PlaatBewerkingsNieuws

12e jaargang nr. 1 • maart 2021

In deze editie: Maakt fiberlaser de plasmamarkt kapot? - Ziptool reduceert gereedschapswissels - Probleemloos stiftlassen - API in de cloud offreert razendsnel - Handmatig laserlassen: neem veiligheid serieus - Haco terug op de kaart - Laser & Bending Machines bouwt nieuwe hal - Snelle en eenvoudige uitbreiding naar buis - Wisselen zonder kunstgrepen - Baykal laser tilt Taurus naar hoger niveau - Dynamische servo-pers - Intelligent klinknagels plaatsen

1

Perfectie en snelheid gaan hand in hand ONT BRA MEN | AFR ONDEN | FI NISHE N QUALITY FINISHING MACHINES 2

Bergeijk | Nederland | t. +31 (0)497 - 58 10 18

Voorwoord China De afgelopen weken heb ik heel wat zondagavonden met veel belangstelling (en plezier) gekeken naar de televisieserie ‘De wereld van de Chinezen’ van documentairemaker Ruben Terlou over de expansiedrift van China in de wereld. De Nieuwe Zijderoute doet vele landen aan en leidt tot een toenemende invloed van de nieuwe wereldmacht.

Ook op het gebied van werktuigmachines ontwikkelt het land zich snel. Het technologische niveau van de Chinese werktuigmachinebouwers stijgt. Hun Duitse collega’s, al jaren de onbetwiste wereldkampioen export op dit gebied, beginnen zich enige zorgen te maken. Dat viel te beluisteren op de gebruikelijke persconferentie aan het begin van het jaar van hun branchevereniging VDW. De VDW stelt vast dat de Chinese overheid ernaar streeft minder afhankelijk te worden van de import van technologie en er wordt hevig over gespeculeerd of dit al op middellange termijn zou kunnen lukken. De vrees is dat de Duitse werktuigmachineindustrie hierdoor op den duur minder zal kunnen exporteren

naar China. Maar ook zullen steeds meer machines van de Aziatische grootmacht onze kant op komen door de combinatie van een verbeterende kwaliteit en lage prijzen. ‘Onvoorstelbaar lage prijzen’, zo vertrouwde een eindgebruiker mij onlangs toe. En daarbij wordt – als het om lasersnijmachines gaat - niet op een kilowatt meer of minder gekeken. Mede daardoor komt de laser steeds meer in het vaarwater van het plasmasnijden.

Ook op het gebied van hoogvermogen handmatige laserlassystemen zijn Chinese producenten zeer actief. Op internet zijn daar tal van video’s van te vinden. Het lijkt een veelbelovende techniek, zeker nu ook IPG Photonics, de marktleider in hoogvermogen laserbronnen, in deze markt is gestapt. Doordat deze laserlassystemen ook in ons land in opkomst zijn, wordt het LAC regelmatig gevraagd hoe hiermee om moet worden gegaan in een open omgeving in relatie tot laserveiligheid. In een publicatie in deze PlaatBewerkingsNieuws geven ze daarop uitgebreid antwoord.

Eric Weustink e.weustink@54umedia.nl

12e jaargang nr. 1 • maart 2021

Op de voorpagina: LightWELD van IPG Photonics. Hoogvermogen handmatige laserlassystemen zoals deze, die gebruik maken van fiberlasertechnologie, zijn in opkomst. LAC-directeur Ard Hofmeijer bespreekt de veiligheid van dergelijke systemen.

(Foto: IPG Photonics) Lees het artikel op pagina 14

In deze editie: Maakt fiberlaser de plasmamarkt kapot? - Ziptool reduceert gereedschapswissels - Probleemloos stiftlassen - API in de cloud offreert razendsnel - Handmatig laserlassen: neem veiligheid serieus - Haco terug op de kaart - Laser & Bending Machines bouwt nieuwe hal - Snelle en eenvoudige uitbreiding naar buis - Wisselen zonder kunstgrepen - Baykal laser tilt Taurus naar hoger niveau - Dynamische servo-pers - Intelligent klinknagels plaatsen

1

Colofon PlaatBewerkingsNieuws, jaargang 12, editie 1, maart 2021 PlaatBewerkingsNieuws is een onafhankelijk technisch en business vakblad voor plaatbewerkende ondernemingen, die niet-verspanende technieken (scheiden, omvormen, verbinden en oppervlaktebehandelingen) in hun productieprocessen toepassen of kunnen toepassen.

Het biedt op journalistieke wijze zicht op ontwikkelingen in alle aspecten van de plaatbewerkingstechnieken en besteedt daarbij aandacht aan nieuws van en voor producenten van plaatmateriaal, service- handels- en distributiecentra, machine- en gereedschapleveranciers, toeleveranciers, OEM-ers, ingenieurs- en technisch adviesbureaus, onderwijs- en onderzoeksinstellingen.

Elke uitgave bevat het speciale katern LaserNieuws, waarin voor de plaatbewerking relevante aspecten van lasertechnologie aan bod komen. De lezerskring wordt gevormd door eigenaren, directeuren of leidinggevende functionarissen van bedrijven en organisaties die in de plaatketen actief zijn. Afhankelijk van evenementen en diverse vakbeurzen bedraagt de minimale oplage per editie 5.000 exemplaren.

Abonnementen Opgeven nieuwe abonnementen: T: +31 (0)55 360 10 60 E: info@54umedia.nl

Redactie Eric Weustink (hoofdredacteur) T: +31 (0)55 360 16 33 M: +31 (0)6 13 62 86 89 E: e.weustink@54umedia.nl

Vormgeving en opmaak Rijnier van Kesteren

Advertentie-exploitatie Vincent Span T: +31 (0)55 360 62 27 M: +31 (0)6 511 93 408 E: v.span@54umedia.nl

Materiaal Aanleveren materiaal volgende editie: uiterlijk 29 april 2021.

Editie 2, jaargang 12 van PlaatBewerkingsNieuws verschijnt in mei 2021.

Harold Draaijer T: +31 (0)55 360 64 20 M: +31 (0)6 51 19 31 32 E: h.draaijer@54umedia.nl Uitgeverij/redactie-adres 54U Media BV Prinsenweide 26 7317 BB Apeldoorn T: +31 (0) 55 360 10 60 E: info@54umedia.nl I: www.54umedia.nl

Alle advertentiecontracten worden afgesloten conform de Regelen voor het Advertentiewezen, gedeponeerd bij de rechtbanken in Nederland (exemplaar op aanvraag kosteloos verkrijgbaar).

Drukkerij Senefelder Misset, Doetinchem

Copyright Niets van deze uitgave mag worden overgenomen, tenzij met uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de uitgever.

ISSN: 1875-1628 www.plaatbewerkinsnieuws.nl

3

Inhoud

Maakt fiberlaser de plasmamarkt kapot?

6

De vermogens van fiberlasers blijven maar toenemen. Ze snijden niet alleen steeds sneller, maar ook steeds dikker materiaal en daarmee komen ze in het vaarwater van de plasmasnijmachines. En dan rijst de vraag: Gaat de fiberlaser de plasmamarkt kapot maken?

11

Ziptool reduceert gereedschapswissels De Belgische start-up Ziptool presenteert een gereedschapshouder met een lineaire motor die elk gereedschapssegment in de kantbank onafhankelijk kan bewegen.

4

24

Nieuwe generatie gaat voor duurzaam Digitaliseren, vergroenen en verjongen. Dat zijn drie belangrijke pijlers onder de strategie waarmee Pieter den Oudsten toeleverancier M. den Oudsten Buigwerken klaarmaakt voor de toekomst.

Agenda

En verder....

22-23 maart Intech Digital

12 API in de cloud offreert razendsnel

Huisshow Trumpf over plaatbewerking en lasertechniek Trumpf www.trumpf.com

14 Handmatig laserlassen: neem veiligheid serieus

12-16 april

Hannover Messe (Digitaal)

20 Kort nieuws 23 Fantastische plasmasnijmachine!

Internationale industriële vakbeurs Hannover Messe (D) www.hannover-messe.de

27 Haco terug op de kaart

26-29 mei Lamiera

31 Laser & Bending Machines bouwt nieuwe hal 32 Snelle en eenvoudige uitbreiding naar buis 35 Universele schuur- en afbraammachines voor dik en dun

Vakbeurs voor plaatbewerking Milaan www.lamiera.net

26-27 mei

Materials+Eurofinish+Surface

36 Wisselen zonder kunstgrepen

Online evenement www.materials-eurofinish-surface.com

39 Van coil tot kast

16-17 juni

Food Technology

40 Baykal laser tilt Taurus naar hoger niveau 43

Dynamische servo-pers

45

Intelligent klinknagels plaatsen

Vakbeurs en congres Brabanthallen, Den Bosch www.food-technology.nl

8-10 september Machineering

Machines, tools, materials & solutions for advanced manufacturing & engineering Brussels Expo, Brussel www.machineering.eu

46 Productnieuws

28

13-17 september

Schweissen & Schneiden

Internationale vakbeurs voor verbindings- en snijtechniek Messe Essen (D) www.schweissen-schneiden.com

15-17 september

De Nederlandse Metaal Dagen Vakbeurs en congres Brabanthallen, Den Bosch www.denederlandsemetaaldagen.nl

5-7 oktober METAVAK

Vakevent voor metaalbewerkers Evenementenhal Gorinchem www.metavak.nl

Probleemloos stiftlassen In nauwe samenwerking met Laskar Puntlastechniek heeft NTS Hermus een stiftlasproces opgezet dat staat als een huis en probleemloos functioneert.

26-29 oktober Blechexpo

Internationale vakbeurs voor plaatbewerking Stuttgart (D) www.blechexpo-messe.de

26-29 oktober Schweisstec

Internationale vakbeurs voor verbindingstechniek Stuttgart (D) www.schweisstec-messe.de

5

Maakt de fiberlaser de plasmamarkt kapot?

De vermogens van fiberlasers blijven maar toenemen. Bystronic gaf vorige maand nog een online demo over een 15 kW vlakbedlaser, de Poolse fabrikant Eagle heeft onlangs in eigen land de eerste 20 kW machine verkocht en de Chinese fabrikant Bodor presenteerde afgelopen najaar zelfs een machine met maar liefst 40 kW vermogen. De fiberlasers snijden niet alleen steeds sneller, maar ook steeds dikker materiaal en daarmee komen ze in het vaarwater van de plasmasnijmachines. En dan rijst de vraag: Gaat de fiberlaser de plasmamarkt kapot maken?

De fiberlaser is in betrekkelijk korte tijd enorm geëvalueerd. Toen deze nieuwe lasertechnologie ruim een decennium geleden voor het eerst op de Euroblech verscheen, leek ze vooral voorbestemd voor het snijden van dun plaatmateriaal tot 3 à 4 mm dik. De verwachting was dat het wat dikkere materiaal voorbehouden zou blijven aan de CO2-lasers. Maar dat beeld is in iets meer dan 10 jaar tijd radicaal veranderd. De fiberlasers hebben de markt helemaal overgenomen en nieuwe CO2-lasers worden praktisch niet meer verkocht. Hadden de eerste fiberlasers 2 en 3 kW bronnen, die vermogens zijn verveelvoudigd. Daarbij zijn er allerlei technieken ontwikkeld die de snijkwaliteit in dik materiaal aanzienlijk verbeteren.

Sterke punten plasma En daardoor bedreigen de fiberlasers nu ook het materiaalbereik dat traditioneel het domein is van het plasmasnijden, ook al heeft plasma natuurlijk nog steeds een aantal sterke punten. De investering in plasma is veelal lager, de service/onderhoudskosten zijn ook laag, maar verbruiksdelen (nozzles etcetera) kunnen aardig oplopen. De lange levensduur (machine én plasmabron) is ook een voordeel van plasma, machines van 20 jaar oud die nog prima functioneren zijn geen uitzondering. Daarbij maken grotere machinebedden plasma ook tot iets bijzonders en voorts is het een relatief eenvoudig

De Poolse fabrikant Eagle snijdt 60 mm RVS met 12 kW laservermogen.

6

De Chinese fabrikant Bodor presenteerde afgelopen najaar een fiberlaser met een vermogen van 40 kW.

In krap 2 jaar tijd heeft Bodor de stap van 30 naar 40 kW gemaakt snijproces. Een voordeel van plasma is ook dat er voor de ‘kleine’ gebruiker al Europese machines te koop zijn vanaf € 20.000,= (instap) tot € 100.000,= (geavanceerd).

Bodor: stap van 30 naar 40 kW Dat neemt niet weg dat vooral in China de ontwikkelingen met fiberlasers razendsnel gaan. Bodor, in Nederland vertegenwoordigd door Klaassen Machinehandel, presenteerde afgelopen najaar een 40 kW vlakbedlaser. In krap 2 jaar tijd heeft de Chinese fabrikant de stap van 30 naar 40 kW gemaakt. Bodor stelt hiermee een maximale snijdikte te kunnen bereiken van 200 mm. Dat is een vertienvoudiging in 5 jaar tijd; in 2015 was de maximale snijdikte van de eerste 6 kW Bodor 20 mm. Volgens Bodor snijdt de nieuwe machine met 40 kW 20 mm staal met een snelheid van 6 meter per minuut en 30 mm staal met 2,4 meter per minuut. Daarbij heeft de 40 kW machine enkele exclusieve functies zoals automatische compensatie voor oververhitting van dikke plaat en intelligente overspeed piercing.

Bevelsnijden met 20 kW Ook Europese producenten maken stappen. Zo is in Nederland eind vorig jaar de eerste 15 kW fiberlaser geplaatst bij Vergeest Metaaltechniek in Wijchen, een Eagle iNspire 1530 van Poolse makelij. Een andere Europese producent die nadrukkelijk het

hoogvermogen bereik opzoekt is het Italiaanse Cutlite Penta, in Nederland vertegenwoordigd door Fiber Laser Benelux. De Italianen brengen al een 20 kW machine op de markt, die ook kan bevelsnijden; dankzij 5-assige oplossingen kunnen ze ook vanaf de onderzijde laskanten afschuinen. Recent publiceerden de Italianen een korte video op LinkedIn van een snijmachine die met een 30 kW bron in 128 seconden 150 gaten snijdt in 20 mm RVS. Minstens zo indrukwekkend is een video, waarin een 15 kW machine van Eagle Laser met zuurstof 30 mm Hardox 450 snijdt. LVD introduceerde eind vorig jaar de Taurus FL, een nieuwe grootformaat-fiberlasersnijmachine, ontwikkeld voor extra grote platen. Het modulaire ontwerp begint bij een bedlengte van 10 meter en kan worden uitgebreid in stappen van 2 meter tot maximaal 40 meter. Taurus FL biedt ook een optie voor snijden onder hoek (bevel cutting) of 2,5D snijden tot 45°. Dit maakt van de fiberlaser een gereedschap voor het produceren van hoogwaardige schuine sneden in grote platen. De nieuwe LVD laser is beschikbaar met een fiberlaserbron van 6, 8 of 10 kW. Daarmee is hij geschikt voor het snijden van zeer grote of van meerdere platen, verschillende seriegroottes en stukken in variërende formaten en materiaalsoorten tot 3,3 meter breed en 30 mm dik.

Plasmasnijmachines vervangen Ondertussen vervangen in Nederland en België diverse bedrijven hun plasmasnijmachine door een fiberlaser. Zoals Staalbouw

7

De Boer snijbedrijf in Uitgeest heeft twee grote plasmasnijsystemen van Koike geïnstalleerd.

Hendriks in Veghel, dat leidingbruggen, luifelconstructies en unieke staalconstructies voornamelijk voor regionale utiliteitsbouwers maakt. Dit bedrijf heeft geïnvesteerd in een 8 kW plaatlaser van BLM Group. Daar waar de meeste bedrijven in de staalbouw plasmasnijtechnologie inzetten voor het snijden van dikwandig staal, heeft Hendriks bewust gekozen voor lasersnijtechnologie.

Met de nieuwe plaatlaser snijdt het bedrijf in materiaaldiktes tot 20 mm. “Met laserkwaliteit snijwerk leveren we nu onderdelen die in de montagefase exact passen”, vertelt eigenaar Noud Hendriks. Het Belgische bedrijf I&C Thoré, actief in de industrie en agrarische sector en gespecialiseerd in elektrische installaties, constructies, bordenbouw en automatiseringsprojecten, heeft zijn plasmasnijmachine vervangen door een combinatie fiberlaser (plaat en buis) van Haco. Redenen: hogere productiviteit, sneller van ontwerp naar productie en betere snedes.

