Grondig 6 - 2021 by Vakblad Grondig

GROOT PERSONEELSTEKORT

KLEIN MAAR PROFESSIONEEL

TEST 10 X 8 ZANDAUTO’S

VAKBLAD VOOR SPECIALISTEN IN GROEN, GROND EN INFRA NUMMER 6 2021

HET SUCCES VAN EEN VITALE WEIDE...

ZIT ONDER DE GROND

DE EERSTE WORTELSTIMULERENDE – voor gezond en weerbaar gras – nu standaard op alle LG Havera-weidemengsels www.lgseeds.nl/headstart-advance

07/21

GRASZAADCOATING VAN NEDERLAND

INHOUD

GROOT PERSONEELSTEKORT

KLEIN MAAR PROFESSIONEEL

In dit nummer

TEST 10 X 8 ZANDAUTO’S

VAKBLAD VOOR SPECIALISTEN IN GROEN, GROND EN INFRA NUMMER 6 2021

01 Cover G6.indd 1

13-07-2021 08:35

ONDERNEMEN MET MENSEN

6 5 REDACTIONEEL 6 IN ACTIE: Aannemersbedrijf J. Veldhuizen BV 9 COMMENTAAR 10 Vraag naar medewerkers groeit 14 ONDERNEMERSLESSEN: Freek en Miriam Leenders 18 STERK WERK: Frank Slots Mini-loonwerk

GRONDIG 6 2021

Het gaat goed in de sector, maar de keerzijde van dat succes is een groeiende vraag naar medewerkers. Welke medewerkers we zoeken, lees je in het hoofdverhaal. Daarnaast gaan we in op de resultaten van de grote 10x8-kippertest en laten we drie ondernemers aan het woord over hun nieuw aangekochte maaidorser. Veel leesplezier!

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

30 22 PROFILEREN: Klaas Quartel Loon- en Transportbedrijf 26 TECHNISCH NIEUWS OP CUMELA.NL 30 Nederlandse terreinbeulen: test 10x8-kippers 34 Resultaten kippertest 38 Hyundai lanceert A-serie mobiele graafmachines 42 New Holland CX8.70-maaidorser 44 Claas Lexion 750 Terra Trac-maaidorser 46 John Deere T550i-maaidorser 48 Kiezen tussen traploos en automatisch schakelen 52 Husqvarna Ceora-robotmaaier 55 ECONOMIE 55 IN KORT BESTEK

ONDERNEMEN MET CUMELA

72 56 CUMELARIA 57 Een gouden cumelamedewerker 58 VROUWEN IN HET CUMELABEDRIJF: Lizette Vullings 60 CUMELA.NL 61 VOORZITTER 62 TOOLBOX: CO2-Prestatieladder 63 CAO & ZO 66 Elektrisch materieel doorgerekend 68 Kort verzuim met behoud van loon 69 OMGEVINGSWET: het opslaan van grond 70 Hou werkstress in balans 72 Het kwalificatiedossier voor het middelbaar beroepsonderwijs 74 BEDRIJVIG

Grondig 7 ontvang je op vrijdag 3 september. GRONDIG 6 2021

Hydraulisch aangedreven pick-up zonder curvebaan Enorme snijrotor met extra brede Hardox meenemers Uniek KRONE Powerband aandrijvingsconcept

Maximale vermogensoverdracht KRONE ZX – De sterkste dubbeldoelwagen ter wereld. Noord-Nederland: Marc Berghuis – 06 51 34 68 41 Zuid-Nederland: Ad van den Hurk – 06 53 24 19 18

www.krone-nederland.nl

Bodemvriendelijk Doordachte techniek Hoge capaciteit, lage onderhoudskosten Gegarandeerd hoge restwaarde

vervaet.nl | sales@vervaet.nl | +31 (0) 115 48 17 20

REDACTIONEEL

COLOFON Grondig is de bron voor vakinformatie voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infrastructuur. Je kunt je aanmelden voor de gratis nieuwsbrief door een e-mail te sturen naar grondig@cumela.nl.

Adres Cumela Postbus 1156, 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 00, fax (033) 247 49 01 www.cumela.nl

Cumela-ondernemerslijn (033) 247 49 99 / ondernemerslijn@cumela.nl

Grondig / Cumela Communicatie tel. (033) 247 49 50 / www.grondig.com grondig@cumela.nl / @Grondig

Redactie Toon van der Stok (hoofdredacteur), Gert Vreemann, Marijke Dorresteijn, Herma van den Pol Ton Herbrink (eindredacteur)

Voorplaat Egbert Jonkheer

Advertentiewerving Lisette Kerkhof, grondig@cumela.nl

Art Direction, Grafische vormgeving en druk Elma Media B.V. www.elma.nl Keizelbos 1, 1721 PJ Broek op Langedijk

Abonnementen Een abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Opzegging van het abonnement schriftelijk vóór 1 november.

‘Kraanmanager’ Hoe kan het toch dat er geen graafmachinemachinisten te vinden zijn? Dat vraag je je zeker af als je de kinderen heerlijk op hun eigen kraan in de zandbak ziet spelen. Bij onze jonge moeder staan er zelfs twee kranen, want één bleek vooral ruzies te veroorzaken, omdat ze allebei op de kraan willen zitten en graven. Een neefje heeft het leuke van het werken met de kraan in de zandbak doorgetrokken en heeft gekozen voor middelbaar onderwijs gericht op het besturen van een kraan. Bij hem is de liefde gebleven, maar dat is helaas geen gemeengoed. Kinderen houden van de machines waarmee onze sector werkt, maar wat gebeurt er onderweg dat ze uiteindelijk toch niet voor onze sector kiezen? Dat levert inmiddels grote problemen op, want uit ons hoofdartikel blijkt dat momenteel maar liefst vier op de vijf vacatures moeilijk is in te vullen. Nu het personeelstekort zo hard begint op te lopen, zullen we als sector andere wegen moeten bewandelen om potentiële medewerkers te enthousiasmeren. We zijn namelijk niet de enigen die vissen in de vijver van mensen die nog met de handen willen werken, zelfs al gaat het om het bedienen van een tweetal joysticks in een prachtige luxe cabine. Misschien moeten we de NPO maar vragen of er analoog aan de Meiden Die Rijden een tv-programma kan komen over stoere jongens of meiden die een kraan bedienen en zo onmisbaar zijn in Nederland, omdat ze zorgen voor de aanleg van wegen, het schoonhouden van sloten en het bouwen van dijken.

Kosten abonnement Nederland € 99,- per jaar Buitenland € 154,- per jaar. Collectieve abonnementen: op aanvraag

© Stichting Cumela Communicatie, Nijkerk Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving.

Tegelijkertijd is het onontkoombaar dat we in onze sector ook ruimte geven aan mensen die minder uren willen werken of dat liever op aangepaste tijden doen. Natuurlijk is dat organisatorisch lastiger dan iemand die er veertig uur is

en ook gemakkelijk zestig uur maakt, maar het is in elk geval gemakkelijker dan iemand moeten zoeken die er helemaal niet is. De komende tijd zal vooral het vinden van extra instromers voorop moeten staan. De eigen omgeving is daarvoor het belangrijkste wervingsgebied. Bouw daaraan via een goed sociaal netwerk. Sponsor niet alleen de lokale vereniging, maar vraag ook of je een keer wat mag vertellen of met een kraan langs het voetbalveld mag staan. Laat je medewerkers daar vertellen hoe leuk het is om actief te zijn in onze sector. Alle creativiteit en flexibiliteit zullen nodig zijn om de komende jaren het personeelstekort op te lossen. En misschien moeten we die machinist dan wel kraanmanager noemen, al was het maar om het beroep nog meer status te geven. Op alle mogelijke manieren moeten we namelijk zorgen dat die kleuters die nu in de zandbak op de kraan zitten straks aan onze sector denken als ze moeten beslissen wat ze willen worden. Team Grondig Gert, Marijke, Toon, Herma en Lisette

ISSN: 2210-3260 Lidmaatschap Cumela Lid worden? Vraag het gratis infopakket op via info@cumela.nl. Wil je het lidmaatschap van Cumela beëindigen, dan dien je voor 1 oktober een schriftelijke opzegging te sturen naar het secretariaat van Cumela in Nijkerk. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van dat jaar. Bij opzegging na 1 oktober eindigt het lidmaatschap op 31 december van het volgende jaar.

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET MENSEN - BEDRIJF IN ACTIE

Volledig elektrisch verharden

Tekst en foto’s: Gert Vreemann

AANNEMERSBEDRIJF J. VELDHUIZEN BV, WESTBROEK

GRONDIG 6 2021

BEDRIJF IN ACTIE - ONDERNEMEN MET MENSEN

Geen mooie woorden, maar tastbare daden, dat is wat Aannemersbedrijf J. Veldhuizen doet met het volledig elektrisch aanleggen van verhardingen. Met de aanschaf van de elektrische Toyota Proace voor CO2-neutraal vervoer is het bedrijf een pionier en de komst van een elektrische mobiele graafmachine staat ook op stapel, om samen met de al aanwezige elektrische wiellader, trilplaat en bandzaag het plaatje compleet te maken. Sprekend voorbeeld in Zeist is de realisatie van negentig parkeerplaatsen bij een tot woningen omgebouwd voormalig kantoorpand. Het pand is duurzaam verbouwd en gasloos. De verharding CO2-neutraal realiseren, past daar mooi bij. Tijdens het bezoek trilt een medewerker de laatste plekken op de grote parkeerplaats na en worden elders de laatste vakken bestraat. Veldhuizen heeft hiervoor een compleet elektrische set materieel. De aangepaste elektrische Toyota Proace mag 3125 kilo trekken, voldoende voor de lichtgewicht Veldhuizen tandemas-aanhangwagen (2,6 ton laadvermogen) met daarop de 1,9-tons elektrische Knikmops 130E plus uitrustingsstukken. De bus heeft een 220-volt-aansluiting om op locatie te kunnen opladen en is uitgerust met een lader voor de accu’s. Veldhuizen wil nog een extra powerpack in de bus installeren. Volgens Jaap Veldhuizen is tussentijds opladen van het materieel, zoals de elektrische Wacker-trilplaat, de Milwaukee MXF-lithium-ionaccu-bandenslijper en de Knikmops, zeker nodig. Tijdens het werk is het mooi om te zien hoe stil en rap zo’n elektrische wiellader is in het aanbrengen van stenen en hoe de triplaat en de doorslijper voldoen. Veldhuizen heeft samen met andere partijen een voorstel ingediend voor de aanschaf van een

Doosan DX165W Electric in de DKTI-subsidieregeling van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Wanneer deze subsidie wordt verstrekt, zal deze mobiele graafmachine verder worden ontwikkeld binnen het DKTI-project. “Hiermee zetten we de stap naar volledig CO2-neutraal werken, met name in binnenstedelijk gebied”, zegt Jaap daarover. Het bedrijf heeft al proefgedraaid met een prototype. De ondernemer vertelt dat er nog wel een slag te gaan is. “De machines kosten allemaal het dubbele tot driedubbele van de dieselvarianten. Dat zal moeten worden vertaald in een tien tot twintig procent hogere meterprijs”, geeft hij aan. Jaap ziet dit nog lang niet altijd gebeuren. “We hebben bij inschrijvingen al maximaal gescoord op emissiearm en duurzaam werken, maar op prijs toch verloren van conventioneel”, zegt hij. Hij verwacht dat dit een kwestie van tijd is. “We hebben voor volgend jaar al enkele grote opdrachten binnen waar emissieloos wordt gewaardeerd en daar kunnen we de passende meerprijs per meter wel doorberekenen”, aldus Jaap. Eind dit jaar hoopt Veldhuizen de elektrische mobiele graafmachine aan het machinepark toe te voegen. Als die er is, kan het bedrijf honderd procent elektrisch bezig. ”Wij zijn er klaar voor.”

GRONDIG 6 2021

“Advies aan cumelabedrijven over risico’s en verzekerigen is altijd maatwerk.” Ralph de Hart directeur verzekeringen Verzekeringsspecialist in de cumelasector Als brancheorganisatie weten we bij Cumela als geen ander waar je als ondernemer mee te maken hebt, met welk materieel je werkt en welke risico’s hierbij komen kijken. Onze polisvoorwaarden zijn hierop afgestemd, wij denken met je mee en geven altijd een persoonlijk advies op maat. Onze voordelen • Persoonlijk contact met specialisten • Gemak en uitgebreide service • Kennis van de cumelasector • Uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding • Soepele afwikkeling bij schade

Wij weten wat we verzekeren! www.cumela.nl (033) 247 49 60

COMMENTAAR DIRECTIE - ONDERNEMEN MET MENSEN

Veiligheid voor alles? De werkers in onze sector zijn ons grootste kapitaal. Je kunt nog zo’n mooie en indrukwekkende machine met de slimste technieken hebben, maar zonder een vakkundige medewerker doet die machine niets. Het werk voor onze mensen wordt ook steeds ingewikkelder en daarmee ontstaan nieuwe en nog onbekende risico’s. Terwijl we zuinig willen zijn op onze mensen en hen graag gezond willen houden. De afgelopen maanden zijn medewerkers van Cumela samen met ondernemers, mensen van Stigas en de vakbonden druk bezig geweest met het actualiseren van het branchespecifieke RI&E-instrument voor de sector groen, grond en infra. Een stevige klus, want hierbij moeten de nieuwste inzichten over risico’s in het werk en de laatste stand van de wetenschap op veiligheidsgebied worden samengebracht tot praktisch uitvoerbare adviezen voor de werkers in de sector.

HET GAAT OM ECHTE VEILIGHEID IN DE PRAKTIJK, NIET ALLEEN OM HET OP ORDE HEBBEN VAN DE PAPIERWINKEL Als deze branche-RI&E weer wordt erkend, zorgt dat ervoor dat bedrijven met maximaal 25 werknemers die deze RI&E gebruiken de gemaakte inventarisatie niet door een veiligheidskundige hoeven te laten toetsen. Dat bespaart weer mooi. Voor de goedkeuring en het gebruik van de RI&E zijn er wel twee aandachtspunten. Bij wat rondvragen blijkt dat een heel aantal bedrijven in onze achterban geen actuele risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) heeft. Dit is wel een wettelijke plicht voor elk bedrijf dat personeel heeft of anderen bij het werk inschakelt. Dat betekent weliswaar niet onmiddellijk dat deze bedrijven onveilig werken, maar ze hebben de mogelijke risico’s dus niet systematisch in kaart gebracht en ook niet vastgelegd hoe wordt voorkomen dat risico’s tot ongelukken leiden. Wie zuinig is op zijn personeel moet hier wel mee beginnen. Daarbij kun je voordelig gebruik maken van een aanbod voor ondersteuning bij het opzetten van de RI&E door Stigas. Als je de RI&E digitaal uitvoert, is deze zelfs gratis. Ondersteuning op het bedrijf is voor een groot gedeelte al door Colland betaald en kost tot 25 werknemers € 286,-. Pak deze klus in de zomer daarom aan en regel het.

Het tweede aandachtspunt is vooral voor onze overheid. Achteraf is het heel gemakkelijk om te zeggen dat een risico had moeten worden beoordeeld en een boete uit te delen voor het feit dat er een ongeval is gebeurd. In de praktijk wisselen omstandigheden en werkzaamheden zich razendsnel af en is niet alles volledig uit te sluiten. Het gaat om echte veiligheid in de praktijk, niet alleen om het op orde hebben van de papierwinkel. De boetes zouden terecht moeten komen bij de bedrijven die er in de dagelijkse praktijk met de pet naar gooien, niet bij de bedrijven die ergens een vinkje verkeerd hebben staan. Het gaat uiteindelijk om echte veiligheid en niet om de papieren werkelijkheid.

Hans Verkerk, Manager beleid GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET MENSEN - VACATURES

? ?

Ruim duizend mensen gezocht Tekst: Herma van den Pol Foto: Toon van der Stok Illustratie: Marjolijn van Haarlem

STEEDS MEER MOEILIJK IN TE VULLEN VACATURES

Vier van de vijf vacatures in de cumelasector krijgen nu al het stempel lastig in te vullen en dat worden er alleen maar meer, zo blijkt uit onderzoek van Grondig. “We moeten steeds creatiever worden in het werven van personeel”, zegt Jacqueline Tuinenga, beleidsmedewerker sociale zaken bij Cumela. “Wij zoeken ruim duizend mensen, maar andere sectoren ook.”

‘WANNEER ER MEDEWERKERS WORDEN GEZOCHT, GAAT MET MEESTAL OM ÉÉN TOT DRIE VACATURES’ 10

GRONDIG 6 2021

Je kunt er echt niet omheen dat de sector groen, grond en infrastructuur op zoek is naar medewerkers. LinkedIn, facebook en in mindere mate Instagram of gewoon door middel van een advertentie in een lokale krant: ondernemers vragen of je hun team komt versterken. Is die vraag naar medewerkers nu echt zo groot als de vacatures doen geloven of vallen ze gewoon erg op?

FORS AANTAL Een enquête onthult dat de stroom aan vacatures echt het gevolg is van een grote vraag naar medewerkers. Zo zoekt één op de vier bedrijven medewerkers. Wanneer er medewerkers worden gezocht, gaat het meestal om één tot drie vacatures, waarbij het zwaartepunt op twee ligt. Reken je dit door voor alle bedrijven

VACATURES - ONDERNEMEN MET MENSEN

GREEP UIT DE REACTIES “Al jaren ben ik op zoek, maar er is geen machinist te vinden.” “Er is geen ervaren persoon. Er komen zelfs geen reacties.” “Goede kraanmachinisten zijn allemaal aan het werk.” “Velen in de omgeving zoeken mensen voor dezelfde functies.” “Met name lager geschoolde medewerkers zijn lastig te vinden.” “Ze zijn er niet.” “Er is een tekort aan vakmensen.” “Er zijn weinig potentiële kandidaten.”

die bij brancheorganisatie Cumela zijn aangesloten, dan kom je uit op ongeveer duizend openstaande vacatures. Op een totaal van tweeduizend bedrijven is dat een schrikbarende hoeveelheid. De meeste vacatures staan open in het midden en zuiden van het land. “Het verbaast me niet dat ze juist daar veel personeel zoeken”, zegt Tuinenga. “Dat is eigenlijk alweer enkele jaren zo. Tegelijk zie je dat steeds meer bedrijven medewerkers zoeken. Vakmensen worden steeds schaarser, waardoor het ook voor noordelijker gevestigde bedrijven geen vanzelfsprekendheid meer is dat ze kunnen beschikken over voldoende vakmensen.” In reactie daarop hebben sommige bedrijven permanent vacatures uitstaan. Liever een goede medewerker extra dan dat ze er één mislopen. Dient een goede medewerker zich aan, dan krijgt deze doorgaans meteen een jaarcontract en een vijfde van de werkgevers wacht niet af en geeft meteen een vast contract.

STEEDS MEER WERK

‘DE HONGER NAAR MEDEWERKERS WORDT MEDE INGEGEVEN DOOR HET GROEIENDE WERKAANBOD’

De honger naar medewerkers wordt mede ingegeven door het groeiende werkaanbod, stelt Tuinenga. “Onze leden willen graag voldoen aan de groeiende vraag vanuit opdrachtgevers en krijgen daardoor steeds meer werk. Als gevolg daarvan neemt ook de vraag naar medewerkers toe”, zegt Tuinenga. Zij schat in dat de meeste vacatures die je vandaag de dag tegenkomt het gevolg zijn van uitbreiding. Andere oorzaken van het groeiend aanbod van vacatures zijn medewerkers die met pensioen gaan en vervanging van langdurig zieke medewerkers. Weer een andere oorzaak noemt Gina van den Berg, van Wally van de Berg Graafwerkzaamheden: “Een medewerker van ons wil graag minder gaan werken en daar moet vervanging voor komen.” Ondernemers willen met extra mankracht voorkomen dat vaste medewerkers te lange periodes achter elkaar overuren moeten maken, maar proberen vaste medewerkers ook ruimte te geven om vrij te nemen wanneer ze dat willen of nodig hebben. “Wij zijn zuinig op onze medewerkers en het werk is toch nooit af”, zo vat een ondernemer het kort en bondig samen.

MACHINIST GEZOCHT Denk je aan tekorten, dan wordt al snel gedacht aan planners en werkvoorbereiders. Uit onze enquête blijkt dat ook naar die mensen vraag is, maar de meeste behoefte is er toch echt aan kraanmachinisten, al dan niet met specifieke specialisaties. Zo zoekt meer dan zeventig procent van de ondervraagden een machinist, waarbij deze ook nog eens het meest wordt genoemd bij de lastig in te vullen vacatures. Na die functie komen trekkerchauffeur (47 procent), ook af en toe aangevuld met specifieke eisen voor bepaalde werkzaamheden, en grondwerker (43 procent). Met specifieke eisen wordt bedoeld een bepaald certificaat, ervaring met het werken onder bepaalde omstandigheden of het werken met een bepaald type machine. Eén ondernemer geeft aan dat het niet helpt dat personeel niet breed inzetbaar is. “Op bijna elke machine zit een computer. Het is niet meer aankoppelen en rijden, maar ook verstand hebben van computer en machine.” Een functie die nog ontbreekt, maar wel in de topdrie thuishoort, blijkt die van uitvoerder te zijn. Die komt vooral naar voren bij de reacties op de lastig in te vullen vacatures. Wat de uitdaging nog weer groter maakt, is dat cumelabedrijven vaak heel diverse werkzaamheden uitvoeren en daarom ook medewerkers zoeken die heel flexibel zijn en heel diverse werkzaamheden kunnen uitvoeren.

‘WIJ ZIJN ZUINIG OP ONZE MEDEWERKERS EN HET WERK IS TOCH NOOIT AF’

UWV DENKT MEE Lukt het toch om een nieuwe medewerker te vinden, dan is dat in een kwart van de gevallen na vier tot zes maanden zoeken. Op de tweede plaats komt een wachttijd van meer dan twaalf maan-

TOP 8 MEEST GEZOCHTE VACATURES 1. KRAANMACHINIST 2. TREKKERCHAUFFEUR 3. GRONDWERKER 4. MONTEUR 5. WERKVOORBEREIDER 6. VRACHTWAGENCHAUFFEUR 7. CALCULATOR 8. PLANNER GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET MENSEN - VACATURES

den. De verwachting is dat de tijd die nodig is om een nieuwe medewerker te vinden alleen maar zal oplopen. “Juist daarom is het nodig dat ondernemers de werving van medewerkers op een creatieve en innovatieve manier gaan aanpakken. In hun vakgebied zijn ze dat al, maar hierin zijn ze nog redelijk conservatief”, zegt Tuinenga. Zelfs buiten de gebaande wegen zoeken, werkt echter niet altijd meer. “En dan zijn er ook nog zoveel platforms waarop je medewerkers kunt zoeken dat ik door de bomen het bos niet mee ziet”, zegt een ondernemer uit Utrecht. “Zelfs UWV probeert mee te denken en te zoeken.” De kunst is om iemand te vinden die uit het juiste hout gesneden is en het wel in zich heeft om het werk te kunnen doen. “Probeer eens iemand die het niet kan, maar wel wil”, adviseert Tuinenga. “Mogelijk moet je dan de eisen bijstellen en denken dat je het hem wel leert, maar daar staat iemand tegenover die met hart en ziel het werk in de sector belijdt. Realiseer je ook dat de grote diversiteit in werkzaamheden die maken dat we lastig een geschikte medewerker kunnen vinden meteen ook de grootste troef is waarover we als branche beschikken. Voor de medewerker, of dit nu een machinist, trekkerchauffeur of uitvoerder is, is die variatie in het werk een enorm pluspunt.” Dat Tuinenga met deze adviezen komt, is niet zonder reden. “We zijn niet de enige sector op zoek naar mensen. De bouw zit bijvoorbeeld ook te springen om mensen en we vissen allemaal in dezelfde vijver. Daarom moet je misschien eens gaan kijken naar andere vijvers.”

STIJGENDE LOONKOSTEN Een andere trend die in de hand wordt gewerkt door deze ontwikkelingen zijn de stijgende loonkosten. Meer loon betalen, is namelijk veruit favoriet als het gaat om medewerkers aan je te binden. Dat heeft weer tot gevolg dat tarieven en inschrijvingen hoger worden, hoewel daar geen één-op-één-relatie in zit. Dit betekent dan weer dat ondernemers er zelf op toeleggen en de marges kleiner worden. Daar tegenover staat een groep bedrijven die echt vertrouwen heeft dat juist de kleinschaligheid in de sector een troef is. Een goede werksfeer, aandacht voor de persoon en goede secundaire arbeidsvoorwaarden worden allemaal genoemd en zijn daar onderdeel van. “Zorg dat je bedrijf een goed imago heeft, ook op het gebied van werkgeverschap”, adviseren de ondernemers. “Uiteindelijk is een loonsverhoging zo weer vergeten”, zegt Tuinenga. “Maar een werkgever die een kopje koffie met je meedrinkt en meedenkt niet.”

Ondernemers zoeken steeds andere vormen om mensen voor de bedrijfstak te vinden. En als het lukt, plak je er gewoon een sticker overheen. met de volgende vacature.

‘UITEINDELIJK IS EEN LOONSVERHOGING ZO WEER VERGETEN’

ZZP’ER WORDEN ONTMOEDIGEN

DUURDERE ZZP’ERS

‘DE BOUW ZIT BIJVOORBEELD OOK TE SPRINGEN OM MENSEN EN WE VISSEN ALLEMAAL IN DEZELFDE VIJVER’

GRONDIG 6 2021

De zoektocht naar medewerkers heeft zijn weerslag op de ontwikkelingen in de sector. Zo blijkt dat bedrijven een mix van maatregelen inzetten om het gat te dichten en daar hoort onder andere de inzet van zzp’ers bij. Die worden, zo blijkt later uit de antwoorden, ook nog eens tegen meer geld ingehuurd. Na de inhuur van zzp’ers kiezen bedrijven er veelal voor om een collega in te schakelen wanneer er werk is waarvoor ze zelf geen medewerkers hebben. Daarna spant het erom: medewerkers over laten werken of er toch voor kiezen om het werk voorbij te laten gaan. Overigens blijken ondernemers er ook vaak voor te kiezen om zelf meer uren te gaan maken. Een relatief kleine groep neemt het drastische besluit om werkzaamheden af te stoten. Op zich kan specialisatie een positief effect hebben, maar gaan meer bedrijven die trend volgen, dan kan dat uiteindelijk een uitholling van de sector gaan opleveren. Er zijn minder, maar grotere bedrijven waaruit opdrachtgevers kunnen kiezen.

“Het is jammer dat het steeds vaker nodig is om zzp’ers in te huren”, zegt Tuinenga en dat zeggen ook de ondernemers die we hierover spraken. Het resultaat van de vraag naar zzp’ers is namelijk dat er steeds meer geld moet worden betaald om gebruik te kunnen maken van hun diensten. Dat zien ook de vaste medewerkers en de jonge, net opgeleide medewerkers. Die kiezen er mede daardoor al snel voor om voor zichzelf te gaan werken. Allemaal communicerende vaten die maken dat werkzaamheden steeds duurder worden. “Maar wat moet een ondernemer dan? Je hebt een werk dat je graag wil doen, geen medewerkers, maar wel een zzp’er die voor bijvoorbeeld € 10,- per uur meer dat werk wil doen. Dan ga je daarin mee”, zegt Tuinenga. “Steeds vaker krijg ik van ondernemers de vraag of hun medewerker als hij zzp’er wordt een aantal dagen voor hen kan blijven werken. Het antwoord: dat kan niet, maar pas wanneer ik dat zeg, voelen ze zich sterk genoeg om dat tegen de medewerker te zeggen. Nog belangrijker: geef bij je medewerker aan dat hij daarna ook zelf verantwoordelijk is voor zijn pensioen en arbeidsongeschiktheid”, aldus Tuinenga. Een boodschap die vaak niet landt, maar toch geeft ze het dringende advies om het wel te melden en vooral de keus om zzp’er te worden te ontmoedigen.

