Marcin Chała, Tomasz Grotnik, Andrzej Nitka, Łukasz Pacholski str

Historyczny kontrakt tkMS Ostatni okręt podwodny dla Egiptu

7 lipca w siedzibie thyssenkrupp Marine Systems w Kilonii podpisano kontrakt pomiędzy niemieckim holdingiem stoczniowym oraz agencjami zamówień wojskowych Norwegii –– Forsvarsmateriell (Agencja sprzętu obronnego) i Republiki Federalnej Niemiec – Bundesamt für Ausrüstung, Informationstechnik und Nutzung der Bundeswehr (BAAINBw, Federalne Biuro ds. Wyposażenia, Technologii Informacyjnych i Wsparcia Federalnych Sił Zbrojnych), dotyczący zamówienia sześciu okrętów podwodnych typu 212CD. Umowa ma wartość ok. 5,5 mld EUR i jest największą w historii tkMS. Dwie jednostki trafią pod bandery Deutsche Marine, a cztery Sjøforsvaret. Budowa pierwszego okrętu (dla Norwegii) rozpocznie się w 2023 r., zaś dostawa w 2029 r. Niemiecka para ma zostać dostarczona w 2032 i 2034 r. Partnerem tkMS jest norweski Konsberg Defence & Aerospace. Przygotowując się do realizacji umowy już w 2019 r. tkMS rozpoczął projekt inwestycji w infrastrukturę o wartości 250 mln EUR.

Niemiecko-norweska współpra-ca związana z programem 212CD została zapoczątkowana 30 lipca 2017 r. Wówczas podpisano bilateralną umowę otwierającą drogę do wspólnego zakupu nowych okrętów. W ślad za deklaracją rządową porozumienie zawarły resorty obrony obydwu państw.

W przypadku Norwegii cztery U-Booty 212CD pozwolą na zastąpienie sześciu obecnie eksploatowanych okrętów typu Ula (niemiecki typ 210), które wprowadzono do służby w latach 1989–1990. Z kolei w Niemczech dołączą do sześciu przedstawicieli typu 212A (w służbie od 2005–2016). Będą wyposażone w: nowe sensory, unowocześniony system AIP znany z poprzedników, baterie litowo-jonowe i nowy system zarządzania walką Orcca. Jest on opracowywany wspólnie przez Atlas Elektronik (spółkę zależną tkMS) i Kongsberg Defense & Aerospace, które w tym celu w październiku 2017 r. utworzyły joint venture kta Naval Systems. (ŁP) 8 lipca w Kilonii odbyła się uroczystość przekazania okrętu podwodnego S44 Marynarce Wojennej Arabskiej Republiki Egiptu. Zbudowała go stocznia holdingu thyssenkrupp Marine Systems (tkMS) w Kilonii. Umowę na dostawę pierwszej pary jednostek typu 209EG (209/1400mod) Ministerstwo Obrony Egiptu i tkMS zawarły w 2011 r. Natomiast w 2015 r. Kair zdecydował o uruchomieniu opcji kontraktowej, na mocy której kilońska stocznia zbudowała kolejne dwa okręty. Pierwszy z nich – S41 – zamawiający otrzymał w grudniu 2016 r., zaś drugi – S42 – w sierpniu następnego. S43, trzeci z serii, a jednocześnie pierwszy z opcji kontraktowej, podniósł banderę Egiptu w kwietniu 2020 r. Wodowanie S44 odbyło się 29 września 2020 r. Obecna uroczystość w zasadzie zamyka całą umowę. Konwencjonalne okręty podwodne typu 209EG, będące kolejną wersją rozwojową przeboju eksportowego HDW, wypierają na powierzchni 1450 t, w zanurzeniu 1600 t, mają długość 62 m, szerokość 6,2 m i 30-osobowe załogi. Zasadniczym uzbrojeniem jest osiem 533,4 mm wyrzutni torped, z których można wystrzeliwać ciężkie torpedy uniwersalne z napędem elektrycznym Atlas Elektronik SeaHake Mod 4 i kierowane pociski przeciwokrętowe Boeing UGM-84L Harpoon Block II. (TG)

tkMS zbuduje sześć okrętów podwodnych 212CD. Fot. tkMS.

