Optimaal ontwikkelen Tekst: Mieke Zijlmans Foto’s: Bram Belloni
Ontwikkelingspsycholoog Eveline Crone ontdekte dat hersenen gevoelig zijn voor beloningen. Dat kunnen fysieke beloning-en voor jezelf zijn, zoals het winnen van geld, maar ook sociale, zoals wanneer je iets goeds doet voor een ander. Eveline Crone (1975) doet onderzoek naar
het puberbrein. Haar stelling is dat die notoir lastige puberteit een essentiële fase is in de ontwikkeling van een mens. Ze is hoofd van de L-CID-studie in Leiden.
bijvoorbeeld naar hoe de hersenen reageren op afwijzing of beloning. Maar de uitkomsten daarvan op zichzelf zeggen niet alles, die leggen we daarom naast die van andere methoden. Zo krijgen we een totaalplaatje.’ Wat zijn je belangrijkste bevindingen tot nu toe?
‘We hebben ontdekt dat puberhersenen sterk reageren op beloning. Dat kan bijvoorbeeld leiden tot experimenteren met alcohol en drugs. Maar het kan ook leiden tot sociaal gedrag, omdat bij samenwerken ook een fijn gevoel vrijkomt in je hersenen. Een interessante nieuwe wending in ons
Wat houdt je onderzoek in?
‘Ik onderzoek hoe jongeren zo optimaal mogelijk kunnen opgroeien; hoe hun leefwerelden zoals ouders, school en vrienden op elkaar inwerken. Daarbij letten mijn medewerkers en ik op iemands omgeving en persoonskenmerken. We zijn vooral geïnteresseerd in hoe het kan dat iemand soms gericht is op het welzijn van anderen en op andere momenten op het eigen welzijn. Hoe balanceer je tussen deze belangen? We houden rekening met allerlei invloeden uit de omgeving, zoals de wijk waarin het kind opgroeit, de rol van het gezin en die van vrienden. Deze leefwerelden hebben samen invloed op wie het kind is.’ Hoe onderzoek je dat?
‘Met behulp van hersenonderzoek, vragenlijsten en sinds kort ook met jongeren- en docentenpanels. We combineren expres verschillende onderzoeksmethoden; geen enkele is perfect. Bij het L-CID volgen we vijfhonderd gezinnen met tweelingen een aantal jaar lang. Daarbij onderzoeken we of persoonlijk en positief opvoedadvies aan de ouders een effect heeft op de ontwikkeling van hun kinderen. Met hersenonderzoek kijken we dan 16 | New Scientist | Special CID
Eveline Crone
onderzoek, is dat je gedragspatronen kunt onderbrengen in profielen, combinaties van gedragskenmerken. Denk bijvoorbeeld aan mensen die enerzijds empathisch zijn, maar anderzijds goed voor zichzelf opkomen. Er is trouwens niet per se één optimaal profiel. Al die mensen, die onder al die verschillende profielen vallen, zijn met elkaar nodig om te komen tot een goede samenleving.’ Wat wil je idealiter bereiken?
‘Ik wil uitvinden wat jongeren nodig hebben om in de complexiteit van de huidige maatschappij hun eigen talenten te kunnen ontdekken en hun weg te vinden. Het
