Łukasz Pacholski, Adam M. Maciejewski str

Pierwszy P-8A Poseidon dla Norwegii. Fot. Boeing. Prezentacja norweskiego Poseidona

9 lipca Boeing opublikował pierwsze zdjęcia samolotu patrolowego bazowania lądowego P-8A Poseidon w barwach Sił Królestwa Powietrznych Norwegii. Norwegia zamówiła pięć maszyn tego typu w celu zastąpienia samolotów Lockheed Martin P-3C/N Orion i Dassault Falcon 20ECM. Jeszcze w tym roku Poseidon wykona pierwszy lot, a potem rozpocznie się montaż jego wyposażenia specjalistycznego. Prezentacja była okazją do upublicznienia nazw własnych całej piątki: Vingtor, Viking, Ulabrand, Hugin i Munin. Wszystkie pochodzą z mitologii skandynawskiej i były już używane w norweskim lotnictwie morskim (m.in. część nazw nosiły łodzie latające PBY-5 Catalina z czasów II wojny światowej).

Norwegia jest jednym z ośmiu państw, które dotąd zamówiły Poseidony. Umowa w ramach programu FMS z rządem Stanów Zjednoczonych została podpisana w marcu 2017 r., a kontrakt na produkcję maszyn dla Norwegów został zawarty pomiędzy Departamentem Obrony Stanów Zjednoczonych i Boeingiem w styczniu 2019 r. (ŁP)

Leonardo w pakistańskim programie Sea Sultan

9 lipca pakistańskie media poinformowały o podpisaniu kontraktu z Leonardo dotyczącego realizacji pierwszej fazy programu Sea Sultan – wdrożenia do eksploatacji trzech samolotów patrolowych bazowania lądowego na platformie Embraer Lineage 1000 (wersja odrzutowej maszyny pasażerskiej Embraer EMB-190). Zgodnie z nieoficjalnymi informacjami umowa ma wartość ok.190 mln USD i zakłada przebudowę pierwszego (już eksploatowanego w Pakistanie) samolotu Lineage 1000 oraz dwóch kolejnych, które mają być kupione w ramach bazowej umowy. Konstruktorzy Leonardo mają przygotować projekt zabudowy wyposażenia specjalistycznego, przeprowadzą przebudowę maszyn i dokonają pełnej integracji. Najprawdopodobniej umowa obejmuje także opcje rozszerzające wartość i liczbę zestawów – docelowe zapotrzebowanie lotnictwa wojskowego Pakistanu na samoloty Sea Sultan to 10 maszyn. Cały projekt może przekroczyć wartość 530 mln USD. Cała flota ma zastąpić Lockheed Martin P-3C Orion. Oferta Leonardo pokonała propozycje Rheinland Air Services i Turkish Aerospace Industries.

Poza podpisaniem kontraktu z Leonardo, Ministerstwo Obrony Islamskiej Republiki Pakistanu podpisało oddzielną umowę z firmą Paramount Group z Republiki Południowej Afryki w sprawie realizacji usług serwisowych i naprawczych samolotów Lineage 1000 w konfiguracji bazowej.

Pakistański resort obrony wybrał brazylijskie maszyny w październiku 2020 r. Był to wynik programu LRMPA (Long-Range Maritime Patrol Aircraft) z 2018 r. Nowa platforma miała być wielozadaniowa i oprócz zwalczania okrętów podwodnych i nawodnych pełnić zadania rozpoznawcze (ISR, ELINT), ratownicze (SAR) oraz walki radioelektronicznej (ESM) w ograniczonym zakresie. (ŁP)

