl er in Nederland rechtszaken worden gevoerd over te felgekleurde huizen, kom je op dit eiland nauwelijks een grauwgekleurd huis tegen. En niet zonder reden: In 1817 wilde de gouverneur van het eiland, Albert Kikker, alle huizen in kleur laten verven. Omdat die in het wit waren gekleurd en dat gaf hem hoofdpijn/ migraine. Deze wet is al vele jaren niet meer van kracht, maar het is een gewoonte gebleven. Een wel hele gezellige en kleurrijke...

Livemuziek

Om alvast wat kilometers te maken voordat de KLM Curaçao Marathon begint, staan de eerste twee dagen in het teken van hotelbezoeken: Curaçao Marriott Beach Resort, Dreams Curaçao Resort, Zoëtry Curaçao Resort, Blue Bay, Baoase Luxury Resort, Van der Valk Kontiki Beach Resort, LionsDive Beach Resort en Papagayo Beach Resort. In de avond worden de wijken Punda en Otrobanda ontdekt op een e-scooter. Net als een bestemming fietsend ontdekken, vind ik dit zeker een must do. De tocht gaat dwars door Otrobanda en via de bekende Pontjesbrug naar Punda. Otrobanda betekent letterlijk ‘de andere kant’ en ontstond in 1707 toen er simpelweg geen ruimte meer was in Punda. Anno 2022 is Otrobanda een van de leuke plekken van het eiland. Tijdens de scootertour maken we kennis met de Netto Bar op de Breedestraat. Dit knusse barretje is een begrip op Curaçao en daarbuiten én

de thuisbasis van de wereldberoemde ‘rom berde’ (groene rum), die 100% van eigen bodem is en alleen te vinden is op het eiland. Ook leuk is Riffort. Dit fort is gebouwd in 1828 en ligt aan het water. Het is tegenwoordig een gezellig winkelcentrum met bars en restaurants met livemuziek die zorgen voor een bruisende sfeer. Via de beroemde Pontjesbrug gaat de tour verder door Punda. Vanzelfsprekend vallen de gekleurde huizen aan de Handelskade gelijk op. Geen wonder ook, want dit is toch wel hét iconische beeld van het eiland. Punda heeft zijn oorspronkelijke karakter weten te behouden met

haar nauwe straatjes en steegjes en kleur natuurlijk, overal zie je de meest uiteenlopende kleuren. In de avond eten we bij The Dons Street Food Restaurant, ook wel Truck di Pan genoemd. Voor wie goed kijkt, ziet her en der dit soort mobiele keukens op afgelegen plekken staan. Een hartstikke leuk en gezellig initiatief.

Schildpadden

De volgende dag staat onze gids Elton ons op te wachten in een – hoe kan het ook anders –

REPORTAGE

kleurrijke bus van Irie Tours en laat ons wat meer van het eiland zien. We gaan richting Westpunt, hier vind je onder meer mooie strandjes, het nationale park en verschillende plantagehuizen. Onderweg vertelt Elton over het verleden en stoppen we bij Kas Di Pal’i Maishi voor een rondleiding en lunch. Kas Di Pal’i Maishi geeft ons een inkijkje in het dagelijkse leven van de plattelandsbevolking van vroeger. In de middag brengt Elton ons in zijn gezellige en swingende bus naar de Daaibooi baai waar we kunnen genieten van het prachtige knalblauwe water en de meest kleurrijke vissen en zelfs schildpadden.

D-day

De dag van de KLM Curaçao Marathon is aangebroken. Om 5.30 uur worden we naar de start gebracht, die dit jaar plaatsvindt in het Mangrove Beach Corendon Resort. Dat de regen met bakken uit de hemel komt vallen, nemen we voor lief. Of nou ja, na wat gemopper natuurlijk. De één besluit te rennen en de ander doet het op haar eigen tempo. De tien kilometer-route neemt ons mee door Punda, Pietermaai via de Julianabrug naar Otrobanda. Een route die langs enkele highlights van het eiland gaat. En eerlijk is eerlijk, al lopend zie je veel meer. Ook al regent het pijpenstelen. Zelfs dat laat ons niet gek maken en vrolijk stappen we door plassen

11 JAN ‘23 JA A R B E U R S | U T R EC H T

Registreer je nu gratis op vakantiebeurs.nl/vakbezoekers 13-06-002 JAA VKB VAKDAG 2023 - Advertentie 180x125mm v2.indd 1

03-10-2022 12:39

van enkele centimeters diep. Bijkomstig voordeel: koud is het niet. Stuk voor stuk halen we de finish en dragen we onze medaille met trots. Na een douche en een klein bijslaapmomentje besluit ik er tijdens de zonnige middag voor te gaan en duik Willemstad in. Heerlijk dwaal ik door de straten, duik wat winkeltjes in en – onder het mom: nu we er toch zijn - vraag ik een andere toerist om een foto van mij te maken bij de grote Curaçao-letters tegenover het Plein Café Wilhelmina. In de avond ga ik samen met de groep naar Renaissance Wind Creek Curaçao Resort voor een rondleiding en diner. Omdat ik ook graag het nachtleven van het eiland wil ontdekken, besluit ik samen met een paar anderen naar Wet & Wild en Hemmingway op Mambo Beach te gaan...

Op de boerderij

De volgende dag vertrekt de bus naar Hofi Cas Cora voor een rondleiding en lunch. Dit is een familieboerderij waar je kan meehelpen met oogsten, maar waar je dus ook heerlijk kunt lunchen. Daarnaast heeft het ook een leuk winkeltje met plaatselijke snuisterijen. Na de lunch vertrekt de groep naar Plaza Jojo Correa Plein voor een rumproeverij bij Annabay Rum, waar voor de gelegenheid ook It's better with Chocolate aanwezig is. Dit is een concept dat tot leven is gebracht vanuit het idee dat alles beter kan worden gemaakt met chocolade - of het nu gaat om ingrediënten en/of gelegenheden. Wat ons betreft is rum en chocolade een prima combinatie én helemaal perfect met Dushi Curaçao.

Sharon Vassell en Camille Kibbelaar

Beleef het zelf

Vanuit Curaçao Tourist Board reist Sharon Vassell met de groep mee en ontmoeten we Camille Kibbelaar ter plekke op het eiland. Camille: “Het gaat erg goed met het toerisme op het eiland, je merkt niet eens meer of het een hoog- of laagseizoen is. Hotels draaien tot en met januari nu al op volle toeren. De cijfers van 2019 zijn overschreden, net als de cijfers die we normaal gesproken in de decembermaand halen. Tijdens de coronapandemie was Curaçao snel een van de veilige plekken waar toeristen vakantie konden vieren en dat werpt nu nog zijn vruchten af. Curaçao is booming.” Sharon: “Vanuit CTB hebben we hier natuurlijk ook heel hard voor gewerkt. We zijn bijna daar waar we waren gebleven. We zien ook dat we andere markten hebben aangeboord, dus dat biedt veel kansen.”Gevraagd naar aanraders, antwoordt Sharon: “Maak Curaçao mee als een lokale, doe dit onder meer door een auto te huren en het eiland op je gemak te ontdekken. Bezoek de verschillende kanten van het eiland, de verschillende en leuke stranden en fijne restaurants. Ik raad toeristen ook aan om niet elke dag in het hotel te eten. Ons eiland staat bekend om de vele leuke eetplekjes. Daarnaast is Curaçao voor elk type reiziger, of je nu met kinderen op vakantie gaat, of als je heel erg houdt van de natuur, of van dingen ondernemen.”Camille: “Al kom je voor ‘slechts’zeven dagen, Curaçao heeft ontzettend veel te bieden. Onze slogan is: beleef het zelf. En dat is precies wat ik reizigers aanraad.”

Sharon Evers

Stem nu op de Vakantie Awards 2023! www.vakantieawards.nl

Na twee jaar van afwezigheid keert TravMagazine tijdens het Reisgala op zaterdag 28 januari 2023 weer de prestigieuze Vakantie Awards uit. De Vakantie Awards zijn de bekende en gerespecteerde B2B-brancheprijzen voor vakgenoten, gekozen dóór vakgenoten. Dat betekent dat iedereen die in de Nederlandse reisbranche werkzaam is, wordt gevraagd zijn stem uit te brengen. De achterliggende gedachte is eenvoudig: mensen die dagelijks op professionele basis bezig zijn met reizen en vakanties weten als geen ander welke bedrijven in de toeristische sector het beste presteren en daarvoor een award verdienen.

Het Reisgala wordt mede mogelĳk gemaakt door onze partners:

CATEGORIEËN

Aangepaste vakanties Airlines short haul Airlines long haul Autohuur Autovakanties Avontuurlijke vakanties Busvakanties Campingvakanties Cruise-agent Cruiserederij Groepsreizen Hotels Innovation Luxe vakanties 42

Stedentrips Up- en cross selling Vakantiehuizen Verkeersbureau Verre reizen Verre strandvakanties Wintersport Zonvakanties Spanje Zonvakanties Turkije Zonvakanties Griekenland Startup of the Year Talent of the Year Personality of the Year Sustainability

Sustainable Travel Award

In samenwerking met de ANVR reikt TravMagazine de Sustainable Travel Award uit voor reisbedrijven die een duurzaam beleid voeren. Via het stemformulier op www.vakantieawards.nl kunnen partijen zichzelf of andere nomineren, waarna een vakjury de winnaar bepaalt.

Winnaar 2020

Talent & Personality of the Year Dit jaar wordt ook de Travel Talent Award uitgereikt voor aanstormend talent in de reiswereld. En wordt de Travel Personality of the Year bekendgemaakt. Deze persoon heeft met zijn of haar verdiensten het afgelopen jaar het ‘verschil’ gemaakt. Talent & Personality of the Year zijn te nomineren via het stemformulier. Winnaar 2020

Innovation Award

Deze award wordt toegekend aan reisbedrijven of toeleveranciers die zich op innovatief gebied hebben onderscheiden. Dat kunnen technologiebedrijven zijn, maar bijvoorbeeld ook touroperators die nieuwe en verrassende product-markcombinaties hebben gelanceerd. Het speelveld voor deze award is dus breed.

Winnaar 2020

Scan de QR-code om te stemmen of ga naar www.vakantieawards.nl 43

2022: TRAVEL IS BACK! DOOR:

ARJEN LUTGENDORFF

2022 is het jaar waarin ‘travel’ terugkeerde, maar nog niet overal gaat dat zo makkelijk en het had ook zoveel mooier kunnen zijn…

JANUARI

Versoepelingen coronaregels Meerdere landen versoepelen de coronamaatregelen. Geen Vakantiebeurs De Vakantiebeurs werd begin december 2021 ‘al’ geannuleerd. Live Happy TUI lanceert in 23 landen een nieuwe look & feel met de campagne Live Happy. "Boosteren, boosteren, boosteren” "Boosteren, boosteren, boosteren, zodat je straks weer veilig en beschermd kan reizen", aldus coronaminister Hugo de Jonge. Minder vliegtuigkilometers “We gaan ons aanbod aanpassen in de hoop dat we met z'n allen minder gaan vliegen”, aldus Mattijs ten Brink (CEO Sunweb) bij Op1.

Braafste meisje “We zijn het braafste meisje van de klas geweest, maar werden aangewezen als zondebok.” TUI-topman Kers over de relatie van de reiswereld met de overheid tijdens de coronacrisis. Des duivels ANVR-voorman Frank Oostdam is “des duivels”. Buitenlandse Zaken (BuZa) bestempelt veertien bestemmingen buiten de EU tot zeer-hoogrisicogebied. Niet-geboosterde reizigers moeten daardoor bij terugkomst in Nederland tien dagen in quarantaine. Dwaze inreisregels “Dat de Nederlandse overheid Turkije op de lijst van zeer hoge-risicolanden heeft geplaatst slaat helemaal nergens op. Er is geen land in Europa dat nog zulke dwaze inreisregels hanteert”, aldus Steven van der Heijden (CEO Corendon).

Inreisverbod opheffen De Europese Unie gaat zijn inreisverbod voor zeven landen in Zuidelijk Afrika opheffen.

Onredelijk en onwettig Er wordt een stichting opgericht die de belangen van werknemers in de reissector gaat behartigen in een rechtszaak over de waardevermindering van pensioenen bij Reiswerk Pensioenen/PGB.

Nieuwe naam De FST Group gaat verder onder de naam Destin Travel Group.

Oekraïne rood Oekraïne krijgt een rood reisadvies, waarop KLM besluit te stoppen met vliegen van en naar het land.

KLM Holidays via DTA-reisagenten DTA laat weten de pakketreizen van KLM te gaan verkopen.

Corona-reisadviezen De coronacijfers in een land tellen niet meer mee voor de reisadviezen van het ministerie van BuZa.

Spelregels De Consumentenbond beschuldigde de reisbranche er van dat de prijzen inclusief bijkomende kosten niet goed worden vermeld. De ANVR spreekt dat tegen. Aan het lijntje “We willen niet langer aan het lijntje gehouden worden”, zegt ANVR-voorman Frank Oostdam. Veel bestemmingen buiten Europa hebben nog steeds een oranje reisadvies.

FEBRUARI

Uitbreiding ANVR-bestuur De ANVR-leden stemmen unaniem in met de herbenoeming van Marjon Kaper (ANWB), Arjan Kers (TUI) en Diederik Banken (BCD).

Dit jaar (wederom) geen Vakantiebeurs.

JAAROVERZICHT

Versoepelingen buiten EU BuZa is begonnen met het afschalen van de reisadviezen voor bestemmingen buiten de EU. De reisadviezen voor Groot-Brittannië en de Verenigde Staten zijn op groen gezet. TUI via D-reizen TUI en D-reizen hebben een deal, wat de verkoop van TUI-pakketreizen in de winkels van het nieuwe D-reizen mogelijk maakt. Thomas Cook online terug Thomas Cook keert terug als Online Travel Agency. Jo Migom terugkijkend op de eerste maanden: “We zijn goed onthaald op de Nederlandse markt en zagen dat mensen het leuk vinden om het nostalgische Sunny Heart weer op de tijdlijn voorbij te zien komen.”

Jo Migom, terug met Thomas Cook in Nederland.

Schrappen testverplichting De Europese Raad adviseert de aangesloten landen om de testverplichting bij terugkeer uit een niet-EU-land te laten vallen voor reizigers die gevaccineerd zijn. Oorlog Rusland valt vanuit meerdere kanten Oekraïne binnen op 24 februari. Terugbetalen KLM en Transavia houden zich volgens de Consumentenbond niet aan de wettelijke regels voor het terugbetalen bij geannuleerde vluchten (geboekt via D-reizen tussen 2019 en 2021).

MAART

Geen St. Petersburg MSC Cruises heeft de aankopen van haar schepen naar Sint-Petersburg opgeschort vanwege de recente ontwikkelingen in de regio. Aeroflot Aeroflot stopt vanaf dinsdag 8 maart met alle vluchten naar het buitenland en vliegt alleen nog binnen Rusland en naar Belarus. ANWB via D-reizen Het aanbod van ANWB is weer te boeken in de winkels van het nieuwe D-reizen. Streep door coronaregels Het kabinet wil de nog geldende coronaregels per woensdag 23 maart afschaffen. Schrappen mondkapjesplicht KLM, Transavia, Corendon en TUI Nederland handhaven de mondkapjesplicht aan boord niet meer. Schrappen 800 banen P&O Ferries ontslaat wegens financiële problemen 800 bemanningsleden.

V.l.n.r.zittend: Marc van Deursen (D-reizen/Prijsvrij), Arjan Kers (TUI). Staand Dimitri Joannides (TUI), Michelle de Wit (D-reizen/ Prijsvrij) en Rutgher Verstrepen (TUI).