NSM dla Niemiec i Norwegii Nowe rosyjskie jednostki specjalne na Bałtyku

8 lipca niemieckie i norweskie instytucje zakupów uzbrojenia – odpowiednio BAAINBw i Forsvarsmateriell – – zawarły umowy na zakup pocisków przeciwokrętowych NSM Block 1A dla sił morskich swoich państw.

W ramach umowy o kooperacji w zakresie współpracy przemysłowej, zamówiono przeciwokrętowe systemy rakietowe Naval Strike Missile (NSM) Block 1A, zawierając umowy z ich norweskim producentem, spółką Kongsberg Defence & Aerospace AS. Współpracę Republiki Federalnej Niemiec i Królestwa Norwegii w tym zakresie organizuje wspólne biuro programowe w Bergen. Oprócz samych pocisków, zamówienie dotyczy towarzyszących systemów startowych i wszystkich akcesoriów wymaganych do działania. System uzbrojenia powinien być gotowy do użycia na pierwszych niemieckich fregatach od połowy lat 20.

System przeciwokrętowy NSM Block 1A stanowi rozwinięcie znanych w Polsce pocisków NSM, stanowiących uzbrojenie Morskiej Jednostki Rakietowej. Jest zoptymalizowany do precyzyjnych ataków na cele morskie w pobliżu wybrzeża i ważne nieruchome lądowe, w tym silnie bronione.

NSM będzie nowością dla Deutsche Marine, która obecnie eksploatuje ciężkie pociski przeciwokrętowe Saab/Diehl Defence RBS15 Mk3. Ponadto w użyciu ma jeszcze stare pociski przeciwokrętowe Boeing RGM-84 Harpoon. NSM-y zastąpią te ostatnie na fregatach typów 124 i 125, a w przyszłości trafią na planowane do budowy jednostki typu 126. (TG) 15 lipca Flota Bałtycka FR wzbogaciła się o dwie nowe jednostki specjalnego przeznaczenia. Podniesiono wówczas bandery na dwóch kutrach desantowo-szturmowych proj. 02510, znanych też jako BK-16 (Bystrochodnyj Katier 16 m). Otrzymały one numery burtowe 793 i 796. Na miejsce uroczystości nie wybrano Bałtyckiej Bazy Morskiej w Bałtyjsku, lecz położoną ok. 12 km na północny wschód od niej niewielką przystań w Primorsku. Jest ona częścią ośrodka szkoleniowego wojsk specjalnych i poza trzema szybkimi kutrami BK-16 stacjonują tam także, wprowadzone do służby w 2013 r., dwa kutry pościgowo-przeciwdywersyjne proj. 12150A Mangust. Nowe kutry dołączyły do znajdującej się w linii od 24 listopada 2020 r. bliźniaczej jednostki o numerze burtowym 790. Projekt kutrów BK-16 opracowany został przez specjalistów z moskiewskiej firmy OOO Jewrojachting przy współpracy inżynierów z firmy Si Tech z Niżnego Nowogrodu. Buduje je stocznia rzeczna w Rybińsku w obwodzie jarosławskim, należąca do AO Koncern Kałasznikow. BK-16 to kopie kutrów Stridsbåt 90H ze szwedzkiej stoczni Dockstavarvet, która produkuje je od początku lat 90.