Snijden en boren Fiber Laser Benelux uit Ede heeft eind januari bij BAB Bamps in St. Truiden, eveneens in België, een 8 kW fiberlaser van de Cutlite Penta geïnstalleerd. Deze machine is bij de Belgische producent van machines voor de fruitteelt in de plaats gekomen van twee plasmasnijmachines. De voordelen die BAB Bamps ondervindt van deze omschakeling van plasma naar laser, zijn volgens Jeffrey Datema van Fiber Laser Benelux evident: “Ze snijden hun plaatdelen nu sneller, beter, nauwkeuriger en goedkoper en optimaliseren daarbij hun productie.” BAB Bamps snijdt bijvoorbeeld plaatdelen voor haar fruitteeltmachines, waar een gat in moet zitten, waar een as doorheen gaat. Voorheen werden de contouren gesneden op de plasmasnijmachine en de gaten geboord op een boormachine. Dat gaat nu in één keer op de fiberlaser. “De laser is nauwkeurig genoeg om deze gaten te snijden, 30,1 mm strak aan de maat”, vertelt Datema. “Daar gaat een bus in waar dan de as doorheen gaat lopen.

Dat past perfect. Natuurlijk is boren altijd strakker. Maar voor heel veel toepassingen is een lasergesneden gat goed genoeg. Hierdoor bespaar je tijd, je hebt geen boormachine en boren nodig en maakt geen spanen. BAB Bamps spaart hiermee één man per dag uit. Ze snijden vier keer zo snel en de fiberlaser neemt veel minder ruimte in dan de twee plasmasnijmachines.”

Groeiende vraag

BAB Bamps, producent van machines voor de fruitteelt, heeft twee plasmasnijmachines vervangen door een 8 kW fiberlaser van Cutlite Penta.

8

Fiber Laser Benelux is een jong bedrijf dat door Datema en zijn collega Wilko Ketelaar is opgezet naast hun andere bedrijf CSBX, preferred serviceparter van de industriële snijmachines van Esab.

Zij signaleerden in hun klantenkring een groeiende vraag naar fiberlasers en hebben daarom het dealerschap op zich genomen van Cutlite Penta. Na de machine voor BAB Bamps gaat er binnenkort ook een 8 kW fiberlaser naar Constructiebedrijf Kruiper in Raalte.

Dit bedrijf stond op het punt te investeren in een plasmasnijsysteem met boor-unit, maar koos na testen met gebeitste en geoliede platen

Plasma heeft er een forse concurrent bij gekregen van 20 mm toch voor een fiberlaser.

A. Leering Enschede Apparatenbouw heeft onlangs de plasmasnijcapaciteit gemoderniseerd, maar daarbij bewust gekozen voor een gebruikte in plaats van een nieuwe machine. Technisch adjunct-directeur René Wagelaar verwacht namelijk binnen 4 à 5 jaar te gaan investeren in een fiberlaser die het werk van de plasmasnijder kan overnemen.

Kannibalisme Voor Jeffrey Datema staat wel vast dat de fiberlaser steeds verder zal oprukken: “De fiberlaser zal plasma niet één, twee, drie gaan verdringen, maar plasma heeft er wel een forse concurrent bij gekregen die haar op den duur zal gaan verdringen.”

Of dat zo is valt volgens Joep Buitink nog te bezien. Hij is sales manager Benelux bij Koike Europe in Zaandam, producent en leverancier van plasma- en autogeen snijmachines. “De snijwereld is wel in beweging. Er is zonder meer sprake van kannibalisme en op bepaalde punten zal de fiberlaser het plasmasnijden gaan inhalen. Ik denk dat we voorlopig nog wel een stukje voorsprong hebben, maar tussen 5 en 10 jaar zullen we de fiber steeds meer tegenkomen, al blijft dat natuurlijk wel in een glazen bol kijken.”

Kostprijs plasma lager Dat plasma nu nog een voorsprong heeft is onder andere omdat de kostprijs van deze snijtechniek nog altijd aanmerkelijk lager is. “En met 400, 600 en 800 Ampère kunnen we verschrikkelijk dik snijden; 80, 120 en 150 mm, in staal en RVS, dat zie ik een fiberlaser nog niet doen”, zegt Buitink. “Daarbij kunnen we prachtig bevellen, markeren, tappen, boren, verzinken et cetera, al zal dat op den duur ook wel op de fiberlasers komen. Uiteindelijk zal er ergens een overloop zijn tussen de dikke fibers en het standaard plasma. Het is ook een kwestie van waar wil de klant zijn geld aan uitgeven.”

Buitink heeft nog niet meegemaakt dat hij in een verkooptraject een order voor een plasmasnijmachine heeft verloren aan een concurrent met een fiberlaser. “Onze wereld bestaat vooral uit de grote werven, staalconstructiebouwers en de toeleveranciers in de scheepsbouw. In ons hele EMEA werkgebied installeren we grote snijstraten. We zien wel dat toeleveranciers in deze sector een fiberlaser naast hun plasma- en autogeen installaties zetten voor andere plaatdiktes en andere materiaalsoorten.”

Betrouwbaarheid

Gesneden met een fiberlaser van Cutlite Penta: gaten van 3 tot 20 mm in 20 mm dik RVS.

hun systemen voor zeer scherpe prijzen aan. Maar daar is Buitink niet zo benauwd voor. Want wat in de scheepsbouw een absoluut vereiste is: betrouwbaarheid. “De Chinezen bouwen 20, 30, 40 kW fiberlasers en lopen over van enthousiasme. Maar hoe zit het met hun betrouwbaarheid en hun service? Wij hebben onlangs twee grote plasmasnijsystemen opgeleverd bij De Boer Snijbedrijf in Uitgeest. Een van redenen waarom ze voor ons hebben gekozen, is dat we 10 minuten rijden bij hen vandaan zitten. Ze produceren zes dagen in de week, 24 uur per dag. In de toelevering kun je het niet veroorloven dat je stilstaat. Wij kunnen direct service en onderhoud plegen en hebben alle onderdelen op de plank liggen. Ik geloof daarom niet in de concurrentie vanuit Chinese hoek. Die zal eerder komen van erkende producenten van lasersnijsystemen zoals Trumpf en Bystronic.”

Ondertussen zit Koike zelf ook niet stil op het gebied van fiberlasers.

Het Japanse moederbedrijf heeft bij klanten in eigen land al een zo’n tien grote fiberlasers draaien. Dat zijn allemaal grote installaties van 40 tot 50 meter lengte met snijbedden van 4 à 5 meter breed.

“Koike denkt in Japan en de VS al heel erg na over hoe het verder zal gaan met fiberlasers en plasma”, aldus Buitink. “Met Europa zijn we nog niet zo ver vanwege de strenge reglementering hier. Hieraan wordt volop gewerkt.”

Qua prijs is plasma nog in het voordeel, maar de fiberlaserbronnen worden wel steeds goedkoper. Zeker Chinese fabrikanten bieden

9

10

Ziptool reduceert gereedschapswissels op kantbank

Met Ziptool kunnen de gereedschapssegmenten in de kantbank onafhankelijk van elkaar automatisch bewegen.

De operator komt niet naar het kantgereedschap, maar de gereedschappen – die reeds onder de zetbalk hangen - komen automatisch naar hem toe.

Dat is de kern van de nieuwe gereedschapshouder van de Belgische start-up Ziptool. Deze herbergt een lineaire motor die elk gereedschapssegment in de kantbank onafhankelijk kan bewegen.

karretjes met permanente magneten - die een gereedschap kunnen vastnemen, klemmen en ook weer loslaten.

Na jaren van ontwikkelen en testen is er nu een gereedschapshouder met een lengte van 650 mm, die functioneert zoals Embrechts het heeft bedacht. “Een proven concept”, zegt hij. “De motor werkt, is snel genoeg, er kan worden geklemd, er zit een meetsysteem in en alles is gelagerd.”

Ziptool is het bedrijf van Bart Embrechts. Hij is er 5 jaar geleden mee begonnen na een loopbaan bij diverse plaatverwerkers en een fabrikant van plaatbewerkingsmachines. Kantbanken hebben hem altijd geïntrigeerd.

Embrechts heeft zijn systeem al aan verschillende plaatverwerkers gepresenteerd. “Als ik vertel dat ik een nieuw soort ATC heb ontwikkeld, dan is de eerste reactie meestal: dat hebben we niet nodig, want dat kunnen we niet terugverdienen. Maar als ik dan een animatie van mijn systeem toon, dan zien ze binnen 10 seconden wat ik bedoel en worden ze enthousiast.” Embrechts somt de voordelen van Ziptool op: “Je wint tijd doordat de gereedschappen die je nodig hebt naar je toe komen. Het beeldscherm blijft vlak bij de operator en het voetpedaal hoeft niet te worden verplaatst. Door onderdelen die op het zelfde soort gereedschap worden gezet te groeperen, kunnen twee van de drie gereedschapswissels uitgespaard worden. Zo kun je sneller produceren en tot wel 50 procent meer productiviteit realiseren. Iwk verwacht dat je dit systeem binnen 3 jaar kunt terugverdienen.”

ATC’s Embrechts startte Ziptool kort nadat de eerste automatische gereedschapswisselaars (ATC) op de markt verschenen, zoals de ATC van Amada en de ToolCell van LVD. Hij had vrij snel door het dat automatisch wisselen van gereedschappen in de kantbank een trend ging worden, maar zag ook nadelen: “ATC’s voor kantbanken zijn vaak complex en duur. Ze verkorten de insteltijden, maar in veel gevallen niet genoeg om de investering te rechtvaardigen. Lange terugverdientijden weerhouden veel plaatbewerkers ervan om in een ATC te investeren.”

Gesegmenteerde motor Embrechts besloot out of the box te denken en probeerde zich een systeem voor te stellen dat het mogelijk maakt om de gereedschappen zo veel mogelijk in de machine, onder de zetbalk te houden. Met dat idee is hij aan de slag gegaan. Samen met een elektronica-engineer ontwikkelde hij een gesegmenteerde motor met geïntegreerde driver en encoder, die zo compact is dat hij past in een gereedschapshouder. Daarin hangen movers – een soort kleine

Meer productiviteit

Het nieuwe systeem is al gepatenteerd in Australië en de belangrijkste Europese landen. Japan en de Verenigde Staten volgen binnenkort.

Nu moet het naar de markt worden gebracht. Embrechts gaat hiervoor het liefst in zee met een partner. Hij denkt aan een gereedschapsbouwer, een fabrikant van besturingen, een fabrikant van kantbanken of een producent van offline software, waarmee hij samen een showcase kan bouwen om zijn systeem in de praktijk te testen. Zijn verwachtingen zijn hooggespannen: “Gezien de reacties van eindgebruikers op Ziptool, denk ik dat de markt voor dit systeem veel groter is dan die voor ATC’s.” bart_embrechts@hotmail.com

11

API in de cloud offreert razendsnel

Het API platform van WiCAM draait in de cloud en is in staat om razendsnel CAD-bestanden te analyseren, valideren en calculeren, zodat in no-time offertes kunnen worden uitgebracht en bestellingen worden verwerkt.

In het nieuwe webportaal dat De Cromvoirtse recentelijk in gebruik heeft genomen, draait het API platform van WiCAM als technologie op de achtergrond. Deze ‘techniek van morgen’ draait in de cloud en is in staat om razendsnel CAD-bestanden te analyseren, valideren en calculeren, zodat in no-time offertes kunnen worden uitgebracht en bestellingen worden verwerkt.

12

Technologie van WiCAM draait op achtergrond in nieuwe webportaal De Cromvoirtse Op de eigen website noemt WiCAM het API platform een interface.

Maar dat is volgens Ronald Potter, business-unit manager van WiCAM Benelux, eigenlijk wat te kort door de bocht. “Het is cloud software die bedrijven deels of compleet kunnen inzetten bij het bouwen van hun eigen calculatieoplossing. Wij leveren met WiCAM API de achterkant, de klant levert samen met zijn portaalbouwer de voorkant.”

Samenwerking met Laserhub.de WiCAM, ontwikkelaar en leverancier van CADCAM- en nestingsoftware voor geautomatiseerde 2D en 2.5D CNCbewerking, is al jaren bezig met digitalisering en online connectiviteit.

API is ontwikkeld in een strategische samenwerking met Laserhub.de, een online portaal voor het uitbesteden van plaatwerk maakonderdelen. WiCAM leverde met API precies de juiste componenten voor deze Duitse start-up. Algoritmen gebruiken de interface om de onderdelen te ontvouwen, te nesten, te converteren en de rekenmodule van het portaal te benutten. De cloud-oplossing zorgt voor een real-time prijsstelling en nauwkeurige ordergeneratie.

Het bestellen van een willekeurig aantal plaatwerkonderdelen wordt zo teruggebracht tot enkele seconden. Er kunnen meer dan 100.000 onderdelen worden berekend en duizenden bestellingen per dag worden gegenereerd.

Voor buis en plaat Dit platform stelt WiCAM ook beschikbaar voor plaatwerkbedrijven.

API functioneert voor plaat en voor buis en zowel voor enkeldelen als samenstellingen. Deze worden geanalyseerd en afgebroken naar losse onderdelen. De bewerkingen worden automatisch herkend. Zodra de klant zijn tekening heeft geüpload, wordt het productieproces gesimuleerd. Dit houdt in dat voor bijvoorbeeld een buigonderdeel het ontvouwen de eerste stap binnen het proces is. Vervolgens wordt de nesting gemaakt en op grond van deze informatie - aangevuld met andere parameters - wordt binnen enkele seconden een prijs berekend. Dat kan omdat ook de cyclustijden en de hoeveelheid materiaal die nodig is automatisch worden berekend. Door het productieproces te simuleren wordt tevens vastgesteld of een bestand voldoet aan alle voorwaarden om

te kunnen worden verwerkt.

Snelheid in de cloud De offerteberekening voor elke aanvraag is een dynamisch proces.

En zeker het calculeren van het kleine seriewerk kost relatief veel tijd bij de meeste plaatwerktoeleveranciers. Ronald Potter: “Bij het rekenen aan dit soort zaken gaat het veelal om kennis van mensen.

Daardoor komen medewerkers binnen hetzelfde bedrijf ook vaak tot verschillende calculaties. In onze oplossing wordt die kennis in software gebracht en centraal beheerd, zodat er geen verschillen meer zullen zijn. Bovendien integreren we die kennis heel vroeg in het proces, waardoor direct al wordt vastgesteld of iets maakbaar is of niet. En daarbij biedt API dan hét grote voordeel van de cloud: hierin zijn meer dan 200 processen aan het werk die gelijktijdig verwerkingen kunnen doen. Het gaat dus allemaal veel sneller dan wanneer zo’n programma draait op een lokale server.”

Integratie in digitale ketens API vormt een schaalbare en wendbare basis voor een webportaal en geeft daarmee plaatwerktoeleveranciers de mogelijkheid om hun bedrijf digitaal aan te sturen én volledig te integreren in digitale ketens. “Webshops bieden heel veel mogelijkheden”, zegt Ronald Potter, die tegelijkertijd vaststelt dat veel plaatwerkbedrijven het hebben van een eigen webshop nog maar schoorvoetend omarmen.

Hij is er echter van overtuigd dat binnen enkele jaren een webshop voor een plaatbewerker net zo gewoon zal zijn als een CADCAM systeem. WiCAM wil de drempel voor webshops verlagen: “We bieden API nu als achtergrondtechnologie aan, maar op termijn zullen we een complete oplossing bieden. Een standaard oplossing voor het digitaal aansturen van productieprocessen en de integratie in de keten, inclusief een tool om de verbinding te maken met platforms zoals dat van Gatewise en alle andere platforms die er aan komen.”

Samenwerking tussen verschillende partners is daarbij volgens Potter cruciaal. “De beste automatisering krijg je door samenwerking tussen partijen die specialisten zijn op hun gebied.

Dat zie ik als een succesfactor voor goede digitalisering.” www.wicam.com

13

Handmatig laserlassen: neem veiligheid serieus Hoogvermogen handmatige laserlassystemen die gebruik maken van fiberlasertechnologie, zijn in opkomst. Maar zijn deze systemen bij toepassing in een open omgeving wel veilig voor de gebruiker en eventuele toeschouwers? LAC-directeur Ard Hofmeijer heeft hierover in samenspraak met een aantal deskundigen, een publicatie gemaakt. Zijn advies: neem de veiligheid serieus en treed bij onduidelijkheid in contact met een deskundige. De volledige publicatie leest u hieronder.

Door Ard Hofmeijer, directeur LAC Het LAC wordt regelmatig gevraagd hoe om te gaan met hoogvermogen handmatige laserlassystemen in een open omgeving in relatie tot laserveiligheid. Bij deze systemen wordt gebruik gemaakt van zogenoemde fiberlasertechnologie. Enerzijds een goede ontwikkeling, want deze technologie leent zich uitermate goed voor het laserlassen, anderzijds brengt het gebruik van deze technologie in een open ruimte zichtbare en niet direct zichtbare veiligheidsrisico’s met zich mee.