Nordic nach Deutchsland Nordic breidt uit naar Duitsland. Nordic Travel begon begin 2021 in Nederland. Samenvoegen Eurostar en Thalys De Europese Commissie heeft het groene licht gegeven voor de overname van Thalys door SNCF, aandeelhouder van Eurostar. Verdrievoudiging vliegtax Het kabinet wil de vliegtaks volgend jaar verdrievoudigen van € 8 naar € 24 per ticket. Dat heeft minister Sigrid Kaag (D66, Financiën) laten weten. D-ZRA D-reizen gaat opnieuw een eigen ZRA-formule uitrollen. Heidi Plagmeijer heeft zich als eerste ZRA aangesloten. Kedeng kedeng KLM en Thalys hebben een samenwerkingsovereenkomst gesloten voor het doorontwikkelen van het air/rail-product. Twee jaar afwezigheid TUI start na twee jaar afwezigheid weer met vluchten naar Turkije.

Tarieven verhogen Schiphol mag van waakhond ACM zijn tarieven voor luchtvaartmaatschappijen met een derde verhogen. BARIN tekent beroep aan. Wilde staking Een wilde staking onder KLM-bagagepersoneel. Duizenden passagiers strandden. Jeanette van Dommelen overleden Vrij onverwacht is op 15 april Jeanette van Dommelen (77) overleden. Zij was vanaf het midden van de jaren '90 secretaresse van de Raad van Bestuur/directie van TUI Nederland. Opheldering over problemen De ANVR heeft Schiphol in een brief opheldering gevraagd over de problemen op de airport van afgelopen dagen. Woest De reisbranche is woest op Schiphol, dat oproept om vluchten te annuleren vanwege personeelstekorten op de luchthaven. “Net als je denkt dat het niet gekker kan”, aldus Oostdam (ANVR).

APRIL

€ 700 miljoen terugbetaald TUI Group betaalt het eerste deel (€ 700 miljoen) van de kredieten terug aan de Duitse overheid en private banken die deze hebben verstrekt tijdens de coronacrisis. Vluchtelingen Het cruiseschip Volendam van Holland America Line wordt gebruikt om vluchtelingen uit Oekraïne op te vangen. Sander de Rooij overleden Medeoprichter van TravelSpirt, Sander de Rooij, is 29 maart 2022 op 51-jarige leeftijd overleden aan de gevolgen van kanker. Beautifull day Met ruim 500 bezoekers en meer dan 90 exposanten heeft de voorjaarseditie van TravDay opnieuw voor volle zalen gezorgd bij Hotel Gooiland in Hilversum. Onbegrijpelijk Minister Kaag noemt de miljoenenbonus die Ben Smith van Air France-KLM ontvangt ‘onbegrijpelijk’. Pensionado Collega's, familie, vrienden en andere relaties hebben feestelijk de pensionado Marijke Vink van GI Travel uitgezwaaid. Gerommel Het kabinet komt met het plan voor een langere kersten kortere zomervakantie. “Gerommel in de marge” volgens Oostdam (ANVR).

Afscheid Mirjam Dresmé stopt als marketing- en communicatiespecialist bij de ANVR. Haar opvolgster Hanita van der Meer start halverwege september.

MEI

Nieuw-Zeeland Nieuw-Zeeland verwelkomt voor het eerst sinds de coronapandemie weer toeristen uit de hele wereld. TUI pakt de trein TUI Nederland gaat samen met GreenCityTrip zijn aanbod stedenreizen met de trein uitbreiden. Excusus Schiphol-topman Dick Benschop heeft tijdens een ontmoeting met de pers excuses aangeboden voor de chaos en lange wachttijden. Ga toch fietsen Gillian Tans, voormalig CEO van Booking.com, is per direct aan de slag gegaan bij e-bikemerk VanMoof. Topje van de ijsberg Bij Schiphol zijn inmiddels duizenden schadeclaims ingediend van reizigers van wie de vlucht was geannuleerd of vertraagd. Meer airports Van der Heijden (Corendon) meldt dat hij meer capaciteit vanaf andere luchthavens wil gaan inzetten wanneer Schiphol zijn (personeels)problemen niet op orde krijgt. “Maar ik kan me niet voorstellen dat Schiphol dit probleem niet oplost.”

JAAROVERZICHT

Na faillissement € 4,5 ton ontvangen De curatoren van de failliete D-rt Groep/D-reizen hebben een regeling getroffen met de voormalig eigenaren Jan Henne De Dijn en Marije Haeck over de opbrengst van de IE-rechten. Zij wilden € 2 miljoen, maar ontvangen € 450.000. EasyJet verwijdert rij Vanwege personeelstekort verwijdert easyJet tijdelijk de achterste rij stoelen uit zijn vloot met Airbus 319-toestellen. Patat, friet of fries? Onder het motto ‘Fries in the Skies’ serveert Eurowings zijn passagiers nu frites met vegan mayo aan boord. 25 Star Alliance viert haar 25e verjaardag. Functie Elbers Pieter Elbers maakt bekend dat hij met ingang van 1 oktober aan de slag gaat bij de Indiase luchtvaartmaatschappij IndiGo. Marjan Rintel (voorheen NS) is per 1 juli zijn opvolger bij KLM. Olé! Na meer dan twintig jaar maakt Club Med zijn comeback in Spanje met een gloednieuw Resort met 4 Tridents: Club Med Magna Marbella. Bonjour Center Parcs heeft zijn zevende park (om Les Landes des Gascogne) in Frankrijk geopend. € 2,25 miljard ‘ophalen’ Air-France-KLM gaat nieuwe aandelen uitgeven. De luchtvaartcombinatie wil daarmee 2,25 miljard euro ophalen. Miljoenenbonus Driekwart van de Air France-KLM aandeelhouders vindt dat topman Ben Smith een miljoenenbonus verdient. De luchtvaartcombinatie noteerde vorig jaar een verlies van bijna € 3,3 miljard. Alternatief voor Schiphol Bijna een kwart van de Nederlanders zoekt naar alternatieven om niet via Schiphol te hoeven reizen. Lancering Premium Comfort Class KLM presenteert de nieuwe Premium Comfort Class. Ellenlang “De ellenlange rijen zullen weg zijn, maar er zullen altijd rijen zijn”, aldus Benschop (Schiphol) op de vraag of de rijen weg zijn in de zomer. Sunweb: cruises en treinen Sunweb Group breidt zijn aanbod uit met cruises (via Sunweb) en treinreizen (via Eliza was here). Ralph Remkes is aangesteld als Head of Cruises.

Na faillissement D-rt Groep € 4,5 ton ontvangen.

JUNI

Sandals Sandals Royal Curaçao heeft zijn deuren geopend, het resort van de organisatie op de Nederlandse Antillen. BBQ geschrapt De gezamenlijke BBQ at the beach van ANVR en Schiphol gaat niet door in verband met de aanhoudende problemen op de luchthaven. Karel Werdler (InHolland) overleden Karel Werdler, bekend van Hogeschool InHolland in Diemen, is dinsdag na een kort ziekbed overleden. Young talent Michel ter Borg, salesmanager bij Kilroy, is de opvolger van Corné Hoogendoorn als ANVR young talent in het ANVR-bestuur. Voorzitter ECTAA ANVR-voorman Frank Oostdam is benoemd tot voorzitter van de ECTAA.

Koppijn “Voor mij is dit een groter koppijndossier dan twee jaar Covid-19”, aldus Kers (TUI) in NRC over de Schiphol-chaos.

Advocaatje leef je nog De ANVR gaat de schade door de Schiphol-chaos voor reisondernemingen inventariseren. Advocatenkantoor Van Traa is ingeschakeld om de schade te verhalen.

Verjaardag De Duitse touroperator FTI viert haar 5-jarige bestaan op de Nederlandse markt.

Verkocht De VakantieDiscounter, sinds 2017 onderdeel van Otravo, is verkocht aan 3i Group plc (3i). Hans van Hoffen blijft aan als CEO. De verkoopprijs wil men niet laten weten.

Mes in vliegbewegingen Het kabinet heeft besloten de maximum capaciteit van Schiphol te beperken tot 440.000 per jaar. Het nieuwe plafond, met 60.000 vliegbewegingen minder dan nu, wordt eind 2023 van kracht. Kersverse voorzitter Het bestuur van de ANVR heeft Arjan Kers (TUI) gekozen tot nieuwe ANVR-voorzitter. Marjon Kaper (ANWB Reizen) volgt Kers op als vicevoorzitter. Willeke de Boer overleden Na een kort, maar heftig ziekbed is Willeke de Boer zaterdag 25 juni overleden. Willeke was een geliefd en graag gezien persoon in de reisbranche.

Corendon en Marriott Corendon Hotels & Resorts is een franchiseovereenkomst aangegaan met Marriott International voor vijf hotels in Nederland. Sietske Kroon - Van der Meij overleden Sietske Kroon - Van der Meij (ZRA The Travel Club) is overleden. Sietske was een zeer geliefde ZRA in de branche. Bananenrepubliek “We zijn echt afgezakt tot het niveau van een bananenrepubliek”, aldus Mattijs ten Brink (CEO Sunweb) over de Schiphol-chaos.

JULI

Travel Magazine en TM Travel Awards TRAVelMedia versterkt Benelux-positie met merken Travel Magazine en TM Travel Awards.

Ryanair deelt mailadres Ryanair deelt het mailadres van Benschop (Schiphol), zodat reizigers hun klachten aan hem kunnen richten.

AUGUSTUS

Marvel Avengers Campus Marvel Avengers Campus opent op 20 juli 2022 in het Walt Disney Studios Park in Disneyland Paris.

Mattijs en Fenny Ten Brink (Sunweb Group) en Fenny Koppen (Riksja) zijn gekozen als nieuwe ANVR-bestuursleden.

Schiphol Schiphol heeft ook voor september en oktober een maximumaantal reizigers per dag vastgesteld. € 15.000 borg Bergbeklimmers die de top van de Mont Blanc willen bereiken via het Franse dorpje Saint-Gervais-les-Bains moeten alvast een borg van € 15.000 betalen voor hun eventuele redding en begrafenis. Medio 2023 De curatoren van de failliete D-rt Groep verwachten ‘medio 2023’ hun oorzaken- en rechtmatigheidsonderzoek af te ronden. € 9,99 “De tijd dat vakantiegangers voor € 9,99 kunnen vliegen is voorbij”, aldus Michael O'Leary (Ryanair). Zwarte lijst Transavia Transavia heeft een 18-jarige man voor vijf jaar op de zwarte lijst geplaatst, omdat hij kort voor vertrek vanaf Rotterdam Airport via AirDrop een foto van een neergestort vliegtuig deelde. Massaclaim van de baan Schiphol komt met een regeling voor reizigers die als gevolg van de chaos hun vlucht misten. De massaclaim van de Consumentenbond is daarmee van de baan.

Holland America Line viert 150 jaar Rotterdam – New York.

JAAROVERZICHT

Digitaal paspoort De Finse regering is van plan een digitaal paspoort te testen op vluchten tussen Finland en Kroatië. Externe vertrouwenspersoon Travel Counsellors is een samenwerking met een externe vertrouwenspersoon gestart. De ZSO heeft al een samenwerking met een psycholoog. Gevlucht De directeur van de Surinaamse Luchtvaart Maatschappij (SLM) is met zijn vrouw en twee kinderen uit Suriname gevlucht. Het ging al langere tijd niet goed bij de luchtvaartmaatschappij. Ab Houtzaager overleden Ab Houtzaager (voormalig directievoorzitter Holland International) is overleden op 89-jarige leeftijd. Geen Beach Borrel KLM heeft de Jij&KLM Beach Borrel onverwacht geannuleerd. “Helaas is er iets misgegaan met het registratieproces”, aldus de airline. Ramkoers Emirates ligt volgens de ANVR op ramkoers met de reisagent, omdat de airline voor boekingen met vertrek vanaf 1 september in de rechtstreekse verkoop kortingen hanteert.

SEPTEMBER

Auf wiedersehen Fritz Joussen treedt na tien jaar terug als chief executive van de TUI Group. Financieel directeur Sebastian Ebel is zijn opvolger. Noch ein deutscher Reiseveranstalter Müller Touristik, specialist in (korte) groepsreizen en partytrips, heeft zijn oog op de Nederlandse markt laten vallen en wil volgend jaar van start gaan.

Het is goed zo Ton Brinkman kondigt aan dat hij in het voorjaar van 2023 stopt als voorzitter van de VvKR. “Het is goed zo”, aldus Brinkman. Negeren TUI en Corendon hebben geen gehoor gegeven aan de oproep van Schiphol om op het laatste moment vluchten te schrappen. Twee jaar houdbaar Sunair presenteert haar nieuwe stedenbrochure die volgens de touroperator twee jaar houdbaar is. Die zien we nooit meer… Dick Benschop heeft zijn functie als PresidentDirecteur & CEO van Schiphol, naar eigen zeggen op eigen initiatief, ter beschikking gesteld. “Ik houd van Schiphol. Leidinggeven aan dit bedrijf was voor mij een grote eer.”

OKTOBER

Jubileumeditie De 30e editie van de Airline Express krijgt een vervolg, nadat deze in maart 2020 na twee bijeenkomsten werd afgebroken door de komst van het coronavirus. Onderzoek Het ministerie van Economische Zaken start een onderzoek naar de financiering van de (pakket) reissector en de mogelijkheid om de sector minder kwetsbaar te maken. Minder Curaçao KLM vliegt vanaf december tot en met maart op de meeste dagen nog maar één keer per dag direct naar Curaçao in plaats van twee keer per dag.

Jantina van der Veen overleden Jantina van der Veen uit Stiens, die met haar reisbureau onder de vlag van The Travel Club werkte, is overleden. Ze is 59 jaar geworden. Optimistisch Met ruim 500 aanwezige branchegenoten is de derde editie van TravDay (opnieuw) een doorslaand succes. De maat is vol Voor KLM is de maat vol. Dat zegt Rintel (KLM) op het nieuws dat Schiphol deze winter opnieuw het lokaal aantal vertrekkende passagiers fors gaat beperken. Absurd en idioot Ryanair sluit haar basis op Brussels Airport komende winter door de “absurde en idiote vliegtaks”, aldus O’Leary.

Travel Impressions stopt in Nederland.

Aandelen De Stena Line Travel Group, eigenaar van Buro Scanbrit, heeft 100% van de aandelen van Voigt Travel gekocht. Voigt Travel Holding heeft in Stena Line Travel Group een nieuwe aandeelhouder. Modulair concept TUI opent een reisbureau in het centrum van Laren. Het heeft als eerste TUI-store een geheel nieuwe inrichting. Meer Brussel Corendon gaat voorsorteren op mogelijke verdere krimp op Schiphol en breidt haar capaciteit uit op Brussels Airport.

Kees Verbaas (bestuurslid ITAC), Karin Franse (secretaris) en Leo van der Hoeven (voorzitter ITAC).

150 jaar Het schip Rotterdam VII van Holland America Line vertrekt vanuit Rotterdam aan haar trans-Atlantische oversteek en volgt de route zoals die 150 jaar geleden voor het eerst werd gevaren.

NOVEMBER

Tijdelijk Ruud Sondag is per 1 november 2022 de nieuwe (en tijdelijke) CEO van Royal Schiphol Group tot 31 augustus 2023. Top 50 De Top 50 staat in het teken van ‘proud to be in travel’. In de top 50 reisondernemingen staat TUI op 1, Corendon op 2 en Sunweb op 3. In de top 40 reisretail staat DTA op 1, Prijsvrij op 2 en TUI op 3. ANVR-Congres met de trein 180 deelnemers aan het ANVR-Congres reizen voornamelijk met de trein naar Bremen en Bremerhaven. Geen nachttrein Sunweb rijdt komende winter niet met een eigen nachttrein naar de wintersport. Het plan is afgeblazen vanwege een tekort aan geschikt materiaal en de hoge kosten. Doop MSC Cruises doopt haar nieuwste vlaggenschip MSC World Europa. Huub Arendsen overleden Huub Arendsen (reisbureau Matador) overlijdt aan een hartstilstand op 59-jarige leeftijd.