Machines voor professionals ! Krukasspitmachines Alle lagers met oliebadsmering Nieuw : HD oliekeerringen Krukas deelbaar bij iedere spade Optie: hefinrichting voor kopeg of frees Walterscheid aftakas met nokkenkoppeling Laag vermogensbehoefte

G- 1 9 0

Overtop frezen

Lothar-P/500

In één keer onderwerken van oude graszoden Hydraulisch verstelbare pennenrekken Hydraulische klepverstelling Resultaat mooi zaaibed Oude zoden in één keer weg In werkbreedtes van 1 tot 7 meter

Bieslook 15

gerard.zweers@argi.nl

www.argi.nl

6942 SG DIDAM

06-53236180

like ons op facebook

KAWECO RADIUM HOGE LOSCAPACITEIT PERFECTE DOSERING KWALITEITSCOMPONENTEN CONISCHE OPBOUW LANGE LEVENSDUUR MEERWAARDE IN HET VELD

WWW.KAWECO.COM

Nick Selman

+31-(0)655898725

Radium 26 juli.indd 1

12-7-2021 09:31:39

• SPECIALIST IN BRANDSTOFSYSTEMEN • INJECTOREN, BRANDSTOFPOMPEN EN ROETFILTERS

sel Uw die

ist! special

• PREMIUM RUILPROGRAMA • TESTEN EN DIAGNOSE BOSCH - DELPHI - DENSO - HJS - VDO - STANADYNE - YANMAR

ONDERNEMEN MET MENSEN - ONDERNEMERSLESSEN

‘Wij hebben personeel dat het kan regelen’ Tekst en foto’s: Herma van den Pol

FREEK EN MIRIAM LEENDERS, LEENDERS LOONBEDRIJF

Door er regelmatig een aantal dagen tussenuit te gaan, zorgen Freek en Miriam Leenders ervoor dat ze echt even tot rust komen. De stress is dan weg en er is even alle tijd voor elkaar. “We zijn dan even geen Leenders Loonbedrijf”, zegt Miriam daarover. Ze zorgen goed voor elkaar, maar hebben ook alle aandacht voor hun medewerkers.

MAAK TIJD VOOR ELKAAR

‘WE HEBBEN AF EN TOE ECHT EVEN ONTSPANNING NODIG OM HET THUIS RECHT TE HOUDEN’

LES 1

Freek: “We hebben af en toe echt even ontspanning nodig om het thuis recht te houden. Toen ik met de kraan begon, werkten we nog met een bouwvak. Niet dat het bedrijf dan helemaal dichtging, maar we konden wel dagjes weg. Dat gaat nu niet meer. Het wordt elk jaar drukker.” Miriam: “Het bedrijf kent heel drukke en heel rustige tijden. Als we van rustig naar druk gaan, moet ik altijd even wennen, maar ook als we dan weer van druk overgaan naar rustig. Zitten we in een drukke periode, dan bel ik soms Freek maar op, want alleen zo kan ik het ergens over hebben met hem. Thuis zit dan vaak de ene klant na de andere klant weer te wachten. We wonen bij het bedrijf, dus zelfs als je niet op het kantoor zit, weten ze je te vinden.” Freek: “Op een bepaald moment in het jaar is de maat even vol. Vaak zeg ik dan dat tegen Miriam dat ik even weg wil en vervolgens gaat Miriam op zoek naar een leuk hotel. Als we weg zijn, komen we echt even aan elkaar toe en kunnen we het ergens over hebben.” Miriam: “Ik zeg nog wel eens: ik hoef helemaal niet weg, maar als we dan weg zijn, vind ik het heel fijn dat ik even niets hoef. Vorig jaar zijn we uiteindelijk vijf keer weg geweest.” Freek: “We gaan dan soms langs bij bekenden, we gaan fietsen en een beetje rondsnuffelen, het veldwerk bekijken, eten en bijslapen. Echt even de stress kwijtraken.”

GOED PERSONEEL GEEFT VRIJHEID

LES 2

Freek: ”Ik heb er geen moeite mee om het bedrijf aan mijn personeel over te laten als we weggaan. We hebben goed personeel dat het kan regelen.

GRONDIG 6 2021

Een medewerker neemt dan de telefoon mee. Hij kan ook alles regelen en kent de boeren.” Miriam: “Gerard, de bewuste medewerker, werkt alweer dertien jaar voor ons en kan Freek in het veld vervangen. In het verleden bleef dan het papierwerk liggen, maar nu onze dochter steeds meer op het bedrijf meehelpt, is dat niet meer zo. Ik hoef dan niet daarna nog twee weken aan werk in te halen.” Freek: “We gaan op vakantie wanneer het kan. We kijken dan wat er op het bord staat en wie er verder weg is en als het kan, gaan we.” Miriam: “Toen we kleine kinderen hadden, planden we de vakanties ruim van tevoren, maar nu is dat niet meer nodig. Dat we op vakantie kunnen, komt mede doordat we er alle vertrouwen in hebben dat het bedrijf door blijft gaan en dat onze medewerkers weten wat ze doen.” Freek: “We geven ze goede instructies en we weten uit ervaring dat ze die opvolgen en zich niet laten verrassen door bijvoorbeeld een controleur. Ik heb pas een enkele keer meegemaakt dat ze me belden voordat ik in het vliegtuig naar huis stapte om te vragen hoe laat ik zou landen, want ze hadden me echt nodig.”

LES 3

ZET DE TELEFOON UIT EN LAAT DIE THUIS

Freek: “Als het vakantie is, gaat de telefoon uit en blijft hij op kantoor liggen. Alleen de telefoon van Miriam gaat mee op vakantie. We hebben dat ook echt even nodig om tot rust te komen, want vaak bevinden we ons midden in de strijd en het wordt elk jaar drukker. Binnen ons bedrijf zijn dan ook alle disciplines vertegenwoordigd: grondwerk, agrarisch loonwerk, containerverhuur en mestdistributie.” Miriam: “Als we weggaan, zijn we even geen Leenders Loonbedrijf, maar gewoon Freek en Miriam.

ONDERNEMEN MET MENSEN

WIE ZIJN FREEK EN MIRIAM LEENDERS? Freek begon in 1996 als zelfstandige op de kraan. Wel was het voor hem meteen al helder dat hij uiteindelijk zijn bedrijf wilde uitbouwen tot een agrarisch loonbedrijf. Voor hij voor zichzelf begon, was hij al meer dan tien jaar werkzaam in het loonwerk. Nadat hij met Miriam trouwde, duurde het niet lang of zij kwam ook in bedrijf werken, waar ze zich vooral met personeelszaken en certificering bezighoudt. Doordat het woonhuis naast het loonbedrijf staat, zijn ze dagelijks betrokken bij het bedrijf, dat elk jaar opnieuw meer werk weet te verzetten en steeds weer nieuwe werkzaamheden kan toevoegen aan het portfolio. In totaal werken er nu dertien vaste medewerkers.

Wanneer we aan het werk zijn, worden er lange dagen gemaakt. Daarbij is ’s nachts tot twee uur doorgaan geen uitzondering is en vaak zit Freek dan ’s ochtends om zes uur alweer op de trekker.” Freek: “Van het op vakantie gaan, krijg ik nieuwe energie. Ook zie je dan wat er te koop is en hoe anderen het doen. Zo hebben we bijvoorbeeld een heel mooie reis door Canada gemaakt en zijn we daar het veld in geweest. Dat was toch wel de mooiste vakantie die we hebben gehad.” Miriam: “We zijn toen ook bij Van Bakel gaan kijken. Dat was de enige keer dat ik niet meer naar huis wilde. Die rust was geweldig. We zijn ook al meerdere keren naar Italië geweest en afgelopen jaar zijn we naar diverse provincies in Nederland geweest.” Freek: “Soms combineren we wat. Zo had ik mijn oude Vervaet aan een bedrijf in Friesland verkocht. Een mooie aanleiding om daarheen te gaan en die te gaan bekijken. We waren er toen nog geen vijf minuten of daar reed hij.”

LES 4

BLIJF JE VERBAZEN OVER JE EIGEN BEDRIJF

Miriam: “Wanneer we een paar dagen of langer weg zijn geweest, merken we echt dat we weer meer kunnen hebben. Je draagkracht is dan weer veel groter geworden.” Freek: “Ik word ook altijd weer op een positieve

manier verrast door het werk dat we doen. Pas dan zie je hoe onvoorspelbaar je bedrijf is. Je bent dan weg en komt terug, waarna je hoort wat er is gedaan is en dan bij jezelf denkt: o, moest dat ook nog? Ons werk is heel erg seizoensgebonden en afhankelijk van het weer en varieert daardoor heel erg. Zo kan het gebeuren dat ik voordat we weggaan bedenk: dit en dat zal er moeten gebeuren. En dan komen we terug en zijn er heel andere werkzaamheden verricht. Ik ben trots op alles wat we doen. De andere kant is dat je met werk niet te veel vooruit kunt plannen; je weet niet wat je morgen gaan doen.”

WEET AAN HET EINDE VAN DE MAAND WAAR JE STAAT

LES 5

Freek: “In het begin had ik één personeelslid dat op vakantie ging en de rest bleef hier rondhangen. Dat is nu niet meer zo. Nu willen ze allemaal op vakantie.” Miriam: “Dat komt ook omdat ze nu vaak een vrouw en gezin hebben. Dat verandert wanneer werknemers ouder worden. Wij hebben nu niemand die overslaat, waarbij de één een voorkeur heeft voor wintersport en een ander voor een zomervakantie, maar iedereen gaat. We hebben zelfs een personeelslid dat in november een aanGRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET MENSEN - ONDERNEMERSLESSEN

‘IK HEB ER GEEN MOEITE MEE OM HET BEDRIJF AAN MIJN PERSONEEL OVER TE LATEN ALS WE WEGGAAN’

tal weken naar Mexico gaat. Ik weet niet of dat ermee te maken heeft dat wij zelf ook gaan, maar we hebben wel een afspraak met onze medewerkers dat er maximaal tien vakantiedagen mogen worden meegenomen naar het nieuwe jaar. Sowieso betalen we de atv-dagen meteen aan het begin van het jaar uit. Ook hebben we de afspraak dat overuren aan het einde van elke maand worden uitbetaald. Tijd-voor-tijd werkt voor ons niet. Zelfs in de wintermaanden wordt er al snel te veel gewerkt. Door het zo te doen als we nu doen, weten we aan het eind van de maand precies waar we staan. Met parttimers hebben we de afspraak dat ze elke maand een zelfde aantal uren krijgen uitbetaald en dan werken ze de ene maand wat meer en de andere wat minder. We kiezen voor een vorm die ons de meeste rust geeft.” Freek: “Naarmate er meer agrarisch loonwerk bij komt, wordt het steeds drukker. Anders dan veel cumelabedrijven zijn wij juist veranderd van een puur grondverzetbedrijf in een bedrijf met agrarisch loonwerk, mestdistributie en containerverhuur en nog steeds zien we dat het werk zich ontwikkelt. We draaien zelf volop mee, maar weten daardoor ook dat op het goede moment rust belangrijk is.” Miriam: “Je moet ook mee met je tijd. Jonge mensen hechten waarde aan hun weekend en willen ook wel eens vrij. Dat moet dan kunnen. Nu heeft onze vaste medewerker die ons doorgaans vervangt net een baby gekregen en geboorteverlof. Ook dat hoort erbij. Je moet daar als bedrijf in meegaan en zo met je tijd meegaan.”

HOU HET BEDRIJF IN BEWEGING

LES 6

Miriam: “Sinds begin dit jaar staat de cao het ons

GRONDIG 6 2021

toe om gebruik te maken van een contract voor een 40-urige werkweek. Daar hebben we meteen gebruik van gemaakt en alle contracten omgezet van 38 naar 40 uur. Dat scheelt toch weer. Iets anders waardoor het werk gemakkelijker wordt, is de hulp van onze dochter Anke. Zij is van plan op termijn het bedrijf over te nemen en gaat nu langzaam aan steeds meer meehelpen. In eerste instantie gaat het dan vooral om mijn werk en op termijn een stukje planning.” Freek: “Het bedrijf blijft in beweging, hoewel we geen plannen hebben om verder uit te breiden, maar je weet maar nooit. We hebben nu dertien medewerkers en die kunnen het werk maar net aan. We hebben de laatste jaren ons best gedaan om ons personeel beter te benutten, waardoor er dan toch een moment komt dat er meer personeel moet komen of je beslissingen in het werk moet gaan nemen. Zo ontwikkelt het bedrijf zich elke keer verder. We proberen steeds wat uit. Zo hadden we een paar jaar geleden nog een stukje aardappelen. Als het werkt, gaan we ermee door en anders niet.”

ER ZIJN ALTIJD KANSEN TE VINDEN

LES 7

Miriam: “Door corona was iedereen vorig jaar toch meer thuis en wilden de medewerkers ook altijd werken. Er was bijvoorbeeld op zondag toch niets te doen, dus wilden ze graag werken. Tegelijk hadden we minder gras en hebben we meer beregend. De keerzijde was echter dat de boerenzonen meer thuis waren en meehielpen, waardoor boeren werk zelf zijn gaan doen. Dat zal nu weer anders worden en dus moeten we ook weer gaan kijken hoe dat gaat uitpakken.”

‘IK WORD OOK ALTIJD WEER OP EEN POSITIEVE MANIER VERRAST DOOR HET WERK DAT WE DOEN’

INNOVATIVE | SUSTAINABLE | TECHNOLOGY

LOOKING FOR A SOLUTION TO CONTROL WEEDS AND DESICCATE POTATO HAULM WITHOUT ANY RESIDUE? POWERED BY

VISIT US AT POTATO EUROPE 1-2 SEPTEMBER

www.nucrop.com

ONDERNEMEN MET MENSEN - STERK WERK

FRANK SLOTS MINI-LOONWERK, KESSEL Frank Slots Mini-loonwerk is gespecialiseerd in groenonderhoud en grondbewerking met minitrekkers. Na een aanloopperiode van drie jaar runt Frank het bedrijf sinds 2013 fulltime. Hij voert de werkzaamheden samen met zijn broer Sef uit en huurt in pieken wat los personeel met dezelfde ‘werkgenen’ in. Zijn vriendin Lian doet het papierwerk. De werkzaamheden bestaan in het voor- en najaar voornamelijk uit de aanleg van gazons, het

GRONDIG 6 2021

doorzaaien, beluchten en verticuteren van gazons in parken, weides en sportvelden, de biologische bestrijding van engerlingen, het inzaaien van taluds en het inzaaien van bloemenmengsels. In de zomer is hij vooral bezig met het machinaal snoeien van hagen en het maaien van bermen. Frank Slots Mini-loonwerk werkt voornamelijk voor professionele opdrachtgevers, zoals hoveniers, gemeenten en collega-cumelabedrijven.

STERK WERK - ONDERNEMEN MET MENSEN

Focus op de professionele markt Tekst: Gert Vreemann Foto’s: Twan Wiermans, Frank Slots

FRANK SLOTS MINI-LOONWERK, KESSEL

Wat begon met hier een tuintje inzaaien en daar een heggetje snoeien, heeft zich heeft ontwikkeld tot een volwaardig loonbedrijf, dat alleen nog maar voor professionele opdrachtgevers werkt. Frank ziet daar de beste mogelijkheden voor zijn bedrijf, dat in machine-uitrusting en dienstverlening meegroeit. Alles met kleine machines heel goed doen, dat blijft zijn ding. “Het zit wel eens mee”, zou de één achteraf zeggen. “Fingerspitzengefühl” zullen onze oosterburen het noemen. Hoe je het achteraf ook uitlegt, Frank Slots heeft afgelopen najaar de juiste beslissing genomen door te investeren in deze ‘MF Boomer’ met Dabekausen-mulchdek voorop voor het knippen van heggen in combinatie met een Matev-opvangbak achterop. Frank, die het bedrijf leidt en nu ook zelf dagelijks op pad is met deze combinatie, is op de foto samen met een tweede combinatie heggen aan het knippen bij het Limburgse Beek. “We werkten destijds met een Dabekausen-deck in achteropbouw zonder opvang, zoals hier voorop rijdt. We kregen van een belangrijke opdrachtgever te horen dat er voor dit jaar schonere motoren zouden worden geëist. Ik heb toen besloten deze combinatie aan te schaffen”, aldus Frank. Opvallend, omdat het beleid van een aantal grote opdrachtgevers was dat ze bewust het fijngesnipperde snoeisel lieten liggen, omdat dat ecologisch gezien beter was.

FLINKE STAP Frank had zelf meerdere malen gezien dat dergelijk maaisel bij hevige plensbuien wegstroomt en op lage plekken tot verstoppingen van het riool leidde. Daarom besloot hij te investeren in de nieuwste snoeicombinatie zoals importeur Dabekausen die levert, met de McConnel in frontaanbouw met afzuiging en aan de achterkant de hydrauliekunit met daarboven de opvangbak. Het

Voor het beste inzaairesultaat voert Frank Slots de complete bodembewerking en -verbetering uit. Denk daarbij aan het inwerken van compost met de overtopfrees.

liefst had hij een Massey Ferguson gehad, maar daarvan bleek de vooras niet vrijgegeven voor deze belasting. Dus werd het deze unieke ‘MF Boomer’ met voorasafstempeling. “Ik had het gevoel dat ik hiermee zou gaan scoren”, zegt Frank. Hij heeft daarnaast een aparte hydrauliekunit van een oudere McConnel in achteraanbouw voor de keren dat de opvang niet gewenst of vereist is. De afgelopen winter stond ineens in bestekken dat het snoeisel bij het snoeien van hagen wel direct moet worden afgevoerd. De combinatie is al tot ver in de zomer volgepland. “Ik haast me niet, ondanks het grote werkaanbod. Het goed doen staat voorop, zeker nu met de volle hagen, want dat is wat opdrachtgevers verwachten. Mijn roots liggen in het loonwerk. Het werk blijft mij trekken en ik vind het belangrijk het zelf te blijven doen om de kwaliteit te kunnen leveren die ik nastreef.”

‘DAT JE VOOR EEN TON AAN MACHINES BIJ JE HEBT, ZIEN VEEL PARTICULIEREN NIET’

GELEIDELIJK INGESTAPT

Biologisch bestrijden van engerlingen met nematoden doet Slots met een Vredo-doorzaaimachine met doseringsunit.

Frank heeft het mini-loonwerkbedrijf langzaam opgezet. Dat was goed te regelen met zijn toenmalige werkgever. Acht jaar geleden had hij zoveel werk dat hij geheel zelfstandig door kon. Hij koos er bewust voor zich te specialiseren en te beperken tot werkzaamheden voor de kleine trekkers. Frank GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET MENSEN - STERK WERK

‘IK VIND HET BELANGRIJK HET WERK ZELF TE DOEN OM DE KWALITEIT TE KUNNEN LEVEREN DIE IK NASTREEF’

zet in op een hoge kwaliteit. Hij heeft daarom ook zeven formaten minitrekkers staan in combinatie met een breed assortiment aan machines. “Ik wil voor elk werk met de best passende combinatie voorrijden. Daarom hebben we verschillende breedtes zaaimachines, doorzaaiers, spitters, kilverbakken en frezen staan”, aldus Frank. Hij geeft aan dat dit wel keuzes heeft gegeven voor zijn bedrijfsvoering. “Als ik gazon vernieuw, doe ik in de regel alles. Dat wil zeggen de complete bodembewerking met eventueel een reparatiebemesting. Ik frees of spit daarbij gericht, zodat ik na het egaliseren een gelijke bouwvoordikte hou, waarbij het gefreesde gras niet meer bovenkomt. Daarna rij ik volvelds aan en zorg ik dat er een goed zaaibed ligt, waarbij de grondgesteldheid overal gelijk is”, legt Frank uit. Hij geeft aan dat dit wel consequenties heeft voor de bedrijfsvoering. “Ik ga zelf het gesprek aan en bekijk de situatie ter plekke, zodat ik de juiste werkwijze kan afspreken. Dat kost tijd. Tijd die de klant daarna terugverdient door een beter resultaat”, aldus de ondernemer. Als ze zich niet kunnen vinden in zijn aanpak cancelt Frank het liefst de opdracht.

KEUZES MAKEN De afgelopen jaren heeft Frank ervaren dat deze werkwijze goed past bij professionele opdrachtgevers, zoals hoveniers, gemeenten en collega-cumelabedrijven. “Die snappen de werkwijze en kennen de kosten van aan- en aflooptijd en regelwerk”. Frank merkte steeds vaker dat dit bij particulieren wat moeilijker ligt. “Die snappen niet dat het veel tijd vergt om een vrachtwagen vol te laden en alle benodigde machines erheen te rijden en tellen ge-

Frank voert desgewenst ook bijkomende grondverzetklussen uit. Hiervoor heeft hij een tweetons minigraafmachine in combinatie met een compacte gronddumper.

sprekken vooraf ook niet mee. Die rekenen eigenlijk alleen die paar uur dat je er bent. Dat je voor een ton aan machines bij je hebt, zien ze niet”, stelt hij vast. Franks ervaring is dat er dan in veel gevallen beter samen te werken is met de plaatselijke hovenier die de particulier als klant heeft. “De hovenier neemt het werk aan, voert de gesprekken en besteedt het aan ons uit.” Frank heeft ook al ervaren wat er kan gebeuren als het resultaat niet zo is als vooraf gedacht door de particulier. “Wij informeren de klant over de nazorg van het ingezaaide gras en controleren dit periodiek. De klant is zelf verantwoordelijk voor de het op de juiste manier uitvoeren van onze tips en adviezen. We hebben de afgelopen droge jaren meegemaakt waarbij ingezaaid gras niet het resultaat opleverde dat de klant verwachtte, die dit op ons probeerde te verhalen”, aldus Frank. Dergelijke zaken hebben hem geholpen met de beslissing om afscheid te nemen van het direct werken voor particulieren. “Wij werken vanaf dit jaar voor professionele bedrijven. Dat past het best bij onze bedrijfsfilosofie en daarmee kunnen we onze kwaliteitsfilosofie het beste verkopen.”

SLOTS MACHINES In de wintermaanden runt Frank Slots de aparte tak Slots Machines. Deze machinehandel richt zich op dezelfde machines voor minitrekkers als waarmee hij zelf werkt. Frank koopt in en verkoopt ze via de eigen website www.slotsmachines.nl. Hij inspecteert ze grondig en geeft een heldere beschrijving van de toestand. Die handel loopt goed, getuige het hoge aandeel ‘verkocht’ op de site. Volgens Frank komt dat doordat er nogal wat particulieren of medewerkers van bedrijven zijn die denken even een lucratieve poot mini-loonwerk op te zetten, maar er na enige tijd achter komen dat het bedienen van kleinschalige, vaak particuliere klanten toch te weinig oplevert. Frank koopt dergelijke machines weer in en verkoopt ze door.

GRONDIG 6 2021

VERHUUR VAN BOUWVOERTUIGEN

TE HUUR PER DAG/WEEK/MAAND Groenekan T. 088 625 96 00 | Zwolle T. 088 625 96 70 | www.veldhuizen.nl | verhuur@veldhuizen.nl

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - PROFILEREN

Meedenken en plannen Tekst: Toon van der Stok Foto’s: Van der Stok, Quartel

KLAAS QUARTEL LOON- EN TRANSPORTBEDRIJF VERLAAGT KASBODEM IN VIER HECTARE KAS

PROJECT: VERLAGEN TEELTBODEM KAS SENZARO

GRONDIG 6 2021

OPDRACHTGEVER:

AANNEEMSOM:

SenZaro

Het werk is in regie uitgevoerd vanwege de grote onzekerheden vooraf. De totale kosten bedragen zo’n € 3,50 à € 4,per vierkante meter

IN SAMENWERKING MET: Welvreugd, Gebr. Noordam Transport en Van Oosten Drainage

PROFILEREN - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

De opdracht klonk simpel: vier hectare kas zestien tot zeventien centimeter afgraven en voorzien van nieuwe leidingen en kabels. De praktijk was een stuk lastiger, want hoe doe je dat een beetje efficiënt in een bestaande kas en dan ook nog zo snel mogelijk? De planten voor de volgende teelt waren namelijk al besteld.

WERKZAAMHEDEN: In vier hectare kas de bodem zestien tot zeventien centimeter verlagen, aanbrengen van nieuwe drainage en kabels voor stroomvoorziening en grond egaliseren en teeltklaar maken.

MATTHIJS QUARTEL VAN KLAAS QUARTEL LOON- EN TRANSPORTBEDRIJF: “Voor ons zijn dit de bijzondere projecten die het werk leuk maken. Je moet anders kijken en het gaat vooral om meedenken en plannen. Daar hou ik van.”

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - PROFILEREN

‘HET WAS EEN BEHOORLIJKE LOGISTIEKE PUZZEL. DE NIEUWE PLANTJES WAREN AL BESTELD’

Een normaal cumelabedrijf draait er zijn hand niet voor om: een perceel van vier hectare ongeveer zestien tot zeventien centimeter afgraven en de grond afvoeren. Dat is anders als het gaat om een kas, waarbij je in de bestaande bebouwing de grond moet verwijderen. Voor Matthijs Quartel van Klaas Quartel Loon- en Transportbedrijf was het dus wel een uitdaging toen hij vorig jaar die vraag kreeg. Er was door de kweker al een voorzichtige planning gemaakt hoe dat allemaal zou kunnen, maar hoe doe je dat als je moet werken in een kas waarin de hoogte beperkt is en waar je dus niet met een grote kraan in kunt om de grond op te scheppen? Uitrijden met een minishovel was geen optie, want dat zou veel te lang duren. “Het moest dus anders”, vertelt Matthijs. “Het moest namelijk hoe dan ook snel, omdat de kweker de kas zo kort mogelijk leeg wilde hebben staan. We zijn toen gaan meten en kijken wat er wel zou kunnen. Uiteindelijk bleek dat als we met lage containerbakken gingen werken, we deze precies in de kas konden laden. Daarvoor was het wel nodig dat de grond in de rijbaan twintig centimeter werd afgegraven. Dan hadden we precies voldoende ruimte om een bak af te zetten of te laden.”

VIER OPENINGEN Om in de kas te komen, werd op drie plaatsen een opening in de gevel gemaakt. Daardoor kon de kas in vier blokken worden opgedeeld en kon er per blok grond worden uitgereden. Elk blok had zijn eigen opening, op blok twee en drie na, want die gingen samen door één opening. Daarvoor moest wel het middenpad worden overgestoken, waaronder ook de afvoerband liep. “Daar durfden we niet overheen te rijden, want een betonpad is niet berekend op een veertig ton zware vrachtwagen. Met behulp van draglineschotten hebben we daar dus weer een brug gemaakt.”

‘HET GAAT ONS OM DE KWALITEIT, NIET OVER DAT UURTJE MEER OF MINDER’

GRONDIG 6 2021

In de kas kwamen de blokken kap voor kap leeg. In de chrysantenteelt wordt één vak per dag geoogst. “Daardoor was het een hele puzzel om de start van elk vak zo te kiezen dat we efficiënte werkdagen hadden, maar nog wel de pootdatum gingen halen”, vertelt Matthijs. Het uitrijdwerk gebeurde in samenwerking met collegabedrijven, zoals Welvreugd, dat met een kleine bulldozer de grond vanaf de randen naar het middenpad schoof. Daar werd telkens een container neergezet door Noordam Transport, die de negentons kraan dan vol kon draaien. Er werd daarbij continu met drie auto’s heen en weer gereden naar de plaats waar de grond kon worden gestort. Per dag konden zo ongeveer 35 containers worden verwerkt.