Natomiast 23 lipca w stoczni AO Zielenodolskij zawod im. A. M. Gorkowo z Zielonodolska nad Wołgą (Tatarstan) odbył się chrzest 11. i 12. kutra przeciwdywersyjnego proj. 21980 Graczonok zbudowanego w tym zakładzie dla WMF FR. Ich stępki położono 9 sierpnia 2020 r. Obydwa kutry mają wejść do służby we Flocie Bałtyckiej. Łączna liczba okrętów tego typu w służbie i w budowie wzrosła do 28. Obecnie w rosyjskiej flocie operuje 20 kutrów tego typu: jeden we Flocie Bałtyckiej, po sześć w Czarnomorskiej i Oceanu Spokojnego, cztery w Północnej oraz trzy w Flotylli Kaspijskiej. Ponadto w Rosgwardii służą cztery Graczonoki. Projekt kutrów opracowało biuro konstrukcyjne Wympieł z Niżnego Nowogrodu. Są one przeznaczone do ochrony punktów bazowania WMF FR przed aktami terrorystycznymi i dywersją podwodną. Natomiast jednostki Rosgwardii wykorzystywane są głównie do ochrony nowo powstałych mostów nad Cieśniną Kerczeńską. (MCh/AN)

Jeden z bałtyckich kutrów typu BK-16, należących do jednostki rozpoznawczej nurków bojowych WMF. Fot. Curious/ /balancer.ru

tkMS zakończył program Saar 6

27 lipca w Kilonii holding thyssenkrupp Marine Systems przekazał zamawiającemu korwety Acmaut i Nicachon, trzecią i czwartą jednostkę typu Saar 6, zbudowane w Republice Federalnej Niemiec. Odbiór drugiej pary jednostek oznacza zakończenie fazy produkcyjnej programu w Niemczech, zrealizowanego przez konsorcjum spółek stoczniowych thyssenkrupp Marine Systems (lider) i German Naval Yards Kiel. Cała czwórka korwet typu Saar 6 jest już w rękach Korpusu Morskiego Sił Obronnych Izraela. Acmaut opuścił Kilonię 29 lipca. Drugi okręt pozostaje w stoczni.

Od podpisania umowy pomiędzy konsorcjum a rządem izraelskim w maju 2015 r. minęło sześć lat, które wystarczyły na zaprojektowanie i sprawną budowę czterech korwet, mimo trwającej pandemii. Cięcie blach do budowy prototypowej Magen miało miejsce 7 lutego 2018 r. i po 15 miesiącach ją zwodowano. Pierwszy okręt serii przekazano stronie izraelskiej 11 listopada 2020 r. Drugą jednostkę – Oz – konsorcjum zdało w maju tego roku.

W przypadku korwet typu Saar 6 strona niemiecka zbudowała platformy okrętów, zaś ich wyposażanie w system walki odbywa się w Izraelu, w stoczni Israel Shipyards w Hajfie na mocy odrębnej umowy. Dopiero tam okręty zostaną w pełni uzbrojone i otrzymają elektronikę „bojową”. Znaczna część elementów systemu walki zarówno sensorów, jak i efektorów, jest produkcji lokalnej, stąd decyzja o doposażaniu korwet w Izraelu. Po skompletowaniu wyposażenia jednostek typu Saar 6 nastąpią testy uzbrojenia, zaś przekazanie prototypowej Magen Korpusowi Morskiemu Sił Obronnych Izraela do eksploatacji liniowej spodziewane jest w drugiej połowie tego roku.

Tymczasem 5 lipca spółka Israel Aerospace Industries poinformowała o postępach prac przy integracji systemu walki na Magen. IAI wraz z Administracją Rozwoju Uzbrojenia i Infrastruktury Technicznej (część Ministerstwa Obrony Państwa Izrael) oraz Korpusem Morskim zakończyły pierwszy etap instalacji na korwecie wielofunkcyjnej stacji radiolokacyjnej IAI Elta Systems EL/M-2248 MF-STAR (Magen Adir). W dalszej kolejności firma przystąpi do montażu na jednostce rakietowego systemu obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej Barak MX (Ram Adir). (TG)

Nowy Jasien’-M zwodowany

30 lipca w stoczni AO PO Siewmasz w Siewierodwińsku, z udziałem dowódcy Wojenno-Morskowo Fłota FR adm. Nikołaja Jewmienowa, odbył się chrzest i symboliczne wodowanie (w rzeczywistości wytoczenie z hali montażowej) wielozadaniowego okrętu podwodnego o napędzie jądrowym K-571 Krasnojarsk proj. 885M Jasien’-M. Będzie on czwartym, po prototypowym K-560 Siewierodwinsku proj. 885 Jasien’ i dwóch jednostkach zmodyfikowanego proj. Jasien’-M (K-561 Kazan’, K-573 Nowosibirsk), wielozadaniowym atomowym okrętem podwodnym tzw. 4. pokolenia, który zasili WMF. Jego stępkę położono siedem lat temu, 27 lipca 2014 r. Według obecnych planów okręt ma zasilić Flotę Oceanu Spokojnego do końca przyszłego roku.

