Grondig 4 - 2022

VAKBLAD VOOR SPECIALISTEN IN GROEN, GROND EN INFRA NUMMER 4 2022 AGROMECELECTRIC GRONDSTROMENBEWAKENWERKENNATUURMET

LEASYGOING is de all-inclusive service waarmee u een DEUTZ-FAHR van de 6/7/8/9-reeks kunt kiezen en meteen aan de slag kunt. Wij verzorgen al het andere voor u. De beste technologie op de eenvoudigste en snelste manier. Volg ons DEUTZ-FAHR is een merk van

VAKBLAD VOOR SPECIALISTEN IN GROEN, GROND EN INFRA NUMMER 4 2022 AGROMECELECTRIC GRONDSTROMENBEWAKENWERKENNATUURMET GRONDIG 4 2022 3 INHOUD 5 REDACTIONEEL 6 IN loonbedrijfACTIE: Boven BV Finsterwolde 9 COMMENTAAR 10 HOOFDARTIKEL: agrarisch natuurbeheer is ook ons werk 14 VENT & VISIE: Jan van den Boom, Barenbrug Holland 18 STERK MinekusWERK:Zuidland 20 PROFILEREN:JosScholman, Nieuwegein 24 TECHNISCH NIEUWS OP CUMELA.NL 27 Agromec 700 Vario Electric 30 MowHawk voor ecologisch bermbeheer 34 Hooby opnieuw ontworpen 38 Mobiele graafmachines van Hydrema 40 WerkTrekker cumelabedrijfautomatiseert 44 Keurplanner-app geeft grip op materieel 46 VITALE VOLHOUDERS: Jan en Leny van Vliet 49 ECONOMIE 49 IN KORT BESTEK 50 CUMELARIA 52 CUMELA.NL 53 CAO & ZO 54 TOOLBOX: check je spanbanden 56 Grondtransport: ken de wetgeving 60 Hoe ben je verzekerd bij humanitaire hulp? 62 zorgOMGEVINGSWET:datjeopde hoogte bent 63 Maak je bedrijf aantrekkelijk voor werknemers 64 Al dertien e-learnings beschikbaar 66 BEDRIJVIG 10 27 50 ONDERNEMEN MET MENSEN ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK ONDERNEMEN MET CUMELA In dit nummer GRONDIG 4 2022 Het nieuwe landbouwbeleid heeft gevolgen voor het beheer van agrarische gebieden. In het openingsartikel lees je meer over agrarisch natuurbeheer en we geven je praktische tips. Hiernaast lees je alles over de nieuwe 700 Vario Electric van Agromec en de Hooby E-tronic. Minekus Zuidland toont hun antigraafmaatregel, gemaakt om beverschade te voorkomen. Grondig 5 ontvang je op dinsdag 7 juni

GRONDIG 4 2022 5 REDACTIONEEL Uitgeploegd

Ook het eens zo strakke gazon verandert gelei delijk in een ongelijkmatige vlakte, waar je even niet mag maaien omdat de paardenbloe men bloeien. Mooi, maar je moet er wel aan wennen. En het schoffelen kost wat meer tijd en moet vaker dan we gewend waren. In de grote omgeving waarin we werken, ge beurt hetzelfde, met zelfs robotmaaiers die het werk afstemmen op datgene wat er groeit en bloeit. Fabrikant Husqvarna liet onlangs zien hoe in de toekomst de robotmaaier selectief kan werken en verschillende soorten vegetatie en levende wezens kan herkennen en de werk zaamheden daarop afstemt. Dichterbij is het werken met camera’s op ma chines voor het berm- en slootonderhoud om invasieve exoten en zwerfvuil te herkennen.

dan het schone deel. Het schone maaisel kan dan direct worden verwerkt, terwijl het andere eerst wordt opgeschoond. Een andere mogelijk heid is stukken met een bijzondere planten groei direct herkennen en nog even laten staan, terwijl de rest wordt schoongemaaid. Tegelijk zal op een deel ook de manier van maaien ver anderen. Niet alleen bijzondere planten moe ten namelijk blijven staan, ook de insecten moeten een veilig heenkomen kunnen zoeken. Ook in de landbouw zullen we deze ontwikke ling gaan zien, zeker nu het nieuwe Gemeen schappelijk Landbouwbeleid natuurprestaties bij boeren gaat belonen. Dat zal leiden tot aangepaste werkwijzen en waarschijnlijk min der strak maaiwerk bij de eerste snede en slo ten die maar half schoon worden gemaakt. Het zijn ontwikkelingen die moeite kosten voor iedereen die is opgegroeid met het idee dat landbouwgrond maximaal moet opbren gen en dat je bermen en sloten zo efficiënt mogelijk maait en schoont. Wat is er immers mooier dan een glad gemaaid perceel of een mooie strakke berm. Maar zoals wij ons heb ben aangepast aan de tuinbaas, zo zullen we ons als sector moeten aanpassen aan de op drachtgever, ook al betekent dat soms dat we die mooie klepelmaaier moeten laten staan. Al werkt het alleen als onze opdrachtgevers be seffen dat vaker maaien en minder doelmatig werken ook extra geld kosten. Net zoals de eenscharige ploeg goedkoper was dan de orga nische stof die nu wordt aangevoerd en het extra werk dat nodig is.

COLOFON

Langedijk Abonnementen Een abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Opzegging van het abonnement schriftelijk vóór 1 november. Kosten abonnement Nederland € 99,- per jaar Buitenland € 154,- per jaar. Collectieve abonnementen: op aanvraag © Stichting Cumela Communicatie, Nijkerk Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving. ISSN: Lidmaatschap2210-3260Cumela

Lid worden? Vraag het gratis infopakket op via info@cumela.nl. Wil je het lidmaatschap van Cumela beëindigen, dan dien je voor 1 oktober een schriftelijke opzegging te sturen naar het secretariaat van Cumela in Nijkerk. Het lidmaatschap eindigt dan per 31 december van dat jaar. Bij opzegging na 1 oktober eindigt het lidmaatschap op 31 december van het volgende jaar.

Nog niet zo lang geleden kwam hij bij een van ons nog elk jaar uit de schuur, de oude eenas sige trekker met Stage nul-motor en de een scharige ploeg. Gewoon om de moestuin, waarop net een vrachtje koemest was uitgere den, even om te ploegen. Het is helaas alweer even geleden, want de tuinbaas vindt dat het anders moet. Er wordt niet meer geploegd, maar alleen losgewerkt, er wordt organische stof opgebracht en de strakke paden zijn bedekt met houtsnippers.

Vorig jaar schreven we al over deze MowHawk, maar nu is het Wim van Breda dat de dooront wikkeling ter hand heeft genomen. Samen met de ontwikkelaars denkt dit bedrijf nu al een stapje verder: aan nieuwe toepassingen waar bij de camera pleksgewijs het veld beoordeelt en de chauffeur het maaigedrag kan aanpassen, bijvoorbeeld door stukken met zwerfvuil te la ten staan, die een andere bestemming krijgen

Team Grondig Gert, Marijke, Toon, Herma en Lisette Grondig is de bron voor vakinformatie voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infrastructuur. Je kunt je aanmelden voor de gratis nieuwsbrief door een e-mail te sturen naar grondig@cumela.nl.

Adres Cumela Postbus 1156, 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 00, fax (033) 247 49 01 www.cumela.nl Cumela-ondernemerslijn (033) 247 49 99 / ondernemerslijn@cumela.nl Grondig / Cumela Communicatie tel. (033) 247 49 50 / www.grondig.com grondig@cumela.nl / @Grondig Redactie Toon van der Stok (hoofdredacteur), Gert Vreemann, Marijke Dorresteijn, Herma van den Pol Ton Herbrink (eindredacteur) Voorplaat Herma van den Pol Advertentiewerving Lisette Kerkhof, grondig@cumela.nl Art Direction, Grafische vormgeving en druk Elma Media 1721Keizelboswww.elma.nlB.V.1,PJBroekop

GRONDIG 4 20226 ONDERNEMEN MET MENSENVolop- dein mestBOVEN FINSTERWOLDEBV Tekst: Toon van der Stok Foto's: Michel Felderman BEDRIJF IN ACTIE

Chauffeur Rolf van Dijk is sinds half februari aan het werk in de mest. Samen met zijn collega Pa trick Vennink, die de pompunit bedient, vormt hij het vaste duo op de sleepslangcombinatie. Na de start op het grasland is het nu dag aan dag door werken in de tarwe om zoveel mogelijk dierlijke mest te kunnen toepassen. Zeker dit jaar is er veel vraag naar mest en rijden de verschillende distri buteurs af en aan naar de kleigrond in het Gro ningse Oldambt. Loonbedrijf Boven werkt vooral in opdracht van verschillende distributeurs, die de afspraken met de boeren maken.

GRONDIG 4 2022 7 - ONDERNEMEN MET MENSEN

Voor het vullen van de silo’s en mestzakken heeft Boven inmiddels ook een eigen vrachtauto op de weg. Deze rijdt in de winter de opslagen vol en wordt nu ook ingezet voor de aanvoer van mest.

Door de grote vraag naar mest is vooral de trans portcapaciteit de beperkende factor geworden. Gelukkig heeft Boven daar nog geen last van, vertelt Reinie Boven. “We hebben sinds de start van het seizoen eigenlijk continu door kunnen werken”, zegt ze. “Alleen in maart hebben we een week stilgestaan, omdat het te nat was.” Die week wordt inmiddels ruim gecompenseerd doordat het sindsdien droog is en niet al te warm. “De tarwe groeit daardoor niet zo hard en dat maakt het mogelijk om nog steeds mest uit te rijden”, vertelt Reinie. Ze verwacht dat het zeker tot begin mei door kan gaan in de tarwe. “Dan is ook de eerste snede weer gemaaid, dus kunnen we zo met een aantal combinaties weer door op het grasland.”

BEDRIJF IN ACTIE

Voor dit werk heeft het bedrijf vier nagenoeg identieke Schouten-sleepslangcombinaties met een werkbreedte van 12 meter. Eén daarvan werkt vanaf een pompcontainer, die vooral wordt ingezet voor de aangevoerde mest. De andere hebben een losse pompset en kunnen ook vanaf de silo of mestzak van klanten werken.

Al sinds begin maart is Boven Loonwerk BV uit Finsterwolde bezig met het uitrijden van mest op zowel grasland als bouwland. Dankzij het drogere weer draaien de vier sleepslangcombinaties van het bedrijf bijna onafgebroken om maximaal drijfmest te kunnen aanwenden. Zeker door de hoge kunstmestprijzen is de animo groot, vertelt Reinie Boven.

Als de piek in het bemesten van tarwe is gedaan, verwacht Boven ongeveer 200.000 kuub mest uitgereden te hebben. De combinaties zijn eind april nog van zes uur in de ochtend tot tien uur ’s avonds aan het werk. Dagelijks zijn er dus alleen al acht tot tien mensen nodig om de capaciteit volledig te benutten. Daarnaast gaan natuurlijk de andere werkzaamheden in het loonwerk, fou rage, transport en op het eigen akkerbouwbedrijf ook gewoon door benadrukt Reinie. “Daarom zijn wij zo trots op ons team dat er iedere dag weer vol enthousiasme tegenaan gaat!”

“Advies aan cumelabedrijven over risico’s en verzekerigen is altijd maatwerk.”

• Uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding

• Soepele afwikkeling bij schade Wij weten wat we verzekeren! (033)www.cumela.nl2474960

Ralph de Hart directeur verzekeringen Verzekeringsspecialist in de cumelasector Als brancheorganisatie weten we bij Cumela als geen ander waar je als ondernemer mee te maken hebt, met welk materieel je werkt en welke risico’s hierbij komen kijken. Onze polisvoorwaarden zijn hierop afgestemd, wij denken met je mee en geven altijd een persoonlijk advies op maat. Onze voordelen • Persoonlijk contact met specialisten • Gemak en uitgebreide service • Kennis van de cumelasector

COMMENTAAR DIRECTIE

Samen kom je verder, ook als overheid

Hans TeamleiderVerkerk,beleid

Dat doen we door zo snel mogelijk aan te haken om ook het belang van ondernemers te duiden, want alleen zo creëer je draagvlak.

GRONDIG 4 2022 9 - ONDERNEMEN MET MENSEN

Een van de belangrijke taken van Cumela is het behartigen van de collectieve belangen van de leden. We doen dat door invloed uit te oefenen op de beleidsvorming van overheden.

De laatste jaren zien we vooral in het agrarische werkveld veel beleid dat zonder samenwerking met de sectoren wordt opgesteld. In veel gevallen komt er daarna dan ook de voorspelbare reactie dat het beleid geen draagvlak heeft. Gelukkig wordt dan te elfder uren alsnog een goede sa menwerking gestart. Voorbeelden van het laatste jaar zijn het zevende actieprogramma Nitraat richtlijn en de opzet van een digitaal Vervoersbe wijs Dierlijke Meststoffen. Samen proberen we nu tot haalbare doelen te komen. Het is echter wel jammer van de tijd die verloren is gegaan. Daarom roepen we het kabinet op om bij nieuwe beleidsplannen gelijk de samenwerking te zoe ken. Om snel en doelmatig verder te komen.

Bij de rijksoverheid wordt het beleid gemaakt door beleidsmedewerkers bij de verschillende mi nisteries. Dat zijn gedreven mensen die twee be langrijke zaken nastreven; de minister niet in gevaar brengen en beleid vormen dat politiek ac ceptabel is. Bovendien is werken in het algemeen belang voor hen een belangrijke drijfveer. Dat leidt er wel toe dat de beleidsmedewerkers zich in hun werk vooral richten op de politiek en het alge meen belang, maar de belangen van ondernemers in de sector uit het oog kunnen verliezen. Spre kende voorbeelden zijn de inzet van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit voor het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn en de visie op het toekomstige mestbeleid. Klinkende plannen, die politiek prima lagen, maar de belan gen van de ondernemers niet dienden en daar door draagvlak misten. Het kan ook anders. Wij werken liever volgens de gedachte: in je eentje ga je sneller, maar samen kom je verder. Dat geldt in mijn ogen ook echt voor het maken van beleid. Een overheid die er voor kiest om samen met de sector doelen vast te stellen, maatregelen te bedenken en dat alles tot een goed plan uit te werken, heeft meteen ook een plan waar draagvlak voor is. Soms - maar ze ker niet altijd - kost zo’n samenwerking meer tijd, maar beleid met draagvlak wordt veel beter uit gevoerd en nageleefd. Voor een goed draagvlak is ook een plan nodig met een langere looptijd dan een kabinetsperiode. Ondernemers moeten na melijk eventuele investeringen ook weer normaal in de bedrijfsvoering kunnen terugverdienen.

Tekst: Herma van den Pol Foto’s: Cumela Communicatie, De Groene Klaver en Mooijman Groen- en Grondwerken VAN SLOTEN SCHONEN WEIDEVOGELBEHEERTOT

De kans is groot dat agrarisch natuurbeheer onder invloed van het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en met steun vanuit het stikstoffonds verder gaat toenemen. Het werk voor agrarische loonbedrijven verandert daardoor en vraagt meer kennis en aangepaste werkwijzen. “Als sector hebben wij een zorgplicht en daar wil Cumela ondernemers bij helpen”, zegt Maurice Steinbusch, beleidsmedewerker agrarisch loonwerk bij Cumela.

AgrarischNATUURBEHEERnatuurbeheerisóókonswerk

GRONDIG 4 202210 ONDERNEMEN MET MENSEN

- AGRARISCH

‘Slordig’ gemaaide weilanden waar hele hoeken gras zijn blijven staan en waar erg royaal afstand is gehouden van de slootkant of weilanden waarin slechts blokken gras zijn gemaaid en wei landen waar volop stokken zijn geplaatst in voor bereiding op het maaien. Ze worden afgewisseld met akkers waar bloemenranden het gras en op andere plaatsen de jonge wintertarwe en maïs aan het zicht onttrekken. Het zijn voorbeelden van aangepaste werkwijzen van boeren die aan agrarisch natuurbeheer doen en zo inspelen op de wens van de maatschappij om natuur in het agrarische werk te integreren.

VRAAG OM HULP Door deze nadrukkelijke wens is het ook nodig dat dienstverleners om boeren heen mee gaan bewegen. Voor de sectie Agrarisch Loonwerk van Cumela werd dit zelfs heel concreet toen ze de vraag kreeg: “Hoe kunnen loonwerkers in hun werkzaamheden meer rekening houden met na tuur?” Dit was de vraag waarmee Willy Kem pen-van Veen, gebiedscoördinator van De Groene Klaver (agrarisch natuurbeheer collectief werk zaam in het westelijk gebied van Zuid-Holland) en vrouw van een loonwerker, contact zocht met de afdeling Zuid-Holland van Cumela. “Zowel Agrarisch natuurbeheer vraagt om een net iets andere manier van werken en dat zie je terug in het landschap.

“Naast de collectieven vragen ook steeds meer an dere organisaties om een aangepaste manier van werken”, constateert Steinbusch. “Een mooi voor beeld is het gezamenlijke initiatief Grutsk op ús Greidefûgels, waarin Friese loonwerkers rekening houden met weidevogels. Andere zijn de vrijwillige weidevogelbeschermers gecoördineerd vanuit LandschappenNL en de werkgroepen boerenland vogels vanuit Vogelbescherming Nederland. Daar naast zijn er organisaties die zich inzetten voor het beschermen van wild, maar ook melkfabrieken die via PlanetProof een andere manier van werken aanjagen. Zo zijn er nog veel meer initiatieven.”

VERANDERING IN AANPAK “Als dienstverlener in het agrarisch loonwerk moet je weten wat er van je wordt verwacht als de boer vraagt om bepaalde werkzaamheden uit te voeren volgens de eisen van het agrarisch na tuurbeheer”, stelt Kempen-van Veen. “Ik zie dat

De tweede pijler van het GLB wordt deels gefinancierd vanuit de Europese pot en deels aangevuld met geld vanuit nationale en regionale fondsen. Het staat voor het bevorderen van het concurrentievermogen van de landbouw, het zorgen voor duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen en klimaatactie en de totstandbrenging van een evenwichtige territoriale ontwikkeling van plattelandseconomieën en -gemeenschappen, met inbegrip van het scheppen en behouden van werkgelegenheid. Landen geven zelf invulling aan het programma. Nederland koos ervoor om dit via 41 collectieven te laten lopen. Zij maken afspraken met boeren en controleren of deze goed worden uitgevoerd. Willy Kempen-van Veen van De Groene Klaver stelde de vraag hoe loonwerkers in hun werkzaamheden rekening kunnen houden met de natuur.

Door het ontbreken van een gedragscode of richt lijnen zijn er geen richtlijnen voor agrarische werkzaamheden. “En dat terwijl de maatschappij door de jaren heen steeds meer eisen is gaan stellen aan de omgeving en het platteland. Dat vertaalde zich binnen het huidige Europese Ge meenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) in het verplaatsen van geld naar de tweede pijler, die staat voor plattelandsontwikkeling.”

Een actueel voorbeeld is wat er speelt rondom de grutto. “Nederland is een heel belangrijk gebied voor grutto’s”, zegt Kempen-van Veen. “Er komt steeds meer geld en aandacht voor, omdat in Noordwest-Europa negentig procent van de grut to’s in Nederland broedt. Het gaat dan om GLBgelden en projectgelden vanuit de overheid, zoals binnen het Aanvalsplan grutto. Feitelijk geeft de maatschappij daarmee aan dat ze het waard vindt om een vergoeding te zetten tegenover grutto-besparende maatregelen.”

GRONDIG 4 2022 11 ONDERNEMEN MET MENSENAGRARISCH NATUURBEHEER -

‘ER KOMT STEEDS MEER GELD EN AANDACHT VOOR, OMDAT NEDERLANDVANNEGENTIGNOORDWEST-EUROPAINPROCENTDEGRUTTO’SINBROEDT’

MAATSCHAPPIJ PRAAT MEE

Van der Poel en Steinbusch verwachten dat steeds meer agrarische loonbedrijven met andere ma nieren van werken te maken krijgen. “Wij zien nu dat er bedrijven zijn die de keus maken om werk voor natuurbeherende organisaties uit te voeren of werk voor natuurverenigingen te doen of juist te kiezen voor het reguliere agrarische werk, maar wij verwachten dat steeds meer bedrijven ook in het agrarische werk te maken zullen krijgen met de vraag naar een aangepaste manier van wer ken. Niet alleen omdat er nesten moeten worden beschermd, maar ook vanwege aangepast sloot kantenbeheer of ecologisch slootonderhoud. Die vraag zien we groeien en dat is voor ons ook de reden om dit in de sectie op te pakken en er als Cumela mee aan de slag te gaan.”

WAT IS DE TWEEDE PIJLER IN HET GLB?

Dammie van der Poel, de voorzitter van de sectie Agrarisch Loonwerk, als ik werd geïnspireerd door deze vraag”, zegt Steinbusch. “De trend dat agra risch werk wordt gecombineerd met natuur bete kent ook voor cumelabedrijven een nieuwe manieren van werken”, zegt hij. “Natuurlijk moet je als dienstverlener doen wat je wordt gevraagd, maar het is steeds belangrijker dat je ook weet hoe en waarom je iets doet”, stelt Steinbusch. Dat is toch een open deur voor de cumelasector, die gewend is om met opdrachtgevers en de daarbij horende wensen te werken? “Juist niet”, zegt Van der Poel. “We zijn als sector wel eens betrokken geweest bij een poging vanuit de landbouw om een gedragscode op papier te zetten voor agrari sche werkzaamheden, maar die is er uiteindelijk niet gekomen.”

GRONDIG 4 202212 ONDERNEMEN MET MENSEN - AGRARISCH NATUURBEHEER

twee meter het land in moet worden gestort. Gaat het fout, dan kan er een discussie ontstaan die je niet wilt hebben.”

Een ander voorbeeld is het gebruik van een bloe menrand. Als de boer dit niet meldt of de kennis er niet is, kan het gebeuren dat het slootvuil di rect op de kant wordt gestort, terwijl dit eigenlijk “Ik werk graag in en met de natuur en ik heb er affiniteit mee, wat vol gens mij het belangrijkste is als je met een organisatie als coöperatie De Groene Klaver samenwerkt”, zegt Bart Mooijman van Mooijman Groenen Grondwerken. “Die samenwerking begon toen het onderhoud van de boerenwandelpaden, dat ik uitvoerde voor de stichting Land van Wijk en Wouden, door De Groene Klaver werd overgenomen. Sindsdien doe ik daarvoor elk jaar diverse onderhouds- en aanlegwerkzaamheden. Nu kwam De Groene Klaver met de vraag of we ook slootkanten kunnen doorzaaien met kruidenrijke of bloemenmengsels. Eerder maakte ik al met collega-loonwerker Jeroen Oppelaar een machine om bestaand grasland door te kunnen zaaien met kruiden. Na wat uitwisselingen van gedachten hebben we de slijptol en het lasapparaat ter hand genomen en is de machine aangepast. Zo is de doorzaaimachine voorzien van een side-shift, waarmee we nu 85 centimeter naast de trekker kunnen ko men om de slootkanten door te zaaien. Met behulp van de side-shift is de machine eenvoudig weer achter de trekker te zetten, zodat bijvoor beeld bij hekken of dammen het werk vlot door kan gaan. De machine kan na de aanpassing voor slootkanten ook nog steeds recht achter de trekker werken en maakte afgelopen zomer zijn debuut met het door zaaien van bestaand grasland met kruidenmengsels. Ook dat is nog rela tief nieuw. De grootste uitdaging hierbij is ervoor zorgen dat er een goed zaaibed ontstaat, zodat het zaad goed kiemt en opkomt en niet meteen wordt verdrongen door de bestaande grasmat. We zijn nog zoekende naar de juiste tijd om te zaaien en de ideale omstandigheden in combi natie met de verschillende grondsoorten, beweiding, weersomstandig heden en dergelijke. Dit voorjaar kunnen we de resultaten van de vorig jaar doorgezaaide percelen zien en daar weer lering uit trekken. Ik werk zowel in het agrarisch loonwerk als in het natuuronderhoud en doordat ik dat doe, heb ik soms te maken met een tweestrijd. De gedachten van boeren en natuurorganisaties over bijvoorbeeld het bemesten en het bewerken van grasland lopen nog wel eens uiteen. Omdat beide partijen klanten zijn die je niet wilt laten vallen, is het soms zoeken naar het beste van twee werelden. We proberen hier vooral open te blijven staan voor nieuwe methodes en bewerkingen, zoals het genoemde doorzaaien van bestaand grasland met kruidenrijke of bloemenmengsels.” DIE

Voor de klant is dit belangrijk, want als niet wordt voldaan aan de eisen voor agrarisch natuurbe heer kan de boer worden gekort op zijn vergoe dingen. “Als je de boer kunt helpen bij het agrarische natuurbeheer is dat een heel mooie manier waarop je als loonwerker je kennis kunt laten zien en je kunt laten zien dat je meedenkt en je ook nog kunt laten zien dat je maatschappe lijk verantwoord onderneemt.”

ANDERS MAAIEN Een concrete maatregel die de gebiedscoördina tor noemt en die je bij je klanten onder de aan dacht kunt brengen, is van binnen naar buiten

‘OPEN STAAN VOOR NIEUWE IDEEËN’ ‘DE TREND

‘NA WAT UITWISSELINGEN VAN GEDACHTEN HEBBEN WE DE SLIJPTOL EN LASAPPARAAT TER HANDEN GENOMEN’ er loonwerkers zijn de kennis bezitten over agra risch natuurbeheer en daar rekening mee houden bij hun werkzaamheden, maar ook dat er loon werkers zijn die hier nog te weinig kennis van hebben. Dat moet veranderen, want de loonwer ker kan een belangrijke rol spelen”, zo schetst ze. “Als het aan het begin fout gaat bij het maaien van de eerste snede, dan houdt het op. Wat ik bijvoorbeeld wel eens zie, is dat door drukte bij het maken van de afspraken wordt vergeten om te noemen dat er agrarisch natuurbeheer wordt toegepast en vervolgens alles wordt gemaaid zonder rekening met de weidevogels te houden.

VOORNATUURCOMBINEERTWERKMETBETEKENTOOKCUMELABEDRIJVENEENNIEUWEMANIERENVANWERKEN’

AGRARISCH

ROL VAN DE CUMELASECTOR “Weidevogelbeheer, waterbeheer (ecologisch slo ten schonen, ecologisch baggeren en botanische randen), bufferstroken en kruidenrijk grasland, het is een greep uit de onderwerpen waar wij als dienstverlener mee te maken hebben en nog meer mee te maken zullen krijgen”, zegt Van der Poel. “Mogelijk dat later dit jaar wordt besloten deze op te nemen in de vrijwillige eco-regeling in het nieuwe GLB. Het gaat dan om een aanvulling op de basisbetaling per hectare. Ook is de kans groot dat deze zaken straks met geld uit het stik stoffonds zullen worden gestimuleerd.”

“Door deze ontwikkelingen neemt de druk op onze sector toe om haar verantwoordelijkheid te pakken en de zorgplicht in te vullen”, zegt Stein busch. Wat is dan die zorgplicht? “De boer is de eigenaar en opdrachtgever en zou het moeten vertellen als er bijzonderheden zijn. Toch is het goed om altijd even ter controle de vraag te stel len of er bijzonderheden zijn bij werkzaamheden zoals bemesten, werk bij watergangen, maaien enzovoort. Oftewel: zorg dat je begrijpt wat de klant wil. Het komt dus neer op communicatie. Hier kunnen wij onze rol in nemen. De klant geeft aan hoe het land moet worden beheerd, maar jij kunt je zorgplicht invullen”, zegt Steinbusch.