Zichtbaar en niet zichtbaar laserlicht: Laserlicht in het algemeen is gebundeld licht dat zich bevindt in een golflengtebereik tussen de 100 nm en 1 mm. Zo zit de golflengte van een rode laserpointer, die bijvoorbeeld tijdens presentaties wordt gebruikt, in het rode zichtbare spectrum (650 nm) en een fiberlaser waarmee gelast wordt in het infrarode spectrum (1030 nm). Het

Diverse aanbieders; ook IPG betreedt de markt Er zijn verschillende aanbieders van hoogvermogen handmatige laserlassystemen.

Vooral in China zitten diverse fabrikanten, maar ook het Duitse Alpha Laser produceert machines voor manueel laserlassen. En eind vorig jaar heeft ook IPG Photonics deze markt betreden met haar LightWELD. Bij een korte speurtocht op internet poppen gelijk Chinese producenten als XT Laser, Senfeng Leiming laser, JQ Laser en G. Weike Laser op. Ook worden diverse apparaten van Chinese makelij aangeboden op platforms als AliExpress en Alibaba. In de Benelux zijn enkele distributeurs actief. Zoals Lasergraaf, dat het laserlasapparaat Katia op de markt brengt. Lasermach in België is leverancier van de Wobble-Plus series en noemt de Wobble-3 fiberlaserlasmachine bijvoorbeeld ‘de moordenaar van elektrisch lassen en argonbooglassen’. Lasermach merkt daarbij op dat de fiberlaser het snijproces voor altijd heeft veranderd en dat het

14

lasproces het volgende is om te veranderen. Eigenlijk benadrukken alle producenten en leveranciers (veelal met video’s) de voordelen van handmatige laserlassers ten opzichte van traditionele MIG en TIG lasapparaten: ze lassen veel sneller, zijn makkelijker te leren en te bedienen en leveren consistente hoogkwalitatieve resultaten in een brede range aan materialen en diktes met lage warmte-inbreng, esthetische afwerking en minimaal of geen gebruik van lasdraad.

De Duitse producent Alpha Laser brengt de handmatige laserlasser AL-ARM 450 F op de markt, vooral voor het mobiel, snel en flexibel uitvoeren van reparatiewerk in de carrosseriebouw. Alpha Laser geeft aan veel aandacht te hebben besteed aan de veiligheid: geïntegreerde werkstukdetectie bij de AL-ARM zorgt er voor dat lassen alleen mogelijk is als de handset het werkstuk raakt.

Dit voorkomt ongecontroleerde emissie van laserstraling. TÜV heeft getoetst dat dit veiligheidsconcept voldoet aan de hoge veiligheidseisen op performance level d.

Het handmatige laserlassysteem Lightweld van IPG Photonics. (Foto: IPG Photonics)

infrarode spectrum waarin de fiberlaser zich bevindt betekent in tegenstelling tot de rode laserpointer dat de laserbundel waarmee gelast wordt voor het oog niet zichtbaar is. En zeker niet minder belangrijk: hetzelfde geldt voor het reflectielicht (ook wel strooilicht genoemd) dat bij het laserlassen vrijkomt. Met behulp van een infraroodcamera zijn de laserbundel en de reflecties van het laserlicht wel goed zichtbaar te maken.

Laserveiligheidsklassen: Laserbronnen zijn ingedeeld in internationaal geldige klassen op basis van hun vermogen en het gevaar en risico op persoonlijk letsel (oog en huidschade) dat hieraan gekoppeld is. De handmatige hoogvermogen fiberlaser lasbronnen (vaak tussen de 1 kW en 2 kW) waar we in deze publicatie over spreken, vallen in veiligheidsklasse 4; de meest

Handmatige laserlassystemen van JQ laser, XT Laser en G. Weike Laser.

Eind vorig jaar heeft ook IPG Photonics, de marktleider in hoogvermogen laserbronnen en versterkers, zich op de markt voor laserlassen met de hand gestort. IPG presenteert de productlijn LightWELD, die producenten laat profiteren van een grote flexibiliteit, nauwkeurigheid en gebruiksgemak, en benadrukt vooral het extreem kleine formaat en lage gewicht en de bijzondere luchtkoeling.

Dankzij eenvoudige besturingen, inclusief 74 vooringestelde en

gedefinieerde procesparameters, kunnen nieuwe lassers snel worden getraind en kunnen ze binnen enkele uren aan het werk. Het apparaat last dunne, dikke en reflecterende materialen met minimale vervorming en deformatie.

15

Maatwerk in plaatbewerkingsmachines HCR-A COBOT & VERSPANEN

HCR COBOT SERIE

PAK HET GOED AAN MET HANWHA! Compact, eenvoudig & flexibel Met 3D Vision op basis van AI Als stand-alone met HCT-1200 tafel

W W W. D Y M ATO A U TO M AT I O N . N L Dymato B.V. is exclusief dealer van Hanwha in de Benelux

+31 (0)527-686965 / office@pasterkamp.nl

www.pasterkamp.nl

Kom jij ons versterken?

Als gevolg van onze continue groei (zelfs in deze uitdagende tijden) zoeken wij een:

CADCAM Support Engineer Familiebedrijf en Hofleverancier Widenhorn B.V. te Rhoon is al meer dan een eeuw actief als leverancier voor metaalbewerkingsbedrijven. De afgelopen 40 jaar als dé specialist op het gebied van productie- en productoptimalisatie voor Plaatbewerking met behulp van CADCAM-, Calculatie-, Optimalisatiesoftware, Snijonderdelen, Gereedschappen en Lasersystemen. Met bijna 700 actieve klanten behoren we tot een van de belangrijkste leveranciers in de Benelux. Wij zijn meermaals bekroond voor onze innovatieve producten. Service staat bij ons dan ook hoog in het vaandel! Als onze klanten een vraag of uitdaging hebben, dan lossen we die op en daar kan jij ons bij helpen!

Wat ga je o.a. doen?

Ondersteunen van onze klanten / Alles verwerken in ons Support systeem Installeren van onze software via TeamViewer / Op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen Proactief ondersteunen van klanten / Bedenken van tips en tricks / Ondersteunen van de verkoop Wat wij je o.a. bieden?

Training on the job / Een veelzijdige baan in een klein team / Een enorm diverse klantenkring Een passende salariëring en goede arbeidsvoorwaarden / Een veilige Coronaproof werkplek Een stabiele en betrouwbare werkgever / Mogelijkheid om te groeien in het bedrijf Interesse?

Lijkt het je een aantrekkelijke functie/rol, spreekt onze organisatie je aan, wil je er meer van weten en denk jij dat jij onze nieuwe geschikte collega bent, dan kun jij je motivatie en curriculum vitae voor 8 maart 2021 sturen naar info@widenhorn.nl of: Widenhorn B.V. T.a.v. Anco Euser (Directeur), Postbus 712, 3170 AA Poortugaal

Meer weten over ons familiebedrijf? Kijk op www.widenhorn.nl of LinkedIn 16

Handmatig laserlassen met de Al-Arm 450 F van Alpha Laser.

(Foto: Alpha Laser)

gevaarlijke laserklasse. Laserklasse 4 systemen zijn potentieel oogen huidgevaarlijk, ook op grotere afstand van de laserlaspositie.

Laserbronnen van veiligheidsklasse 4 mogen uitsluitend worden bediend als er gebruik wordt gemaakt van speciale beschermende uitrusting zoals huidbedekkende kleding, een laserveiligheidsbril en afscherming van het proces en reflecties voor de omgeving.

Om deze publicatie in het juiste perspectief te zetten: de hiervoor genoemde fiberlasers in het kilowatt bereik vinden ook hun inzet in bijvoorbeeld 2D vlakbedlasersnijders en gerobotiseerde laserlassystemen. Deze systemen worden altijd met een volledig omsloten omkasting geleverd vanuit het perspectief van laserveiligheid.

De onveilige laser (klasse 4) wordt middels deze omkasting teruggebracht naar laserveiligheidsklasse 1. Bij deze veiligheidsklasse hoeven de bediener en mensen uit de omgeving van het proces geen additionele veiligheidsitems te dragen.

Risico’s voor bediener en omgeving: Om schade aan ogen en huid te voorkomen is het belangrijk dat zowel de gebruiker als de verantwoordelijke werkgever zich bewust zijn van de gevaren die kunnen ontstaan bij het gebruik van een laserlasmachine die handmatig gebruikt wordt in een open ruimte. Zowel de (directe) laserbundel waarmee gelast wordt alsook het reflectielicht/straling kan ernstig letsel aanbrengen aan ogen, huid en bloedvaten. Het reflectielicht (laserstraling) dat ontstaat tijdens het lassen kan via het werkstuk, het plafond en de wanden van de werkplaats waarin gelast wordt, 3D reflecteren in de vrije ruimte. Hierdoor komt niet alleen de bediener maar kunnen ook de in de omgeving aanwezige personen in aanraking komen met (onzichtbaar) laserlicht. Dit reflectielicht is op dat moment misschien niet meer gefocust maar het laserlicht kan door de ooglens worden versterkt en zal dus ook bij lage intensiteiten permanente oogschade kunnen veroorzaken. Omdat het laserlicht onzichtbaar is voor de ogen is een directe reflex van oogleden niet mogelijk. Omdat de huid van een mens voor het licht van een fiberlaser transparant is kan er lichtenergie geabsorbeerd worden door het netvlies in het oog en bloed in de bloedvaten. Ditzelfde geldt voor de oogleden. Vanwege de transparantie van de huid heeft het geen zin om de oogleden te sluiten, teneinde (onherstelbare) schade aan het oog tot blindheid door laserlicht te voorkomen. Zorg daarom voor een afgeschermd proces voor de bediener maar ook voor de medewerker of bezoeker die misschien vele meters verder op staat. Want een ongefocusseerde laserstraal reikt veel verder.

van een handmatige laserlasmachine. Dit zijn twee verschillende onderwerpen, beide met hun eigen bijbehorende verantwoordelijkheden.

Een CE markering op een machine houdt namelijk niet automatisch in dat er ook veilig gebruik gemaakt wordt van deze machine. Voor de CE markering op een machine is de machinebouwer of de importeur/ leverancier aansprakelijk mocht de importeur de laserlasmachine van buiten de EU geïmporteerd hebben. Handmatige laserlasmachines met een CE-verklaring worden geacht te voldoen aan de Richtlijn arbeidsmiddelen (Arbobesluit). Veel bedrijven denken dat ze klaar zijn als ze een nieuwe laserlasmachine met een CE markering kopen. Helaas is dit niet zo, want voor bedrijven geldt namelijk ook nog een signalerende taak. De leverancier/importeur én de gebruiker hebben dus een eigen verantwoordelijkheid. Deze verantwoordelijkheden liggen echter wel in elkaars verlengde. Hoe zit het qua wetgeving en waar moet je op letten?

Algemeen: Om de veiligheid van arbeidsmiddelen te garanderen zijn op Europees niveau richtlijnen vastgesteld. Dit zijn productrichtlijnen en gebruiksrichtlijnen. De arbeidsmiddelen moeten aan deze richtlijnen voldoen, voordat zij op de markt mogen worden gebracht. De eisen voor machines die na 31 december 1994 in de EU in de handel zijn gebracht, staan in het Warenwetbesluit Machines. Deze eisen gelden voor nieuwe machines en voor tweedehands machines die van buiten de EU zijn geïmporteerd. Onder de Europese Machine Richtlijn 2006/42/EG zijn de eisen beschreven waar ook de laserlasmachines onder vallen. De fabrikant, importeur en/of leverancier is hierbij verantwoordelijk en aansprakelijk voor een veilig product.

Verantwoordelijkheid machinefabrikant of importeur/leverancier: De machinefabrikant en/of de leverancier/importeur van een laserlasmachine moet voor het aanbrengen van een CE markering een conformiteitsprocedure doorlopen. Die bestaat uit de volgende stappen: • • •

Veilig werken en veilige machines; CE en RI&E: Door de vragen aan LAC blijkt dat er in de markt onduidelijkheden bestaan over een CE markering in relatie tot het veilig toepassen

•

Risico’s van de machine beoordelen.

Risicobeoordeling vastleggen in een technisch constructie dossier.

Dit dossier moet aantonen dat de laserlasmachine in overeenstemming is met de eisen van de richtlijn.

In Bijlage VII worden de documenten genoemd die minimaal aanwezig moeten zijn in het dossier, waaronder constructietekeningen, testresultaten en een beschrijving van de beschermingsmaatregelen. Ook de EG-verklaring van overeenstemming moet worden toegevoegd aan het dossier.

Risico’s beheersen door te voldoen aan essentiële veiligheidseisen.

Voorbeelden om deze eisen in te vullen zijn te vinden in Europees

17

www.wortelboer.ws

WEBBESTELLINGEN NAAR SNIJTEKENING IN DXF.

    

PLAATKANTENFREESMACHINE CHP-60G Laskanten frezen met automatische voeding van de plaat of langs de plaat.

Max. afschuinlengte van 60 mm.

Plaatdikten van 10 - 70 / 100 mm.

Hoekstand 15° tot 70° instelbaar.

Werkhoogte 750 - 950 mm.

 Freest met hardmetalen wisselplaten

 

Verkoop.

Verhuur.

DEMONSTRATIES MOGELIJK!

Th. Wortelboer B.V. - Heumen Tel. 024 358 65 14 Fax 024 358 70 79 info@wortelboer.ws

Perfectie in plaatwerk!

Uw partner voor gecertificeerd laswerk

Lassen, lasersnijden, kanten, walsen, engineering.

Framebouw, constructie, industriële behuizingen, machine- en apparatenbouw.

Sinds 19199 biedt Assink & Schipholt betrouwbaarheid en hoogwaardige kwaliteit.

assinkschipholt.nl 18

•

• • •

geharmoniseerde normen.

Verklaring van Overeenstemming opstellen, waarin de fabrikant verklaart dat de machine veilig is en zich daaraan committeert. De fabrikant is verantwoordelijk voor de controle op de conformiteit van zijn producten aan de machinerichtlijn.

Gebruiksaanwijzing opstellen (in de taal van het land).

CE-markering aanbrengen op de machine.

Deze markering bevestigt dat de machine aan de Europese Machinerichtlijn voldoet. Als alle noodzakelijke stappen met succes zijn voltooid, moet de fabrikant de CE-markering op zijn product aanbrengen. Aanwijzingen daarvoor staan in Bijlage III van de richtlijn.

Verantwoordelijkheid van bedrijven:

Het verbinden van materialen met verschillende dikten.

(Foto: IPG Photonics)

Veel bedrijven denken dat wanneer ze een nieuwe laserlasmachine met CE markering kopen, deze per definitie veilig is. Helaas is dat niet altijd zo. Het komt voor dat een laserlasmachine niet voldoet aan de eisen van de arbeidsomstandighedenwet en/of de machinerichtlijn. De leverancier mag namelijk zelf de CE-markering aanbrengen.

Dus als u nu een laserlasmachine wil gaan kopen en gebruiken, waar moet u als bedrijf dan op letten? Allereerst op het volgende: Voer voorafgaand aan de investering in een laserlasmachine een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) uit. Het kan zijn dat er door het plaatsen van de nieuwe machine nieuwe risico’s ontstaan.

En bij levering: voldoet de leverancier met de bij levering van de laserlasmachine geleverde documenten aan de eisen uit de Europese Machinerichtlijn2006/42/EG? Mocht dit niet het geval zijn dan voldoet de laserlasmachine niet aan artikel 3a van het Nederlandse Warenwetbesluit.

En wat betreft de veiligheidscomponenten op de laserlasmachine:

Controleer bij levering in het bijzonder o.a. kritisch op de volgende documenten: • • • • • • • •

Is er een EG-Verklaring van overeenstemming in de oorspronkelijke taal? s er een EG-Verklaring van overeenstemming in het Nederlands?

Is er een gebruiksaanwijzing in de oorspronkelijke taal?

Is er een gebruiksaanwijzing in het Nederlands?

Is er een volledig elektrisch schema in de oorspronkelijke taal?

Is er een volledig elektrisch schema in het Nederlands?

Is er een correct machineplaatje met CE-markering.

Zijn de correcte laserwaarschuwing labels aanwezig?

Het is wettelijk verplicht om de golflengtes én optische laservermogens op laserbronnen en laserlasmachines te markeren. De bediener die zicht op het proces heeft, én alle andere aanwezigen binnen de lasergevarenafstand dienen tijdens het lassen een veiligheidsbril met speciale filterglazen te dragen. Hier dient altijd de golflengte, filtersterkte en beschadigingsdrempel in gegraveerd te zijn. Controleer ook of deze overeenkomen met de golflengte die op de laserbron vermeld staat.