Przyspieszenie programu S-70 Ochotnik

19 lipca rosyjska agencja informacyjna RIA Nowosti podała, że Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej poleciło przyspieszyć realizację programu ciężkiego odrzutowego uzbrojonego bezzałogowca w układzie latającego skrzydła Suchoj S-70, rozwijanego w ramach pracy pk. Ochotnik. Informację taką przekazał Siergiej Smirnow, zasiadający w kolegium Rady Wojskowo-Przemysłowej Federacji Rosyjskiej (organ podporządkowany rządowi Rosji, przewodniczącym rady jest wicepremier Jurij Borisow). Smirnow nie podał, jakiego przyspieszenia tempa prac nad S-70 oczekuje resort obrony. Obecnie trwa analiza, co jest możliwe w tej kwestii. Dotychczasowy harmonogram zakładał rozpoczęcie dostaw seryjnych S-70 w 2024 r., co może też oznaczać przekazanie pierwszego pod koniec roku. Prototypowego S-70 oblatano 3 sierpnia 2019 r. Obecnie Nowosibirskij awiacyonnyj zawod im. W. P. Czkałowa (NAPO) montuje kolejne trzy S-70, które mają posłużyć do dokończenia badań w locie, które dotąd zaplanowano na lata 2021–2023. Drugi prototyp ma mieć zmiany konstrukcyjne wynikające z badań pierwszego S-70. (AMM)

Pierwsze MH-60R Seahawk dostarczone Indiom

16 lipca w bazie lotnictwa morskiego Stanów Zjednoczonych North Island w pobliżu San Diego w Kalifornii odbyła się uroczystość formalnego przekazania Indyjskiej Marynarce Wojennej pierwszych dwóch wielozadaniowych śmigłowców pokładowych Lockheed Martin MH-60R Seahawk. W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele władz obydwu państw. Lockheed Martin podpisał kontrakt na produkcję 24 śmigłowców MH-60R Seahawk dla Indii w maju 2020 r., a prezentacja pierwszego z nich odbyła się już w grudniu. Było to możliwe dlatego, że Amerykanie przekazali Indiom trzy własne egzemplarze znajdujące się na linii montażowej. Szkolenie personelu indyjskiego w Stanach Zjednoczonych rozpoczęło się w czerwcu br.

Indyjskie lotnictwo morskie dzięki MH-60R zastąpi eksploatowane od lat 80. brytyjskie wiropłaty Westland Sea King Mk 42B. Dostawy mają zostać zakończone do września 2024 r. Nie jest wykluczone, że nie będą to jedyne Seahawki w Indiach, gdyż docelowe zapotrzebowanie wynosi ponad 100 wielozadaniowych śmigłowców pokładowych. (ŁP)

Dassault Aviation przekazał Grecji pierwszy samolot Rafale

21 lipca w zakładach Dassault Aviation w Istres odbyła się uroczystość przekazania Ministerstwu Obrony Narodowej Republiki Greckiej pierwszego egzemplarza wielozadaniowego samolotu bojowego Dassault Rafale F3-O4T. W uroczystości wziął udział m.in. minister obrony narodowej Grecji Nikos Panagiotopoulos. Umowa na zakup 18 maszyn za 2,5 mld EUR została podpisana 25 stycznia br., a pierwszy egzemplarz w barwach nowego użytkownika, pochodzący z zasobów Armée de l’air, został ponownie oblatany w Istres w maju. Jest to maszyna dwumiejscowa, która nosi wojskową rejestrację 401. Pierwsza partia Rafale –– licząca sześć sztuk, ma być dostarczana w tempie jednej miesięcznie – na razie pozostanie we Francji do czasu zakończenia szkolenia pierwszej grupy greckich pilotów i techników. W grudniu mają zostać przebazowane do Tanagra. Wraz z samolotami dostawy obejmą także uzbrojenie, m.in. pociski „powietrze–powietrze” MBDA Meteor, manewrujące MBDA SCALP-EG i przeciwokrętowe MBDA Exocet.

Grecja jest pierwszym eksportowym użytkownikiem samolotów Dassault Rafale wśród państw NATO. Wkrótce dołączy do niej Chorwacja, której władze wybrały ofertę francuską w przetargu na 12 wielozadaniowych maszyn bojowych. (ŁP)

Dassault Aviation dostarczył Grecji pierwszego Rafale. Fot. Dassault Aviation.