CUMELA AAN HET WERK Juist omdat ook Cumela ziet dat het nodig is om de kennis over agrarisch natuurbeheer te vergro ten, wordt de komende tijd bekeken welke mate rialen er nodig zijn om ondernemers te helpen. “We denken dan bijvoorbeeld aan een e-learning of toolbox voor de ondernemer of werkgever en materiaal om de kennis bij medewerkers te ver groten”, zegt Steinbusch. Juist degenen die het werk uitvoeren, moeten namelijk goed weten wat ze doen en het ook kunnen uitleggen. “Ook hopen we die kennis bij onze medewerkers van de toekomst te vergroten en daarvoor willen we graag met scholen in gesprek gaan.”

• Leg contacten met weidevogelgroepen. Doorgaans komt dit contact via de boer tot stand. Die kun je bijvoorbeeld vooraf vragen of er een vrijwilliger is en wat de afspraken daarmee zijn, zodat er voldoende tijd is om je voor te bereiden.

• Vraag je altijd af of je de juiste medewerker het werk laat uitvoeren. Voor de percelen waarop agrarisch natuurbeheer van toepassing is, zijn de medewerkers die het gesprek willen aangaan beter geschikt om het werk te doen.

• Vraag bij het sloten schonen en baggeren altijd na of er sprake is van agrarisch natuurbeheer. Laat tijdens het werk en de gesprekken zien dat je weet wat er speelt, bijvoorbeeld dat wat er uit de sloot komt op die plek leggen waar het hoort.

• Zorg ervoor dat je medewerkers goed geïnformeerd zijn en weten wat ze doen en waarom ze iets doen.

• Laat je informeren over agrarisch natuurbeheer en zorg er dan vooral voor dat je zo geïnformeerd bent dat je het gesprek met de boer kunt voeren.

“Al zou er geen agrarisch natuurbeheer zijn, dan heb je nog de Natuurbeschermingswet. Daar hebben veel loonwerkers nu al mee te maken en daarmee wordt het respect keihard afgedwon gen”, zegt Kempen-van Veen. De Natuurbescher mingswet gaat uit van het ‘nee-tenzij’-principe’ en zegt onder meer dat het hij bij inheemse vo gels niet is toegestaan om de nesten en eieren te verstoren of te vernietigen. Handhaving gebeurt aan de hand van verschillende instrumenten, waaronder gesprekken en voorlichting. Is er sprake van een overtreding, dan kan er een be stuursrechtelijke sanctie worden opgelegd, zoals een last onder dwangsom. Kempen-van Veen vindt het echter veel ‘mooier’ als het respect voor de natuur vanuit kennis en meedenken komt. “Wat wij zien en merken, is dat wanneer je werkgevers en werknemers erop wijst waarmee ze rekening moeten houden ze dat ook doen. Ze zijn niet van kwade wil. Uiteindelijk is het een vrije keus om mee te bewegen, maar als ik naar de toekomst kijk, zie ik dat dit een trend is die niet meer te keren is en dat je dan beter mee kunt bewegen en ervoor kunt zorgen dat je kennis op peil is en je met de klant kunt meedenken.”

GRONDIG 4 2022 13 ONDERNEMEN MET MENSENAGRARISCH NATUURBEHEERmaaien. “Zo geef je weidevogels de kans om weg te vluchten. Maai je van buiten naar binnen, dan heb je in de laatste maaigang alle weidevogels en kuikens op een hoop. Het is een heel kleine maat regel, die een halve of op zijn hoogst een hele maaigang meer inhoudt.”

Steinbusch stelt dat werken volgens de kaders van agrarisch natuurbeheer eigenlijk geen keuze is. “Eerst wilde de maatschappij dat water meer werd gekanaliseerd, nu moet het meanderen. Wij zijn in dat proces de dienstverlener en voeren uit. Dat geldt hier ook. Je kunt wel nee zeggen, maar dan doe je niet wat de klant vraagt en als jou iets wordt gevraagd, moet je weten wat je moet doen. En ja, het wordt niet vertaald in een meer prijs voor de producten die klanten produceren, maar wordt door de maatschappij betaald. Als dat is wat de maatschappij wil, is het aan ons om mee te bewegen.”

TIPS OM AGRARISCH NATUURBEHEER OP TE PAKKEN

‘HET GAAT BIJ DE UITVOERING ZOZEER OM DE LAAGSTE KOSTEN DAT DE BESTELLENDE PARTIJ KIEST VOOR SPORTVELDENMENGSELGOEDKOOPSTEHETINPLAATSVANKWALITEIT’ VENT & VISIE

GRONDIG 4 202214 ONDERNEMEN MET MENSEN

Gemeentewaarmakenduurzaamheidmoet

Ander bijzonder kweekwerk is gedaan voor het zogenaamde RPR-gras, dat al een jaar of acht gele den is geïntroduceerd. Dit is een Engels raaigras dat uitlopers maakt; een beetje zoals kweek, maar dan als Engels raaigras. Dit gras heeft daardoor een veel sterker wortelstelsel en kan heel snel herstellen bij beschadiging. Het is een grastech nologie die inmiddels in een groot aantal stadions ligt en ook op gewone sportparken en golfbanen. “Op al die plaatsen heeft het gras zich echt bewe zen en willen gebruikers niet anders meer.”

Een duidelijk voorbeeld van die innovatieve op lossingen zijn volgens hem een aantal zeer speci ale producten die de afgelopen jaren op de markt zijn gebracht, zoals het vorig jaar geïntrodu ceerde Resilient Blue. Dit product heeft een heel groot herstellend vermogen na bijvoorbeeld een lange droge periode. “Het is echt bijzonder om te zien hoe snel dit gras zich terugvecht na een pe riode met grote hitte en droogte en weinig voe ding. Daar zijn we echt trots op, juist omdat er heel veel onderzoek naar is gedaan om de juiste rassen te vinden die dat aankunnen.”

Met een reeks speciale grassoorten met bijzondere kenmerken voor gazons en sportvelden probeert Barenbrug in te spelen op de wens naar meer duurzaamheid. Helaas maken lang niet alle gemeenten die duurzaamheid waar, merkt verkoopleider Jan van den Boom. “Te vaak wint goedkoop het nog van zaaizaad waarmee gemeenten echt kiezen voor een duurzame oplossing.”

JAN VAN DEN BOOM, BARENBRUG HOLLAND Tekst: Toon van der Stok Foto: Barenbrug

De afgelopen jaren heeft er in het land van de graszaadleveranciers een behoorlijk kaalslag plaatsgevonden. Verschillende bedrijven, zoals Mommersteeg en Cebeco Zaden, zijn verdwenen of gefuseerd. Naast een aantal kleinere bedrij ven, zoals in Nederland Van Dinther Semo, zijn er nu nog drie grote bedrijven over. Dat zijn DLF, DSV en Barenbrug. De eerste twee zijn boerenco operaties, terwijl Barenbrug nog een echt parti culier familiebedrijf is, waar al de vierde generatie aan het roer staat, vertelt verkooplei der Jan van den Boom trots. “Wij kunnen dus se rieus geld investeren in innovatie, omdat de familie ziet dat dit de kracht van ons bedrijf is.”

Hij is ervan overtuigd dat juist het verschil tussen een coöperatie en een particulier bedrijf in deze markt het verschil maakt. “Coöperaties hebben toch een ander belang. Het zijn feitelijk verleng stukken van de boeren en zij zien het als hun be langrijkste taak om veel graszaad te verkopen. In de veredeling kijken ze vooral naar soorten die veel opbrengen. Natuurlijk willen wij dat ook graag, maar wij kijken veel meer naar innovatieve oplossingen om in te spelen op wensen vanuit de praktijk. Daar doen we ook onderzoek naar.”

Ondanks die goede gebruikerservaringen van de nieuwe grastypen merkt Van den Boom dat het gebruik veel minder snel stijgt dan hij had ver wacht. “Op basis van de bestekken die we zien, zouden we minimaal een dubbele hoeveelheid moeten verkopen dan in werkelijkheid gebeurt”, stelt hij vast. De oorzaak zoekt hij vooral in de manier waarop het werk uiteindelijk wordt uitge voerd en de controle daarop. “Bij de huidige be stekken zijn vaak heel veel partijen betrokken bij de uitvoering. Ergens in die keten wordt dan uit eindelijk het graszaad besteld en wordt de ver keerde keuze gemaakt. Dan gaat het inmiddels zozeer om de laagste kosten dat de partij die moet bestellen kiest voor het goedkoopste sportvelden mengsel dat hij kan krijgen. Als niemand daar nog op controleert, is het ook logisch dat het zo gaat.” Van den Boom ergert zich ook aan gemeenten

Voor dat onderzoek heeft Barenbrug in het bui tenland en in Nederland speciale tunnelkassen ingericht. Het gras staat dan gewoon buiten, maar onder een dak om het echt droog te hou den en de temperaturen extra te laten oplopen. “Daaronder staan veldjes met een groot aantal verschillende rassen en daar hebben we zo de meest resistente uit kunnen halen.”

GRONDIG 4 2022 15 - ONDERNEMEN MET MENSEN

Het grote probleem is volgens hem een gebrek aan kennis bij een deel van de beheerders. “Wij zien nog steeds dat in ongeveer de helft van de bestekken gewoon een SV 7-sportveldmengsel wordt voorgeschreven. Een prima mengsel, maar dan mis je wel de kans om al bij de aanleg of het groot onderhoud te werken aan duurzaamheid. Alleen als je grasmat in orde is, kun je namelijk ook zorgen dat je met minder chemie toe kunt. Daarin speelt ons RPR-mengsel juist een grote rol, want dankzij de uitlopers groeien open plekken veel sneller dicht en heeft onkruid minder kans.”

VENT & VISIE

WIE IS JAN VAN DEN BOOM Jan van den Boom is sinds veertien jaar werkzaam bij Barenbrug en daar verantwoordelijk voor de verkoop van het graszaad buiten de landbouw. Voor de markt van sportvelden, openbaar groen, golfbanen, graszo dentelers en wegbermen heeft Barenbrug speciale mengsels die voor deze toepassingen zijn ontwikkeld.

‘HET GRASZAAD KRIJGT DE SCHULD ALS HET GRAS NIET VOLDOENDE GROEIT, MAAR HET GAAT BODEMBEHEER’OM

Daarmee kunnen sportveldbeheerders na de winter al snel werken aan herstel van het veld om een langere bespeelbaarheid te houden”, aldus Van den Boom. In de praktijk blijkt dit echter een heel andere afzetmarkt te hebben gevonden. “Het zijn nu vooral particulieren die dit zaad be stellen om hun gazon na de winter weer snel mooi dicht te krijgen.”

die de mond vol hebben van duurzaamheid en velden zonder chemie willen beheren, maar bij de aanleg of het groot onderhoud alleen kijken naar de kosten. “Terwijl besparen op onderhoud en chemie begint bij goed bodembeheer. Niet alleen qua aanleg, maar ook wat de bodem be vat. Je moet vooraf kijken wat de bodem kan le veren en daarop inspelen. Vroeger was dat geen probleem, want toen kon je met kunstmest alles

corrigeren. Maar nu we dat niet meer willen, moet je vooraf veel meer onderzoeken. Dat ver geten mensen vaak en dan krijgt het graszaad de schuld als het gras niet voldoende groeit.”

Juist om aan de klantenbehoefte tegemoet te komen, heeft Barenbrug inmiddels een groot as sortiment met rassen voor specifieke omstandig heden, zoals Watersaver om minder te hoeven beregenen, Shadow voor gras dat groeit in scha duwrijke omstandigheden en Mowsaver om minder te hoeven maaien. “Het zijn natuurlijke soorten die vaak langzaam groeien en weinig zaad opleveren. Dit verhoogt de kostprijs, maar wat belangrijker is: het biedt een oplossing voor een probleem, dat wij een uitdaging noemen. Met de telers moet je daar natuurlijk ook uitko men en daarna moet je de beheerders overtuigen van de unieke eigenschappen. Dat dit werkt, blijkt wel, want met Resilient Blue en RPR zijn we al jaren uniek en succesvol. Juist daarom is het zo belangrijk om bij het bestellen van zaaizaad de juiste keuze te maken.”

‘MET EEN SV7-SPORTVELDMENGSEL MIS JE DE KANS OM TE WERKEN AAN DUURZAAMHEID’

Van den Boom vindt het jammer dat er zoveel mogelijkheden worden gemist door dat gebrek aan kennis. “Terwijl we juist daarvoor speciale soorten ontwikkelen, bijvoorbeeld het SOS-meng sel, dat rassen bevat die al bij vier graden kiemen.

ONDERNEMEN MET MENSEN16 GRONDIG 4 2022

Minekus Zuidland BV probeert via specialis mes en kennis het verschil te maken. Daarmee verandert het bedrijf mee met de omgeving en dat heeft Minekus altijd gedaan. Sterker nog, de omgeving was verantwoordelijk voor de oprichting van het bedrijf in 1970 door Klaas Minekus, samen met zijn zoon Bouwen. Toen

MINEKUS ZUIDLAND BV wilde de provincie Zuid-Holland af van het ak koordloon en moesten de mannen zelf een be drijf beginnen om het werk voor de provincie te kunnen blijven doen. Dat pakte goed uit. Gaab Wolters is inmiddels de derde generatie in het bedrijf en recent vierde het bedrijf zijn vijftigste verjaardag!

STERK WERK

‘TOEN KWAMEN WE ER OOK ACHTER DAT ER IN NEDERLAND NOG NIET ECHT IETS TEGEN BEVERSCHADE WAS’ STERK WERK

OPLOSSING ZOEKEN Het liet Jan Cees en zijn collega’s niet meer los en in het najaar zijn ze gaan nadenken wat een op lossing zou kunnen zijn om graafschade door be vers tegen te gaan en hoe dat er dan uit kon gaan zien. “Toen kwamen we er ook achter dat er in Nederland nog niet echt iets tegen beverschade is, terwijl er wel vraag naar is. Dus op een vrijdag middag heb ik een schetsje gemaakt van hoe ik het in mijn hoofd had en ben ermee naar Arjan, onze kraanmachinist, gegaan. Hij was meteen enthousiast en samen zijn we er verder mee aan de slag gegaan. ’s Avonds had ik de tekeningen met de maatvoeringen klaar.”

Tekst: Herma van den Pol Foto’s: Herma van den Pol, Minekus

Hij is werkplaatschef op het bedrijf van zijn oom Gaab Wolters. “Ik ben werkplaatschef, maar in de praktijk is bij ons iedereen gelijk en ondersteunen we elkaar waar nodig”, zegt Jan Cees over het fa miliebedrijf. “Vandaag ga ik bijvoorbeeld met ie mand op pad om hem te leren hoe de grote versnipperaar werkt. Dat is een machine waar mee je niet iedereen op pad kunt sturen en waar bij je goed tekst en uitleg moet geven.

GRONDIG 4 2022 17 - ONDERNEMEN MET MENSEN

Het bedrijf van Minekus bevindt zich in Zuidland, waar de haven van Rotterdam, natuur- en recrea tiegebied Bernisse en sinds enige tijd ook bevers vorm geven aan het buitengebied. “Onze belang rijkste opdrachtgevers zijn waterschappen en ge meenten”, vertelt Jan Cees Wolters. De bijzondere landschapselementen vragen soms om creatieve oplossingen en die bedenkt hij maar wat graag.

STEEDS MEER SPECIALISME De afwisseling houdt het leuk, maar de belang rijkste plaats op het bedrijf voor Jan Cees is toch de werkplaats. Daar werkt hij aan de machines die op het bedrijf worden gebruikt. “Via een om weg ben ik op het bedrijf van mijn oom terecht gekomen. Dat begon met af en toe iets repareren en dat werd steeds meer. Nu werk ik hier alweer drie jaar. Wij doen groenvoorzienings-, baggeren sloopwerken en grondverzet, maar we gaan steeds meer richting het specialistische werk en daarin richten we ons vooral op het onderhoud van natuur en landschapselementen. Op die ma nier hopen we ons te onderscheiden van andere bedrijven in de regio. Dat doen we met behulp van bijvoorbeeld de Field Cat (zie kader; red.) en ook de bevers zijn zo op ons pad gekomen”, ver telt Jan Cees. “Nog voordat we zelf kennismaak ten met de graafschade die bevers veroorzaakten, hoorden we al uit verschillende hoeken dat de bevers best wel een probleem begonnen te wor den. Toen we vervolgens zelf voor het waterschap bij een weg stonden die door een bever was on dergraven, zijn we gaan onderzoeken hoe groot het probleem is”, zegt hij. “Die weg moest uitein delijk voor heel veel geld worden hersteld.

Steeds meer opdrachtgevers komen de laatste weken kijken naar de antigraafmaatregel van Minekus. Met deze noviteit kan worden voorkomen dat bevers holen en gangen gaan graven op plaatsen waar gevaarlijke situaties kunnen ontstaan. Voor het bedrijf is het vooral een manier om zich te onderscheiden van andere cumelaondernemers.

AntigraafmaatregelvoorkomtbevergraafschadeMINEKUSZUIDLANDBV,ZUIDLAND

‘DE

SOMSELEMENTENLANDSCHAPS-BIJZONDEREVRAGENOMCREATIEVEOPLOSSINGENENDAARWETENZEBIJMINEKUSWELRAADMEE’

Die tekeningen werden de maandag erop meege nomen naar HeGro Agri Service, het bedrijf dat Jan Cees eerder hielp de PistenBully om te bou wen. “We hebben toen nog een keer samen naar de tekeningen gekeken en de puntjes op de i ge zet. Aan het einde van week stond het prototype hier in de schuur”, aldus Jan Cees. Dan begint echter pas het echte werk. “Als je iets nieuws maakt, heeft dat namelijk als nadeel dat het nooit in één keer goed is. Arjan en ik hebben er echt nog veel aan veranderd. Dan moet je bijvoor beeld denken aan dingetjes waar nog niet over was nagedacht, omdat er nog niets vergelijkbaars is. Alle aanpassingen bespreken we samen en voeren ze dan uit. Het is heel fijn om dit samen met iemand te doen en elkaar aan te vullen.”

GRONDIG 4 202218 ONDERNEMEN MET MENSEN

HET KOMT GOED Zo rolt het bedrijf vaak van het één in het ander, want er zijn meer op maat gemaakte machines op het terrein van Minekus te vinden. Er blijkt bij voorbeeld ook nog een arm ontworpen te zijn. Die kwam er toen ze anderhalve kilometer bloemen rand hadden vernieuwd en die water moesten gaan geven. “Deze machine kan voorop de trekker en acht meter ver komen en is uitgerust met een sproeiboom om de planten netjes water te kun nen geven”, vertelt Jan Cees. De sproeiarm wordt alleen door het bedrijf zelf gebruikt. Dit is de ma nier waarop het bedrijf uitdagingen in het werk steeds weer om kan zetten in kansen. “Als wij zeggen dat het goed komt, dan komt het goed.”

‘ALS JE IETS NIEUWS MAAKT, HEEFT DAT ALS NADEEL DAT HET NOOIT IN ÉÉN KEER GOED IS’ STERK WERK

Na de eerste machine werd een tweede gebouwd. “Die is piekfijn in orde en uitgerust met GPS, zo dat je met de kraan kunt zien dat je haaks de grond in gaat en wat de diepte is”, aldus Jan Cees. Deze machine kan nu worden gebruikt voor de monstraties. “We hebben patent aangevraagd op de machine en verwachten dat dit in het najaar binnen is. Ondertussen gaan we door om de ma chine nog verder te verbeteren”, vertelt hij. De interesse voor de machine is groot en met name vanuit Limburg komen veel aanvragen.

-

De grootste uitdaging in de ontwikkeling van de machine was het gaas. “Het belangrijkste is dat dit goed in de grond blijft zitten. We duwen het de grond in en dat moet het blijven zitten als een soort weerhaak. Dat is uiteindelijk gelukt. In to taal kan het gaas drie meter de grond in worden geduwd over een breedte van twee meter. Ook het vinden van het juiste gaas kostte even wat tijd. Het gaat dan om de maaswijdte, diervrien delijkheid en levensduur. Zo kwamen we uit bij Tupogrid van T&F BV, waarmee we inmiddels fijn samenwerken. Tupogrid is een roestvrijstalen grid waarmee uitloging van zware metalen en daarmee aantasting van het ecosysteem wordt voorkomen, maar het is ook leverbaar met een milieuvriendelijke coating.”

Sinds dit jaar rijdt er in de omgeving van Zuidland een PistenBully rond die is omgebouwd tot riet maaier: de Field Cat. “Normaal gebruiken ze die in Oostenrijk voor skipistes”, maar op Flakkee stond er ook één bij de buurman van HeGro Agri Service”, zegt Jan Cees Wolters. Hij zocht contact met de eige naar, nam de machine over en heeft hem samen met HeGro Agri Service omgebouwd. Uiteindelijk kostte het een jaar om de machine af te maken, maar nu rijdt hij dan toch rond. “Dankzij de brede rupsen hebben we weinig bodemdruk, dus je kunt ermee op plaatsen komen waar je anders niet komt.”

HOE BLIJFT HET ZITTEN?

FIELD CAT

MEER INFOSTEFANVERKOOPWISSELINK (Noord-Nederland) +31(0)6 3110 7840 s.wisselink@ploeger.com ROEL FRANSSEN (Zuid-Nederland) +31(0)6 2165 5661 r.franssen@ploeger.com EENVOUD GECOMBINEERD MET EEN HOOG COMFORT prodina.nl Oosterwijzend 50 | 1616 LD Hoogkarspel | 0228 56 29 82 | info@prodina.nl ® S20 Klepel model: PRO08801020 Bovenbreedte 54 mm. Snijbreedte Gat Ø 20,5 mm. Passend op: Agrimaster, Perugini, Falconero, Muratori, Klepel model: PRO08801616 Bovenbreedte 42 mm. Snijbreedte Gat Ø 16,5 mm. Passend op: Ferri, Klepel model: PRO08803716 Bovenbreedte 40 mm. Snijbreedte Gat Ø 16,5 mm. Passend op: Acma, Perugini, Maschio, Omarv, Sicma, Klepel model: PRO088006/16 Bovenbreedte 40 mm. Snijbreedte Radius 95 mm. Gat Ø 16,5 mm. Berti, Breviglieri, Maschio, Meaat, Kuhn/Agrimaster Klepel Agrimaster EM15. Gat ø 30mm/onderbreedte 120mm/radius Heetgesmeed(801525)(900177)met 2 ingestoken hardmetaal. Gegarandeerd lange HERDER BoutsetGatHeetgesmede(808720)versnipperklepel.Ø20,5mm.R=90mm.SlagbreedteM20x140(K.10.9)Brutoprijzentenzijanders sinds1990 Klepels | Y-Klepels | Ophangingen | Hamerklepels | Bevestigingsmateriaal Bekijk ons volledige assortiment op onze website HEMOS Hemos breedte 140mm/ radius 100/ gat 16,5 (803016) e FALC Snijbreedte 105mm / bovenbreedte 54mm / radius 98mm / gat 25,5 (804025) e KUHN breedte 115mm / bovenbreedte 38mm/ radius 105mm / gat 16,5mm (805116) e BOXER Snijbreedte 74mm / bovenbreedte 46mm / radius 76mm (806112) e BOMFORD Snijbreedte 50mm / bovenbreedte 13mm / radius 86mm / gat 16x27 (807100) e Bovenbreedte 60mm/snijbreedte 70mm/ R=80mm/gat ø31mm (900023) e HEMOS Hemos 60x8 (900137) e HEMOS Hemos 8mm L/R (900253) e

Klepel model: PRO08800418 Bovenbreedte 40 mm. Snijbreedte 120 mm. Radius 110 mm. Gat Ø 18,5 mm. Passend op: e Bovenbreedte 54 mm. Snijbreedte 150 mm. Radius 97 e

Bovenbreedte 42 mm. Snijbreedte 104 mm. Radius 119 e

voor

WELGER

WELGER

MAAIMESJES Prodina biedt u ook in mesjes voor maaikorven een ruime keuze. Zoals bijvoorbeeld: NETTO HERDER maaimes MS / MX PRIJS 2 gaats (met nokje) Art.nr.: 9572.0021 Verpakt per 20 stuks in handige doos: E 2,80 Mesje 4 mm dik Art.nr.: 9572.0040: E 3,00 mesje 9572.0047: E 3,30 5 gaats Artikelnr.: 9572.0019 Verpakt per 25 stuks in handige doos: E 1,60 Mesje 4 mm dik Art.nr.: 9572.0039/ 9572.0046: E 1,85 DUBBELE VINGER voor Herder VoorzienArtikelnummermaaibalk:9572.1003van2draadgaten: E 9,30 SLIJTPLAATJE voor Herder Artikelnummermaaibalk:9573.0202: E 2,65 Drukkerhulsje 9573.0204 : E 2,10 Klinknagel 9261.6180 6x18 mm. per kg.: E 8,85 HERDER Drukkerhuls. Origineel nr. 9573.0244 NETTO prijs. (900206) E 2,10 COUP’ECO Klepelmes 193 x 50 x 6mm, gat 25mm. Ontdek het Laudis snelkrachtig,effect:veilig! Zeer krachtig maïsherbicide • breed werkingsspectrum • gewasveilig • snelle werking • snel regenvastGebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees vóór gebruik eerst het etiket en de productinformatie. Veilig toepasbaar in allesystemen!onderzaaiVoor meer informatie over Laudis, bezoek agro.bayer.nl of vraag ernaar bij uw lokale distributeur en/of adviseur.

e

PERFECT KLEIN (805016/805020) Leverbaar met gat Ø 16,5 mm. en Ø 20,5 Bovenbreedte 23 mm. Snijbreedte 110 / Bout voor kleine Perfect-klepel, M12x1,25x60 KL.10.9 compleet met bus Ø 20x12,5x23 en zelfborgende moer

Nieuw

Bovenbreedte 40 mm. Snijbreedte 85 mm. Radius 100 Gat Ø 16,5 mm. Passend op: Acma, Agrimaster, Perugini, Maschio, Omarv, Sicma, Tierre, Ubaldi: e Bovenbreedte 40 mm. Snijbreedte 137 mm. Radius 95 mm. Gat Ø 16,5 mm. Passend op: e Klepel Agrimaster EM15. Gat ø 25,5mm/bovenbreedte 30mm/onderbreedte 120mm/radius 126mm. e Heetgesmeed met 2 ingestoken facet-tanden van hardmetaal. Gegarandeerd lange levensduur: e Heetgesmede versnipperklepel. Bovenbreedte 86 mm. Gat Ø 20,5 mm. R=90 mm. Slagbreedte 208 mm. e Boutset M20 x 140 (K.10.9) e

PERFECT GROOT (802030) Gat Ø 20,5 Bovenbreedte 75 mm. Snijbreedte 200 / R100 Bout voor montage grote Perfect-klepel, M.20x2x140 Klepel model: PRO08800816 Bovenbreedte 40 mm. Snijbreedte 120 mm. Radius 95 mm. Gat Ø 16,5 mm. Passend op: Agricom, Becchio, Howard, model: PRO08800416 Bovenbreedte 40 mm. Snijbreedte 120 mm. Gat Ø 16,5 mm. Passend op: Acma, Agricom, Becchio, Omarv, Seppi, Sicma, Ubaldi: Spec. bout voor beide bovenstaande SEPPI-klepels / M 16 x 1,5 x 90, zwart Bijpassende hoge moer M16 x 1,5 geel Meri crusher BSH233. NETTO prijs. Meri crusher houder BHR05. NETTO Walkant freesmes/ omkeerbare beitel 50x12x110mm / 1 gat M16x2mm. Houder met draad passend op Vermeer. Houder zonder draad passend op Vermeer. Stobbenfreesbeitel Links passend op Vermeer Geen originele onderdelen. Namen en nummers dienen uitsluitend VICON (FAHR) (900164) Mes balenpers RF130 Onderdeel nr. 1661 3168 32,50 Provi 220 en 320 Dikte 5 mm. Oud model (korte punt) (900194) Ond.nr.: 0982.21.04.00 E 27,00 model (lange punt) (900195) Ond.nr.: 0982.21.09.00 E 29,75 0982.21.09.00(900196)Premium met opgespoten carbide laag E 42,50

Geen originele onderdelen. Namen en nummers dienen uitsluitend ter vergelijking.