Een ieder in de omgeving die met een laserbundel of reflectie licht in aanraking kan komen, dient altijd eenzelfde laserveiligheidsbril als de bediener op te zetten. Controleer ook hiervan of de ingegraveerde golflengte overeen komt met de golflengte zoals deze is gemarkeerd op de laserbron. Een laserveiligheidsbril is een persoonlijk beveiligingsmiddel (PBM) en dient te voldoen aan de eisen die gesteld worden in EN207.

Hebben deze een CE markering, zijn de technische laserveiligheidsvoorzieningen robuust, werken deze fail-safe en zijn de mensafhankelijke factoren uitgesloten? Controleer kritisch of de volgende zaken aanwezig zijn en werken: • Interlocks • Remote interlock connector • Emissionindicator • Keycontrole • Noodstoppen • Veiligheid en besturing niet op één controller –‘single fault condition’?

• Elektronische componenten -CE? • Start-stop bediening – failsafe?

• Conformiteit EMC? • Conformiteit Laagspanningsrichtlijn Zorg vervolgens dat het proces volledig wordt afgeschermd ook wat betreft alle mogelijke (3D) reflecties in de omgeving. Het is belangrijk de risico’s (we hebben het hier ook over de niet-zichtbare gevaren) van het handmatig laserlassen in een open ruimte duidelijk in de RI&E op te nemen. Dit is de verantwoordelijkheid van het bedrijf. Middels dit document worden vervolgens passende maatregelen omschreven.

Advies: Het advies is om veiligheid bij het handmatige laserlasproces met een fiberlaser zeer serieus te nemen. Er bestaat een internationale norm voor laserveiligheid (IEC 60825). Hierin zijn grenswaarden en berekeningen opgenomen. In Nederland zijn er dienstverleners die u kunnen helpen met de complexe wetten, eisen, normen en vragen over laserveiligheid. Zij beschikken ook over meetapparatuur die niet alleen het bundel- en het reflectielicht kunnen meten, maar deze metingen ook direct naar de grenswaarde kunnen berekenen en kunnen u helpen met het beoordelen of de machine veilig en conform CE is geleverd. Hiermee is dan direct duidelijk of de situatie in uw bedrijf veilig of potentieel onveilig is. Dus: neem laserveiligheid serieus en treed bij onduidelijkheden en vragen in contact met deskundigen! www.lac.nl

19

Kort nieuws Duurzame voordelen De Dumaco-vestiging in Varsseveld is mede vanwege duurzame voordelen van MIG/MAG-lassen overgestapt op laserlassen.

“Dankzij de hoge voortloopsnelheid verbruik je met laserlassen minder stroom. Ook stoot je minder schadelijke gassen uit, omdat je bij het laserlassen geen materiaal toevoegt”, aldus Karel van Vlastuin, directeur van lasrobotspecialist RobWelding.

“De laserlasrobot last ook sneller en nauwkeuriger. Ook het programmeren gaat sneller en makkelijker”, voegt Erik Wanders, Commercieel Manager bij Dumaco, daar aan toe. Waar Dumaco voorheen gemiddeld 3,75 uur per onderdeel laste, vergt het nu slechts 45 minuten. Met de grofweg 3.000 stuks die Dumaco op jaarbasis last, levert dit een fikse tijdwinst op. De door RobWelding en laserproducent Trumpf geconstrueerde laserlasrobot last 7 centimeter per seconde.

Van Vlastuin: “Ter vergelijking: dit is ongeveer 5 keer zo snel als met een MIG/MAG-apparaat.” RobWelding en Trumpf bouwden de laserdichte, gerobotiseerde lascel afgelopen najaar voor Dumaco.

“We verkopen deze laserlascel onder de naam van onze lijn van kanten-klare robotcellen: de Ready Robotic Cell (RRC). Het voordeel van deze standaard installaties is dat we een gunstige prijs kunnen bieden, omdat we bepaalde onderdelen grootschaliger inkopen en produceren”, legt Van Vlastuin uit. In deze laser-RRC koppelt RobWelding een robot

Uitbreiding XQ-serie EWM

Met de nieuwe MIG/ MAG-multiproceslasapparaten Phoenix XQ puls en Taurus XQ Synergic breidt EWM zijn XQ-serie uit.

EWM breidt het segment MIG/MAG-lassen van zijn XQ-serie uit. Na de Titan XQ puls presenteert de Duitse fabrikant van vlamboogtechnologie nu de Phoenix XQ puls en Taurus XQ Synergic.

Gebruikers uit de industrie, productie, ambachten en onderwijs kunnen nu voor elke toepassing en lasopdracht het juiste XQlasapparaat kiezen. Deze drie MIG/MAG-multiproces-lasapparaten onderscheiden zich volgens de producent door maximaal gebruiksgemak, laag stroomverbruik, lange levensduur en perfecte lasnaden van laaggelegeerd tot hooggelegeerd staal en aluminium in alle materiaaldiktes en in alle lasposities. De innovatieve EWMlasprocessen die zonder meerkosten in de apparaten zijn geïntegreerd, besparen ook op energie- en materiaalkosten. De MIG/MAG-multiproces-lasapparaten met XQ-technologie zijn voorbereid voor aansluiting op digitale netwerken volgens de Industrie 4.0. Zo kan met de softwareoplossing ewm Xnet het volledige productieproces van een bouwdeel van werkvoorbereiding tot naberekening worden ondersteund, gedocumenteerd en geanalyseerd, volledig papierloos. www.ewm-group.com

20

In de laser-RRC koppelt RobWelding een robot van ABB aan een externe PLC van Jokab (voor het veiligheidscircuit) en een 3 kW laser van Trumpf.

van ABB (de IRB6700) aan een externe PLC van Jokab (voor het veiligheidscircuit) en een 3 kW laser van Trumpf (de TruDisk 3002). De lasrobotspecialist plaatst deze RRC’s binnen 1 dag bij zijn klanten. www.dumaco.com www.robwelding.com

Efficiënte magazijnprocessen SafanDarley heeft het centraal magazijn van de locatie Lochem vernieuwd. Het is nu voorzien van allerlei automatiseringen, die de kwaliteit en service naar een hoger niveau tillen.

Het magazijn heeft een nieuwe vloer gekregen, die is voorzien van een verstevigde fundering en een aantal coatinglagen, zodat hij duurzaam en toekomstbestendig is. De binnenwand is vernieuwd en verhoogd tot aan het plafond. Dit draagt bij aan de geluidreductie van de omliggende productieruimtes. Een aanwinst zijn de twee plateauliften die de complete hoogte van de ruimte benutten. Deze liften hebben de capaciteit ruim 5200 (kleinere) onderdelen op te slaan die via een geautomatiseerd systeem op afroep uit de voorraadlocaties worden gehaald.

Het magazijn is voorzien van europalletstellingen. Hierin ligt alle onderdelen systematisch opgeborgen en ze worden middels handscanners beheerd. Door deze vernieuwingen is SafanDarley in staat alle magazijnprocessen efficiënter te laten verlopen en zo de voorraadbetrouwbaarheid en levertijden op een hoger niveau te brengen. www.safandarley.com

Een aanwinst zijn de twee plateauliften die de complete hoogte van de ruimte benutten.

Semi-automatische opslag voor plaat Naast de semi-automatische magazijnsystemen voor langgoed produceert de Spaanse fabrikant Upmoviom nu ook systemen voor de opslag van platen en reststukken.

Het Upmoviom systeem is ideaal voor de opslag van langgoed voor de staalhandel en productiebedrijven met een grote materiaalstroom en veel kleine series. Ten opzichte van conventionele opslag (handmatig en met kraan) is minder vloeroppervlakte nodig, werkt het ergonomisch en kan tot 70 procent tijdwinst worden geboekt. Bovendien kan men met Upmoviom eenvoudig en klein beginnen, om het later uit te breiden tot een groter en in de bedrijfsvoering geïntegreerd systeem.

Dat geldt ook allemaal voor het systeem voor de opslag van plaatmateriaal. Ook hierbij is een eenvoudige, robuuste, in principe aan beide kanten toegankelijke stellage met verschillende compartimenten de basis van het systeem. Het biedt de gebruiker op een compacte ruimte, een ordentelijke en makkelijk toegankelijke opslag van platen. Het systeem bestaat uit kolommen met uitschuifbare laden. De laden zijn beschikbaar voor pakketten plaatmateriaal met verschillende afmetingen zodat voor iedere gebruiker een systeem op maat kan worden samengesteld.

Het Spaanse opslagsysteem sluit volgens importeur Promatt uitstekend aan bij de huidige markttrends. Er is immers behoefte aan flexibele systemen voor het handelbaar maken van kleine series.

Dit is een eenvoudig en efficiënt systeem, juist voor kleine series. www.promatt.nl

De ENSIS-3015 RI lasersnijmachine van Amada bewerkt zowel vlakke plaat als buis.

Twee in één

Bij Van Rooijen Machinebouw en Plaatbewerking in Numansdorp is de eerste ENSIS-3015 RI lasersnijmachine van Amada in Nederland geplaatst. Deze machine bewerkt zowel vlakke plaat als buis.

De ENSIS-3015 RI combineert verschillende geavanceerde technologieën in slechts één machine. Het lasersnijsysteem maakt het snijden van dun en dik plaatstaal van de meest uiteenlopende materiaalsoorten met maximale werksnelheden mogelijk en is tegelijkertijd maximaal flexibel tijdens het snijden door de variabele straalregeling. Bovendien biedt de buis- en profielsnij-eenheid gebruikers de mogelijkheid een veel groter productspectrum af te dekken zonder de noodzaak van een extra speciale machine. Door de hoge snelheid en grote bandbreedte van de machine is het gebruik van meerdere machines dan ook vaak overbodig. www.vanrooijen-machinebouw.nl

Update buissnijsoftware Hypertherm Rotary Tube Pro 3 is een nieuwe versie van de buissnijsoftware van Hypertherm voor machines met een rotatie-as. De nieuwe release biedt nieuwe functies en verbeteringen om buisonderdelen eenvoudiger te ontwerpen en snijden.

Het semi-automatische magazijnsysteem van Upmoviom biedt de gebruiker op een compacte ruimte een ordentelijke en makkelijk toegankelijke opslag van platen.

‘Klein’ lasportaal Kranendonk staat bekend om zijn grote robotlaslijnen, zoals het bloklasportaal met de welluidende naam Goliath.

Maar op 28 april wordt er ook een ‘klein’ lasportaal gepresenteerd.

Dat is de Artemis Micro Welding Gantry. Deze kleinste oplossing in het productgamma van de fabrikant uit Tiel is speciaal ontworpen voor het lassen van profielen, micropanelen en halfabricaten. Het is een plug & play oplossing, die in een 40FT container past en in slechts enkele dagen kan worden geïnstalleerd. De productpresentatie kan online worden bijgewoond. www.kranedonk.com

De nieuwe functies zijn: Gemeenschappelijke lijnen snijden, waarmee operators twee of meer onderdelen kunnen snijden en zo minstens één gemeenschappelijke lijn met een ander kunnen delen. Hierdoor kan er beter gebruik worden gemaakt van het materiaal en gaan de slijtdelen langer mee. Kostprijsberekening voor onderdelen, nesten en taken waaronder factoren zoals slijtage van slijtdelen, operationele kosten van de machine, arbeidskosten en elektriciteit. Automatische selectie van materiaal, zodat operators in instellingen basisomschrijvingen van materiaal kunnen invoeren en automatisch de beschikbare materialen afgebeeld krijgen. Met deze functie hoeven operators niet meer afzonderlijk een materiaal en dikte te kiezen als de buismaat en wanddikte zijn geselecteerd. www.hypertherm.com/CAM

De nieuwe release biedt nieuwe functies en verbeteringen om buisonderdelen eenvoudiger te ontwerpen en snijden.

21

Toolmaster Productiever buigen dankzij de automatische gereedschapswissel De ToolMaster is toepasbaar op de TRUMPF-kantbanken van de 5000-serie

Ontdek de eenvoud van het plaatsen en uithalen van gereedschap in en uit het magazijn van de Toolmaster zonder tussenkomst van een bediener. Er is geen speciaal kantgereedschap benodigd, de Toolmaster kan gevuld worden met standaard TRUMPF-kantgereedschap. Het draaistation biedt de mogelijkheid gereedschap te draaien. De Toolmaster is daarnaast uniek in zijn opslagcapaciteit van 85 meter. Een ander kenmerkend aspect is dat elke 12 sec. een boven- als ondergereedschap simultaan wordt geplaatst met een lengte van max. 500 mm. www.trumpf.com

Fantastische plasmasnijmachine!

JG Metaal koos voor de VANAD plasmasnijmachine SUPREMA met plasmabron HiFocus 161 neo van Kjellberg om verschillende materialen te kunnen snijden.

“Wat een fantastische plasmasnijmachine!” Dit was de reactie van Mathijs List van JG Metaal. Samen met eigenaar Frank Janssens was hij er na één referentiebezoek van overtuigd dat dit de machine was die zij graag wilden hebben.

Bus Industrial Tools attendeerde hen op de snijmachines van VANAD, die worden geleverd door Pasterkamp Metal Sheet Solutions. VANAD is een leverancier van verschillende modellen plasmasnijmachines in combinatie met autogeen snijden. Het aan JG Metaal geleverde type plasmasnijmachine is de SUPREMA. Bij dit type worden de geleidingen los van de snijtafel opgesteld. Door toepassing van nauwkeurige stappenmotoren kan er met hoge nauwkeurigheid worden gesneden. VANAD is tevens leverancier van een complete lijn fiberlasersnijmachines tot een snijlengte van 12 meter met een laserbron van 6 KW.

Verschillende materialen snijden Op advies van Teun Pasterkamp koos JG Metaal voor de plasmabron HiFocus 161 neo van Kjellberg omdat ze verschillende materialen willen kunnen snijden. De HiFocus 161i neo is het nieuwste uiterst nauwkeurige plasmasnijsysteem voor het snijbereik tussen 0,5 mm en 50 mm. Uitgerust met de soft-switch invertertechnologie, biedt het een breed scala aan mogelijkheden voor het snijden en markeren van dunne en middelgrote platen. Met HiFocus neo profiteert de gebruiker van een hoge snelheid bij het snijden en markeren van elektrisch geleidende materialen, waardoor tegelijkertijd een uitstekende kwaliteit en lage proceskosten worden gegarandeerd. De HiFocus 161i neo is standaard verkrijgbaar met de Contour Cut-technologie voor het snijden van fijne binnen- en buitencontouren en kleine gaatjes in zacht staal.

Ook een autogeen snijkop Naast de plasmatoorts werd ook een autogeen snijkop geïnstalleerd met automatische ontsteking en gastoevoerregeling. Hiermee kan op dezelfde machine tot 175 mm staal worden gesneden. Een perfecte combinatie als dik materiaal incidenteel voorkomt.

De combinatie van deze VANAD-lasersnijmachine met plasmasnijbron van Kjellberg en de autogeen toorts maakt de machine in de ogen van Frank Janssens multifunctioneel en daarmee kunnen zij alles snijden wat zij nodig hebben in hun productie. Teun Pasterkamp: “We zijn er trots op om weer het juiste maatwerk in plaatbewerkingsmachines geleverd te hebben.”z www.jgmetaal.nl www.pasterkamp.nl

Bij de plasmasnijmachine SUPREMA worden de geleidingen los van de snijtafel opgesteld.

23

Nieuwe generatie maakt Den Oudsten klaar voor duurzame toekomst Digitaliseren, vergroenen en verjongen. Dat zijn drie belangrijke pijlers onder de strategie waarmee Pieter den Oudsten toeleverancier M. den Oudsten Buigwerken in Rhenen wil klaarmaken voor de toekomst. “We moeten ervoor zorgen dat we dit werk over 30 jaar ook nog goed en duurzaam kunnen doen.”

Pieter den Oudsten (30) is een exponent van de nieuwe generatie die zijn entree maakt in de Nederlandse maakindustrie. Hij is nu 5 jaar in het familiebedrijf actief en is sinds ruim een jaar als bedrijfsleider verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken.

Die taak heeft hij al overgenomen van zijn vader Ries (62). Ries komt nog vrijwel dagelijks op de zaak, maar is meer op de achtergrond actief. Hij houdt zich vooral bezig met de verkoop en calculatie. Ries en Pieter werken samen aan de toekomst van het bedrijf, zo worden besluiten over grote investeringen, zoals de nieuwe kantbank die sinds februari operationeel is, samen met het management team genomen.