Hartinfarct ANVR-directeur Frank Oostdam is getroffen door een hartinfarct. Door snel en adequaat handelen gaat het inmiddels weer een stuk beter. De komende periode zal hij gebruiken om te herstellen. Marktleider Limburg Kupers Reisinfo, met zestien reisbureaus marktleider in Limburg, heeft de activiteiten overgenomen van Corio Travel in Heerlen, van Paul en Margot Crombag. Formule 1 Max Verstappen blijft winnen, reisorganisaties brengen dit jaar weer duizenden supporters naar de wedstrijden. Travel Impressions stopt Travel Impressions stopt met de activiteiten in Nederland.

DECEMBER

Ski Express TUI gaat in samenwerking met GreenCityTrip van start met de TUI Ski Express, die naar de Oostenrijkse wintersportadressen rijdt. Jij&KLM Winterfeest KLM houdt een Jij&KLM Winterfeest. Een dag vol winterpret, borrelen, dansen én mooie prijzen. BAM! De BAS Afrekenmodule, kortweg BAM genoemd, wordt officieel in gebruik genomen. Tunesisch Verkeersbureau vertrekt Het Tunesisch Verkeersbureau in Nederland sluit haar deuren en zal haar activiteiten continueren vanuit Brussel. Ichrak Ben Faten neemt de taken over van Mohamed Attia. ITAC naar The Travel Club ITAC sluit zich aan bij de zelfstandig reisbureauformule (ZRB) van The Travel Club. Dat hebben beide partijen bekendgemaakt.

Een welkom die je nooit meer zult vergeten

Al Balad, Historic Jeddah UNESCO Heritage site visitsaudi.com

“EEN FLEXIBELE INSTELLING IS EEN MUST IN ZUID-AMERIKA” Zuid-Amerika is een immens continent met een grote diversiteit aan cultuur en natuur. Maar waar moet je beginnen en bij wie kan je terecht? We spreken meerdere aanbieders over deze avontuurlijke bestemming.

DOOR: DYLAN CINJEE

ZUID-AMERIKA

en van deze aanbieders is Avila Reizen. Op dit moment biedt de reisorganisatie Argentinië, Bolivia, Brazilië, Chili, Colombia, Ecuador & Galapagos, Peru en Uruguay aan. “Maar we nemen ook aanvragen aan voor andere Zuid-Amerikaanse bestemmingen, zoals Suriname en Guyana”, aldus Alissa Visser (reisspecialist Latijns-Amerika bij Avila Reizen). “Na de zomervakantie zijn de aanvragen voor Argentinië en Chili weer enorm toegenomen. Deze bestemmingen zijn erg populair voor onze wintermaanden. Peru is eigenlijk het hele jaar door in trek en er komen ook weer meer aanvragen binnen voor Colombia en Brazilië. Voor de zomervakantie van 2023 is er op dit moment nog wel beschikbaarheid, hoewel we van vorig jaar weten dat dit opeens heel snel kan gaan. Voor Argentinië, Chili en Brazilië zijn januari 2023 en in het geval van Brazilië februari 2023 (vanwege het carnaval) al heel gecompliceerd met beschikbaarheid.”

DE JAGUAR IS TERUG

“Avila Reizen verwacht dat Zuid-Amerika weer net zo populair gaat worden als voor het coronatijdperk. “Dat zien we nu al in het aantal last minuteaanvragen voor Argentinië en Chili. Voor de zomervakantie zijn Peru, Colombia, Brazilië en Ecuador altijd favorieten, voor het najaar vooral Argentinië en Chili. We merken dat in Argentinië veel (nieuwe) accommodaties hun deuren weer openen, wat op bepaalde bestemmingen meer variatie in het hotelaanbod geeft. Als voorbeeld het hotel Lagos del Furioso in de provincie Santa Cruz, dat na een lange renovatie haar deuren weer heeft geopend en nu als boetiek-accommodatie een geweldige plek vormt om Patagonië buiten de gebaande paden te verkennen. Daarnaast is de jaguar weer terug van weggeweest in het Esteros de Iberá-moerasgebied in Argentinië, wat geweldig nieuws is voor het natuurherstel en de bescherming van het ecosysteem in dit gebied. Ook is Guyana als bestemming zeker een vermelding waard. In dit land staat het toerisme nog helemaal in de kinderschoenen, maar het biedt een geweldige reiservaring voor avonturiers en vogelaars. De natuurbeleving is in Guyana nog heel puur en je krijgt hier echt het gevoel dat je als ontdekkingsreiziger op pad bent.”

ONVERGETELIJK

“Er is in Zuid-Amerika zoveel te doen. Houd je van culinair genieten, dan moet je zeker een keer naar Peru afreizen. Houd je van off-the-beaten-track avontuur, dan zijn landen als Bolivia en Guyana aanraders. Maar je kan in alle Zuid-Amerikaanse landen genieten van heerlijke lokale gerechten, of op avontuur gaan. De treinreis naar Machu Picchu met Belmond in Peru is absoluut een geweldige ervaring. Bezoek de Galapagoseilanden per kleinschalige cruise, zodat je op plekken kan komen

die je met een verblijf op één van de eilanden niet kan bezoeken. Koffie proeven in Colombia kan je eigenlijk niet missen, want de Colombiaanse koffie is wereldberoemd. Vier carnaval in Rio de Janeiro om de uitzonderlijke uitbundigheid van de Braziliaanse bevolking te beleven en maak een reis door het noorden van Chili en Argentinië in combinatie met de Salar de Uyuni-zoutvlakte in Bolivia. Het scala aan wonderlijke landschappen die je daar tegenkomt is onvergetelijk.”

FLEXIBELE INSTELLING

“Een tip die reisagenten aan hun reizigers kunnen meegeven is dat ze wat contant geld in US dollars meenemen, dat is echt wel handig met reizen door Zuid-Amerika. Mocht een pinautomaat niet werken, of je kan nergens wisselen, dan kan je altijd nog in US dollars betalen. Daarnaast is een flexibele instelling altijd goed om te hebben met reizen. Het kan in Zuid-Amerika namelijk anders lopen dan verwacht, door bijvoorbeeld stakingen of omdat een weg niet meer begaanbaar is vanwege hevige regenval. Maar ik wil vooral meegeven dat ZuidAmerika een ontzettend leuk en divers continent is. We merken vaak dat reizigers na een eerste reis naar Zuid-Amerika weer terug willen gaan, ofwel naar hetzelfde land, maar naar een ander gebied of naar een andere bestemming in Zuid-Amerika, om nog meer moois te beleven. De natuurpracht die in dit continent voorkomt, met onder meer de longen van onze aarde, het bijzondere wildlife dat geobserveerd kan worden, het culinair genieten, de rijke geschiedenis, het avontuur en vooral ook de hartelijke lokale bevolking van Zuid-Amerika vormen gezamenlijk een onweerstaanbare combinatie waar iedereen met liefde keer op keer weer naartoe reist.”

“VOOR ONS STAAT PERU ABSOLUUT OP NUMMER ÉÉN” Peru, Suriname, Ecuador, Argentinië, Colombia en Brazilië. Op deze bestemmingen biedt TUI verschillende groepsreizen (ook speciaal voor singles of families) en ook individuele rondreizen aan. “Zuid-Amerika heeft heel wat bucketlistbestemmingen met Peru als absolute topper. Veel mensen hebben de Machu Picchu op hun lijstje staan, maar het land heeft nog veel meer te bieden dan dat. De combinatie met een heerlijke keuken maakt het zeer aantrekkelijk om naartoe te reizen”, laat Anke van Doveren (Head of Markets Product Tours bij TUI) weten. “Ook is Argentinië, met Patagonië als meest zuidelijke puntje van het continent, nog altijd in trek. Daarnaast zien we dat Suriname een zeer aantrekkelijke bestemming is om rond te reizen. De historische Nederlandse invloeden zijn uniek en in combinatie met de jungle en vriendelijke bevolking is dit een populaire en inmiddels bekende bestemming voor de TUIklant. Klanten en reisbureaus kunnen ook losse accommodaties in Suriname boeken in combinatie met een vlucht met KLM. Verder hebben we nog enkele cruises die ook Zuid-Amerikaanse landen aandoen.”

WEES ER SNEL BIJ

“Wil je in winter 2022 nog op reis naar Zuid-Amerika, dan moet je er snel bij zijn. Met name de strikte airline voorwaarden, zorgen ervoor dat klanten

ZUID-AMERIKA

vroeg moeten boeken. Voor zomer 2023 is er op dit moment nog volop beschikbaarheid, maar zorg dat je klant met name in de vakantieperiodes niet te lang wacht, ook de binnenlandse vluchten hebben op diverse bestemmingen vaak beperkte beschikbaarheid. Een onzekere factor is uiteraard de impact van de inflatie op het reisgedrag van mensen, maar dat geldt voor alle vakanties en bestemmingen. Ik verwacht dat mensen na drie jaar corona juist wel kiezen voor bucketlistbestemmingen als in Zuid-Amerika. Van oudsher worden rondreizen naar Zuid-Amerika vroeg geboekt, maar in het algemeen zie je dat er steeds meer last minute geboekt word, door de onzekere factoren die spelen. TUI hanteert, ook voor groepsrondreizen een gratis omruilbeleid tot 28 dagen voor vertrek, dat zal de klant een zekerheid geven om toch op een eerder moment te gaan boeken. Juist voor bestemmingen in Zuid-Amerika zal dit aantrekkelijk zijn, gezien de strikte airline voorwaarden.

VERTROUWD

TUI is gestart met een familiereizen-programma, groepsreizen speciaal afgestemd op gezinnen met kinderen. In Zuid-Amerika hebben we in de zomervakantie een tweeweekse familierondreis door Peru ontwikkeld. Gezien de populariteit en het bucketlist-gehalte van deze bestemming verwachten we hier wel wat van. Door onze eigen TUI DMC ter plaatse met lokale, Nederlandssprekende reisleiders zijn we in staat hier een heel goed programma neer te zetten. Dit geeft veel zekerheid en een vertrouwd gevoel voor de klant. In hun eigen taal leren ze veel over de lokale gewoonten en cultuur, iets wat deze ervaren reisleiders uit eigen ervaring kunnen delen. Ons eigen agentschap heeft ook de mogelijkheid om Machu Picchu-tickets voor onze klanten te blokken, door de toenemende druk op dit land is dit absoluut een zekerheid die wij onze klanten kunnen bieden. Verder was pre-corona Brazilië bij ons een populaire bestemming voor een rondreis en doordat er na de presidentsverkiezingen meer stabiliteit in het land verwacht wordt dan voorheen, zullen we onze rondreis daar herintroduceren.

SURREALISTISCH LANDSCHAP

Volgens Anke zijn er een hoop activiteiten die je niet mag overslaan. “Jungle, inheemse bergdorpjes, vulkaantoppen. Ieder land heeft ook zijn klassieke hoogtepunten, zoals wereldwonder Machu Picchu in Peru, de Galapagoseilanden in Ecuador of de gletsjers in Patagonië. Wat op mijzelf heel veel indruk heeft gemaakt is ‘Salar de Uyuni’, de enorme zoutvlakte in Bolivia. Wat een indrukwekkend en surrealistisch landschap. Zo bijzonder dat dat bestaat in de wereld. En ook de omgeving van Salento, in Colombia. Een heel gezellig stadje, met veel muziek, cafeetjes en reuring. Van

hieruit kun je mooie wandelingen maken tussen de koffieplantages en de Cocoravallei met de immens hoge waxpalmen. Sowieso is Colombia een mooie en afwisselende rondreisbestemming. Men is er vaak wat huiverig voor, maar met een georganiseerde rondreis, of je dat nu in een groep doet of individueel, is het echt veilig en zal zeker veel indruk maken. Vergeet daarnaast het lekkere eten niet, Argentijnse steaks, cuy (cavia) voor de avonturiers of alpaca in Peru.”

"VRAAG SNEL JE REIS AAN”

“Van de Inca Trail in Peru, de zeeschildpadden in Suriname tot aan jaguars in Brazilië en pinguïns in Zuid-Argentinië. Untamed Travelling biedt alle bestemmingen aan in ZuidAmerika.”

“Alles bij ons is maatwerk, dus mensen kunnen kiezen voor een selfdrive, wat een extra dimensie kan geven aan de reis, met een eigen chauffeur of een combinatie daarvan”, aldus Robert Evers (ZuidAmerika specialist bij Untamed Travelling). “Op dit moment springen Argentinië, Peru, Ecuador en Galapagos en Colombia eruit in 2022, maar ook voor specialistische landen zoals de Guyana’s krijgen we aanvragen. We merken dat álle bestemmingen in Zuid-Amerika het best met spoed geboekt kunnen worden vanwege de beschikbaarheid en prijzen van zowel vluchten als accommodaties. Dit geldt zowel voor de zomer- als de winterbestemmingen, zoals Patagonië, dus vraag snel je reis aan.”

AANVRAGEN IN DE LIFT

De aanvragen voor alle landen in Zuid-Amerika zitten volgens Robert flink in de lift. “Mensen willen weer reizen en Zuid-Amerika is een perfecte bestemming met een mooie afwisseling tussen ruige natuur, mooie (wereld)steden, cultuur, uitgaansleven, et cetera. Mensen willen meer dan alleen de geijkte hoogtepunten zoals een trekking, een wijntour, een heel speciale accommodatie of in Lima eten in een sterrenrestaurant. We organiseren nu bijvoorbeeld een speciale vogelreis in Colombia voor een select gezelschap. Wat je zeker niet mag overslaan is de eetcultuur; en dan niet alleen in een sterrenrestaurant in Lima maar ook streetfood. Houd ook je ogen open voor de vele straatkunst die in Zuid-Amerika hoogstaand is, en trek enkele dagen uit voor de natuur.”

UITBREIDING

“Waar je goed rekening mee moet houden is dat veel mensen er toch voornamelijk Spaans of Portugees spreken, dus bereid mensen hierop voor. Wellicht een extra reden om een reis door professionele Engelstalige gidsen te laten

begeleiden. Elke bestemming heeft zijn eigen beste reisperiode. Sommige kleinschalige accommodaties hebben beperkte capaciteit en omdat ze in afgelegen gebieden liggen met weinig of geen andere mogelijkheden is tijdig boeken het advies. Dit geldt eveneens voor bijvoorbeeld boetiek-cruises door de jungle of op de Galapagos en voor unieke luxueuze treinreizen. Vanwege uitbreiding hebben we zelfs een nieuwe regiospecialist aangenomen die medio december gaat beginnen.”

“ARGENTINIË, CHILI EN BRAZILIË DOEN HET GOED”

Travel Trend biedt reizen aan naar alle uithoeken van de wereld, ook naar Middenen Zuid-Amerika. “Bij ons kun je een reis boeken naar Argentinië, Bolivia, Brazilië, Chili, Colombia, Costa Rica, Cuba, Ecuador & Galapagos, Mexico, Nicaragua, Panama, Peru en Suriname”, laat Anouk van Wendel de Joode (Productmanager Latijns-Amerika bij Travel Trend) weten.

“Costa Rica is al jaren onze populairste bestemming. Afgelopen zomer hebben er zelfs meer reizigers bij ons een reis naar Costa Rica geboekt dan de zomer voor corona. Dit had vooral te maken met het feit dat Costa Rica weinig lockdowns en reisrestricties heeft gekend die ook nog eens snel werden opgeheven. We zagen hetzelfde gebeuren bij Mexico. Deze trend zet zich nog steeds voort en we verwachten ook voor volgend jaar dat

deze bestemmingen populair blijven. Omdat de seizoenen zijn omgedraaid in Zuid-Amerika is dit het perfecte continent om gedurende onze winter te bezoeken, want dan is het daar zomer. Met name Argentinië, Chili en Brazilië doen het tijdens onze winter goed.”