PROFILEREN HOOFDAANNEMER: Jos Scholman Infra AANNEEMSOM: € 2.900.000,- als deelopdracht bouwrijp maken uitbreiding wijk Nobelhorst. OPDRACHTGEVER: Gemeente Almere LOOPTIJD: September 2021 tot december 2021, met uitloop tot april 2022 PROJECT: AANLEG FLORIADEPARKEERPLAATS2022ALMEREBelangrijketussendoorklus op maat klaren JOS SCHOLMAN LEGT PARKEERPLAATS FLORIADE AAN Tekst: Gert Vreemann Foto’s: Jos Scholman, Vreemann GRONDIG 4 202220 ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK -

GRONDIG 4 2022 21 - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

PROFILEREN

WERKZAAMHEDEN: Aanleg parkeerplaats met 4000 parkeervakken, toegangswegen, busplein, waterhuishouding, afwerking terrein en terreinranden. Eind 2022 wordt het parkeerterrein opgeruimd en wordt het terrein volgens planning bouwrijp gemaakt.

Jos Scholman kreeg van de gemeente Almere de opdracht de tijdelijke parkeerplaats voor de Floriade aan te leggen, als deelproject van het bouwrijp maken van de wijk Nobelhorst. Het bedrijf klaarde de klus op tijd ‘tussendoor’, vooral omdat het zelf vrijwel alle werkzaamheden uitvoert en daardoor snel en flexibel kan opereren. UITVOERDER MACHIEL WASSENAAR: “Het was continu schakelen tussen het bouwrijp maken van de wijk en de aanleg van de parkeerplaats. Omdat we alle werkzaamheden zelf in de hand hebben, konden we het binnen het tijdsbestek rond zetten.”

Ten slotte kwamen er nog extra werkzaamheden bij, zoals het verbreden van de busbaan en het aanleggen van de extra aansluiting naar de snel weg met het bijkomende berm- en waterhuis houdkundige werk. Op het eind moest er nog een extra omleidingsweg worden aangelegd om het woon-werkverkeer naar de wijk Nobelhorst te scheiden van het Floriade-verkeer. Begin april zette Jos Scholman met het aanbren gen van beplanting en het goed zetten van het parkeergebouw de spreekwoordelijke puntjes op de i. “We hebben het binnen de gestelde termij nen gered en het resultaat is wat we willen”, zegt Bart. “Strak werk, zodat de bezoekers starten vanaf een mooi aangelegde parkeerplaats, ook al is deze tijdelijk”, stelt hij vast. Nu de Floriade is begonnen, kan Jos Scholman zich weer volledig richten op het bouwrijp maken van de uitbrei dingswijken, want ook daar staat druk op. En dan mag het bedrijf aan het eind van het jaar dit mooie stukje werk weer opruimen.

PROFILEREN

Voor het bezoeken van de Floriade heeft de ge meente Almere een grote parkeerplaats aange legd tussen de wijk Nobelhorst en de A6. Daarop is plek voor 4000 voertuigen. Deze parkeerplaats is rechtstreeks aangesloten op de A6-afslag Al mere-Nobelhorst. Het publiek wordt vanaf de parkeerplaats met pendelbussen vervoerd naar de JosFloriade.Scholman voert veel grote opdrachten uit voor de gemeente Almere. Het bedrijf had al een vierjarig contract voor het bouwrijp maken van de uitbreiding van de wijk Almere-Nobelhorst. Het beoogde terrein voor de parkeerplaats lag binnen de uitbreiding en dus klopte de gemeente Almere bij Jos Scholman aan met de vraag of het bedrijf daar ‘even’ de tijdelijke parkeerplaats kon realiseren, als deelproject van het bouwrijp ma ken van de wijk Nobelhorst. Jos Scholman zat daar al behoorlijk vol met werk. Het leggen van de rioleringen en de bouwwegen was - en is - er in volle gang en daar was de capaciteit op afge stemd. Om dan even in de periode van september tot december 2021 de parkeerplaats erbij te rea liseren, is wel even wat. Daarbij was er wel uit loop tot aan de opening van de Floriade voor de laatste werkzaamheden en om eventuele tegen slagen op te vangen. Scholman pakte het aan. Prettig was dat het terrein zelf al was voorzien van een zandlaag. Ook had de gemeente aldaar al stenen in depot die worden gebruikt voor de tij delijke verharding van bouwwegen. Die kon Scholman gebruiken voor de paden tussen de parkeervakken. De aanleg van de parkeerplaats en de inrichting en afwerking van het terrein waren voor Jos Scholman gesneden koek. De vrij komende grond bij het verwijderen van de top laag kon efficiënt vlakbij het terrein in een groot depot geworden gezet. Het daarna uitgraven van de wegen, paden, parkeervakken en het busran geerterrein moest uiteraard op 3D-GPS nauw keurig om de waterhuishouding goed te krijgen. Jos Scholman wilde natuurlijk wel perfect strak werk afleveren. “Het was voor ons continu scha kelen met beschikbaar materieel”, zegt uitvoer der Machiel Wassenaar. “Dat was af en toe een spannende puzzel en niet altijd eenvoudig in deze tijden van schaars beschikbare mankracht en machines”, zegt hij. Een belangrijk item was het voorzien van de parkeervakken van gebroken puin. Voor een extra goede waterdoorlatendheid werd de eis gesteld dat daarvoor grove fractie van 16-40 millimeter (BRL 2506-norm) moet worden gebruikt. Van de aan te voeren 40.000 ton moest hiervoor 20.000 ton worden gezeefd. Een flinke bijkomende klus, maar ook die werd geklaard met een eigen zeef. In totaal heeft de zeef tien weken staan te draaien. De volgende twee knelpunten zaten in het straat werk van de tussenpaden, toch al met al 42.000 vierkante meter en 20.000 meter betonbanden, en in het asfalteren van de hoofdpaden, het bus rangeerterrein en de toegangswegen. Die laatste hebben een lengte van 1400 meter vanaf de snelweg. Het bestraten heeft Jos Scholman uit besteed aan stratenmakers met wie het bedrijf vast samenwerkt. “Onze leus is alles zelf in de hand hebben, dat kan ook via goede vaste afspra ken”, zegt projectleider Bart Maijer. “Wij kennen onze relaties en weten dat ze het volgens onze kwaliteitsnormen uitvoeren”, zegt hij. Ook die stratenmakersbedrijven pasten het werk in. Jos Scholman heeft eigen asfalteermaterieel en bemanning in huis om dergelijke klussen te tac kelen. “Die staan wel eens stil, maar omdat we deze discipline zelf in huis hebben, kunnen we dergelijke projecten veel flexibeler inplannen dan bij het inhuren van derden”, zegt Bart. Dat bleek belangrijk, want door de vele regen eind vorig jaar waren de omstandigheden lang te ongunstig om te asfalteren. “We moesten dat uitstellen tot begin dit jaar”, vertelt Machiel. “Het terrein was lange tijd te nat om duurzaam werk af te leveren. Ook al is het een tijdelijke parkeerplaats, je wilt toch dat het er netjes in blijft liggen”, geeft hij aan. Toen de omstandigheden dit voorjaar vol doende gunstig waren, bracht Jos Scholman het asfalt meteen aan. “Het gaat om een relatief dunne laag asfalt van circa vijf centimeter, omdat die na afloop weer wordt verwijderd”, legt Ma chiel uit. “Dat maakt het kwetsbaarder en stelt hogere eisen aan de profilering en de stabiliteit van de 25 centimeter dikke puinlaag.”

‘BIJ ALLES ZELF IN DE HAND HEBBEN, HOREN OOK GOEDE ASFALTPLOEG‘OMDATONDERAANNEMERS’AFSPRAKENVASTEMETWEEENEIGENHEBBEN,KONDENWEDITWERKFLEXIBELINPLANNENENZOOPEENGUNSTIGMOMENTUITVOEREN’GRONDIG4202222ONDERNEMENMETVAKTECHNIEK -

PROFILEREN

8 LOODJES De targets zijn gehaald en het resultaat is een plaatje. Eigenlijk jammer dat het na de Floriade weer moet worden opgeruimd.

1 TOPLAAG

21357 468 GRONDIG 4 2022 23 - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

7 AFWERKING Vlak voor de oplevering zijn de bermen en randen afgewerkt. Zo is hier door de mannen van Jos Scholman nog kattenkruid aangebracht.

4 STRAATWERK

5 ASFALT Omdat het een tijdelijke parkeerplaats is, heeft de asfaltploeg van Scholman een slechts circa vijf centimeter dikke asfaltlaag aangebracht.

Het staatwerk is samen met onderaannemers uitgevoerd. Hierbij is gebruik gemaakt van stenen die worden gebruikt voor de tijdelijke verharding van bouwwegen.

6 BELIJNING Het is allemaal maar even, maar ook het belijnen hoort erbij. Ook dat is met grote precisie uitgevoerd om het geheel strak af te leveren.

3 PROFILEREN Het gebroken puin van de wegen en de par keervakken is eerst in profiel gelegd. Daarbij is het rangeerterrein hoger gelegd en zijn tussen de toegangswegen wadi’s aangelegd.

Het terrein was al bezand en de toplaag kon mooi dichtbij in tijdelijk depot worden gezet, zodat het na afloop weer kan worden gebruikt bij het bouwrijp maken van de woonwijk.

2 ZEVEN Een flinke klus was het zeven van 20.000 ton gebroken puin om daarvan de grove fractie te gebruiken voor de parkeerterrei nen voor extra waterdoorlatendheid.

De Hitachi ZX220W-7-Stage V-graafmachine heeft dezelfde updates ondergaan als de eerder gepresenteerde machines in de -7-serie. Hitachi heeft de bovenwagen met de gieken van de voor gaande serie gehandhaafd. De onderwagen is vernieuwd en kreeg een stijver gezet frame, een geboute aanbouw en optioneel af-fabriek stalen spatborden en een trekhaak met stroomvoorzie ning. Er is keuze tussen standaardassen van 2,55 meter of extra brede assen van 2,75 meter.

Het beste

HITACHI ZAXIS ZX220W-7

MERGENTO-BANDHARKPÖTTINGER De tweede versie van de BreTrac heeft een opgebouwde achttienkuubs JVK-kipper en de combinatie is vrijge geven voor 80 km/u. De basis is een DAF CF 400 4x2-truck met een twaalf traps Allison-automaat. De truck is voorzien van hydraulische voorwiel aandrijving en de starre achterste as is gestuurd gemaakt. De BreTrac is voor zien van een Lochmann-cabine met daarin de DAF-bediening. De vierdelige Herder-giek heeft een zwenkbereik van 270 graden. De 24 ton wegende combi natie BreTrac is vrijgegeven voor 41 ton.

De Mergento VT 9220 is de nieuwe band hark die fabrikant Pöttinger op de markt brengt. Deze heeft in middenafleg een werk breedte van 9,20 meter en in zijafleg 8,70 meter. De driedimensionale ophanging van de elementen zorgt voor de bodemvolgend heid. Daarbij zijn de units uitgerust met hy drauliekcilinders die ze razendsnel laten reageren op oneffenheden en is er een au to-stop van de banden op de kopakker.

VOORDEEL VF-BANDEN GETEST BRETRAC 2.0 STARTKLAAR Het Deense SEGES Innovation voerde in 2021 wetenschappelijke metingen uit met Alliance 372 VF- en Alliance 389 VF-banden, waarbij ze zijn vergeleken met vergelijkbare conventionele banden. De veldproeven werden gedaan onder droge omstandigheden tijdens het uitrijden van mest op maïsland. De metingen gaven een meer opbrengst van 1,5 tot 2,2 procent maïs aan voor de VF-banden. Ondanks de optimale droge bode momstandigheden werd door de lage banden spanning van de VF-banden de spoordiepte tijdens het uitrijden bijna gehalveerd en was de wielslip 4,4 procent lager. Dit resulteerde in een geringere bodemverdichting in de ‘VF-banden sporen’ in de bodemzone van nul tot veertig centimeter.

GRONDIG 4 202224 ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK TECHNISCH NIEUWS OP CUMELA.NL

Cumela.nl/nieuwsvanDAGELIJKS NIEUWS VAN EN VOOR DE CUMELASECTOR

De nieuwe Nooteboom OSD-73-04-semi-diepla der is uitgerust met een hydraulische verbreding van 2,54 tot 3,21 meter. Deze semi-dieplader is geschikt voor het vervoer van machines met een gewicht tot circa 47 ton, zoals rupsgraafmachi nes met een spoorbreedte tot 2,90 meter en een rupslengte van minimaal vijf meter. Met de ver breding ingeschoven blijft het voertuig binnen de wettelijke afmetingen van 2,55 meter breedte en mag er ook een deelbare lading mee worden vervoerd.

Na ruim twee jaar het Quappen-model te heb ben gebouwd, komt Kaweco nu met de volledig zelf ontwikkelde 2,5-tons Kaweco KW25-27-wiel lader. Deze heeft een grotere wielbasis gekregen, een verbeterde aandrijflijn, een betere kinema tiek en hogere capaciteiten en is standaard uit gerust met cabinevering. De machine wordt aangedreven door een 27 kW (37 pk) sterke Yan mar-Stage V-diesel en heeft een hefvermogen van 2295 kilo en een kiplast van 3060 kilo.

GRONDIG 4 2022 25 - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEKTECHNISCH NIEUWS OP CUMELA.NL

HOMBURG TEST STANHAY Homburg Holland is momenteel in het veld aan het demonstreren met de precisiezaai machine van Stanhay. Het bedrijf wil zo testen of dit merk een goede aanvulling op zijn leveringsprogramma is. Stanhay is een tijd weggeweest van de Nederlandse markt. De verkoop zal dan in de tweede helft van 2022 van start gaan. De precisie zaaimachines zijn geschikt voor ruim 200 verschillende soorten producten, met name de fijnzadige groentegewassen.

HUSQVARNA-ROBOTMAAIERSSLIMMERE

Bij de nieuwe cabine die Atlas op zijn graafma chines introduceert, zijn de bediening en het ge bruiksgemak sterk verbeterd. Denk aan een vlakker, gemakkelijker te reinigen vloerprofiel, een sterkere klimaatregeling, een display met een hoger contrast, een ontgrendeling van de bovenwagen met de T-toets naast de joystick, betere opbergplekken en een 2 dB(A) lager ge luidsniveau. Voor beter zicht is de opbouw van de bovenwagen aan de rechterzijde naar achte ren verplaatst.

NOOTEBOOM MET HYDRAULISCHE

VERBREDING DE HONDERD KAWECO-WIELLADERPROCENT

NIEUWE ATLAS-CABINE

Husqvarna wil toe naar plaatsspecifiek au tomatisch gazonbeheer, waarbij je het ga zon kunt indelen in zones en het maaien kunt aanpassen aan de begroeiing of het sociale gedrag en op termijn ook de gewas toestand kunt laten vaststellen voor bijvoor beeld bemesting en beregening. Met de nieuwe AIM-technologie wordt er een virtu ele kaart gemaakt van het gazon. De nieuwe functies zijn gebaseerd op artificiële intelli gentie (AI), Automower Intelligent Mapping (AIM) en cloud computing.

Het nieuwe weidemengsel TopGrass HydroPower groeit bij droogte langer door, waardoor volgens ForFarmers een ronde beregenen kan worden uit gespaard. Naast de TopGrass HydroPower heeft ForFarmers voor het droogteconcept ook het mengsel TopGrass EiwitPower beschikbaar. Top Grass EiwitPower produceert daarbij een maxi male hoeveelheid eiwit per hectare. TopGrass HydroPower is het meest droogtetolerant. Beide mengsels zijn alleen geschikt om te maaien en zijn te combineren met rode klaver. Hyundai Construction Equipments nieuwe A-serie HX160A L- en de HX180A L-rupsgraaf machines zijn uitgerust met 4,5-liter-Cum mins-Stage V-motoren zonder EGR. Deze geeft de modellen dertien procent meer vermogen HYUNDAI HX160A EN HX180A NAAR STAGE

GRONDIG 4 202226 ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK TECHNISCH NIEUWS OP CUMELA.NL

AMAZONE:V

Vrijdag 8 en zaterdag 9 april organiseerde Machi nefabriek Jan Veenhuis passend in deze tijd de Open Air-dagen. Daar stond naast de BreTrac 2.0 onder andere deze chipperkipper. De door Hissink Oeken ontwikkelde HM 6-300 Heizohack City Chipper is uitgerust met een extra compacte ze venkuubs Jan Veenhuis-kipper voor het werken in met name stedelijke kleine ruimtes waarbij je niet handmatig hoeft in te voeren.

De nieuwe Amazone Centaya-C Super is uitgerust met een 2000 liter grote twee kamertank. Daarmee biedt deze nu de mogelijkheid om naast het hoofdgewas ook hulp- en onderzaaigewassen te zaaien. Ook is het gelijktijdig toedienen van kunstmest mogelijk. De Centaya-C Super kan hiervoor optioneel worden uitgerust met het enkele schijfkouter RoTeC Pro of het dubbele schijfkouter TwinTeC. De nieuwe Centaya-C-Super is leverbaar in werkbreedten van 3,00, 3,50 en 4,00 meter. JAN VEENHUIS OPEN AIR FORFARMERS: WEIDEMENGSEL VOOR DROGE OMSTANDIGHEDEN dat zorgt voor de stroom voor het elektrisch systeem. Een supercondensator voor stroom opslag kan tijdelijk energie opslaan die voor een korte powerboost kan worden gebruikt. Steyr heeft serieuze plannen het concept deels of grotendeels in toekomstige trekkerse ries te gaan verwerken.

TESTRESULTATEN STEYR-HYBRIDE VervolgDAGELIJKS NIEUWS VAN EN VOOR DE CUMELASECTOR

GECOMBINEERD ZAAIEN

Ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan geeft Steyr meer details vrij van zijn Hybrid Drivetrain Concept. Volgens de eerste testresultaten is met deze oplossing 25 procent sneller te accelereren en kan er acht procent brandstof worden be spaard. Het gaat om een echte hybride oplossing, waarbij de dieselmotor een aggregaat aandrijft en 27 procent meer koppel dan de motoren in de voorgaande modellen. In de praktijk levert dit volgens Hyundai een tot vijf procent lager brandstofverbruik op bij nivelleerwerk en het laden van vrachtwagens in de P-stand. De ma chines hebben een nieuwe hefmodus gekregen met een fijnregeling van het hydraulieksys teem bij een verlaagd motortoerental.

Efficiënt

Bij de elektrificering speelde Fendt zelf uiteraard ook een rol. “Je pleegt een flinke ingreep, dus daarover zijn we met de fabrikant in gesprek ge Zoveel mogelijk de trekkerbeleving van de Fendt 700 behouden en toch een volledig elektrische aandrijving met zo weinig mogelijk accumassa onder de motorkap is waarvoor Agromec heeft gekozen. Na een lang inventarisatietraject kwam het bedrijf uit op het vervangen van de dieselmotor door een elektromotor met batterijpakket plus een snel verwisselbare powerbox in de fronthef.

GRONDIG 4 2022 27 ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

AGROMEC ELECTRIC -

opererenelektrischmetDE 700 ELECTRIC AGROMEC Tekst Gert Vreemann Foto’s Paul Poels, Vreemann ‘WAAROM ELEKTRISCHJE MATERIEEL EEN HALF ETMAAL AAN EEN LAADPAAL ZETTEN, TERWIJL JE MACHINE INZETBAAR BEHOORT TE ZIJN’

VAN

De 700 Vario Electric in wording was de grote ver rassing op de jaarvergadering van de sectie Grondverzet & Cultuurtechniek van Cumela Ne derland bij Staad. Zoals je ziet, is hij inmiddels af gebouwd. Electric Construction Equipment (ECE), een dochteronderneming van Staad, verzorgt voor Agromec de ombouw van deze Fendt 700-serie. Agromec-productmanager Coen Loeffen, die sa men met technisch specialist Mart van der Valk dit project trekt, is helder over de keuzes. “We wilden een oplossing die we nu werkbaar kunnen aanbieden en we wilden de beleving en de eigen schappen van de originele trekker zoveel mogelijk behouden”, zegt hij. Dat waren twee harde uit gangspunten. In de samenwerking met de eerste klanten, waaronder Van Wijlen in Sprang-Capelle en Ploegam in Oss, kwamen deze eisen nadrukke lijk naar voren. Daarmee viel waterstof af. Loeffen geeft aan dat er eventueel kan worden omgescha keld op een waterstofoplossing of een ander type accu (bijvoorbeeld solid state) zodra dit technisch en economisch haalbaar is, zónder dat de trekker compleet hoeft te worden afgeschreven.

VARIO

Vario

GRONDIG 4 202228 ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - AGROMEC ELECTRIC weest. Fendt heeft zijn akkoord op onze ombouw gegeven”, aldus Loeffen. Hij vult aan dat Fendt deze ontwikkeling volgt en dat Cumela-leden hierin een voorrekkerstrol kunnen vervullen.

Productmanager Coen Loeffen: “Agromec heeft niet de intentie een nieuwe trekkerfabrikant te worden, maar we willen onze klanten nu helpen om aan hun duurzaamheidsambities te voldoen.”

SNEL WISSELEN De Vario-transmissie laten zitten, verkleint de in bouwmogelijkheden van accupakketten. Dat heeft Agromec getackeld met een snel verwissel bare 140 kWh powerbox in de fronthef. “Dit is in de basis dezelfde unit als ECE ook voor de Doosan Electric-machines gebruikt en ze zijn dus in prin cipe uitwisselbaar“, vertelt Van der Valk. Hij geeft aan dat er een fijne samenwerking is ontstaan met ECE. “Dat bedrijf heeft inmiddels kennis en kunde opgebouwd in de offroadsector en heeft accupakketten die daarop afgestemd zijn. Dat voldoet aan onze wens dat ze beschikbaar, ge test, gecertificeerd en veilig zijn.”

VARIO ALS HART Agromec heeft ervoor gekozen om de motor te vervangen door een 150 kW elektromotor met daarboven een 70 kWh-accupakket plus een 140 kW ECE-powerbox in de fronthef. De Vario-trans missie blijft zitten. Technisch specialist Van der Valk, die als projectleider nauw betrokken is ge weest bij de keuzes in het ontwerpproces, is daar helder over. “De Vario is het hart van de Fendt-trekker. Die stuurt de motor aan en vanuit de Vario-bak worden ook de hydrauliek en de af takas aangedreven. Dit hart weghalen zou vragen om complexe veranderingen. Dat past niet bij onze aanpak om zoveel mogelijk het bedieningsen rijgenot van de Fendt te handhaven.”

Hij wijst nog op een belangrijke factor. “Accu’s zijn zwaar en duur. Elke kilowatt die je meeneemt, wil je overbrengen op de wielen of de aftakas. De Fendt Vario-transmissie is een zeer efficiënte overbrenging, waarbij er maar één elektromotor nodig is in plaats van meerdere verspreid over het voertuig voor de wielen, aftakassen en hydrau OP VAN DE BEHOEFTE IN PLAATS VAN ALLE ZWARE EN DURE ACCU’S MONTEREN OP DE TREKKER IS FILOSOFIE’ONZE

BASIS

liek. Zou je hier van afstappen, dan bouw je ei genlijk een nieuwe trekker, die zichzelf in alle facetten opnieuw moet bewijzen.”

‘ENERGIE MEENEMEN

Technisch specialist Van der Valk: “ECE heeft inmiddels kennis en kunde opgebouwd in de offroadsector. Dat voldoet aan onze wens dat de powerboxen beschikbaar, getest, gecertificeerd en veilig zijn.”

De elektromotor wordt bij het afremmen gebruikt als dynamo om energie terug te winnen. “Dit is uiteraard begrensd binnen de belastingsmoge lijkheden”, zegt Van der Valk. Omdat de Fendt 700 Vario een frametrekker is, hoefde er verder niets aan de trekker te worden gewijzigd. “In feite zou je de dieselmotor zo weer kunnen inbouwen.”

Dat hoofdaccupakket kan met een (Volvo-)snel wissel in de fronthef zo worden opgepikt en dan is het nog een kwestie van de stroomstekker aansluiten. Dat moet in vijf minuten te doen zijn. “Dat is onze vernieuwende werkwijze en wezen lijk anders dan tot op heden wordt toegepast bij elektrische voertuigen. Daarom hebben we pa tent aangevraagd op de combinatie van een vast accupakket en de verwisselbare powerbox”, zegt Loeffen. Zo’n pakket weegt rond de twee ton. Ook dat past in de filosofie van Agromec. De trekker is zonder powerbox in de fronthef ongeveer net zo zwaar als de originele Fendt 700. Met de power box in de fronthef is er nog vier ton over om bin nen de veertien ton te blijven. “Dat is voldoende voor onze gebruikers om er een flinke kipper achter te hangen of iets zwaars in de hef”, aldus Loeffen. “Daarnaast willen we ook dat accu’s vei lig worden ingebouwd, met minimale elektro magnetische straling”, zegt Van der Valk.

VAST

ANDERE MANIER VAN WERKEN De praktische gedachte is dat de trekker op de eigen interne accu ‘s morgens de volle powerbox oppakt en dan aan het werk gaat. Als de power box leeg is, kun je met de interne accu weer een nieuw energiepakket koppelen. De lege power box blijft achter aan de laadpaal (in vier uur weer vol met een 30 kWh-lader of in één uur met een 120 kWh-snellader). Met het volle tweede ener giepakket worden de werkzaamheden verlengd. Op de interne accu kan zo’n anderhalf uur wor den gewerkt met gereduceerd vermogen. Dat

Het Fendt 700 Vario-gevoel is gehandhaafd. Wel is er een schermpje voor het elektrisch gedeelte bijgekomen.

wordt gedaan door bedrijven die willen investe ren in duurzame technieken en zo extra meer waarde genereren bij opdrachtgevers en aanbestedingen”, aldus Loeffen. Hij geeft aan dat de subsidiemogelijkheden die nu zijn openge steld de kosten fors drukken. “Je kunt dan toch zo’n € 175.000,- subsidie terugpakken”, zegt hij.

AGROMEC ELECTRIC -

Afhankelijk van de wensen kun je de Agromec 700 Vario Electric aanschaffen met twee power boxen of drie voor wat rek overdag. Exacte prijzen hebben we nog niet vernomen, maar reken maar dat deze combinatie zo’n drieënhalve ton duur der wordt dan de standaard Fendt 700 Vario. “Dat is een behoorlijke investering, die voornamelijk EERSTE GEBRUIKERS OVERTUIGD

Chris Ploegmakers: “Wij hebben opdrachtgevers die zero-uitstoot wensen. Daar hebben we nu techniek voor nodig. Een passende trek ker was nog niet beschikbaar, maar met deze hebben we de trekker om aan die wensen te voldoen.”