LOGISTIEKE PUZZEL Na het wegscheppen van de grond wachtte echter nog een groot aantal werkzaamheden, want in de grond moesten extra stoomdrainageleidingen komen, nieuwe drainage, CO2 en extra kabels voor de verlichting. Dit omdat de nieuwe Lysanthus-teelt waar de tuinder na de verbetering mee zou starten extra licht nodig heeft. “Het was een behoorlijke logistieke puzzel. De nieuwe plantjes waren al besteld, dus er was niet veel ruimte voor uitloop. We hebben samen met de kweker vooraf en tijdens het project veel zitten puzzelen om een goede planning te maken. We hadden graag een weekje extra gehad, maar volgens de opdrachtgever zou het werk dan zo worden ingedeeld en uitgevoerd dat de planning uiteindelijk net zo krap zou worden, dus moesten we het zo maar proberen.” Voor Klaas Quartel Loon- en Transportbedrijf behoort deze klus tot de bijzondere werkzaamheden die het naast zijn reguliere werk doet. Dat bestaat bijna dagelijks uit het spitten en frezen van een kas als voorbereiding voor een nieuwe teelt, maar ook het krijten van een kas of juist het schoonmaken daarvan. Bij het aanpassen van deze kas moest dat werk dus ook nog gebeuren om te zorgen dat de grond weer helemaal egaal was voor de volgende teelt. “We doen dat door de grond in alle mogelijke richtingen los te maken en daarna te spitten en te frezen. Het doel is een zo egaal mogelijke bodem, zodat je weinig verschil in groei krijgt. In de kas lijkt dat uitstekend gelukt. In een groot deel waar planten groeien, staan deze er zeer egaal op. We hebben ook geen klachten gehad”, glimlacht Matthijs.

DAGTARIEVEN Vanwege het complexe karakter van het werk kon Quartel vooraf geen vaste prijs maken. “Het was vooraf veel te onduidelijk of alles wat we hadden afgesproken ook zou werken. Omdat we ook geen gedoe willen over uren en wachttijden zijn we dagtarieven overeengekomen. Dat is een stuk overzichtelijker dan uurtarieven en bovendien kijken we niet op een uurtje meer of minder. We maken het werk voor die dag gewoon af en willen geen discussie over tarieven. Natuurlijk moet het werk worden betaald, maar het gaat ons over de kwaliteit, niet over dat uurtje meer of minder. Dat is de basis van onze bedrijfsfilosofie. Wij doen het werk goed en zien daar ook op toe. Liefst een gang extra dan twijfels of het in orde is. Zo hebben we dit werk ook aangepakt en met succes. Inmiddels draait het bedrijf namelijk weer volop en is de productie dik in orde.

PROFILEREN - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

1 CONTAINERS LADEN Voor de machinist was het continu oppassen dat hij niet te hoog ging met zijn kraan.

2 GROND AFVOEREN Alle grond werd in containers geladen en zo met vrachtwagens afgevoerd.

3 ALLES IN DE RIJPLATEN Het hele rijpad en een deel van de weg bij de kas was afgezet met rijplaten om zo schade aan de weg te voorkomen.

4 NIEUWE KABELS INGRAVEN In elk vak moesten ook nieuwe leidingstraten komen om de kas te kunnen voorzien van extra verlichting.

5 AANLEGGEN STOOMDRAINAGE Naast de extra stroomleidingen is de hele kas ook voorzien van nieuwe stoomdrainage. Dat werk gebeurt na het afgraven van de grond, maar wel voor de nieuwe grondbewerking.

6 SAMEN PLANNEN EN TEKENEN Werktekening op z’n Westlands. In het perceel liggen in de lengterichting de stroomkabels, terwijl daar dwars op de drainagepijpen liggen. De stoomdrainage ligt dan weer in de lengterichting.

7 OPENING IN GEVEL In een zijgevel van de kas is een opening gemaakt waar de auto’s doorheen konden. Voor de teelt die nog gaande was, had dit wel een negatief effect, omdat het in de kas veel kouder werd.

8 EERSTE TEELT GEOOGST Inmiddels is in het eerste vak al weer de tweede teelt van de Lysanthus bezig. Het gewas dat er staat, is erg egaal en je ziet nauwelijks plekken waar de groei wat achterblijft.

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - HET BESTE VAN CUMELA.NL

Het beste van Cumela.nl/nieuws

DAGELIJKS NIEUWS VAN EN VOOR DE CUMELASECTOR

NIEUWE AGRI-VERREIKERS VAN BOBCAT EN MASSEY FERGUSON

KRAMPE MET DRIE-IN-ÉÉN-ACHTERKLEP Op wens van Deense klanten introduceert kipperfabrikant Krampe een drie-in-één-achterklep. Deze kan pendelen en zwenken en is uitgerust met de in Denemarken bekende Sörling-achterklep. Daarmee kan verder naar achteren worden gelost, vergelijkbaar met een asfaltsnip. In Denemarken worden dergelijke kippers vaak ingezet, onder meer voor het transport van machines en het jaarlijks aanvullen van halfverharde wegen. Een kipper met een achterklep waarmee dat allemaal mogelijk is, past daarbij.

GRONDIG 6 2021

Onlangs introduceerde Bobcat de nieuwe Stage V-R-serie agri-verreikers. Massey Ferguson introduceert nu zijn nieuwe TH-serie verreikers. Ze worden beide bij Bobcat gebouwd en vertonen dus grote overeenkomsten. Het gaat om compacte en grotere modellen met hefhoogtes tot 7,50 meter en een hefkracht tot 4,3 ton. De nieuwe Bobcat R-serie agri-verreikers met Stage V-motoren bestaat uit de compactere modellen TL26.60, TL30.60 en TL30.70 en de grotere TL35.70, TL34.65HF, TL38.70HF en TL43.80HF, met hefcapaciteiten van 2,6 tot 4,3 ton. Bij Massey Ferguson gaat het om zes modellen.

ZÜRN TOP CUT COLLECT Homburg Holland importeert de Zürn Top Cut Collect-onkruidverzamelaar. Deze snijdt de onkruidtoppen net boven het hoofdgewas af en verzamelt de onkruidzaden in de trechter. De machine werkt zo voorzichtig mogelijk om alle zaden te verzamelen. Transportbanden transporteren de onkruidzaden naar een opvangbak met hoogkipsysteem. Volgens de fabrikant is zo tot veertig procent van de onkruidzaden voor de oogst te verwijderen.

HET BESTE VAN CUMELA.NL - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

DAF’S NIEUWE GENERATIE XF, XG EN XG+ DAF heeft de nieuwe Europese regelgeving benut om trucks langer te maken om de luchtweerstand nog verder te verlagen. Samen met verbeteringen in motor en aandrijflijn geeft dat volgens DAF een tien procent lager brandstofverbruik. De nieuwe cabines zijn ruimer en bieden meer comfort en zicht. De nieuwe XG komt boven de XF, terwijl de XG+ de luxe versie voor het echte langeafstandswerk is. De nieuwe generatie XF heeft een geheel nieuwe cabine gekregen. De nieuwe XF, XG en XG+ zijn verder uitgerust met nieuwe aandrijflijnen, met nieuwe technologieën voor motor en versnellingsbak en vernieuwingen aan de achteras.

PÖTTINGER JUMBO 7000-SERIE IN DEMO Niet één, maar twee grote stappen vooruit noemt Pöttinger de derde generatie Jumbo-opraapwagens. Naast een beweegbare voorwand voor 4,3 kubieke meter extra laadvolume bij gelijke wagenlengte is de wagen in zijn geheel nieuw ontwikkeld voor trekkers met vermogens van 147 tot 368 kW (200 tot 500 pk). De nieuwe powerband is een belangrijke troef om de machine te beschermen. De eerste demomachines draaien al volop in Nederland. Importeur Duport trekt de komende zomer rond met demomachines. Je kunt je daar melden. Op Cumela.nl/nieuws vind je een uitgebreide beschrijving en de eerste bewegende beelden.

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - HET BESTE VAN CUMELA.NL

Wij kennen de eisen, beheersen de systemen en zorgen voor de beste opslag voor uw producten.

SCHMOTZER VENTERRA 2K De Schmotzer Venterra 2K-schoffelmachines zijn dankzij een nieuw frame in combinatie met 50 centimeter hefhoogte van de parallellogrammen geschikt voor het schoffelen tot een gewashoogte van circa 50 centimeter, ook op de kopakker en bij geren. De schoffels zijn ontworpen voor hoge rijsnelheden. De Venterra 2K wordt in de rijen geleid door een camerasysteem. Voor het seizoen 2022 is de Venterra 2K-serie beschikbaar in werkbreedtes van 4,50 tot 6,75 meter en met rijenafstanden van 45, 50 en 75 centimeter.

uw specialisT in bewaringen en loodsen Kistenbewaring

bulkopslag

Hout en beton

Lemken Solitair met gedeelde zaaigoedtank Lemken presenteert de Solitair 9+ in Duo-versie met een gedeelde zaaigoedtank. Hiermee kan gelijktijdig worden gezaaid en kunnen meststoffen worden toegediend of kan groenbemesterzaad worden gezaaid. Hiervoor is de machine uitgerust met single-shot- en duo-shot-toediening. De zaaigoedtank van de Solitair 9+ Duo heeft een inhoud van 1850 liter en kan naar wens worden opgedeeld in de verhouding 50/50 of 60/40. In de single-shot-uitvoering wordt het zaaigoed samengebracht, bij het double-shot-systeem worden de twee te zaaien componenten gescheiden gezaaid.

T 073-503 25 27 info@steenbergen-bouw.nl

www.sTeenbergen-bouw.nl

TOPCON VERNIEUWT MET SITELINK3D V2 Met ingang van 1 juli 2021 worden Sitelink3D en Support Desk V1 uitgefaseerd. Topcon gaat dan over naar versie 2, waarbij Sitelink3D en Support Desk V1 binnenkort niet meer zullen werken. Het grote verschil met Sitelink3D en Support Desk V1 is dat Topcon overstapt op betalen naar gebruik. Voor het eigen Topcon-account koop je servicepoints in bundels van 500, 5000 of 25.000. Wanneer je gebruik maakt van het Topcon-machine besturingssysteem (eventueel met bijbehorende simkaart) betaal je met die servicepoints.

HYBRIDE RUPSGRAAFMACHINES VAN VOLVO Het al voorgestelde hydraulische hybridesysteem voor Volvo-graafmachines is nu leverbaar op de EC250E-, EC300E- en EC350Erupsgraafmachines. De Zweedse fabrikant claimt tot zeventien procent brandstofbesparing, Bij dit systeem wordt de olie bij het zakken van de giek in accumulatoren opgeslagen.

GRONDIG 6 2021

Dit is zo geregeld dat het geen invloed heeft op de snelheid van zakken. De opgeslagen hydraulische energie gaat daarna naar een hulphydromotor, met als voordeel dat de olie zo retour gaat in plaats van continu alleen ‘heen en weer gaat’ tussen hybride-unit en giekcilinders.

Binnenkort de nieuwste aanwinst in Uw familie? De Dumptruck TA 230 Litronic Geen terrein te zwaar, geen helling te steil, geen belasting te hoog – onze nieuwste krachtige dumptruck doorbreekt grenzen met een enorme tractie en optimale krachtverdeling. www.liebherr.com/the-new-one

Knikdumper

Wynmalen & Hausmann Import N.V. • Ressenerbroek 7 • 6666 MP Heteren • Phone +31 26 47 90 531 info@wynmalenhausmann.nl • www.facebook.com/LiebherrConstruction • www.wynmalenhausmann.nl

ONDERNEMEN MET CUMELA - KIPPERTEST

Nederlandse terreinbeulen? Tekst: Gert Vreemann Foto’s: Toon van der Stok

PRAKTIJKTEST 10X8’S VAN IVECO, MAN, MERCEDESBENZ, RENAULT EN SCANIA EN 10X10 VAN TATRA

De 10x8-markt, die in het verleden goed was voor meer dan honderd stuks op jaarbasis en die werd gedomineerd door Ginaf en Terberg, is de laatste decennia flink gekrompen. Enkele jaren geleden bereikte die het dieptepunt met ongeveer dertig

GRONDIG 6 2021

exemplaren per jaar. Volgens de prognoses is er nu echter sprake van een lichte revival, waarbij het aantal verkochte trucks nu rond de vijftig stuks per jaar zit. Er is dus blijkbaar een blijvende markt voor dit typisch Nederlandse product. De ken-

KIPPERTEST - ONDERNEMEN MET CUMELA

In een zandput bij Venray hebben we 10x8-praktijkcombinaties getest om eens te zien wat ze ‘mans’ zijn en wat deze typisch Nederlandse niche-variant te bieden heeft. Veldhuizen Wagenbouw was de hofleverancier, aangevuld met twee praktijkcombinaties van MAN en een 10x10 van Tatra.

tekening van trekker-kippercombinaties plus de handhaving op de aslasten daarvan kan de 10x8 mogelijk een boost geven. Dat moeten we afwachten. Ombouwspecialist Veldhuizen Wagenbouw verwacht een aantrekkende markt, mede op ba-

sis van praktijkargumenten. Reden voor het bedrijf om als speciaalbouwer een breed merkenprogramma te leveren. De andere ombouwer, MAN-specialist Wierda Voertuigtechniek, geeft aan dat deze markt zich wat stabiliseert, omdat GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET CUMELA - KIPPERTEST

de praktijk ook goede mogelijkheden ziet in 8x8-combinaties en andere alternatieven.

ANDERE SPELERS Zoals bekend leveren Ginaf en Terberg geen 10x8-combinaties meer. Ginaf is er al jaren geleden mee gestopt en Terberg zegt ze niet te bouwen omdat Volvo geen passende basis levert met de bijbehorende fabrieksgarantie. Volvo Trucks geeft aan dat het merk samen met Terberg de markt in dit segment voldoende afdekt met de bestaande combinaties. Het merk claimt met name met de compactere 8x8 een goede tegenhanger met een relatief hoog laadvermogen te hebben. Terberg en Volvo Trucks werken met Volvo-fabrieksgarantie. Wierda Voertuigtechniek levert alleen MAN-10x8combinaties. Het bedrijf bouwt zelf trucks voor individuele klanten op maat om en werkt met MAN-fabrieksgarantie. De Scania- en Renault-varianten van Veldhuizen Wagenbouw zijn nieuw. Berkers Techniek importeert de Tatra’s en levert ze in landbouw- en bouwuitvoering. Het unieke 10x10-onderstel is van Tatra zelf.

ARGUMENTEN Er zijn heldere argumenten voor de 10x8. Deze configuratie heeft met een GVW van 50 ton meer laadvermogen dan een 8x8. Het hogere eigengewicht meerekenend praat je over grofweg zo’n vier tot vijf ton meer. De extra geplaatste gestuurde en niet-aangedreven as met liftfunctie kan in het veld worden opgetrokken, zodat die geen weerstand geeft. Dan rij je dus met een volwaardige 8x8. Dankzij het 8x8-aandrijfprincipe worden de grote krachten verdeeld over meerdere assen. Dat scheelt in zware omstandigheden ten opzichte van trekker-opleggercombinaties en andere asconfiguraties kracht op het achterste tandemstel en dus is de kans op schade door de hoge belastingen kleiner dan met een 8x4-bakwagen of een 6x4-trekker met oplegger. Denk hierbij aan steekassen en kruiskoppelingen. Daarbij rij en sta je dankzij de bladveren extra stabiel bij het lossen. Ten opzichte

NIEUWE MODELLEN Wierda Voertuigtechniek heeft een nieuwe generatie WVT-MAN in 10x8configuratie op stapel staan. Deze had het bedrijf liever in de test gezien, maar was nog niet klaar. Ook heeft Wierda naar eigen zeggen andere uitvoeringen, desgewenst compacter en met een kortere draaicirkel en naar wens met een 32-tons tandemstel achter. Tatra-importeur Berkers geeft aan dat een Tatra als 10x10-bouwvoertuig nadrukkelijk een ander terreinvoertuig is dan de geteste 10x8-trucks met liftas, maar vindt het nuttig dat de Tatra is meegenomen. Iveco had graag de nieuwe T-Way in offroaduitvoering in de test gehad, maar ook die was er nog niet.

GRONDIG 6 2021

van luchtvering scheelt het ook aflaat- en oppomptijd om stabieler te kippen en de bijbehorende belasting van de compressor. Bij het veelvuldig offroad rijden is de kans op storingen en schade door bijvoorbeeld het aankoeken en uitharden van klei bij zware bladveerpakketten kleiner dan bij oplossingen met gevoelige sensoren. Met zware bladveerpakketten (32 ton) kun je voor de keren dat je ‘alleen binnen de hekken rijdt’ wat zwaarder beladen, al zal de kern toch liggen op deels onroad-, deels offroad en dan een groot deel met rijplaten. Voor puur tussen de hekken zijn er trekker-kippercombinaties en gelede dumpers.

‘ZO’N EXTRA GESTUURDE EN NIET-AANGEDREVEN LIFTAS KOST LOS VAN ANDERE AANPASSINGEN € 20.000,- EXTRA’

Een argument tegen de 10x8 is dat er met het leggen van rijplaten minder door het terrein wordt gereden. Dat geeft een voordeel voor trekker-kippercombinaties of andere oplossingen met minder aangedreven assen, die daardoor op de weg mogelijk zuiniger zijn. Als tegenargument wordt aangevoerd dat die rijplaten er op het laatste stuk lang niet altijd liggen. Je moet er dan toch (achterwaarts voor het lossen) door. En je hebt in het veld, ten opzichte van de opleggercombinatie, een wendbare bakwagen met aangedreven assen die ook beter spoort.

FINANCIËLE PLAATJE Zo’n ombouw met het plaatsen van een extra gestuurde en niet-aangedreven middelste liftas kost los van andere aanpassingen ruwweg € 20.000,extra. Voor de ondernemer betekent dit een voordeel in de verhuurstaffel van circa € 5,- tot € 6,- per uur ten opzichte van een vierasser. Voor wie zelf aanneemt, vertaalt het zich direct in meer kuubs per vracht verzetten. Hoewel het typisch een Nederlandse nichemarkt is, zijn de 10x8’s mede vanwege de ‘simpeler’ opbouw met bladveren later wellicht goed in te ruilen. Daar zou je een deel van de hogere aanschafkosten kunnen terugpakken. Harde cijfers hebben we hier niet, evenmin als harde cijfers over lagere onderhoudskosten. Gevoelsmatig zijn die er met deze robuuste terreinbeulen met bladveerpakketten en de aandrijfkrachten verdeeld over alle assen echter wel. De praktijktest geeft een goed beeld van hoe de 10x8-kandidaten zich houden in het veld. Bedenk wel dat het specifiek voor klanten gebouwde combinaties zijn en dat er bij de leveranciers dus ook andere configuraties mogelijk zijn.

KIPPERTEST - ONDERNEMEN MET CUMELA

MERK

IVECO

MAN

MERCEDES-BENZ

RENAULT

SCANIA

TATRA

TYPE

Trakker

TGS 49.510

Arocs 5045

K-serie

G-500 XT

Phoenix 10x10

MERK OPBOUW

Hyva

Tibeg

Ruizeveld

Hyva

Ruizeveld

INHOUD (WATER)

23,2 m

22,5 m

24,3 m

25,5 m

23,2 m

MOTOR

FPT Cursor 13

MAN D26

Mercedes OM4

Renault DTI 13

Scania DC 13

Paccar MX13

VERMOGEN

330 kW/450 pk

375 kW/510 pk

330 kW/450 pk

352 kW/480 pk

367 kW/500 pk

390 kW/530 pk

MAX KOPPEL

2200 Nm

2600 Nm

2200 Nm

2400 Nm

2550 Nm

2600 Nm

TRANSMISSIE

ZF AS-Tronic

ZF TraXon

MB Powershift 3

Volvo Optidriver ExSc.

Opticruise

ZF AS-Tronic

VERSNELLINGEN (V/A)

16/2

12/2

12/4

13/2

12/2

16/2

VERTRAGING EERSTE VERSNELLING

1:14,1

1:12,9

1:11,6

1:19,38

1:13,20

1:14,86

OVERDRIVE HOOGSTE VERSNELLING

1:0,83

1:0,77

1:0,79

1:0,80

1:0,82

VERDEELBAK HOOG/LAAG

1:1,1/1,6

1:0,98/1,58

1:1,04/1,45

1:1,0/1,0

1:0,89/1,54

1:0,76/1,44

ACHTERASREDUCTIE

1:4,67

1:4,33

1:4,75

1:4,55

1:4,93

1:4,16

KRUIPSNELHEID*

2043 m/u

2600 m/u

2694 m/u

2441 m/u

2147 m/u

2418 m/u

KRACHT AAN DE WIELEN

41,4 daN

37,8 daN

30,3 daN

37,8 daN

38,1 daN

41,3 daN

VERSNELLINGSBAK-TUSSENBAK

172/65 mm

168/59 mm

172/65 mm

168/59 mm

172/65 mm

n.v.t.

TUSSENBAK-ACHTERAS

152/57 mm

168/59 mm

172/65 mm

168/59 mm

172/65 mm

n.v.t.

TUSSENBAK-VOORAS

136/48 mm

147/52 mm

119/42 mm (2x)

136/48 mm

n.v.t.

BANDEN VOOR

445/75R22.5

375/90R22.5

445/75R22.5

375/90R22.5

445/75R22.5

BANDEN MIDDEN

385/65R22.5

425/65R22.5

385/65R22.5

445/75R22.5

BANDEN ACHTER

325/95R24

445/75R22.5

ASAFSTAND

1,9-1,9-1,8-1,4 m

1,8-1,8-1,8-1,4 m

1,8-1,9-1,8-1,4 m

2,0-1,8-1,8-1,4 m

2,1-2,3-1,8-1,5 m

WIELBASIS

6,90 m

6,85 m

6,80 m

6,95 m

7,09 m

7,76 m

VERING VOORAS

parabool

lucht

VERING MIDDENAS

lucht

lucht/hydr.

VERING ACHTERAS

blad

parabool

blad

lucht/hydr.

ZWAARTE ACHTERVEREN

32 ton

26 ton

32 ton

38 ton

30 ton

n.v.t.

OPLOOPHOEK VOORZIJDE

32,5 graden

36,7 graden

33,6 graden

37,2 graden

34,8 graden

30,2 graden

BODEMVRIJHEID

32 cm

36 cm

35 cm

37 cm

32 cm

HEFHOOGTE DERDE AS ONBELAST/BELAST

19/14 cm

14/10 cm

20,5/17 cm

19/14,5 cm

18/12,5 cm

n.v.t.

DRAAICIRKEL (BUITENWERKS)

25,1 m

27,4 m

23,8 m

24,1 m

25,1 m

20,2 m

HOOGTE ONDERSTE TREDE

46 cm

62 cm

39 cm

54 cm

38 cm

54 cm

CABINEVLOERHOOGTE

147 cm

168 cm

171 cm

166 cm

158 cm

165 cm

GELUID BIJ 50 KM/U

76 dB(A)

72 dB(A)

75 dB(A)

74 dB(A)

GELUID BIJ 80 KM/U

79 dB(A)

74 dB(A)

78 dB(A)

77 dB(A)

76 dB(A)

75 dB(A)

TOTAAL GWW

50 ton

49 ton

50 ton

49 ton

50 ton

TOEGELATEN/GEMETEN ASLAST AS 1

10,5/11,0 ton

10,0/9,5 ton

10,5/11,1 ton

10/ 10,3 ton

10/9,8 ton

10,5/10,3 ton

TOEGELATEN/GEMETEN ASLAST AS 2

10,5/10,8 ton

10,0/10,1 ton

10,5/10,8 ton

11,5/ 11,4 ton

10/10,0 ton

10,5/10,7 ton

TOEGELATEN/GEMETEN ASLAST AS 3

10,0/10,1 ton

10,0/10,0 ton

10/10,1 ton

11,5/9,5 ton

TOEGELATEN/GEMETEN ASLAST AS 4

9,5/10,2 ton

9,5/9,7 ton

9,5/9,2 ton

9,5/10,1 ton

9,5/9,6 ton

9,0/9,6 ton

TOEGELATEN/GEMETEN ASLAST AS 5

9,5/10,3 ton

9,5/9,5 ton

9,5/9,0 ton

9,5/10,1 ton

9,5/9,6 ton

9,0/9,8 ton

TOTAAL GEMETEN

52,4 ton

48,9 ton

50,2 ton

52,3 ton

49,3 ton

49,8 ton

EIGENGEWICHT CHASSIS

18,8 ton

19,9 ton

19,8 ton

20,1 ton

22,5 ton

LAADVERMOGEN

31,2 ton

29,1 ton

30,2 ton

28,9 ton

27,5 ton

22,7 m3

KRUISSTUKKEN DIAMETER/PEN

*Berekende kruipsnelheid eerste versnelling bij 1000 motortoeren.

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET CUMELA - TESTRESULTATEN

Uniformiteit nog zoek

Tekst en fotografie: Tim de Jong, Iep van der Meer, Roger van Nispen, Toon van der Stok

RESULTATEN KIPPERTEST

De zes vrachtauto's zijn in Venray in een zandput getest en geanalyseerd door ervaren truckjournalisten. Met vijf trucks met een middelste gestuurde liftas verwacht je uniformiteit, maar die blijkt er nog niet te zijn. Dat zit hem vooral in de opbouw en de bediening ervan. Onze bevindingen en de testresultaten van de Nederlandse terreinbeulen.

‘MET NAME HET GEBREK AAN UNIFORMITEIT MET BETREKKING TOT DE BEDIENING VAN DE OPBOUW VALT OP’

In het veld zijn een groot aantal metingen gedaan. De resultaten staan op pagina 23.

GRONDIG 6 2021

De zes geteste trucks hebben elk hun voor- en nadelen, maar wat opvalt, is met name het gebrek aan uniformiteit met betrekking tot de bediening van de opbouw. Op de trucks staan opbouwen van Ruizeveld, Hyva en Tibeg. Geen van de voertuigen beschikt over een gelijke bediening van de kipper, de milieukleppen en de sliphaken. Hierdoor ontstaat er veel verwarring. In een gesprek met de opbouwers werd aangegeven dat dit vaak op klantenwens wordt opgebouwd. In de praktijk wordt het er voor een wisselende chauffeur niet gemakkelijker op. Zo waren er opbouwen bij waar je een ‘raamschakelaar’ op het dashboard moest gebruiken om de milieukleppen te openen of werd in een enkel geval het uitstappen belemmerd door de positie van de kiphendel. Een stukje uniformiteit hierin zou de bediening vergemakkelijken en de veiligheid verhogen. De testdagen wezen uit dat de 10x8-trucks buitengewoon nuttige voertuigen zijn voor het typisch Nederlandse grondverzet en dat Veldhuizen Wagenbouw de kunst van het bijplaatsen van een as

uitstekend in de vingers heeft. Klanten kunnen daardoor in dit segment uit meer merken kiezen en profiteren van een hoger laadvermogen, waarvan de hogere investering zich volgens het testteam laat terugverdienen. Met name dat laatste is een kwestie van zelf een offerte aanvragen en - niet onbelangrijk - de relatie met de dealers van de desbetreffende merken. De Scania en de MAN scoren een GVW van 49 ton, omdat deze merken geen 10,5-tons vooras leveren. De andere voertuigen hebben wel een GVW van 50 ton in combinatie met bredere voorbanden. De Tatra is een bijzondere, omdat het een volwaardige 10x10-truck is met rondom dezelfde enkele-montage-banden. De andere trucks hebben een gestuurde niet-aangedreven middelste liftas die in het veld wordt opgetrokken. De tandemstellen van de trucks zijn voorzien van allemaal dezelfde 24-inch-wielen. Bij MAN en Iveco zijn er inmiddels nieuwe modellen gepresenteerd. Hier is getest met (oudere) praktijkmachines. Wel was er een niet opgebouwde Iveco T-Way geleverd, zodat we het interieur konden beoordelen en fotograferen.

TESTRESULTATEN - ONDERNEMEN MET CUMELA

IVECO Technisch is de nieuwe T-Way hetzelfde als de Trakker, vandaar dat we de al wat oudere Trakker uit de eigen verhuurvloot van Veldhuizen CE Rental konden inzetten. Bij de truck die we voor de test gebruiken, is het interieur verouderd. Dat merk je onder meer aan het hoogste geluidsniveau. Van het nieuwe model konden we dat niet meten, maar Iveco geeft aan dat bij de T-Way grote verbeteringen zijn doorgevoerd. Het is wat lastig om het comfort van de nieuwe T-Way in het veld te beoordelen. En de Trakker pakken, is ook niet fair, dus laten we dit nu achterwege. In het terrein staat de Iveco zijn mannetje. Eerlijk is eerlijk, dit is de meest rudimentaire truck van het zestal, maar misschien ook wel de meest degelijke waar het gaat om de aandrijflijn en het onderstel. De Iveco toonde zich heer en meester in het zanderige, natte terrein in de buurt van Venray. Met een echte tussenbak, zware eigen Iveco-assen met

naafreductie en de robuuste opbouw van het chassis leeft dit merk voort vanuit de traditie van Magirus-Deutz. Met de robuuste stalen voorbumper doet ook de nieuwe T-Way daar aan denken.

