‘De wetenschap die wij bedrijven is niet zwart-wit’ Wat houdt jullie onderzoek precies in?
Irene: ‘Wij bestuderen hoe genen een rol
CV
Irene Pappa (1985) studeerde biologie en geneeskunde in Athene. In 2011 kwam ze naar Rotterdam voor een promotietraject bij Generation R en een specialisatie in psychiatrie. Nu werkt ze drie dagen per week als kinderpsychiater en twee dagen als postdoc onderzoeker bij L-CID in Leiden. In haar vrije tijd speelt Irene basketbal en ondersteunt ze ongedocumenteerde migranten.
Tekst: Peter de Jong Foto’s: Bob Bronshoff
V
oor wie het nog niet wist: de onderzoekswereld is internationaal. Zo ook het CID. Het bracht promovenda Jana Runze uit Duitsland en postdoc Irene Pappa uit Griekenland bij elkaar; samen doen zij onderzoek naar de invloed van genen op menselijk gedrag. Ze praten er enthousiast over – in vloeiend Nederlands. 32 | New Scientist | Special CID
spelen bij hoe ouders en kinderen met elkaar omgaan. Dat kan op veel manieren. Op basis van een groot aantal genen hebben we bijvoorbeeld drie genetische scores berekend voor ouders: voor IQ, inkomen en opleiding. Stel dat een moeder een hoge genetische score heeft voor IQ, dan zegt dit dat zij beschikt over een combinatie van genen die kenmerkend is voor mensen met een hoog IQ – al betekent dat niet automatisch dat ze ook daadwerkelijk intelligent is. We zagen dat hoe hoger ouders scoorden op IQ, inkomen en opleiding, hoe beter ze de signalen van het kind herkennen en daar vervolgens adequaat op reageren.’ Jana: ‘Daarnaast hebben we gekeken of
zo’n verband ook andersom bestond. Dus of diezelfde genetische scores, maar dan bij de kinderen, een verband lieten zien met het adequaat reageren van hun moeder. Dat was inderdaad zo. Het kan dus zo zijn dat de genen van het kind het gedrag van de ouders beïnvloeden, in plaats van alleen andersom.’ Betekent dat als zowel kind als moeder een hoge genetische score heeft op die drie aspecten, het kind later per definitie succesvoller zal zijn?
Irene: ‘Nee, dat niet. Wij kwantificeren
de gemiddelde invloed van erfelijkheid op bepaald gedrag, en doen dat in een grote groep mensen. We hebben het altijd over statistische kansen. Hoe
iemand zich uiteindelijk ontwikkelt, is en blijft een ingewikkeld samenspel van erfelijkheid en omgeving.’ Jana: ‘Kijk naar schoolprestaties van kin-
deren. Kinderen die makkelijk leren kunnen die eigenschap van hun ouders hebben geërfd. Maar als er thuis niet wordt