Loeffen sluit passend af: “Agromec heeft niet de intentie een nieuwe trekkerfabrikant te worden, maar we willen onze klanten wel helpen om aan hun duurzaamheidsambities te voldoen.”

moet volgens de ontwikkelaars genoeg zijn om rondom de werkplek onder andere de powerbox te verwisselen. Eventueel laad je de eigen accu in de pauzes nog even bij. Aan het einde van de werkdag kan de trekker, al dan niet samen met een pakket in de fronthef, worden opgeladen. De gebruiksduur van een powerbox wordt uiteraard bepaald door de belasting van de trekker. “Ge middeld gezien zal het grote pakket zo’n drieën half uur meegaan”, zegt Van der Valk. Hij wijst er ook op dat je in de praktijk de trekker lang niet vol belast. “Ook in het grondverzet rij je grote delen van de tijd in flinke deellast en er zijn altijd wachttijden waarop er geen energie wordt ge vraagd. Ook win je energie terug bij het afrem men. Het is straks aan de gebruiker in het veld om op een slimme en efficiënte manier met deze trekker om te gaan.”

Het hart van het systeem is de snel verwisselbare ECE 140 kW powerbox in de fronthef. Kwestie van oppikken met de snelwissel en de stekker aansluiten.

De originele trekker is zoveel mogelijk intact gebleven, mede omdat het een frametrekker is. Het frame hoefde voor de inbouw niet te worden aangepast.

De eerste overeenkomsten zullen op korte termijn worden gesloten met Van Wijlen in Sprang-Capelle en met Ploegam in Oss, die hebben meegedacht in dit traject. Bart van Wijlen en Chris Ploegmakers zijn heel helder in hun argumentatie om dit traject in te gaan. Bart van Wijlen. “We hebben met z’n allen een opgave om de kli maatdoelstellingen te halen. Wachten is geen optie, we moeten het nu aanpakken met de middelen die er nu zijn. Daar gaan we mee aan de slag. Dat is de manier om verder te komen als sector.”

FINANCIËLE PLAATJE

GRONDIG 4 2022 29 ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK ‘DE VARIO WEGHALEN PAST NIET IN DE FILOSOFIE VAN EENVOUD EN OM ZOVEEL MOGELIJK VAN DE BELEVINGFENDT-TEHANDHAVEN’

Het in ontvangst nemen van de Gouden Gras maaier van de vakjury tijdens De Groene Vakbeurs in Hardenberg in de categorie Tuin & Park-mecha nisatie was toch even een feestmoment voor Mowhawk-ontwikkelaar Datacadabra en leveran cier Wim van Breda. Zoals al in Grondig 5 van 2021 werd beschreven, maakt Datacadabra voor meerdere toepassingen gebruik van computer vi sion. Met deze techniek worden automatisch ob jecten in camerabeelden herkend en zo kan op basis van de detectie het bermmaaisel gericht worden geselecteerd. Deze big data kan als be wijsvoering naar opdrachtgevers dienen en helpt ook de gemaaide vegetatie te classificeren. Wim van Breda is als partner ingestapt om deze tech niek door te ontwikkelen voor met name inzet in het bermwerk en het afstemmen van de hardware daarop. De leverancier ziet mogelijkheden om deze techniek breder in te zetten dan alleen voor het detecteren van invasieve exoten en zwerfvuil. Datacadabra heeft het systeem voorlopig gereed voor het detecteren van de Japanse duizend knoop, de reuzenberenklauw en zwerfvuil. Een camera kan (nu) maximaal vier zaken detecteren.

GRONDIG 4 202230 ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

Tekst: Gert Vreemann Foto’s: Wim van Breda - MOWHAWK

DetectieBERMBEHEERen wordenregistratiebepalend

BREDE MOGELIJKHEDEN VOOR DE MOWHAWK IN ECOLOGISCH

‘DETECTEREN IS ÉÉN, MAAR HIEROP INSPELENDWERKEN,GERICHTISEENBELANGRIJKEVERVOLGSTAP’

Leverancier Wim van Breda ziet een spilfunctie weggelegd voor de Mowhawk. Deze past volgens de leverancier naadloos in de registratiebehoefte voor goed ecologisch bermbeheer. De leverancier werkt daarom samen met ontwikkelaar Datacadabra hard aan een uitbreiding van de toepassingsmogelijkheden. Daar horen ook andere machines bij dan alleen de bekende maaiarm.

MEERDERENAASTWERKMETHODENELKAAR

GRONDIG 4 2022 31 ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

Herder presenteerde onlangs de EcoChopper. Dick van Breda ziet deze ontwikkeling als een belangrijke aanvulling, omdat volgens hem de rol van de bekende klepelmaaier niet is uitgespeeld. “Dat is de capaciteitsmachine die het minst kwetsbaar is en - heel belangrijk - niet spat, omdat stenen en andere ongerechtigheden niet opzij worden weggeslagen. Met de minder zuigende Y-vormige klepels kan met de klepelmaaier redelijk eco worden gemaaid. Die zul je dan vooral langs de wegranden inzetten.”

OOK DIERHERKENNING

GERICHTER MAAIEN Bij het detecteren van invasieve exoten gaat het niet alleen om het detecteren en automatisch daarop aansturen van de maaiunit, maar ook om het monitoren om zo het verloop in de jaren te kunnen volgen. “Opdrachtgevers krijgen dan een beter beeld van de resultaten van de bestrijding ervan”, zegt Van Breda. Hij denkt tegelijk verder. “Het past ook naadloos in ecologisch bermbe heer, met meer oog voor de diversificatie van de vegetatie en het dierenleven”, zegt hij. Van Breda geeft aan dat door het detecteren en meerjarig monitoren van meerdere planten- en diersoorten de opdrachtgevers betere handvatten zullen krij gen om het beheer te verbeteren en aan te pas sen aan de ecologische uitgangspunten. “Via plantherkenning kun je gericht hoger of erom heen maaien om bepaalde planten te sparen.”

MOWHAWK -

Hetzelfde geldt voor het dierenleven. “We kun nen nu al de gewasstand monitoren en de daar aan gekoppelde hoeveelheid maaisel. Dat zouden we ook voor insecten kunnen doen en afhankelijk daarvan maatregelen kunnen nemen als hoger

BREED SCALA DETECTEREN Dick van Breda geeft aan dat de verbreding van de detectie en registratiemogelijkheden naad loos aansluit op de behoeften voor ecologisch bermbeheer en maaiselverwerking. “Zwerfvuil is nu het belangrijkste item. Dat registreren en de werkzaamheden daarop afstemmen, geeft al een eerste scheiding van het maaisel. Door de schone stukken apart te maaien en af te voeren, kun je dit maaisel gericht afzetten voor afvalverwer king, voor compostering of voor veevoer. Met de detectie via de Mowhawk weten we wat er in dit maaisel zit. Daarmee zetten we al een hele stap.”

DE OFSTRAATMEUBILAIRIDENTIFICERENINGEZETKANMOWHAWKOOKWORDENVOORHETVANDESTATUSVANVERKEERSBORDEN

Tegelijk ziet hij bij beheerders weer een toenemende belangstelling voor het apart maaien met maaibalken en afvoeren. Na het maaien kunnen insecten het maaisel dan weer verlaten. Van daaruit ziet Van Breda weer een toenemende belangstelling voor zijn ESM Dibux-vin germaaibalk in combinatie met het harken met de bekende Vicon Acrobat of de Holaras-bandhark. Ook wijst hij op de nieuwste ont wikkeling van Votex, waarbij met speciale klepels met dunne stelen en haaks erop een soort van maaimessen wordt gemaaid met een minimale zuigende werking. Last but not least is er de onlangs ge reedgekomen vierassige BreTrac 2.0 met opgebouwde achttienkuubs kipper voor het snelle, efficiënte werk langs Neerlands snelwegen.

Er staat een trekker met dubbele Votex-klepelmaaier nagenoeg klaar voor aflevering, waarbij er een Mowhawk-camera met een meetbereik van vijf meter op de trekker zit.

De leverancier gaat echter al veel verder. “Detec teren is één, maar hierop inspelend gericht wer ken, is een belangrijke vervolgstap”, zegt hij. “Wij zien mogelijkheden om op basis van het afval beeld van het jaar ervoor een zuigeenheid voorop te sturen met een Mowhawk-camera om op sterk vervuilde trajecten heel gericht pleksgewijs apart het afval af te zuigen. Met de vervolgmaaiunit, ook met Mowhawk, kan het resultaat worden gemonitord en het schonere maaisel gericht wor den afgezet.”

Dat laatste is ter plekke een probleem dat de op drachtgever graag gemonitord wil hebben.”

DE HERDER ECOCHOPPER

Naast vegetatie en insecten kan de Mowhawk ook worden ingezet voor het identificeren van de status van straatmeubilair of verkeersborden. “Je komt er toch periodiek langs”, weet Van Breda. “In dit geval zou de camera ook aan een bijvoor beeld een veegwagen kunnen worden gehangen. Ook het inspecteren van bomen en het lokalise ren van vogelnesten is goed denkbaar. Verder zou kunnen worden vastgesteld of er in droge perio den water moet worden gegeven.”

De Ecochopper is oorspronkelijk door Rema Machines in Ferwerd ontwikkeld. Deze heeft een vierschijfs maaier met een werkbreedte van 1,65 meter. In het eerste kwartaal van volgend jaar komt er een 1,25 meter brede uitvoering bij. Het maaigedeelte is gebaseerd op de techniek van de cirkelmaaiers van Lely. Boven de maaibalk zit een roterende as met vrij draaiende, ongeveer achttien centimeter lange messen. Deze draaien tussen een tegenkam met mesjes door, zodat het maaisel sterk wordt gesneden. Omdat dit maaisel geen lange gewasplukken meer bevat, is het goed op te zuigen. De Ecochopper heeft een looprol met op de uiteinden een grotere diameter. Daardoor blijft in het midden een ruimte van drie centimeter onder de rol vrij. Ecologen hebben volgens Van Breda geconcludeerd dat kevertjes en slakken zo inderdaad worden ontzien. Een staalkabel achter de rol zorgt ervoor dat er geen maaisel of grond aankoekt aan de rol. Zowel de kneuzer als de hakselaar wordt hydraulisch aangedreven. De maaidiepte wordt ingesteld door het verstellen van de looprol, via een gatenpatroon, en/of door de machine meer of minder voorover te stellen. Gesegmenteerde glijsloffen per maaischotel voorkomen dat de maaibalk het bodemleven plat drukt. Flappen aan de voorkant van de maaier voorkomen dat vliegende insecten in de maaier komen. Dit effect wordt versterkt door twee openingen aan de voorkant van het frame, waaruit een sterke lucht stroom wordt geblazen. Er kan aan de luchtstroom nog een feromoon worden toegevoegd. De vermogensbehoefte van de schijvenmaaier is lager dan die van een klepelmaaier bij dezelfde werkbreedte. Hier een voorbeeld van detectie van zwerfvuil met de Mowhawk.

Naast de toepassingen van de Mowhawk direct voor het maaien ziet Van Breda nog veel meer mogelijkheden. “We zijn nu bezig een combinatie uit te rusten die voor het havengebied heel ge richt zwerfvuil en konijnenholen gaat registreren.

maaien, gericht insecten voor de maaiunit weg blazen of dieper blazen en gericht plekken niet maaien. Dat sluit naadloos aan op Kleurkeur.”

OPERATIONEEL Dit jaar worden de eerste maaicombinaties met de geüpdatete camera’s van Datacadabra uitgele verd. “We hebben ze compacter en meer ‘hufter proof’ gemaakt voor onze sector”, zegt Van Breda. Zijn bedrijf heeft de units inmiddels ook klaar voor opbouw op andere voertuigen, zoals trek kers, zelfrijders of bijvoorbeeld front- en zijmaai ers. De eerste verkochte exemplaren zullen dit jaar voornamelijk worden ingezet op de bekende Herder-armen, maar ook zal een eerste exem plaar worden gemonteerd op een trekker met Votex-klepelmaaiers. Van Breda verwacht dat nu de mogelijkheden van deze techniek breder be kend worden, dit in bestekken zal worden opge nomen. “Goed bermbeheer begint met registreren en van daaruit een gerichte machine keuze en machineaansturing. Daarin kan de Mowhawk een heel belangrijke rol spelen.”

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK - MOWHAWK

GRONDIG 4 202232 ‘GOED MACHINEAANSTURING’MACHINEKEUZEEENENREGISTRERENBEGINTBERMBEHEERMETVANDAARUITGERICHTEEN

SPECIALISATIES: ▪ Bewaringen ▪ Agrarische & bedrijfsgebouwenIndustriële UW SPECIALIST IN BEWARINGEN EN LOODSEN Wij kennen de eisen, beheersen de systemen en zorgen voor de beste opslag voor uw producten. T 073 503 25 27 E info@steenbergen-bouw.nl WWW.STEENBERGEN-BOUW.NL +31 (0) 488 411 254 www.vredo.nlinfo@vredo.com The fieldcare company Vredo doorzaaien is een kosten-effectieve manier van grasland verjonging voor een hogere opbrengst van kwalitatief beter gras! Bedrijven welke hun koeien kunnen voeren met eigen kwaliteitsgras, scoren bedrijfseconomisch vaak beter. Vredo doorzaaien na de eerste snede Agri Twin SILO-SPACE2 joskin.com 18B Schuine voorwand uit (helpt bij het lossen)onderstelHydro-TandemenTridem=stabiliteithydraulischemetbodemkettingHydraulischetweedeligeaandrijvingen2snelheden Zelfdragend chassis, waardoor het zwaartepunt en de verbeterdstabiliteitworden MESCANGEU OEDKEURING EEN SILAGEWAGEN VOOR EEN GOED RESULTAAT!

GRONDIG 4 202234 ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

DATOPTIMAALDRAAIEN‘ELEKTROMOTORENMOETENTOERENVOOREENRENDEMENT.MOETJEBENUTTEN’

Tekst: Gert Foto/afbeelding:VreemannHobelman - HOOBY

OpnieuwKOMSTontworpen

Aangekomen bij Hobelman in Halle wijst niets op de komst van een elektrische variant van de bekende Hooby-smalspoormachines voor het slotenwerk en desgewenst bijkomende graaf werkzaamheden. Er staat geen prototype en medewerkers zijn druk bezig met de bouw van de bekende diesel-Hooby’s. Dat klopt, legt Marco Hobelman ons even later uit als hij in het kan toor met de eerste computerbeelden op de prop pen komt. De machine is op de tekentafel nagenoeg klaar. Ook zijn de contacten gelegd voor de vitale onderdelen en zit Hobelman tij dens ons bezoek eind maart in de afrondende fase met het sluiten van de laatste deals voor het elektrische gedeelte. Het concept blijft de be kende Hooby LC 90 met desgewenst Faunatronic om ecologisch te maaikorven. Ook blijft de be kende onderwagen in aangepaste vorm, waarbij de dieselmotor en de brandstoftank worden vervangen door batterijen en elektrische aandrij ving. Dat klinkt toch als ombouwen van een be staande machine. Geen ombouw van een bestaande Hooby, maar een geheel nieuw ontworpen elektrisch concept is waar Hobelman Halle op inzet bij de Hooby E-tronic. De eerste machine is ontwikkeld op vraag van enkele klanten, Theo Klever BV in Harmelen en de Van Berkel Groep in Schijndel. Als het traject dit jaar naar wens verloopt, zullen de eerste exemplaren begin volgend jaar al worden uitgeleverd.

ELEKTRISCHE HOOBY E-TRONIC OP

HOOBY -

GRONDIG 4 2022 35 ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

HYDRAULIEK BLIJFT Hobelman gaat werken met een dubbel accupak ket in de onderwagen. Er komt er één aan de voorkant en één aan de achterkant. Daarbij gaat de fabrikant werken met laagspanningsaccu’s die voldoen aan hoge eisen ten aanzien van vochtbe stendigheid. “We gaan werken met de meest hoogwaardige accutechniek, die met een lage spanning van circa 110 volt toch een capaciteit van 90 kWh levert. Hobelman gaat de pakketten zelf bouwen om ze naadloos te kunnen inpassen. Daarbij zijn ze met afmetingen van circa 100 bij 60 bij 80 centimeter en een gewicht van zo’n 800 kilogram goed te hanteren en op een eenvoudige aanhanger te plaatsen. “Dat is een must voor het kunnen wisselen in het veld in de omstandighe den waarin er met de Hooby’s wordt gewerkt”, weet Hobelman. Beide worden zo bevestigd dat ze eenvoudig afneembaar zijn. Dat wil zeggen dat je ze er met de giek af kunt pakken en op een aanhanger kunt zetten. “Het is de bedoeling dat er een oppikvoorziening aan het tweede giekdeel komt, zodat je de accupakketten kunt verwisse len zonder dat je de maaikorf of graafbak/bag gerbak hoeft af te zetten.”

‘WE GAAN WERKEN MET ACCUPAKKETTEN MET EEN LAGE SPANNING VAN CIRCA 110 VOLT MET EEN CAPACITEIT VAN 90 KWH’

GEEN CONCESSIES

De accupakketten worden met een oppikvoorziening aan het tweede giekdeel gewisseld zonder dat de bak of korf hoeft te worden afgezet.

Dat wijst Hobelman echter van de hand. Hij geeft aan dat als je de dieselmotor simpelweg vervangt door een elektromotor die de componenten (al dan niet via een tussenbak) aandrijft, je conces sies doet in rendement. “Je wilt zoveel mogelijk uren kunnen maken op één batterijvulling. Elke concessie daarin is ongewenst en daarom heb ben wij de aandrijving nieuw ontworpen”, zegt hij. Hij wijst daarbij op het verschil in karakteris tieken. “Een elektromotor heeft heel veel wegrij koppel, maar produceert dan erg veel hitte. Elektromotoren moeten toeren draaien voor een optimaal rendement. Dat moet je benutten”, stelt hij vast. Dat is even anders dan de moderne dieselmotoren, die juist het beste rendement hebben bij lage motortoerentallen. “Je moet de elektrische aandrijving dus afstemmen op de in zet”, weet Hobelman. Een belangrijke factor daarin bij de Hooby vormt de aandrijving van de rupsen. “Het rijden met een Hooby voor sloten werk vergt circa vijftig procent van de tijd, dus dat is relatief veel voor een rupsgraafmachine. Het is dus zaak dit zo efficiënt mogelijk te doen. We gaan dat daarom elektrisch doen”, zegt Hobel man. Hij geeft aan dat de rupsen individueel door aparte elektromotoren worden aangedreven, waarbij koppel en toerentallen zijn afgestemd op de inzet en waarbij er zo weinig mogelijk tand wielen tussen de elektromotor en het sproc ketwiel zitten. “Daar pakken we een belangrijke efficiëntieslag ten opzichte van hydraulische aandrijving van de rupsen”, vertelt de onderne mer. Hij gaat wel de aandrijving wat hoger zetten door grotere sprocketwielen te monteren om de mogelijke kans op schade door vochtintreding te minimaliseren. “Het hoeft geen probleem te zijn, maar het is bermwerk en we gaan voor goed.”

De productie van de gewone Hooby’s gaat onverminderd door. Ook daar worden op wens nieuwe zaken ontwikkeld. Een mooi voorbeeld is deze verhoogde Hooby voor Gebr. Fridsma BV in Uithoorn. Deze LC 90 met Stage V-motor heeft achttien centimeter extra bodemvrijheid gekregen door een aangepast rupsonderstel met verlengd rij werk. In feite is het frame met het loopwiel en de sprocket verlaagd. De machine is buitenwerks 1,60 meter breed en heeft inclusief ver lenggiek een bereik van 8,80 meter. De machine heeft verder een Hobelman-maaikorf met draaigiek, een beweegbaar contragewicht en Faunatronic. Fridsma wilde graag dit onderstel, omdat hij veel werkt op zachte veengronden.

GRONDIG 4 202236

Hobelman gaat niet zo ver dat alles elektrisch wordt. “Elektromotoren zijn geschikt voor het le veren van energie voor draaiende bewegingen”, stelt hij vast. “Daarin is hydrauliek minder effici ent. Hydrauliek gebruiken we voor lineaire bewe gingen, zoals het in- en uitschuiven van cilinders, want daar werkt hydrauliek wel efficiënt. Dit ver vangen door ingewikkelde oplossingen met wormwielen en elektromotoren zien we dus niet zitten”, zegt de ondernemer. Mede daarom hand haaft Hobelman de bovenbouw met de bekende Hooby-gieken met hydraulische cilinders. Daarin speelt ook mee dat het naar boven brengen van de elektrische energie lastig is. Het is niet een voudig om die benodigde energie via sleepringen in de draaikrans veilig en efficiënt naar de boven wagen te brengen. Hobelman verwacht dat het integreren van de elektrische aandrijving relatief eenvoudig te combineren is met de Faunatro nic-machinebesturing, omdat de Hooby al is uit gerust met volledig elektrische aansturing via de bediening. “Daarin hebben we een voorsprong op oplossingen die met elektro-hydraulische aan sturing werken”, zegt hij. De hydraulisch aange dreven draaikrans blijft voorlopig wel. “Het zou mooi zijn om dat elektrisch te doen, maar is nu te lastig te realiseren vanuit de onderwagen. Dat is mogelijk iets voor later.”

‘ELEKTROMOTOREN ZIJN GESCHIKT VOOR DRAAIENDE BEWEGINGEN, NIET VOOR LINEAIRE BEWEGINGEN ZOALS HET UITSCHUIVEN VAN CILINDERS’

DE WEEK ROND Hobelman gaat ervan uit dat je bij normale inzet van een Hooby in combinatie met de verschil lende elektromotoren rond de zes uur kunt wer ken op één accu. “Dan kun je aan het eind van de dag een lege batterij omwisselen en dan is de tweede nog deels geladen. Theoretisch kun je zo met telkens aan het eind van de dag een pakket wisselen nagenoeg de week doorwerken zonder tussentijds opladen”, aldus Hobelman. Hij geeft aan dat je bij zwaar sloten schonen met brede maaikorf waarschijnlijk dan één keer per week tussendoor moet wisselen. Dat is volgens hem te overzien. In dit concept kun je met twee accu’s toe, maar dan moet je de lege ‘s avonds meene men en de volgende ochtend weer plaatsen. “We verwachten dat de meeste klanten naar drie ac cupakketten toe gaan”, zegt Hobelman.

BEKENDEHOOBYBOVENWAGEN

AL VERKOCHT Hobelman heeft tijdens ons bezoek de eerste twee Hooby E-tronics al verkocht. Cumelabedrijf Theo Klever BV in Harmelen was de eerste die bij Hobelman aanklopte. Hij gaat deze machine in zetten bij infrawerkzaamheden. De van Berkel Groep in Schijndel sloot snel aan en de derde of ferte is nagenoeg rond. “We gaan ervan uit dat deze machines voor het maaiseizoen van volgend jaar maart worden geleverd”, zegt Hobelman. “Daar hebben we nu onze handen vol aan”, zegt hij. Er zijn ook plannen om deze techniek door te trekken naar de mobiele Hooby’s, maar dat zal na de testperiode van deze rupsmachines zijn. Prijs indicaties afgeven vindt Hobelman gezien de huidige onzekere prijsontwikkelingen lastig. “Ga er ruwweg van uit dat zo’n pakket rond de € 75.000,- gaat kosten en dat de meerprijs van een elektrische Hooby met twee batterijpakket ten ten opzichte van de bekende dieselvariant boven de twee ton uit gaat komen”, schetst hij het prijskaartje. Met die mededeling nemen we afscheid. Niet alleen in het grondverzet, maar ook in het berm- en slotenonderhoud wordt hiermee weer een belangrijke stap gezet in de verduurza ming van de werkzaamheden.

VERHOOGDE HOOBY LC 90

ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK -

Opklapbare klepelmaaiers Voor en achterop de trekker te gebruiken Centrale aandrijfbak met doorgaande as Dubbele vrijloop in centrale aandrijving Walterscheid aandrijfassen Tussenassen met extra lagering Dubbelwandige bovenbouw Uitgevoerd met zware hamerklepels klapbare fre zen Beide freeshelften zonder tussenruimte Hefcilinders op het zwaartepunt Zware tussen versnellingskasten Ook in overtop of bio uitvoering Walterscheid aftakassen Zij aftakassen met nokkenschakelkoppelingen Bieslook 15 gerard.zweers@argi.nl www.argi.nl 6942 SG DIDAM 06 53236180 like ons op facebook Sl agkr ach t vooor u op voorraad ! Gemini P/600

GRONDIG 4 202238 ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

Met Van den Broek Mechanisatie en Machinebouw heeft Hydrema een derde importeur in Nederland. Hydrema is een Deense fabrikant van mobiele kranen, graaflaadcombinaties en dumpers van 6,5 tot 20 ton. Voor Nederland zijn vooral de mobiele kranen belangrijk.

HOOG HIJSVERMOGEN

Van den Broek heeft daarom een MX16G als demo. We stellen hem voor.

- HYDREMA

Het programma van Hydrema omvat vier mo biele kranen in de MX G-serie. Het zijn de MX14G, MX16G, MX17G en MX18G. Daarnaast zijn er twee railkranen, de MX16G Rail en de MX20G Rail. De typeaanduiding van de kranen lijkt een aanduiding voor het gewicht, maar dat klopt niet helemaal. De machinegewichten zijn respectie velijk zestien, zeventien, achttien en negentien ton. Deze kranen hebben allemaal een 4,5-li ter-Cummins-Stage V-motor met een vermogen van 129 kW (175 pk). Dat is fors. Bij 1.500 toeren levert de motor nog 121 kW (165 pk) en bij dit brandstofvriendelijke toerental kunnen de meeste werkzaamheden worden verricht. Ook het hydraulisch systeem is voor alle typen nage noeg hetzelfde: een Bosch-Rexroth-pomp met een opbrengst van 319 liter per minuut, bij een druk van 350 bar, met daarnaast een specifieke pomp voor het zwenken met een opbrengst van 88 liter per minuut. Dit forse hydraulische sys

MXCompactensterkHYDREMAG-SERIE

Tekst en foto’s: Arend Jan Blomsma ‘DE KRANEN HEBBEN ALLEMAAL EENV-MOTOR4,5-LITER-CUMMINS-STAGEMETEENVERMOGENVAN129KW(175PK)’

Een aantal jaren geleden zag Van den Broek Me chanisatie en Machinebouw het landbouwareaal rond zijn locaties Moordrecht en Berkenwoude fors slinken. In Case vond het bedrijf een wel kome uitbreiding richting grondverzet. Wat ech ter ontbrak in het pakket van Case was een mobiele kraan. Na een gedegen oriëntatie vond Van den Broek met de Deense Hydrema een goede mobiele kraan. Het pakket van Hydrema heeft geen overlap met het Case-pakket en dat was een van de redenen waarom deze kraan goed paste bij het bedrijf. Een andere reden was dat naast de twee importeurs die Hydrema in Neder land had, Stessen in Heerlen en Koning in Aven horn, er best ruimte was voor een derde Nederlandse importeur. Van den Broek bedient nu de provincies Zuid-Holland, Utrecht en Zeel and. De beste reden waarom Hydrema past bij Van den Broek was vooral de kwaliteit van de Hydrema-kranen. Dat vond althans het team van Van den Broek.