MAN De nieuwe generatie was nog niet klaar, maar technisch zijn de trucks identiek. De MAN 10x8 staat hoog op de wielen, heeft een comfortabele cabine en scoort daarmee hoge ogen. Bij dit merk

kan niet worden gekozen voor een kleinere cabinevariant. MAN heeft met het nieuwe model grote stappen gezet, maar ook deze oudere versie scoort hoge ogen. De gebruikte materialen zijn van een goede kwaliteit en de bediening is eenvoudig en overzichtelijk. Alle functies voor sperren en de hoge en lage gearing worden met één draaiknop bediend, waarbij het dashboard duidelijk in beeld brengt wat er is ingeschakeld. De MAN blijkt de stilste truck van ons zestal te zijn. De vering, besturing en stabiliteit worden gewaardeerd door onze ervaren testchauffeurs. Ook in het terrein staat deze Duitser zijn mannetje, mede door de uitgekiende aandrijflijn met een echte tussenbak met lage gearing. De bodemvrijheid is door de ophanging van de middelste as wat minder. Ondanks de 49 ton GVW is het laadvermogen dankzij een relatief laag eigengewicht toch vergelijkbaar met dat van de 50-tonners.

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET CUMELA - TESTRESULTATEN

MERCEDES-BENZ AROCS De ruime, comfortabele Arocs-cabine zit met een vloerhoogte van 171 centimeter het hoogst. De afwerking van het interieur is van hoog niveau. De Arocs is een echte offroader met zware assen, een tussenbak en - heel belangrijk - zware kruisstukken in de verschillende aandrijfassen. Van de vijf trucks past Mercedes de zwaarste kruiskoppelingen toe. Verder is de Arocs voorzien van speciale offroad-software, waarbij de transmissie in het terrein een andere strategie volgt. Of dat nodig is, vragen we ons af, aangezien er offroad in de manuele stand wordt gereden. Verder beschikt de geteste Arocs over een compacte uitlaatdemper achter de cabine. Hierdoor kan voor meer wendbaarheid de wielbasis dertig centimeter korter worden gekozen. De keuze voor de spiegels is een optie. Standaard zijn er de Mirrorcam-camera’s met displays in de cabine. Mirrorcam geeft discussie, want met name het inschatten van diepte is lastig. Opmerkelijk is het moderne, digitale dash-

board waarbij vrijwel alles via twee iPad-achtige schermpjes wordt bediend. Een minpunt is wel dat de PTO moet worden ingeschakeld via het secundaire touchscreen. Dit is met een extra schakelaar eenvoudig op te lossen.

RENAULT K 480 Tot nu toe bouwde Renault Trucks uitsluitend 8x6-modellen, maar dit is de tweede 8x8 die het merk bouwde voor de civiele markt. De Renault-cabine is ruim en het interieur ademt de sfeer van een echt bouwvoertuig. Alles is functioneel ingericht, met grote, duidelijke schakelaars, en het zicht rondom is goed. Wel is de Renault onmiskenbaar een typische eigenzinnige Fransoos met wat eigenaardige bedieningsfuncties. Deze truck rijdt

GRONDIG 6 2021

zowel vol als leeg opvallend comfortabel. Ook in het terrein staat de Renault zijn mannetje. De Optidriver-versnellingsbak, de naam die Renault gebruikt voor de I-Shift van moederbedrijf Volvo, is voorzien van twee kruipversnellingen. Een echte tussenbak ontbreekt, waardoor er geen echte lage gearing voorhanden is. Dit stond overigens de terreinprestaties niet in de weg. Een minpuntje is de schakelaar voor de sperren. Deze kun je oneindig rond blijven draaien, waardoor je op het dashboard moet kijken. Opvallend is dat de aandrijving vanuit de verdeelbak naar de voorassen gebeurt met twee afzonderlijke aandrijfassen. Bij die beide aandrijfassen past Renault Trucks relatief kleine kruisstukken toe, maar de kracht die daarop wordt uitgeoefend, is uiteraard kleiner. Het tandemstel van de Renault is goed voor technisch 38 ton en is daarmee erg degelijk uitgevoerd. De bandenkeuze is bijzonder. Om een totaalgewicht van 50 ton te realiseren, rustte Veldhuizen hem uit met vier verschillende bandenmaten.

TESTRESULTATEN - ONDERNEMEN MET CUMELA

SCANIA XT500 Een nieuwkomer in het zwaarste segment van het bouwtransport is de Scania XT500 10x8. Deze door Veldhuizen Wagenbouw onder handen genomen Scania is uitgerust met een comfortabele cabine met een fraai uitgevoerd dashboard. Alle functies zijn eenvoudig te bedienen en het display toont keurig met grote symbolen wat er in- of uitgeschakeld is. Alleen al de Scania-cabine en het comfort maken deze truck tot de favoriet van de chauffeurs van het testpanel. Ook technisch heeft Scania de zaken goed op orde, al komen de beide voorassen elk een halve ton te kort op het kenteken. Dat zorgt ervoor dat de Scania geen 50, maar 49 ton op het kenteken heeft. Met 500 pk is de Scania niet de sterkste in het veld hier, waarbij dit vermogen uit zes cilinders komt. Scania levert de XT ook met de lichtere vijfcilinder of met de tot 730 pk sterke V8. Uniek is dat de Scania als enige over een koppelingspedaal beschikt, ondanks de geautomatiseerde transmissie. Met deze ‘Clutch on demand’ is de chauffeur des-

gewenst zelf de baas over de koppeling, iets wat bij het wegrijden in zwaar terrein wel gewenst is. Het is even wennen om de knoppen te vinden voor de keuze uit sperren, maar verder laat de Scania hier een professionele indruk achter.

TATRA PHOENIX 10X10 De Tatra Phoenix heeft de bekende DAF-cabine, -motor en -versnellingsbak in combinatie met het typerende chassis met de centrale buis met daarin de aandrijflijn. Voor de opbouw is eigenlijk geen hulpframe nodig. Een licht frame voor de ophanging van de spatborden is voldoende. De Tatra, op 445/75R22.5-banden in enkele montage rondom,

heeft als bijzonderheid dat de middelste as niet stuurt. In een zandbaan met de 10x8-trucks loopt de Tatra daardoor niet in het spoor. Dat is in bochten zodanig lastig dat het dashboard klaagde over een overbelaste koppeling. Als gevolg daarvan regelt de computer het koppel terug, met stilstand en uiteindelijk vastrijden tot gevolg. De Tatra heeft een prima wegligging door de onafhankelijke luchtvering met hydraulische ondersteuning, maar hij vraagt wel om een chauffeur die weet wat hij doet. De CF-cabine, bereikbaar via een slimme opklappende onderste opstaptrede, is niet de ruimste, maar alles zit op de vertrouwde plekken en de bediening gaat als vanzelf. Wat de Tatra ook heeft overgenomen van DAF en Ginaf is het zware sturen én de verstrooide schakelaars voor de bediening van de tussenbak en sperren. Deze 10x10 is voorzien van opgebouwd weegsysteem voor het nauwkeurig controleren van aslasten en totaalgewicht

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - HYUNDAI

Aangenaam compacter Tekst: Gert Vreemann Foto’s: Hyundai

HYUNDAI LANCEERT A-SERIE MOBIELE GRAAFMACHINES HW140A, HW160A EN HW170ACR

Hyundai Construction Equipment gaat met de nieuwe A-serie mobiele graafmachines veel verder dan compactere Stage V-viercilindermotoren. De opbouw, de onderwagen en de plek van de draaikrans zijn flink gewijzigd. Er staan hierdoor compactere mobiele graafmachines, waarbij je letterlijk dichter op het werk zit. De HW170ACR, een short-radius-machine, is compleet nieuw.

‘HYUNDAI HEEFT DE OPBOUW GEWIJZIGD VOOR MEER STABILITEIT, MINDER ACHTEROVERSTEEK EN BETER ZICHT’

GRONDIG 6 2021

Uiteraard hebben de nieuwkomers dezelfde nieuwe kleurstelling als de A-serie rupsmachines en je ziet meteen dat de stalen spatborden zijn vervangen door kunststof exemplaren. De Hyundai-kenners zien meteen ook dat de cabine verder naar voren zit en dat de achterkant korter is geworden. Als je van wat dichterbij kijkt, komen daar nog tal van noviteiten bij. En dan is deze HW170ACR erbij gekomen als short-radius-machine. Echt een

machine voor Nederland. Natuurlijk zal er meteen discussie zijn over de nieuwe viercilinder, die de zescilinder vervangt. Die discussie kan importeur Van der Spek goed aangaan.

EÉN PLATFORM Zoals bij veel merken zijn de machines wat zwaarder dan de typeaanduiding doet vermoeden. Je moet er ook bij Hyundai afhankelijk van de uit-

HYUNDAI - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

COMPACT EN STERKER

Een belangrijke toevoeging voor Nederland is de negentientons HW170ACR-short-radius-machine.

voering en de aanwezigheid van een mono- of tweedelige giek één tot twee ton bij optellen. Daarbij is deze serie op hetzelfde platform opgebouwd. De vijftien- tot zestientons HW140A heeft nagenoeg dezelfde onder- en bovenwagen als de zeventien- tot achttientons HW160A. De negentientons HW170ACR is de short-radius-uitvoering van de HW160A. Hij is wat zwaarder dan de HW160A, vooral doordat het contragewicht 850 kilo zwaarder is. De ZF-assen van de A-serie zijn hierbij vervangen door het type dat in de twintigtons machines is gemonteerd. Hyundai heeft de opbouw gewijzigd voor meer stabiliteit, minder achteroversteek en beter zicht. Daarvoor is de draaikrans tien centimeter naar het midden verplaatst. Dat heeft als voordelen dat bij andersom werken de gewichtsverdeling beter is en dat bij rijden met het dozerblad aan de achterkant de gewichtsverdeling ook beter is. De achterasdruk is dan niet veel hoger meer, zoals dat bij de vorige generatie wel het geval was.

NAAR VOREN De cabine is op de bovenwagen 23 centimeter naar voren geplaatst. Daardoor zit je dichter op het werk en is het zicht beter. De giek zit hierdoor verder naar achteren in het gezichtsveld. De rechterkant is ook vijftien centimeter naar voren geplaatst om meer plek te creëren voor de brandstoftank en de motorruimte. Dat is minder naar voren dan de cabine en dus is het zicht schuin rechts ook beter. De motorkap is ook wat afgeschuind voor iets beter zicht naar achteren. Het contragewicht zit bij de HW140A en de HW160A twintig centimeter verder naar voren voor minder achteroversteek. Bij de HW170ACR is de achterkant maar liefst 41 centimeter ingekort ten opzichte van de HW160. Voor een goede gewichtsverdeling is de plaats van de assen afgestemd op de veranderingen. Daardoor komt de draaikrans in feite nog iets meer naar het midden. Samen met de verplaatste draaikrans voelt de nieuwe serie hierdoor behoorlijk compacter aan en zit je letterlijk dichter op het werk.

Een discussiepunt is uiteraard dat de HW140A, HW160A en HW170ACR nu zijn uitgerust met een 129 kW (173 pk) sterke Cummins B4.5-viercilindermotor, die de 6,7-liter-zescilindermotoren uit de vorige generatie vervangt. Daar zijn argumenten voor. Ten eerste zijn de motoren kleiner, iets wat nodig was om de machines compacter te kunnen maken. Ten tweede zijn viercilindermotoren goedkoper dan exemplaren met zes cilinders. Last but not least geeft Hyundai aan dat deze viercilinder 12 kW (17 pk) sterker is dan de 117 kW (156 pk) zescilinders in de vorige HW140 en even sterk als de zescilinder in de HW160. Dat past in de trend die we zien met het voortschrijden van de emissie-eisen. De zuigerdrukken zijn in zijn algemeen toegenomen voor een betere verbranding. Voor dezelfde prestaties kunnen de motoren daardoor kleiner zijn. Voor deze vermogensklasse is een viercilinder daardoor toereikend, mede ook omdat je die ten opzichte van een overbemeten krachtbron beter belast en daarmee de uitlaatgasnabehandeling kunt ontzien. De Cummins B4.5-Stage V-motor is uitgerust met een dieseloxidatiekatalysator, een dieselpartikelfilter en SCR-uitlaatgasnabehandeling (AdBlue). Het roetfilter wordt automatisch periodiek gereinigd en de motor is niet voorzien van EGR-uitlaatgasregeneratie. Het koelpakket is nu een gestapelde uitvoering, die beter bereikbaar is en is uitgerust met een omkeerbare hydraulisch aangedreven ventilator.

Het vooruit-achteruitrijpedaal is vervangen door een FNR-schakelaar achter op de rechter joystick.

Het Hyundai AAVM-rondomzicht-camerabewakingssysteem herkent bewegende objecten binnen vijf meter en waarschuwt de machinist.

‘DE VIERCILINDERMOTOREN ZIJN KLEINER EN GOEDKOPER DAN EXEMPLAREN MET ZES CILINDERS’ NIEUWE HYDRAULIEK De HW140A en HW170ACR zijn uitgerust met nieuwe lastafhankelijk geregelde Bosch Rexroth-hydrauliek. Dit zogenaamde LUDV-systeem is een doorontwikkeld loadsensingsysteem. Kortweg is er een directe start, onafhankelijk van de oliedruk en oliestroom. Hierdoor heeft het tegelijk bedienen van meerdere functies, zoals rijden en zwenken, volgens Hyundai geen invloed. Ook blijven de bediening en de reactie gelijkwaardig bij hoge en lage belasting en bij hoge en lage motortoerentallen. Daarbij werkt deze uitvoering efficiënter en geeft dit volgens Hyundai een fijngevoeliger en directere bediening. Het dozerblad en de stempelpoten zijn

Het cabineframe is hetzelfde, maar inwendig is er veel gewijzigd en ook het zicht rondom is sterk verbeterd.

De serie is uitgerust met 4,5-liter-Cummins-Stage V-viercilindermotoren. Deze zijn compacter en mede daardoor zijn de machines ook korter geworden.

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - HYUNDAI

OOK NIEUWE HW210A Tegelijk met de nieuwe serie heeft Hyundai ook de nieuwe 22-24-tons HW210A geïntroduceerd met duidelijke kenmerken van de rupsgraafmachines uit de A-serie. De bovenwagen heeft zijn roots liggen bij de even zware rupsgraafmachine. Onder de kap ligt hier de 145 kW (195 pk) Cummins B6.7-Stage V-zescilinder zonder EGR, maar met dieseloxidatiekatalysator, dieselpartikelfilter en SCR-uitlaatgasnabehandeling. De HW210A is net als de rupsvarianten uitgerust met de bekende dubbele Kawasaki-hydrauliekpompen in combinatie met de elektronische EPFC-opbrengstregeling. Ten opzichte van de voorgangers zit bij de HW210A het contragewicht tien centimeter naar voren, is voor een betere balans de draaikrans ook 7,50 centimeter naar het midden verplaatst en is de wielbasis vergroot.

GRONDIG 6 2021

bij de HW140A en HW170ACR aan de onderwagen

leverbaar met joystickbesturing. Standaard zijn de

geschroefd, zodat er gemakkelijker kan worden gewisseld. Het dozerblad is verder naar voren geplaatst. Door de langere draagarmen is de slag van het dozerblad groter en kun je circa tien centimeter dieper dozeren. Hyundai geeft aan dat de bediening van het dozerblad ook fijngevoeliger is en de nieuwe dozerbladcilinder sterker en beter afgeschermd is. Verder is er een trekhaak leverbaar, evenals een stroomaansluiting plus een dubbelwerkende hydrauliekaansluiting. Remaansluitingen worden desgewenst door Van der Spek gemonteerd.

mobiele graafmachines van de A-serie uitgerust met proportionele joysticks. De knoppen zijn nieuw vormgegeven. Nieuw is dat de voorasafstempeling in automaatstand met de joystick kan worden in- en uitgeschakeld. Verder heeft de bediening van extra hydraulische functies een vasthoudfunctie gekregen. Voor een betere ergonomie zijn de pedalen anders geplaatst en het vooruit-achteruitrijpedaal is vervangen door een FNR-schakelaar achter op de rechter joystick. De machines hebben ook een cruisecontrol-functie en een kruipfunctie (tot 3,5 km/u) gekregen. De machinist treft er een 8-inch-touchscreen aan. Er is een nieuwe draaiknop voor het scrollen.

De giek- en lepelsteelcilinders zijn uiteraard ook uitgerust met veiligheidsventielen. De verstelgiekcilinder is nu omgedraaid, zodat de cilinderstang aan de bovenkant en het huis aan de onderkant zit. Verder zijn er nieuwe pennen en bussen met desgewenst centrale smering. Ook zijn nu af-fabriek giekdemping en een zweefstand voor egalisatiewerkzaamheden leverbaar.

CABINE OOK AANGEPAST De cabine heeft hetzelfde frame, maar er is wel het nodige aangepast. Er zijn nu twee ruitenwissers onder en boven met parallelle geleiding op de voorruit. Een extra spiegel rechts en een iets lagere zijconsole verbeteren het zicht, zoals ook de verder naar beneden doorlopende portierruit dat doet. De mobiele graafmachines van de A-serie zijn verder uitgerust met het bekende Hyundai AAVM-rondomzicht-camerabewakingssysteem. Dit systeem herkent bewegende objecten binnen vijf meter en waarschuwt de machinist. Het is desgewenst leverbaar met een extra radar die bewegende en statische objecten achter de machine tot tien meter herkent, ook ‘s nachts. Verder is het stuur horizontaal en verticaal verstelbaar en is de machine

‘HYUNDAI HEEFT MET DE NIEUWE A-SERIE-MACHINES EEN FLINKE VERNIEUWINGSRONDE DOORGEVOERD’ AFGESTEMD OP NEDERLAND Al met al heeft Hyundai met de nieuwe A-serie-machines een flinke vernieuwingsronde doorgevoerd. Duidelijk is te zien dat er wensen vanuit de belangrijke mobiele-graafmachinelanden Nederland en Duitsland in zijn verwerkt. Voor Van der Spek een fijne ontwikkeling. Met de nieuwe A-serie kan de importeur vol vooruit. Van der Spek verwacht de nieuwkomers deze zomer nog binnen te krijgen, zodat het bedrijf ze na de bouwvak op klantwens kan gaan klaarmaken en uitleveren. De verkoop is inmiddels gestart en de eerste exemplaren zijn al genoteerd.

Kies voor zuivere graankwaliteit. CLAAS LEXION. Ervaar het verschil: • Uniek dorssysteem APS SYNFLOW WALKER • Optimale reiniging door JET STREAM • Volautomatische ondersteuning met CEMOS

lexion.claas.com

Scan mij

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - MAAIDORSEN

Steeds meer graszaad

Tekst: Egbert Jonkheer Foto’s: Egbert Jonkheer, New Holland

LANDBOUW-LOONBEDRIJF MOIJSES, STELLENDAM

Piet Jan Moijses ruilde dit jaar één van zijn maaidorsers in voor een New Holland CX8.70. Eigenlijk was hij dat nog niet van plan, maar dankzij een aantrekkelijke inruil is hij nu weer bij de tijd. Het loonbedrijf zag zijn areaal in de loop der jaren steeds verder verschuiven van graan naar graszaad.

‘DE TOERISTEN IN DE OMGEVING BLIJVEN VAAK EVEN KIJKEN’

GRONDIG 6 2021

Wie over de Haringvlietdam Goeree-Overflakkee op komt rijden, verruilt een landschap vol raffinaderijen en andere industriële activiteiten voor het uitgestrekte akkerbouwlandschap van het Zuid-Hollandse eiland. Vanuit het dorp Stellendam bedient loonbedrijf Moijses hier zijn klanten met allerhande werkzaamheden in vooral granen, suikerbieten en aardappelen. In de schuur staan twee nog vrij jong ogende maaidorsers, die technisch vrijwel identiek zijn: een New Holland CX 8.20 en een CX 8060 van

hetzelfde merk. De CX 8.20 komt dit dorsseizoen waarschijnlijk niet meer in actie, want Moijses ruilde de machine uit 2005 dit voorjaar in. “Eigenlijk was ik er nog niet aan toe”, zegt Piet Jan Moijses. “De machine ziet er niet uit alsof hij zestien jaar oud is en hij gaat ook nog gemakkelijk zestien jaar mee, maar we kregen een aantrekkelijk aanbod voor een nieuwe CX 8.70”, legt de ondernemer uit. De zesschudder-machine is net zo groot als zijn huidige combines, maar zou tien tot twintig procent meer capaciteit moeten opleveren.

MAAIDORSEN - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

“Dat is natuurlijk altijd welkom. De graantank is ook wat groter; we gaan van 9000 naar 11.500 liter. Verder maken we de stap van een 6,00 meter breed maaibord naar één van 7,60 meter. Op die manier kunnen we op een stuk van 500 meter nog steeds een rondje in de tank houden.” Voor Moijses is de graanoogst een hectische, maar mooie periode. “Het is prachtig werk, dat eigenlijk iedereen wel aanspreekt. Je hebt hier veel toeristen in de omgeving en die blijven vaak even staan kijken. Dat gebeurt me bij ander werk niet vaak.”

MEER GRASZAAD In de loop der jaren is het aandeel graszaad gestaag toegenomen. Moijses dorst inmiddels bijna net zoveel graszaad als graan. Samen zijn de gewassen goed voor 300 tot 350 hectare per jaar. Maaien doet Moijses niet. Een collega heeft geïnvesteerd in een maaicombinatie van twee keer drie meter. Dat geeft mooie brede zwaden met weinig zaadverlies. De werkbreedte van 6,00 meter gaat echter niet goed in combinatie met een maaibord van 7,60 meter, vandaar dat hij zijn oude maaibord van 6,00 meter, met daarin een kleedje van 5,80 meter, heeft gehouden. De oogst van het graszaad lijkt steeds vroeger te beginnen en dat geeft wat spreiding in de werkzaamheden. “De afgelopen jaren waren we vaak eind juni al aan het dorsen. Sommige grassoorten pakken we zelfs twee keer. Bosbeemd is één van de eerste soorten die we straks gaan dorsen en bij diezelfde teler komen we in september terug voor een tweede ronde.” Toch valt het niet mee om het aantal hectares per machine omhoog te brengen. “Als het weer goed is, moet je er zijn. Zijn beide machines beschikbaar, dan komen we met allebei. Voor grote klanten is dat prettig. En zijn de droge momenten schaars, dan kun je meerdere klanten tegelijk bedienen.” Klanten voorrekenen of zelf combinen uit kan, is volgens Moijses een zinloze bezigheid. Het economische aspect trekt hen niet over de streep. “Veel mensen doen dit werk graag zelf. Enkele jaren geleden hadden we een klant die zijn 25 hectare graan zelf weer ging dorsen. Dan kun je wel een heel verhaal gaan houden, maar hij heeft die keuze allang gemaakt. Even goede vrienden. Ik blijf een perceel dat op afstand ligt voor hem doen.”

TARIEVEN BIJSTELLEN Vooral bij graan blijft dorsen werk dat tegen zeer scherpe tarieven moet. Van de loonwerkers die we voor dit drieluik spraken, hoeft het tarief niet

zo nodig in het blad. Om de paar jaar zet Moijses wel een plus op het tarief, om de stijgende kosten op te vangen. “Combines worden duurder, nieuwe eisen op het gebied van motoren kosten geld, terwijl je niets anders doet dan met een machine van twintig jaar geleden”, zegt hij daarover. Wat hij dit jaar voor het eerst kan aanbieden, is een opbrengstmeting. “Het zat al op de machine die mij werd aangeboden en ik heb een klant die veel met precisielandbouw bezig is en daar ook echt op zit te wachten. We gaan er dit seizoen eerst eens ervaring mee opdoen en daarna bekijk ik hoe ik dat ga doorberekenen in het tarief. Het is best lastig om daar een verdienmodel aan te hangen. Ik heb ook grote, vooruitstrevende boeren onder mijn klanten die er geen belangstelling voor hebben. Die stoppen hun geld liever in een gezonde bodem.” Om die reden let Moijses ook goed op de bandenkeuze en op een goede verdeling van het stro. “We rijden met VF-banden, zodat we met de bandenspanning ruim onder de 1,5 bar komen. Ook wilden we per se een hakselaar met zes rijen messen. Die zijn op de grotere typen standaard. Hoe fijner het product, hoe beter, omdat er meteen na het dorsen weer een groenbemester in moet.”

DRIELUIK DORSWERK Voor velen is het de mooiste klus van het jaar: maaidorsen. Wij vroegen drie loonwerkers die recent in een nieuwe maaidorser hebben geïnvesteerd naar deze zomerklus. Hoe verloopt de ontwikkeling van het areaal en wat zijn de wensen en eisen van de klanten? Is het een rendabele klus en waar valt er nog wat te winnen? Ook vroegen we welke eisen ze stellen aan de techniek en wat hun belangrijkste eisen waren bij de aanschaf van hun machine.

‘KLANTEN INVESTEREN LIEVER IN DE BODEM DAN IN PRECISIELANDBOUW’

Imago speelt voor Moijses geen rol in de aanschaf van een nieuwe machine. “Mijn oude machines ogen nog modern. Reken maar dat klanten het verschil zien, maar het resultaat telt. Waar ik wel naar uitkijk, is het beter kunnen monitoren en op afstand kunnen bijregelen van het dorsproces. Als je de doorvoer kunt optimaliseren, worden de capaciteit en de productkwaliteit hoger. Een egalere gewasstroom is altijd beter.”

NEW HOLLAND CX8.70 IN HET KORT Dorssysteem Motor Brandstoftank Zeefoppervlak Graantank Loscapaciteit Maaibord Gewicht:

vier trommels, zes schudders FPT-8,7-liter, 275 kW (374 pk) 750 liter 6,5 vierkante meter 11.500 liter 125 liter per seconde 7,60 meter (Varifeed) 15.507 kilo

Drie onderscheidende punten van de machine: • Ultraflow-dorstechniek, met gesegmenteerde dorstrommel voor een vlotte en soepele gewasdoorvoer • Vier dorstrommels, voor een ‘zachtere’ dorswerking • Variabel schuddertoerental, voor een optimale reiniging

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - MAAIDORSEN

Capaciteit in graan en maïs

LOONBEDRIJF JANSEN, DONGEN

Verschillende grondsoorten en een vijftig-vijftigverdeling graan en maïs maken het dorsseizoen voor Jansen in Dongen aangenaam lang. De 350 à 400 hectare die het bedrijf jaarlijks oogst, is dan ook een peulenschil voor de Claas Lexion 750 Terra Trac. De machine draait zijn meeste uren in combinatie met een hamermolen. Het is eind juni als de wintergerst op de zandgronden rond Dongen alweer goed geel begint te kleuren. Dat betekent dat het dorsseizoen voor Loonbedrijf Jansen binnenkort weer van start gaat. Het is een lang seizoen, want met ongeveer vijftig procent korrelmaïs loopt de oogst tot diep in de herfst door. De meeste klanten zijn veehouders, die zowel het graan als de maïs gebruiken in het rantsoen van hun dieren.

‘VOOR EEN OPBRENGSTKAART REKEN IK € 75,- PER PERCEEL’ Het loonbedrijf oogst sinds twee jaar met zijn nieuw aangeschafte Claas Lexion 750 Terra Trac, een machine op rupsen dus. Waarom rupsen? “We zagen het als een manier om de bodem te sparen en zijn met het idee langs onze klanten gegaan”, vertelt Mark Jansen. “Die zagen dat ook wel zitten en waren bereid om er een paar tientjes per hectare extra voor te betalen. Je ziet het verschil duidelijk terug in minder insporing. Banden staan toch al snel op drie bar en dat zie je onder nattere omstandigheden terug in het veld. Na-

GRONDIG 6 2021

tuurlijk zijn er mogelijkheden om met een lagere bandenspanning te rijden, maar ik denk dat een rups minder snel slijt”, aldus de ondernemer. De keuze voor rupsen leverde zelfs een paar nieuwe klanten op, die ook overtuigd zijn van het nut. Ondanks de vele kilometers over de weg valt de slijtage aan de rupsen mee, vindt Jansen. Hij verwacht niet dat hij eerder aan een nieuwe set toe is dan bij banden. Een aangedreven achteras ontbreekt. “Een 4x4 vond ik niet nodig. Als je er zonder achterwielaandrijving niet doorkomt, heb je volgens mij niets in het veld te zoeken.”

