el ericht
aan
et risic s
ent u risic lei er oe ki kt u aan tegen risi o s ilt u ze ten koste van alles uitbannen hebt u besloten be aalde risi o s te a e teren Dat laatste is ri a zegt artin van taveren aar doe het dan el doelgeri ht tekst eter assenier
nkele maanden terug stond senior consultant Martin van Staveren bij een van de pinautomaten op een grote luchthaven in een ver land. En toen gebeurde er iets wat hem aan het denken zetten. “Ik voerde mijn pincode en het gewenste bedrag in – maar toen meldde het apparaat dat er iets was misgegaan. Pas de tweede keer kon ik mijn geld opnemen.” Terug in Nederland ontdekte Van Staveren dat het bedrag twee keer was afgeschreven. “Dus belde ik naar mijn bank. En wat denk je? Binnen een dag had ik het geld weer op mijn rekening.” Volgens Van Staveren is dit een mooi voorbeeld van risicoleiderschap. “Want natuurlijk hadden die mensen heel moeilijk kunnen gaan doen. Hebt u wel veilig gepind? Was het toch niet uw eigen schuld? Zijn wij werkelijk aansprakelijk? Maar dat deden ze allemaal niet. Ze nemen daar een risico, bewust. Van
alle pintransacties gaat zoveel procent fout – door technische storingen of criminele hackers – en in zulke gevallen zullen wij de schade gewoon vergoeden.”
ei ers en
ana ers
Risicoleiderschap. De term is van Van Staveren zelf en dat vindt hij verrassend. “In de literatuur zie je heel veel verwijzingen naar risicomanagement – maar dat is toch echt iets anders. Want management wil zeggen: dingen goed doen. Dus zul je als risicomanager vooral kijken hoe je de bestaande risicodoelstellingen kunt realiseren. Maar leiderschap betekent: de goede dingen doen. Daarom zal een risicoleider ook kijken welke risico’s een bedrijf bereid is om te nemen.” Van Staveren vraagt zich af of dat ook overal gebeurt. “Laatst was ik op bezoek bij een bouwbedrijf en dronk ik koffie
uit een bekertje met de tekst: ‘Wij werken veilig of wij werken niet.’ Dan moet ik altijd glimlachen, want 100% veiligheid bestaat niet. Als risicoleiders zo’n ambitie uitspreken, moet de risicomanager onmiddellijk het werk stilleggen. Want dat is de enige manier waarop hij aan dit uitgangspunt kan voldoen.”
ile
as
Dus staan risicoleiders vaak voor lastige dilemma’s. En een mooi voorbeeld is volgens Van Staveren juist die bouwsector. “Heb je die documentaire gezien met bouwbedrijf Heijmans? Daar hebben ze gewoon tweeënhalf jaar lang een cameraploeg laten meelopen tijdens de werkzaamheden. Dat getuigt van grote moed en het laat ook zien dat Heijmans werkelijk begaan is met veiligheid. Maar aan de andere kant … in die documentaire zien we dus ook dat veiligheid niet altijd prioriteit heeft. In deze overspan-
2 arbo 4 | 2020
032-034_ARB04_ART01_Passenier_risicoleider.indd 32
23-03-20 15:27