‘DE GRAAFMACHINES HEBBEN STANDAARD TELEMETRIE, DE EERSTE DRIE JAAR ZELFS MET EEN GRATIS MECHANISATIEVANABONNEMENT’DENBROEKENMACHINEBOUW

MOTOR GOED BEREIKBAAR De al genoemde Cummins-motor is in de lengte aan de zijkant geplaatst. De motorkap wordt elektrisch geopend. Hierna is de machine voor dagelijks onderhoud vanaf de grond goed bereik baar. De koelers kunnen worden uitgezwenkt om ze schoon te kunnen blazen. Diesel, AdBlue en smeervet moeten aan de linkerkant op de ma chine worden bijgevuld. Hiervoor is er een uit trektrap met bordes, waar de machinist veilig kan staan. Overigens heeft de machine ook een eigen brandstofvulpomp met automatische afslag. Er is een ruime keuze aan onderwagens. De rij motor is gekoppeld aan een ZF-powershifttrans missie met retarder. Die geeft de kraan een snelheid van maximaal 35 km/u. De zware assen zijn ook van ZF. De onderwagen heeft standaard zowel links als rechts afsluitbare kisten. Uiteraard is er ook een uitgebreide keuze aan banden. De demo van Van den Broek stond op Nokian Ground Kare-banden in de maat 650/45-22.5. Van den Broek heeft met de Hydrema-kranen een mooie aanvulling op zijn programma.

‘VAN DEN BROEK KAN DOOR ZIJN OORSPRONG 24 UUR PER DAG, ZEVEN DAGEN PER WEEK SERVICE VERLENEN’

teem geeft de kraan, in combinatie met een uit gekiende kinematiek, een fors hijsvermogen. Dit is een van de sterke punten van de kraan. De MX16G tilt op maximale reach en op twee meter hoogte al 3,7 ton.

De kraan wordt standaard geleverd met een drie delige giek. Hierdoor - en door de korte oversteek, want de kraan is bijna een binnendraaier - heeft de kraan aan 3,50 meter voldoende om te draaien. Het is daarmee een heel compacte graafmachine. Hydrema maakt de ruim bemeten cilinders zelf. De kranen hebben standaard twee dubbelwer kende ventielen aan de lepelsteel. Aan het bak deel zit een twaalftons haak. De kraan is af-fabriek voorbereid op een draaikantelstuk. Hierdoor is bijvoorbeeld de draaisnelheid via de terminal van de kraan in te stellen. Hydrema werkt zelf met de draaikantelstukken van Engcon, maar alle alter natieven zijn op klantwens mogelijk.

De Cummins-motor is voor dagelijks onderhoud goed vanaf de grond bereikbaar. De koelers zwenken uit voor het schoonblazen. Via een trapje met bordes zijn de vulpunten voor diesel, AdBlue en smeervet goed te bereiken. Er is een ruime keuze aan banden. Daaronder ook deze Nokian Ground Kare-banden in de maat 650/45-22.5. De cabine is comfortabel en ruim. De brede deur geeft een goede toegang, omdat de linker armleuning ver naar achteren schuift.

Van den Broek Mechanisatie en Machine bouw is een mechanisatiebedrijf met ves tigingen in Moordrecht en Berkenwoude in Zuid-Holland. Het voert onder meer de merken Valtra, Kuhn, Strautmann en Jos kin voor de landbouw en Case, Beco en Hydrema voor het grondverzet. Daarnaast is er een tak machinebouw. Veel loonwer kers kennen inmiddels de Slurry Swivel, de draaibare buis voor op de trekker, die ervoor zorgt dat een sleepslang minder aan de trekker trekt bij het draaien op de ko pakker. Daarnaast bouwt Van den Broek de Slurry Booster-pompunits en sinds kort ook een eigen lichtgewicht-bemester. Ver der bouwt het machines voor de tuinbouw, waaronder de GreenEater, een hakselaar voor plantmateriaal. In totaal werken er ruim dertig mensen bij Van den Broek.

GRONDIG 4 2022 39 ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEKHYDREMA -

TELEMETRIE STANDAARD Een ander belangrijk kenmerk van de graafma chine is de ruime en comfortabele cabine, met een goede toegankelijkheid. Ook voor lange ma chinisten is er achter de stoel nog een flinke ruimte over. De linker armleuning zwenkt parallel ver naar achteren en in combinatie met de grote deur geeft dit een ruime instap. Binnen heeft de machinist een luxe verwarmbare en luchtge veerde ISRI-stoel. De spiegels zijn elektrisch te verstellen en verwarmd. De zestientons de mokraan van Van den Broek had optioneel een 360-gradencamera, voor veilig werken. Een an dere optie is besturing via de joystick. De graaf machines hebben standaard telemetrie, de eerste drie jaar zelfs met een gratis abonnement. Hiermee heeft de eigenaar vanaf kantoor inzicht in de locatie, de gedraaide uren, het brandstof verbruik en het aantal uren tot de volgende ser vicebeurt. Over service gesproken: de oorsprong van Van den Broek als landbouwmechanisatiebe drijf zorgt ervoor dat het bedrijf 24 uur per dag, zeven dagen per week service kan verlenen.

Een overzichtelijke terminal geeft de belangrijkste informatie. De 360-gradencamera is een goede voorziening voor veilig werken.

Tekst: Herma van den Pol Foto’s: WerkTrekker en Groot Zevert

PROJECTCALCULATIE Bij andere werkzaamheden blijkt het dan toch weer praktischer om zelf iets te ontwikkelen. Zo is er een module projectcalculatie opgezet, die nu in de praktijk wordt getest. “Daarin kun je offertes maken, RAW-bestekken verwerken, een in schrijfstaat maken en nog meer, zoals project planning en nacalculatie. Dat waren zaken die een ondernemer nog aangaf te missen”, zegt Van Schriek. “Wij zijn van het cumelabedrijf uitgegaan en hebben ervoor gezorgd dat de software kan wat de sector vraagt. Dat houdt in dat je voor heel “Wij willen graag datgene automatiseren wat op een cumelabedrijf kan worden geautomatiseerd”, zegt Jan Buisman van WerkTrekker. Om dat waar te maken, zijn onder andere een module projectcalculatie, de SpuitWizard en een spuitplan toegevoegd aan WerkTrekker en is het machineonderhoud verder uitgebreid. “Ook hebben we nu een koppeling met VDMadmin en zijn we voorbereid op het rVDM.”

Nog een ander handigheidje is dat je ook teams kunt inplannen, dus ook een complete hakseltrein. Facturering gebeurt dan op basis van de hakselaar en niet per onderdeel in de trein. “Allemaal zaken die we mogelijk maakten omdat de sector het no dig had”, aldus Buisman. De medewerker kan zich richten op zijn werk en ook worden zo correcties en foutgevoelig invulwerk voorkomen.

WERKTREKKER

“Het automatiseren zit in onze genen, dus toen Van Eijck Agro, Grond & Groen vroeg of we kon den helpen bij de automatisering van dat bedrijf zeiden we meteen ja”, zegt Jan Buisman. Het re sultaat was WerkTrekker (zie Grondig 9 2020). De basis van de software werd en wordt nog steeds gevormd door de vragen vanuit klanten en dat heeft geresulteerd in een groot aantal han digheidjes speciaal voor cumelaondernemers. “Zo kun je in onze software bij de machineregels bijvoorbeeld aangeven met welke trekkers en welke machines het werk kan worden uitgevoerd, evenals de voorkeuren per medewerker. De plan ner of de medewerker in de app kan vervolgens snel de juiste machines kiezen”, legt Buisman uit. Bij WerkTrekker proberen ze vooral uit te gaan van de gebruiker. “Zo ging het in de praktijk vaak mis met het gebruik van staffels”, zegt Buisman. “Het kantoor weet die wel, maar de medewerker, die via de app de bon invult, meestal niet. Wij hebben geregeld dat als de medewerker bijvoor beeld vijf balen maakt hij alleen het aantal invult en WerkTrekker automatisch de juiste staffel ge bruikt voor de facturering. Alles staat er dan di rect goed in en kan na controle door kantoor automatisch worden verwerkt.”

‘EEN HANDIGHEIDJE IS DAT JE TEAMS KUNT INPLANNEN, DUS OOK EENHAKSELTREIN’COMPLETE

De module projectmanagement sluit aan op het werk van cumelaondernemers

KOPPELING VDMADMIN

AlCUMELABEDRIJFAUTOMATISEERThet inwerkéén systeem

GRONDIG 4 202240 ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

- WERKTREKKER

WerkTrekker bestaat uit een mobiele applicatie (app) met daarachter, in de cloud, software voor de planning, de financiële afhandeling en het voorraadbeheer. “Voor de boekhouding koppelen we met de beste boekhoudpakketten en dat werkt heel goed”, zegt Buisman. Er wordt altijd goed gekeken of het beter is om te koppelen of om zelf iets te ontwikkelen. “Toen de vraag kwam naar een digitale mestbon hebben we die afwe ging ook gemaakt en zagen we dat het veel beter was om te koppelen met VDMadmin”, zegt Mar cel van Schriek, eigenaar van WerkTrekker. “VD Madmin is de absolute top op dat gebied”, stelt hij vast. Door die koppeling wordt alles wat je doet in WerkTrekker gesynchroniseerd met de mestbon van VDMadmin. “Hiermee sorteren we voor op de verplichting die er vanuit de wet zit aan te komen en met succes. We merken dat er veel vraag naar is van klanten”, zegt Van Schriek.

HET RVDM KOMT ERAAN Per 1 januari 2023 vervangt het rVDM het huidige papieren Vervoers bewijs Dierlijke Meststoffen (VDM). Dit vraagt een behoorlijke aan passing in het werkproces van mestvervoerders. In mei is daarom een pilot van start gegaan waarin leveranciers van mestsoftware en van AGR/GPS-apparatuur kunnen gaan proefdraaien met dit nieuwe systeem. Lees hier meer over wat er speelt op www.cumela.nl/ nieuws/naar-een-digitaal-vdm.

-

‘ER IS EEN PROJECTCALCULATIEMODULEOPGEZET,DIENUINDEPRAKTIJKWORDTGETEST’

GRONDIG 4 2022 41 ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

SPUITWIZARD Het resultaat zijn de SpuitWizard en een spuit plan. “Wellicht minder uitgebreid dan wat gespe cialiseerde pakketten bieden, maar precies uitgebreid genoeg om aan alle behoeften van een cumelabedrijf te kunnen voldoen”, zegt Buisman daarover. Wat is het? Het is een onderdeel van het percelenbeheer. “Je kunt in deze module van één of meerdere klanten de percelen opvragen, zodat je precies kunt zien wanneer en waarmee een gewas op een perceel is behandeld”, legt Buisman uit. “Je maakt vervolgens een selectie van de middelen en geeft aan hoeveel er mag worden gespoten. De software maakt vervolgens automatisch de spuitopdrachten aan en verdeelt die over de medewerkers. De software geeft me teen aan of en wat er allemaal mag. Dat kan mede door een directe koppeling met het Ctgb (College voor de toelating van gewasbescher mings¬middelen en biociden; red.)”, zegt Buis man. “Daarna maakt de software een spuitplan, zodat je medewerker precies weet waarvan hij hoeveel mee moet nemen. Vooral in het zuiden van Nederland, waar veel verschillende gewassen op de percelen staan, zien we dat de vraag naar de SpuitWizard en het spuitplan groot is”, vult Van Schriek aan.

WERKTREKKER

Dankzij de koppeling met VDMadmin wordt alles wat daar gebeurt gesynchroniseerd met wat er in WerkTrekker staat en andersom

STREVEN NAAR NOG BREDER PAKKET

complexe bouwprojecten beter andere software kunt gebruiken. Daarin kun je dan een CUF-be stand (standaard uitwisselingsformaat; red.) ma ken van een bestek en dat weer importeren in WerkTrekker voor de nacalculatie. We maken de software niet onnodig complex”, zegt Van Schriek. Ook voor agrarische loonwerkers zijn nieuwe tools ontwikkeld. Zo viel het WerkTrekker op dat ondernemers voor gewasbescherming óf losse software moesten inzetten, óf te maken kregen met een complexe boekhouding. “Het gaat dan om de ondernemer die bij veel klanten in een groot gebied de gewasbescherming verzorgt. Door de complexiteit neemt ook de kans op fou ten toe. Toen we dat zagen, dachten we: dat moet anders kunnen.”

Ten slotte is ook het machineonderhoud verder uitgebreid en kunnen de kosten uit het boek houdprogramma naar WerkTrekker worden ge haald. Zo kunnen heel eenvoudig alle kosten per machine worden gemonitord. “Toen we ons gin gen richten op de cumelasector merkten we al vrij snel dat ondernemers vooral behoefte heb ben aan softwarebouwers die een heel breed pakket aanbieden. Dat was voor ons de reden om, na ontwikkeling van een digitale werkbon, door te gaan met het bouwen van nieuwe modules en dat blijven we ook doen”, besluit Van Schriek.

Bij het opzetten van de werkbon is er gekeken vanuit de gebruiker ‘BIJ DE METOMVEELWEMESTBONDIGITALEZAGENDATHETBETERWASTEKOPPELENVDMADMIN’

in regionale contracten, omdat we graag willen dat loonwerkers kunnen inschrijven. We laten het doorspoelen namelijk het liefst doen door ondernemers die bekend zijn met de lokale omstandig heden, zoals de bodemgesteldheid en de bodemopbouw.”

Het is een enorme klus die het Rijksvastgoedbedrijf de komende weken in de markt zet: de aanbesteding van het onderhoud van 1600 kilometer aan drainage. Verantwoordelijk daarvoor is Jim de Visser. Hij werkt als adviseur bij het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) van de overheid en is nu nadrukkelijk op zoek naar gebiedsspecifieke kennis. “Het gaat om ruim 1600 kilometer aan zuigdrains op terreinen van Defensie. We hebben de opdracht bewust opgedeeld

Het Rijksvastgoedbedrijf gaat het doorspoelen van ruim 1600 kilometer aan drainage aanbesteden. Het roept loonwerkers op om zich hiervoor in te schrijven. Jim de Visser, adviseur bij het Rijksvastgoedbedrijf, geeft aan waarom hij het zo belangrijk vindt dat bedrijven met regionale kennis inschrijven op deze raamcontracten.

In het verleden werden op de grotere defensieterreinen de aldaar aanwezige zuigdrains met een vaste regelmaat doorgespoeld. Nu wil het RVB dit veel meer laten afhangen van de omstandigheden.

- Perceel Volkel/Eindhoven Beide vliegbasis/-veld 280 km - Perceel Woensdrecht Vliegbasis/-veld 55 km Voor het werk moeten de verzamelputten waarin de drainage uitmondt eerst worden opengemaakt. Advertorial

Kansen voor regionale loonwerkers

- Perceel Leeuwarden Vliegbasis/-veld 280 km

Aanbesteding doorspoelen 1600 kilometer zuigdrains

- Perceel Den Helder Onder meer Marinehaven en vliegveld 70 km

Waar gaat het gebeuren? De totale afstand van ruim 1600 kilometer zuigdrains is opgedeeld in regionale contracten, om zo dichter bij de lokale ondernemers te komen. Dit zijn de contracten: - Perceel Marnewaard Oefenterrein 940 km

Advertorial

Wat is het Rijksvastgoedbedrijf? Het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties is verantwoordelijk voor het beheer en de instandhouding van het onroerend goed van de Nederlandse staat. Dat gaat van paleizen en musea tot gevangenissen, maar ook defensieterreinen zoals kazernes, havens, luchthavens en oefenterreinen. Er werken ongeveer 2800 mensen bij het RVB. Een van de onderdelen van het RVB is de Directie Vastgoedbeheer. Daar valt de Afde ling Realisatie en Advies Buitenruimte onder, met onder meer de Vakgroep Stedelijk Water en Riolering. Deze vakgroep heeft de regie over de Raamovereenkomst Doorspoelen Zuigdrains.

Werken op defensieterreinen De defensieterreinen waar het om gaat, zijn oefenterreinen, vliegvelden, kazernes en munitieopslagen. Uiteraard worden aan het werken op deze terreinen speciale eisen gesteld, zoals een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) met een defensieprofiel. Op bepaalde vliegvelden is het niet mogelijk om tijdens vlieguren te werken. Dit betekent dat er mogelijk in de avond of nacht werkzaamheden moeten worden uitgevoerd.

Wat staat in de raamovereenkomst? De aanbesteding heeft de vorm van een raamovereenkomst. Hierin zijn de werkzaamheden nauwkeurig beschreven, net als de randvoorwaarden en juridische bepalingen. Omdat vooraf niet exact kan worden aangegeven hoeveel werk er in een bepaald contract gaat zitten, wordt er bij de aanbesteding gewerkt met een fictieve inschrijfstaat. Dat staat uitvoerig in de raamovereen komst omschreven. De aannemer geeft bij zijn inschrijving aan tegen welke eenheidsprijzen hij de werkzaamheden binnen het In het terrein zal soms moeten worden gezocht naar de ligging van de verzamelputten. Ook die tijd wordt betaald.

Jim de Visser geeft leiding aan deze vakgroep. Daarvoor wordt op dit moment een grondwatermonitoringsmeetnet aangelegd, waardoor het in de toekomst mogelijk is om het doorspoelen van zuigdrains op maat te kunnen uitvoeren. Doel is volgens de Visser het realiseren van levensduurverlengend onderhoud. “Daarom willen we de druk bij het doorspoelen niet te hoog hebben. Aan de spuitkop van de drainreiniger mag dit maximaal tien bar zijn.”

Een ander probleem waarmee hij nu te maken heeft, is dat niet van al de drains bekend is hoe ze erbij liggen. “Het kan best zijn dat ze deels zo slecht zijn dat doorspoelen niet mogelijk is. Dan gaan we over tot vervanging. Dit valt buiten dit bestek.”

Vooral vanwege de regionale kennis van het gebied en de bodem hoopt De Visser dat loonbedrijven inschrijven op deze winterklus. contract kan uitvoeren. Wanneer het contract gegund is, worden de werkzaamheden uitgevoerd in deelopdrachten. Hiervoor maakt de aannemer een offerte op basis van de tarieven die hij in zijn inschrijving heeft gebruikt. Hij krijgt betaald naar de daadwerkelijke uitvoering. De raamovereenkomst wordt gegund op basis van de laagste prijs. Binnen de percelen kunnen per jaar meerdere deelopdrachten in opdracht worden gegeven op verschillende defensieterreinen binnen de regio waarop de ondernemer heeft ingeschreven. Het doorspoelen van de zuigdrains vindt altijd plaats in de natte periode van het jaar, vanaf oktober tot en met maart, met uitzondering van vliegbasis Leeuwarden. Hoe kan een ondernemer inschrijven? De aanbesteding wordt onder de naam ‘24069 Raamcontract Onderhoud Zuigdrains landelijk’ gepubliceerd op www.tenderned.nl onder tendernedkenmerk 349720. De ondernemer kan zoeken op exact deze term of op CPV-code: 90470000-2 Diensten voor rioolreiniging. Om te kunnen reageren op een aanbesteding moet u zich registreren op Tenderned. Er is een leidraad die u kunt volgen om in te schrijven. Wanneer de uiterste inschrijfdatum voorbij is, krijgt u bericht, zowel bij gunning als bij afwijzing. De duur van het contract is twee jaar. Wanneer beide partijen tevreden zijn, kan het twee keer met een jaar worden verlengd. “Het is voor ons belangrijk dat loonwerkers uit de regio van het contract reageren”, zegt Jim de Visser nogmaals. “We willen graag de juiste mensen op deze klus.”

Bij de start van het project kijkt het RVB eerst via steekproeven hoe goed een aantal drains toegankelijk is. “Als er een klein deel wat verstopt is, vragen we de ondernemer om deze drains te repareren. Als er heel veel verstoppingen zijn, zullen we stoppen met doorspoelen en gaan we vervanging programmeren. Bij kleinschalig herstel van de zuigdrains is het noodzakelijk dat de ondernemer hierover terugkoppelt naar het RVB.”

Werkwijze De Visser benadrukt dat het geen standaardklussen zijn die moeten worden gedaan. “Daarom kiezen we voor een raamover eenkomst, omdat we op dit moment niet inzichtelijk hebben wat de exacte hoeveelheid en de onderhoudsstatus van de zuigdrains is die moeten worden doorgespoeld. De omzet is daardoor vooraf niet goed in te schatten. In de landbouw is het gemakkelijker. Daar monden de drains uit in sloten en kun je zo aan de slag. Bij ons is het zo dat de zuigdrains voor een deel uitkomen in putten. De deksels van die putten zitten in de meeste gevallen onder de grond. Die zullen eerst moeten worden opengemaakt. Hierdoor is er voor het werk naast een drainreiniger ook een minikraantje nodig. De meeste putten weten we te liggen, maar soms zal er ook moeten worden gezocht. Hier geven we dan een vergoeding voor.”

Handig, al was het maar om even te checken welke olie of welke zekering er ook alweer in moet. Het draait natuurlijk in de eerste plaats om de keuring, waar de app op de mobiele telefoon je eenvoudig doorheen loodst. Is een machine op alle punten gecheckt en klopt alles, dan kun je met een druk op de knop ter plekke een sticker printen en die op de machine plakken. Hierop staat behalve de datum een QR-code, zodat alle gegevens over de machine altijd direct bij de hand zijn. “Op verzoek van een klant hebben we er een Bluetooth-printer bij gezocht. Eerder wa ren er nog wel eens problemen met wifi of het telefoonbereik in de schuur. Wij leveren de prin ter niet zelf, maar zo’n apparaat is voor minder dan honderd euro te bestellen.”

Het leidde tot de Keurplanner-app. “Natuurlijk was er al wel wat op de markt, maar dat waren syste men die zijn ontwikkeld door mensen die niet uit de sector komen. Terwijl zoiets superlaagdrempelig moet zijn, willen mensen ermee aan de slag gaan.”

- KEURPLANNER ‘JE WAS MEER ‘NIET VAN TOEPASSING’ AAN HET AANVINKEN DAN AAN HET KEUREN’ APP LEIDT JE DOOR DE KEURING

HIËROGLIEFENSCHRIFT Een van de klanten van het eerste uur is Loonbe drijf Veldman in Heerhugowaard, waar werk plaatschef Sam Boots en zijn werkgever Fiona Veldman het meest met het systeem werken. Sinds de app het kaartenbaksysteem heeft ver vangen, is zowel de interne als de externe keuring een fluitje van een cent geworden. “De auditors vinden het prachtig”, zegt Veldman. “Het eerste jaar gingen die nog wel eens extra fanatiek op zoek naar een foutje, maar nu ze weten hoe het werkt, vinden ze het al snel prima. Natuurlijk loop je wel eens achter, maar je mist niets. Ook als er een keer per ongeluk een sticker ontbreekt, kun je in elk geval aantonen dat je alles op orde hebt.” De onderhoudsregistratie doen ze bij Veldman nog steeds op papier, al denken ze erover om een Goed overzicht houden op de keurings- en onderhoudsstatus van machines valt in de praktijk niet altijd mee. Dat moet anders kunnen, dacht oud-werkplaatschef Arthur van Ulft. Samen met vriend en ICT’er René Weijers ontwikkelde hij een laagdrempelige app, waar zowel de monteur als de VCA-inspecteur gemak van heeft.

Keurplanner geeft grip op materieel Tekst en foto’s: Egbert Jonkheer

GRONDIG 4 202244 ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

Twintig jaar lang werkte Arthur van Ulft als mon teur en chef werkplaats bij Loonbedrijf Hoogland, een bedrijf dat veel specialistisch werk doet in de bloembollenteelt. Vanuit die achtergrond ontwik kelde hij het idee voor de Keurplanner, waar we hem vandaag over spreken, samen met René Weijers. “We zijn het idee pas gaan uitwerken toen ik wegging, ook omdat ik toen zag dat mijn registra tie in Excel, die ik zelf had gebouwd, niet goed werkte voor mijn opvolger. Bovendien heb ik me al tijd al lopen ergeren aan de tijd die het kost om de universele lijsten voor de VCA-keuring bij te werken. Je was meer ‘niet van toepassing’ aan het aanvin ken dan aan het keuren. Dat moest beter kunnen.”

De Keurplanner-app is op wens van de klant in te delen in verschillende categorieën, bijvoorbeeld trekkers, kranen, oogstmachines en kleine gereed schappen. Op die manier verschijnen bij de keu ring alleen de vragen in beeld die voor de desbetreffende categorie relevant zijn. Rechts in het scherm wordt voortdurend een lijst bijgewerkt van machines die binnenkort moeten worden ge keurd, zodat de gebruiker dat in één oogopslag ziet. Ook kun je bij elke machine aanvullende data invoeren, zoals de onderhoudsgegevens of voor wie dat wil een pdf-bestand van de handleiding of het onderdelenboek. Een foto van de machine maakt het helemaal af. Werknemers die toegang hebben tot het systeem kunnen bij alle gegevens.

KEURPLANNER -

begin te maken met digitaliseren zodra er weer een nieuwe machine wordt aangeschaft. Alle be staande info invoeren gaat ze wat te ver. “De noodzaak is er minder, want onderhoud is het probleem niet”, zegt Boots. “Het gaat er mij vooral om dat je de keuring goed en gemakkelijk regis treert. We hebben veel seizoensgebonden machi nes. Die lopen we vlak voor het werk helemaal na. Als ik klaar ben, loop ik er met de app omheen voor een laatste check en is de keuring meteen klaar.” Boots werkt nog met een ouder type printer en voegt behalve de QR-code soms nog wat tekst toe, zoals ‘Olie verversen bij 7000 uur’. Op die manier kan hij de chauffeurs een boodschap meegeven. “Dat is tenminste leesbaar voor ieder een. Ik heb namelijk een gruwelijk hiërogliefen schrift”, zegt hij glimlachend.

Arthur van Ulft en René Weijers hebben de app vanuit de sector ontwikkeld om keuringen vast te leggen en te begeleiden.

UPDATEN De klanten van de Keurplanner komen nu voorna melijk uit Noord-Holland, maar daar willen de ondernemers verandering in brengen. “We willen de app graag verder uitrollen”, verklaart Arthur van Ulft. René Weijers vult aan: “Behalve voor Apple iOS maken we de app beschikbaar voor Android. De ondersteuning ligt bij onszelf. Als je belt, krijg je een van ons aan de lijn. Ook helpen we nieuwe klanten bij het inladen van hun machi negegevens en indelen van de lijsten. Dat vinden we belangrijk. Samen met de klant zorgen we er namelijk voor dat alles goed werkt en houden we de app up-to-date. En het geeft ons belangrijke feedback. Meerdere klanten geven bijvoorbeeld aan dat ze de kentekens van hun machines willen kunnen toevoegen. Die update komt eraan.” Met een simpele printer kun je ook eenvoudig een sticker uitdraaien met de belangrijkste

Werkplaatschefgegevens.

BIEDT PILOT AAN MET DE KEURPLANNER Cumela Opleiding & Training organiseert aankomend najaar een pi lot waarin bedrijven kunnen kennismaken met de Keurplanner. “Dat doen we omdat we een sector met risico’s zijn. Branchebreed kan en moet de veiligheid beter en een laagdrempelige app kan daarbij hel pen”, legt beleidsmedewerker Lajos Bax uit. “Het keuren moet je goed regelen, anders wordt het al gauw een sluitpost. Ik schat dat twintig procent van onze achterban zijn zaken al uitstekend voor el kaar heeft, vijftig procent voldoende en dat de overige dertig procent nog een slag moet maken. Dat wil niet zeggen dat die onveilig wer ken, maar je hebt een probleem als een registratie niet in orde is als er een ongeluk gebeurt. Een app is dan een handig hulpmiddel om op een simpele manier gestructureerder te werken. Dat kan ook met andere registratiesoftware, maar de Keurplanner is voor ons interes sant omdat deze vanuit de praktijk geboren is en sectorspecifiek is.”