FAMILIEREIZEN

De beschikbaarheid van hotels en huurauto’s in Costa Rica wordt steeds beperkter volgens Anouk. “De winterperiode zit al aardig vol. Voor de zomer is op alle bestemmingen op dit moment nog voldoende beschikbaarheid. Maar het is nu meer dan ooit belangrijk om vroeg te boeken. De vraag is enorm en qua aanbod is de vraag eigenlijk niet bij te houden. We verwachten dat ook in 2023 Costa Rica en Mexico onverminderd populair zullen blijven. Daarnaast zagen we in 2019 een enorme groei in aanvragen voor reizen naar Peru. In november hebben wij in samenwerking met Prom Peru een leuke en actieve studiereis georganiseerd naar dit prachtige maar vooral veelzijdige land. Nu onze bestseller-reisagenten zelf hebben ervaren wat Peru allemaal te bieden heeft, kunnen zij hun klanten enthousiasmeren over deze bestemming en verwachten we daar volgend jaar de vruchten van te kunnen plukken. Daarnaast zijn we tijdens de pandemie ook begonnen met het opzetten van familiereizen naar onder meer Costa Rica en Mexico. Dit jaar hebben we al de eerste familiereizen uitgevoerd, maar we verwachten daar in 2023 pas het volledige potentieel van te kunnen zien.”

LEER EEN WOORDJE SPAANS

“In veel landen in Zuid-Amerika kun je op twee manieren reizen. Je kunt kiezen voor een zogenaamde seat-in-coach-reis waarbij de transfers en excursies in groepsverband worden uitgevoerd. De groep is internationaal en kan van samenstelling wijzigen per touronderdeel. Daarnaast kun je uiteraard kiezen voor een privé-rondreis. Maar er zijn ook steeds meer semi-privé mogelijkheden, ideaal voor reizigers van wie het budget voor een privé-rondreis niet toereikend is, maar die ook niet graag in een grote groep reizen. Bij semi-privé reizen is de groep aanzienlijk kleiner. Vakanties naar Midden- of Zuid-Amerika zijn over het algemeen wat prijziger. Veel landen zijn erg groot en ook loopt het Andesgebergte dwars door dit continent. Dit betekent dat de afstanden erg groot zijn en je daardoor meerdere binnenlandse vluchten nodig hebt om ergens te komen. Gelukkig zijn sommige trajecten ook heel goed per bus te bereizen en zijn er regio’s en kleinere landen die perfect geschikt zijn voor een autorondreis. Maak je niet druk als je geen Spaans kunt. Op steeds meer plekken wordt ook (basis) Engels gesproken, zeker op de toeristische plaatsen. Ga je naar een meer afgelegen plek, dan kan het geen kwaad om alvast wat Spaanse woordjes te leren.”

ZUID-AMERIKA/COLUMN

2023

Fred van Eijk Travel Counsellors

50.000 stappen, 48 meetings, 5 cocktailparty’s en 3 diners. Dat was drie dagen ILTM in Cannes.

WILDLIFE

“Als je denkt aan een safari, denk je waarschijnlijk niet gelijk aan Zuid-Amerika maar juist aan Afrika. Maar wist je ook dat je in Brazilië op zoek kunt gaan naar wilde dieren? De Pantanal is het grootste wetland ter wereld. Rivieren, meren, uitgestrekte weides en bossen vormen het landschap. Het is dan ook niet verrassend dat juist hier volop wildlife te spotten is. Tijdens je verblijf ga je te voet, te paard, per kano, per boot of per 4×4 truck de schitterende natuur verkennen en op zoek naar wilde dieren zoals krokodillen, wasberen, apen, capibara’s, miereneters en tientallen soorten vogels waaronder ara’s, toekans en zelfs de Zuid-Amerikaanse struisvogel (nandoe). Maar natuurlijk is de meest imposante bewoner van de Pantanal de jaguar. Zuid-Amerika is ook bij uitstek de bestemming voor liefhebbers van wandeltochten. De Inca Trail is natuurlijk de bekendste trekking van Zuid-Amerika, maar Peru biedt nog veel meer één of meerdaagse wandelingen naar bijvoorbeeld het Humantay meer, Choquequirao (het onbekende zusje van Machu Picchu) of de rainbow mountain Vinicunca. Heb je ook weleens van het W-circuit gehoord? Dit is een populaire meerdaagse trekking door Torres del Paine, het mooiste nationale park van Chili. Je wandelt door de bergen en langs prachtige gletsjers, watervallen en meren. Op dit veelzijdige continent kan je ook heerlijk eten. Ga in Cartagena, Lima of Buenos Aires bijvoorbeeld mee op een streetfood tour en maak kennis met de lokale keuken.”

De International Luxury Travel Market als een hosted buyer. Iedereen die mij een prettige vakantie wenste; dit was hard werken. Wel supernuttig. Met veel nieuwe contacten en contracten huiswaarts gekeerd. Wij zien onze klanten meer besteden en meer wensen. Hoogste tijd dus om een slag te slaan in dit hoge segment en zo onze Travel Counsellors nog beter te kunnen ondersteunen. Ook heel interessant om de trends te horen. Wellness, fine dining, luxury all inclusive, villa’s, het betere cruisen en unieke ervaringen. Geen kortstondige postcoronatrends, maar iedereen verwacht dat deze toon is gezet voor jaren. 2023 en daarna, kom maar op! We zijn er klaar voor.

Fred van Eijk

“BOEKINGEN ZIJN MOEILIJK TE VOORSPELLEN” DOOR:

DYLAN CINJEE

De afgelopen weken stonden bij TUI in het teken van de Happy TUI Dinners, informele avonden zonder presentaties, maar wel met het idee om met elkaar in gesprek te gaan onder het genot van heerlijke gerechten. “We hebben een arsenaal aan TUI-collega’s meegebracht die aanschuiven, je bijpraten en al jouw vragen beantwoorden”, aldus Dimitri Joannides (Sales Manager TUI Nederland).

an Amsterdam tot Roermond trok de reisorganisatie weer het land door om reisprofessionals op te zoeken. Dimitri: “De afgelopen jaren hebben we niet het gewenste aantal échte contactmomenten kunnen realiseren, dus we vonden het nodig om juist nu in een informele setting met elkaar het gesprek aan te gaan. We hebben onlangs met de Courtesy Club een mooie reis gemaakt, waar we de directeuren/eigenaren van de reisbureaus al konden spreken. Uiteraard vinden we contact met de reisagenten minstens zo belangrijk en daar zijn deze avonden voor in het leven geroepen. Ook volgend jaar gaan we weer meer contactmomenten creëren, waaronder de traditionele Cup of TUI op de vakdag

van de Vakantiebeurs. Ik ben heel benieuwd hoe de Vakantiebeurs gaat verlopen, omdat het komende voorjaar nog moeilijk te voorspellen is qua boekingen. Maar we hebben vertrouwen in de consument, anders zouden we daar niet met een stand gaan staan.” Prijsstijging Het afgelopen jaar is er goed geboekt en daarom is er bewust voor gekozen om geen presentaties te geven tijdens de avond. “In plaats van dat we gaan vertellen welke producten we allemaal aanbieden is het belangrijker om de dialoog aan te gaan over waar de reisprofessionals op dit moment tegenaan lopen bij boekingen. We zien dat er op dit moment, ondanks de

INTERVIEW

inflatie, gewoon wordt geboekt. De reishonger is nog steeds heel groot. De prijzen zijn wel gestegen en dat heeft ook effect op de keuzes die mensen maken. We verwachten wel dat de prijsstijging gaat doorzetten, dus het is verstandig om vroeg te boeken en niet te gokken op de last minute-markt.” Versterking Intern zit TUI ook zeker niet stil en is Esma Ozogul onlangs toegevoegd aan het salesteam. “Voor velen is zij geen onbekend gezicht. Veel mooie beelden die je op onze social media-kanalen ziet, komen van haar hand. Esma combineerde haar werkzaamheden op de afdeling Product met het maken van content en haar social media skills komen dan ook goed van pas binnen het salesteam. Haar focus ligt binnen ons team op het ondersteunen van social media en content voor de retail-partners, het creëren van content en haar producten bestemmingskennis over te dragen. Wij zijn blij dat Esma met haar ervaring en kennis ons team komt versterken.”

‘‘

De prijzen zijn gestegen en dat heeft effect op de keuzes die mensen maken Digitale reisassistent Antoin Klein hofmeijer (Product Lead City Western Region) was aanwezig om de deelnemers bij te praten over het city-product, dat volgens Antoin ook heel goed wordt geboekt. “Een stedentrip wordt toch vaak als extra reis geboekt, naast een langere vakantie. Er blijft een continue vraag naar stedentrips en we zien ook dat er voor deze winter stabiel wordt geboekt. Deze maand hebben we de digitale reisassistente Louise gelanceerd, die tijdens een bij TUI geboekte stedentrip iedere dag via WhatsApp een nieuwe tip geeft over activiteiten en leuke adressen in de buurt. Ook bij vragen kunnen reizigers bij Louise terecht. Voor deze nieuwe gratis digitale service zijn we een samenwerking aangegaan met TravelWithZoey. De tips zijn afgestemd op de klant en gebaseerd op de locatie waar hij of zij is. Dus geen standaard tips over een bepaalde stad, maar tips over bijvoorbeeld een leuk restaurant in de buurt van het hotel, die leuke markt om de hoek of mooie voorstelling in een theater vlakbij. En als de klant een praktische vraag heeft, dan geeft Louise binnen twee uur antwoord.”

Riu Plaza London Victoria

TUI Collection “TUI Collection is sinds april dit jaar volledig vernieuwd en aangevuld”, laat Theo Balmadakis, die namens TUI Experiences aanwezig was, weten. “Het aanbod van TUI, zo’n 50.000 producten, loopt via verschillende kanalen. De TUI-app en de websites gotui. com (B2C) en TUI experiences (B2B). Veel producten zijn van derden, maar vanuit TUI hebben we ook ons eigen aanbod en dat zijn de TUI Collection-excursies. Op dit moment gaat het om ongeveer 600 producten op 90 bestemmingen, die je op elke reis kan boeken, TUI-klant of niet. “We hebben de afgelopen periode, natuurlijk ook door Covid, ons aanbod herbekeken en echt opnieuw samengesteld. Zoals het verkleinen van groepen, men wil niet langer in een bus met 50 man. Daarnaast hebben we ervoor gekozen om verscheidene andere TUI-labels, zoals Steps, TUI plus en Iconic Insiders, samen te voegen onder TUI Collection. We proberen duurzaamheid echt over de gehele excursie door te trekken. We hebben de afgelopen tijd gemerkt dat mensen best bereid zijn iets extra’s voor duurzaamheid te betalen.” Londen 2023 Uiteraard mocht ook RIU niet ontbreken tijdens de Happy Dinner-avonden. “Vorige maand heeft RIU maar liefst twee nieuwe hotels geopend in Mexico. Het Adults Only Riu Latino in Costa Mujeres en het nieuwe vijfsterrenhotel Riu Palace Kukulkan in Cancun”, aldus Christine Oey (RIU Hotels & Resorts). “2022 markeert de 25e verjaardag van RIU in Mexico, een land dat de belangrijkste internationale bestemming van RIU is geworden met 22 hotels in vijf Caribische en Pacifische staten, met in totaal 12.000 kamers en werkgelegenheid voor bijna 9.000 medewerkers. Volgend jaar openen we ook een nieuw hotel in hartje Londen, in de wijk Westminster, op enkele meters van Victoria Station. Het Hotel Riu Plaza London Victoria biedt 435 moderne kamers en suites met uitzicht op de stad.”

Magnifiek Maleisië

Ik zie, ik zie… een neusaap DOOR:

EVA HOPSTAKEN

Sinds 1 augustus heeft de regering van Maleisië besloten dat ongeacht de coronavaccinatiestatus van reizigers, iedereen weer welkom is om ‘truly Asia’ te bezoeken. Testen voor vertrek of bij aankomst behoort tot de verleden tijd en ook quarantainemaatregelen zijn opgeheven. Hoogste tijd voor Travelpro om, na ruim twee jaar afwezigheid, opnieuw naar Maleisië te reizen.

November 2021, Nederland gaat van gedeeltelijke lockdown naar avondlockdown, de wetgevingen rondom het coronatoegangsbewijs zijn in volle gang. In Maleisië gloort enige hoop; de hoop op vakantie doorbrengen op een zonnig eiland in plaats van in de koude Nederlandse winter. Maleisië opent in deze zelfde periode voorzichtig de deuren voor internationale bezoekers. Hetzij op een kier, een pilot begint met slechts één bestemming: Langkawi is een feit. De zogeheten Langkawi Bubble, waarin reizigers welkom waren, maar niet vrij mochten reizen, lijkt inmiddels al weer lang geleden. Toch bleef het land nog bijna een jaar ‘op slot’, maar per augustus zijn alle maatregelen opgeschort en kunnen internationale bezoekers opnieuw gaan en staan waar ze wensen tijdens een bezoek aan het veelzijdige land.

Klaar voor vertrek

Voor een vernieuwde kennismaking met Maleisië en Sabah in het bijzonder hebben Tourism Malaysia, Sabah Tourism Board en Turkish Airlines de handen ineengeslagen en een select groepje print- en online pers uitgenodigd. Muhammet Burak Ozturk, salesmanager bij Turkish Airlines, heeft direct bij aankomst op Amsterdam Airport Schiphol goed nieuws voor de deelnemers aan deze reis, er is voor alle deelnemers een businessclass-stoel gereserveerd. Op een lange vlucht naar Azië is het extra fijn goede nachtrust te kunnen pakken om bij aankomst fris aan het programma te kunnen beginnen. Nou, dat lukt op de stoelen – die tot een lekker bed getransformeerd worden door het vriendelijke cabinepersoneel – meer dan prima. Wat ook meer dan prima is, is het eten aan boord en mocht je onverhoopt toch de slaap niet kunnen vatten, dan biedt het entertainmentsysteem met talloze films en series meer dan voldoende afleiding. De één ziet een overstap als een nadeel, de ander geniet van tussendoor de benen strekken. Op Istanbul Airport hoef je je – tussen twee vluchtmomenten in - geen moment te vervelen. Winkels en restaurants in overvloed. Of – indien je businessclass vliegt – heerlijk eten en drinken in de uitgebreide businesslounge.

De hoogte in

Naar Maleisië reizen en de hoofdstad Kuala Lumpur overslaan, dat kan natuurlijk niet. Gelukkig is een dag sightseeing in het programma ingepland. Vanuit het Parkroyal Collection KL hotel neemt gids Susan ons mee op pad. Bij aankomst op onze bestemming, de avond ervoor, was het al donker. De Petronas Twin Towers schitterden ons van een afstand al tegemoet.