Doen wat anderen niet doen Pieter den Oudsten kan zijn eigen accenten zetten, maar één ding neemt hij zonder meer over van zijn vader: “Hij zegt altijd ‘je moet doen wat anderen niet doen, je moet je onderscheiden’. Dat beleid zet ik zeker voort.” Ries den Oudsten heeft altijd zijn eigen weg gekozen, sinds hij het bedrijf overnam, toen hij ongeveer even oud was als zijn zoon nu is. Het bedrijf was destijds een constructiebedrijf, dat ook toeleveringswerk verrichtte. Daar werd de bouw van trailers, silo’s en transportinstallaties aan toegevoegd, zodat er op zeker moment twee bedrijven waren: constructie en toelevering. Toen alle steenfabrieken in de buurt dicht gingen, is het bedrijf zich puur op toeleveringen gaan toeleggen. Daarvoor is een machtig machinepark opgebouwd. Den Oudsten beschikt over een arsenaal aan snijmachines (laser en plasma), profiel- en plaatwalsen en kantbanken voor het bewerken van grote en zware onderdelen en halffabricaten voor verschillende marktsegmenten.

Diverse marktsegmenten Voor de scheeps-, jachtbouw en offshore worden onder andere

24

kimplaten, dragers, borghout, knikschotten, rompdelen en gewalste spanten vervaardigd in de gebruikelijke scheepsbouw kwaliteiten en duplex materialen. Voor de infra (weg- en waterbouw) produceert Den Oudsten onder andere holmprofielen, dekbanden, damwanden, troggen, U-profielen en hoekprofielen. Het transport en de kranenbouw worden bediend met chassisbalken, lijfplaten, dwarsdragers, constructiedelen en montagedelen. Aan de staalbouw, bruggenbouw, agrarische sector en de kunst levert Den Oudsten dakgoten, trogprofielen, uitschuifprofielen, spiltrappen, mastdelen, gewalste buis/koker/UNP/IPE/HEM en gewalste schaaldelen en rompen. Tenslotte worden voor de machine- en apparatenbouw koolstofstaal en roestvast materiaal verwerkt tot trommels, kuipen, blancheurs, kegels, verloopstukken en segmentbochten.

Door het letterlijk en figuurlijk grote machinepark en de kennis en ervaring van de 38 medewerkers is Den Oudsten in staat de klanten een totaalpakket te leveren zodat ze voor gefabriceerde onderdelen slechts met één leverancier te maken hebben.

Vergroenen “Het is een prachtig bedrijf”, zegt Pieter, die er veel plezier aan beleeft dat hij dit nu mag leiden. Hij is ‘zijn erfenis’ aan het klaarmaken voor de toekomst. Dat betekent onder andere vergroenen. Op de daken van de bedrijfspanden liggen inmiddels 4480 zonnepanelen, de heftruckvloot is geëlektrificeerd (8-tonners van Linde), de gaskachels zijn veranderd voor infraroodstraling en het wagenpark bestaat nu uit elektrische auto’s. “Daarmee zijn we op de goede weg. We hebben met de zonnepanelen in 2020 bijvoorbeeld 70 procent van de stroom opgewekt die we in 2018 gebruikten. We zijn dus voor 70% energieneutraal.”

Vergroenen is volgens Pieter onontkoombaar. “Je ziet de tendens. De overheid legt bij infrastructurele projecten duurzaamheidsverplichtingen op en aannemers hebben daar al mee

Pieter den Oudsten bij de nieuwe kantbank, die sinds februari operationeel is. “We moeten ervoor zorgen dat we dit werk over 30 jaar ook nog goed en duurzaam kunnen doen.”

te maken. Dat is nog niet neer gedruppeld bij bedrijven zoals ons, maar duurzaamheid in de hele keten gaat zeker komen. Daarbij: We moeten er gewoon voor zorgen dat we dit werk over 30 jaar ook nog goed en duurzaam kunnen doen.”

Trots op cultuur Ook wordt er gewerkt aan de verjonging van het medewerkersbestand en het doorgeven – en daarmee het behoud – van vakmanschap. “We hebben vertrouwen in onze vakmensen en geven hen veel verantwoordelijkheid. Zij leggen ons dingen uit en niet andersom. Onze medewerkers zijn in grote lijnen zelfsturend en dat is een cultuur waar we trots op zijn. Ze werken op een hoog niveau en dankzij hen zijn we bijvoorbeeld marktleider op lang werk. We kunnen dat efficiënt en zeer concurrerend produceren.” Het team is redelijk jong, maar vooral op kantoor (verkoop en werkvoorbereiding) moet er verjongd worden. “Dat moet binnen enkele jaren wel gebeuren.”

Tegelijk wordt ook de digitalisering opgepakt, met name bij het aansturen van de fabriek. Hiervoor is Den Oudsten bezig met een nieuw ERP-systeem. “Digitaliseren is bij ons best ingewikkeld omdat we andere dingen doen dan anderen en ons willen onderscheiden.

Een consequentie daarvan is wel dat standaard oplossingen bij ons niet zo maar toe te passen zijn. Maar we gaan hier nu wel concreet mee aan de slag.”

Uitbreiding zetcapaciteit Ondertussen gaat de modernisering en uitbreiding van het machinepark door. Onlangs is de buigcapaciteit uitgebreid met een kantbank met een lengte van 14 meter en een tonnage van 1250 ton. Hiermee kan Den Oudsten nog beter en efficiënter plaatwerk

verwerken met een dikte tussen de 2 en 8 mm. Pieter den Oudsten noemt dit ‘het wat dunnere plaatwerk’. Het bedrijf beschikt namelijk ook over twee nog grotere kantbanken met tonnages van 1500 en 2500 ton.

Toch was er bij het zetten sprake van een bottleneck, met name sinds de lasersnijcapaciteit enkele jaren geleden is uitgebreid met een grote fiberlaser. Daarom is er nu geïnvesteerd in de nieuwe PPEB-H kantbank van de Belgische machinebouwer LVD, die sinds begin februari operationeel is. Pieter den Oudsten over deze keuze: “Het is een mooie machine, waarmee we lekker snel en heel nauwkeurig kunnen werken, mede dankzij het goede hoekmeetsysteem, de bombering en de buighulpen. Het is ook een fijne gedachte dat de fabrikant dicht in de buurt zit voor service.”

Met de nieuwe kantbank kan Den Oudsten tot 12 mm dik over de hele lengte buigen, maar die dikte is uiteraard afhankelijk van de staalkwaliteit. “Bij materiaal met een hoge treksterkte, waarmee we veel werken in de kranen- en trailerbouw, ga je in dikte omlaag. S700 MC kunnen we bijvoorbeeld tot 5 mm over de hele lengte zetten.”

Productiviteit omhoog Den Oudsten heeft met deze nieuwe machine de kantbankcapaciteit flink uitgebreid en de productiviteit gaat hiermee omhoog. Het werk kan nu beter worden verdeeld over de verschillende kantbanken.

De twee nog zwaardere jongens kunnen nu echt worden ingezet voor het zware werk waarvoor ze zijn bedoeld. “Bij dergelijke grote en zware machines horen zware gereedschappen en daardoor kan het ombouwen vele uren duren. Dat wil je dus beperken. We hebben nu drie grote banken met elk hun eigen bereik waardoor we orders beter kunnen combineren en efficiënter kunnen produceren.” www.mdenoudsten.nl

25

ai16140718709_PB_Nieuws_185x130_Dickblech.pdf 1 23.02.2021 10:17:51

SLAK VERWIJDEREN, ONTBRAMEN EN KANTEN AFRONDEN VAN PLAATWERK

C

M

Y

CM

MY

CY

· Krachtige bewerking van plasma en autogeen gesneden werkstukken · Lage bedrijfskosten door het mechanisch weg hakken van de slak · Dubbelzijdige bewerking – draaien van zware werkstukken is niet nodig · Tot 6mm compensatie voor materiaaltoleranties en kromme werkstukken

CMY

K

26

LISSMAC Maschinenbau GmbH Lanzstraße 4 D-88410 Bad Wurzach Telefoon +49 75 64 307-0 lissmac @lissmac.com www.lissmac.com

Haco terug op de kaart Besten Machines is sinds 1 februari officieel de Nederlandse importeur van de Belgische machinefabrikant Haco. Deze samenwerking is voor beide bedrijven aantrekkelijk. Besten breidt het leveringsprogramma uit en Haco komt in ons land weer op de kaart te staan.

Haco is van oudsher een bekende naam in de Nederlandse metaalbewerkingsindustrie. Er zijn hier duizenden machines van de Belgische producent operationeel. Maar waar Haco momenteel nu precies voor staat, is niet helemaal duidelijk. Het merk is in Nederland jarenlang vertegenwoordigd door een eigen dochterbedrijf, dat maar mondjesmaat aan de weg heeft getimmerd.

“Wij gaan echt werken aan het beeld van Haco”, vertelt Ron Besten.

“We zullen aan de Nederlandse metaalsector duidelijk maken dat Haco kwalitatief uitstekende machines bouwt met hoogwaardige software en gebruiksvriendelijke besturingen. Ons uiteindelijke doel is dat Haco weer een grote naam wordt in ons land.”

Oplossingen bieden Voor Besten is het importeurschap een belangrijke ontwikkeling.

Ron Besten is ooit met zijn bedrijf begonnen als een machinehandel voor particulieren, zzp’ers en kleine bedrijven. Daar was het machineprogramma, dat hoofdzakelijk bestond uit conventionele en gebruikte machines, ook op afgestemd. Daarnaast leverde Besten Machines allround service en onderhoud, diensten en producten op het gebied van machineveiligheid, NEN-3140 en Arbo-checks en lengtemeet-/opduwsystemen. De behoeften van de markt zijn echter veranderd. Het bedrijf bedient nog steeds haar traditionele klantenkring, maar die verlangt inmiddels meer dan conventionele en gebruikte machines. Veel van die klanten zijn sterk gegroeid.

Het zijn nu bijvoorbeeld constructiebedrijven met vele tientallen medewerkers. Ze hebben een andere machinebehoefte dan vroeger en investeren in grotere CNC-machines en automatisering. Die behoefte kan Besten met het programma van Haco invullen. Haco bouwt (grote) CNC-kantbanken en scharen en lasersnijmachines voor plaat- en buismateriaal. Ron Besten: “We hebben een goede naam opgebouwd op het gebied van service en beschikken over heel veel basiskennis, onder meer van scharen en kantbanken. Daarmee

Dankzij softwarespecialist Robosoft, een dochterbedrijf van Haco, kan Besten Machines ook robotcellen en geautomatiseerde productiesystemen aanbieden.

ligt er een gezonde basis voor een succesvolle samenwerking met Haco. De kracht van deze samenwerking is dat we machines van Europese topkwaliteit kunnen leveren met een uitstekende service erbij. We kunnen onze klanten nu echt oplossingen bieden.”

Hoogwaardige software “Haco denkt goed na over de machines die het ontwikkelt en heeft veel aandacht voor details”, aldus Ron Besten. “En ze zijn erg sterk in besturingen en software.” Dat is te danken aan de Belgische softwarespecialist Robosoft, een van de vele dochterbedrijven van Haco. Het is feitelijk de engineeringafdeling die de software en de besturingen voor de machines ontwikkelt. “Met die softwareontwikkeling gaan ze heel ver. Ze maken niet alleen de besturing voor een eenvoudige CNC-schaar, maar ook voor robotcellen en geautomatiseerde productiesystemen. Daarvoor ontwikkelen ze software die niet alleen de machines van Haco zelf, maar ook de robots en de andere machines in zo’n systeem aansturen. Zo krijg je systemen waarin alle onderdelen perfect op elkaar zijn afgestemd, en daarmee zeer efficiënte productieprocessen. Ook dit is een markt die wij zeker kunnen en willen bedienen.” www.bestenmachines.nl www.haco.com/nl

Haco produceert ook lasersnijmachines; vlakbedlasers, buislasers en combimachines.

27

NTS Hermus en Laskar Puntlastechniek hebben samen het hele proces onder de loep genomen

Probleemloos stiftlassen

Lascoördinator Jan Gielens demonstreert het stiftlassen.

De twee stiftlasmachines bevinden zich op ooghoogte.

Hierdoor kan de persoon die het stiftlaspistool bedient alle informatie van het display aflezen terwijl hij last.

In nauwe samenwerking met Laskar Puntlastechniek heeft NTS Hermus een stiftlasproces opgezet dat staat als een huis en probleemloos functioneert. Een belangrijk aspect hierbij is dat de twee geïnstalleerde stiftlasmachines zelf het lasproces bewaken. Doordat dit hele proces optimaal is ingericht, is het stiftlassen bij NTS Hermus niet meer een kwestie van ‘proberen en testen’, maar van ‘instellen en maken’.

NTS Hermus, een onderdeel van NTS-Group, is specialist in oplossingen op het gebied van dun plaatwerk. De toeleverancier in Venray maakt monodelen maar ook meer of minder complexe lassamenstellingen ten behoeve van met name frames en behuizingen. Hiervoor beheerst het bedrijf diverse lasprocessen. Eén daarvan is stiftlassen. Deze lastechniek is vooral aantrekkelijk voor toepassing op zichtdelen, zoals panelen, omkastingen en buitenbeplatingen. Stiftlasbouten, isolatienagels en aardlipjes moeten hier onzichtbaar met het plaatmateriaal worden verbonden en het stiftlassen is hiervoor bij uitstek geschikt.

Procesbewaking Al tientallen jaren had NTS Hermus enkele stiftlasmachines in gebruik.

Hiermee werden de stiftlasbouten op het plaatmateriaal gelast, waarna de lasser steekproefsgewijs tegen een aantal stiftlasbouten aantikte

28

om te controleren of ze goed vast zaten. Hoewel dit werd uitgevoerd door vakmensen ging er toch nog wel eens wat mis. Er vielen wel eens stiftlasbouten van een Zincor plaat af. Dat moest dus anders.

“We hadden van Laskar Puntlastechniek al enkele moderne puntlasmachines in gebruik, die zelf het proces bewaken”, vertelt John Bonants, productiemanager bij NTS Hermus. “Hierdoor hebben we het puntlassen uitstekend onder controle en hetzelfde wilden we realiseren bij het stiftlassen.” Zij konden daarvoor zorgen dankzij een nieuwe Duitse leverancier. NTS Hermus was één van de eerste gebruikers van de nieuwe generatie stiftalasmachines. John Bonants is weliswaar altijd in voor wat nieuws maar hij wil ook graag zeker weten dat een nieuwe machine echt een verbetering is. Daarom gaf Laskar Puntlastechniek een stiftlasmachine aan NTS Hermus in bruikleen om te testen.

Samen aan de slag Deze stiftlasmachine bleek uitstekend te functioneren. Hij is makkelijk in te stellen en kan worden voorprogrammeerd op iedere stiftlasbout. “We kregen er een compleet schema bij met de voltages en de instellingen voor alle stiftlasbouten die wij verwerken”, vertelt lascoördinator Jan Gielens.

Maar daarmee was de zaak nog zeker niet klaar. Want de stiftlasmachine bewaakt zelf het proces. En dat betekent: als er iets niet klopt, waardoor een stiftlasbout niet goed vast kan worden gelast, blokkeert de stiftlasmachine. “Dan last hij gewoon niet”, aldus Gielens.

“Dan moet je hem ontgrendelen, kijken wat er aan de hand is en dat oplossen voor je weer verder kunt.”

Om blokkeringen te voorkomen moet het hele proces kloppen; niet alleen de stiftlasmachine, maar ook de materialen, de mallen, de stiftlasbouten en -houders en de manier waarop je daar mee omgaat. Daar is NTS Hermus samen met Laskar Puntlastechniek mee aan de slag gegaan.

Goede stiftlasbouten Het eerste aandachtpunt waren de stiftlasbouten. Het bleek dat de stiftlasbouten die de leverancier leverde niet allemaal exact even lang waren. En bij een afwijking van 0,1 mm stopt de machine er al mee. Dit probleem is opgelost doordat NTS Hermus de stiftlasbouten nu koopt bij Laskar Puntlastechniek, dat ze exact volgens de specificaties levert. Op advies van Laskar Puntlastechniek worden de geleverde stiftlasbouten opgeslagen in een kast en blijven ze in de verpakking zitten tot het moment dat ze worden gebruikt. Zo wordt voorkomen dat er stof en aanslag (door zuurstof in de lucht) op de stiftlasbouten gaat zitten, wat verstorend kan werken.

Ook de mallen zijn aangepakt. Deze waren van aluminium maar moeten van kunststof zijn. Alle mallen zijn daarom nu voorzien van kunststof ringen, zodat ze geen valse aarde kunnen maken.