Obecnie w składzie WMF znajdują się jedynie dwa Jasienie tj. Siewierodwinsk i Kazan’, na których bandery podniesiono odpowiednio 17 czerwca 2014 i 7 maja 2021 r. Obydwie jednostki weszły w skład 11. Dywizji Okrętów Podwodnych Floty Północnej, bazującej w fiordzie Zapadnaja Lica na Półwyspie Kolskim. Kolejny okręt proj. 885M – Nowosibirsk, którego stępkę położono 26 lipca 2013 r., zwodowano 25 grudnia 2019 r., a obecnie przechodzi próby morskie, ma zasilić natomiast Flotę Oceanu Spokojnego jeszcze w tym roku.

Ponadto w stoczni w Siewierodwińsku trwa seryjna budowa kolejnych okrętów typu Jasien’-M: K-564 Archangielsk, Pierm’, Uljanowsk, Woronież i Władiwostok. Położenie stępek tych dwóch ostatnich okrętów nastąpiło 20 lipca 2020 r. (AN)

tkMS przekazał ostatnie korwety Izraelowi. Fot. tkMS.

Saab zmodernizuje niemieckie fregaty

30 lipca szwedzka spółka Saab poinformowała, że zawarła kontrakt na modernizację fregat typu Brandenburg (Klasse 123) w zakresie systemów radiolokacyjnych i kierowania ogniem. Umowa zawarta pomiędzy Saabem a BAAINBw ma wartość ok. 4,6 mld SEK (ok. 2 mld PLN). Obejmuje ona: produkcję, dostawę i montaż na czterech fregatach zwalczania okrętów podwodnych typu F123 systemów radiolokacyjnych i kierowania ogniem. Wraz z tym Saab zainstaluje na nich nowy system zarządzania walką w celu minimalizacji ryzyka integracji nowych urządzeń i systemów z istniejącym na okrętach. Realizacja przedsięwzięcia rozpocznie się w tym roku i potrwa do 2030. Saab jest głównym kontrahentem, który zawarł umowy z niemieckimi podwykonawcami: Abeking & Rasmussen z Lemwerder na prace stoczniowe i ESG Elektroniksystem- und Logistik z Fürstenfeldbruck na wsparcie logistyczne kontraktu.

Każda z fregat typu F123 otrzyma system zarządzania walką 9LV, wielofunkcyjny system radiolokacyjny Sea Giraffe 4A, stację radiolokacyjną Sea Giraffe 1X i radiolokacyjno-optoelektroniczny system kierowania ogniem CEROS 200. Ponadto zamontowany zostanie nowy system identyfikacji bojowej „swój–obcy” innego producenta (możliwe, że Hensoldta). Umowa obejmuje też pakiet logistyczny do zmodernizowanych okrętów. Obecnie fregaty te wykorzystują system zarządzania walką Atlas Elektronik SATIR III (System zur Auswertung taktischer Informationen auf Rechnerschiffen), opracowany jeszcze w latach 90. Ich zasadniczym systemem radiolokacyjnym jest dziś radar Thales Nederland LW08, drugim zaś Thales Nederland SMART-S. Obydwa radary Sea Giraffe wybrane do fregat typu F123 są systemami trójwspółrzędnymi i wykorzystują obrotowe anteny klasy AESA (aktywne z elektronicznym szykiem fazowanym), wykonane w technologii azotku galu (GaN). Cztery fregaty typu F123 weszły do służby w Deutsche Marine pomiędzy rokiem 1994 a 1996. (TG)

Czwarty Jasien’ opuścił halę produkcyjną 30 lipca. Fot. Siewmasz.