MAÏSKOLVENSCHROOT Jansen kocht de maaidorser met een 7,50 meter breed maaibord voor de oogst van granen en schafte voor de maïsoogst een tweedehands zesrijiige maïsbek aan. Die lijkt onderbemeten voor zo’n capaciteitsmachine, maar Jansen heeft er een goede reden voor: “Wij oogsten de meeste maïs inclusief de spil en voeren daardoor veel product af. Met een zesrijige bek kunnen we meestal net een rondje maken”, zegt hij. Jansen maakt al twintig jaar maïskolvenschroot met de maaidorser in combinatie met een hamermolen. “We hebben speciale zeven laten maken voor de combine, want die zijn niet standaard leverbaar.

MAAIDORSEN - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

We brengen de oogst met kippers naar de hamermolen. Het stukslaan van korrel en spil levert volgens ons een mooier en fijner product op dan het maken van MKS met de hakselaar. Onze klanten willen niet anders.” Klanten betalen een combinatietarief en voor Jansen betekent het dat hij beide machines efficiënt kan inzetten. De capaciteit is niet lager dan die van een hakselaar. “Als alles lekker loopt en je hebt percelen van een redelijke omvang, dan doen we toch dertig hectare op een dag”, zegt de ondernemer. Ook bij veel graanklanten komt Jansen met de hamermolen. Dit zijn veelal veehouders die de geplette tarwe aan hun eigen dieren voeren. De meeste graanklanten laten het stro persen. Strokwaliteit is dan ook belangrijk. Aanvankelijk was Jansen bang dat het roterende dorssysteem daarvoor nadelig zou zijn, maar dat

beschouw ik ze als één perceel. Het loopt eigenlijk best goed; het aantal klanten groeit. We doen iets soortgelijks bij de inzet van de NIR-sensor in mest. Je moet er wat voor vragen en dat is in de landbouw nog niet altijd gebruikelijk. Het is dure apparatuur, die je ergens moet kunnen terugverdienen en eigenlijk geld moet opleveren.” Onder de streep is het dorswerk voor Jansen een rendabele bezigheid. “Onze vorige machine is twintig jaar meegegaan. Alle kosten meegerekend, inclusief schoonmaakuren, is het dorsen voor ons rendabel geweest. Ook deze machine moet weer vijftien tot twintig jaar mee”, weet hij. Qua capaciteit zou er wat Jansen betreft nog wel wat areaal bij mogen. De machine krijg nu ruim 350 hectare per jaar voor de kiezen. “Ik denk dat we er gemakkelijk 200 hectare bij kunnen doen.”

‘INVESTEREN IN EEN RUPSONDERSTEL DEDEN WE IN SAMENSPRAAK MET KLANTEN’ valt hard mee. “Het komt mooi uit de machine. De eerste hectares zag je nog wel iets verschil met een schuddermachine, maar de scherpe kantjes zijn er na een seizoen draaien wel van af.” Een nog vrij nieuw gewas is veldbonen. Dit eiwitgewas is inmiddels goed voor 20 tot 25 hectare en Jansen verwacht dat het areaal de komende jaren verder zal toenemen. De oogst past mooi in de arbeidsfilm, want het oogstmoment ligt tussen dat van granen en maïs in. Wel steekt het oogstmoment nauw. “Vaak bellen klanten te vroeg. Dan is het gewas nog groen en wil het niet dorsen. Zelfs als de planten volledig zijn afgestorven, steekt het moment nauw. Als de boon te groen is, wil hij namelijk niet mooi pletten. Zijn de plant én het zaad goed rijp, dan heb je eigenlijk nog maar drie dagen de tijd om te oogsten, omdat het zaad dan gemakkelijk uit de peulen valt.”

OPBRENGSTKAARTEN De machine is standaard voorbereid op het maken van opbrengstkaarten. Tijdens het werk kan Jansen de actuele opbrengsten aan zijn klanten laten zien, maar om de resultaten uit de cloud te kunnen halen, moet hij een licentie van € 1200,- per jaar betalen. Jansen weet deze optie rendabel te maken. Hij rekent voor het maken van een opbrengstkaart € 75,- per perceel, ongeacht de perceelsgrootte. “Als percelen aan elkaar grenzen,

CLAAS LEXION 750 TT IN HET KORT Dorssysteem Motor Brandstoftank Zeefoppervlak Graantank Loscapaciteit Maaibord Gewicht

APS Hybrid-systeem Mercedes-Benz-10,7-liter, 320 kW (435 pk) 800 liter (1150 liter optioneel) 5,1 vierkante meter 10.000 liter 110 liter per seconde (130 optioneel) 7,5 meter (plus zesrijige maïsbek) 20.500 kg

Drie onderscheidende punten van de machine: • Aparte dorstrommel met aparte rotortechniek voor restkorrelafscheiding (hybride). Extra versneltrommel voor de dorstrommel voor het egaliseren en versnellen van de gewasstroom. • Jet Stream-reinigingssysteem: een zesvoudige turbine met een lang geleidingskanaal en een dubbele, beluchte valtrap. • Terra Trac-rupsonderstel. Alle loop- en aandrijfwielen hebben onafhankelijke ophanging en zijn hydraulisch geveerd. Rupsbandaandrijving via wrijving/bandspanning, niet via vertanding.

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - MAAIDORSEN

Rendement in tien dagen per jaar Tekst: Egbert Jonkheer Foto’s: Egbert Jonkheer, John Deere

LOONBEDRIJF VAN UNEN BV, EMMELOORD

Als allround akkerbouwloonbedrijf is maaidorsen niet weg te denken uit het dienstenpakket van Van Unen in Emmeloord, maar het is een korte piek. “Ik denk dat onze machines gemiddeld maar tien dagen per jaar draaien”, zegt Tom van Unen. “Om het rendabel te houden, doen we lang met de machines en letten we op de kosten.”

‘BIJ ONS KOMT ER GEEN AXIAALDORSER WEER’

GRONDIG 6 2021

Medewerkers van Van Unen lopen vlak voor het oogstseizoen de laatste maaidorser bij langs voor de jaarlijkse onderhoudsbeurt. De machine wordt van kop tot kont gecheckt, riemen die voor de helft zijn versleten, worden voor de zekerheid vervangen, zodat niets een probleemloos dorsseizoen in de weg staat. Van Unen beschikt over vier John Deere- maaidorsers, waaronder een hagelnieuwe T550i, die met het plastic nog over de stoel klaar staat in de naastgelegen loods. “Eigenlijk is de aanschaf van een nieuwe tegen onze ge-

woonte in”, zegt Tom van Unen. “Onze vorige machines heb ik allemaal tweedehands gekocht, want een nieuwe is te duur om recht te rekenen. Een goede tweedehands machine vinden, valt echter niet altijd mee. Ik wil het verhaal achter de inruil weten: waarom doet iemand hem weg? Ook willen we geen machine die in de korrelmaïs heeft gedraaid. Ik was nog aan het zoeken toen we een aantrekkelijke offerte kregen voor een overjarige nieuwe machine. We hebben besloten om daarvoor te gaan. Dan weet je wat ermee is

MAAIDORSEN - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

gebeurd, dat is een voordeel. Daar willen we dan wel weer minimaal vijftien, maar liefst twintig jaar mee draaien.” Ondanks de grotere capaciteit van moderne machines is Van Unen in de loop der jaren niet meer areaal gaan draaien per combine. “Vroeger had je nog een verscheidenheid aan gewassen en deden we er ook veel erwten, graszaad en koolzaad mee. Nu is het hoofdzakelijk gerst en tarwe en dat is even een piek van twee weken. Zodra het droog is, moet je je klanten kunnen bedienen. Gemiddeld draaien de machines denk ik maar tien dagen; ongeveer 150 hectare per machine.”

GEEN AXIAAL MEER De T550i is een doorontwikkeling van de T550, waarmee het bedrijf al langer naar tevredenheid draait. Het zijn beide vijfschuddermachines met een 22-voets maaibord. “Voor ons is dat een ideale grootte”, legt zoon Noud uit. “Met een vijfschudder blijven we binnen de 3,50 meter op de weg, want we willen wel met 800- of 900-banden kunnen rijden. Met een zesschudder lukt dat niet en die is bovendien zwaarder. We willen op een spanning van 1,5 bar kunnen rijden of met VF-banden zelfs op 1,1 bar. Voor klanten is dat een belangrijk aandachtspunt”, aldus Noud. De breedte van het maaibord sluit goed aan bij de perceelsgrootte in de polder. “Met een zes-meter-maaibord kun je op einden van 300 meter mooi rondkomen”, vult senior aan. “Ook op een gemiddeld erf hier in de Noordoostpolder kun je vaak nog net overal langs, zonder dat het maaibord ervoor weg hoeft.” Elke keer dat er een maaidorser wordt ingeruild, doet Van Unen in de regel weer een stap richting extra capaciteit, maar of zich dat altijd vertaalt in extra hectares per dag, is de vraag. “Klanten zien je het liefst op de mooiste momenten van de dag, al hebben de meeste telers er wel begrip voor dat wij moeten doordraaien. Ze worden toch afgerekend op het daggemiddelde en andere klanten staan ook te wachten.” Vorig jaar ruilden de Van Unens een axiaaldorser in die twintig jaar dienst had gedaan op het bedrijf. Het axiaaldorssysteem gaf extra capaciteit. “Je doet toch gauw een halve hectare per uur meer, maar de strokwaliteit was merkbaar minder. Als je langs een perceel rijdt, kun je precies zien of er met een schuddermachine of met een axiaaldorser is gewerkt. Veehouders en bloembollentelers willen het liefst onbeschadigd stro. Daar komt bij dat een axiaaldorser een stuk zwaarder is. Dat was voor veel akkerbouwers een reden waarom ze de machine liever niet op hun land hadden. Voor onszelf was er nog een reden

Een combine moet zich in ongeveer tien dagen per seizoen terugverdienen bij Van Unen.

DRIE ONDERSCHEIDENDE PUNTEN VAN DE MACHINE: Drie onderscheidende punten van de machine: • Groot vernieuwd afscheidingsoppervlak met vloeiende gewasstroom en grote dorstrommel met tien slaglijsten • Lichtgewicht aluminium zeefkast met vijzelsysteem • ‘intelligente’ opties, waaronder interactieve afstelling, displaytoegang op afstand en draadloze gegevensoverdracht naar JD-online-omgeving.

om er afscheid van te nemen: de machine gebruikte nogal wat meer brandstof. Het was een betrouwbare machine, maar wat ons betreft komt er niet snel een axiaaldorser weer.”

OPBRENGSTKAARTEN Van de vier maaidorsers zijn er drie uitgerust met opbrengstmeting. Klanten die erom vragen, kunnen de opbrengstkaarten toegestuurd krijgen, maar dat zijn er nu nog maar een handvol. Over het verdienmodel zijn vader en zoon nog aan het dubben, maar ze willen er wel aandacht aan gaan schenken bij hun klanten. “Het plan is om dit jaar een uitdraai van de opbrengstkaart bij de factuur te doen. Hopelijk zet dat mensen aan het denken. Zodra mensen zien dat ze wat met die informatie kunnen, zijn ze denk ik ook wel bereid om er iets voor te betalen, al is het een paar tientjes”, zegt Tom. De hoeveelheid werk die ze hebben aan de taakkaarten is slechts enkele minuten per klant, omdat ze die met een druk op de knop uit de John Deere-online-omgeving kunnen versturen. Onder de streep is het dorsen voor hen een rendabele klus, al zijn de verdiensten bij lange na niet vergelijkbaar met de oogst van andere gewassen. “Het is gelukkig mooi en schoon werk en het past in de arbeidsfilm. Als je dan lang genoeg met je machines doet en je hebt niet te veel reparaties, dan kan het uit. Maar dorsen moet best tegen een scherpe prijs en dat heeft alles te maken met de opbrengst van een graangewas. Boeren verdienen hun geld hier met andere gewassen.”

‘HET IS MOOI WERK, DAT PAST IN DE ARBEIDSFILM’

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - MASSEY FERGUSON-TEST

Kiezen tussen traploos en automatisch schakelen Tekst en foto’s: Frits Huiden

E-POWER-TRANSMISSIE ZUINIGER DAN CVT NA VEERTIEN UUR TRANSPORT

De volautomatisch powershifttransmissie houdt het midden tussen een traploze bak en een powershiftbak. Het verschil in comfort en prijs is duidelijk, maar wat doet het met de efficiëntie en vooral het dieselverbruik? Grondig volgde een Massey Ferguson 7724 met traploze transmissie en een Massey Ferguson 8S.265 met de nieuwe E-Power-versnellingsbak. Beide draaiden een lange dag voor een dertigkuubs tank bij Van Bakel in Vredepeel

GRONDIG 6 2021

MASSEY FERGUSON-TEST - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

Kiezen voor een versnellingsbak bij de koop van een nieuwe trekker kan lastig zijn. Wordt het een traploze CVT of toch maar de goedkopere powershiftbak? Diverse merken hebben ook daarin weer hun keuzes met meer en minder versnellingen en eventuele kruipbakken. De komst van de volledig automatische powershiftbak in de trekkerwereld, gestoeld op de DSG-techniek van Volkswagen, geeft een keuze extra. Behalve het prijsverschil is er ook een verschil in efficiëntie en dus in verbruikskosten. Daarbij spelen natuurlijk het comfortverschil en het werk dat je ermee doet een rol. Ook de verwachte onderhoudskosten tellen mee. Inmiddels hebben John Deere, New Holland en Massey Ferguson een volledig automatische powershiftbak in het gamma. Die maakt gebruik van een dubbele koppeling, waarbij alvast de volgende groep wordt klaargezet. Daardoor is er nagenoeg geen voelbare onderbreking van de aandrijflijn bij het schakelen van de groepen.

‘WANNEER EEN CVT KAPOT IS, MOET DE HELE BAK WORDEN VERVANGEN. DAT BETEKENT EEN FORSE KOSTENPOST’

Bij Massey Ferguson heet deze transmissie Dyna E-Power 7. Basis is de bekende Dyna-6 powershiftbak, die met een extra zevende powershifttrap is doorontwikkeld naar de Dyna 7-powershiftbak en nog steeds vier groepen heeft. De Dyna 7 en de Dyna E-Power zijn in de 8S-serie zowel met als zonder de schakelautomatiek te krijgen. Het prijsverschil is zo’n € 3000,-. Ook deze transmissie wordt gemaakt in de Franse Gima-fabriek, die Massey Ferguson deelt met Claas. Toch zal deze bak voorbehouden blijven aan MF en niet zoals de Hexashift-transmissie ook beschikbaar komen voor Claas.

DAG VAN VEERTIEN UUR Het verschil tussen de automatische powershift Dyna E-Power en de traploze transmissie Dyna-VT is het beste duidelijk te maken door beide transmissies gewoon een dag naast elkaar te laten draaien in hetzelfde werk. Die kans was er begin april op het melkveebedrijf van Van Bakel in Vredepeel. Dat had toen net enkele weken de beschikking over een splinternieuwe 8S.265 met

Dyna E-Power-bak, die op dat moment pas 138 uur op de klok had. De 7,4-liter-zescilinder levert inclusief de transportboost (EPM) maar liefst 210 kW (285 pk) en heeft een maximum koppel van 1257 Nm. Op 12 april werd deze aan één stuk door, veertien uur lang, ingezet voor transport met een dertigkuubs drieassige tank. De trekker pendelde van ‘s ochtends kwart over zes tot ‘s avonds half negen heen en weer tussen het melkveebedrijf in Vredepeel en een overslagcontainer ruim tien kilometer verderop. Een Terra Gator met bouwlandbemester reed daar de mest uit. De cyclus bestond dus puur uit laden in Vredepeel, transport over provinciale en binnenwegen, lossen in de container op locatie en weer leeg terug naar Vredepeel.

De vier jaar oude Massey Ferguson 7724 heeft ruim 5200 uur op de klok en maakt gebruik van nagenoeg hetzelfde 7,4-liter Agco Power-blok, maar dan in Stage IV-uitvoering in plaats van Stage V. Hij heeft 19 kW (25 pk) minder dan merkgenoot 8S.265.

MAAR TWEE PROCENT IDLE TIME De trekker en zijn prestaties zijn volledig te analyseren door de telemetriegegevens. Toerentallen, snelheden, verbruik, afstanden, zelfs het tankniveau, de stand van de hef, de accuspanning en temperatuur van de koelvloeistof en diesel, net als storingsmeldingen of wanneer de trekker toe is aan zijn volgende beurt: alles is met het systeem boven water te krijgen. Door te laden en te lossen via de zuigarm hoefde de chauffeur niet van de trekker af. Dat is terug te zien in cijfers die via de telemetrie naar boven zijn te halen. Er was slechts twee procent ‘idle time’ die dag, oftewel een stationair draaiende motor. De trekker was die dag dus voor 98 procent actief. Dat betekent dat er flink is doorgereden op 12 april. Technici komen na het uitlezen van andere trekkers dikwijls een aandeel tot veertig procent stationair draaien tegen. Gelijk met de 8S E-Power reed een Massey Ferguson 7724 met traploze Dyna VT-bak en exact dezelfde tank erachter. Helaas was deze niet voorzien van het telemetriesysteem, zodat deze niet tot in detail is uit te lezen. De vier jaar oude opvolger van de 7600-serie had ruim 5200 uur op de klok en maakt gebruik van nagenoeg hetzelfde 7,4-liter-Agco Power-blok, maar dan in Stage IV-uitvoering in plaats van Stage V. De motor is afgeregeld op een vermogen van 191 kW (260 pk) inclusief boost. Dat is zo’n 19 kW (25 pk) minder dan zijn opponent van die dag, de 8S.265. De 7724 Dyna VT weegt met 10.000 kilo een ton minder dan de nieuwe 8S. Met volle mesttank is het totale treingewicht bij de 8S zo’n 54.000 kilo en weegt de 7724 Dyna VT met volle drieasser 53.000 kilo. Beide trekkers staan op Michelin-banden. De 8S heeft grote IF-banden met achter maat 710/70R42 en voor 600/70R30. De

Beide trekkers werden veertien uur lang ingezet voor transport met een dertigkuubs drieassige tank. Ze pendelden heen en weer tussen het melkveebedrijf in Vredepeel en een overslagcontainer ruim tien kilometer verderop.

Frank Peeters waardeert de veel rustiger en ruimere c abine. “De CVT jankt meer dan deze E Power-transmissie. Dat verschil merk je wel.”

De chauffeur op de Massey Ferguson 7724 maakte een dag van ongeveer drie kwartier korter en deed negentien vrachten van 30 kuub, ofwel 570 kuub. Daarvoor had de trekker evengoed 402 liter brandstof nodig.

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - MASSEY FERGUSON-TEST

TECHNISCHE GEGEVENS VAN MF8S.265 E-POWER EN MF 7724 DYNA VT Merk

Type

8S.265

MF 7724

Bouwjaar

2021

2017

Introductie

2020

2003

Motor

Agco Power

Motorinhoud (l)

7,4

Max vermogen (kW/pk)

195 (265)

173 (235)

Max vermogen incl boost (kW/pk)

210 (285)

191 (260)

Toerental bij max vermogen (tpm)

1850

1950

Max koppel met boost (Nm)

1257

1120

Transmissie

Dyna E-Power

Dyna VT

Versnellingen

28 V/28A

Traploos

Opbouw

4 groep, 7 trap

2 groepen

Actieve stilstand

Nee

Topsnelheid (km/u)

Toerental praktijk transport (tpm)

1700

1600-2100

Acceleratie

xxx

Urenstand

138

5273

Dieselverbruik totaal (l)

xxx

94649

Tankinhoud diesel (l)

460

430

Tankinhoud AdBlue (l)

Wielbasis (cm)

305

300

Minumum gewicht (kg)

8700

7800

Eigengewicht (kg)

11000

10000

Max toegestaan gewicht (kg)

16000

14000

Totaal treingewicht (kg)

54000

53000

Banden

Michelin

Bandenmaat achter

710/70R42 IF

650/65R42

Bandenmaat voor

600/70R30 IF

600/65R28

Prijs (€) ex BTW

216.410

210.806

‘DE 8S.265 E-POWER WAS ZO’N TWEE LITER PER UUR ZUINIGER, TERWIJL HIJ MEER WEEGT, MEER VERMOGEN HEEFT ÉN SNELLER IS’

oudere 7724 Dyna VT staat op gewone Michelins met achter 650/65R42 en voor 600/65R28. De 7724 Dyna VT, die in de zomer van 2017 werd geleverd bij Van Bakel, kostte toen € 210.806,-. De 8S met Dyna E-Power-transmissie kost nu € 216.410,-. Vier jaar geleden zou een MF 7724 met zestraps Dyna-6 bak zo’n € 10.000,- goedkoper zijn geweest. Een traploze bak is er op het moment nog niet voor de 8S. Die komt dit najaar wel en kost dan grofweg € 8000,- meer dan een E-Power-uitvoering.

€ 15.000,- al snel een enorme kostenpost. “Dan is een synchromesh-ring, een asje of een lagertje tussen bijvoorbeeld de tweede en derde versnelling vervangen van een heel andere orde”, weet ook eigenaar René van Bakel. “Als ik een bak minder hoef te vervangen, scheelt me dat uiteindelijk € 1,- tot € 2,- per draaiuur op een trekker”, rekent hij voor. Of en wanneer het moment zich aandient dat een CVT-bak moet worden vervangen, weet je nooit vooraf. Op het forse melkveebedrijf draait bijvoorbeeld een Massey Ferguson 7724 met CVT-bak constant voor een voermengwagen met drie vijzels. Deze trekker maakt maar liefst 3000 uur per jaar en heeft inmiddels 12.991 uur op de klok staan. De trekker verbruikte in die tijd ‘slechts’ 200.884 liter, gemiddeld 15,4 liter per uur. Toch rijdt hij nog steeds met zijn eerste CVT-transmissie. Logisch: een transmissie slijt niet voor een voermengwagen op het erf. Tijdens trekwerk en zeker bij zwaar transport op hoge snelheid komt het er juist wel op aan.

POWERSHIFT ZUINIGER Van Bakel registreerde van beide combinaties het brandstofverbruik aan de pomp. Het blijkt dat de zwaardere 8S met automatische powershift zo’n vijf procent zuiniger is dan de 7724 met CVT. Op die lange dag deed de 8S 21 vrachten van 30 kuub mest en verzette hij dus in totaal 630 kuub. Daarvoor werd de dieseltank van 460 liter bijna leeggetrokken door 425 liter te verstoken. Dat is omgerekend 0,6745 liter per kuub mest. De chauffeur op de 7724 Dyna VT maakte een dag van ongeveer drie kwartier korter en deed negentien vrachten van 30 kuub, ofwel 570 kuub. Daarvoor had de trekker evengoed 402 liter nodig. Daarmee is het verbruik van de 7724 per kuub getransporteerde mest met 0,7053 liter dus een tikje hoger. Doorgerekend bleek de 8S ongeveer twee liter per uur zuiniger, terwijl hij een ton meer weegt, meer vermogen heeft én ook wat sneller is. Volgens de telemetrie schommelde het verbruik van de 8S tussen de nul en vijftig liter diesel per uur. Het gemiddeld verbruik per uur ligt voor beide trekkers op ongeveer dertig liter per uur, waarbij de 8S dus meer kuubs verzette. Dat is dus twee keer zo veel als Van Bakels trekker voor de voermengwagen per uur verbruikt.

ONDERHOUDSKOSTEN De vraag is of de technische verschillen, de efficiëntie en het comfort deze € 8000,- waard zijn. Wat betreft onderhoudskosten is het koffiedik kijken welke bak op termijn duurder zal uitvallen. Wanneer een CVT kapot is, zal de hele bak moeten worden vervangen. Dat is met ongeveer

GRONDIG 6 2021

SNELLERE ACCELERATIE Zowel de acceleratie als de topsnelheid van 53 kilometer per uur is volgens Van Bakel een streepje hoger dan van de 7724 Dyna VT. De 8S verbruikte die dag 31 liter AdBlue. Van de 7724 Dyna VT is dit onbekend. De hoogste gemeten

MASSEY FERGUSON-TEST - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

snelheid van de 8S die dag is 53,3 kilometer per uur, die na een piek van bijna 1800 toeren en een koppel van boven de 90 procent werd gehaald. Het maximumkoppel van de 8S.265 is 1257 Nm. De 7724 moet het doen met 1120 Nm. De 8S bereikt zijn topsnelheid bij 1700 toeren en gebruikt dan 83 procent van het koppel. De trekker loopt overigens 44,5 kilometer per uur bij slechts 1300 toeren. Dat is bijzonder gunstig voor een powershiftbak. Veelzeggend detail: de gemiddelde temperatuur van de olie in de E-Power-transmissie ligt tussen de 55 en 65 graden. De olie in een gemiddelde traploze bak wordt volgens de technici van importeur Mechan met 70 tot 80 graden veel warmer, wat er ook al op duidt dat er in een CVT veel meer wrijvings- en warmteverliezen zijn. Wie zich neerlegt bij een hoger verbruik en ook de hogere prijs van een traploze bak voor lief neemt, gaat voor comfort. Dat comfort van de CVT is inderdaad beter, maar het verschil is klein. De bediening is om te beginnen nagenoeg gelijk. De bak is zowel met de multihendel als met het rijpedaal te rijden. Er zijn cruisesnelheden in te stellen, waarbij het toerental wordt aangepast aan de belasting om deze snelheid gelijk te houden. Zowel de omkeerhendel als het rijpedaal is in agressiviteit in te stellen en de rijrichting is zowel links als rechts te wisselen. Versnellen gaat zowel bij de CVT als bij de E-Power via de hendel met de rijrichting mee. Bij de E-Power is er negen procent snelheidsverschil per trap. Met het rempedaal kunnen beide ontkoppelen.

VERBRUIK E POWER VERSUS DYNA-VT BIJ MESTTRANSPORT Trekker

8S.265 Dyna E-Power

7724 Dyna VT

Tank

USA Equipment 30 kuub 3 asser

Tijdsduur (uur)

13,25

Aantal tanken per dag

Aantal tanken per uur

1,5

1,43

Totaal aantal kuub mest (m)

630

570

Dieselverbruik (l)

425

402

Dieselverbruik/kuub mest

0,675

0,705

Dieselverbruik/uur

30,36

30,34

AdBlue verbruik (l)

* Metingen Van Bakel Vredenpeel door bijvullen dieseltank

NIET VOOR DE STATUS Het meest tastbare verschil is dat de CVT wel beschikt over een actieve stilstand wanneer het rijpedaal wordt losgelaten en de E-Power niet en dus gewoon doorrolt. Het schakelen van de E-Power gaat vrijwel geruisloos, zeker onder belasting. Alleen onbelast is er tussen de 1G en 2A een iets harder geluid te horen bij het schakelen van die groep dan bij de andere overbrengingen. De vaste chauffeur bij Van Bakel op de Massey Ferguson 8S E-Power, Frank Peeters, waardeert de veel rustiger en ruimere cabine, die hij getrouw eens in de twee dagen even uitblaast met de compressor. Het onderscheid tussen de beide transmissies? “De CVT jankt meer dan deze E-Power-transmissie. Dat verschil merk je wel”, zegt hij. Voor de status hoef je bij Massey Ferguson in elk geval niet te kiezen voor een luxe bak. Aan niets is aan de buitenkant te herkennen welke bak er in de trekker zit. Zelfs in de bediening is maar aan enkele knoppen te zien dat het om een E-Power of Dyna-7 gaat.

Aan de buitenkant van de 8S en zelfs aan de bediening is op enkele knoppen na bijna niet te zien om welke transmissie het gaat.

Door de zuigarm hoefde de chauffeur zowel bij het laden als bij het lossen niet uit de trekker te komen. De 8S.265 draaide dan ook maar twee procent van de tijd stationair.