CUMELAFOUTJE’

GRONDIG 4 2022 45 ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEK

Sam Boots noemt de interne en externe keuring dankzij de app nu een fluitje van een cent, met daarbij een zeer tevreden auditor.

‘HET EERSTE JAAR GINGEN DE AUDITORS NOG WEL EENS EXTRA FANATIEK OP ZOEK NAAR EEN

het vaak graag nog even. Werken vind ik nog steeds heel leuk, maar als er iets leukers langs komt, dan doe ik dat - zoals fietsen of oppassen op de kleinkinderen - en dan maak ik het werk later af. Jan heeft dat niet, maar ik vind dat ik nu ook wel eens iets voor mezelf mag doen, na al die jaren werk. We zijn nu nog fysiek sterk en gezond en hebben beiden nog volop energie.”

Jan en Leny van Vliet zijn geen onbekenden in de sector. Vanaf 1967 hebben ze met hun loonbedrijf aan de weg getimmerd en hoewel zoon en dochter inmiddels in het bedrijf zitten, gaan ze door. “Het is onze manier van leven en we hebben er gelukkig nog altijd de energie voor.”

GRONDIG 4 202246 ONDERNEMEN MET CUMELA - VITALE VOLHOUDERS

Nog steeds is Jan van Vliet elke ochtend om zes uur op de zaak. Hij brengt medewerkers naar het werk, zoekt uit waar de inkopen het goedkoopst zijn, haalt onderdelen op of brengt ze weg. Om vijf uur ’s middags begint hij aan zijn bezor gronde; hij brengt eten naar de medewerkers die tot laat moeten werken. “Ik werk nog steeds zes dagen in de week”, zegt hij op zijn bijna 74e. “Ik vind het nog steeds leuk en wat moet ik anders? Ik heb verder geen hobby’s.” Zijn vrouw Leny (72) is ook nog steeds op het be drijf te vinden. Enkele dagen in de week doet zij de inkomende facturen en betalingen. Ook loopt ze de uren na van de zeventig medewerkers die het bedrijf telt. Ze checkt of ze wel extra betaald krijgen voor avond- dan wel weekendwerk. “Alles gaat tegenwoordig via apps, maar ik controleer

EEN SOEPZOOTJE Met school had Jan nooit wat. Op zijn vijftiende is hij zelfs van school gestuurd. Toen hij zeventien was, had hij wat geld gespaard en klopte hij bij de lokale leverancier van landbouwmachines aan. “Ik wilde een gebruikte meststrooier kopen om werk te kunnen doen bij boeren. De leverancier had alleen een nieuwe, maar die kostte 1.900 gulden. Ikzelf had 1.400 gulden. Hij zei: ‘Je mag hem voor de helft meenemen en de rest betaal je maar aan het einde van het jaar.’ Zo heeft hij mij op weg geholpen.”

‘BIJ DE RABOBANK ZATEN BOEREN IN HET BESTUUR DIE MIJ ALS LOONWERKER LIEVER ZAGEN GAAN DAN KOMEN’ NAAM: Jan en Leny van Vliet BEDRIJF: Loonbedrijf Jan van Vliet BV

Leny kwam vijf jaar later in beeld. Ze werkte toentertijd op de röntgenafdeling in het zieken huis. “Toen ik Jan tegenkwam, dacht ik: waarom zou ik niet meegaan in zijn avontuur? Zijn papier werk was echt een soepzootje. Hij was alleen maar aan het werk en had daardoor consequent een schuld bij de Belastingdienst.”

‘Een maniervanleven’

VITALE VOLHOUDERS: JAN EN LENY VAN VLIET Tekst en Marjoleinfoto:van Woerkom

LANGE-TERMIJNRELATIES

Jan en Leny durfden die uitdaging wel aan te gaan. “Robbert-Jan werd met iets in zijn handen gebo ren”, aldus Leny. “Op zijn vijfde reed hij al mee op de shovel”, vertelt ze. Hun wens kwam uit. Hun zoon kon het bedrijf zonder financiering overnemen. “Mensen om je heen verzamelen die goed advies kunnen geven, is zo belangrijk”, stelt Jan. “Wan neer een relatie goed bevalt, wil ik daar graag langdurig mee doorgaan”, zegt hij. Dat vraagt hij van zijn klanten en dat geldt ook voor het perso neel. “Meer dan de helft van de mensen werkt al langer dan tien jaar op het bedrijf, maar we heb ben altijd wel vacatures. Toch is personeel vinden eigenlijk geen probleem. Stagelopers blijven vaak hangen. Er kan hier ook alles, hè? Trekker, shovel, kraan, vrachtwagen, noem maar op. Als iemand aan komt waaien en er is een klik, dan is er altijd wel een plekje voor hem te vinden.”

BIJZONDERE MOMENTEN Een groot moment in de geschiedenis - en voor de toekomst van het bedrijf - was het feit dat ze eind jaren negentig land van de buren konden kopen. “We kwamen hier gewoonweg ruimte te kort”, vertelt Leny. “Er stond altijd een file op de weg als iedereen terugkwam van het werk, want niet iedereen kon tegelijk de werf op. Dan moes ten er eerst dingen worden verplaatst”, zegt ze. Haar man vult aan: “De buurman was tuinder en

De eerste jaren waren sappelen. Het was hard werken en ze hadden geen geld. Jan kocht ge bruikte, dus goedkopere machines en laste ze in de avonduren zelf in elkaar. Leny deed ondertus sen de administratie en beantwoordde de tele foon. “Regelmatig zat ik met de telefoon in mijn hand en een kind op schoot te werken. Ik was ontzettend blij dat ik kantoor aan huis had. Daar door kon ik het werk en thuis goed combineren.” Haar man was altijd op pad, maakte lange dagen en was laat thuis. Dat maakte haar al snel zelfstan dig. “Vaak kwam hij ’s avonds tussendoor thuis om even snel te eten en de kinderen te zien, maar daarna ging hij weer. Er was nauwelijks tijd voor overleg, dus ik besloot op een gegeven moment zelfstandig beslissingen te nemen over financiële zaken. Dan maar de dood of de gladiolen, dacht ik.”

Langdurige zakenrelaties zijn altijd belangrijk geweest in hun leven. Dat begon al met de over stap van de Rabobank naar de NMB, die later overging in de ING. “Ik wilde een lening om geld te kunnen investeren in machines, maar bij de Rabobank zaten boeren in het bestuur die mij als loonwerker liever zagen gaan dan komen. We besloten over te stappen naar de NMB. Daar zei ik: ‘Ik wil 10.000 gulden lenen.’ De directeur wei gerde en zei: ‘Je mag wel 50.000 gulden lenen en kom maar terug als het op is.’ Daar hadden we wat aan. Daardoor konden we betere spullen ko pen en grotere stappen zetten.”

Regelmatig krijgen we e-mails bin nen over jubilea: vijfentwintig, veer tig of zelfs vijftig jaar in dienst. Bijzonder in deze tijden, waarin veel mensen ‘jobhoppen’; na vijf jaar wil len ze toch weer wat anders. Vandaar deze serie, waarin we ‘vitale volhou ders’ uitlichten die lang doorwerken in de sector, als trekkerchauffeur, als directeur, als kraanmachinist, als planner, maar het kan net zo goed de oudste in werking zijnde machine zijn. Hoe houden zij het zolang vol? Wat is het geheim? ‘HET BELANGRIJKSTE MOMENT WAS DAT WE HET LAND VAN DE BUREN KONDEN OPKOPEN. HET MOOISTE MOMENT WAS DAT BEIDE KINDEREN IN HET BEDRIJF KWAMEN.’

VITALE VOLHOUDERS

GRONDIG 4 2022 47 ONDERNEMEN MET CUMELAVITALE VOLHOUDER -

Zijn vloot aan New Holland-machines is daar ook een goed voorbeeld van. Het begon met een Ford, maar toen dat merk opging in New Holland ging Van Vliet ook mee. “Ik had een goede relatie met de dealer hier. Toen die nog niet zo groot was, kende ik daar iedereen. Zo is dat gegroeid. Ik heb een relatie met dat bedrijf opgebouwd, zoals trouwens ook met veel andere leveranciers. Daar hecht ik veel waarde aan. Ze staan altijd voor je klaar. Natuurlijk is er wel eens wat, maar je pro beert altijd weer bij elkaar te komen”, zegt hij. Hij lacht: “Daardoor zitten er hier ook geen andere vertegenwoordigers aan tafel, want ze weten dat

DIENSTJAREN: Sinds de oprichting in 1967 TIP: Hoe houd je het zolang vol? “Hard werken en overal bovenop zitten. Ook is betrokkenheid van je wederhelft enorm belangrijk.”

PLAATS: Ter Aar (ZH) ROL OP HET BEDRIJF: Oud-eigenaren GROOTSTE VERANDERING: De toenemende regelgeving. “We hebben wel heel veel certificaten voor allerlei doeleinden. Daar hebben we heel wat mensen voor op kantoor zitten om projecten, papierwerk en audits bij te houden. Vroeger deden we het gewoon, nu moet alles worden vastgelegd.” ze mij toch niets kunnen verkopen. Ik had vijftig New Holland-trekkers. Denk je dat ik daar een John Deere-hakselaar tussen zette?” DE SNELLE JONGEN Het harde werken ging door. Broer Arie stond, tot aan zijn dood elf jaar geleden, ook altijd dag en nacht voor hen klaar. Toen ze een jaar of twintig aan het werk waren, kwam er een ‘snelle jongen’ van Deloitte langs. “Hij bekeek onze cijfers, stelde vast dat we te veel belasting betaalden en maakte van onze firma een besloten vennootschap en een holding. Hij adviseerde ook een besloten ven nootschap op te richten voor onze zoon Rob bert-Jan, die toen nog jong was, de RJ BV. Als hij later het bedrijf zou overnemen, zou dat wellicht zonder financiering kunnen, was het idee.”

‘WANNEER EEN RELATIE GOED BEVALT, WIL IK DAAR GRAAG LANGDURIG MEE DOORGAAN’

Dat Jan daardoor bijna nooit thuis was voor zijn gezin ziet hij zo: “Mijn dochter zei laatst: ‘Wat hebben we toch een mooi en gezond bedrijf.’ Ik zei: ‘Hoe zou dat komen?’” Hij lacht: “Door hard te werken. Daarom was ik nooit thuis.” Leny: “Het belangrijkst vond ik om overal bovenop te zitten. Als facturen te lang open stonden, ging ik er me teen achteraan.”

SAMEN BETROKKEN Dat betekent zeker niet dat ze het allemaal voor het geld deden. Integendeel. “Als loonwerker ben je dienstverlener. Ik heb er nog steeds plezier in iets voor anderen voor elkaar te krijgen. Ik houd van tevreden klanten, ook al draag ik nu niet meer de verantwoordelijkheid”, zegt Jan. “Het is een manier van leven die ons beiden aanstaat. Ook nadat de kinderen in het bedrijf zijn gekomen, krijgen we er nog steeds energie van. Vandaar dat we nog steeds werkzaam zijn binnen het bedrijf.” Dat ze op deze manier oud mogen worden, heb ben ze dan ook aan elkaar te danken, stellen ze. “Als ik dit bedrijf met vreemden had moeten op zetten, was het mij nooit gelukt. Dat komt echt door mijn vrouw”, zegt Jan. “Het belangrijkste daarin is, is dat we het samen hebben gedaan”, voegt zij daaraan toe. “We zijn er beiden van het begin af aan bij betrokken geweest, we hebben er beiden altijd heel hard aan gewerkt en natuurlijk was het niet altijd leuk, maar omdat je beiden zo betrokken was, hebben we het volgehouden. Sa men zijn we er altijd gekomen.”

‘ANDERE VERTEGENWOORDIGERS ZATEN HIER NIET AAN TAFEL, WANT ZE WISTEN DAT ZE TOCH NIETS KONDEN VERKOPEN’

ONDERNEMEN MET CUMELA 48 GRONDIG 4 2022 - VITALE VOLHOUDERS verkocht zijn kassen. We hebben het in goede harmonie over kunnen kopen. Daardoor konden we groeien en een stuk efficiënter werken.”

VERDER KIJKEN DAN DEZE WEEK Dat er nu na 55 jaar een bedrijf staat met zeven tig medewerkers, vijftig New Holland-trekkers en heel wat meer komt door hard werken en overal bovenop zitten, stellen ze. “Jan zag altijd overal werk in en keek altijd verder dan de komende week”, vertelt Leny. “In het begin deden we vooral agrarisch loonwerk, maar die jongens moesten ook ’s winters werk hebben”, gaat Jan verder. Hij ging dus op zoek. Hij legde contacten bij gemeen ten en waterschappen, waar ze nu nog steeds voor werken: sneeuw schuiven, baggeren en sportvelden onderhouden. Er kwamen werk zaamheden bij en er kwamen machines bij, die ook allemaal weer moesten worden onderhou den. “Dat was ook weer werk. Zo hebben we het hele jaar door werk weten te organiseren.”

Een ander bijzonder moment was en is dat beide kinderen in het bedrijf terecht zijn gekomen. “Van Robbert-Jan wisten we het altijd al, maar dat Ca rolien ook hier zou komen werken, hadden we niet verwacht”, aldus Leny. “Ze deed iets heel anders, maar op een gegeven moment zag ze dat haar broer het niet alleen aankon. Ze begonnen samen met een wekelijks overleg op maandagavond en zo is ze er langzaam ingerold. Ze zijn twee handen op een buik. Dat is zo fijn om te zien.”

Jan en Leny van Vliet: “Het loonbedrijf is een manier van leven die ons aanstaat.”

Geen, standaardopmaak Veel inhuur bij grondverzetbedrijven Naast elke honderd euro die een grondverzetbedrijf zelf verdient, haalt een gemiddeld bedrijf ook nog eens een omzet van zestig euro uit de verkoop van hulp en grondstoffen en uit de inhuur van andere bedrijven. Dat maakt deze bedrijven zeer gevoelig voor prijsstijgingen die ze niet kunnen doorberekenen, stelt adviseur bedrijfsontwikkelingen en financiën Dieuwer Heins van Cumela.

Bruto marge Inkoop hulp- en grondstoffen Werk door derden ANALYSE Naast elke honderd euro die een grondverzetbedrijf zelf verdient, haalt een gemiddeld bedrijf ook nog eens een omzet van zestig euro uit de verkoop van hulp- en grondstoffen en uit de inhuur van andere bedrijven. Dat maakt deze bedrijven zeer gevoelig voor prijsstijgingen die ze niet kunnen doorberekenen, stelt adviseur bedrijfsontwikkelingen en financiën Dieuwer Heins van Cumela. Hij merkt dat er de afgelopen maanden veel aandacht is voor de gestegen brandstofkosten, maar dat de kosten voor inkoop van bijvoorbeeld pvc, landbouwplastic en bestratingsmateriaal ook flink zijn gestegen. “Aangezien deze post op een gemiddeld be drijf al € 532.223,- is, levert dit ook een groot bedrijfseconomisch risico op. Stijgen deze kosten met tien procent, dan wordt je in koop al € 53.000,- duurder. Kun je dat niet doorberekenen, dan gaat dit onmiddellijk ten koste van je marge”, zegt hij. Hij waar schuwt dat deze post zelfs groter is dan het aandeel brandstof kosten bij deze bedrijven. “Dat was in 2020 gemiddeld € 215.752,per jaar en 13,9 procent van de bruto marge. Let dus op alle pos ten bij het doorberekenen van gestegen kosten.”

Beste Geralde, Ik wil inschrijven op een werk voor een gemeente waarbij er machinale werkzaamheden plaatsvinden nabij kwetsbare bebouwing. In het bestek is niets opgenomen over een bouwkundige vooropname of een CAR-verzekering. Wiens verantwoordelijkheid is Bestedat? aannemer, De Constructie All Riskverzekering (CAR) is onmis baar voor projecten waar je als aannemer optreedt. Hierin worden risico’s gedekt die in een normale aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven (AVB) niet zijn gedekt. Deze verzekering kan zowel door de (onder)aannemer als door de opdrachtgever worden gesloten. Samen met de AVB en de verzekering van de machines creëer je zo een complete dekking voor aangenomen werken. In paragraaf 43b van de UAV 2012 is bepaald dat de aannemer deze verzekering dient aan te gaan, tenzij het bestek anders bepaalt. Ook staat daar vermeld dat als de opdrachtgever hiervoor zelf verzekerd is de condities en bepalingen hiervan aan het bestek moeten zijn gehecht. Veel gemeenten hebben zelf een doorlopende CAR-verzekering.

Als een bouwkundige vooropname nodig wordt ge acht, is het vaak de opdrachtgever die dat regelt. In een CAR-verzekering kan echter zijn bepaald dat de aannemer dat moet doen. In de praktijk komt het vaak voor dat een vooropname als meerwerk wordt opgegeven. Omdat dit getuigt van zorgvuldig han delen wordt het door opdrachtgevers niet vaak ge weigerd. Er is echter geen wettelijke bepaling die stelt wie verantwoordelijk is voor het doen van de Mijnvooropname.advies: wanneer je regelmatig werken aan neemt, kies dan voor een doorlopende CAR-verzeke ring. Als je incidenteel projecten aanneemt, bepaal dan in overleg met de verzekeraar of een tijdelijke CAR-verzekering verstandig is. Vraag in dat geval ook aan de opdrachtgever of die een CAR-verzeke ring heeft en wat daarmee verzekerd is. Bepaal ook in overleg met de opdrachtgever of er een bouwkun dige vooropname moet worden gedaan en zo ja wie dat doet en wie dat betaalt.

Grondverzet Gemengd Agrarisch Cumelasector

170,0%160,0%150,0%140,0%130,0%120,0%110,0%100,0%90,0%

Inkopen en werk door derden per bruto marge

Hij merkt dat er de afgelopen maanden veel aandacht is voor de gestegen brandstofkosten, maar dat de kosten voor inkoop van bijvoorbeeld pvc, landbouwplastic en bestratingsmateriaal ook flink zijn gestegen. “Aangezien deze post op een gemiddeld bedrijf al € 532.223, is, levert dit ook een groot bedrijfseconomisch risico op. Stijgen deze kosten met tien procent, dan wordt je inkoop al € 53.000, duurder. Kun je dat niet doorberekenen, dan gaat dit onmiddellijk ten koste van je marge”, zegt hij.

GRONDIG 4 2022 49 - ONDERNEMEN MET VAKTECHNIEKECONOMIE - CUMELA KOMPAS

Grondig 4 Dossier: Bijzonderheden:R19

VEEL INHUUR BIJ GRONDVERZETBEDRIJVEN Geralde Bouw-van de Bunt, adviseur juridische & GWW-zaken WIE CAR-VERZEKERING?VOOROPNAMEBOUWKUNDIGEREGELTENINKORTBESTEK

Een gemiddeld cumelabedrijf had in 2020 een omzet van € 2.816.740,-. Daarvan was dus € 532.223,- voor de levering van hulp- en grondstoffen en uit werk door derden werd gemiddeld nog eens € 391.958,- doorgefactureerd. Hiermee komt de bruto marge (omzet minus inkopen en werk door derden) uit op € 1.892.559,-. Tussen de verschillende bedrijfstypen bestaat wel een groot ver schil. Bij de agrarische loonbedrijven is vooral de post werk door derden veel kleiner. Dit is slechts tien procent van de omzet, ter wijl het bij grondverzetbedrijven meer dan dertig procent is. “Dat bevestigt het beeld dat we hebben dat er bij grondverzetbedrijven veel meer samenwerking plaatsvindt”, aldus Heins De cijfers zijn gebaseerd op de gegevens van 257 bedrijven die de jaarrekening 2020 aanleverden voor deelname aan Cumela WilKompas.jemeer te weten komen over de kengetallen van jouw bedrijf, doe dan mee aan de kengetallenvergelijking Cumela Kompas. Neem hiervoor contact op met de Ondernemerslijn op (033) 247 49 99 of stuur een e-mail naar kengetallen@cumela.nl.

Hij waarschuwt dat deze post zelfs groter is dan het aandeel brandstofkosten bij deze bedrijven. “Dat was in 2020 gemiddeld € 215.752, per jaar en 13,9 procent van de bruto marge Let dus op alle posten bij het doorberekenen van gestegen kosten.”

Een gemiddeld cumelabedrijf had in 2020 een omzet van € 2.816.740, Daarvan was dus € 532.223, voor de levering van hulp en grondstoffen en uit werk door derden werd gemiddeld nog eens € 391.958, doorgefactureerd. Hiermee komt de bruto marge (omzet minus inkopen en werk door derden) uit op € 1.892.559, Tussen de verschillende bedrijfstypen bestaat wel een groot verschil. Bij de agrarische loonbedrijven

De regio Zuid-Holland heeft tijdens de Con tactdag op 9 april passend afscheid geno men van zijn voorzitter André Baars. André werd daarbij letterlijk door het bestuur in het zonnetje gezet. Naast mooie woorden gingen André en zijn vrouw Nanda bepakt naar huis, met een heerlijk weekendje weg, een rugzak vol spullen om er eens goed op uit te trekken en het Cumela-gevelbordje, maar ook een speciale editie van Grondig. Nanda kreeg het gouden Cumela-collier overhandigd. Alle aanwezigen konden deze dag ook genieten van een zee aan bloemen in de Keukenhof. Later op de dag was er af sluitend een heerlijke barbecue bij André Geerlings in Noordwijkerhout. “In ons werk is een drone onmisbaar, voor het maken van een overzicht van onze projecten, luchtfoto’s en mooie beelden. Toch lopen wij te gen beperkingen aan, zoals de batterijduur en de vliegafstand. We zijn daarom per direct op zoek naar een helikopterpiloot.” Deze advertentie van Luimstra in Surhuizum was een van de origineel ste 1 april-grappen die we voorbij hebben zien komen. Het bedrijf heeft ongelooflijk veel reacties gehad van klanten, kennissen en buren en zelfs een week later nog bij de kapper. Op Facebook werd het bericht 34 keer gedeeld en kreeg het 227 opmerkingen. Er heeft één serieuze kandidaat gebeld, maar die had helaas geen ervaring en thuis ook geen ruimte om met de helikopter te landen. Sommige klanten zagen zelfs mogelijkhe den voor het aanvoeren van mest per helikopter. Een mooie oplossing in natte omstandigheden. Begin april was er feest bij Loonbedrijf Veldman ter gelegenheid van het honderdjarig jubileum van het loonbedrijf in Obdam. De feestelijkheden en het honderdjarig jubileum waren de kroon op het werk van vader André Veldman en de huidige ondernemers, Arthur en Fiona Veldman. Voor werknemers, familie en vrienden was er op zater dagmiddag een echte kartbaan in de loods en op het erf. Daarna werd het feest voortgezet in de nieuwe feestzaal boven de kantine. Vader André en de ondernemers Arthur en Fiona Veldman ontvingen vanwege het jubileum een gouden speld en een gouden ketting. Ook de bestuursle den van Noord-Holland en de medebestuursle den van de Kring Schagen zetten de jubilarissen in het zonnetje.

AFSCHEIDSFEESTANDRÉBAARS

GRONDIG 4 202250 ONDERNEMEN MET CUMELA - CUMELARIA

jubileumHonderdjarigbijLoonbedrijfVeldmanBVMooie1april-vacature

Woensdag 30 maart was het exact dertig jaar geleden dat Wim Brouwer in dienst kwam bij Roelofs Lemelerveld. Een goede reden om hem die dag van huis op te halen met speciaal transport en na tuurlijk ook om hem in het zonnetje te zetten. Wim heeft zich op een steeds breder vlak weten te ontwikkelen. Hij heeft de kansen opge pakt en kan zich nu met recht specialist op sportvelden en golfbanen noemen, met als gevolg dat klanten speciaal om hem vragen. Onder zijn motto ‘Loat wulle mar een bettie schik maakn, want ie mut ut toch saamn doen’ hopen ze bij Roelofs nog een mooi aantal jaren van zijn inzet en collegialiteit te kunnen genieten. Begin april waren er 23 Cumela-dames op bezoek bij Hildegard Koenis en het bedrijf Peter Mul Boomverzorging in Middenmeer. ’s Morgens was er een workshop met de titel ‘Kort lontje’ over de omgang met agressief gedrag. Er kwamen handige tips voorbij op het gebied van communicatie en vooral luisteren en vragen stellen aan partners en werknemers in het bedrijf, klan ten en leveranciers. Na de lunch volgde een presentatie door Hildegard en een rondleiding door het bedrijf Mul Boomverzorging. Daarna volgde er een cursus bloemschikken. Onder leiding van Petra Stolk van Peoniz Bloemen & meer maakten de dames een mooi voorjaarsstuk op een boomschijf. Het was weer een geslaagde Damesdag.

AANPASSENREISKOSTEN

De brandstofprijzen stijgen nog elke dag, waardoor steeds vaker medewerkers aan hun werkgever om compensatie vragen. Werknemers hebben recht op een kilometervergoeding op basis van de afspraken in de cao. De medewerkers hebben daarbij een ei gen verantwoordelijkheid om op het werk te ko men. Gestegen brandstofkosten zijn geen excuus om dat niet te doen. Werkgevers zijn volgens de wet niet verplicht om reiskosten te vergoeden. Wel komt dit in de praktijk voor. De cao Groen, Grond en Infrastructuur regelt dit in artikel 52. De werkgever kan de werknemer belastingvrij € 0,19 per kilometer geven. De werkge ver mag een hogere vergoeding per kilometer toe kennen, maar de Belastingdienst zal alles boven de € 0,19 per kilometer beschouwen als loon, waarover loonheffingen moeten worden ingehouden en afge dragen. De huidige kilometervergoeding in de cao is momenteel het fiscale maximum. Het kabinet gaat waarschijnlijk het belastingvrije bedrag verhogen, maar van een aanpassing in de cao is dit jaar en ko mend jaar zeker nog geen sprake. Voorlopig blijft € 0,19 per kilometer dus het maximale bedrag. De werkgever kan de vergoeding onderbrengen in de werkkostenregeling. Als de werkgever niet meer besteedt dan de vrije ruimte groot is, ontvangt de werknemer de extra vergoeding netto en betaalt de werkgever geen eindheffing van 80 procent. Dit kan dus alleen als er nog voldoende vrije ruimte be schikbaar is. Het is goed te bedenken dat niet alleen werknemers, maar ook bedrijven de gevolgen ondervinden van de stijgende brandstofkosten, zelfs zodanig dat bedrij ven gedwongen kunnen zijn hun productie af te schalen. Daarnaast ligt een algemene verhoging van de reiskostenvergoeding niet voor de hand, omdat de hogere brandstofkosten slechts een deel van de werkende bevolking treffen en met name hen die met de auto reizen en van ver komen. Ook is een aanpassing van de reiskostenregeling doorgaans een structurele maatregel, terwijl het onduidelijk is of de brandstofprijzen zo hoog blijven als nu het geval is. De overheid biedt wel steun op een ander niveau. Per 1 april 2022 is de accijns op brandstof verlaagd en per 1 juli 2022 daalt ook de btw op energiekosten.

