Kompetencje cyfrowe Małgorzata Skibińska
Jak i czego uczyć (się), żeby mądrze korzystać z mediów elektronicznych?
Alfabetyzm cyfrowy i kompetencje cyfrowe Wyjaśniając termin „kompetencje cyfrowe”, warto się odnieść do różnorodnej wiedzy, umiejętności i postaw związanych z korzystaniem z technologii cyfrowych. Złożoność pojęcia komplikuje związek znaczeniowy polskiego terminu z jego anglojęzycznymi odpowiednikami. W literaturze zagranicznej funkcjonują dwa zbliżone znaczeniem określenia: digital literacy (alfabetyzm cyfrowy) i digital competence (kompetencje cyfrowe), choć trzeba zaznaczyć, że współcześnie digital literacy jest określeniem dominującym1 i wyczerpująco wyjaśniającym zagadnienie kompetencji cyfrowych. Pojęcie alfabetyzmu jest definiowane i stosowane wielowymiarowo i wielopoziomowo. Według raportu UNESCO2 w dyskusjach akademickich wyróżnia się pięć różnych podejść do
T E M AT N U M E RU
alfabetyzmu: 1) alfabetyzm jako umiejętności, zwłaszcza umiejętności: czytania, pisania i liczenia (nazywany czasem umiejętnościami poznawczymi lub zbiorem procesów poznawczych); 2) alfabetyzm jako umiejętność stosowana, praktykowana i umiejscowiona lub jako zadania wymagające słowa pisanego, takie jak alfabetyzm funkcjonalny, rodzinny i zawodowy; 3) umiejętność czytania i pisania jako zestaw praktyk społecznych i kulturowych osadzonych w określonym kontekście społeczno-ekonomicznym, politycznym, kulturowym i językowym, w tym: w kontekście szkoły, rodziny i społeczności lokalnej; 4) umiejętność czytania i pisania jako zdolność, której wyrazem jest zdolność osoby korzystającej z tej umiejętności do osiągania celów i zamierzeń komunikacyjnych; 5) umiejętność czytania i pisania jako narzędzie krytycznej refleksji i działania na rzecz zmiany społecznej (określana także jako
R E F L E KS J E 4/2022
9