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - HUSQVARNA

Door kwaliteit gedreven

Tekst: Gert Vreemann Foto’s: Evers

HUSQVARNA LANCEERT PROFESSIONELE CEORA AUTOMOWER

Hij was al aangekondigd, maar nu is hij officieel voorgesteld: de Husqvarna Ceora-robotmaaier voor professioneel gazononderhoud. Husqvarna geeft capaciteiten op van 20.000 tot 75.000 vierkante meter. Het merk voorziet een grote markt vanwege de financiële en praktische voordelen, waarvan de maaikwaliteit met stip op één staat.

DE CEORA MAAIT DE OPPERVLAKKEN AUTOMATISCH IN BANEN OM ZO DE HOOGSTE CAPACITEIT TE HALEN

De Ceora was al aangekondigd, maar wanneer je hem dan ziet, is het met zijn lengte van 124 centimeter, breedte van 108 centimeter en hoogte van 44 centimeter een fors grotere machine dan de bestaande Husqvarna Automowers. Grofweg doet hij twaalf keer zoveel als de bestaande Automowers. Vanuit de professionele markt kreeg het Zweedse merk vraag naar een grotere versie voor het maaien van meerdere sportterreinen, golfvelden en gras bij instellingen als scholen en ziekenhuizen, waar vaak grote (afgeschermde) terreinen moeten worden gemaaid. Met de nieuwe Ceora-maaier wil Husqvarna deze doelgroepen bedienen. Het merk ziet het niet als een alternatief om (intensief) publiek toegankelijke terreinen zoals parken en openbaar groen te maaien. Dat zou bijvoorbeeld ‘s nachts onder bepaalde condities theoretisch kunnen, maar daar ligt niet de target.

MAPPING De Ceora werkt volgens het bekende Husqvarna EPOS-systeem, dat met behulp van een satelliet

GRONDIG 6 2021

en een basisstation de machine tot op twee tot drie centimeter nauwkeurig aanstuurt. De besturing kan tot twintig verschillende zones aan en het bereik van het referentiestation is maximaal 500 meter. Het opnemen van het te maaien oppervlak kan door de contouren de eerste keer radiografisch bestuurd te rijden of op de computer in te geven als je de velden exact hebt gedocumenteerd. Hetzelfde geldt voor obstakels binnen het veld. Je kunt de instellingen op de computer gemakkelijk wijzigen. Naast het te maaien oppervlak neem je het laadstation ook op, evenals transportroutes, desgewenst over verharding tussen te maaien oppervlakten. De Ceora maait de oppervlakken automatisch in banen om zo de hoogste capaciteit te halen. Husqvarna geeft aan dat er vanwege de twee tot drie centimeter precisie nauwelijks overlap nodig is. De Ceora maait met zijn drie maairotors in stroken van 76 centimeter breed en rijdt met een snelheid van circa 6 km/u. Je kunt zelf ingeven hoe de routing is. Ook kun je per ‘perceel’ de maaihoogte en maai-inten-

HUSQVARNA - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

siteit opgeven. Denk bijvoorbeeld aan het hoofdveld op 28 millimeter elke dag en de bijvelden op 35 millimeter eens in de drie dagen. De maaihoogte is instelbaar van 20 tot 70 millimeter.

DAGELIJKS MAAIEN De zwaarste Ceora is opgegeven voor een maaicapaciteit van 25.000 tot 75.000 vierkante meter en het lichtere model voor 20.000 tot 60.000 vierkante meter. De 25.000 vierkante meter geldt voor dagelijks maaien van bijvoorbeeld een sportveld, de 75.000 vierkante meter voor eens per drie dagen maaien, bijvoorbeeld bij een universiteit. Husqvarna hanteert de stelregel dat hoe vaker je maait, hoe beter de grasmat wordt. Juist hier haalt de Ceora volgens Husqvarna een groot voordeel ten opzichte van bemand maaien. Husqvarna wijst hierbij op het voordeel van ook ‘s nachts kunnen (door)maaien. De Ceora heeft daarvoor contourverlichting om zo gezien te worden en ook maakt hij nauwelijks geluid. Voor de veiligheid is hij uitgerust met ultrasone sensors die aan de voorzijde obstakels waarnemen en is er een brede veiligheidszone van circa tien centimeter tussen de maaischijven en de zij- en voorkant van het dek. Ook een voordeel is dat de Ceora met zijn 70 kilo veel lichter is dan een maaier met chauffeur. Met de Husqvarna Fleet Services-app kunnen gebruikers alle maaiers in hun vloot volgen. Ceora wordt ondersteund door Husqvarna’s onderhouds- en supportprogramma UpCare.

HUSQVARNA HANTEERT DE STELREGEL DAT HOE VAKER JE MAAIT, HOE BETER DE GRASMAT WORDT

GELDKWESTIE De fabrikant geeft aan dat de kosten ten opzichte van gemotoriseerd maaien met personeel ongeveer een derde lager zullen zijn. Dat hangt uiteraard sterk af van de kosten van het personeel (variërend van prof tot leerling of vrijwilliger). Husqvarna heeft hiervoor de geschatte totale eigendomskosten van de Ceora voor een periode van vijf jaar vergeleken met de gemiddelde kosten van een conventionele zitmaaier. Husqvarna geeft een richtkostprijs op van € 0,05 tot € 0,10 per vierkante meter bij extensief maaien en € 0,20 tot € 0,25 per vierkante meter bij dagelijks maaien. Het onderhoud is volgens Husqvarna zeer beperkt. De stelregel is hooguit vijf minuten per dag.

Een voorbeeld van de inzet van de Ceora met laadpunt, basisstation en routing naar de verschillende te maaien percelen.

Dat zal dan het incidenteel reinigen van het dek met water zijn en het verwisselen van de schijven met mesjes. Daarvoor is een snelwisselsysteem voor de schijven ontwikkeld. De dunne mesjes gaan afhankelijk van de grondsoort en maai-intensiteit één tot drie weken mee.

OPSTAP NAAR MEER De machine is ontwikkeld als moduleconcept, zodat er op termijn ook andere taken mee kunnen worden uitgevoerd. Het vrij pendelend opgehangen maaidek is zo gekoppeld dat het kan worden vervangen door een andere aanbouwunit. Denk hierbij aan beluchten, verticuteren, kunstmest strooien of bijvoorbeeld golfballen rapen. Ook denkt Husqvarna aan verschillende typen maaidekken voor diverse toepassingen. Husqvarna richt zich nu primair op vrij vlakke terreinen. Welke hellingshoek de machine op taluds en golfterreinen aan kan, moet nog worden onderzocht. Er worden voor komend seizoen twee modellen gelanceerd: de Ceora 544 EPOS en de Ceora 546 EPOS. De eerste heeft een wat lichtere aandrijfunit, maar verder zijn ze identiek. De machines worden vanaf het eerste kwartaal van 2022 geleverd bij een select aantal professionele klanten. Het eerste jaar gelden lanceringsprijzen: € 24.900,- exclusief btw voor de Ceora 544 EPOS en € 28.900,- exclusief btw voor de Ceora 546 EPOS. Mogelijk komt Husqvarna Nederland nog met leaseprijzen. Husqvarna ziet de eerste versie van de Ceora als robotmaaier als de opstap naar meer, waarbij de kwaliteit van het werk duidelijk op één staat.

HET MAAIDEK IS ZO GEKOPPELD DAT HET KAN WORDEN VERVANGEN DOOR EEN ANDERE AANBOUWUNIT

De maaier heeft drie rotors met dunne mesjes voor het beste maairesultaat. Voor het frequent wisselen van de schijven met mesjes is een snelwisselsysteem ontwikkeld.

GRONDIG 6 2021

Een nieuwkomer op het veld. Onze beste speler voor dynamiek en efficiëntie.

De nieuwe 7 Serie TTV Ons team, sterker dan ooit.

• Krachtige DEUTZ motoren met 247 pk en 1072 Nm koppel • 60 km/u optioneel met de nieuwe SDF TTV compound transmissie • Tot 6.5 ton laadvermogen • Tot 210 l/min hydrauliekopbrengst en tot 11.1 ton hefvermogen • SDF Smart Farming Solutions geintegreerd

Volg ons op

DEUTZ-FAHR is een merk van

ECONOMIE - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

IN KORT BESTEK - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

CUMELA KOMPAS GROEIEND AANTAL BV’S In tien jaar tijd is het aantal besloten vennootschappen in de cumelasector met ruim zestien procent gestegen. Waar in 2009 nog 38,5 procent van de deelnemers aan Cumela Kompas een BV als rechtsvorm had, is dat in 2019 gestegen naar 54,9 procent. Een BV wordt volgens Dieuwer Heins, adviseur Financiën en Bedrijfsontwikkeling bij Cumela Advies, fiscaal interessant als er voldoende winst wordt gemaakt, met name omdat deze dan niet tegen 49,5 procent inkomstenbelasting wordt afgerekend. Voor een BV is dit afhankelijk van de winst rond de 40 procent. Dit is een combinatie van de vennootschapsbelasting en de belasting op aanmerkelijk belang. Voor een eenmanszaak is het afhankelijk van de situatie interessant om te schakelen bij een winst tussen Grondig 2021 de juli € 100.000,en € 150.000,-. Bij een structurele winst boven de BV’s € 150.000,- is het altijd interessant. Groeiend aantal

Grondverzet

Gemengd

Agrarisch

2009

2019

2009

2019

2009

2019

Beste Geralde, Wij zijn gemalen aan het renoveren voor het hoogheemraadschap. In deel 3 van het bestek worden ons verplichtingen opgelegd, zoals de communicatie met de omgeving en werkzaamheden voor de flora en fauna. Ook wordt ons het gebruik van bepaalde software voorgeschreven, waar dan uiteraard ook weer extra kosten aan zijn verbonden. Opvallend genoeg zijn deze verplichtingen alleen in deel 3 opgenomen en zijn er in deel 2.2 geen besteksposten opgenomen die hierop wijzen. Mag dat?

Beste aannemer,

Rechtsvorm naar type bedrijf in 2009 en 2019 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0%

KOSTENBEPALENDE FACTOREN BUITEN DE BESTEKSPOSTEN

Niet BV

In de grafiek zie je hoe in tien jaar tijd het aantal BV’s per

In tien jaar tijd is het aantal besloten vennootschappen in de cumelasector met ruim zestien procent typeWaar bedrijf is gestegen. “Allereerst zien we hetKompas aantaleen BV als gestegen. in 2009 nog 38,5 procent van de deelnemers aandat Cumela rechtsvorm had, is dat in 2019 gestegen naar 54,9 procent. BV’s bij de grondverzetbedrijven zowel tien jaar geleden Een BV wordt volgens Dieuwer Heins, adviseur Financiën en Bedrijfsontwikkeling bij Cumela Advies, alsinteressant ook nuals hoger ligt dan degemaakt, gemengde en omdat agrarische fiscaal er voldoende winstbij wordt met name deze dan niet tegen 49,5 procent inkomstenbelasting wordt afgerekend. Voor een BV is dit afhankelijk van de winst rond de 40 loonbedrijven”, zegt Heins. “Inmiddels is 61 procent van de procent. Dit is een combinatie van de vennootschapsbelasting en de belasting op aanmerkelijk belang. Voor een eenmanszaak is het van de situatie interessant om te schakelen bij een grondverzetbedrijven eenafhankelijk BV. winst tussen de € 100.000,- en € 150.000,-. Bij een structurele winst boven de € 150.000,- is het altijd Wat Heins verder opvalt, is dat het aantal BV’s onder de interessant. In deagrarische grafiek zie je hoe in tien jaar tijd het BV’s per type gestegen. loonbedrijven deaantal afgelopen jaarbedrijf forsis is geste-“Allereerst zien we dat het aantal BV’s bij de grondverzetbedrijven zowel tien jaar geleden als ook nu hoger ligt dan bij gen. “Was in 2009loonbedrijven”, het aantal zegt BV’sHeins. nog“Inmiddels maar 24,4 de gemengde en agrarische is 61 procent, procent van de grondverzetbedrijven eengestegen BV. Juist bij de grondverzetbedrijven zien we gemiddeld inmiddels is dit naar 47,7 procent. Dit bewijst dathogere winsten en wordt het risico op aansprakelijkheid vaak hoger ingeschat.” resultaten deloonbedrijven afgelopende afgelopen jaar Watde Heins verder opvalt,van is datagrarische het aantal BV’sloonbedrijven onder de agrarische fors is gestegen. “Was in 2009 het aantal BV’s nog maar 24,4 procent, inmiddels is dit gestegen naar vijftien jaar zijn verbeterd”, concludeert Heins. 47,7 procent. Dit bewijst dat de resultaten van agrarische loonbedrijven de afgelopen vijftien jaar zijn verbeterd”, aldusontwikkeling Heins. Daarnaast vermoedt hij datwel ook ineen de sector agrarisch loonwerk de risico’s Bij deze wil Heins kanttekening tegenwoordig hoger worden ingeschat. “In de afgelopen jaren zien we bijvoorbeeld dat ook plaatsen. “In de praktijk zien we dat de kostenstructuur agrarische bedrijven failliet kunnen gaan. Dat was twintig jaar geleden bijna ondenkbaar.” Bij deze wil Heins wel een kanttekening de praktijk zien we dat de vanontwikkeling een BV duidelijk hoger ligt dan plaatsen. die van“Ineen vennootkostenstructuur van een BV duidelijk hoger ligt dan die van een vennootschap onder firma of schap onder firma of eenmanszaak. Ook zien we dat soms eenmanszaak. Ook zien we dat soms heel ingewikkelde BV-structuren worden opgezet, waardoor sommige het financiële inzicht in hunworden bedrijf kwijt raken. Wil je van rechtsvorm heelondernemers ingewikkelde BV-structuren opgezet, waarveranderen, dan is het voor het maken van de juiste keuze belangrijk om alle voors en tegens goed in door sommige ondernemers het financiële inzicht in hun beeld te hebben. Regelmatig horen we ondernemers benoemen dat ze achteraf gezien een onvoldoende goed beeld hadden en dat is jammer.” bedrijf kwijt raken. Regelmatig horen we ondernemers

benoemen dat ze achteraf gezien een onvoldoende goed beeld hadden en dat is jammer.” Wil je weten welke rechtsvorm voor jouw bedrijf goed is en wil je weten hoe jouw kengetallen zijn, doe dan mee aan de kengetallenvergelijking Cumela Kompas. Neem hiervoor contact op met je bedrijvenadviseur of stuur een e-mail naar kengetallen@cumela.nl.

Alle kostenbepalende factoren die te maken hebben met de uitvoering van het werk moeten worden vermeld in besteksposten (deel 2.2 van het RAW-bestek). Dit deel is een nadere beschrijving van het uit te voeren werk. Met ‘het werk’ wordt hier bedoeld ‘hetgeen moet worden gerealiseerd’. De bestekposten zoals omschreven in deel 2.2 van het RAW-bestek dienen kostenhomogeen en meetbaar te zijn. Niet alle omstandigheden die de kosten beïnvloeden, zijn echter meetbaar. Er zijn daarom ook kostenbepalende factoren die niet met ‘het werk’ te maken hebben, maar met de omstandigheden waaronder dat werk moet worden uitgevoerd. Deze kostenbepalende factoren kunnen ook elders in het bestek tot uiting komen, zoals in deel 2.1 ‘Algemene gegevens’ of in deel 3 van het bestek. Denk hierbij aan algemene informatie, zoals de grondwaterstanden en de bodemgesteldheid. Daarnaast kunnen in de voorwaarden waaronder een bestekspost moet worden uitgevoerd kostenbepalende factoren zijn opgenomen, zoals verplichtingen die direct aan een bestekspost zijn gerelateerd, bijvoorbeeld ten aanzien van de afwerking van het resultaat (knip- en snoeivlakken, artikel 51.42.07 lid 05), het verrichten van uitvoeringsmetingen, het leveren van bouwstof als bijbehorende verplichting (zand voor bestratingen, artikel 83.15.01 lid 01) of het ter beschikking stellen van (klein) materiaal dat hoort bij de levering van een bepaalde bouwstof (kunststof moffen, artikel 25.15.01 lid 03). Kortom, het is inderdaad toegestaan om kostenbepalende factoren buiten deel 2.2 op te nemen voor zover het gaat om algemene informatie of de voorwaarden waaronder een werk moet worden uitgevoerd. Geralde Bouw-van de Bunt, adviseur juridische & GWW-zaken

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET CUMELA - CUMELARIA

Cumelabedrijven vol aan de bak Op 19 en 20 juni 2021 werd de Kop van Noord-Holland getroffen door clusterbuien. Er viel in delen van dit gebied in twee fasen tot 200 millimeter regen. In dat weekend werden er negentien noodpompen van waterschap HHNK ingezet in het gebied ten westen van Alkmaar en de Zijpepolder. Ook agrariërs en veel cumelabedrijven hielpen mee. De gemalen hebben op volle toeren gedraaid om water uit de polders naar kanalen en grote vaarten te pompen. Waterschap HHNK gaf aan blij te zijn met de hulp van de loonbedrijven en ook agrariërs en molenaars die met man en macht hebben bijgedragen om de situatie weer onder controle te krijgen. Het waterschap gaf aan dat het een goede samenwerking heeft ervaren om deze zeer uitzonderlijke situatie samen op te lossen. Mooi compliment.

Drie keer een pensioenfeest bij Loonbedrijf Hopmans Op vrijdag 28 mei 2021 werden drie pensionado’s in het zonnetje gezet bij Loonbedrijf Hopmans in Wieringerwerf. Ramon Veldboer sprak Frans Oudejans, Harry Jonker en Martien Wammes toe. Hij zei wat over de werkzaamheden, vertelde een paar leuke anekdotes en bedankte hen voor hun tijd, energie en inzet. De pensionarissen kregen naast de bloemen alle drie een mooie jas met het logo van het merk van de machine waarop ze hadden gewerkt plus het logo van Loonbedrijf Hopmans. Naast de huidige eigenaren, Ramon en Chantal, waren ook de ‘oud-eigenaren’ de familie Knibbe en Wim en Nel Hopmans aanwezig.

EVI BLOM GESLAAGD In het kader van gelijkwaardigheid voor mannen en vrouwen zien we ook in onze van oudsher door mannen beheerste sector steeds meer vrouwen werken. Mooi voorbeeld is Evi Blom, machiniste bij cumelabedrijf Kloosterman BV in Kapelle. Evi is de eerste vrouwelijke machiniste bij Kloosterman die is geslaagd voor haar machinistendiploma. Bij Kloosterman zijn ze blij met alle medewerkers, maar ze tonen ze zich ook wel een beetje extra trots op Eva, omdat ze goed in het team past en letterlijk haar mannetje staat in het grondverzet. Dat is nu bekroond met een diploma.

GRONDIG 6 2021

CAO & ZO - ONDERNEMEN MET CUMELA

EEN GOUDEN CUMELAMEDEWERKER

CUMELA-SPELD VOOR GERARD GEERDINK Hij was enkele jaren geleden al gestopt met het loonspuiten, maar het ontstoppen van rioleringen voor particulieren en vaste opdrachtgevers als woningbouwverenigingen en campings met zijn zelf ontwikkelde installatie op een MB Trac deed hij altijd nog wel. Nu zet Gerard Geerink (73) uit Neede vanwege gezondheidsredenen definitief een punt achter zijn loopbaan. Hij heeft het eenmans-loonbedrijf Geerdink, dat door zijn vader in 1935 werd opgericht en waarin hij van jongs af aan meehielp, vanaf 1979 officieel gerund. Het diploma loonspuiter dat hij in de beginjaren via de toenmalige Boval in Doetinchem haalde, vormde de basis voor zijn loonspuitbedrijf. Bedrijvenconsulent Gerwin Otten reikte hem voor deze mooie staat van dienst een gouden Cumela-speld uit.

ORJE VAN HELVOORT 25 JAAR IN DIENST BIJ JENNISSEN Op 3 juni vierde Jennissen in Den Dungen het 25-jarig dienstverband van Orje van Helvoort. Ondanks de coronamaatregelen wisten de gebroeders Jennissen Orje toch passend in het zonnetje te zetten. Orje loopt al sinds zijn veertiende rond op het bedrijf, in het begin als hulpje en vanaf zijn zeventiende op de trekker. Sindsdien is Orje uitgegroeid tot een alleskunner, zowel buiten als op kantoor. Namens Cumela werd Orje door bedrijvenadviseur Wilco Emons gehuldigd met de zilveren Cumela-speld.

Halverwege april verloor mijn moeder haar gouden armband, een armband met een grote persoonlijke waarde. De naam van mijn helaas op jonge leeftijd overleden vader staat hierin gegraveerd, samen met de namen van mijn zus en mij. Inmiddels is de armband weer terug bij mijn moeder. Dankzij een eerlijke medewerker van een cumelabedrijf en een gesprekje op straat. Het cumelabedrijf was een tijdje geleden bezig met het opnieuw bestraten van het winkelgebied in Nijkerk, waaronder ook de winkelstraat waar ik woon. Twee maanden nadat mijn moeder haar armband verloor, kreeg ik een telefoontje van een vriendin, tevens mijn buurvrouw. Ik had haar verteld over het verlies van de armband. Nu belde ze mij en vertelde dat ze aan de praat was geraakt met één van de mannen die bezig was met het straatwerk. Ze hadden het gesprek eigenlijk al afgesloten en wilde doorlopen toen de man haar terugriep. Het was duidelijk dat hem iets dwars zat. Hij vertelde dat hij een gouden armband had gevonden en wist eigenlijk niet goed wat hij ermee moest. Mijn vriendin dacht op dat moment nog niet aan de verloren armband en wist ook niet direct wat de man kon doen. Totdat de man vertelde dat er namen in de armband waren gegraveerd, in elk geval de naam Hans. Toen wist ze direct van wie de armband was: van de moeder van haar vriendin Sylvana! De man herkende ook die naam. Toch nam hij het zekere voor het onzekere en vroeg naar de derde naam in de armband. Toen mijn vriendin de naam van mijn zus noemde, wist hij zeker dat ze de waarheid sprak. Soms denk ik dat mensen om een bepaalde reden met elkaar in contact worden gebracht. Zo ook bij deze gebeurtenis. Twee maanden na het verlies wordt de armband zonder enige beschadiging gevonden en eerlijk teruggegeven. Mijn moeder is direct naar het centrum gereden om deze meneer hartelijk te bedanken en te belonen. Deze eerlijke vinder wilde de beloning niet aannemen. Na enig aandringen ging hij toch akkoord met een kleine beloning om met zijn collega’s een ijsje te kunnen halen. Door eerlijkheid van mensen blijft het vertrouwen in elkaar bestaan, zowel zakelijk als persoonlijk. Wat voor de één gewoon lijkt, is voor een ander meer dan bijzonder en veel waard. Heel erg bedankt voor je eerlijkheid, Aalt! Sylvana Eek secretariaatsmedewerker ledenorganisatie Cumela

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET CUMELA - VROUWEN IN HET CUMELABEDRIJF

‘Het heeft mijn voorkeur niet bij John te werken’ Ze heeft een eigen baan buiten het cumelabedrijf van haar man en dat bevalt Lizette Vullings uit Horst prima. “Juist op deze manier kan ik redelijk objectief tegen het loonbedrijf aankijken.” Tekst en foto’s: Marjolein van Woerkom

‘MAILTJES OM IETS TE VRAGEN AAN EEN COLLEGA HEBBEN PLAATSGEMAAKT VOOR DE TELEFOON’

Wie bij Lizette Vullings binnenstapt, moet na de voordeur eerst door een zogeheten strokengordijn. “Mijn man John keek me raar aan toen ik dat bestelde, maar het werkt wel. Zeker in de winter kan het in huis koud zijn, maar door dat gordijn blijft de kou nu buiten en omdat het doorzichtig plastic is, blijft er ook genoeg licht in huis. Ik kan daardoor prima in mijn kantoor zitten werken.” Sinds vorig jaar corona uitbrak, werkt Lizette thuis. Twee schermen staan op haar bureau geïnstalleerd. Voorheen werkte ze vier dagen in de week op kantoor bij het gebiedsfinancieringteam Zuid voor de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) in Roermond. ’s Ochtends vroeg nam ze de trein vanuit haar woonplaats Horst en in de avond keerde ze weer terug. “Meestal kookte ik dan die avond voor de dag erna, anders

kreeg ik het allemaal niet rondgezet.” Nu werkt ze thuis en het bevalt haar beter dan ze van tevoren had gedacht. “Alles gaat digitaal en dat gaat eigenlijk heel goed. Ik werk nu vijf dagen in plaats van vier. Ik merk dat de overleggen rustig verlopen. Iedereen luistert goed naar elkaar. Daarnaast hebben de mailtjes om iets te vragen aan een collega plaatsgemaakt voor de telefoon. Als ik nu wat wil vragen, bel ik gewoon. Daardoor heb je toch dat sociale contact met je collega’s”, zegt Lizette. Ook heeft het grote voordelen voor de thuissituatie. “Ik kan mijn eigen werktijd indelen. Tussendoor kan ik een was doen of ik kan op tijd stoppen om te koken. Ik ben meer bij mijn kinderen (twee van de drie wonen nog thuis; red.) en John komt tussen de middag thuis om te lunchen. Dat is echt heel fijn.”

NAAM: LIZETTE VULLINGS

ROL OP HET BEDRIJF: WERKT BUITEN DE DEUR BIJ DE RIJKSDIENST VOOR ONDERNEMEND NEDERLAND (RVO)

BETROKKEN BIJ HET BEDRIJF: SINDS ZE OP HAAR ZEVENTIENDE EEN RELATIE KREEG MET JOHN

GRONDIG 6 2021

CUMELABEDRIJF: JENNISKENS TUINBOUWLOONBEDRIJF & CULTUURTECHNIEK, HORST

VROUWEN IN HET CUMELABEDRIJF - ONDERNEMEN MET CUMELA

John is eigenaar van Jenniskens Tuinbouwloonbedrijf & Cultuurtechniek. Hij heeft zestien vaste medewerkers in dienst. Hoewel hij op zaterdag zelf nog wel eens gras inzaait of iets dergelijks houdt hij zich doordeweeks voornamelijk bezig met klantencontact, offertes maken en het personeel. Ze kennen elkaar van het uitgaan in het dorp. “Ik kwam zelf van een gemengd agrarisch bedrijf, waar we van jongs af aan mijn ouders in het seizoen meehielpen. Toen ik voor John koos, wist ik dat ik het loonbedrijf erbij zou krijgen en ik wist ook dat een loonwerker niet mee zou verhuizen als ik voor een baan in het Westland zou kiezen. Ik kende de consequenties en dat vond ik prima.” Wel heeft ze meteen aangegeven dat als ze kinderen zouden krijgen, hij wel tijd voor ze vrij moest maken. “Je weet dat hij er als loonwerker op bepaalde momenten niet zal zijn. Om vijf uur komen de medewerkers terug van hun werk en moet er worden overlegd over de planning voor de dag erna. Dit betekent, zeker toen de kinderen klein waren, dat ik altijd alleen met de kinderen at. Ik deed ze in bad en John las ze, als het kon, het verhaaltje voor het slapengaan. Daarom wilde ik ook niet bij het bedrijf wonen. Ik zag dat bij zijn ouders. De verleiding om ’s avonds nog even de loods in te gaan, is dan gewoon te groot. Nu is thuis thuis en werk is werk.”