Daarmee nemen de kosten ook voor de werknemers gelukkig weer wat af. Jacqueline Tuinenga beleidsmedewerker sociale zaken

DAMESDAG OVER KORTE LONTJES MET BLOEMEN WIM BROUWER DERTIG JAAR BIJ ROELOFS LEMELERVELD

GRONDIG 4 2022 51 - ONDERNEMEN MET CUMELACAO & ZO

DAGELIJKS NIEUWS VAN EN VOOR DE CUMELASECTOR

LOKALE POLITIEK EN CUMELABEDRIJVEN SLAAN HANDEN INEEN

52 ONDERNEMEN MET CUMELA GRONDIG 4 2022 - CUMELA.NL

Cumela.nl/nieuwsvan

Toen Cumela-bedrijvenadviseur Irma Gottenbos op haar jaarlijkse bedrijvenbezoek bij Sander langskwam, had de gemeente net haar nieuwe

Cumela-lid Sander Tacken van Taco Agro in Mete rik heeft al langer contacten met de lokale poli tiek in ‘zijn’ Limburgse gemeente Horst aan de Maas. Voor hem is de drempel om die contacten wat uit te breiden in het kader van de Omge vingswet dan ook niet heel hoog.

Hoogtepunten

omgevingsvisie gepresenteerd. “Irma bracht ons op het idee om daar eens met de gemeente over in gesprek te gaan”, vertelt Sander. “Ik heb daarna contact opgenomen met wethouder Rudy Tegels en hij stond er direct voor open. Ik kende hem al, dus dat maakte het eerste contact gemakkelijker”, aldus de ondernemer. Het werd een groot succes, met niet alleen een bezoek bij de wethouder, maar uiteindelijk ook een kennis making op het bedrijf.

De Tweede Kamer heeft op 5 april een motie aangenomen om te onderzoeken of de rode diesel kan terugkeren. Invoeren van de in 2013 afgeschafte rode diesel kan de sterk gestegen brandstofkosten helpen verminderen. De mo tie is met brede steun van de Tweede Kamer Deaangenomen.motieisingediend door BBB en werd onder steund door SGP en Groep Van Haga. Met steun van VVD, CDA, PVV, ChristenUnie, Forum voor Democratie, Ja21, Groep Van Haga, lid Omtzigt en BBB werd de motie aangenomen. In de motie Alle vervoerders van mest hebben inmiddels een brief van RVO ontvangen waarin ze wor den uitgenodigd om mee te doen aan de testperiode van het realtime Vervoersbewijs Dierlijke Meststoffen (rVDM). Cumela advi seert professionele vervoerders echter om niet mee te doen aan deze test van een door de NVWA ontworpen systeem. Als alles volgens plan verloopt, vervangt het rVDM volgend jaar het huidige papieren Vervoersbewijs Dierlijke Mest. De invoering van het rVDM betekent een grote verande ring in werkwijze. Het gaat bovendien om het in gebruik nemen van een groot en zeer ingewikkeld automatiseringssysteem. Dat moet heel goed worden getest en daar staat Cumela helemaal achter. Voor bedrijven met een geautomatiseerde administratie werkt het alleen niet. Daarvoor komt er bin nenkort een andere test en die beveelt Cu mela zeker wel aan. wordt de regering verzocht om te onderzoeken of het mogelijk is om rode diesel, eventueel tijdelijk, op korte termijn te laten terugkeren. Aanleiding voor de motie vormen de sterk ge stegen energieprijzen, waardoor de kostprijs van de voedselproductie omhoog gaat. Dit raakt ook andere fundamentele sectoren, zo als de bouw, het transport en het grondverzet. Verder wordt in de motie aangegeven dat Duitsland en België nog wel verlaagde accijns op diesel respectievelijk rode diesel hebben en dit tot rechtsongelijkheid leidt.

TWEEDE KAMER VRAAGT OM TERUGKEER RODE DIESEL

MEEWERKEN AAN TEST RVDM

ONTRADEN, DOE MEE VIA BMS

In Horst aan de Maas hebben 700 leerlingen tijdens de jaarlijkse Jon geren Bedrijvendag op 5 april onder andere kunnen kennismaken met het werken met een graafmachine. Een mooi initiatief om het werken in onze sector te promoten. Op 12 april werd de Jongeren Bedrijvendag gehouden in Oss, Bernheze en Veenendaal.

De brandstofprijzen breken record na record. Dit maakt brandstofdiefstal zeer lucratief en de politie signaleert dan ook een toename hiervan. Mate rieel dat ‘overnacht’ op de werklocatie is vooral kwetsbaar. Brandstofdief stal kan je naast een hoge brandstofrekening ook stilstand en mogelijke schade aan materieel opleveren. Verplaats je daarom in de criminelen en tref een aantal praktische maatre gelen. Een dief kiest altijd voor de minste weerstand en wil ongestoord kunnen toeslaan en vertrekken. Zorg er daarom voor dat je het de dieven moeilijk maakt en dat dit duidelijk te zien is. Wellicht slaat de crimineel dan jouw machine over. We geven je een aantal tips om je hierbij te helpen.

ANDER BELANGRIJK NIEUWS

• Vogels beschermd met bitter zaadje

JONGEREN OP DE KRAAN

ER ZIT GOUD IN DE TANK

• Grasland vernietigen

• Aanbieden van stage- of leer-werkplek noodzakelijk en aantrekkelijk

• Cumela start weeknotering diesel ELK NUMMER LATEN WE VIA DEZE COLUMN EEN VOORZITTER VAN CUMELA AAN HET WOORD

VOORZITTER -

Terug van weggeweest, zo voelt het sinds ik op 1 maart de opvolger werd van Corné Vinke als voorzit ter van de sectie Agrarisch Loonwerk. Dat heb ik een beetje over mezelf afgeroepen, want toen ik eind 2018 stopte als lid van de commissie Sociale Zaken heb ik in een gesprek met onze bedrijvenadviseur Kim van der Gaag laten weten dat ik in de toekomst wel weer openstond voor een leuke functie binnen Cumela. Daar maakte ze dankbaar gebruik van, want toen er halverwege 2019 een vacature was binnen de sectie Agrarisch Loonwerk kreeg ik de vraag of ik daarin interesse had. Ik heb me toen wel even afgevraagd wat ik moet in een sectie waarin we niet de meeste omzet realise ren en waarin ik ook niet echt een specialist ben. Anderzijds leek het me toch ook wel weer een uitda ging en een manier om het agrarische hart vurig te houden en dus maak ik sinds 20 november 2019 deel uit van dit bestuur. Ongeveer anderhalf jaar la ter gaf Corné aan dat hij het voorzitterschap wilde Naoverdragen.enignadenken heb ik besloten om me daarvoor in te zetten, omdat ik op mijn bedrijf gelukkig in middels genoeg goede mensen om me heen heb, zodat ik gemakkelijk weg kan. Het wordt wel een uitdaging, want er speelt in de agrarische sector nogal wat waar we direct de effecten van merken. De vraag is bijvoorbeeld hoe het zevende actiepro gramma Nitraatrichtlijn zal uitwerken voor onze sector. Nog ingrijpender lijken de voorstellen rond de Stikstofwet, want als er agrarische bedrijven moeten verdwijnen, verdwijnt ook het agrarisch loonwerk. Daar zal de overheid ook oog voor moe ten hebben bij de schadeloosstelling. Heel direct hebben we nu te maken met de oorlog in de Oekraïne, die wellicht menig teeltplan van de agrariërs zal laten wijzigen en waarop we snel moe ten inspelen. Gelukkig hebben we een sector die gewend is om met dit soort uitdagingen om te gaan, want wij zorgen er wel weer voor dat de mest weer tijdig op het land komt en dat de oogst worden bin nengehaald. Dat is iets om trots op te Dammiezijn.van der Poel Voorzitter sectie Agrarisch Loonwerk

UITDAGING

GRONDIG 4 2022 53 ONDERNEMEN MET CUMELA

GRONDIG 4 202254 Checkspanbandenje Als je lading wilt vastzetten, is het belangrijk dat je de juiste spanbanden gebruikt. Ook moeten ze in goede staat zijn. Zorg dat je weet wanneer je een spanband kunt gebruiken en wanneer je deze moet weggooien. TIPS EN VUISTREGELS VOOR DE TOOLBOXMEETING Tekst: Corina van Zoest-Meester, adviseur arbo Illustraties: Cumela Communicatie ALLE TOOLBOXEN ZIJN OOK DIGITAAL TE GEBRUIKEN VIA DE VEILIG VAKWERK-DIENST. GA VOOR MEER INFORMATIE NAAR VEILIGVAKWERK.NLVOORMEERINFOOVER VEILIG WERKEN, KIJK OP WWW.AGROARBO.NL. - TOOLBOXONDERNEMEN MET CUMELA

2. Controleer de band op beschadigingen. Niet toegestaan zijn: • scheuren en inkepingen van meer dan tien procent. De dragende naden moeten heel zijn;

Spanbanden hebben een speciaal nummer: EN 12195-2. Dit nummer staat op het label. Daarnaast staat op het label de waarschuwing ‘Niet geschikt voor heffen’. Op het label staat ook informatie over de maximale belasting uitgedrukt in decanewton (daN). 1 daN komt ongeveer overeen met één kilo neerwaartse kracht. Het label geeft verder informatie over de diverse soorten trekkracht:

• vervorming door warmte, kou of chemicaliën;

SPANBANDEN

55GRONDIG 4 2022 ONDERNEMEN MET CUMELATOOLBOX -

4. Controleer de klemgesp of ratel. Is de lengte van de bedieningshendel van de ratel afgestemd op de spankracht van de band? Niet toegestaan zijn: • slijtage; • vervorming van de sleufas, grendelplaat, tandkransen en spanhendel.

AFKEUR Is de spanband niet in orde? Zorg dan dat die niet meer kan worden gebruikt. Gooi de band weg of vernietig hem.

1. Is de informatie op het label leesbaar?

3. Controleer de haak op beschadigingen. Een haak mag maximaal vijf procent uitzetting hebben.

• SHF (Standard Hand Force): de kracht die een standaard persoon kan aanbrengen op de ratel. Ook zie je op het label de lengte staan en het percentage rek van het materiaal (maximaal zeven procent). Hoe lager het percentage rek, des te vaster de lading staat.

• STF (Standard Tension Force): de trekkracht/voorspankracht voor neerwaarts sjorren met een spanratel. Hoe hoger deze waarde, des te minder banden er nodig zijn om de lading vast te zetten.

Een spanband of sjorband is een zeer sterke kunststof band met een ratel. Spanbanden kunnen eendelig of tweedelig zijn. Door het sterke materiaal en het spanelement kan de lading zo strak worden vastgezet dat bewegen niet meer mogelijk is.

• beschadigingen van de verbindingen in de band. Spanbanden mogen niet worden geknoopt. Een tip: spanbanden blijven langer heel als er geen lading op wordt gezet. Span ze ook niet over scherpe delen.

CONTROLE Als je de spanband controleert, kijk je naar de volgende punten:

DE JUISTE SPANBAND

• LC (Lashing Capacity): de trekkracht/breeksterkte. De waarde geeft aan hoeveel kracht er tegengehouden kan worden. Deze waarde wordt niet gebruikt voor het neerwaarts sjorren.

TRANSPORT EN VANOPSLAGGROND

Grond transporteren en opslaan: in de cumelasector is elk bedrijf in, op, onder of met de bodem bezig. Daar liggen het hart en de expertise van cumelabedrijven. Voor het werken met grond is er de nodige wetgeving. Wees hiervan op de hoogte als cumelaondernemer. Met een praktijkvoorbeeld over het transporteren en opslaan van grond op de eigen locatie verduidelijken we dit.

GRONDIG 4 202256 ONDERNEMEN MET CUMELA - GRONDTRANSPORT EN OPSLAG

Als bedrijvenadviseur van Cumela heb ik gehol pen bij een praktijksituatie. Op een dag ziet een handhaver van de omgevingsdienst een trekker met gronddumper rijden en besluit deze te vol gen. Hij heeft eerder al enkele combinaties voor bij zien komen en wil onderzoek doen naar de herkomst en de bestemming van de grond. Tij dens het volgen van het transport blijkt dat de afstand die de kippers afleggen aanzienlijk is, namelijk circa acht kilometer. Op de toepassingslocatie aangekomen spreekt de handhaver de chauffeur aan. Hij vraagt of de chauffeur zijn transportbegeleidingsformulieren kan overleggen. Dit blijkt de chauffeur niet te kunnen. Ook een kwaliteitsverklaring van de la ding grond heeft hij niet voorhanden. De handha ver constateert daarom dat de grond van onbekende kwaliteit is. Na nader onderzoek door de handhaver blijkt dat ook niet helemaal te klop pen. De ondernemer heeft een opdracht voor een grondverzetklus aangenomen waarbij grond vrij komt. Bij een andere opdracht is grond nodig. Op basis van de bodemkwaliteitskaart op de website van Omgevingsdienst NL heeft de ondernemer bepaald dat de kwaliteit van de grond vergelijk baar is en de PFAS-waarden van de uitgenomen grond beter of gelijk zijn dan de PFAS-waarden van de toepassingslocatie. Op basis van die infor matie gaat de ondernemer ervan uit dat de toe

KenHEBBEN’ dewetgeving

‘VAN DE DWANGSOM ZAL DE ONDERNEMER OP Z’N ZACHTST GEZEGD DE NODIGE SLAPELOZE NACHTEN

E-LEARNING GROND EN BAGGER

GRONDIG 4 2022 57 ONDERNEMEN MET CUMELAGRONDTRANSPORT EN OPSLAG -

passing mogelijk is. Zijn redenatie is niet helemaal fout. Wel is hij vergeten de transporten en de toepassing te melden bij het bevoegd gezag (Meldpunt bodemkwaliteit). Dit moet hij mini maal vijf werkdagen voorafgaand aan het werk doen. Behalve dat hij dit wettelijk verplicht is, geeft dit de omgevingsdienst of het bevoegd ge zag de mogelijkheid controles uit te voeren. BEZOEK AAN HET BEDRIJF De controle in dit praktijkvoorbeeld zorgt voor een bezoekje aan de bedrijfslocatie van de onderne mer. Er volgt een inspectie van de administratie van het bedrijf. Alle documenten van de laatste jaren over toepassingen van grond worden inge zien. De ondernemer verleent zijn volledige me dewerking. Hij is er dan ook van overtuigd dat hij met zijn werkwijze niet al te veel fout heeft ge daan. Ja, hij heeft wel gehoord dat je grondtrans porten moet melden, maar dat doet toch bijna niemand en is toch helemaal niet praktisch?

Bij het uitvoeren van de diverse werkzaamheden heeft de ondernemer, zoals bijna elk cumelabe drijf, met grote regelmaat behoefte aan grond en zand. Hij heeft wat zand uit de put opgeslagen op zijn bedrijfslocatie en met regelmaat slaat hij een partij AW-grond (achtergrondwaarde) met een AP04 op, die hij dan weer in kleinere partijen aan klanten uitlevert. Bovendien is de ondernemer dienstverlenend ingesteld. Bij het uitgraven van een bouwputje vindt hij het lastig om de grond op de oorsprongslocatie op te slaan, zodat die grond na de bouw kan worden gebruikt voor het aanvul len en de tuin. Die grond ligt namelijk in de weg. Daarom slaat hij die tijdelijk op de bedrijfslocatie op en rijdt die later weer terug. Hij houdt die grond netjes gescheiden van de andere grond. Op basis van de milieumelding van het bedrijf is een maximale opslaghoeveelheid van 250 ku bieke meter toegestaan. De omgevingsdienst stelt met luchtfoto’s van de afgelopen jaren vast dat er gemiddeld wel 2000 kubieke meter op de locatie wordt opgeslagen. ‘DE HANDHAVER STREEFT ERNAAR TE KOMEN TOT EEN SITUATIE WAARIN DE REGELS WORDEN GEVOLGD’ De ondernemer is niet op de hoogte van de maxi male hoeveelheid die hij op zijn locatie mag op slaan. Het gaat al jaren zoals het gaat. Ook de administratie van het zand is niet op orde. Er staat keurig vermeld wat uit de gecertificeerde put is aangeleverd, maar niet waar dat allemaal naartoe gaat. Op zaterdagen komen particulie ren regelmatig wat zand halen. De één neemt een halve kuub mee, de ander meer. Het gaat om kleine hoeveelheden en daarom vindt de onder nemer het niet de moeite om er een administra tie van bij te houden. De handhaver denkt hier heel anders over. Hij geeft aan hier actie op te gaan ondernemen.

SLAPELOZE NACHTEN Als bedrijvenadviseur heb ik goed contact met de meeste omgevingsdiensten. De teamchef van handhaving neemt daardoor contact met mij op. Hij heeft het bordje van Cumela prominent aan de gevel van de ondernemer zien hangen en con cludeert daaruit dat hij lid is van Cumela. De teamchef vertelt mij wat er is geconstateerd en wat de voorgenomen actie van de omgevings dienst zal zijn. Dat komt neer op het voornemen om een dwangsom op te leggen, waar de onder nemer op z’n zachtst gezegd de nodige slapeloze nachten van zal hebben. De omgevingsdienst vraagt mij contact op te nemen met de onderne mer om hem te helpen de zaken op bedrijfsni veau beter te regelen, hem op de hoogte te stellen van de regels rondom grondopslag en transport en om de vergunning van zijn locatie eens goed te beoordelen en hem duidelijk te ma ken wat wel en niet is toegestaan. Mijn telefoontje naar de ondernemer maakt het nodige los. Natuurlijk weet hij dat de handhaver

Wil je precies weten hoe het zit met de regelgeving rond grond en bagger, volg dan de e-learning over dit onderwerp die Cumela heeft laten ontwikkelen. In deze E-learning vind je alle informatie die je nodig hebt over dit onderwerp. Door hem helemaal door te lopen, ben je helemaal op de hoogte, maar je kunt hem ook als naslagwerk gebruiken om te controleren of je alles goed hebt geregeld. Deze E-learning is gratis voor leden van Cumela. De E-learning vind je via onze website en te zoeken naar toepassen grond en bagger. Of type de volgende link in: en-bijeenkomsten/e-learning-toepassen-grond-en-baggerhttps://www.cumela.nl/trainingen-

Samen met een adviseur ruimtelijke ordening ga ik een week later naar de onderneming. De on dernemer heeft slecht geslapen van mijn tele foontje en blijkt al het hele weekend druk te zijn met het nemen van maatregelen. De informatie die hij heeft verzameld en de vragen die hij stelt over zijn eigen situatie overtuigen ons ervan dat hij er echt goed mee bezig is. Zijn kennis is al enorm uitgebreid. Dat maakt ook dat hij inziet dat het niet klopt hoe hij zijn zaken had georgani seerd en dat hij dit moet veranderen. Hij is er zelfs al direct mee begonnen. Samen met de ondernemer maken we een plan van aanpak en construeren we een nulsituatie. Ook zal er naar zijn omgevingsvergunning wor den gekeken om te kijken hoe de situatie kan worden verbeterd. Een volgende actie is het op stellen van een stappenplan. Hiervoor maakt de ondernemer een vervolgafspraak met de hand

Tekst: Wilco Emons, bedrijvenadviseur Noord-Brabant Foto’s: Cumela Communicatie, Anjo den Haan

haver van de omgevingsdienst. Die handhaver heeft niet als doel het bedrijf de nekslag toe te brengen, maar om te komen tot een situatie waarin de regels worden gevolgd en er een werk bare situatie ontstaat. HULP NODIG? Herken je jezelf in bepaalde onderdelen van bo venstaand praktijkverhaal, kijk dan hoe je jouw situatie kunt verbeteren. Wanneer je daar hulp bij nodig hebt, bel dan met je bedrijvenadviseur. Hij kan je bijstaan om de zaken recht te trekken en goed te regelen voor jouw bedrijf, eventueel met ondersteuning van een adviseur van Cumela Advies. De verontschuldiging van ‘anderen doen dat ook niet’ is geen excuus. Die anderen komen je ook niet helpen als de omgevingsdienst jou berispt.

- GRONDTRANSPORT EN OPSLAG

GRONDIG 4 202258 ONDERNEMEN MET CUMELA

het een en ander heeft geconstateerd en dat er een brief zal komen met zijn bevindingen. Wat hem mogelijk boven het hoofd hangt, is echter nog onbekend. Wanneer ik schets wat de conse quenties kunnen zijn die de omgevingsdienst aan mij heeft voorgelegd, wordt het stil aan de andere kant van de lijn en is een afspraak snel gemaakt.

Word jij ook een Planmeister? Vind je vakmensen machines materialen en grond- en bouwstoffen op Planmeister. Start met aanbieden op het platform en haal het maximale uit jouw planning. Maak een account aan en probeer Planmeister 31 dagen gratis.2..3. Hét online platform voor de GWW. planmeister.com , , Jürgen Dietrich +43 (660) 4463493 Jürgen Dietrich +43 (660) 4463493 www.steelwrist.com Tom van Baars +31 6 53 12 25 17 Wim Haasjes +31 6 19809550 Tiltrotators voor graafmachines van 2 tot 33 ton. Lage bouwhoogte, grote kantel hoek en een dankzijsterkte/gewichtsverhoudingonverslaanbaregietstalendelen. Stand nr 24 • 9–11 juni Almeerderstrand Nederland Ontmoet ons op de: DÉ SPECIALIST IN COMPACTE MACHINES In 25 jaar is TOBROCO-GIANT uitgegroeid tot een mondiale speler op het gebied van compacte machines met één van de breedste portfolio’s in de industrie. Het ruime assortiment aan werktuigen zorgt ervoor dat alle werkzaamheden met één machine uitgevoerd kunnen worden. Hierdoor zijn GIANT machines het hele jaar door te gebruiken voor allerlei soorten werkzaamheden. ONTDEK ONZE ELEKTRISCHE MODELLEN WWW.TOBROCO-GIANT.COM

Schade door oorlogsgeweld wordt door veel ver zekeraars niet vergoed, want ze hanteren een al gehele uitsluiting voor ‘molest’. Ook rellen, opstanden, oproeren en andere gewelddadige conflicten vallen hieronder. Bied je in het buiten land humanitaire hulp en word je toevallig ge raakt door een rondvliegende kogel, dan dekt je verzekering de schade dus niet. Wanneer je vooraf je verzekeraar of tussenpersoon over je plannen voor het bieden van humanitaire hulp inlicht, wil de verzekeraar vaak wel een uitzonde ring maken en het risico meeverzekeren. Een be langrijke voorwaarde is dat je hulp gaat bieden en niet actief deelneemt aan gevechten. Daar naast geldt de uitzondering niet in het oorlogsge bied zelf, maar tot aan de grens van het land waar het conflict plaatsvindt. Met een vrachtauto hulpgoederen afleveren Stel, een cumelabedrijf wil een steentje bijdragen en laat een werknemer met een vrachtauto die toch al een tijdje niet wordt gebruikt goederen ophalen in Nederland om die te transporteren naar de grens tussen Polen en Oekraïne. Aan de grens wordt de lading overgeladen in andere voer tuigen, om deze verder het land in te brengen.

Op je groene kaart staat aangegeven in welke landen de verzekering voor je vrachtauto dekking geeft. Zowel Polen als Oekraïne staat vermeld op de groene kaart, dus er is dekking conform de polisvoorwaarden. Op het polisblad kun je lezen welke dekking en polisvoorwaarden er gelden. Hoewel je niet met de vrachtauto de grens met Oekraïne overgaat, bestaat nog steeds het risico dat er schade ontstaat door oorlogsgeweld. De gevechten in Oekraïne kunnen zich bijvoorbeeld verplaatsen naar de grensgebieden of een raket dwaalt af en ontploft net over de grens in Polen. Als cumelabedrijf kun je de situatie vooraf aan je verzekeraar voorleggen. Je vertelt om welke vracht auto het gaat, in welke periode de hulp wordt gele verd en waar de lading naar toe wordt gebracht. De verzekeraar zal het risico beoordelen en kan op hu manitaire gronden besluiten dat hij schade door oorlogsgeweld voor deze reis niet zal uitsluiten, mits de vrachtwagen Oekraïne niet in gaat. In Oek raïne blijven de voorwaarden gelden mét de uit sluiting voor schade door oorlogsgeweld. Mocht de chauffeur van de vrachtauto een ver keerde afslag nemen en per ongeluk in Oekraïne een andere auto aanrijden, dan dekt de vrachtau toverzekering dit. Als de vrachtauto in Oekraïne door een landmijn beschadigd raakt, is er géén dekking. Als ditzelfde zou gebeuren in Polen is er wel dekking vanwege de uitzondering die de ver zekeraar heeft gegeven. Let op: de lading hulp goederen is in de meeste gevallen niet verzekerd, tenzij hiervoor een aparte verzekering is afgeslo ten door bijvoorbeeld een hulporganisatie. DE VRACHTAUTO IN OEKRAÏNE DOOR EEN je wetenverzekeraarwatje doetHOE BEN JE VERZEKERD BIJ HUMANITAIRE HULP? De oorlog tussen Rusland en Oekraïne houdt iedereen bezig, want de gevolgen van het conflict zijn ook in Nederland merkbaar. We lezen dagelijks dat mensen zich in deze crisis van hun mooiste kant laten zien door humanitaire hulp te bieden. Er reizen zelfs mensen naar Oekraïne om hulpgoederen te brengen. Hoe ben je eigenlijk verzekerd in dit soort situaties?

‘ALS

ISBESCHADIGDLANDMIJNRAAKT,ERGÉÉNDEKKING’Laat

MEER INFORMATIE Achtergrondinformatie Verbond van verzekeren-oekraïnewww.verzekeraars.nl/verzekeringsthemas/schade/rampen-terreur/Verzekeraars:

GRONDIG 4 202260 ONDERNEMEN MET CUMELA - VERZEKERINGEN

WERKNEMER

GRONDIG 4 2022 61 ONDERNEMEN MET CUMELAVERZEKERINGEN -

‘DE DOORKENTBASISZORGVERZEKERINGNEDERLANDSEGEENUITSLUITINGOORLOGSGEWELD’

Een werknemer neemt vakantiedagen op om te helpen in een vluchtelingenkamp in Polen. De werkgever heeft een verzuimverzekering en geeft tijdig bij de tussenpersoon aan om welke werk nemer het gaat, waar hij heen gaat, hoe lang hij daar gaat helpen en via welke hulporganisatie. De verzekeraar geeft ook hier een uitzondering op de uitsluiting ‘molest’ door oorlogsgeweld tot aan de grens met Oekraïne. De keuze van de werknemer om te gaan helpen, heeft namelijk ook invloed op de werkgever. Mocht de werknemer gewond raken door een rondvliegende kogel, dan heeft de werkgever een loondoorbetalingsverplichting volgens de gel dende cao of het arbeidscontract. De verzuimver zekering vergoedt voor een groot deel de kosten die worden gemaakt met het doorbetalen van het loon, maar ook bijkomende kosten, zoals het re-in tegratietraject. Mocht de werknemer de grens overgaan om te gaan helpen vechten, dan geldt de uitzondering niet en is er dus géén dekking. Wij adviseren onze relaties daarom om niet deel te nemen aan activiteiten in Oekraïne zelf. ZORGVERZEKERING Hoe zit het eigenlijk met de eigen verzekering van de werknemer? Kan hij naar een ziekenhuis in oorlogsgebied als hij ziek wordt of letsel heeft? De Nederlandse basiszorgverzekering kent geen uitsluiting door oorlogsgeweld, omdat de rege ring vindt dat elke Nederlandse ingezetene recht heeft op (met name spoedeisende) zorg, zelfs als een letsel is veroorzaakt door oorlogsgeweld. De dekking van de basiszorgverzekering is wettelijk bij elke zorgverzekeraar hetzelfde. Volgens de basiszorgverzekering wordt spoedeisende zorg in het buitenland vergoed naar Nederlandse tarie ven. Het eigen risico is ook van toepassing. Als je bijvoorbeeld in Oekraïne met spoed moet wor den geopereerd aan een blindedarmontsteking wordt dat vergoed tot maximaal het bedrag dat deze operatie in Nederland kost. Let op: medische repatriëring, dus het vervoer per ambulance of vliegtuig terug naar Nederland vanwege medische redenen, krijg je vanuit de ‘MOCHT DE GEWOND DAN HEEFT DE WERKGEVER LOONDOORBETALINGS-EENVERPLICHTING’

Bij de meeste zorgverzekeraars kun je overigens alleen in het begin van het jaar aanvullende ver zekeringen afsluiten. Een reisverzekering kan dan alsnog voor een deel uitkomst bieden, maar con troleer ook hier de voorwaarden dat schade ver oorzaakt door oorlogsgeweld niet is uitgesloten. Vraag dus bij je zorgverzekeraar of tussenpersoon welke voorwaarden in jouw specifieke geval gel den en of er een uitsluiting is voor schade door oorlogsgeweld. Daarnaast kan de betrokken hulporganisatie bepaalde verzekeringen of voor zieningen hebben getroffen. In alle gevallen raden wij je aan: overleg ruim van tevoren met je tussenpersoon en/of verzekeraar en breng vooraf goed de risico’s in kaart. Je verze keringsadviseur kan hierin met je meedenken.

basiszorgverzekering tot maximaal 200 kilome ter vanaf de grens met Nederland vergoed. Van uit Polen krijg je bijvoorbeeld de eerste 200 kilometer betaald en de volgende 900 kilometer komt voor eigen rekening. Mocht je overlijden, dan is het vervoer van je li chaam (stoffelijk overschot) niet gedekt op de ba siszorgverzekering. Zowel medische repatriëring als het vervoer van het stoffelijk overschot kunnen wel meeverzekerd zijn in een aanvullende dek king van de zorgverzekeraar of reisverzekering. Ook kun je met een aanvullende verzekering me dische onkosten tegen kostprijs vergoed krijgen.