Daarnaast is aandacht geschonken aan de bouthouders. In alle bakjes waarin de verschillende maten stiftlasbouten liggen, liggen nu ook bouthouders die van te voren exact zijn afgesteld op de lengte van de stiftlasbout. Verder zijn de systemen voor de automatische aanvoer van de stiftlasbouten die NTS Hermus al had bij de oude stiftlasmachines, helemaal schoongemaakt en nagekeken. En tot slot is de lastafel aangepast. De twee stiftlasmachines bevinden zich op ooghoogte.

Hierdoor kan de persoon die het stiftlaspistool bedient alle informatie van het display aflezen terwijl hij last.

Foutloos en efficiënt proces

De mallen zijn voorzien van kunststof ringen, zodat ze geen valse aarde kunnen maken.

een opgespannen plaat in één keer worden afgemaakt als er twee verschillende soorten stiftlasbouten op gelast moeten worden. De insteltijden zijn flink omlaag gegaan omdat de stiftlasmachine makkelijk is te programmeren en er zelden of nooit bijgeregeld hoeft te worden.

“Dat is belangrijk voor ons omdat de series steeds kleiner worden”, aldus Bonants. Makkelijk is ook dat het aantal te leggen lassen in de stiftlasmachine kan worden ingegeven. Is dat aantal bereikt dan stopt hij automatisch.

Zo heeft NTS Hermus het stiftlasproces nu volledig onder controle. En wel zo goed dat het kan worden uitgevoerd door minder gekwalificeerde mensen. In de oude situatie kon het stiftlassen alleen worden uitgevoerd door specialisten. Nu kan de specialist de stiftlasmachine instellen en het werk zelf overdragen aan iemand anders.

Ondersteuning Laskar Puntlastechniek NTS Hermus legt alle puntlassen al vast in de bedrijfssystemen. “Dat gaan we met de stiftlassen ook nog doen”, zegt John Bonants. “Mocht er dan toch een keer iets fout gaan, dan kunnen we dat eenvoudig traceren en daar actie op ondernemen.”

Hij en zijn collega Jan Gielens zijn heel tevreden over de stiftlasmachines én over de rol van Laskar Puntlastechniek. “De stiftlasmachines hebben heel veel mogelijkheden. Maar alleen een stiftlasmachine leveren is geen kunst. Ze hebben ons uitstekend ondersteund om alles te verzorgen wat nodig is om er een succes van te maken. Hebben we een probleem dan komen ze langs en leggen ze het uit. Dat is wat je je wenst van een leverancier.”

Al deze maatregelen hebben geresulteerd in een foutloos en efficiënt proces. Op de lastafel bevinden zich twee stiftlasmachines. Zo kan

www.laskar-puntlastechniek.com

De apparaten voor de automatische aanvoer van de stiftlasbouten die NTS Hermus al had bij de oude stiftlasmachines, zijn helemaal schoongemaakt en nagekeken.

De stiftlasboutjes blijven in de verpakkingen zitten tot het moment dat ze worden gebruikt. Dit voorkomt dat er stof en aanslag op gaat zitten, wat verstorend kan werken.

29

Specialisten in RVS buizen & componenten Experts in Maatwerk

PLASMA EN LASER SNIJDEN VAN RVS BUIZEN & PLATEN en nog meer bewerkingen zoals KANTEN | ZETTEN | ZAGEN | ONTBRAMEN | CNC DRAAIEN

www.paulmeijering.nl

30

Laser & Bending Machines gaat nieuwe hal bouwen

In de nieuwbouw krijgt Laser & Bending Machines de beschikking over de faciliteiten én de ruimte om jaarlijks zo’n dertig gebruikte machines te in- en verkopen.

Laser & Bending Machines (LBM) gaat een nieuw bedrijfspand bouwen in Dordrecht. Op een perceel van ruim 2300 vierkante meter zal een hal van ruim 1500 vierkante meter verrijzen. Hierdoor krijgt de jonge machineleverancier de beschikking over de faciliteiten én voldoende ruimte om jaarlijks zo’n dertig gebruikte machines te in- en verkopen.

De ontwikkelingen gaan snel bij LBM. Het bedrijf is begin 2020 van start gegaan en houdt zich bezig met de in- en verkoop van de gebruikte machines voor plaatbewerking van A-merken: vlakbedlasers, kantbanken, buislasers en automatisering. De in- en verkoop wordt van A tot Z begeleidt en de doelstelling is om voor elk budget de juiste machine met de juiste specificaties te vinden, zowel voor loonsnijders als voor bedrijven met een eigen product.

Het eerste jaar is boven verwachting verlopen. “We gingen uit van de verkoop van minimaal vijf machines”, zegt oprichter Nathan van der Hoeven. “Het zijn er twintig geworden ondanks de beperkingen om in het buitenland te reizen door de coronacrisis. Daarom focussen we vooral op de Benelux en Duitsland.”

Eenvoudig huurpand Een deel van het succes is te verklaren uit het feit dat LBM probeert de prijzen zo laag mogelijk te houden. Daarom is Van der Hoeven begonnen in een huurpand in Dordrecht met één werknemer en enkele specialistische zzp’ers. Deze hal is prima om in te starten, maar ideaal is anders. De beperkte hoogte en vooral het ontbreken van een bovenloopkraan maken het laden en lossen van

machines best wel ingewikkeld. Ook is de ruimte beperkt. Vanwege het succesvolle jaar moet Van der Hoeven ruimte inhuren bij zijn machinetransporteur om machines tijdelijk te stallen.

In de nieuwe hal wordt dat allemaal anders. “We willen binnen een jaar in het nieuwe pand zitten. Daar zullen we ruimte hebben voor 12 à 15 machines. Omdat onze doorloop doorgaans maximaal een half jaar is, kunnen we in de nieuwbouw dus dertig machines per jaar helemaal nakijken en reviseren voor de volgende eigenaar. Ik verwacht daar snel te groeien naar 5 à 6 medewerkers.”

Uitstraling De nieuwbouw is belangrijk voor de verdere ontwikkeling van de machinehandel. LBM krijgt niet alleen betere faciliteiten maar ook veel meer uitstraling. “We willen een serieuze partner zijn voor fabrikanten van A-merken en aan partijen als Bystronic en BLM (Adige) laten zien en bewijzen dat we hun machines netjes ophalen, opknappen en weer verkopen. Onze ambitie is om echt een refurbishcenter voor gebruikte plaatbewerkingsmachines te worden.”

Lease-oplossingen Bij deze ontwikkeling past ook het aanbieden van goede financieringsmogelijkheden. Hiervoor is LBM een samenwerking aangegaan met een grote leasemaatschappij, waardoor diverse lease-oplossingen kunnen worden geboden, zodat de bedrijven hun liquiditeit op pijl kunnen houden en toch kunnen starten met het zelf snijden en zetten van de producten. www.laserbendingmachines.com

31

ByTube 130 buislaser van Bystronic geeft plaatbewerkers nieuwe afzetmogelijkheden

Snelle en eenvoudige uitbreiding naar buis Tot nu toe richten veel toeleveranciers en OEM’ers zich vaak alleen op het bewerken van vlak plaatmateriaal. Bystronic heeft met de ByTube 130 een machine in de markt gezet, waarmee plaatbewerkers snel en eenvoudig in de buisbewerking kunnen instappen. Deze buislaser bewerkt buizen van een diameter van 10 tot 130 mm en buismateriaallengtes van maximaal 8,5 meter.

Een buislaser biedt nieuwe afzetmogelijkheden, productiebedrijven kunnen er nieuwe klantgroepen mee aanboren. Want het toepassingsgebied voor bewerkte buizen is veelzijdig: auto- en bouwindustrie als ook de meubelfabrikanten of machine- en werktuigbouwers zijn potentiële afnemers.

De ByTube 130 is volgens producent Bystronic een optimale oplossing voor plaatbewerkers die hun activiteiten willen uitbreiden.

Het geautomatiseerde systeem reduceert handmatige ingrepen tot een minimum en maakt daardoor de instap in de buisbewerking eenvoudig. Gelijktijdig voorziet de machine in een groot aantal behoeften: omdat 85 procent van het marktpotentieel in het segment met kleine buizen ligt, is de ByTube 130 gericht op de bewerking van buizen met een diameter van 10 tot 130 mm. De machine heeft een laadcapaciteit tot 17 kilo per meter. Met de 2D-snijkop kan 90 procent van alle klantwensen worden vervuld, omdat loodrechte sneden het grootste marktaandeel uitmaken.

Tempo en flexibiliteit Gebruikers beschikken door de brede toepasbaarheid van deze machine over de nodige flexibiliteit voor de meest uiteenlopende opdrachten. Bovendien biedt de ByTube 130 het potentieel om geavanceerde en kostenverhogende bewerkingsstappen te vervangen: steeds meer productiebedrijven ontdekken het buislasersnijden als een alternatief voor de apart uitgevoerde processen zoals zagen en boren. De fiberlaser verricht beide bewerkingen in één keer, en wel aanzienlijk sneller. Dankzij de zuivere snijkanten hoeft er ook niet meer ontbraamd te worden.

Dit reduceert niet alleen de inzet van menskracht. Door de hogere productiesnelheid dalen eveneens de stukskosten, wat in de concurrentiestrijd om de beste prijs een groot voordeel is.

De ByTube 130 is leverbaar met fiberbronnen met vermogens

De buislaser bewerkt buismateriaallengtes van maximaal 8,5 meter.

32

De nieuwe bedieningsinterface ByVision Tube brengt alle functies voor het buislasersnijden samen op één touchscreen.

van 2 of 3 kW. In de markt van de laser voor de vlakke plaat heeft de fiberlasertechnologie zich al bewezen, nu wordt dit proces ook steeds meer toegepast bij dunne en dikkere materiaaldiktes in de buisbewerking. Een ander argument voor het toepassen van de fiberlaser is volgens Bystronic de constant gelijkmatige snijkwaliteit.

En anders dan een CO2-laser heeft de fiberlaser door zijn golflengte geen problemen met sterk reflecterende non-ferrometalen zoals koper en messing.

Zo kunnen gebruikers profiteren van drie pluspunten: materiaaldiversiteit, efficiëntie en snijnauwkeurigheid. “Want wie uiteenlopende materialen kan bewerken, krappe levertijden kan nakomen en daarbij steeds hoge kwaliteit kan leveren, heeft een voorsprong op de concurrentie”, aldus Bystronic.

Krachtige software Onderdelen en modellen visualiseren, snijplannen opstellen, productieprocessen bewaken: moderne plaatbewerking is ondenkbaar zonder krachtige software. Bystronic brengt met de nieuwe bedieningsinterface ByVision Tube alle functies voor het buislasersnijden samen op één touchscreen. Beginners hebben geen uitvoerige ervaring nodig om met de productie op de ByTube 130 te beginnen. De instelling voor de snijopdrachten is snel gebeurd, en de interface is intuïtief en begrijpelijk.

ByVision Tube bouwt voort op de beproefde Bystronic-software ByVision, die Bystronic voor alle andere snij- en buigsystemen toepast. Daarmee kunnen ook bestaande klanten snel uit de voeten. Nieuwe gebruikers worden ondersteund door de intuïtieve software bij de import en het opstellen van snijplannen, waardoor de bediening van de snijprocessen op de ByTube 130 comfortabel is. Of het nu om kleine series of grote opdrachten gaat: dankzij ByVision Tube kunnen gebruikers na een opdracht snel en efficiënt de bewerkte onderdelen produceren en leveren.

toeters en bellen. Door aanvullende opties Laserscan (hoge nauwkeurigheid in alle snijomstandigheden) en Quick Cut (meer snelheid voor betere prestaties) kunnen het bedieningsgemak en de productiekwaliteit extra en individueel geconfigureerd worden. De automatische lasnaadherkenning maakt het handmatige uitrichten van het basismateriaal overbodig. Via een laserscan herkent en compenseert de functie zelfstandig de geometrische afwijkingen van buizen en garandeert daarmee de nauwkeurigheid van de snijprocessen, ongeacht de kwaliteit van het basismateriaal.

Gespiegelde configuratie Als wereldwijde aanbieder levert Bystronic het lasersnijsysteem ByTube 130 indien gewenst ook in de ‘gespiegelde’ configuratie.

Hierdoor kan de klant de optimale lay-out voor zijn specifieke flow in zijn fabriek kiezen. De op het eerste gezicht simpele spiegeling biedt voordelen: zo zitten belaad- en ontlaadzones elkaar niet meer in de weg. Dit vermindert niet alleen de logistieke inspanningen, maar spaart ook ruimte en mankracht. En dankzij snellere productietijden wordt de productiviteit aanzienlijk verhoogd. www.bystronic.nl

Geen overbodige toeters en bellen Om een eenvoudige bediening te kunnen garanderen en beginners niet met overbodige functies te belasten, hebben de ontwikkelaars bij de basisuitrusting van de ByTube 130 bewust afgezien van

Met de 2D-snijkop kan 90 procent van alle klantwensen worden vervuld, omdat loodrechte sneden het grootste marktaandeel uitmaken.

33

Adige Trumpf Bystronic 078 - 200 3100

laserbendingmachines.com

Een A-merk voor elk budget!

Wij hebben een betere oplossing voor Plaatbewerking!

Machineonafhankelijk Papierloos werken CADCAM

Calculatie

Één contactpersoon voor uw volledige machine logistiek, van import/export tot plaatsing en verankering

Shopfloor control ERP Integratie

Volautomatisch Online Portal

Gereedschappen

Duurzame snijonderdelen

powered by

www.widenhorn.nl - +31-(0)10-8209550

34

Industrieterrein Tappersheul Wilgenweg 20 3421 TV Oudewater

T +31 (0)348 - 564 540 E info@janvandamtransport.nl

www.janvandamgroup.com

Universele schuur- en afbraammachines voor dik en dun De schuur- en afbraammachines uit de Lissmac SMD 3-serie kunnen voldoen aan de meest verschillende eisen van de klant. Dankzij meerdere ronde borstels zijn een gelijkmatige afronding van de randen en een richtingloze finishing mogelijk.

De bewerking van heel kleine werkstukken gebeurt door middel van de power grip-transportband, magneetspoor of vacuümtafel.

Vanwege de plaats-besparende lay-out van de aggregaten is volgens Lissmac 30 procent minder plaats noodzakelijk. Bovendien bestaat de mogelijkheid voor automatisering en integratie in productielijnen.

De schuur- en afbraammachines zijn geschikt voor de bewerking van verschillende materialen zoals roestvrij staal, aluminium, verzinkte platen of staal. Met de E-aggregaten is bovendien een gelijktijdige bewerking van verschillende materiaaldiktes mogelijk. De installaties zijn als S-editie (Sheet=dunne plaat) en P-editie (Plate=dikke plaat) verkrijgbaar. Hierbij zijn de modellen met drie, respectievelijk vier bewerkingsaggregaten beschikbaar.

Voordelen en inzetgebieden S- en P-editie De S-editie overtuigt volgens Lissmac met doelmatigheid en zeer goede bewerkingsresultaten. Door middel van een droog bewerkingsproces kunnen de schuur- en afbraammachines enkelzijdig bramen, een eventuele oxidatielaag verwijderen en een grote afronding van de kanten of een oppervlak-finish bereiken.

Bovendien kunnen werkstukken met inpersingen en doordrukkingen worden bewerkt.

De SMD 335 REE en de SMD 345 REER worden bij voorkeur voor het afbramen, sterke afronding, verwijdering van oxidatielagen en de finishing ingezet en de SMD 335 RER voor afbramen, randafronding en de finishing.

De schuur- en afbraammachines uit de P-editie werden speciaal voor de bewerking van dikke platen ontworpen en geven volgens

De schuur- en afbraammachines uit de Lissmac SMD 3-serie zijn geschikt voor de bewerking van verschillende materialen zoals roestvrij staal, aluminium, verzinkte platen of staal.

(Foto’s: Lissmac)

de fabrikant een indrukwekkende afronding tot een radius van wel 2 mm. De voorgeschakelde mechanische slakkenklopper voor het verwijderen van slak van plasma- en autogeen-gesneden delen is effectief en verlaagt de gereedschapskosten.

De SMD 335 REE en de SMD 345 REER worden ingezet voor het afbramen, grote afronding van de randen, verwijderen van de oxidatielaag en de finishing. De SMD 335 DRE is vooral voor de verwijdering van slakken, afbramen en afronding van randen geschikt en de SMD 345 DREE voor de verwijdering van slakken, afbramen, grote afronding van randen en verwijdering van de oxidatielaag.

Bij alle installaties kunnen de bewerkingsparameters voor optimale resultaten individueel worden ingesteld. Het overzichtelijke touchpanel maakt bovendien een intuïtieve bediening mogelijk.