KIEZEN VOOR EIGEN BAAN Lizette studeerde plantenziektekunde aan de Wageningen Universiteit en hoewel ze tijdens haar studie wel heeft meegewerkt op het loonbedrijf - denk aan asperges planten met de plantmachine (wat toentertijd nog een innovatie was), de kantine poetsen, laswerk en een planprogramma in Excel ontwerpen - koos ze er specifiek voor niet op het bedrijf te gaan werken. Ze heeft diverse banen gehad in de agro & food-industrie, haar favoriete wereld zoals ze het zelf noemt. Zo heeft ze gewerkt in het praktijkonderwijs op de toenmalige champignonschool in Horst, daarna IPC Plant geheten. Ze

TIPS? “Blijf nieuwsgierig, bied een luisterend oor en sta open voor nieuwe dingen. Door open te staan, zie je van alles en dat kan jou ook op nieuwe ideeën en oplossingen brengen.”

heeft op het Proefstation Horst-America gewerkt en vervolgens bij een innovatiebedrijf en een engineeringbedrijf. De banenwissels vonden vooral plaats omdat het desbetreffende bedrijf werd opgedoekt, maar daardoor heeft ze wel heel veel ervaring opgedaan met projectadministratie, projectmanagement, subsidies en boekhouding; kennis die ze sinds twee jaar inzet bij haar huidige baan, waar ze subsidies voor plattelandsontwikkeling (POP) beoordeelt. “Dat is echt een heel leuke baan. Ik ben nieuwsgierig en vind het leuk om dingen uit te zoeken. Bij RVO zie ik van alles voorbij komen, van fysieke investeringen waar ik soms nog nooit van heb gehoord tot aan initiatieven die een dorp naar een hoger socialer plan trekken. Het leuke is dat ik ook echt resultaat zie. In mijn vorige banen ging het vooral om innovatie, maar het resultaat van innovatie is lastig vast te pakken. Nu zie ik na twee weken al resultaat en kan ik dat afstrepen. Dat geeft een fijn gevoel.”

EEN ANDERE BLIK Ze heeft er geen spijt van dat ze nooit op het bedrijf van haar man is gaan werken. “Het lijkt me saai, want dan ben je allebei met hetzelfde bezig. Dus bij voorkeur werk ik niet bij John. Ik vind het loonbedrijf wel heel leuk, maar het leukste vind ik eigenlijk om erover te sparren met John, over afwegingen, toekomstmogelijkheden en personeel. Juist omdat ik op andere plekken kom, kijk ik er met een andere blik naar, kan ik relativeren en een luisterend oor bieden als hij gestrest of druk is.” Het is niet zo dat ze meebeslist. “Als er een nieuwe machine moet komen, beslist John samen met zijn medewerkers welke het moet worden. Daar bemoei ik me niet mee, maar we praten wel over of het bijvoorbeeld zinvol is om te investeren in een bepaalde soort machine of activiteit”, aldus Lizette. Ze besluit: “Het is daarom fijn dat we allebei kunnen doen wat we leuk vinden. Op deze manier halen we allebei voldoening uit ons werk.”

SERIE: VROUWEN IN HET CUMELABEDRIJF De cumelavrouw is uniek in haar verscheidenheid. De één zwaait de scepter, de ander kookt in het hoogseizoen elke avond voor het overwerkende personeel en weer een ander werkt buiten de deur. In deze serie laten we krachtige vrouwen aan het woord die soms geheel, soms weinig, maar altijd op één of andere manier betrokken zijn bij de cumelasector.

‘DE VERLEIDING OM ’S AVONDS NOG EVEN DE LOODS IN TE GAAN, IS DAN GEWOON TE GROOT’

KARAKTERTREK DIE NODIG IS:

WAT VOEGT JOUW ROL TOE AAN HET BEDRIJF?

“Je moet er tegen kunnen dat je partner op bepaalde momenten niet aanwezig zal zijn.”

“Juist omdat ik niet op het bedrijf werk, kijk ik met een objectievere blik naar het bedrijf. Ik zie andere dingen dan John en daardoor kunnen we goed samen sparren.”

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET CUMELA - CUMELA.NL

DAGELIJKS NIEUWS VAN EN VOOR DE CUMELASECTOR

Hoogtepunten van Cumela.nl/nieuws

Tot ziens John! En veel geluk!

John Augustijn gaat met pensioen... Dus hij gaat ontwikkelingswerk doen in België? Nee joh gekkie! In Afrika!

Wie bouwt er nou mijn sauna? Ik zal mijn sterrenkijkmaatje gaan missen...

Hij gaat daar aan gewasbescherming doen, gaaf he? Oh ja? En wie beschermt ons dan híer!?

www.lokocartoons.nl

JOHN AUGUSTIJN MET PENSIOEN Afgelopen maand is John Augustijn, bedrijvenadviseur voor Zeeland en West-Brabant, afgezwaaid bij Cumela. Hij gaat van zijn pensioen genieten en vrijwilligerswerk uitvoeren in Afrika. Als afscheidscadeau kreeg hij deze bijzondere cartoon overhandigd namens de leden en collega’s. John, nogmaals

bedankt voor je jarenlange inzet voor de cumelasector! Bedrijvenadviseur Tobias Barth is inmiddels gestart in Zeeland en Utrecht. De Brabantse ondernemers van John worden voortaan geadviseerd door bedrijvenadviseur Wilco Emons. Hij draagt de provincie Utrecht over aan Tobias.

OOK OP CUMELA.NL • • • • 60

Tien procent meer graafschades Strengere regels voor het gebruik van azolen in bollenteelt Cao-video: wat regel je voor een oproepkracht? Koop alleen geregistreerd nieuw materieel

GRONDIG 6 2021

WW-PREMIE PER 1 AUGUSTUS OMLAAG Met ingang van 1 augustus 2021 wordt de WW-premie met ruim twee procent verlaagd voor werkgevers die per maand, kwartaal of jaar aangifte loonheffingen doen. Voor werkgevers die per vier weken aangifte loonheffingen doen, geldt de premieverlaging voor al het loon dat vanaf 16 augustus 2021 (periode 9) wordt genoten. De lage premie, voor arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd en BBL, gaat van 2,7 naar 0,34 procent. De hoge premie, voor arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd en oproepcontracten, gaat van 7,7 naar 5,34 procent.

VOORZITTER - ONDERNEMEN MET CUMELA

NA VAKANTIE IN QUARANTAINE: LOONDOORBETALING OF NIET? De zomervakantie is begonnen. Nu de coronamaatregelen steeds verder worden versoepeld, is de kans groot dat we weer massaal naar het buitenland vertrekken. Wijs je werknemer vooraf op het risico dat hij neemt als hij naar het buitenland op vakantie gaat. Quarantaine betekent geen recht op loon als de werknemer niet thuis kan werken. Informeer je werknemer vooraf schriftelijk over de consequenties die je als werkgever wilt verbinden aan het op vakantie gaan naar een land met code geel, oranje of rood als je werknemer vervolgens in quarantaine moet en daardoor of om andere redenen zijn arbeid niet kan verrichten.

WIE ZAAIT, ZAL OOGSTEN

Na de Tweede Wereldoorlog was het landbouwbeleid erop gericht om zoveel mogelijk voedsel te produceren. Er was voedselschaarste, wat levens heeft gekost, en er werd gezegd: dit nooit meer. Bedrijven werden intensiever en groter door sturing vanuit de Nederlandse overheid en later de Europese regels. Anno 2021 is Nederland de tweede exporteur van agrarische producten van de wereld en wordt er vanuit heel de wereld gekeken hoe onze agrariërs hun vak uitoefenen en lopen wij qua efficiëntie en kennis voor op de rest van de wereld. Dit is iets waar wij als agrarische sector trots op mogen zijn en die trots mogen we ook naar buiten uitstralen.

‘LATEN WE BLIJVEN INNOVEREN, VERNIEUWEN EN OPKOMEN VOOR ONZE AGRARISCHE SECTOR’

21 MILJOEN EXTRA VOOR PRAKTIJKLEREN De komende jaren is er een extra subsidie beschikbaar boven op de huidige subsidieregeling praktijkleren. De toeslag komt beschikbaar voor erkende leerbedrijven die een mbo-BBL-leerplek aanbieden in de sectoren landbouw en horeca en in conjunctuurgevoelige sectoren. In totaal is per studiejaar ruim 21 miljoen extra te verdelen. De hoogte van de toeslag is in beide gevallen afhankelijk van het aantal gerealiseerde weken begeleiding bij de beroepspraktijkvorming in het desbetreffende studiejaar. Het beschikbare budget wordt per gerealiseerde begeleidingsweek verdeeld over alle leerplaatsen die in aanmerking komen voor de toeslag. Als je voor de extra subsidie in aanmerking wilt komen, moet je als erkend leerbedrijf bij de Kamer van Koophandel geregistreerd staan met als hoofdactiviteit één van de SBI-codes voor landbouw, horeca of recreatie of één van de SBI-codes voor conjunctuurgevoelige sectoren. Belangrijke codes voor onze sector zijn 0161 en 0162.

Op dit moment hebben wij als agrarische sector te maken met de nodige uitdagingen op het gebied van milieu, dierenwelzijn en imago. Ik heb het gevoel dat de overheid denkt dat als er minder agrariërs zijn dit ten goede komt van het milieu en het dierenwelzijn. Ook speelt het gebrek aan ruimte (woningen, bedrijventerreinen enzovoort) zeker een rol in deze discussie. Er wordt wel gezegd dat wij niet hoeven te produceren voor en exporteren naar de rest van de wereld. De meeste producten worden echter afgezet op korte afstand bij onze Europese buren, zoals Duitsland, België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Moeten we dit nog export noemen in deze huidige tijd? Europa is toch één? Alle mondjes wereldwijd moeten worden gevoed en als er hier één agrariër verdwijnt, zal dat voedsel elders moeten worden geproduceerd. Willen wij straks voor ons voedsel afhankelijk zijn van andere landen? Willen wij straks van Nederland één grote stad maken, met nog een paar parkjes met een stempel ‘natuur’ erop? Wie niet zaait, zal ook niet oogsten, wie niet oogst, heeft niets te eten. Laten we blijven innoveren, vernieuwen en opkomen voor onze agrarische sector, zodat ook onze kinderen later kunnen oogsten met Hollandse kwaliteit! Johan Mostert Voorzitter sectie Meststoffendistributie

ELK NUMMER LATEN WE VIA DEZE COLUMN EEN VOORZITTER VAN CUMELA AAN HET WOORD GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET CUMELA - TOOLBOX VOOR MEER INFO OVER VEILIG WERKEN, KIJK OP WWW.AGROARBO.NL.

Tekst en foto’s: Corina van Zoest-Meester, beleidsmedewerker arbo

Wat is de CO2Prestatieladder?

TIPS EN VUISTREGELS VOOR DE TOOLBOXMEETING

CO2 zorgt voor opwarming van de aarde. Hierdoor stijgt de zeespiegel en wordt het weer extremer, wat onder meer tot uiting komt in hevige regenbuien en meer hittegolven. Het lagen van de CO2 -uitstoot is dan ook van groot belang.

ALLE TOOLBOXEN ZIJN OOK DIGITAAL TE GEBRUIKEN VIA DE VEILIG VAKWERK-DIENST. GA VOOR MEER INFORMATIE NAAR WWW.VEILIGVAKWERK.NL 62

GRONDIG 6 2021

Tekst en foto’s: Corina van Zoest-Meester, beleidsmedewerker arbo [kop] Wat is de CO2-Prestatieladder?

CAO & ZO - ONDERNEMEN MET CUMELA

[subkop] Tips en vuistregels voor de toolboxmeeting [intro] CO2 zorgt voor opwarming van de aarde. Hierdoor stijgt de zeespiegel en wordt het weer extremer, wat onder meer tot uiting komt in hevige regenbuien en meer hittegolven. Het lagen van de CO2 COis2-PRESTATIELADDER ALS INSTRUMENT uitstoot dan ook van groot belang.

De CO2-Prestatieladder is een instrument dat bedrijven en overheden helpt [plattebijtekst] het verminderen van de CO2-uitstoot en kosten. Het instrument wordt geCO2-Prestatieladder als instrument bruikt binnen het bedrijf, in projecten en in de keten. Een lage CO2-uitstoot is De CO2-Prestatieladder is een instrument dat bedrijven en overheden helpt bij het verminderen van wanneer een bedrijf meedoet aan een aanbesteding. De CO2-Prestade COgunstig en in de 2-uitstoot en kosten. Het instrument wordt gebruikt binnen het bedrijf, in projecten

keten.tieladder Een lage CO -uitstoot is gunstig wanneer meedoet aan een aanbesteding. De CO2is 2opgebouwd aan de hand een van bedrijf vier invalshoeken. Prestatieladder is opgebouwd aan de hand van vier invalshoeken.

• Invalshoek A

• Invalshoek B

Inzicht

Transparantie

• Invalshoek C

Reductie

Communicatie

• Invalshoek D

Inzicht INZICHT Alles begint met het inzichtelijk maken van het verbruik. De werkgever moet hiervoor bijvoorbeeld de liters diesel en benzine, maar ook het elektriciteitsverbruik bijhouden. gegevens vormen Alles begint met het inzichtelijk maken van het verbruik. DeDeze werkgever moet samenhiervoor de CO2-footprint’ van het bijvoorbeeld debedrijf. liters diesel en benzine, maar ook het elektriciteits-

verbruik bijhouden. Deze gegevens vormen samen de CO2-footprint’ van het bedrijf.

REDUCTIE De werkgever moet doelstellingen opstellen en maatregelen doorvoeren om de CO2-uitstoot te verlagen. Jouw hulp is hierbij nodig. • Werk met elektrische machines als dat kan. • Werk en plan efficiënt. • Zorg dat de machine goed wordt onderhouden. • Controleer de bandenspanning en gebruik rijplaten. • Laat een machine niet onnodig stationair draaien en gebruik de airco en kachel zinvol. • Trek rustig op en schakel op tijd.

WE MOGEN WEER!

Het goede nieuws leek zich op te stapelen in de week waarin ik dit schrijf. Oranje naar de achtste finale, Nederland gaat verder open, het mondkapje mag af - behalve als de anderhalve meter niet kan worden gegarandeerd - en dan wint Max Verstappen ook nog in Oostenrijk. En er is meer. Zo mag je de vrijdagmiddagborrel weer inplannen. Vervolgens lees ik in de krant dat vakantiebestemmingen in gele gebieden in prijs naar beneden gaan. Dat wordt weer een leuke discussie met je personeel, denk ik dan. Medewerkers willen goedkoop op vakantie, maar nemen daarmee een risico dat niet meer een werkgeversrisico is, zoals in 2020, maar hun eigen risico is geworden. Dat houdt in dat wanneer ze na vakantie verplicht in quarantaine moeten én niet thuis kunnen werken, ze geen recht op loon hebben. Dan is het toch wel iets om over na te denken, want in dat geval wordt die goedkope vakantie ineens een stuk duurder. Wijs je werknemer daarom vooraf op het risico en informeer hem schriftelijk over de consequenties die je als werkgever wilt verbinden aan een vakantie in een land met code geel, oranje of rood. Noem de gevolgen wanneer je werknemer vervolgens in quarantaine moet en daardoor of om andere redenen zijn arbeid niet kan verrichten.

‘WIJS JE WERKNEMER VOORAF OP HET RISICO EN INFORMEER HEM SCHRIFTELIJK OVER DE CONSEQUENTIES’

Kun jij zelf nog iets bedenken om jullie CO2-uitstoot te verlagen?

TRANSPARANTIE De CO2-uitstoot verminderen binnen een bedrijf doe je samen. Daarom is het van belang dat iedereen weet welke maatregelen er binnen het bedrijf van kracht zijn en welke doelstellingen er zijn. Vervolgens is het belangrijk dat de voortgang van deze doelstellingen wordt gecommuniceerd met de medewerkers. Wist jij dat een bedrijf dat het certificaat van de CO2-Prestatieladder heeft verplicht is om de footprint op de website te zetten?

PARTICIPATIE Een betere wereld begint bij jezelf, maar gelukkig hoeven we niet alles alleen te doen. Vanuit de CO2-Prestatieladder is het bedrijf verplicht om deel te nemen aan een sectorinitiatief. Cumela organiseert zelf ook een sectorinitiatief, Sturen op CO2.

Ook de cao-onderhandelingen gaan binnenkort weer van start. De huidige cao loopt tot en met 31 december 2021. Het zou mooi zijn als we voor die datum nieuwe afspraken kunnen maken. De commissie Sociale Zaken van Cumela heeft zich al uitgesproken over de aandachtspunten, maar ook jij als lid van Cumela kunt voorstellen doen. Dus is er iets in de cao wat je onbegrijpelijk vindt of iets wat je onwerkbaar vindt? Geef deze punten aan mij door. Wie weet zie je ze terug in onze voorstellenbrief.

Jacqueline Tuinenga, beleidsmedewerker sociale zaken

GRONDIG 6 2021

Dankzij het correctiesignaal kun je ook bij het kilveren een perceel heel nauwkeurig afwerken.

MoveRTK maakt GPS écht nauwkeurig Al jaren marktleider in landbouw en grondverzet Ruim tien jaar geleden stond Cumela mede aan de basis van het MoveRTK-correctiesignaal. Dat is de reden dat Cumela-leden nog steeds 33 procent korting krĳgen op de prĳs. Dat maakt het tot een interessante keuze. Er zĳn echter nog veel meer redenen waarom het interessant is om een abonnement te nemen opMoveRTK. Werken met GPS is gemeengoed in de cumelasector. Het vergroot de nauwkeurigheid, vermindert de belasting van de chauffeur of machinist en zorgt voor een gerichter gebruik van brandstof, meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen. GPS werkt met een nauwkeurigheid van ongeveer twintig centimeter. Dat kan in bepaalde gevallen voldoende zijn, maar meestal moet het nauwkeuriger, zoals

bij het werken in rijenteelten en bij graaf- en egalisatiewerk. Het werken met een RTK-correctiesignaal vergroot de nauwkeurigheid tot ongeveer twee centimeter. Een RTK-correctiesignaal is nodig om te corrigeren voor satellietbaanfouten en atmosferische effecten. Satellieten hebben een onzekere plaats in de ruimte en daardoor wijkt de plaatsbepaling door middel van satellieten na verloop van tijd af. Hierdoor ligt een AB-lijn na enkele dagen niet meer op exact dezelfde plaats. Het RTK-correctiesignaal zorgt ervoor dat de plaatsbepaling altijd gelijk blijft, ook in de volgende seizoenen. In het verleden kwam het RTK-correctiesignaal via radiogolven van een vast basisstation. Dat heeft echter maar een beperkt bereik. MoveRTK werkt met een netwerk van referentiestations en verstuurt het correctiesignaal via mobiel internet, waardoor het een onbeperkt bereik heeft.

NIET AAN ÉÉN MERK GEBONDEN

Dat is niet het enige voordeel. MoveRTK is een open netwerk en het is dus niet aan één merk gebonden, maar compatibel met alle merken GPS-apparatuur. Het is een betrouwbare dienst en is 24/7 beschikbaar. MoveRTK heeft een door de Duitse TÜV gecertiﬁceerde dynamische nauwkeurigheid van twee centimeter en heeft jaar na jaar deze herhaalbare nauwkeurigheid. Het heeft overal een goede ontvangst, door het gebruik van het KPN-netwerk en een professionele simkaart. MoveRTK gebruikt namelijk een KPN M2M-simkaart (machine to machine). In tegenstelling tot normale simkaarten heeft deze kaart een één-op-één-verbinding, die niet wordt gedeeld. Dit soort kaarten wordt ingezet voor kritische applicaties, zoals mobiele hartbewaking en alarmering bij ongevallen. Het belangrijkste voordeel zijn de snelle service en de professionele ondersteuning door de platte en gespecialiseerde organisatie achter MoveRTK. Dit heeft er toe geleid dat MoveRTK in de sectoren landbouw en grondverzet marktleider is op het gebied van RTK-correcties. In de afgelopen tien jaar is het product wat betreft beschikbaarheid en capaciteit sterk gegroeid. Aanvankelijk werkte MoveRTK alleen met de Amerikaanse GPS- en Russische Glonass-satellietsystemen. In de loop der tijd zijn daar ook de Europese Galileo- en de Chinese Beidou-systemen bij gekomen. Door dubbel zoveel satellieten is de bedrijfszekerheid sterk vergroot. Toekomstige ontwikkelingen zullen vooral zitten in nieuwe applicaties als drones en robots. De beschikbaarheid van RTK-chips uit de automotive-sector maken deze goedkoper, waardoor het aantal toepassingen nog sterk zal groeien. In de precisielandbouw en het grondverzet is MoveRTK een kleine, maar vitale schakel.

GEBRUIKERSERVARINGEN VAN WERVEN, OLDEBROEK

Van Werven is een grote dienstverlener op het gebied van infra en recycling, met als hoofdvestiging het Gelderse Oldebroek. Het bedrijf gebruikt al bijna tien jaar lang MoveRTK op meerdere machines. Robert van Pijkeren is het aanspreekpunt voor de machinisten die werken met RTK-GPS. Hij vertelt over zijn ervaringen met MoveRTK. “We hebben tussen de twintig en vijfentwintig rupskranen met RTK-GPS, zes wielladers, een bulldozer en drie trekkers, die voorna-

melijk voor het kilveren worden ingezet. We draaien uitsluitend met MoveRTK, in combinatie met de GPS-apparatuur van Topcon. We maken op kantoor de tekeningen en zetten die om naar 3D-modellen voor de machines. Die stuur ik online door naar de machines. Als het om machines in de verhuur gaat, krijgen de machinisten meestal een usb-stick van de uitvoerder. Of het bedrijf waarvoor de machine draait, stuurt ze naar mij op. Als je over het gebruik van GPS in het grondverzet praat, is dat altijd in combinatie met een RTK-correctiesignaal, om voldoende nauwkeurigheid te hebben. De machinist ziet op zijn terminal in de cabine een groene balk wanneer het correctiesignaal honderd procent is. Wanneer dat niet het geval is, ziet de machinist dat direct in zijn scherm. Een heel enkele keer, als er een heel slecht internetsignaal is, hebben we altijd nog een RTK-basisstation achter de hand, maar dat hebben we eigenlijk nooit meer hoeven te gebruiken. Het werken met GPS gaat veel sneller en is veel nauwkeuriger. Ik hoor heel weinig problemen van de machinisten. Dat komt ook doordat de machinisten er zelf heel handig mee zijn. We zijn als bedrijf erg tevreden met MoveRTK. Ik denk dat ik de laatste twee jaar hooguit twee keer contact heb gehad met MoveRTK omdat er problemen waren.” Jan Immeker werkt met GPS op zijn Bos-kilverbak. Hij is er heel tevreden over. “Je werkt veel sneller en kunt van tevoren goed inschatten hoeveel grond er moet worden verzet en wat de kosten zijn voor de klant”, vertelt hij. “Dankzij het werken met GPS hebben we meer kilverwerk gekregen.”

MoveRTK

Van Werven werkt al jaren met MoveRTK en constateert dat het eigenlijk altijd werkt.

Kubus 11, 3364 DG Sliedrecht Postbus 166, 3360 AD Sliedrecht Tel. 0184-67 18 40 www.movertk.nl

ONDERNEMEN MET CUMELA - KOSTPRIJS ELEKTRISCH MATERIEEL

Elektrisch materieel doorgerekend HET ECHTE VERHAAL OVER DE KOSTEN

Uitstootvrije bouwmachines zijn lastig te krijgen en als je er al aan kunt komen, betaal je daar gemiddeld drie tot drieënhalf keer zoveel voor als voor een traditionele machine. Toch neemt de vraag naar emissieloos vanuit aanbestedende partijen rap toe en dat levert een uitdaging op. We maken daarom inzichtelijk wat nu de echte kosten zijn.

HET VERMOEDEN BESTAAT DAT AMBTENAREN DE EIS VAN UITSTOOTVRIJ EEN SIMPELE TOEVOEGING VINDEN

In eerste instantie lijken de gevolgen voor de energietransitie mee te vallen, totdat de opdrachtgevers, gemeenten en overheid eisen gaan stellen. Zo moet er steeds vaker worden voldaan aan aanbestedingseisen inzake uitstoot. Het lijkt soms of deze aanvullende eis er steeds vaker maar even bij wordt gezet. Het vermoeden bestaat zelfs dat ambtenaren de eis van uitstootvrij een simpele toevoeging vinden, “want je koopt toch ook gewoon een elektrische auto”. Vervolgens is de ondernemer aan zet om hier invulling aan te geven. We zetten hier op een rij hoe de berekening voor elektrisch eruit ziet. Ons advies: gebruik dit

om het gesprek met opdrachtgevers aan te gaan, want dit doe je er niet zomaar even bij.

VOORBEELD-REKENSOM Om deze rekensom samen te stellen, heb ik gebruik gemaakt van de ervaringen van ondernemers in onze sector die hier al mee bezig zijn. Dat gezegd hebbende is het goed om altijd in het achterhoofd te houden dat zodra er meer ondernemers mee gaan werken er meer data beschikbaar komt en dit weer andere cijfers kan opleveren. Een elektrische zeventientons graafmachine kost globaal € 600.000,- in plaats van € 170.000,-. De

KOSTPRIJS PER DRAAIUUR 120,00

LEGENDA

80,00

20,00

GRONDIG 6 2021

Energie

Rente

Arbeid

Verzekering

Overhead

KOSTEN PER DRAAIUUR KOSTEN PER DRAAIUUR

DIESEL

60,00

40,00

Afschrijving

ELEKTRISCH

100,00

Onderhoud en banden

DIESEL

ELEKTRISCH

AFSCHRIJVING

€ 14,61

€ 45,83

RENTE

€ 1,48

€

6,91

VERZEKERING

€ 1,75

€

4,13

ONDERHOUD EN BANDEN

€ 4,33

€

3,47

ENERGIE

€ 9,00

€

5,76

ARBEID

€ 37,00

OVERHEAD

€ 3,00

€

TOTAAL

€ 71,17

€ 106,10

3,00

KOSTPRIJS ELEKTRISCH MATERIEEL - ONDERNEMEN MET CUMELA

Vooral voor de kleinere grondverzetmachines komen steeds meer elektrische varianten.

kosten voor afschrijving en rente stijgen van € 16,naar € 53,- per uur. De kosten voor onderhoud zijn als het gaat om onderdelen lager, omdat er minder mechanische slijtage plaatsvindt. Het onderhoud van de elektronica en software en het vervangen van accu’s kosten juist weer meer. Per saldo wordt het onderhoud in euro’s gelijkwaardig ingeschat. De verzekeringskosten zijn hoger, omdat de waarde van de machine hoger is. Vaak is de verzekering één procent van de aanschafwaarde. Gemiddeld stijgen de verzekeringskosten daarmee van € 2,- naar € 4,- per draaiuur.

ENERGIEKOSTEN De kosten voor energie bedragen voor een traditionele (diesel) machine € 10,- per draaiuur. Eén kilowattuur stroom kost bij het energiebedrijf gemiddeld € 0,15 via je eigen bedrijfsaansluiting. Energie van eigen zonnepanelen heeft een kostprijs van 7,5 cent. De netto kosten voor alléén de stroom kunnen dus lager zijn ten opzichte van diesel. Opgelet: deze prijs geldt alleen wanneer je de machine thuis kunt laden dan wel stroom naar de machine kunt brengen. De prijs verandert wanneer de stroom op de werklocatie vanuit een zware stroomaansluiting moet komen. Dan is de prijs per kW die je voor deze zware aansluiting betaalt fors, tot wel € 0,50 per kWh. Als stroom op de werklocatie niet leverbaar is, moet je die erheen (laten) brengen en bijladen óf accu’s wisselen. Ik heb ook al de eerste modellen gezien waarbij stroom én de gehuurde accu’s in één bedrag worden verrekend. De prijzen van de stroom zijn sterk afhankelijk van de totale afname en eventuele eigen systemen. Op basis van deze cijfers gaat de totaalprijs voor een zeventientons kraan van traditioneel € 71,-

(diesel) naar € 106,- per draaiuur voor elektrisch. Ik heb deze rekensom met uiterste zorg samengesteld. Er kunnen echter geen rechten worden ontleend aan deze berekening.

BEGIN KLEIN De meerprijs per draaiuur komt beduidend hoger uit dan die van een traditionele machine. Toch is het niet mijn doel om je af te schrikken, maar vooral een hulpmiddel te geven om het gesprek met opdrachtgevers aan te kunnen gaan. Het is echter wel verstandig om nu al in beweging te komen, want dit is uiteindelijk de trend die is ingezet. Als ik je toch wat mag adviseren, raad ik je aan om als eerste te kiezen voor elektrische auto’s voor uitvoerders (waar dit kan). De extra kosten van een elektrische auto verdien je nu al terug door goedkopere kilometers, eventueel via zelf opgewekte stroom. Bij het elektrische werkmaterieel is het kleine materieel al aardig op weg naar een concurrerende kostprijs. De gemiddelde wielkraan is substantieel duurder in aanschaf, maar kent ook nog eens een kostprijs die per uur ongeveer 50 procent hoger is dan gebruikelijk. Zie daarvoor het rekenvoorbeeld.

