GEERT DACHT
Geert Moerman @Geert_D8i Twee biografieën na elkaar gelezen. Leopold II kreeg alvast stevig parlementair weerwerk in het jonge België, wat van Napoleon in het Frankrijk na de revolutie niet kan gezegd worden
VOLG GEERT MOERMAN OP TWITTER
@Geert_D8 Reageer op geert.moerman@voka.be
Eigenzinnige persoonlijkheden tekenen de geschiedenis Een voordeel van deze crisis is dat ik er eindelijk toe kom om boeken te lezen. Elke avond thuis en in het weekend geen bijeenkomsten met vrienden of familie, dat betekent plots een zee van tijd. En boeken vind ik toch beklijvender dan een film of documentaire op tv, alhoewel ik toch de geschiedenis (her)ontdekt heb met Netflix-reeksen als World War II in colour, the last Czars, Trotsky, Hitler’s circle of Evil,... en ook het onderhoudende The Crown. De rode draad in wat ik boeiend vind: non-fictie in verhaalstijl, alsof je erbij bent. Dikke boeken, dat lukt nu dus. En het genre historische roman dat leest als een pageturner maakt opgeld. Schrijvers als Johan Op de Beeck en Bart Van Loo zijn daar in ons taalgebied de vaandeldragers van. Zo las ik van Op de Beeck zijn boek over Leopold II en van Van Loo zijn boek Napoleon, de schaduw van de revolutie. Even kijken wat ik daarvan opstak, chronologisch geordend. Ik had nooit de relatie begrepen tussen de Franse Revolutie en Napoleon, zeker niet omdat deze zich tot keizer kroonde en nog een overtreffende trap installeerde van de monarchie, die de revolutie juist bestreden had. Napoleon werd geboren in 1769, 20 jaar voor de revolutie. Als Corsicaan kwam hij naar het Franse vasteland in de vroege jaren na de revolutie en klom hij razendsnel op in het Franse leger. Tien jaar later deed hij een staatsgreep met het leger waarvan hij opperbevelhebber was, in 1804 kroonde hij zichzelf tot keizer.
66
De beschrijving van de Franse Revolutie in het boek is angstaanjagend. Het bloed vloeide rijkelijk, de diverse strekkingen van burgers die de adel en de clerus hadden verjaagd, moordden elkaar uit. De guillotine werd uitgevonden en duizenden politici en burgers stierven publiek op het schavot tot vermaak van de menigte. Daarna werden hun hoofden op een spies door Parijs rondgedragen. Verbijsterend dit te moeten lezen over een revolutie die we allen toch als de start van de Europese moderne beschaving beschouwen, met zijn vrijheid, gelijkheid en broederschap. Napoleon bracht stabiliteit na tien jaar moord en plundering en slaagde er toch op een bepaalde manier in de idealen van de Franse revolutie te belichamen. Ondanks 3,5 miljoen Franse doden op de ontelbare slagvelden in de zestien jaar van zijn bewind, bleef het volk hem op handen dragen. Misschien omdat hij een keizer-soldaat was, steeds mee op het slagveld, doorheen gans Europa. En toch zorgde hij intussen voor een aantal belangrijke hervormingen zoals de code civil, de basis van ons recht. Waarom Napoleon zo nodig gans Europa moest veroveren blijft mij een raadsel. Italië, Spanje, Pruisen, Oostenrijk, Polen, Rusland, zelfs Egypte, ... rusteloos opende hij het ene front na het andere en zette telkens tienduizenden mensenlevens op het spel. Was dit een tactiek om de aandacht af te leiden van de binnenlandse problemen of een hoger geloof dat de waarden van de Franse