Brytyjczycy zamawiają kolejne Protectory

22 lipca Ministerstwo Obrony Wielkiej Brytanii ogłosiło podpisanie umowy z amerykańską firmą General Atomics Aeronautical Systems dotyczącej zakupu dla Królewskich Sił Powietrznych drugiej transzy bezzałogowych bojowych systemów powietrznych z aparatami GA-ASI MQ-9B Protector. Lipcowa umowa ma wartość 195 mln GBP i obejmuje dostawę 13 maszyn. Dołączą do trzech, które zostały zamówione w lipcu 2020 r. (wówczas Londyn zapłacił 65 mln GBP). Obecnie w Stanach Zjednoczonych prowadzone są próby dwóch pierwszych, które mają zostać dostarczone w 2023 r. Według planów pierwsza partia będzie wdrożona do eksploatacji od połowy 2024 r. Początkowo mają uzupełniać obecnie używane MQ-9A Reaper, a później je zastąpią. Poza samolotami kontrakt obejmuje także cztery dodatkowe naziemne stacje kierowania (łącznie zamówiono siedem), a także pakiet części zamiennych i sprzętu naziemnej obsługi technicznej.

System Protector RG Mk 1 jest rozwijany przez amerykańskiego producenta od 2015 r., kiedy władze Wielkiej Brytanii ogłosiły zamiar zakupu BSP klasy MALE. W stosunku do bazowego MQ-9B SkyGuardian wersja brytyjska charakteryzuje się rozbudowanym układem przeciwoblodzeniowym i zabezpieczeniem przed oddziaływaniem wyładowań atmosferycznych. Dodatkowo maszyny zostaną zintegrowane z systemami uzbrojenia lokalnej produkcji – pociskami kierowanymi MBDA Brimstone i bombami Raytheon UK Paveway IV. Obok zadań uderzeniowych mają pełnić rolę wsparcia w operacjach poszukiwawczo-ratowniczych i humanitarnych – długotrwałość lotu ma wynosić ok. 40 godzin. (ŁP)

Pentagon zamówił kolejne spadochrony do F-35A dla Norwegii i Polski. Fot. Siły Powietrzne Królestwa Norwegii. Kolejne środki na produkcję polskich F-35

26 lipca Departament Obrony Stanów Zjednoczonych poinformował o podpisaniu umowy z korporacją Lockheed Martin dotyczącej zamówienia wyposażenia dodatkowego do samolotów F-35A Lightning II przeznaczonych dla użytkowników eksportowych. Najprawdopodobniej chodzi o Norwegię i Polskę. W ramach lipcowej umowy, wartej 62,2 mln USD, producent dostarczy 190 spadochronów hamujących dobieg wraz z 56 zasobnikami kadłubowymi. Całość dostaw ma zostać zrealizowana do września 2025 r. W momencie podpisania przelano pierwszą partię środków w kwocie 31 mln USD. Jak wskazuje komunikat, odbiorcami powyższego wyposażenia dodatkowego są państwa kupujące F-35A w ramach procedury Foreign Military Sales, w tym zagraniczny udziałowiec programu. Do tego opisu pasują dwaj kontrahenci – Norwegia i Polska. Pierwsze państwo jest uczestnikiem poziomu III programu F-35. To właśnie lotnictwo Norwegii jest pierwszym użytkownikiem modułów ze spadochronem skracającym dobieg do F-35A. Ma to związek z warunkami naturalnymi (m.in. możliwość oblodzenia pasów startowych). W przypadku Polski także zdecydowano się na opcję dodatkową w postaci zasobników ze spadochronami hamującymi (są one modułowe i można je zdemontować w każdej chwili).

Zestaw obejmujący spadochron hamujący jest także rozważany do instalacji na części amerykańskich F-35A, szczególnie tych, które mają stacjonować na Alasce. Według deklaracji producenta, jego montaż nie zwiększa skutecznej powierzchni odbicia radiolokacyjnego. W opinii pilotów F-35A zachowuje się stabilniej z wyrzuconym spadochronem niż F-16, co ma związek z szerszym rozstawem kół podwozia głównego i wyższą masą. System został specjalnie opracowany w związku z wymaganiami Królewskich Norweskich Sił Powietrznych. (ŁP)

