Oogsttijd in de fysica? We leven in een unieke tijd. De vondst van het higgsdeeltje en de eerste meting van zwaartekrachtsgolven vormden het slotstuk van jarenlange zoektochten. Is het oogsttijd in de moderne fysica?
64 | New Scientist | december 2016
Door George van Hal
D
onderdag 5 juli 2012. The New York Times kopt bovenaan haar voorpagina: ‘Natuurkundigen ontdekken moeilijk te vinden deeltje dat de sleutel kan vormen tot het universum’. Wie die middag NRC Handelsblad van de mat pakt, treft daar de tekst ‘Higgsdeeltje ‘vrijwel zeker’ ontdekt’. Een dag eerder bezweken de webservers van deeltjesfysica-instituut Cern onder de interesse van hordes mensen die live een persconferentie vol natuurkundig vakjargon probeerden mee te maken. En het NOS Journaal, RTL Nieuws en Hart van Nederland stonden die
avond stil bij een ingewikkeld stuk fundamentele natuurkunde. 4 juli 2012 was de dag waarop de wereld voor het eerst kennisnam van de unieke vondst van het higgsdeeltje, het sluitstuk van het standaardmodel van de deeltjesfysica. Dat model vangt alle deeltjes en hun onderlinge interacties in één wiskundige beschrijving en is, om het plat te zeggen, ‘nogal een ding’ in natuurkundeland. Het betrof een doorbraak waarvan de ware aard zich niet gemakkelijk in één zin laat samenvatten. De vondst van het deeltje vormde de experimentele bevestiging van het conceptueel lastige higgsmechanisme dat al in de jaren zestig werd beschreven door François Englert, Robert