Batu Caves net buiten centrum Kuala Lumpur

Vandaag staat de zon hoog aan de hemel en is het tijd om het hogerop te zoeken. Hoewel deze landmark ‘slechts’ van maart tot en met juli 2020 haar deuren gesloten hield wegens de pandemie, duurden de veiligheidsvoorzorgsmaatregelen nog lange tijd voort. De openingsuren werden tijdens de coronaperiode beperkt, net als het aantal gasten dat

REPORTAGE

Streetfood Kuala Lupur per dag het beroemdste gebouw van het land mocht bezoeken. Wat opvalt is het feit dat het dienstdoende personeel nog altijd - net als personeel in hotels, openbaar vervoer en restaurants - een mondkapje draagt. Het is niet verplicht, maar wordt gedaan als een gebaar naar de bezoeker toe. Eerste halte: Skybridge, een luchtbrug tussen verdieping 41 en 42. Voor wie het weten wil, dat is pakweg 170 meter boven de grond. Geen last van hoogtevrees? Stap dan opnieuw in de lift en zoef door naar de 86e verdieping. Vanaf het observatiedek lijkt de wereld onder je voeten op Madurodam. Net buiten het centrum - zo’n 13 kilometer uit het centrum van de stad vandaan - ligt een andere plek die je niet mag overslaan tijdens een trip naar Kuala Lunpur, de Batu Caves. De kalkstenen grotten zijn een heilige Hinduplaats. Op de gekleurde trappen - 272 treden - die toegang tot het complex verschaffen wisselen toeristen en gelovigen elkaar af. En apen. Vergeet niet de apen. De nieuwsgierige beesten volgen je op de voet en bietsen het liefst iets te eten uit je hand of tas. Over eten gesproken. In een wereldstad als Kuala Lumpur zijn er talloze plekken om je honger te stillen. Bij Chef Dato' Ismail’s Restaurant genieten we van de authentieke Maleisische keuken. Dat Kuala Lumpur een smeltkroes van culturen is, ervaren we bij de volgende stop. De Thean Hou tempel is de grootste Chinese tempel die je in Kuala Lumpur tegenkomt. Van Chinese tempel door naar Chinatown in Petaling street. Van oudsher een plek waar Chinese handelaren hun waren verkochten, maar vandaag de dag vooral een plek waar

toeristen de gezellige Chinese sfeer komen opsnuiven én komen shoppen. Stalletje na stalletje gevuld met vers fruit of ‘merk’producten. Voor iedere smaak, een passend product. Met een korte wandeling langs het Merdeka Square Masjid Negara, de Central Market Kuala Lumpur, en het fraaie Sultan Abdul Samad Building sluiten we onze sightseeing af.

Betoverend Borneo

Een binnenlandse vlucht met Malaysian Airlines brengt ons in drie uur van de drukte in Kuala Lumpur naar hoofdstad van Sabah, Kota Kinabalu. Het eiland Borneo bestaat uit een Indonesisch en een Maleisisch deel. Het Maleisische deel is vervolgens onderverdeeld in de deelstaten Sabah en Sarawak. Gedurende de pandemie voerden Sabah en Sarawak hun eigen regels voor binnenkomst, los van die van het schiereiland Maleisië. Dat Covid-19 er hier goed ingehakt heeft, blijkt uit het verhaal dat onze gids met ons deelt. Velen – vooral op het platteland - verkeerden in onzekerheid, verslechterd levensonderhoud was voor meer dan 40.000 gezinnen een feit. Een lokaal initiatief – vergelijkbaar met onze voedselbank – zorgde wekelijks voor verse groenten en andere noodzakelijke boodschappen. In Kota Kinabalu zorgde de pandemie voor een verlate opening van het Hyatt Centric Hotel, het hotel waar we twee nachten te gast zijn. Bij binnenkomst in de lobby ruikt alles als nieuw. De geplande openingsdatum in 2021 die men in 2019 aankondigde kon wegens

KLIAS river cruise. Hopelijk zien we wat neusapen

bekende redenen niet plaatsvinden. Tijdens ons verblijf zijn het vooral de locals die het net geopende hotel komen bewonderen, aanschuiven voor een avond fine-dining of er genieten van de zonsondergang met een cocktail in de hand. De Westerse toerist, die kijkt duidelijk nog even de kat uit de boom. Ons advies, ga, want dit elegante hotel is de ideale uitvalsbasis om KK – zoals Kota Kinabalu ook wel wordt genoemd – en omgeving te ontdekken.

Een neusaap

Stel, je hebt maar tijd voor één activiteit tijdens je bezoek aan Borneo. Wat doe je dan? Het antwoord is simpel, op zoek gaan naar de Proboscis Monkey, beter bekend onder de naam Oerang Belanda (de ‘Nederlander’) oftewel neusaap. De Proboscis Monkey, een bedreigde diersoort, laat zich het best zien tijdens schemer. Tegen het einde van de dag verruilen we de bus voor een bootje van KLIAS River Cruise en hopen op het beste. Het is misschien moeilijk te geloven, maar de mannelijke neusapen gebruiken hun grote, hangende neuzen om vrouwtjes aan te trekken. Wetenschappers vermoeden dat dit buiten proportioneel reukorgaan een echo creëert, die de roep van het mannetje versterkt en zo dus indruk maakt.

Deze aapsoort dwaalt nooit ver af van de rivieren. Ze wonen hoog in de boom en komen slechts af en toe het land op om voedsel te zoeken. Ze leven in groepen met een dominant mannetje als leider met een harem van twee tot zeven vrouwtjes en hun nakomelingen aan zijn zijde. Doorgaans verzamelen de groepen zich 's nachts bij het water om er de nacht door te brengen. “Daar, daar zie ik iets,” klinkt het vanuit ons bootje. Het is inderdaad iets. Het is ook een aap, maar echter een makaak en daar zijn er genoeg van. De schemer verandert in duisternis. Geritsel. Zou het? Iedereen houdt de adem in. Onze schipper fluistert ons toe, dat hij een groepje in het vizier heeft en zachtjes dichterbij zal varen. Hoewel deze primaten prima zwemmers zijn, besluiten ze voor nu hoog in de boom te blijven. Met de rug naar het ‘publiek’ toegekeerd. Het is net als met sterren kijken. Eerst zie je er een, maar als je lang genoeg wacht en goed genoeg tuurt, zie je er meer en meer. Hier op de rivier is het precies zo. Geduld is een schone zaak, maar wordt beloond met zicht op niet een maar twee kleine kolonies van deze karamelkleurige apen. Een moment om niet snel te vergeten. Na het eenvoudige diner aan wal, gaan we opnieuw aan boord. De nacht is intussen een feit. Zodra de

REPORTAGE

ogen aan het donker zijn gewend, wacht een ander spektakel, honderden, misschien wel duizenden vuurvliegjes. De kleine beestjes zijn verwant aan de keverfamilie. De lichtsignalen dienen om elkaar op te sporen tijdens de voortplanting.

Community Based Tourism

Do as the locals do, is een veel gegeven tip aan reizigers. Community Based Tourism sluit naadloos aan op dat advies. Bij deze vorm van toerisme komen lokale bewoners (vaak woonachtig op het platteland en minder welvarend dan mensen in de stad) en toeristen samen. Als bezoeker word je uitgenodigd om de gemeenschap te bezoeken, al dan niet met een overnachting. De lokale inwoners verdienen op deze manier een (extra) inkomen en het stelt de bezoeker in staat om de culturen en rituelen te ontdekken.

Tijdens ons verblijf op Sabah zijn we te gast bij Kiulu Farmstay. Ook deze boerderij neemt deel aan Community Based Tourism. Alle volwassen bezoekers betalen middels het geboekte arrangement RM5 (zo’n € 1) per persoon voor een fonds dat rechtstreeks naar een lokale gemeenschapsorganisatie gaat. Ogenschijnlijk in de middle of nowhere verlaten we de bus. Een man in een ranger-uniform lacht ons vriendelijk toe en blijkt onze gids van vandaag te zijn. Via een slingerende trap, een dal in, glibberen we over de traptreden vol mos naar beneden. Vijftig tinten groen zijn hier op zijn minst waar te nemen. Van overhangende woekerplanten tot weelderige varens en planten waarvan soort en naam in Nederland niet eens bekend zijn. We mogen dan afdalen, de klamme hitte slaat genadeloos toe, zelfs het shirt van de gids is al snel door de hitte en het zweet een tint donkerder gekleurd. Langs groene rijstvelden, waar de halmen op schouderhoogte staan, een kabbelend beekje aan de andere zijde, een wiebelige hangbrug en… traptreden terug omhoog. Gelukkig wacht een verkoelend drankje in een klein dorpje op ons, zodat we fris de tocht kunnen voortzetten. Het laatste stuk voert ons langs begroeiing vol bloemen, die bontgekleurde vlinders lokken.

De wok staat klaar, kokkerellen maar

Strand Bunga Raya resort Sabah

Een vriendelijke dame, in mooie klederdracht, wenkt ons naar binnen. Schoenen uitdoen hoeft niet, ook al zegt de melding bij de deur van wel. Samen met twee andere dames gaan we deze ochtend een lunch bereiden met producten van het eigen land. De taken worden verdeeld. De één snijdt fruit, de ander mag de knoflook en chilipepers in de vijzel vermalen, een andere krijgt de taak, rijst in een bananenblad te vouwen. Sommigen mogen zich zelfs bij het vuur en achter de wok wagen om een geurende curry met verse kip en dito ananas te bereiden. “Een beetje meer uien? Een snufje zout,” het kokende drietal houdt scherp in de gaten of de maaltijd naar behoren gemaakt wordt. Na noeste arbeid en met verse ingrediënten kan deze lunch vanzelfsprekend niet meer dan smaken. Hoewel het mogelijk is bij Kiulu Farmstay te overnachten, verlaten wij onze gastvrouwen na de middagmaaltijd weer. Terwijl onze gids toont hoe je rubber uit een boom wint, laat een van de dames nog weten, dat er ook mogelijkheden tot raften en/ of quadriljoen zijn. “Dat kan weer, want tijdens de pandemie, was het wel erg stil hier. Gelukkig zijn we qua eten zelfvoorzienend, maar we hebben toch liever wat reuring op ons terrein.”

Een echte Nederlander fietst Nieuwsgierig aapje Batu Caves

Na een voortreffelijke lunch trappen we de calorieën er weer af. Tenminste dat is de bedoeling. Bij aankomst bij het verzamelpunt van de geleide fietstocht valt er een

Excursie naar het groene binnenland van Sabah tropische regenbui uit de lucht. “Over een kwartiertje is het droog,” zegt onze gids hoopvol naar de lucht starend. Droog wordt het niet, droger wel. Vol goede moed gaan we van start, een Nederlander is immers niet bang voor een paar druppeltjes. We passeren akkers, vissers en groene rijstvelden. Echter wordt het concentreren op de rit en de schoonheid om ons heen lastiger en lastiger, aangezien donkere wolken zich - opnieuw - boven ons hoofd samenpakken. De uitdrukking nat tot op je ondergoed is in deze situatie volstrekt niet overdreven. De route wordt afgebroken. De rest van de dag wordt het niet meer droog. “Jammer,” laat de gids weten. “Jullie zijn mijn eerste groep sinds corona en dan treffen we uitgerekend dit weer vandaag.”

Paradijs op aarde

Kota Kinabalu is een fijne uitvalsbasis om Sabah te ontdekken, maar het is geen strandbestemming. Daarvoor gaan we over het water naar het Bunga Raya Resort, met een tussenstop bij het Gayana Marine Resort van dezelfde keten (ECHO Resorts) om er een kijkje te nemen bij het Marine Ecology Research Centre. Hier maakt men zich hard om de toenemende bedreigingen voor het zeeleven aan te pakken en de gevolgen ervan te bestrijden. Ook trachten ze bij MERC terug te geven aan de natuur wat eerder was vernietigd. Zo wordt afgebroken koraal verzameld en speciaal cement geplaatst, zodat het kan aansterken en groeien en terug in zee kan worden geplaatst. Genaral Manager Karl laat weten dat de kosten voor het onderzoekscentrum onder andere worden bekostigd uit de opbrengsten van de bijbehorende duikschool. Toen er geen toeristen konden komen, stak de eigenaar van het resort,

gelukkig, extra geld in het goede doel om zo het project draaiende te houden. Het Bugna Raya Resort is winnaarseiland (voor wie Expeditie Robinson kijkt) in overtreffende trap. Dit eilandresort heeft alles. Niet alleen ligt het aan een geweldig mooi strand, het ligt ook nog eens in de wildernis. Over strand bewegen langzaam en loom varanen. In de bomen verschuilen zich troepen met brutale apen en hoog in de kruin zijn zelfs hornbils te spotten. De kamers voelen aan als een soort luxe boomhut omringd door geurige en kleurige hibiscusbloemen waar grote hommels naar lieve lust de nectar uitzuigen. Het is erg verleidelijk de dag op de veranda door te brengen en te genieten van de alom aanwezige natuur. Eveneens verleidelijk is de infinity pool en het ernaast gelegen strand. Toch zou het zonde zijn om enkel passief je tijd hierdoor te brengen, want er is genoeg te doen. Maak onder leiding van een gids een wandeling door de jungle en loop over touwbruggen van boomtop naar boomtop. Of zwier juist tussen de bomen door. Haak jezelf vast en ga ziplinen. Meer in voor wat avontuur in en rond het water? Geen probleem. Kajakken of snorkelen zijn beiden een goed idee. Dat activiteiten hongerig maken is enkel een voordeel zo geniet je tot de laatste kruimel van het heerlijke ontbijt, de uitgebreide lunch of het fine-dining diner. Maleisië en Sabah in het bijzonder, wat hebben ze de reizigers gemist. Een goede reden om tijdens de Nederlandse kou deze winter naar warme oorden te trekken.

De ideale winterbreak

REPORTAGE

Hier is vakantievieren tot kunst verheven Dromen komen écht uit op Curaçao. Het nieuwe Dreams Resort, Spa & Casino op Curacao, heeft een fraaie ligging direct aan de Piscadera Baai. En met het unieke Unlimited-Luxury® All Inclusive concept word jij volledig in de watten gelegd. Onbeperkt genieten, verschillende restaurants om te dineren maar ook beach party’s, danslessen en yoga. Natuurlijk is er alle tijd en ruimte om het

rustig aan te doen, het is niet voor niks vakantie. Terwijl jij relaxt aan het zwembad, wordt jouw favoriete drankje geserveerd. Daarom Dreams Resort, Spa & Casino op Curacao Liefhebbers van luxe opgelet! Geniet van Unlimited-Luxury® Op je wenken bediend worden Vermaak voor de hele familie

Genoemde prijs is een vanafprijs p.p. o.b.v. 2 pers. incl. vlucht Economy, luchthavenbelasting en brandstoftoeslagen, excl. andere toeslagen. Prijswijzigingen, zet- en drukfouten voorbehouden.

Preferred Club, nóg meer luxe Culinaire verrassingen DREAMS RESORT, SPA & CASINO OP CURACAO Klantbeoordeling: 8 9 dagen, All Inclusive Vertrek jan. t/m mrt. 2023 Per persoon al vanaf

1699,-

KLM scoort met eerste agentenfeest in drie jaar Met ruim 250 bezoekers, een uitgebreid dinerbuffet en volop drankjes, muziek en een afsluitende verloting kan KLM terugkijken op een geslaagd Jij&KLM Winterfeest dat in SnowWorld Zoetermeer werd gehouden.

DOOR: SHARON EVERS

Het was het eerste agentenfeest van KLM sinds oktober 2019, toen KLM zijn 100-jarig bestaan vierde. “Dit is onze manier om dankjewel te zeggen tegen de reisagent voor de goede samenwerking in de afgelopen jaren”, zegt Lisette Klomp Bueters, Director Leisure Sales Nederland bij KLM.

“Door samen te werken en elkaar te helpen, hebben we veel problemen, van corona tot de situatie op Schiphol, voor de klant kunnen oplossen. En ondanks alles hebben we een goed jaar gehad.”