Door de afzonderlijke in- en uitschakelbare bewerkingsaggregaten zijn flexibiliteit en energie-efficiënt werken gegarandeerd en door de automatische positionering van de gereedschapsassen een snelle instelling van de machine. Bovendien zorgt een programmageheugen voor de automatische instelling van de machine en reproduceerbare bewerkingsresultaten. Een snel wisselsysteem voor het gereedschap verkort de opbouwtijden tot een minimum. En tot slot is er een optimale toegang tot de machine voor reiniging en onderhoud van de schuur- en afbraammachines. www.lissmac.com

De voorgeschakelde mechanische slakkenklopper voor het verwijderen van slak van plasma- en autogeen-gesneden delen is effectief en verlaagt de gereedschapskosten.

35

Systemen voor het veilig en gebruiksvriendelijk wisselen van coils en gereedschappen

Wisselen zonder kunstgrepen Hoewel onderwerpen als ergonomie, veiligheid en gebruiksvriendelijkheid tegenwoordig hoog op de agenda staan in de maakindustrie, gebeurt het wisselen van zware coils en persgereedschappen in de meeste stanserijen nog altijd met de nodige kunstgrepen. Volgens persenspecialist Eddy van den Belt van Belttech is dat onnodig, want er zijn tegenwoordig uitstekende, betaalbare oplossingen voorhanden.

De dure gereedschappen worden vaak op de vorken van een heftruck naar de persen vervoerd. Daar worden ze dan – eventueel met hulp van een extra mannetje – met de hand naar hun plek op de pers geschoven. “Als de heftruck tijdens het rijden plotseling moet remmen, kan zo’n gereedschap er zo maar afvallen. Dat gebeurt gelukkig maar heel af en toe - het gaat vrijwel altijd goed - maar het is toch een risico”, zegt Van den Belt. “Daarbij zijn de tijden veranderd. Steeds meer bedrijven willen dat hun medewerkers worden verlost van zwaar werk en kunnen werken onder veilige omstandigheden. Een medewerker van een klant van mij kreeg echt lichamelijke klachten van het wisselen van die zware gereedschappen. Daar gaan we ‘kogellijsten’ in de perstafel monteren, die voor verlichting zorgen.”

Voor de handling van zware coils geldt hetzelfde. Coils worden

doorgaans horizontaal aangeleverd en moet dan verticaal op een haspel worden gezet. Ook dat gebeurt meestal met de nodige kunstgrepen door iemand die handig is met een heftruck en de coil hangend in een strop op de haspel plaatst.

Liftmatic TPI voor gereedschappen Er zijn veel betere oplossingen voorhanden, maar veel bedrijven zijn er niet mee bekend of ze hikken tegen de investering aan. Rotobloc is op dit gebied een bekende naam in de markt. Het bedrijf is al jaren een onderdeel van Dimeco, de Franse fabrikant van complete productielijnen voor ponsen, snijden en vervormen van plaatmaterialen.

Dimeco biedt onder meer de Liftmatic TPI aan voor de handling van

Het coil pick & tilt systeem is een elektronisch aangedreven heftruck, speciaal ontworpen voor de handling van coils. Hier komt geen handenarbeid meer aan te pas.

36

De Liftmatic TPI voor de handling van gereedschappen. Het is een truck die het gereedschap opneemt van de voorbereidingstafel op de gereedschappenafdeling of uit de opslag en naar de pers vervoert.

gereedschappen. Het is een truck die het gereedschap opneemt van de voorbereidingstafel op de gereedschappenafdeling of uit de opslag. De truck kan dankzij vloergeleidingen snel aan de tafel worden gepositioneerd en dan exact op de goede hoogte worden gezet.

Het gereedschap wordt vastgeklemd, op de truck geschoven en geïndexeerd. Vervolgens kan de operator het gereedschap laten zakken om het veilig door de productieruimte naar de pers te vervoeren.

Daar wordt de truck tegen een dockingstation aangereden om hem goed te positioneren. Het gereedschap wordt op de goede hoogte ten opzichte van de perstafel gebracht en met behulp van haken automatisch, zonder enig manueel handelen, naar de eindpositie geschoven. Van den Belt: “Bij het gereedschap wisselen spelen eigenlijk twee zaken; het vervoer van de opslag naar de pers en het

daadwerkelijke wisselen op de perstafel, dat lichamelijk zwaar is. Met de TPI verbeter je beide processen; veilig vervoer en door het duwtrek (push-pull) systeem verlicht je het wisselen. Tussenoplossingen zijn gereedschapwisselwagens zonder ‘push-pull’ systeem, puur voor het vervoer en kogellijsten in de perstafel om het wisselen te verlichten.”

Coil pick & tilt systeem Een ander product is het coil pick & tilt systeem, een elektronisch aangedreven heftruck speciaal ontworpen voor de handling van coils.

Hier komt geen handenarbeid meer aan te pas. Het kantelen van de coil wordt volledig gecontroleerd, wat zorgt voor meer veiligheid. De truck kan een coil oppakken van een standaard houten pallet. Hij is geschikt voor coils met een maximaal gewicht van 2 ton, een externe diameter van minimaal 600 mm tot maximaal 1500 mm en een maximale coilbreedte van 500 mm. De bestuurder loop met de truck mee en bestuurt hem met de stuurstang. Aan indicatoren op de besturing van de truck kan hij zien wat de positie van de truck is. De positie en de afmetingen van de vorken zijn zo ontworpen dat het systeem is toe te passen op een EU pallet. De vorm van de vorken maakt het mogelijk de coil direct op te pakken van een pallet waarop meerdere coils zijn gestapeld. Dankzij het kantelsysteem kan de coil in een zodanige positie worden gekanteld dat hij direct op de spil van de decoiler kan worden geladen. Het ontladen van de coil gebeurt door het hele proces in omgekeerde richting uit te voeren.

Het zijn volgens Eddy van den Belt veilige en gebruiksvriendelijke systemen. “Ze zijn geschikt voor coils en gereedschappen met afmetingen en gewichten die in Nederland veel voorkomen. Het zijn betaalbare systemen, maar de investering moet natuurlijk wel worden gedaan.” www.belttech.nl

37

www.hevami.nl / Tel.: +31 (0)413-376602

Straalmachines

38

Richtmachines

Ontbraammachines

Polijstmachines

Bandschuurmachines

Van coil tot kast

Het begint met coil en aan het eind van deze productielijn rollen de stalen meterkasten eruit.

Wemo is sterk in scherpe buigtoleranties en AWL levert nauwkeurige laserlassoplossingen. De twee Nederlandse machinebouwers zijn hiermee een wereldwijde strategische samenwerking aangegaan om producenten in de schakel- en verdeelkastenindustrie te voorzien van efficiënte productieprocessen; geautomatiseerd en zonder nabewerking van coil tot kast.

Wemo en AWL zijn al samen opgetrokken in een project voor ABB Striebel & John (S&J). Deze fabrikant van energiedistributiesystemen wilde de behuizing van zijn stalen meterkasten, van coil tot aan eindproduct, in verschillende maatvoeringen volledig geautomatiseerd produceren. De kasten werden al gedeeltelijk geautomatiseerd geproduceerd, maar er kwam ook nog veel handwerk bij kijken. Daarbij was de huidige lijn aan vervanging toe. Ook was de afdeling Research & Development bij S&J bezig met optimalisatie van de huidige producten en ontwikkeling van nieuwe types. Om kosten te verlagen, moesten ze verder automatiseren en moest de capaciteit omhoog. Een hoge automatiseringsgraad was de basis in combinatie met scherpe eisen aan cyclus- en omsteltijden.

Productoptimalisatie In de oorspronkelijke vraag was MAG-lassen het uitgangspunt. Met de inzet van dit lasproces is nabewerking en slijpen vaak nodig, met laserlassen niet. Dat zorgt voor een sneller productieproces en dus lagere kosten per product. Maar om laserlassen een succes te kunnen maken moet de klant aan de voorkant van het project de ruimte geven om mee te denken in optimalisaties in het product. S&J gaf die ruimte.

Samen met de afdelingen Productie, Engineering en R&D van S&J, mochten Wemo en AWL meedenken aan een totaaloplossing. Dit was voor alle partijen een waardevolle samenwerking.

Samen met S&J zijn de machinebouwers gaan kijken naar de wensen bij de nieuwe producten en mochten ze diverse aanpassingen in het

productontwerp doorvoeren. De maten en toleranties zijn uiteindelijk in de producttekeningen zo aangepast dat het product aan alle wensen van de klant voldoet en toch snel, betrouwbaar en nauwkeurig gemaakt kan worden. Het resultaat is dat er vanuit de oplossing van Wemo vier kastdelen met perfecte pasvorm aan AWL konden worden overgedragen zodat zij deze volledig geautomatiseerd verder konden verwerken.

Uitdagingen De grootste uitdagingen in dit project waren de productontwikkeling, de diversiteit aan producten en materiaal op één lijn en de snelheid.

Daarbij waren de deadlines uitdagend, er moest een lijn geleverd worden waarvan de specificaties nog niet vastlagen. Het uiteindelijke productontwerp moest vastliggen voordat tot levering van de lijn kon worden overgaan. De producten van S&J moeten aan strenge normen en eisen voldoen (brand- en watertesten) en visueel aantrekkelijk zijn.

Met dit project hebben AWL en Wemo de kracht van hun samenwerking bewezen. Door in een vroeg stadium een eenheid te vormen konden processen goed op elkaar worden afgestemd. Beide bedrijven zijn afhankelijk van elkaar. AWL heeft een goed product nodig en Wemo moet weten wat de vereisten zijn van dat goede product.

Het is constant balanceren tussen de eisen van de klant, de wensen van AWL en de mogelijkheden van Wemo. Dit is essentieel om tot een goede oplossing te komen. Harold van Pinxteren, projectmanager bij Wemo, blikt voldaan terug op het project: “Ik weet dat S&J verwachtte dat twee Nederlandse machinebouwers nauw konden samenwerken.

Tijdens het project heerste een snelle, directe communicatie en een professionele en oplossingsgerichte manier van werken. Ook durfden we de klant in onze discussies mee te nemen. Dit zorgde ervoor dat we nooit de makkelijkste weg voor één van de partijen kozen, maar altijd bleven vechten om tot de beste oplossing voor alle partijen te komen.

Het bleek niet altijd even makkelijk, maar uiteindelijk is de verwachting van de klant wel uitgekomen.”

39

V.l.n.r. Joey, Stefan en Wouter Klomp bij de nieuwe lasersnijmachine. Het meeste materiaal dat Taurus MilieuTechniek hierop snijdt is 1,5 tot 6 mm dik. “Maar we snijden ook tot 15 mm staal en 8 mm RVS braamloos op deze machine.”

Lasersnijmachine tilt Taurus MilieuTechniek naar hoger niveau Machinehandel Overmars heeft een lasersnijmachine van Baykal geïnstalleerd bij Taurus MilieuTechniek in Ysselsteyn. “We hadden deze machine eigenlijk al 2 jaar eerder moeten kopen”, zegt commercieel directeur en hoofd productontwikkeling Peter Klomp.

“Dan hadden we ons heel wat slijpen en schuren bespaard.”

Peter Klomp is de oprichter van het familiebedrijf in Noord-Limburg (Ysselsteyn ligt in de gemeente Venray). Met een eenvoudige slijptol en een zaagmachine begon hij ruim 20 jaar geleden met het maken van machines die hout tot pellets persen. Geleidelijk aan zijn deze machines doorontwikkeld tot droogmachines voor verschillende producten. Zo werd de basis gelegd voor het huidige Taurus MilieuTechniek, dat sinds 2012 droogmachines ontwikkelt en bouwt voor de agrarische sector. Deze machines kunnen van alles drogen: mest en aardappelschillen, maar ook wortelen voor de petfood industrie. Ook worden ze ingezet in de waterzuiveringssector voor het drogen van rioolslib.

40

Warmte-opwekking De droogmachines van Taurus onderscheiden zich door een systeem voor warmte-opwekking, dat in samenwerking met het Duitse energiebedrijf RWE is ontwikkeld. De machines worden niet zoals voorheen op temperatuur gebracht met warmte die door biomassaketels wordt gegenereerd, maar door een elektrisch systeem. Hierdoor is maar een kwart zoveel energie nodig als bij de biomassaketels en is er geen CO2-uitstoot. Taurus is de enige fabrikant in Europa die dit gepatenteerde systeem heeft. Het is nu zover doorontwikkeld dat het echt begint te lopen. “We moeten nu

in 2,5 jaar tijd 35 van deze machines leveren”, vertelt Peter Klomp.

En dat is een mooi vooruitzicht voor het familiebedrijf, dat acht medewerkers telt, onder wie de drie zonen van Peter: oudste zoon Stefan is technisch directeur en hoofd werkplaats, Joey neemt de elektrotechniek voor zijn rekening en Wouter de commercie.

Plasmasnijden en ponsen De droogmachines zijn 16 meter lang, 8 meter hoog en 3 meter breed. Ze worden in vier delen opgebouwd om ze te kunnen transporteren. Daarna worden ze op de eindbestemming helemaal gemonteerd, zodat ze plug & play kunnen draaien en vochtige massa’s worden omgezet in handzame, droge pellets. Aan de machines zit veel plaatwerk. Taurus besteedt wel enige productie uit, maar wil ook alles zelf kunnen maken. Het plaatmateriaal werd altijd gesneden op een plasmasnijmachine; een ponsmachine maakte de gaten en het walsen gebeurde op een oud platenwalsje. Maar het walsen van cyclonen ging daarop niet zo goed. Daarom is bij Machinehandel Overmars een 4-rollen platenwals (2 meter op 10 mm) van het merk Akyapak gekocht. Bij zijn bezoek aan Overmars in Warder stuitte Peter Klomp ook op een lasersnijmachine van de Turkse fabrikant Baykal, die door Overmars in ons land wordt vertegenwoordigd. Deze machine stond op voorraad omdat hij afgelopen voorjaar eigenlijk op de TechniShow zou worden getoond.

Hoger niveau Klomp was niet per se van plan een lasersnijmachine te kopen, aangezien dit toch een vrij forse investering is. En hij dacht dat Taurus er maar een halve dag per week snijwerk voor zou hebben. Maar dat is heel anders uitgepakt. “We konden de plasmasnijmachine goed inruilen en hebben de lasersnijmachine gekocht. Die is sinds de jaarwisseling operationeel en we gebruiken hem vrijwel elke dag. We snijden er alles op; de knipschaar wordt praktisch niet meer gebruikt en de ponsmachine ook niet meer.

Deze lasersnijmachine heeft ons naar een hoger niveau getild. Het allergrootste voordeel is dat we dingen als een kraspen en een rolmaat niet meer nodig hebben omdat de nauwkeurigheid van de laser fantastisch is.”

De Baykal machine heeft een werkbereik van 1,5 x 3 meter en een fiberlaserbron met een relatief bescheiden vermogen van 2 kW. Peter Klomp: “Het meeste materiaal dat we snijden is 1,5 tot 6 mm dik. Maar we snijden ook tot 15 mm staal en 8 mm RVS braamloos op deze machine. Dat verbaasde ons. We hadden gedacht dat daarvoor meer vermogen nodig zou zijn. Het snijden van dat dikkere materiaal gaat minder snel, maar dat maakt niet uit. Want we zijn geen toeleverancier en snijden alleen voor eigen gebruik. Veel belangrijker is de kwaliteit van het snijwerk en de nauwkeurigheid.

Alle gaten zijn precies aan de maat en zitten exact op de goede de goede plek. Dat scheelt enorm bij de assemblage en de opbouw van machines ter plekke. We werken nu veel efficiënter. Ook een voordeel is dat we prototypes bij nieuwe ontwikkelingen nu zelf kunnen snijden. Dat scheelt tijd.”

Machinehandel Overmars heeft Taurus MilieuTechniek ook een 4-rollen platenwals geleverd. Links Peter Klomp, rechts Bram Overmars.

West-Europese componenten Peter Klomp heeft alle vertrouwen in de machine en in de fabrikant Baykal. De vlakbedlaser is uitgerust met West-Europese componenten, zoals motoren van Beckhoff en software van Lantek. “Dat gaf ons het vertrouwen om voor een Turks merk te kiezen. Medewerkers van Overmars hebben de machine hier eerst opgebouwd, daarna is er een monteur uit Turkije gekomen om hem helemaal operationeel te maken en ons te leren met de machine om te gaan. De communicatie ging prima in het Engels, ook met de fabriek. Baykal kan vanuit Turkije meekijken in onze machine. Dat werkt goed.