Rakietowy kontrakt Raytheona

Zgoda na sprzedaż CH-53K Izraelowi

28 lipca Departament Obrony Stanów Zjednoczonych poinformował o podpisaniu umowy z korporacją Raytheon Technologies związanej z zamówieniem 35. partii seryjnej kierowanych pocisków „powietrze–powietrze” AIM-120 AMRAAM. Umowa ma wartość 483 mln USD i obejmuje dostawę nieujawnionej liczby pocisków bojowych, a także partii AIM-120 do prób, części zamiennych i innych usług wsparcia eksploatacji. Zlecenie ma zostać zrealizowane do końca maja 2024 r., a w momencie podpisania uruchomiono jego pełne finansowanie. Ze względu na wymagania klientów odbiorców zagranicznych, Departament Obrony ani producent nie ujawnili szczegółów dotyczących liczby pocisków i ich odbiorców. Wiadomo, że AMRAAM-y trafią do: Kanady, Republiki Korei, Niderlandów, Kataru i Węgier. Łącznie odbiorcy za pośrednictwem FMS zapłacą 137,5 mln USD. (ŁP)

30 lipca amerykański Departament Stanu poinformował o wydaniu zgody na sprzedaż Izraelowi ciężkich śmigłowców transportowych Lockheed Martin CH-53K King Stallion. Wiropłaty tego typu zostały wybrane przez rząd Izraela do zastąpienia ok. 20 śmigłowców CH-53 Jasur. Oficjalnie Izrael wskazał ofertę Lockheed Martina 25 lutego 2021 r. Wówczas nie poinformowano jednak o szczegółach. Lipcowa zgoda Departamentu Stanu rzuca nieco światła na cały program. Izrael chce zakupić do 18 CH-53K wraz z 60 silnikami T408-GE-400 (w tym sześć zapasowych), 36 zestawami nawigacji EGI/GPS z modułem SAASM, a także nieokreśloną liczbą 12,7 mm wkm GAU-21, zestawami części zamiennych, naziemnym sprzętem obsługi i usługami wsparcia szkolno-logistycznego. Całość wyceniono maksymalnie na 3,4 mld USD.

Dla Lockheed Martina to pierwszy kontrakt eksportowy na CH-53K, który poza tym budzi zainteresowanie m.in. Republiki Federalnej Niemiec i Japonii. W przypadku Izraela zakup najprawdopodobniej będzie realizowany poprzez program pomocy wojskowej Foreign Military Financing. Rocznie rząd Stanów Zjednoczonych przekazuje Izraelowi ponad 3 mld USD na zakupy sprzętu i usług wojskowych. (ŁP)

Turkmenistan prezentuje nowy sprzęt lotniczy

1 sierpnia prezydent Turkmenistanu Gurbanguly Berdimuhamedow złożył wizytę w jednej z baz lotniczych, gdzie zapoznał się z nowymi samolotami kupionymi niedawno we Włoszech i w Brazylii. W czasie prezentacji prezydent zapoznał się z lekkim samolotem transportowym Leonardo C-27J Spartan, turbośmigłowym samolotem szkolno-bojowym Embraer EMB-314 Super Tucano i odrzutowymi maszynami szkolno-bojowymi Leonardo M-346 Master. Berdimuhamedow wykonał też lot w drugiej kabinie M-346 oznaczonego „01”, któremu towarzyszył drugi Master o numerze „02”. Samoloty nadal nosiły cywilne rejestracje włoskie (CSX55263 i CSX 55264). Według rosyjskich mediów para Masterów przeleciała do Turkmenistanu 1 sierpnia. W przypadku C-27J pierwszy egzemplarz został dostarczony przez Leonardo w czerwcu br., a drugi 1 sierpnia. Pierwsza para Super Tucano trafiła do odbiorcy w czerwcu (wg części źródeł kontrakt obejmuje sześć egzemplarzy). Oczywiście najciekawszym elementem pokazu były dwa M-346. Według dostępnych informacji Turkmenistan zamówił sześć samolotów tego typu, cztery w wersji M-346FA i dwa M-346DR/FT. Jest to pierwszy użytkownik maszyn tego typu z państw byłego ZSRS. Jednocześnie jest to pierwszy odbiorca wersji bojowej FA. (ŁP)

1sierpnia Turkmenistan zaprezentował pierwsze zdjęcia samolotów Leonardo M-346 Master. Fot. Państwowa Agencja Informacyjna Turkmenistanu TDH.