REPORTAGE

COLUMN

WEG MET DIE RITUALS-PAKKETTEN! Er werd al eerder over geschreven door Natasja Eshuis (Travel Trend) en zelfs door Jan (Mr Reisagent) Lokhoff: het model van de samenwerking tussen touroperator en reisagent staat onder druk. Zelfs zodanig dat Sander van Opstal van Askja Reizen liet weten niet langer via de retail te willen werken. Sander gaf als reden, dat een boeking via een reisagent (te) vaak meer werk is dan een directe boeking. Dat herkennen we bij Tioga Tours/Fly to the West ook. En dat kan niet. Aan een boeking via een reisagent verdient een touroperator uiteraard minder, en dan zou dat dus ook minder werk moeten zijn. Ik denk dat het retail-kanaal zeker erg belangrijk is, maar er moeten wel keuzes worden gemaakt. Van pakketjes naar de zon of sneeuw kan een serieuze reisagent niet leven. Dus de focus zou moeten zijn op duurdere en dus meestal verre reizen, al dan niet op maat gemaakt. Daar valt wat aan te verdienen. En daarvoor heb je kleine en middelgrote gespecialiseerde touroperators nodig. Als je die van je vervreemdt, door een touroperator onnodig veel werk te bezorgen, wordt de bijl aan de wortel van je business gelegd. Volgens mij is echte samenwerking het toverwoord. Dus niet de superklant uithangen, te veel shoppen en allerlei extra’s/cadeautjes van de touroperator verwachten (weg met die Ritualspakketten!). Een reisagent en een touroperator maken samen de boeking. Een touroperator moet het de reisagent zo makkelijk mogelijk maken en omgekeerd moet dat ook. De marges zijn niet heel hoog, dus samenwerken om de werkdruk (=kosten) zo laag mogelijk te houden is essentieel. Wij krijgen vaak hele lappen tekst van een klant doorgemaild, met het verzoek daar een antwoord op te fabriceren, dat daarna één op één aan de klant wordt doorgestuurd. Het zou enorm schelen als een reisagent kort de echte vragen aan ons voorlegt en dan zelf een verhaal voor de klant schrijft. Met echte vragen bedoel ik bijvoorbeeld: google de rijtijd van Las Vegas naar de Grand Canyon zelf even en stel ons de vragen waar je zelf het antwoord niet op kunt vinden. En dan nog wat: Op de vele B2B-events, die touroperators en bestemmingen voor de reisagenten organiseren, is het heel gewoon dat 15-20% niet komt opdagen. Er worden kosten gemaakt en men houdt nodeloos een plek bezet terwijl men kennelijk niet serieus is. Not done! Een kleine rondgang langs retail-managers van touroperators bevestigt ons beeld dat salesbezoekjes aan agenten regelmatig de mist in gaan, omdat men de afspraak is vergeten, het opeens te druk heeft, of er gewoon niet is. Not done! Het is vaak nogal een reis, weet je. Is het dan alleen maar kommer en kwel? Natuurlijk niet. Er zijn heel veel goede reisagenten, die dit allemaal prima begrijpen en daarmee is het een plezier om samen te werken. Er is echter een te groot deel, dat de verhoudingen niet doorheeft en dat het voor de rest verpest. En juist die groep is de grootste veroorzaker van de lange wachttijden bij de touroperators. Die kunnen korter, als iedereen zijn werk goed doet. Ik denk dat er nu wel mensen boos zullen worden, maar probeer dan te begrijpen dat ik denk dat het touroperator-reisagent-model zeer waardevol is, en dat ik graag zou zien dat dit behouden blijft. De retail heeft er niks aan als touroperators het voorbeeld van Askja gaan volgen. Ik wil dat in ieder geval proberen te voorkomen.

Paul Backer Ps. En dames en heren touroperators, als de telefoon dan een keertje gaat, nemen jullie die dan een beetje vlot op?

Paul Backer Tioga Tours/ Fly to the West

Groepsreizen, met de faciliteiten van Vuelandia zo geregeld Alleen ga je verder, maar samen kom je verder! Heb je een groep (vanaf 10 personen) die samen op reis wil? Bij Vuelandia boek je niet alleen de vliegtickets voor je klanten, ook voor hotelaanvragen en transfers kun je bij Vuelandia terecht. Het ervaren team zorgt voor een snelle en goede afhandeling van je groepsaanvraag. Door onze goede contacten kunnen wij scherpen tarieven bieden en het mooie is dat je je eigen marge kunt bepalen. ze Bij ons loop je geen risico door de zekerheid van SGR(z) + ANVR + IATA die Vuelandia jou biedt. Meer weten? Ga naar vuelandia.com of neem contact met ons op via 0900 4400 000 of per email via sales@vuelandia.com.

HUBERT VAN VELDEN

“DE MENSEN IN ONS FLIGHTS TEAM WORDEN ALLESKUNNERS OP DIT GEBIED” DOOR:

SHARON EVERS

Ongeveer een half jaar geleden startte Hubert van Velden zijn loopbaan bij de Prijsvrij Group. Als Director Distribution is hij onder meer verantwoordelijk voor het opbouwen van een nieuwe afdeling binnen het reisbedrijf dat zich expliciet richt op vluchten. “Dat doe ik samen met de juiste mensen en innovatieve technologie.”

an Velden: “Voordat ik overstapte naar Prijsvrij werkte ik acht jaar voor Amadeus, waar ik verantwoordelijk was voor de reisbureaus en touroperators in de Benelux. In die hoedanigheid werkte ik nauw samen met Prijsvrij. Ik ben altijd onder de indruk geweest van de gedrevenheid, ambitie en innovatie van de reisorganisatie. Op een gegeven moment kreeg ik de mogelijkheid aangeboden om voor Prijsvrij de eigen touroperatorproducten te verbreden. Door de beste systemen en leveranciers aan te sluiten, met directe én volledige grip op kwaliteit. Waarvan de klant uiteindelijk weer profiteert.”

Betrokken Op de vraag hoe hij het afgelopen half jaar heeft beleefd, antwoordt Van Velden: “Het is een geweldige rit. Prijsvrij is van origine een tech-gedreven organisatie die is doorgegroeid naar een reisbedrijf. Hierdoor heerst er een heel andere manier van denken en werken met veel ruimte voor zelfinitiatief en voor het uitbouwen van die initiatieven, maar wel altijd met de klant en optimalisatie in het achterhoofd. Zoals: hoe kunnen we bepaalde zaken verbeteren én automatiseren? Hoe kunnen we de klantreis verbeteren? Er wordt continu gezocht naar de juiste antwoorden op deze vragen. Dat zie je ook terug in de manier waarop de verschillende teams op elkaar zijn aangesloten; hoe ze met elkaar werken en ieder team op zijn eigen manier betrokken is in het geheel. Er is bijvoorbeeld een ontzettend sterke samenwerking tussen commercie, data en de technische teams. Hierdoor hebben we goed zicht op waar het op draait, waar we aanwezig moeten zijn en hoe we de reiziger kunnen ontzorgen.” Kennis Een van de opdrachten waar Van Velden zijn tanden in heeft gezet, is het opzetten van een vluchtengespecialiseerd team. “Hierin brengen we een aantal werelden bij elkaar, zoals de bekende IATA-wereld wat een enorme complexiteit met zich meebrengt. Je vraagt naar een bepaalde betrokkenheid, affiniteit en kennis van het team. Met de juiste partners en mensen aan boord lukt het ons en kunnen we hier veel waarde uithalen, zodat we veel dichter op de data en de luchtvaartmaatschappijen zitten. Daardoor worden ook gemakkelijker rechtstreekse relaties met leveranciers opgebouwd.’ Gebruiksvriendelijk Van Velden vervolgt: “In het stuk IATA zit nog steeds een enorme waarde voor zowel de reisorganisatie als de klant, zeker als we dat samen weten te brengen met

Hubert van Velden Foto: Donja Scholten

INTERVIEW

de moderne evoluties in de luchtvaart. Denk hierbij bijvoorbeeld aan ontwikkelingen die gaande zijn op het gebied van NDC (New Distribution Capability, red.). We omarmen dit soort initiatieven. We zien dat de mensen in ons vluchten-gespecialiseerd team alleskunners worden op dit gebied. Je ziet mensen groeien in hun rol, dat is erg gaaf om te zien. IATA is best taaie en complexe stof, maar omdat wij daar nu een gebruiksvriendelijke schil omheen hebben gebouwd, kunnen we de mensen die het leuk vinden om een vliegvakantie of een mooie droomreis uit te stippelen veel meer ruimte bieden om zich hierin te bewegen. Dat geldt voor de reiziger, maar ook voor onze medewerkers.” Ontzorgen Van Velden laat weten dat dit lukt door samenwerkingen aan te gaan met de juiste partners. “Airlines en techniekbedrijven hebben daar heel mooie stappen in gemaakt, waardoor ons werk een stuk minder complex wordt. Maar ook omdat we zelf veel verbreding hebben toegepast binnen onze organisatie met professionals, die hun hart en ziel geven, kunnen we daarin de juiste keuzes maken. Onze partners zorgen ervoor dat onze klanten en onze medewerkers worden ontzorgd, en dat van A tot Z. Het is namelijk veel meer dan alleen een verkooptransactie; we willen onze klanten ontzorgen en geven onze medewerkers daarvoor de juiste tools. Daar

zijn we binnen onze organisatie continu mee bezig. Daar haal ik heel veel plezier uit.” Duurzaamheid Wie vliegen zegt, denkt al snel aan duurzaamheid. Een onderwerp dat vanzelfsprekend ook bij Prijsvrij speelt. “Het is essentieel dat we het vliegproduct aantrekkelijk houden voor de volgende generatie en onze klanten. Al moeten we hierin wel realistisch zijn; de Nederlandse klant kijkt ook naar zijn portemonnee. We moeten hierin de juiste balans zien te vinden. Maar we maken wel degelijk keuzes in de partijen waarmee we werken, wat de status is van hun vloot en hoe kostenefficiënt er wordt gevlogen? Vaak is het één met het ander verbonden. Je ziet in de praktijk dat partners met de meest efficiënte vloot en routes, naast duurzaam ook kostenefficiënt kunnen werken.” Plannen Als wordt gevraagd naar de plannen voor komend jaar, zegt Van Velden: “We hebben enorm veel plannen, maar daar kan ik helaas nog niet veel over zeggen. Maar ik prijs me gelukkig dat ik mag meebouwen aan een ontzettend leuke én de mooiste reisonderneming van Nederland. Dit toont aan dat wij op alle fronten willen meespelen en vooral de eindklant een zorgeloze reis voor de beste prijs willen leveren. Daarnaast nodigen we aanstromend talent van harte uit om eens te komen praten.”

Flights Specialist Een vliegvakantie plannen is natuurlijk het leukste dat er is! Wil jij met jouw kennis en ervaring onze vakantiegangers de meest prachtige plekjes op aarde laten ontdekken? Wij geven je de ruimte om door te groeien! Binnen ons Flights team bieden we verschillende trainingen en specialisaties voor GDS, groepen, maatwerk & IATA.

Join our team! Start jouw nieuwe uitdaging hier!

DÉ PLEKJES IN HET ZONNIGE ZUIDEN Van een zomervakantie aan de Middellandse Zee kan je eigenlijk nooit genoeg krijgen, omdat er altijd weer een nieuw idyllisch plaatsje of strand te ontdekken valt. Travelpro zet de aanraders op een rijtje.

DOOR: RAHANNA VAN STAPELE

Fethiye in Turkijë

MIDDELLANDSE ZEE

KROATIË

In dit langgerekte land heb je de spectaculaire badplaatsen voor het uitkiezen. Vooral de noordelijke regio Istrië is de grote favoriet onder toeristen. De grootste stad is Pula, met mooie stranden en veel overblijfselen uit de Romeinse tijd, zoals een prachtig amfitheater. Ontspan hier aan het kleinschalige en turquoise Gortans Beach of het idyllische Batana Beach met zeilbootjes aan de horizon. Andere mooie kustplaatsen zijn Porec, met het beste van de Istrische keuken en Rovinj. Dit plaatsje is met zijn kleurrijke huizen misschien wel de meest fotogenieke en romantische badplaats van het land. Aan de zuidkant van het land vind je het mediterrane Dalmatië. Hier is de zee gemiddeld twee graden warmer, voor de echte zonaanbidder dus. Het toerisme is hier kleinschaliger en je vindt er twee bekende kuststeden: Split en Dubrovnik. Split is met een duizenden jaren oude geschiedenis en architectuur een van Europa’s mooiste steden, en zomers barst het hier van de festivals en bruisend nachtleven. Er zijn verschillende mooie stranden in de buurt, maar na een lange dag kom je helemaal bij op het rustige zandstrand Trstenik. Ook Dubrovnik is een bezoek meer dan waard, door zijn spectaculaire ligging en labyrint aan oude straatjes. Er liggen parelwitte stranden om de stad met populaire beachclubs. Voor het mooiste strand ga je hier naar Plaza Banje, met zijn lichtblauwe water. De Kroatische kust bestaat natuurlijk uit een lappendeken van eilanden, en het zou een gemiste kans zijn er niet een te bezoeken. Eiland Brač heeft enkele van de mooiste stranden van het land, zoals het spectaculaire Zlatni Rat Beach.

Dubrovnik in Kroatië

ITALIË

Met meer dan 7.600 kilometer aan kustlijn is het natuurlijk onmogelijk om alle mooie Italiaanse kuststadjes op te noemen. Een klassieker is natuurlijk Toscane, met zijn cipresbomen en wijngaarden. In het plaatsje Vernazza zit je gegarandeerd goed. Het is een van de vijf bekende Cinque Terre (vijf dorpjes), waar je zo vanaf het charmante dorpsplein langs de gekleurde huisjes via het kleine zandstrandje de zee instapt. Je kan het combineren met bezoeken aan de andere dorpjes of de nabijgelegen havenstad La Sperzia. Andere Cinque Terre die je eigenlijk niet mag overslaan zijn Manarola of Riomaggiore. Bij deze dorpjes moet je niet denken aan lange zandstranden, maar aan een charmante baaitjes en op de achtergrond vissersbootjes. Voor een dagje zon, zee en strand inclusief ligbedje rijd je door naar het uitgestrekte Monterosso Fegina Beach. Verder noordelijk in provincie Liguria kom je langs het bekende Portofino, door sommigen het mooiste vissersdorp van Italië genoemd. Portofino is volledig op toerisme gericht, maar dat doet

niet af aan de bijzonder mooie haven met vaak imposante jachten. Rondom Portofino liggen verschillende mooie kiezelstrandjes en tevens de zandbaai Paraggi.

AMALFIKUST

Een andere prachtige Italiaanse badplaats ligt in de voet van de laars, in provincie Campanië. Sorrento is een van de idyllische stadjes aan de Amalfikust, en tevens een goede uitvalsbasis voor Pompeii en de Vesuvius. De stranden zijn er paradijselijk met breed uitzicht, helderblauw water en mooie begroeiing. Vanuit hier kan je afbuigen naar het luxe Positano of het groene, spectaculair gelegen Ravello. Aan de Italiaanse oostkust ligt provincie Apulië, bekend van prachtige lichtgouden zandstranden. Een van de populaire locaties hier is stadje Polignano a Mare, op hoge kliffen en met een schattig strandje dat afdaalt vanuit de bergen. Mensen komen hier vaak om te klifduiken of te snorkelen. De stranden Torre Lapillo Bay en Punta Prosciutto zijn eveneens het bezoeken waard.

In regio Vibo Valentia ligt vakantiedorp Tropea, paradijselijk en vaak gezien als ideaal vakantiedorp, wat zomers wel enige drukte betekent. Dat komt vooral door het perfecte, witte strand, in 2007 zelfs uitgeroepen tot het mooiste van Europa. Naast Vibo Valentia ligt Sicilië, met een authentieke Zuid-Italiaanse sfeer, lekker eten en natuurlijk genoeg mooie kusten, waarvan sommige nog prettig rustig. Cefalú heeft naast smalle straatjes met kleine winkeltjes een zeer mooi stadsstrand, of trek voor meer natuur juist naar het adembenemende strand Vendicari Noto, midden in een natuurreservaat.