Ook de samenwerking met Machinehandel Overmars verloopt uitstekend. Er is inmiddels ook al een tweede, iets kleinere platenwals aangeschaft. En binnenkort wordt er ook een Baykal CNC-kantbank met een werklengte van 3 meter en een vermogen van 160 ton in de werkplaats van Taurus geplaatst. Met Delem DA66T besturing en zetbeveiliging en hydraulische klemming van Wila. “We kunnen daarop veel sneller gereedschappen wisselen. Dat is voor ons van belang omdat we heel veel verschillende stukken zetten. We wisselen zo vijf tot acht keer per dag.” w Vader en zoons Klomp hebben zelf een compact magazijn met twaalf laden voor de opslag van plaatmateriaal gebouwd. Deze staat direct achter de laser, zodat het materiaal makkelijk op de wisseltafel kan worden gelegd. De machine is aangesloten op internet, waardoor CAD-programma’s rechtstreeks in de Lantek-software kunnen worden gelezen. “We ondervinden heel veel voordelen van deze lasersnijmachine. We zouden niet meer zonder kunnen”, besluit Peter Klomp. www.taurus-mt.nl www.machinehandelovermars.nl

Vader en zoons Klomp hebben zelf een compact magazijn met twaalf laden voor de opslag van plaatmateriaal gebouwd.

41

Dynamische servo-pers

De 800 ton MSP-pers van Schuler gebruikt uitsluitend twee elektronisch gesynchroniseerde, tegenover elkaar gepositioneerde aandrijvingen, die elk bestaan uit een hoogdynamische servomotor, een remmodule en een excentrische as.

Schuler heeft de eerste pers (800 ton) van zijn nieuwe MSP-serie geïnstalleerd bij de Duitse gereedschapsbouwer en toeleverancier Huissel. Deze pers heeft een innovatief concept: de installatie gebruikt uitsluitend twee elektronisch gesynchroniseerde, tegenover elkaar gepositioneerde aandrijvingen, die elk bestaan uit een hoogdynamische servomotor, een remmodule en een excentrische as.

“Door het ontbreken van tandwielen is de machine veel dynamischer dan voorgaande servo-persen”, zegt directeur Gerald Schug van Huissel. In conventionele mechanische persen zorgt een aandrijving in de kroon voor het gelijklopen van de motoren. Aanvullend liggen bij de MSP-serie de drukpunten verder naar buiten, dan die op traditionele persen, waardoor een hogere excentrische belasting mogelijk is.

Onderdeel van het totaalconcept is ook een fijne parallelliteitscontrole voor de stoter.

Vormen van deksels en schalen “De kniehefboom aandrijving in het dwars ingebouwde as-ontwerp is vooral in het onderste werkbereik een sterk punt”, vervolgt Schug. De constante vervormsnelheid kort voor het onderste omkeerpunt biedt vooral bij inpersen, buigen en trekken mechanische voordelen. Hiervan profiteert Huissel onder andere bij de vormen van deksels en schalen voor ventilatiesystemen uit ongeveer 20 mm vlakke plaatdelen uit aluminium voor een grote autofabrikant.

Ook de automatisering van de pers, die Schuler eveneens heeft

geleverd, bevalt Schug. Tot het geleverde pakket behoren een coillijn in lang ontwerp van het type Power Line, de walsvoeding ‘Power Feed’ en de modulaire elektronische 3-assige transfer ProTrans met actieve zwenkcompensatie. Een drievoudige smering van het bandmateriaal zorgt voor optimale vervormingsomstandigheden.

Simulatieoplossing Daarnaast heeft Huissel - onder andere voor de eigen gereedschappenbouw – geïnvesteerd in de simulatieoplossing DigiSim. Hiermee kan een mogelijke botsing van een gereedschap met de transfer al worden herkend terwijl het gereedschap zich nog in de constructiefase bevindt. Medewerkers van Hiessel hebben de talrijke mogelijkheden van de software leren kennen en bedienen door scholing door Schuler.

Voor de besturing van de pers is daarentegen geen grote voorkennis nodig, aangezien de operator kan selecteren uit zes reeds voorgeprogrammeerde bewegingscurves van de stoter die afgestemd zijn op het gewenste product. De Smart Assist voert bovendien stap voor stap door het set-up proces voor nieuwe gereedschappen, wat de insteltijden bij Huissel helpt verkorten. Zou het ondanks dit alles toch nog tot foutieve bediening komen dan voorkomt de elektronische beveiliging tegen overbelasting erger. Ze registreert direct een overschrijden van de perskracht en verandert in enkele milleseconden het draaimoment van de hoofdaandrijving in de tegengestelde richting om gereedschapsschade te minimaliseren.

Dankzij een unit voor energieopslag reduceert het aangesloten vermogen van het totale systeem duidelijk. www.schulergroup.com

43

Metalix CADCAM-oplossing voor de plaatbewerking

CADCAM-systeem voor snijden, ponsen en kanten

Automatisch nesten

Programmering en simulatie van CNC kantbanken

3D plaat- en buissamenstellingen

Eén geïntegreerde softwareoplossing voor plaaten buislasersnijden, ponsen, plasmasnijden en kanten Importeer uw bestandsformaten uit 2D of 3D samenstellingen en verwerk deze in een geïntegreerde omgeving voor snijden, ponsen en kanten.

• geen afkeur meer • kosten- en tijdbesparend • merkonafhankelijk • vraag een demo!

Belttech, leverancier van complete productielijnen, zowel met pers als laser, maar ook leverancier van (excenter)persen voor handinlegwerk en perstoebehoren.

info@leeuwencam.nl | www.leeuwencam.nl | 030 271 42 17 www.metalix.net

www.belttech.nl +31 (0) 38 429 07 72 - info@belttech.nl

lasersnijden cnc-zagen cnc-(vloei)boren walsen kanten glasparel-stralen (robot)lassen engineering Wat we ook doen, we doen het altijd perfect.

En met passie.

Ontdek ons op baas-metaal.nl Bedrijvenpark Twente 105 Almelo | Meer informatie? Bel 0546 577300

44

Intelligent klinknagels plaatsen In de Europese vliegtuigbouw worden jaarlijks ongeveer 150 miljoen klinknagels geplaatst, twee derde deel daarvan door medewerkers met lichte machines. Omdat hier niks mis mag gaan is de kwaliteitscontrole omvangrijk en duur.

Aan het Instituut voor Productiemanagement en -techniek in Hamburg (IPMT) is nu een methode ontwikkeld om de controle van klinknagelboringen met behulp van kunstmatige intelligentie verder te automatiseren.

“Wanneer aan medewerkers voor of tijdens het boorproces wordt aangegeven dat een fout is herkend of dat bepaalde waarden buiten de verwachting liggen, kan het het proces afbreken of aansluitend direct een controle doorvoeren”, legt directeur productietechniek Wolfgang Hintze van IPMT Hamburg uit. De methode kan niet alleen de vliegtuigbouw veranderen, maar ook andere branches zoals de automotive of de scheepsbouw, waarin onderdelen met behulp van klinknagels of schroeven worden samengesteld en waarvoor moet worden geboord.

Robots te zwaar In elk vliegtuig worden honderdduizenden klinknagels gezet. Die hebben allemaal een klinknagelboring nodig. Dat gebeurt grotendeels nietgeautomatiseerd omdat de gangbare industrierobots te groot, te zwaar, niet flexibel of om andere redenen ongeschikt zijn. Maar bij het met de menselijke hand positioneren van een semi-automatische boormachine kan het bijvoorbeeld gebeuren dat de machine niet goed ingespannen wordt of het gereedschap al slijtageverschijnselen vertoont.

In de luchtvaart gelden echter hoge veiligheidseisen. “De toelaatbare helling op het klemvlak van klinknagels is bijvoorbeeld heel nauw bemeten”, verklaart Hintze. Ze ligt onder een tiende millimeter omdat een klinknagel anders tijdens het vliegen zou kunnen losraken. Is de waarde overschreden, dan moet er worden nabewerkt. Navenant hoog zijn dan ook de controle-inspanningen, met zeer veel steekproeven en na-boringen.

Machine regelt proces De medewerkers zetten de semi-automatische machines op boormallen, waardoor ze nauwkeurig kunnen positioneren. Deze mallen worden vooraf aan de vliegtuigromp bevestigd. “Daarna neemt de machine het eigenlijke boorproces over”, verklaart Samuel Bender van het IPMT. “Hij regelt voor de complete boorgang het toerental en de snelheid, maar ook andere functies zoals smering en spaanafzuiging.

Hij gedraagt zich als een kleine werktuigmachine.” Bender wilde dit productieproces voorspelbaar maken en gebruikte hiervoor methoden van kunstmatige intelligentie, in dit geval machine learning (ML). Samen met een bedrijf ontwikkelde hij meerdere methoden die verschillende sensordata van een door dit bedrijf geproduceerd prototype van een boormachine analyseren. Daarbij worden onder andere de

Demonstratie van een semi-automatische machine in een intelligente montage-omgeving (Foto: IPMT Hamburg)

elektrische stromen van de beide elektromotoren geregistreerd.

Overeenkomstig de ML-methodiek moesten allereerst - onder de bekende booromstandigheden - signaalverlopen worden verzameld en gekarakteriseerd. De machine leert typische verlopen van een optimale boring en vergelijkt deze met de boringen die actueel worden gedaan. Wijken de signalen af tijdens het actuele productieproces dan merkt de machine dat en meldt dit. “De boormachine kan betrouwbaar voorspellen of bijvoorbeeld de juiste boordiameter wordt gebruikt, de verwachte materiaalcombinatie voorligt of dat smeermiddel actief is”, verklaart Bender. Een overschrijden van de diametertolerantie of de helling wordt automatisch geregistreerd. Voorwaarde is wel dat de ML-modellen vooraf worden gevoed met positie-afhankelijke data, zoals de voorliggende materiaalcombinatie – in de vliegtuigbouw platen van aluminium, CFK en titaan -, de materiaaldikte en het noodzakelijke motortoerental.

Specifieke waarschuwingen Dankzij de nieuwe methode krijgen de medewerkers in de montage straks niet alleen een algemene foutmelding maar specifieke waarschuwingen zoals ‘foute boorpositie’, ‘pas op smeermiddel uitgevallen’ of ‘gereedschap versleten’. Ze kunnen zo het probleem vermijden of direct opheffen. “Met kunstmatige intelligentie kunnen we de vereiste kwaliteit al tijdens de bewerking registeren. Dure en tijdrovende controles kunnen we daarmee sterk beperken tot enkele steekproeven en we hoeven slechts herkende onregelmatigheden op te volgen”, zegt Hintze.

In algemene zin kan het ML-model overal worden toegepast waar mensen of machines zich herhalende maar gevarieerde bewerkingsmontage- of controleprocessen uitvoeren. Zo kan de montage van kritische onderdelen worden gecontroleerd. Ook verhinderen de intelligente machines productie-uitvallen omdat ze vroegtijdig de slijtage van gereedschappen en werktuigmachines herkennen. Anders geformuleerd: er is een enorme brandbreedte aan inzetmogelijkheden in alle branches, maar wel altijd onder de voorwaarde dat voldoende afgezekerde en voorspellende data voorhanden zijn om de systemen te trainen.

45

Product nieuws Pneumatische gereedschapshouders Met de AirPower Series introduceert Wila een volledig assortiment pneumatische gereedschapshouders voor kantpersen, in Pro en Premium kwaliteit en zowel voor bovenals ondergereedschap. Opvallend aan de nieuwe houders is vooral dat gebruik kan worden gemaakt van standaard werkplaatsperslucht om het Self-Locking klemmechanisme te bedienen.

De gereedschappen worden extreem snel geklemd en ontklemd in de AirPower houders, met slechts een normale werkdruk van 6-8 bar.

De AirPower houders zijn voorzien van geïntegreerde uitlijning en bombering. Ze werken in tegenstelling tot de hydraulische houders niet met olie maar met lucht en resulteren volgens Wila in snellere werkprocessen en gereedschapswissels. Dankzij het gepatenteerde Self-Locking mechanisme van Wila zorgt de AirPower Series voor uitstekende klemprestaties. Alle gereedschappen worden extreem snel geklemd en ontklemd, met slechts een normale werkdruk van 6-8 bar - zonder dat dure pressureboosters of extra hydrauliek nodig zijn. Dit maakt de houders schoner en duurzamer. Het gereedschap wordt geklemd met behulp van een pneumatisch aangedreven paar zelfinstellende spieën.

Wanneer de spieën worden vastgezet (geklemd), worden ze een integraal onderdeel van het gereedschap. De nieuwe gereedschapshouders kunnen worden voorzien van Wila’s Smart Tool Locator en het Tool Identification & Positioning systeem. Verlichting op de houders geeft de operator dan aan waar hij de gereedschappen moet plaatsen en dat verkort de insteltijden en voorkomt fouten. www.wila.nl

Trotec verhoogt prestaties Speedy lasermachines De nieuw ontwikkelde CeramiCore-laserbron-technologie voor de lasergraveer-systemen Speedy 100 en Speedy 300 van Trotec maakt het mogelijk om de fijnste structuren, lijnen en karakters te lasergraveren dankzij een zeer kleine straaldiameter. Bovendien is een homogeen graveeruiterlijk over het hele werkgebied gegarandeerd.

De sleutelschakelaar en noodknop zitten nu naast het toetsenbord, zodat het laserproces in gevaarlijke situaties direct kan worden gestopt.

Deze technologie was al standaard voor een hoger laservermogen en is nu dus ook beschikbaar voor 30 en 45 watt. Het innovatieve en gepatenteerde laserbronconcept staat volgens Trotec voor stabiliteit, hoge graveerkwaliteit en een lange levensduur. De behuizing van de bron, waar de laserstraal wordt opgewekt, is gemaakt van 100% keramiek. OptiMotion is nu ook beschikbaar voor Speedy 100 en Speedy 300. Hiermee zoekt de lasermachine automatisch naar de optimale snelheidsparameters. Met andere woorden: de gebruiker hoeft alleen het vermogen en de snelheid te bepalen die nodig zijn om door het materiaal te snijden of om te vectorgraveren - ongeacht de snijgeometrie.

Bij het verwerken van de taak past OptiMotion de snelheid en de versnelling in real time aan, afhankelijk van de geometrie. De sleutelschakelaar en noodknop zijn nu naast het toetsenbord geplaatst, zodat het laserproces in gevaarlijke situaties direct kan worden gestopt. www.troteclaser.com

Slijtdelen voor extreem afgeschuind plasmasnijden Hypertherm introduceert nieuwe slijtdelen voor snijden met extreme afschuining voor het Maxpro200 LongLife plasmasnijsysteem dat werkt met lucht en zuurstof.

De slijtdelen hebben een agressief gepunte vormgeving zodat de plasmatoorts schuin kan staan tot een hoek van maximaal 66,5 graden.

De slijtdelen zijn bedoeld voor mechanische, robot- en handmatige snijprocessen en hebben een agressief gepunte vormgeving zodat de plasmatoorts schuin kan staan tot een hoek van maximaal 66,5 graden. Hierdoor zijn deze slijtdelen ideaal voor een groot aantal verschillende werkzaamheden, waaronder mechanisch schuinsneden onder een scherpe hoek, het snijden van buizen en pijpen, structureel staalwerk, de constructie van drukvaten en handmatige snijprocessen. Bovendien kunnen operators zo makkelijker zien wat ze aan het snijden zijn en beter bij balkflenzen en secties met beperkte vrije ruimte komen, voor betere sneden en minder secundaire werkzaamheden.De slijtdelen voor snijden met extreme afschuining zijn zowel voor snijprocessen met lucht als die met zuurstof verkrijgbaar, voor 130 en 200 ampère. Maxpro200-eigenaren en operators kunnen de slijtdelen apart kopen, of als onderdeel van een startpakket (onderdeel 528058) dat slijtdelen bevat voor alle snijprocessen met extreme afschuining die voor dit systeem beschikbaar zijn. www.hypertherm.com

46

efficiënter per m

2

• 64% meer opslagruimte dan alle andere automatische platenmagazijnen • bijna 200 m2 opslagbesparing door gebruik platenmagazijn • 80% reductie handling tijden • zeer gebruiksvriendelijk besturingssysteem inclusief reststukregistratie • koppelen aan ERP-systemen mogelijk

platenmagazijn: minder heftruckbewegingen, snel de juiste plaat

BRING BARE METAL TO LIFE

ONTDEK TAURUS F L OP

TAURUS FL

XXL lasersnijden in een gloednieuw design De nieuwe Taurus FL is dankzij haar unieke modulariteit ideaal geschikt voor het snijden van extra grote platen. Het machinebed is minimum 10 meter lang en kan worden uitgebreid in stappen van 4 meter tot maximaal 42 meter.

• Sterke dynamiek bij het snijden van grote platen • XXL snijden van platen tot 3200 mm breed, 30 mm dik • Efficiënte verwerking van diverse materialen, extra grote of meerdere platen • Verkrijgbaar met geavanceerde bevelkop We help you bring bare metal to life: lvdgroup.com

LASER

PUNCH

SHEET METALWORKING, OUR PASSION, YOUR SOLUTION

BEND

INTEGRATE