Tekst: Arnd van der Pols, relatiebeheerder Cumela Verzekeringen

RAKEN,

Het kan natuurlijk ook voorkomen dat de chauf feur bewust het risico neemt om Oekraïne binnen te rijden. Ook in dat geval is er dekking conform de geldende voorwaarden, maar inclusief de uit sluiting voor oorlogsgeweld. Wij raden je daarom aan om niet de grens met Oekraïne over te steken, omdat het risico op schade door oorlogsgeweld, zoals achtergelaten mijnen, zeer groot is.

Helpen in vluchtelingenkamp

GRONDIG 4 202262 ONDERNEMEN MET CUMELA - SERIE OMGEVINGSWET

Zorg dat je op de hoogte bentEISEN VOOR HET LOONWERKBEDRIJFAGRARISCH

ANDERE ACTIVITEITEN Het Bal wijst diverse activiteiten aan waarvoor meer inhoudelijke eisen gelden:

VOERTUIGEN EN WERKTUIGEN

OMGEVINGSWETSERIE: De overheid streeft ernaar om op 1 januari 2023 de nieuwe Omgevingswet in werking te laten treden. In aanloop naar die datum gaan we in elke editie van Grondig in op de ontwikkelingen en de bijzon derheden die deze wet met zich meebrengt.

Vanuit het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) gelden er eisen voor het opslaan van stoffen op de bedrijfslocatie. Dit geldt voor goederen die kunnen verstuiven, lekken of uitlogen naar de bodem of vermestende goederen. Het is belang rijk dat je gevolgen voor de omgeving en het mi lieu voorkomt of zoveel mogelijk inperkt. Tref bodembeschermende voorzieningen en voorkom verstuiving bij de opslag van goederen met een stuifklasse. Bij de opslag van lekkende of uitlo gende goederen moet je bij de start, wijziging of beëindiging van het opslaan ook een bodemon derzoek (laten) doen.

Voor het onderhouden, repareren of reinigen van voertuigen en werktuigen op een andere locatie dan het loonbedrijf moet je bodemverontreini ging voorkomen en is het belangrijk dat je even tueel afvalwater beheert. Werk boven een aaneengesloten bodemvoorziening, bijvoorbeeld een asfalt- of betonvloer. Ook een vloer van stel conplaten met gekitte naden kan worden toege past. Een vloeistofdichte vloer in je werkplaats is dus niet verplicht.

• Het reinigen van voertuigen of werktuigen voor agrarische activiteiten Na het gebruik van gewasbeschermingsmidde len moet je werktuigen uitwendig en inwendig reinigen op een aaneengesloten bodemvoorzie ning. Dit hoeft niet als je reinigt op de landbouw grond waar je de gewasbeschermingsmiddelen hebt toegepast of als het reinigen van deze werk tuigen slechts twee keer per jaar voorkomt. Het afvalwater mag niet in het oppervlaktewater te rechtkomen. Je moet dit water opvangen en rei nigen in bijvoorbeeld een biofilter of fytobak. De eis om voertuigen en werktuigen waarmee je geen gewasbeschermingsmiddelen hebt toege past te reinigen op een wasplaats met een vloei stofdichte vloer geldt niet meer. We bevelen een wasplaats wel aan, omdat je bij bijvoorbeeld be drijfsbeëindiging een eindsituatie-bodemonder zoek moet doen. Algemene eisen zijn van toepassing voor een stookinstallatie, bij energiebesparing en wan neer je vloeistoffen, gassen en gevaarlijke stoffen in verpakking opslaat. Ten slotte gelden er inhou delijke eisen voor een groot aantal andere activi teiten, zoals het opslaan van mest en kuilvoer. Deze eisen behandelen we in het volgende num mer van Grondig. VERPLICHTING Bel voor vragen over wijzigingen van specifieke eisen met de Ondernemerslijn. Zodra de Omge vingswet in werking treedt, gelden de eisen en voorwaarden uit het Bal direct. Je bent als onder nemer verplicht om op de hoogte zijn van de voor jou geldende eisen. Tekst: Tom Luttikhold, juridisch adviseur omgevingsrecht ‘JE BENT ALS ONDERNEMER VERPLICHT OM OP DE HOOGTE ZIJN VAN DE VOOR JOU GELDENDE EISEN’

• Het tanken van voer- en werktuigen Bij kleinschalig tanken, dat wil zeggen op jaarbasis minder dan 25.000 liter, hoef je geen vloeistofdichte tankplaats te hebben.

De Omgevingswet heeft gevolgen voor jou als ondernemer. Vanuit het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) kunnen er regels gelden voor één of meer van jouw kernactiviteiten. In dit artikel lichten we specifieke milieubelastende activiteiten toe voor de kernactiviteit ‘agrarisch loonwerkbedrijf’.

GRONDIG 4 2022 63 PERSONEEL - ONDERNEMEN MET CUMELA

MENSEN CENTRAAL ZETTEN

BlijvenininvesterenmensenMAAK JE AANTREKKELIJKBEDRIJF

‘VEEL HEBBENONDERNEMERSMOEITEMETHETVINDENVANGENOEG(JONGE)ENTHOUSIASTEMENSEN’

‘HOE LATEN WE AL OP ONZE WEBSITES ZIEN DAT ONS WERK INTERESSANT EN VEELZIJDIG IS?’

Tekst: Marieke van der Post, manager advies Foto: Cumela Communicatie ‘DOOR INVESTERENTE IN JE MENSEN ZORG JE NAAST MEER RENDEMENT’VOORUITEINDELIJKPLEZIEROOKEENBETER

Voor een bijeenkomst met directeuren en HR-ma nagers maakte ik hierover onlangs een presenta tie. Om ook de visueel ingestelde toehoorders te bedienen, zocht ik naar plaatjes van mensen die werken in de cumelasector. Dat bleek een uitda ging. Zoekopdrachten leverden afbeeldingen van prachtige machines op, maar waar zijn de men sen? Waar is de verbeelding? Hoe laten we al op onze websites zien dat ons werk interessant en veelzijdig is? Tijdens mijn presentatie vroeg ik de aanwezigen of zij naast de machines ook de me dewerkers lieten zien op hun website. Een van de deelnemers deed dat wel: het was zelfs het meest bekeken onderdeel van zijn website. Ooit zag ik een website van een metselbedrijf waar alleen foto’s van medewerkers op stonden. De directeur noemt zich gastheer in de bouw. Zijn mensen staan centraal. Dat is zijn boodschap. En iedereen wil bij hem werken, ondanks de tekor ten die de statistieken laten zien.

DE ZACHTE KANT Op veel manieren kun je laten zien dat jij inves teert in je mensen. Dat kost persoonlijke aan dacht, waardering en misschien extra tijd en geld, maar gelukkige werknemers zijn minder vaak ziek, presteren beter, blijven vaak langer voor je werken en leveren uiteindelijk meer op voor je bedrijf. HR wordt wel eens de zachte kant van het bedrijf genoemd, maar uiteindelijk is er niets zachts aan. Door te investeren in je mensen zorg je naast meer plezier uiteindelijk ook voor een beter rendement. En dat is toch waar je het van moet hebben: harde euro’s.

Als werkgever is het essentieel om te blijven investeren in de mensen die jouw bedrijf vormen. In de huidige markt moet je nieuwe medewerkers met een lampje zoeken. Daarom is het extra belangrijk om te zorgen dat de huidige medewerkers met plezier voor je werken.

Sinds januari van het afgelopen jaar maak ik deel uit van de Cumela-organisatie als manager ad vies. Met twintig adviseurs reizen we door het hele land om cumelabedrijven te ondersteunen bij de bedrijfsvoering. Ook geven we telefonisch advies op maat. Momenteel krijgen we veel vra gen van leden over de verhoging van de brand stofprijzen, naast bedrijfskundige en juridische vragen. Hoewel we onze leden via ons HR-plat form, trainingen en adviestrajecten ook advise ren over instroom en personeelsbeleid worden we minder om raad gevraagd over de investering in menselijk kapitaal. Dat vinden we best vreemd, want iedereen er kent dat het vinden van de juiste mensen én het vasthouden van je personeel vaak best lastig is. Veel ondernemers hebben moeite met het vin den van genoeg (jonge) enthousiaste mensen. Er is genoeg werk, maar de vraag is wie dit werk gaat uitvoeren. Een ander probleem is hoe je je mensen binnenboord houdt en voorkomt dat ze na een tijdje vertrekken.

Spijker je kennis bij met onze gratis e-learnings!*

TIPS

• Gebruik de e-learnings bij de toolboxmeetings, de start van een werk of het begin van bijvoorbeeld de maïsoogst. Zo laat je zien dat er waardevolle en praktische informatie in staat.

• Daag elkaar uit door bijvoorbeeld een quiz, waarbij je elke week een vraag uit de e-learnings stelt op je website of op een vaste plaats in het bedrijf. Elke drie maanden maak je de ‘periode-winnaar’ bekend en die beloon je met een leuke prijs.

VOOR WIE? Iedereen kan iets opsteken van een e-learning. Ook voor een zij-instromer of een medewerker die zich verder wil ontwikkelen of specialiseren, is het materiaal in de kennisbank bij uitstek ge schikt. Je kunt het zelfstandig doornemen of sa men met collega’s. Door een ervaren medewerker te vragen om collega’s te begeleiden bij het ma ken van de e-learnings draag je meteen bedrijfs specifieke kennis over en toon je waardering voor je ervaren medewerkers.

- ONDERWIJS Niet alleen machines

* Geldt alleen voor werknemers die onder de cao Groen, Grond en Infrastructuur vallen. Je bepaalt zelf je leertempo, tijd en locatie Jij kiest met welk onderwerp jij aan de slag gaat Je kunt samen met collega’s een onderwerp bij de kop pakken

GRONDIG 4 202264 ONDERNEMEN MET CUMELA

De voordelen en mogelijkheden: Je hebt altijd actuele kennis digitaal bij de hand

• Organiseer kennisbijeenkomsten waarbij je een bepaald onderwerp bij de kop pakt en je medewerkers laat ondersteunen door een ervaren medewerker die veel van het onderwerp afweet. Wellicht kun je hier ook een stagiair of BBL’er als ‘ondersteuner’ inzetten. Die gebruikt de e-learnings ook op school en heeft actuele kennis.

• Mis je onderwerpen of heb je tips, laat het dan weten aan Marije van Beurden (mvbeurden@cumela.nl) of Dick Klop (dklop@cumela.nl).

In de kennisbank van AgriHolland vind je dertien e-learnings over de meest uiteenlopende onder werpen binnen de sector groen, grond en infra structuur. Het materiaal is ontwikkeld in samenwerking met het bedrijfsleven en het onderwijs. Doel is om kennis en inzicht uit te breiden van je zelf, maar zeker ook van je medewerkers. Hoe ge makkelijk is het om tijdens een toolboxmeeting wat materiaal uit de e-learning erbij te pakken om hier samen met je mensen over te sparren? Ondernemers en medewerkers van bedrijven die de cao Groen, Grond en Infrastructuur toepassen, kunnen sinds kort gratis gebruik maken van e-learnings waarin actuele vakkennis is gebundeld. Er zijn er al dertien beschikbaar. hebben onderhoud nodigAL DERTIENBESCHIKBAARE-LEARNINGS

• Zorg voor een contactpersoon binnen het bedrijf die precies weet hoe je een inlog aanmaakt en die tips kan geven bij het gebruik van de e-learnings. Stel de contactpersoon ook voor tijdens een personeelsbijeenkomst of vrijdagmiddagborrel, zodat iedereen weet waar hij of zij terecht kan met vragen.

Ga voor meer informatie naar ggi.agriholland.nl bemestingBodem,enteelt Houding communicatieen De mestketen Vakkundig, efficiënt en kostenbewust werken Inzet vanbedieningenmachines Materialenkennis Grond en bagger Mestgassen,laatjenietverrassen Onderhoudsportveldenvan Veilig met (land)bouwverkeer regelgevingVeiligheid,enmilieu Bodem cultuurtechniekvoor Techniek onderhouden Niet alleen machines hebben onderhoud nodig. Jij ook!

• Laat je medewerkers elkaar stimuleren. Maak koppeltjes die samen met een e-learning aan de slag gaan.

• Besteed aandacht aan de e-learnings tijdens functioneringsgesprekken. Wil iemand doorgroeien of zie je zelf mogelijkheden voor een medewerker, wijs dan op concrete hoofdstukken in de e-learnings waarmee hij of zij zich kan voorbereiden.

• Laat zien dat je het als leidinggevende belangrijk vindt dat medewerkers hun kennis bijhouden en vraag wat ze van de e-learnings vinden.

Advertentie

Tekst: Marije van beleidsmedewerkerBeurden,onderwijs

Middelgroot Gemotiveerdebedrijfwerknemers TER OVERNAME AANGEBODEN inCumelabedrijfNoordoostNederland Overname van activiteiten mogelijk met of zonder machines en bedrijfsgebouwen. Agrarischloonwerk Grond- Wegen Waterbouw technischeCultuur-werken Contactpunt aan- en verkoop Cumelabedrijven TERAANGEBODENOVERNAME Jouw reactie kun je richten aan: Cumela Advies • bedrijfsovername@cumela.nl DocentZwolle,www.zone.collegeLoonwerkMBOHardenbergenAlmeloSchooljaar2022/20230,6-1,0FTEWil je jouw ervaring overbrengen op een nieuwe generatie? Dan zijn wij op zoek naar jou! GRONDIG 4 2022 65 ONDERNEMEN MET CUMELA Van de volgende dertien onderwerpen is er een e-learning beschikbaar: • Bodem, bemesting en teelt • Houding en communicatie • De mestketen • Techniek en onderhoud • Veilig met (land)bouwverkeer • Vakkundig, efficiënt en kostenbewust werken • Inzet en bediening van machines • Materialenkennis • Veiligheid, regelgeving en milieu • Bodem, water en landschap voor cultuurtechniek • Grond en bagger • Mestgassen • Sport & golf (niet gratis)

ONDERWERPEN ONDERWIJSele en praktische kennis op te doen over heel veel onderwerpen die je tegenkomt in het dagelijkse werk. Denk aan kennis en inzicht over de bodem, het onderhoud van machines, mestgassen, ver keer, rioleringen enzovoort.

POSTER Bij deze editie van Grondig vind je een poster met alle beschikbare e-learnings. Hang deze poster op in de kantine en laat iedereen zien dat het be langrijk is dat je niet alleen de machines goed onderhoudt, maar dat je door het bijhouden van kennis ook jezelf goed onderhoudt. Dat is net als bij machines heel belangrijk; door goed onder houd werk je prettiger en blijf je beter inzetbaar. Met de e-learnings heb je ook nog eens het voor deel dat je geen dikke lesboeken meer nodig hebt en rustig thuis op de bank kunt zitten in plaats van op die harde schoolbanken.Met de e-learnings heb je altijd actuele kennis bij de hand en kun je zelf het leertempo, de leertijd en de leerlocatie bepalen. Daarbij kun je zelf kie zen met welk onderwerp je aan de slag gaat en kun je ook samen met collega’s een onderwerp bij de kop pakken. Heb je nog geen gratis account aangemaakt? Doe dat dan alsnog. Het is de ideale manier om actu

Je kent hem wel, die medewerker die je niet hoeft aan te sturen op het onderhouden en schoonmaken van zijn machine. Dat deze af en toe volledig onder de modder zit, weerhoudt hem er niet van om week in, week uit te zorgen dat zijn machine in nieuwstaat blijft verkeren. In de praktijk is het niet altijd even gemakkelijk om hier mee om te gaan. Soms is er na melijk even geen tijd om te poetsen of moet je die ene keer toch een collega-medewerker met deze machine op pad sturen. Het zal je ongetwijfeld wel eens een discussie hebben opgeleverd.

BEDRIJVIG - COLUMN

Hoe zit dit bij jou als werkgever? Heb je naast passie voor jouw onderneming ook passie voor jouw werk materiaal: jouw medewerkers? Besteed jij voldoende aandacht aan jouw team om dat in topstaat te hou den, poets je wel voldoende? Laat deze gedachte eens op je inwerken en neem die bijvoorbeeld eens mee tijdens de voorbereidingen voor het functione ringsgesprek.

GRONDIG 4 202266 ONDERNEMEN MET CUMELA - ONDERNEMEN MET CUMELA

Ik blijf het inspirerend vinden om zo’n hechte band tussen mens en machine te zien. Het heeft veel weg van een stukje eigenaarschap. De medewerker voelt zich verantwoordelijk voor alles wat er met zijn ma chine gebeurt en neemt die verantwoordelijkheid ook zeer serieus. Hij doet het niet voor een compli ment, maar omdat hij zich eigenaar voelt. Ik denk dat we hier als cumelaondernemers ontzettend trots op mogen zijn. Dat wij als sector beschikken over mede werkers die zoveel passie hebben voor de machine waar zij hun dagelijks werk mee uitvoeren. Deze passie gaat verder dan simpelweg betrokkenheid.

De brandstofkosten stijgen, maar vergeet ook de overige kosten niet door te berekenen. Tobias bedrijvenadviseurBarth Vincent OndernemerslijnTijms, DE EEUWIGE POETSER

De afgelopen weken krijg ik enorm veel vragen over de stijging van de brandstofkosten en het doorbere kenen ervan. In alle gesprekken daarover is mij opge vallen dat bij veel ondernemers de focus vooral ligt op de hoge dieselprijs. Ik wijs de ondernemers die ik spreek er dan altijd op dat de gevolgen van de Oekra ine-crisis verder gaan dan alleen de brandstofkosten. Bijna ongemerkt zijn ook de kosten van vrijwel alle gebruikte hulp- en grondstoffen fors gestegen. Ook onderdelen voor machines, olie en smeermiddelen stijgen bijna continu in prijs. Zeker bij onderdelen zijn oplopende levertijden soms ook nog een pro bleem. Tot slot adviseer ik iedereen om het contract met de energieleverancier in de gaten te houden. Zeker als dit binnenkort afloopt, is de kans groot dat de te betalen bedragen fors omhoog gaan. Kortom, wees voorbereid in deze onzekere tijden en houd overal rekening mee bij het bepalen van je ta rief. Het lijkt een inkoppertje, maar helaas worden veel leden nog regelmatig verrast in deze tijd. Op Cumela.nl hebben we een apart dossier over de Oe kraïne-crisis met handige tips en bijvoorbeeld ook een rekentool. Het volledige dossier is te raadplegen via de nieuwspagina op deze website. Stel je vraag aan de medewerkers van de Cumela Ondernemerslijn via telefoonnummer (033) 247 49 99 of het e-mailadres ondernemerslijn@cumela.nl De volgende bedrijven hebben zich aangemeld als lid van Cumela. Loonbedrijf

“Mooie kraan! Die is nog niet zo oud zeker?” “Nou ja, deze kraan is toch alweer bijna vijf jaar oud, maar de medewerker die erop zit, is er heel zuinig op.”

• Reyrink

| Haghorst • Top Mesthandel BV | Wekerom • Marcel Peeters VOF | Beugen • M. van Vliet Infraservice | Langerak (ZH) • Minne de Vries | Nieuwehorne • Loonbedrijf Van der Tol VOF | Creil • RV Infra BV | Schimmert NIEUWE LEDEN HEB JE OOK EEN VRAAG? VRAAG AAN DE ONDERNEMERSLIJN ‘PASSIE GAAT VERDER DAN BETROKKENHEID’

advertorial

2022

Voor deze beide lastige onkruiden blijft vroeg spuiten (dus op klein onkruid) essentieel. Wel zijn er een paar wijzigingen: • GARDO Gold mocht afgelopen jaren al niet meer worden ingezet op zandgronden en zal na 14 juni 2022 niet meer mogen worden gebruikt. Maar een vroege inzet, voor een goede duurwerking, blijft dus zeker nog mogelijk in 2022.

• Voor CALARIS en CALLISTAR geldt vanaf seizoen 2022 een doseringsverlaging. Beide middelen mogen worden ingezet in een dosering van maximaal 0,75 l/ha per bespuiting, waarbij 2 toepassingen per seizoen mogelijk zijn (dus maximaal 1,5 l/ha). Wel is er - afhankelijk van de dosering - een aanvullende voorwaarde m.b.t. driftbeperking. - Voor een dosering tot 0,5 liter per hectare per bespuiting geldt geen specifieke driftbeperking.

• Vanaf 14 juni 2022 mogen terbuthylazine bevattende producten alleen worden toegepast in een cyclus van 1 op 3 seizoenen. Bij bespuitingen na 14 juni mogen CALARIS en CALLISTAR alleen nog worden ingezet op percelen waar in 2020 of 2021 geen terbuthylazine bevattend middel is ingezet. Als dit wel het geval is, vervang dan in zo’n situatie CALARIS of CALLISTAR door CALLISTO. Maar aangezien verwacht mag worden dat rond 14 juni vrijwel alle reguliere bespuitingen in maïs zullen zijn uitgevoerd, heeft deze nieuwe regel voor komend seizoen eigenlijk nauwelijks tot geen gevolgen voor de praktijk. Meer combineren Tot en met 2021 werd CALARIS vaak in een dosering van rondom de 1 l/ha ingezet. Alleen in gebieden met vruchtwisseling van bijvoorbeeld bieten of groenten was de dosering vaak wat lager en werd Laudis® toegevoegd. Hoe in 2022 om te gaan met de doseringsverlaging van DaarCALARIS?waar CALARIS in 2021 al in een lagere dosering werd ingezet zal weinig tot niets veranderen. Daar waar een hoge dosering CALARIS werd gebruikt, zal de doseringsverlaging moeten worden gecompenseerd. Dit om een goede onkruidbestrijding te blijven behouden. Het compenseren kan komend seizoen makkelijk door het toevoegen van een beetje CALLISTO. Met een combinatie van bijvoorbeeld CALARIS 0,5 l/ha + CALLISTO 0,5 l/ha in de mix behoudt u terbuthylazine als belangrijke werkzame stof en corrigeert u de doseringsverlaging met een beetje extra CALLISTO voor een robuuste (duur)werking. U hoeft dan geen gebruik te maken van 95% doppen. Uiteraard moeten aan deze mix van CALARIS 0,5 l/ha + CALLISTO 0,5 l/ha de gebruikelijke middelen zoals Frontier ® Optima en MILAGRO ® worden toegevoegd. Daarbij uiteraard rekening houdende met onderzaai, want bij vroege onderzaai kunnen Frontier Optima en MILAGRO een reactie op het vanggewas geven. CALARIS en CALLISTO zijn in alle gevallen veilig voor onderzaai. Tip Scan de QR- code en download de folder met de beslisboom in een handig overzicht voor een passend advies in elke situatie, rekening houdend met vanggewassen, grondsoorten en vruchtopvolging. Maïsveld met ooievaarsbek. Op dergelijke percelen is het aan te bevelen om zoveel mogelijk na de oogst het vanggewas te zaaien. Op die manier kunt u makkelijk een goede onkruidbestrijding op deze percelen uitvoeren. Het verschil tussen een late en vroege onkruidbestrijding is duidelijk zichtbaar. Een goede aanpak van onkruiden is pas mogelijk als het vanggewas na de oogst gezaaid wordt. Ieder perceel vraagt om zijn eigen aanpak.

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik het etiket en de productinformatie. ®/™ Registered Trademark of a Syngenta Group Company. Syngenta biedt oplossingen die helpen de bedrijfsvoering verantwoord te optimaliseren: www.syngenta.nl/stewardship. Laudis is een geregistreerd handelsmerk van Bayer Crop Science. Frontier Optima is een geregistreerd handelsmerk van BASF Agricultural Solutions.

Het is nu bijna half mei en de onkruidbestrijding in de maïs staat nu echt te gebeuren. In dit artikel geven we een aantal praktische tips en noemen we voor dit seizoen de grootste aandachtspunten en veranderingen ten opzichte van afgelopen jaar.

onkruidWijzigingenbestrijding

Net als afgelopen jaren zal er op zoveel mogelijk percelen een middel worden ingezet waarin de stof terbuthylazine zit (CALARIS®, CALLISTAR® of GARDO ® Gold). Deze stof bevordert een goede en snelle werking, op bijvoorbeeld ooievaarsbek en gladvingergras.

- Bij een dosering van meer dan 0,5 l/ha per bespuiting moet gebruik gemaakt worden van een DRT95 techniek. Dus praktisch gezegd moet bij bijvoorbeeld 0,75 l/ha gespoten worden met 95% driftreducerende doppen.

Tips en adviezen onkruidbestrijding in maïs.

Groenekan T. 088 625 96 00 | Zwolle T. 088 625 96 70 | www.veldhuizen.nl | info@veldhuizen.nl ‘WIDE SPREAD’ met lage onderhoudskostenMBAROCS8X4WSG-heffende2eas-totaalgewicht43T-laadvermogen22T VELDHUIZEN heeft een onderhoudsarm “Wide Spread” asstel ontwikkeld voor Ombouwvoertuigen.hethogelaadvermogen te combineren met lage onderhoudskosten, veert het asstel op de originele bladveren. De tweede as is heffend en op 1,8 mtr. voor as 3 geplaatst voor een ideale aslast verdeling en ruimte voor steunpoten. Het stuursysteem stuurt tot 40 km/h via een mechanisch ventiel en boven de 40km/h wordt de stuuruitslag begrensd. Onze “Wide Spread” oplossingen zijn leverbaar voor DAF, Iveco, Mercedes en Scania in 3, 4 en 5 assige uitvoering. stand 103/1049 t/m 11tkd.nljuni