HET IS VERSTANDIG OM NU AL IN BEWEGING TE KOMEN, WANT DIT IS UITEINDELIJK DE TREND DIE IS INGEZET

KNELPUNTEN BESPREKEN Met dit artikel in de hand hopen we dat cumelaondernemers in gesprek kunnen gaan met hun opdrachtgevers om te kijken waar de knelpunten liggen en hoe deze gezamenlijk kunnen worden opgepakt, zodat toch een stap vooruit kan worden gemaakt. Opdrachtgevers moeten weten dat uitstootvrije machines kansen kunnen bieden voor bouwprojecten, maar ook dat ze 50 procent duurder zijn en dat dit wel ergens moet worden gecompenseerd.

Tekst: André de Swart, adviseur bedrijfskundige zaken

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET CUMELA - VERZUIM

Kort verzuim met behoud van loon WANNEER PAS JE DIT TOE?

Wanneer kan een werknemer aanspraak maken op een vrije dag, los van de vakantiedagen, met behoud van loon? Het is een onderwerp waarover ik vaak vragen krijg en dat vaak stof voor discussies oplevert. Artikel 62 uit de cao Groen, Grond en Infrastructuur heeft hierin uitsluitsel.

WELKE GEBEURTENISSEN? Voor deze gebeurtenissen kan gebruik worden gemaakt van kort verzuim met behoud van loon voor één dag: • Bij het huwelijk van eigen of pleegkinderen, ouders, broers of zussen van de werknemer of de broers of zussen van de vrouw of man van de werknemer. • Bij het 25-, 40-, 50- of 60-jarig-huwelijksfeest van de werknemer, diens ouders of schoonouders. • Bij het overlijden van uitwonende eigen kinderen, pleegkinderen, kleinkinderen, aangehuwde kinderen, ouders, schoonouders of grootouders van de werknemer. • Bij de begrafenis of crematie van: - uitwonende eigen of pleegkinderen van de werknemer; - kleinkinderen, aangehuwde kinderen, ouders, schoonouders, broers of zussen van de werknemer; - grootouders en aangehuwde broers en zussen van de werknemer. • Bij een verhuizing vanwege de uitoefening van de functie.

‘JE MOET STEEDS IN HET ACHTERHOOFD HOUDEN OF DE WERKNEMER AANWEZIG KAN ZIJN ALS HIJ DAT WIL’

GRONDIG 6 2021

Soms zijn er gebeurtenissen in het leven waarvan de cao-partijen of de wetgever vinden dat de werknemer daarbij aanwezig moet kunnen zijn met behoud van loon. Zo krijgt een werknemer twee dagen vrij voor zijn huwelijk en de adoptie van een kind en voor het overlijden van een echtgenoot of echtgenote, eigen inwonende kinderen of inwonende ouders of schoonouders vrij vanaf de dag van overlijden tot en met de begrafenis. Achtergrond is natuurlijk dat de werknemer niet alleen het verdriet heeft, maar ook veel moet regelen. Voor weer andere gebeurtenissen krijgt de werknemer één dag vrij om de gebeurtenis bij te wonen. Het gaat dan om iets wat niet kan worden verschoven en waarvoor je de werknemer vrij moet geven, zoals opgenomen in de eerste zin van dit cao-artikel. We nemen een 25-jarig huwelijk als voorbeeld. Deze is op een woensdag,

maar wordt op zaterdag gevierd. De werknemer is al vrij op zaterdag, dus de werkgever hoeft geen vrij te geven. Als het feest echter wordt gevierd op de dag zelf, de woensdag, dan heeft de werknemer recht op een vrije dag om bij het feest aanwezig te zijn. Je moet dus steeds de vraag in het achterhoofd houden of de werknemer aanwezig kan zijn als hij dat wil. Het zijn geen extra vakantiedagen.

MEDISCHE VERZORGING In artikel 62 is ook een bepaling opgenomen over noodzakelijke medische verzorging die niet buiten werktijd kan plaatsvinden. Hoofdregel is dat bezoeken aan de tandarts en dokter buiten werktijd plaatsvinden wanneer dat mogelijk is. Moet de verzorging echt onder werktijd, dan heeft de werknemer recht op betaald verlof voor de werkelijk benodigde tijd met een maximum van vijftien uur per jaar. Heel actueel is natuurlijk de vraag wat te doen met de tijd die gemoeid gaat met de corona-vaccinatie. Ook hiervoor geldt dat deze zoveel mogelijk buiten werktijd moet worden gepland, wat kan omdat er ruime openingstijden worden gehanteerd. De werkelijk benodigde tijd voor het halen van een vaccinatie wordt alleen doorbetaald wanneer het echt nodig is dat iemand zich, in overleg met de werkgever, in werktijd laat prikken. Dan kan worden teruggevallen op de verlofregel en wordt de tijd afgetrokken van het totaal van vijftien uur. Een werknemer die door bijvoorbeeld fysiotherapie zijn vijftien uren al heeft gebruikt, moet onbetaald verlof opnemen.

Tekst: Jacqueline Tuinenga, beleidsmedewerker sociale zaken

SERIE OMGEVINGSWET - ONDERNEMEN MET CUMELA

Het opslaan van grond

HOE GAAT DE OMGEVINGSWET ERMEE OM?

In het Besluit activiteiten leefomgeving vat de Omgevingswet per 1 juli 2022 de eisen samen uit het Besluit bodemkwaliteit, het Activiteitenbesluit milieubeheer en de voorschriften opgenomen in de vergunning. In deze aflevering over de Omgevingswet geef ik de veranderingen weer met betrekking tot het ontgraven en het (tijdelijk) opslaan van grond. In de huidige situatie wordt er een verschil gemaakt tussen het opslaan van grond buiten een bedrijfslocatie en binnen een bedrijfslocatie. De eisen voor deze situaties zijn respectievelijk vastgelegd in het Besluit bodemkwaliteit en het Activiteitenbesluit milieubeheer. Wanneer de Omgevingswet in werking treedt, worden beide besluiten vervangen voor het Besluit activiteiten leefomgeving. Hierin zijn de eisen voor alle activiteiten met grond opgenomen, zoals het opslaan, zeven of samenvoegen van partijen. Het maakt dan niet meer uit of de opslag wel of niet op een bedrijfslocatie wordt uitgevoerd. In beide gevallen zijn dezelfde eisen van toepassing. De enige uitzondering betreft het tijdelijk opslaan van grond op de locatie waar deze wordt ontgraven en ook weer wordt toegepast. Hierbij is uitsluitend het uitzeven van bodemvreemd materiaal als bewerking toegestaan.

‘IN HET BESLUIT ACTIVITEITEN LEEFOMGEVING ZIJN DE EISEN VOOR ALLE ACTIVITEITEN MET GROND OPGENOMEN’ MINDER VERGUNNINGEN In de huidige situatie geldt een vergunningplicht voor de opslag van meer dan 10.000 kubieke meter grond of baggerspecie. Deze vergunningplicht komt niet meer terug onder de Omgevingswet. Voor het zeven en mechanisch ontwateren van de grond of baggerspecie is ook geen vergunning meer nodig. In plaats daarvan bepaalt nu de kwaliteit van de grond of baggerspecie of een vergunning nodig is. Wanneer matig tot sterk verontreinigde grond en/of sterk verontreinigde baggerspecie wordt opgeslagen, is er wel sprake van een vergunningplicht. Hierbij maakt het niet uit wat de om-

vang van de partij grond of baggerspecie is. Dit geldt in principe ook voor grond of baggerspecie van onbekende kwaliteit. De uitzondering hierbij is dat de locatie van herkomst bekend moet zijn. In deze gevallen moet de bodemkwaliteit van de locatie voldoen aan de kwaliteitsklasse industrie voor landbodem of de kwaliteitsklasse matig verontreinigd voor waterbodem.

SOEPELER EISEN BODEMBESCHERMING De bodemvoorschriften voor de opslag van grond met de kwaliteitsklasse wonen of industrie komen in het Besluit activiteiten leefomgeving te vervallen, waaronder het opslaan op een bodembeschermende voorziening. Wel moet, na het beëindigen van de opslag van deze grond, een eindonderzoek naar de bodemkwaliteit worden uitgevoerd. Zo kan worden gecontroleerd of de bodem inderdaad niet nadelig is beïnvloed. Steenachtig materiaal en hout mag tot maximaal twintig gewichtsprocenten in de ontgraven grond of baggerspecie aanwezig zijn. Het gaat alleen om bodemvreemde materiaal dat al vóór het ontgraven of bewerken in de bodem aanwezig is. Ander bodemvreemd materiaal dan steenachtig materiaal of hout mag alleen sporadisch in de ontgraven grond of baggerspecie voorkomen. Ook dit materiaal mag alleen aanwezig zijn als dat al vóór het ontgraven of bewerken in de bodem aanwezig is. Er is voor het begrip ‘sporadisch’ gekozen omdat er geen precieze criteria zijn, zoals een bepaald gewichtspercentage, om te bepalen hoeveel ander bodemvreemd materiaal er in grond of baggerspecie ten hoogste mag voorkomen. Plastics en piepschuim zijn bijvoorbeeld zeer lichte materialen, waarvoor het gewichtspercentage geen geschikt criterium is. Bovendien gaat het er mede om wat redelijkerwijs kan worden verwijderd bij het zorgvuldig ontgraven of voor het toepassen. In de volgende editie van Grondig gaan we in op het toepassen van grond.

SERIE: OMGEVINGSWET De overheid streeft ernaar om op 1 januari 2022 de nieuwe Omgevingswet in werking te laten treden. In aanloop naar die datum gaan we in elke editie van Grondig in op de ontwikkelingen en de bijzonderheden die deze wet met zich meebrengt.

Tekst en foto’s: Tom Luttikhold, juridisch adviseur omgevingsrecht

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET CUMELA - WERKSTRESS

Hou werkstress in balans KEN DE OORZAKEN EN HERKEN DE KLACHTEN

Werkstress wordt vaak verward met werkdruk. Een te hoge werkdruk kan leiden tot werkstress, maar dit hoeft zeker niet altijd het geval te zijn. Werkdruk en stress zijn sterk individueel bepaald; geen twee werknemers hebben in gelijke mate last van stress. Hier beschrijven we hoe je het herkent en nog belangrijker wat je kunt doen om dit te voorkomen.

Stress is niet per se slecht. Sterker nog: stress moet! Om optimaal te kunnen presteren, is een prettige hoeveelheid stress noodzakelijk. Je kent vast de situatie dat in rustige wintermaanden op het eind van de dag toch niet hetgeen is afgerond dat er gepland stond, terwijl in het drukke zomerseizoen deze klussen er zomaar even tussendoor worden gepland. Blijkbaar ‘nemen’ we de tijd als we die krijgen en dat geeft niks, want de boog kan niet altijd gespannen zijn. Pas wanneer we gedurende lange tijd aan stress worden blootgesteld zonder dat we de spanningen kunnen ontladen, heeft dit slechte gevolgen voor de gezondheid.

OM OPTIMAAL TE KUNNEN PRESTEREN, IS EEN PRETTIGE HOEVEELHEID STRESS NOODZAKELIJK Het is van belang om klachten bij een medewerker tijdig te herkennen om er ook tijdig op te kunnen reageren. Nog beter is het om werkstress te voorkomen. De onderlinge verhoudingen op het

GRONDIG 6 2021

werk zijn daarbij ook van belang. Zo kunnen problemen als gevolg van werkdruk worden verergerd als de verhoudingen tussen collega’s niet goed zijn. Datzelfde gebeurt als een werkgever zijn werknemer niet begrijpt en nooit eens zegt dat hij zijn werk goed doet of hem niet begeleidt om het werk beter te doen.

BIJ EEN GROTE ORGANISATIE IS HET BELANGRIJK DAT DE LEIDINGGEVENDE TIJDIG SIGNALEN DOORGEEFT

De oorzaken zijn in te delen in vier gebieden: • Arbeidsinhoud (te veel werk, onduidelijke takeneisen, et cetera). • Arbeidsomstandigheden (zwaar werk, lange dagen, gevaarlijke situaties). • Arbeidsvoorwaarden (weinig loopbaanmogelijkheden, lage beloning, et cetera). • Arbeidsverhoudingen (slechte communicatie, te weinig verantwoordelijkheid).

WERKSTRESS - ONDERNEMEN MET CUMELA

VOORKOMEN VAN WERKSTRESS DUIDELIJKE COMMUNICATIE Dit is wellicht één van de belangrijkste en vaak ook de goedkoopste maatregelen die je als werkgever kunt treffen om stress bij je werknemer te voorkomen. Medewerkers willen weten waar ze aan toe zijn en of ze hun werkzaamheden wel of niet naar tevredenheid uitvoeren. Duidelijke werkopdrachten via de planning en het effectief voeren van een werkoverleg zijn hierbij cruciaal. In feite gaat het erom dat de werkgever oog en aandacht heeft voor de problemen in de werkuitvoering van zijn medewerkers.

GEEF WAARDERING EN SCHEP VERTROUWEN Laat werknemers voelen dat hun inspanning wordt gewaardeerd en je vertrouwen in ze hebt. Uit onderzoek blijkt dat het niet krijgen van de juiste erkenning een belangrijke bron is voor werkstress. Waardering kan op een persoonlijke manier, het welbekende ‘schouderklopje’, maar kan ook aan het hele team worden gegeven. Maak foto’s van een afgerond project en hang ze in de kantine of deel ze via social media. Ofwel: laat zien dat je trots op je medewerkers bent.

WERKINHOUD PASSEND BIJ DE CAPACITEITEN VAN DE WERKNEMER Eentonige werkzaamheden, aan het lot worden overgelaten of juist te weinig vrijheid krijgen om het werk naar eigen inzicht uit te voeren, werken het stressgevoel in de hand. De begeleiding van een BBL’er door een ervaren collega die vertrouwen schept, is belangrijk. Daarnaast geef je een ervaren werknemer meer verantwoordelijkheid en vrijheid in zijn werk, bijvoorbeeld door hem zelfstandig het

Het belangrijkste blijft natuurlijk de signaleerfunctie die je hebt als werkgever. Bij een grote organisatie is het belangrijk dat de leidinggevende tijdig signalen doorgeeft aan bijvoorbeeld de HR-manager om adequate maatregelen te kunnen nemen, zeker als het gaat om een combinatie van werkdruk en een onbalans in de privésfeer. Denk bijvoorbeeld aan een medewerker die te maken krijgt met een echtscheiding of gezondheidsproblemen in het gezin.

contact te laten onderhouden met de klanten. Kijk dus goed naar je medewerkers en waar hun behoeftes liggen en speel hierop in. Laat ze enerzijds niet aan hun lot over en probeer ze anderzijds weer los te laten als ze hieraan behoefte hebben.

VOLDOENDE EVENWICHT TUSSEN INSPANNING EN HERSTEL Zeker in het hoogseizoen is het voor medewerkers even aanpoten. Het is dan belangrijk dat er een evenwicht is tussen de inspanning die een medewerker levert en de mogelijkheden die zijn lichaam en geest krijgen om daarvan te herstellen. Op het juiste moment een pauze houden en het verzorgen van een goede maaltijd tijdens het oogstseizoen vormen nog steeds een aangename onderbreking. Zorg daarnaast voor leuke afleidingen, een Tour- of voetbalpoule onder de collega’s of organiseer een barbecue-bijeenkomst. Voorkom dat er voor een langere periode lange dagen moeten worden gewerkt. Dit breekt een medewerker op en leidt tot onveilige situaties op het werk.

HERKENNEN VAN STRESSKLACHTEN Voorbeelden van symptomen van negatieve langdurige stress: • Verminderde weerstand. • Verminderde concentratie

• Snel boos worden • Hyperventilatie • Nek- en rugklachten • Hoofdpijn • (Over)vermoeidheid • Maag- en darmziekten • Eetstoornissen • Slapeloosheid • Overspannenheid • Depressie

PREVENTIEF VIA ARBO-ARTS EN BEDRIJFSMAATSCHAPPELIJK WERKER Soms blijft het werk voor deskundige. Je merkt dat er iets aan de hand is met je medewerker, maar je kunt er niet je vinger op leggen. Schep vertrouwen en creëer een rustmoment en leg uit dat hulp van een externe vertrouwenspersoon altijd mogelijk is. Een bedrijfsmaatschappelijk werker via de arbodienst concentreert zich op problemen in de sociale omgeving in combinatie met het werk. Hij benadert deze problematiek altijd vanuit de gevolgen voor het werk en kan verzuim helpen voorkomen.

Tekst: Marie-José Lamers, adviseur personeelsmanagement Foto’s: Cumela Communicatie

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET CUMELA - ONDERWIJS

Geslaagd!

WAT KOMT ER ALLEMAAL BIJ KIJKEN?

De vlaggen met tassen hangen weer buiten: de studenten zijn geslaagd. Feest voor de student, maar ook voor de ondernemer die de student heeft begeleid, want een diploma krijg je alleen als je aan alles eisen voldoet. Die staan beschreven in het kwalificatiedossier. Het kwalificatiedossier voor het middelbaar beroepsonderwijs geeft weer wat de beginnende beroepsoefenaar aan het eind van zijn opleiding moet kennen en kunnen. Een kwalificatiedossier bestaat uit een basisdeel, één of meerdere profieldelen en één of meerdere keuzedelen. Binnen

de sector groen, grond en infrastructuur wordt gewerkt met twee varianten, namelijk Groen en Cultuurtechniek en Agrarisch Loonwerk. De naam geeft aan waar de nadruk op ligt binnen het kwalificatiedossier.

BASISDEEL In het basisdeel van het kwalificatiedossier staat het gemeenschappelijke deel van de kwalificaties beschreven. Die basis bestaat uit een generiek deel (Nederlands, rekenen, loopbaan en burgerschap en voor niveau 4 ook Engels) en een beroepsspecifiek deel (kerntaken, vakkennis, vaardigheden en houdingsaspecten), die alle beginnende beroepsbeoefenaren in het desbetreffende werkveld delen. Binnen bijvoorbeeld Groen en Cultuurtechniek liggen groen, grond en infrastructuur, hovenierswerk en natuur, water en re-

GRONDIG 6 2021

ONDERWIJS - ONDERNEMEN MET CUMELA

creatie bij verschillende lesonderwerpen dicht bij elkaar. In veel gevallen worden lesonderwerpen gezamenlijk aangeboden. Het profieldeel beschrijft de specifieke onderdelen van een kwalificatie die niet gelden voor alle kwalificaties in het dossier.

KEUZEDELEN Keuzedelen zijn verbredend of verdiepend voor een opleiding en dragen bij aan een betere in- of doorstroom van een vervolgopleiding. Scholen bepalen zelf welke keuzedelen worden opgenomen in het onderwijsaanbod. Vanuit Cumela geven wij het advies dat scholen voor de opleidingen Groen en Cultuurtechniek het keuzedeel Agrarisch Loonwerk aanbieden en voor de opleiding Agrarisch Loonwerk het keuzedeel Groen en Cultuurtechniek. Zo worden studenten breed opgeleid in het vak. Vanuit het kwalificatiedossier wordt een examenplan gemaakt. Daarin kunnen vier examenvormen worden gehanteerd:

• Beroepsproeve Een praktisch examen waarbij de student een complexe beroepsopdracht moet uitvoeren in een reële praktijksituatie. In de beroepsproeve wordt vastgesteld of de student het beroep beheerst waarvoor hij is opgeleid.

BEROEPSPROEVE Zoals al eerder beschreven wordt een beroepsproeve (PVB) uitgevoerd in een praktijksituatie. Afhankelijk van de instelling waar de student de opleiding volgt, kan de student jou als bedrijf vragen om een opdracht te hebben waarin hij de eisen voor de beroepsproeve moet kunnen laten zien. Neem daarom als bedrijf de beroepsproeve en het afronden van een opleiding van een student serieus en bekijk samen met de student of met de school welke opdracht geschikt kan zijn als eindopdracht (beroepsproeve) om een opleiding te kunnen afronden.

NEEM ALS BEDRIJF DE BEROEPSPROEVE EN HET AFRONDEN VAN EEN OPLEIDING VAN EEN STUDENT SERIEUS

De beroepsproeve wordt altijd beoordeeld door een schoolassessor en een bedrijfsassessor om onafhankelijk te kunnen toetsen. Als assessor krijg je een mooi beeld hoe leerlingen in de praktijk worden opgeleid en functioneren. Door jezelf als bedrijfsassessor beschikbaar te stellen, kunnen we samen met de scholen het niveau van alle opleidingen in onze sector blijven monitoren en naar een hoger niveau tillen. Neem voor meer informatie over het worden van assessor contact op met contactpersoon van de school.

• Werkprocesexamen Een praktisch examen dat vergelijkbaar is met de beroepsproeve, maar kleiner van omvang. Hierbij worden één of enkele werkprocessen (onderdelen) geëxamineerd.

HET KWALIFICATIEDOSSIER GEEFT WEER WAT DE BEGINNENDE BEROEPSOEFENAAR NA ZIJN OPLEIDING MOET KENNEN EN KUNNEN

• Vaardigheidsexamen Een praktisch examen waarbij één of enkele vaardigheden die essentieel zijn voor de beroepsuitoefening worden geëxamineerd.

• Kennisexamen Een theoretisch examen met gesloten vragen waarbij kennis die essentieel is voor de beroepsuitvoering wordt geëxamineerd.

ERVARING VAN EEN BEDRIJFSASSESSOR Job Rikken, Rikken Agrarisch Machineverhuur, is bedrijfsassesor voor GGI-opleidingen bij Aeres Barneveld. “Als bedrijfsassessor kan ik een bijdrage leveren aan opleiden in de sector. Naast dat het leuk is om te doen, en het vooral gezellige dagen zijn met de leerlingen en docenten, denk ik ook dat ik als bedrijfsassessor een meerwaarde kan bieden in het onafhankelijk praktisch beoordelen van de beroepsproeve. Ik kan vanuit de praktijk beoordelen of een student vakkundig genoeg is om starten met zijn carrière in de groen, grond en infrasector!”

Tekst: Marije van Beurden, beleidsmedewerker onderwijs

GRONDIG 6 2021

ONDERNEMEN MET CUMELA - BEDRIJVIG

ONDERNEMEN MET CUMELA - COLUMN

VRAAG AAN DE ONDERNEMERSLIJN

Gelukkig komen we in rustiger vaarwater Het afgelopen jaar heeft natuurlijk volledig in het teken gestaan van corona. Meer dan 800 keer is de Ondernemerslijn benaderd met vragen over quarantaine, het wegvallen van werk, vaccinaties en ga zo maar door. Er zijn lidbedrijven geweest die als gevolg van corona meer dan de helft van het personeel thuis hadden zitten! Gelukkig lijken we in rustiger vaarwater te komen. Het reizen naar veel vakantiebestemmingen is weer mogelijk en daar wordt gebruik van gemaakt. Het risico op een vierde golf wordt door het reizen wel enorm vergroot en daarom is er door het kabinet een oproep gedaan om je direct na terugkomst van je vakantiereis te laten testen. Dit verzoek geldt ook als je volledig gevaccineerd bent. Je kunt je werknemers niet verplichten om zich te laten testen of te laten vaccineren, maar mijn advies is om deze oproep wel met hen te delen. Het is ieders verantwoordelijkheid om een besmettingsgolf op de werkvloer te voorkomen. Ik wens je een mooie zomer.

Vincent Tijms, Ondernemerslijn

HEB JE OOK EEN VRAAG? Stel je vraag aan de medewerkers van de Cumela Ondernemerslijn via telefoonnummer (033) 247 49 99 of het e-mailadres ondernemerslijn@cumela.nl

HOUDOE EN BEDANKT!

Op 24 juni bereikte ik de AOW-gerechtigde leeftijd en ben ik met pensioen gegaan, na veertien jaar bij Cumela te hebben gewerkt. In die tijd is er best wat veranderd. Zo merk ik dat steeds meer bedrijven gerichte keuzes maken: een activiteit die niet rendeert wordt afgestoten, werk waar weinig voldoening uit wordt gehaald stopt of wordt uitgewisseld met een collega-bedrijf. Op deze manier dragen ondernemers er zorg voor dat hun bedrijven er over tien jaar nog zijn. Het heeft een positief effect gehad op de onderlinge verhoudingen tussen de lidbedrijven, en de scherpe kantjes zijn verdwenen. Bedrijven zoeken elkaar sneller op om te kijken of ze zaken gezamenlijk kunnen aanpakken. Daarbuiten zie ik ook steeds meer samenwerking. Zo hebben we steeds meer en intensiever contact met partijen van buiten de sector, zoals wegbeheerders, opdrachtgevers en handhavers. In diverse provincies kon daardoor een landbouwnetwerk worden vastgesteld. Ik vond het mooi om te zien dat tijdens het opzetten daarvan er meer begrip ontstond voor elkaars soms uiteenlopende opvattingen. Dat gebeurde eveneens bij de waterschappen, waar we steeds vaker gestructureerd overleg mee hebben. Zaken uitleggen wordt steeds belangrijker.

‘BEDRIJVEN ZOEKEN ELKAAR SNELLER OP OM TE KIJKEN OF ZE GEZAMENLIJK ZAKEN KUNNEN AANPAKKEN’

NIEUWE LEDEN Er zijn vier bedrijven ingeschreven als nieuw lid: • • • •

A lmaz Projecten BV | Den Haag Loonwerkcombinatie Land van Cuijk en Maasduinen BV | Haps Bokashi BV | Obdam Deenen Grond en Sloopwerken | Oost-, West- en Middelbeers

GRONDIG 6 2021

Hierdoor wordt de rol van Cumela steeds breder. Om die rol goed te kunnen blijven invullen, is betrouwbare input nodig. Intensief contact met de leden wordt daarmee nog belangrijker. Dat is de reden dat we regelmatig met jou in gesprek gaan. Dat kan tijdens een bedrijfsbezoek of tijdens een Cumela-bijeenkomst. De maatschappij en de werkomgeving worden steeds complexer. Twijfel je aan zaken, maak dan gebruik van je lidmaatschap en bel je bedrijvenadviseur of de Ondernemerslijn. Wij ondersteunen je graag. Bedankt voor alle fijne contacten en het werkplezier dat ik daarbij heb gehad! In Brabant vatten we dat samen als: “Houdoe en bedankt!” John Augustijn bedrijvenadviseur

REVOLUTIONAIR! DE COMPLEET NIEUWE CH7.70 MAAIDORSER

COMBINEERT HET BESTE VAN TWEE WERELDEN ...

De nieuwe CH7.70 maaidorser introduceert een nieuw concept: Crossover Harvesting™. Het beste van de Twin Rotor™ en conventionele technologie gecombineerd voor de beste doorvoer.

Uw machine altijd in topconditie!

3 jaar garantie incl. CASCO+ Geen slijtageaftrek! Optioneel tot 7 jaar*

*Vraag uw dealer naar de voorwaarden Ga voor meer acties naar newholland.com

ONTDEK MEER OP WWW.NEWHOLLAND.COM OF GA NAAR UW DEALER!

Grondig 6 - 2021

Articles inside

Kort verzuim met behoud van loon

Het kwalificatiedossier voor het middelbaar beroepsonderwijs

OMGEVINGSWET het opslaan van grond

Hou werkstress in balans

VOORZITTER

Elektrisch materieel doorgerekend

VROUWEN IN HET CUMELABEDRIJF Lizette Vullings

Husqvarna Ceora-robotmaaier

CUMELARIA

Kiezen tussen traploos en automatisch schakelen

New Holland CX8.70-maaidorser

John Deere T550i-maaidorser

Een gouden cumelamedewerker

Claas Lexion 750 Terra Trac-maaidorser

Hyundai lanceert A-serie mobiele graafmachines

COMMENTAAR

PROFILEREN: Klaas Quartel Loon- en Transportbedrijf

STERK WERK Frank Slots Mini-loonwerk

REDACTIONEEL

Nederlandse terreinbeulen test 10x8-kippers

TECHNISCH NIEUWS OP CUMELA.NL

ONDERNEMERSLESSEN Freek en Miriam Leenders

Resultaten kippertest