TURKIJE

Dit enorme land heeft zowel een kustlijn langs de Zwarte Zee als de Middellandse Zee (Egeïsche kust, Lycische kust en Turkse Riviéra), met zeer geliefde kustplaatsen. De Lycische kust wordt soms gezien als de mooiste van het land, met paradijselijke baaien en lange, witte stranden in groene berglandschappen. Een prominente bestemming is Fethiye, en dat is niet voor niets. De omgeving is schitterend en de stranden liggen veelal in idyllische inhammen en zijn behoorlijk divers. In de baaien lig je op kiezels met iets meer privacy, maar er zijn ook genoeg uitgestrekte, brede zandstranden, zoals bijvoorbeeld het Oludenizstrand en het strand van Calis. Gemiler Beach is dan weer een idyllische baai waar je helemaal tot rust kan komen. Een uur rijden van Fethiye ligt het strand Kaputas Beach, tussen de kleinere badplaatsen Kas en Kalkan. Het strandje is alleen

via een lange trap door rotsen te bereiken, maar eenmaal beneden zit je zeker op een spectaculaire en fotogenieke locatie. Fethiye is weer goed te combineren met badplaats Daylan, dat bekend staat om zijn strand waar in het zomerseizoen zeeschildpadden broeden. Daarnaast worden hier prachtige tochten met traditioneel houten Turkse zeilboten, zogenoemde gulets, langs de kustlijn gemaakt. De Egeïsche kust ligt het meest westelijk en wordt vanwege de kleur van de zee ook wel de Turquoise kust genoemd. Hier ligt het zomers zeer drukke Marmaris, met historisch centrum, stadstrand en het uitgestrekte Unzunyali Beach, met voor iedereen toegankelijke faciliteiten. De straten van de Marmaris zijn gevuld met horeca en ook jongeren vieren hier om die reden graag vakantie. Aan deze kust ligt tevens de badplaats Bodrum. Geliefd om zijn vele bezienswaardigheden, mooie ligging en fijne stranden, zoals het goed onderhouden Bitez. Op rijdafstand liggen het uitgestrekte Yahsi en Akyarlar Beach, een oude havenplaats aan een prachtige heldere zee, vanuit waar je het Griekse eiland Kos kan zien liggen. Aan de Turkse Riviéra ligt populaire badplaats Alanya, achter het imposante Taurusgebergte. Het mooiste strand is hier Cleopatra Beach, met genoeg voorzieningen om er volle dagen te vertoeven. Een uur rijden verderop ben je in het relaxte, historische stadje Side, met uitgestrekt zandstrand om je dag af te sluiten. Ook een goede

Kemer in Turkije

ZOMER 2023...

Turkije m, Vertrek vanaf Amsterda , en ov dh Ein Brussel, Groningen, Maastricht, Rotterdam & Düsseldorf

Turkije ✔ Egeïsche kust en Turkse Rivièra ✔ Van Logies t/m Ultra All Inclusive ✔ Premium & Premium Platinum Selections ✔ Charming hotels ✔ Family of Only Adult ✔ Rondreizen, cruises en stedentrips

GR ATIS PARKEREN BIJ VERTREK VANAF HT BRUSSEL, MAASTRIC N GE & GRONIN

optie voor een komende vakantie is Kemer, een voormalig vissersdorpje dat nu leeft van het zomerse toerisme met veel terrasjes, winkels en restaurants. Vanuit het centrum van Kemer is het korte wandeling naar het uitgestrekte Kemer Beach. Iets verder ligt het scenische Moonligh Beach, met helder turkoois water en mooie bosrand rondom de inham. Voor ook nog eens schitterend uitzicht op de heuvels moet je bij Adrasan beach zijn.

GRIEKENLAND

De mooiste stranden van Griekenland liggen veelal aan de eilanden, zoals Lefkas (Ionische eilanden). Zodra je het strand Pórto Katsíki oploopt, waan je je in het Caribisch gebied. Een wit strand aan het meest blauwe water, met op de achtergrond steile kliffen. Dit eiland heeft ook de reputatie als een van de beste surfspots aan de Middellandse Zee. Onder Lefkas ligt eiland Kefalonia, waar Myrtos Beach de favoriet is. Ondanks dat je er niet de enige zult zijn, is dit strand tussen de bergtoppen adembenemend. Weer een eiland lager daal je af naar Zakynthos, met daar Navagio Beach (Shipwreck Beach). Houd er wel rekening mee dat dit strand alleen bereikt kan worden per boot, omdat het afgelegen tussen kliffen ligt. Het water is kristalhelder en door de natuurlijke grotten en kleurrijke vissen is dit een prachtige plek om te snorkelen. Helemaal bovenaan de

Ionische eilanden ligt het bekende Corfu, met als hoogtepunt Glyfada Beach, ook wel het Gouden strand genoemd. Het omvangrijke Kreta is niet enkel een feesteiland, maar prijkt in de top als het gaat om de mooiste kusten. Met een huurauto verken je het hele eiland en wissel je af tussen stad en strand. Een bijzonder plekje hier is Elafonisi Beach, in het zuidwesten, ook wel het roze strand. Het azuurblauwe van de zee en het roze strand zorgen voor een sprookjesachtig plaatje. Het strand is heel breed en er kan dan ook prachtig gewandeld worden door de duinen en langs kleinere baaitjes in de buurt. Op Kreta heb je ook Balos Beach, een paradijselijke witte baai waarbij een zandstrook een eilandje met land verbindt. Toe aan wat meer actie? Zoek dan de culturele havenstad Chania op, waar je urenlang door de mooie straatjes kan wandelen. Ten slotte het kleinere Santorini: vaak gezien als het móóiste Griekse eiland, door perfecte witte dorpjes op berghellingen tegen een felblauwe zee. Als vulkaaneiland heeft het veel donkere stranden, zoals het brede en uitgestrekte Kamari Beach, met aan de horizon niks anders dan zee. Door de ruimte en hoge rand van lavaformaties, heb je op het strand Vlychada het idee dat je je op een andere, wel zeer paradijselijke, planeet begeeft. Voor het ultieme bounty-strand: het eilandje

Porto Katsiki in Griekenland

MIDDELLANDSE ZEE

Elafonisos. Op Simos Beach voel je je als op de Seychellen: twee baaien met spierwit strand dat langzaam afloopt in helder azuurblauw water. In het voor- of naseizoen lukt het nog om hier rustige momenten te vinden. Het is geen groot eiland, dus eerder een perfecte aansluiting op een vakantie op het vasteland.

ISRAËL

Natuurlijk is de meest ideale combinatiebestemming hier de enorme kuststad Tel Aviv, waar de restaurants nooit lijken te sluiten en zoveel te beleven valt. Na een dag op pad kan je hier heerlijk bijkomen op stadsstrand Banana Beach, waar een Boheemse sfeer hangt en de bevolking graag samenkomt. Het brede Frishman Beach wordt gezien als mogelijk het mooiste strand van het Israël, met wit zand en zeer ondiepe water-ingang. Dat laatste maakt het dan ook perfect voor jonge kinderen. Er zijn verschillende beachvolleybalvelden en er is een gezellige boulevard. Gordon Beach is met zijn restaurants perfect voor de culinaire liefhebber en Jerusalem Beach is een aanrader als je op zoek bent naar een wat minder toeristisch plekje. Je zit hier tussen de falafelkraampjes en bodega’s, met uitzicht op locals die Markot spelen (een strand-racket-sport). Hilton Beach is dé plek aanrader voor de surfer. Twee van de mooiste stranden van Israël liggen een eind buiten de stad, zoals Dor Habonim Beach bij de noordelijke plaats Neve Yam. Het ligt in een bescherm natuurgebied en bestaat uit hagelwit zand, met idyllische lagunes en rotsen. Beit Yanai Beach ligt juist weer iets lager en is een fijn, rustig strand, waar veel gevliegerd en gekite-surft wordt. Beide stranden liggen onder de havenstad Haifa, waar je weer Hof Hashaket Beach vindt, het rustigste strand van het land en ideaal voor mensen die op zoek zijn naar pure ontspanning.

SPANJE

Aan de Middellandse Zee heeft Spanje honderden kilometers aan bekende costa’s, met talloze zeer geliefde badplaatsen. Toch zijn er enkele plekjes die er net even uitspringen. Aan de meest noordelijke costa, de Costa Brava, ligt Tossa del Mar. Deze badplaats, met authentieke stadsmuur en uitkijktoren, ligt op een heuvel die uitmondt in een schitterende baai. Rondom Tossa de Mar liggen meerdere stranden, zowel brede zandstranden als meer rotsige baaien. Zo ligt tegen het centrum het brede Platja Gran, door National Geographic genoemd als een van de beste 25 stranden ter wereld. Voor het echte paradijselijke gevoel kun je terecht bij Cala Giverola, met azuurblauw water tussen de dennenbomen. Voor eenieder die graag stad met strand combineert is het warme Malaga perfect. De relaxte havenstad leent zich perfect voor dagjes

Tossa de Mar in Spanje

musea en culinair genieten, en biedt daarnaast ook een gezellig stadsstrand. Door zijn ligging aan de Costa del Sol is er een ruime keuze aan fijne badplaatsen op korte afstand. Op nog geen uur rijden ligt Nerja, het ‘Balkon van Europa’. Nerja heeft enkele mooie bezienswaardigheden en schattige baaien. Voor een echt uitgestrekt strand met veel voorzieningen en lekkere paella ga je naar Burriana Beach. Direct naast het beroemde uitzichtpunt in Nerja ligt weer het kleinschalige en schattige Playa Calahonda. Op eilandbezoek? Voor parelwitte stranden en bijpassende blauwe wateren trek je naar Alcudia op Mallorca. Deze badplaats heeft veel historische gebouwen en heerlijke pleintjes. Maar het beste: hier vindt je het grootste strand van Mallorca en tevens een echt bountystrand, schoon en met langzame afloop. Verder naar Ibiza? Breng dan zeker een bezoek aan het historische plaatjes Portinatx, met wel drie uitzonderlijke mooie witte stranden.

Ontdek Abu Dhabi Abu Dhabi heeft een aantal van 's werelds mooiste landschappen en bestaat uit drie hoofdregio's (gebieden): de hoofdstad van de VAE en haar omgeving, Al Ain (oostelijke regio) en Al Dhafra (westelijke regio). Dankzij het geografisch diverse landschap en de rijke cultuur en geschiedenis zijn de districten in deze regio's een droom om te verkennen.

Geniet van prachtige woestijnzonsondergangen in het Lege Kwartier, kajak door mangrovebossen, bewonder eeuwenoude UNESCOWerelderfgoedlocaties, bezoek ontzagwekkende architectonische bezienswaardigheden, musea en galerijen, dwaal onder de palmbomen in eeuwenoude oases, ga helemaal los in avontuur- en themaparken , ontspan in luxe resorts en winkel in enkele van 's werelds beste winkelcentra.

'Land van de Gazelle'

De naam Abu Dhabi betekent 'Land van de Gazelle' in het Arabisch. Het verhaal gaat dat het emiraat werd gesticht toen een jonge antilope een zwervende stam naar zoet water leidde op een eiland met niet meer dan 300 Barasti (palmbladeren) hutten, een paar koraalgebouwen en het fort van de Heerser. Die bescheiden nederzetting op het

eiland is sindsdien omgevormd tot de moderne, kosmopolitische, hoogbouwhoofdstad van de VAE. De prachtige archipel biedt een mix van eeuwenoude geschiedenis, rijke cultuur en erfgoed, prachtige natuur, prachtige stranden, hoogwaardige luxe, verrassende dieren in het wild, gezinsvriendelijk avontuur, winkels van wereldklasse, gerenommeerde golfbanen en een gastvrije sfeer.

Al Ain

Rijd 90 minuten landinwaarts vanuit het centrum van Abu Dhabi en ontdekt Al Ain, een tuinstad, een van 's werelds oudste permanent bewoonde nederzettingen en een UNESCO-werelderfgoed. Vergeet je telefoon niet wanneer je deze groene regio bezoekt, want je vindt er volop visuele juweeltjes en karakteristieke bezienswaardigheden die perfect zijn voor foto's. In de stad Al Ain word je omringd door weelderige en oude oases die met elkaar verbonden zijn door schaduwrijke wandelpaden. Je kunt dwalen door historische forten en archeologische parken waar je oude artefacten kunt ontdekken. Als je van cultuur houdt, zul je versteld staan van de paleizen uit de oude wereld die verspreid over het gebied te vinden zijn. Er is zelfs een kamelenmarkt en levendige soeks (markten) waar authentiek handwerk, specerijen, tapijten, parfums en meer uit de Emiraten worden verkocht.

Al Dhafra

Ga naar de westelijke regio van Abu Dhabi om te proeven van de levensstijl in de woestijn en de avonturen die daarmee gepaard gaan in de regio Al Dhafra. Dit is de grootste van de drie regio's van Abu Dhabi die ongeveer tweederde van het emiraat uitmaken. Al Dhafra vertaalt zich naar 'waar woestijn de zee ontmoet', en hier vind je prachtige stranden en eilanden langs de kustlijn die honderden kilometers lang is. Landinwaarts vind je een ‘dramatisch’ landschap met metershoge zandduinen. Dune bashen is enorm populair in deze regio en zorgt ervoor dat de adrenaline gaat stromen. Het gebied heeft ook een rijke en fascinerende geschiedenis die je nog steeds ziet in de vele oude forten, ruïnes en natuur.

ADVERTORIAL

Vind je toevluchtsoord

Als je op zoek bent naar een ontspannen toevluchtsoord, een makkelijk te voltooien to-do list of iets nieuws, dan ben je in Abu Dhabi op het juiste adres. Resorts in Abu Dhabi zijn meer dan alleen plekken om uit te rusten; het zijn retraites om onvergetelijke herinneringen in op te doen! Laat de beste Emirati-gastvrijheid voor je zorgen terwijl je geniet van de zon bij het zwembad of geniet van een diner in een bekroond restaurant. Of het nu gaat om een familievakantie vol plezier of een romantisch uitje, je vindt altijd een perfecte plek op de eilanden Yas of Saadiyat, in de stad Abu Dhabi of zelfs in de woestijn. Waar je ook verblijft, je bent nooit ver weg van iets leuks! Vind drie themaparken van wereldklasse binnen enkele minuten na elkaar op Yas Island. Bereik recordsnelheden in Ferrari World Abu Dhabi, plons in Yas Waterworld Abu Dhabi en ga op avontuur met superhelden in Warner Bros. World™ Abu Dhabi.

Nurai Island

Zonovergoten dagen, liggend aan het strand met prachtig blauw water lijkt misschien een droom, maar op Nurai Island Abu Dhabi is het een realiteit. In slechts een schilderachtige boottocht van 15

minuten van Abu Dhabi en een reis van 60 minuten van Downtown Dubai, arriveer je in dit stukje paradijs. Afgeleid van het Arabische woord 'Nur' (wat 'licht' betekent), moet je misschien een paar keer in je ogen wrijven om de prachtige vergezichten echt in je op te nemen: de azuurblauwe wateren van de Arabische Golf, poederwitte zachte zandstranden en prachtige architectuur, ondergedompeld in de natuur. Een plek om je terug te trekken, waar je kunt ontspannen, een bestemming om tijd door te brengen met familie of een epische vakantie om te koesteren met vrienden - dit eiland is een antwoord op dat alles en meer!

Yas Island

Er gebeurt zoveel dat je nooit meer weg wilt van Yas Island. Dit paradijs zit boordevol entertainment waar je je hele reis van kan genieten! Het is perfect voor gezinnen en ideaal gelegen op 30 minuten van de stad en 15 minuten van de internationale luchthaven van Abu Dhabi. Yas Island is de thuisbasis van een F1™-racecircuit, wereldberoemde themaparken, een uitstekende links-golfbaan, een prachtig strand, prachtige hotels, een indrukwekkend winkelcentrum en nog veel meer.

Start your exploration

Voorbij de futuristische skyline van de stad en de ongerepte kustlijnen van Abu Dhabi ligt een schat aan culturele bezienswaardigheden en ervaringen die diep geworteld zijn in het erfgoed van het emiraat. De grote Sjeik Zayed-moskee vertegenwoordigt de islamitische tradities van de regio en de belangrijke vredesboodschap. Het Louvre Abu Dhabi op Saadiyat Island is een viering van kunst, zowel historisch als hedendaags. Buiten de stad Abu Dhabi in Al Ain zijn oude forten en geweldige landschappen met een legendarisch verleden gratis te verkennen. Begin je ontdekkingsreis in Abu Dhabi, dompel jezelf onder in een nieuwe cultuur en neem deel aan aloude tradities.

Qasr Al Watan

Qasr Al Watan is een presidentieel paleis in Abu Dhabi en een majestueus cultureel monument dat je uitnodigt om de rijke erfenis van kennis en traditie te ontdekken die de reis van de VAE heeft gevormd. Qasr Al Watan is meer dan alleen een traditioneel paleis, het vergroot het culturele begrip van de natie en benadrukt de ongelooflijke geschiedenis. Het paleis staat als een icoon van de skyline van Abu Dhabi met een ontwerp dat voortreffelijk is vervaardigd als eerbetoon aan het Arabische erfgoed en kunstenaarschap. Je voelt de grandeur als je het terrein betreedt. De structuur en open hallen weerspiegelen de betekenis ervan in de cultuur van de Emiraten. Het paleis in Abu Dhabi heeft een van de meest indrukwekkende en niet te missen attracties van de stad, het gezinsvriendelijke Palace In Motion-evenement. Sta versteld van de spectaculaire

licht- en geluidsshow die de reis van de VAE viert in drie adembenemende acts die zich elke 30 minuten na zonsondergang voor het hoofdpaleis ontvouwen, met de laatste toegang 30 minuten voor aanvang van de show. De tijden zijn onder voorbehoud.

Louvre Abu Dhabi

Stap binnen in het iconische Louvre Abu Dhabi, het eerste universele museum in de Arabische wereld, dat de geest van openheid tussen culturen vertaalt en bevordert. Als een van de belangrijkste culturele instellingen in het hart van het culturele district Saadiyat op het eiland Saadiyat, toont deze droom van kunstliefhebbers werken van historische, culturele en sociologische betekenis uit de oudheid tot het hedendaagse tijdperk. Vanaf het moment dat dit iconische museum in Abu Dhabi zijn deuren opende, steeg de kunstscène van Abu Dhabi naar een mondiale schaal, waardoor zowel de plaatselijke bevolking als de inwoners een sterk gevoel van trots kregen.

ADVERTORIAL

Plan je perfecte dag

Welkom in een van de meest bruisende steden ter wereld, Abu Dhabi. Je serene heiligdom van ontspanning overdag en je bruisende kosmopolitische stad 's nachts. Welk levenstempo je ook volgt, Abu Dhabi is er voor je. Een 700 km lange kustlijn zorgt ervoor dat je nooit ver verwijderd bent van een ongerept strand en een ligstoel met je naam erop. Check in bij een van de luxe resorts van het emiraat of pak een dagpas om gebruik te maken van de beste zwembaden ter wereld, zoals Emirates Palace, Nurai Island of het Rixos Premium op Saadiyat Island. Genoeg rust gehad? Verken de grote merken in de winkelcentra van Al Maryah en Yas Island, of leef je uit in Ferrari World Abu Dhabi. Ondertussen, buiten de stadsgrenzen, roept de woestijn. Niemand kan Abu Dhabi verlaten zonder een ritje te maken in de duinen. s Nachts komt de stad tot leven. Geniet van een diner bereid door bekroonde chef-koks in de mooiste restaurants. Reserveer je tafel bij de populairste eetgelegenheden zoals Hakkasan, COYA en Butcher & Still. Breng het feest vervolgens naar unieke bestemmingen zoals Cafe Del Mar of ga naar een show in de hypermoderne Etihad Arena.

Saadiyat Beach Club

De Saadiyat Beach Club is gebouwd langs de oevers van de pittoreske Arabische Golf en is de perfecte plek om er met familie en vrienden tussenuit te gaan en een dagje te ontspannen. Geniet van de adembenemende natuurlijke schoonheid op een 9 km lang strand met blauwe vlag, neem een verkoelende duik in het prachtige zwembad en proef de verrukkelijke lekkernijen die de restaurants en lounges van de club te bieden hebben. Kies voor de heerlijke mediterrane keuken in Safina, verfrissende drankjes en meer op de zonovergoten veranda van La Salle, of heerlijke

gerechten en drankjes met een prachtig uitzicht in Cabana 9. Behalve een schitterend buitenzwembad heeft deze exclusieve club ook een fitnessruimte, een spa, sauna en stoombaden, en privécabanas en ligstoelen op het maagdelijk witte strand. Als je geluk hebt, kun je dolfijnen zien spelen in de baai en wellicht zie je ook schildpadden, want de club maakt deel uit van een beschermde habitat waar ernstig bedreigde karetschildpadden al jaren nestelen.

Het Arabische Wildlife Park

Maak een wandeling en ontdek de wildernis van Sir Bani Yas Island, een van de acht woestijneilanden van Al Dhafra. Dit landschap is de thuisbasis van prachtige wilde dieren, een reeks gezinsvriendelijke avontuurlijke activiteiten, vijfsterrenboetiekhotels, luxe villa's, speciaal gebouwde stallen en historische locaties. Het Arabian Wildlife Park beslaat meer dan de helft van dit ongelooflijke eiland. Het is een van de grootste wildreservaten in de regio met meer dan 17.000 vrij rondlopende dieren, waaronder de Arabische oryx, gazellen, giraffen, hyena's en jachtluipaarden. Gasten kunnen genieten van 4x4 natuur- en wildsafari's in speciaal gemaakte voertuigen onder begeleiding van deskundige gidsen. De ultramoderne maneges van het eiland bieden verschillende ruiteractiviteiten en -lessen voor het hele gezin. Als je op zoek bent naar een op maat gemaakte tour om het eiland in meer detail te verkennen, kan Danat Resort Jebel Dhanna, een hotel op het vasteland van Abu Dhabi, je helpen er een te boeken. Het oude eiland herbergt ook het enige ontdekte christelijke klooster van de VAE, dat kan worden bezocht tijdens een Desert Islands Resort and Spa Culture Tour. Men denkt dat het klooster rond 600 na Christus is gebouwd en in 750 na Christus is verlaten, maar in 1992 werd het tijdens opgravingen herontdekt.

OP CAMPERRONDREIS DOOR OOST-CANADA MET AIR CANADA & CANADREAM De intredende kou in de september- en oktoberlucht luidt een spectaculaire metamorfose van de Canadese natuur in. Indian Summer is de mooiste periode van het jaar in Canada en dat is reden genoeg voor Wim Jaap Berkhout, Sales Manager van Air Canada in Nederland, om samen met Canadream een fam-trip te organiseren naar Ontario, Canada.

a een vlekkeloze vlucht met Air Canada (een deel van de groep van in totaal elf reisagenten geniet van de geneugten van de business class en premium economy class), arriveren we bij Sandman Signature Airport Hotel in Toronto. De volgende ochtend worden we afgezet bij de Toronto RV Rental-locatie van Canadream, het startpunt van het camperavontuur, waar de Nederlandse Michelle Bouwknegt van Canadream ons opwacht en ons vergezelt tijdens het verdere verloop van de rondreis. Na de nodige uitleg, het downloaden van de offline routekaarten en het tekenen van de onvermijdelijke waivers gaat het avontuur echt van start en rijden we in colonne met vijf comfortabele Maxi Motorhomes MHA’s (compleet met douche, toilet, elektriciteit, keukenblok en generator) de vrijheid tegemoet. Nou ja, dat is nadat de colonne bij een van de eerste stoplichten in tweeën wordt gesplitst en even later een van de bestuurders van de campers een verkeerde afslag neemt en lichtelijk van koers geraakt. Ach, het hoort er allemaal bij op de eerste dag. Haliburton Forest & Wild Life Reserve Verstilde meren, oorverdovende stilte, vijftig tinten geel en rood, zon, sneeuw en regen, op de route komen we alle contrasten tegen. Tegen het einde van de middag

strijken we neer op de campground van Haliburton Forest & Wild Life Reserve, een uitstekend alternatief voor het aangrenzende en wat bekendere Algonquin Provincial Park.‘Het park van de duizend meren’ is een geheimtip voor liefhebbers van het Canadese buitenleven. Barrie Marin van Yours Outdoors vertelt dat zij hier, afhankelijk van het jaargetijde, tal van begeleide activiteiten aanbieden, zoals kanoën, vissen, mountainbiketrips en begeleide natuurwandelingen, maar ook een workshop paddenstoelenplukken, landschap schilderen of paddleboard yoga. De Haliburton Highlands zijn ook bij winterse temperaturen een geliefde bestemming voor het maken van een husky- en/of sneeuwscootersafari en sneeuwschoenwandeling. Na aankomst nemen we een kijkje in het Wolf Centre, waar we van heel dichtbij wolven zien en meer leren over de flora en fauna in het park. In de vroege (en vrieskoude) ochtend wagen we ons aan een canopy tour (a walk in the clouds), waarbij we op een hoogte van twintig meter over een stelsel van hangbruggen van boomkruin naar boomkruin glibberen. In de middag breekt het zonnetje door en keren we voor even terug in de bewoonde wereld als we het gemoedelijke plaatsje Haliburton verkennen en rondgeleid worden door het Sculpture Forest. Bier brouwen én drinken, daar zijn ze ook in Canada goed in, leren we tegen het vallen van de avond. In rap tempo proeven we een aantal craft beers van de lokale brouwerij Boshkung Brewing uit het nabijgelegen Minden. O Canada, O Ottawa Natuur en steden vloeien in Oost-Canada naadloos in elkaar over. Na een mooie route en enkele uren rijden komen we aan op ons volgende logeeradres: een campground aan de rand van de stad, dit keer met elektriciteit, water, dump waste én wifi. Met taxi’s laten we ons naar het centrum van de drierivierenstad Ottawa brengen, waar de Gatinau River, de Ottawa River en het Canal Rideau samenkomen, strategisch op de grens van Ontario

INFOTORIAL

honderduit over het rauwe gevangenisleven in de wilde pioniersjaren van Canada.

en Québec. In de oostelijke en noordelijke wijken van de stad spreken ze Frans, in het westen, dat wij hoofdzakelijk verkennen, Engels. De stad is rijk aan musea, pubs en fietspaden, en ja, deze drie-eenheid gaan we dan ook zien en beleven. Bij Parliaments Hill (het kolossale Parlementsgebouw) zien we een truckersprotest tegen het coronabeleid, niet ver van de ambtswoning van Trudeau op Sussex Drive 24. Even verderop zijn we getuige van de wisseling van de wacht bij het National War Memorial. ’s Avonds wordt ons verblijf opgeluisterd met een sfeervol diner bij Sparks Str met Nicole Graves van Ottowa Tourism en een ‘spooky Haunted Walk’ in Downtown Ottawa. Fietsen door Ottowa De volgende dag kunnen we tijdens een fietstour gewoon Nederlands praten met Hans, onze gids van Escape Bicycle Tours. In de middag keren we terug voor een bezoek aan het Canadian Museum of History. Ook de cultuur en geschiedenis van de First Nations (ook wel inheemse bevolking) komt tot leven in het futuristische Canadian Museum of History. Na een kampvuur op de campsite maken we ons op voor het volgende avontuur: Kingston. Thousand Islands ‘Hi there, I thought you were going to bump into my car!’ Om daar vervolgens aan toe te voegen: ‘I wouldn’t mind, I’m looking for a new car anyway’, grapt een Canadees als een van de camperbestuurders uitstapt bij een parkeerplaats voor de Tim Hortons. Waar je ook komt, Canadezen zijn altijd in voor een vriendelijk praatje en contact is dan ook snel gemaakt. De route langs de oevers van het Ontariomeer voert langs Thousand Islands en is uitgesproken fotogeniek. Kingston aan het Ontariomeer In Kingston vloeit de St. Lawrence River over in het Ontariomeer. Kingston werd vanwege zijn strategische ligging in de 19e eeuw zelfs even de hoofdstad van Canada. Vlak bij het stadhuis en Kingston Waterfront spreken we af met Jessica, die ons meeneemt op een foodtour kriskras door het centrum. Nadat we zijn volgepropt met lekkere lokale hapjes en drankjes volgt een rondleiding in de voormalige gevangenis van Kingston, Kingston Penitentiary. Onze gids Dave vertelt

Toronto: het New York City van Canada Terug naar Toronto, waar we de campersleutels afgeven bij de RV Rental-locatie van Canadream. Na een rit met de taxi en de UP Express arriveren we bij het King Blue Hotel in het Entertainment District, in hartje Toronto. Als je niet weet waar te beginnen met de verkenning van Toronto, volg dan de beproefde strategie van survivalspecialist Bear Grylls op: ga naar het hoogste punt en kijk daar verder: de 350 meter hoge CN Tower. ‘Vergis je niet’, zo vertelt Brian Graziano van Destination Toronto, ‘de hoofdstad van Ontario is na Mexico-Stad, New York en Los Angeles de vierde grootste stad van Noord-Amerika.’ Kayleigh en stadstour Toronto In het King Blue Hotel in Toronto raken we aan de praat met serveerster Kayleigh, wiens vader uit Maastricht komt. Zij vertelt dat ze dol is op bitterballen, die een blok verder in Three Sisters Lounge & Bar worden geserveerd. En ja, dat zijn de insidertips waar we van smullen. Op onze laatste dag duiken we dieper de stad in. Een route die onder andere langs waterfontein/buitenijsbaan Toronta Sign, het gezellige Distillery District, de St. Lawrence voedselmarkt en de Hockey Hall of Fame voert. Onze laatste rit brengt ons met de UP Express naar Toronto Pearson Airport voor de laatste uurtjes op Canadese bodem. Het mag gezegd worden. Met champagne het glas heffen in de business class van Air Canada is een gouden omlijsting van een bijzonder kleurrijke fam trip.

WAAROM OOST-CANADA? Wim Jaap Berkhout van Air Canada: ‘Wij vliegen in de winter vier keer per week rechtstreeks vanaf Schiphol naar Toronto. Deze route wordt in de zomer dagelijks rechtstreeks aangeboden. Vanuit de hoofdstad van Ontario zijn overstappen mogelijk naar meer dan vijftig binnenlandse bestemmingen en 49 steden in de VS. Toronto profileert zich graag als stedentripbestemming en spiegelt zich aan New York. Die vergelijking gaat moeiteloos op. In de wintermaanden zijn de hotelprijzen een stuk gunstiger dan in New York. Houd er wel rekening mee dat het dan erg koud kan zijn. Een interessante optie is om een winterervaring in Toronto te combineren met zonbestemmingen zoals Cancun in Mexico, Costa Rica en de Dominicaanse Republiek. Onze vluchten hebben uitstekende aansluitingen op deze vakantiebestemmingen.’

Nieuw! Met KLM naar avontuurlĳk Rovaniemi KLM heeft een nieuwe bestemming aan haar netwerk toegevoegd: Rovaniemi in Fins Lapland. Rovaniemi is dé plek voor een avontuurlijke winterreis. Maak een ritje op de sneeuwscooter of ga op huskysafari. En vergeet niet de residentie van de Kerstman te bezoeken. KLM vliegt vanaf 3 december wekelijks rechtstreeks naar deze avontuurlijke stad. Boek op klm.nl

Travelpro - December 2022

Articles inside

BOEKINGEN 2023

IK ZIE, IK ZIE

CURAÇAO

DUO-INTERVIEW

NOËL TEN THIJE

MIDDELLANDSE ZEEGEBIED

ZUID-AMERIKA

ITALIË