Huidbiologie
De dode huidlaag: van levensbelang
Het stratum corneum wordt ook wel de dode huidlaag genoemd. Al doet de naam anders vermoeden, deze huidlaag is voor ons van levensbelang. Als deze dode huidlaag zou ontbreken, dan zouden schadelijke omgevingsfactoren in de levende huidlagen en hiermee in de bloedbaan kunnen doordringen en schade toebrengen.
D
e levenstaak van de levende huidcellen in de epidermale lagen net onder de dode huidlaag, is het vormen van een compacte muur als barrière tegen de omgeving. Hiervoor zijn een viertal processen noodzakelijk, namelijk: het vormen van wateraantrekkende componenten (the natural moisturizing factor) het vormen van vetstoffen (lipiden) die het verlies van water tegengaan het differentiëren (veranderen) van de levende huidcellen (keratinocyten) naar dode huidcellen (corneocyten) het afschilferen van dode huidcellen Een optimaal evenwicht tussen deze, onderling afhankelijke, processen is nodig voor het effectief functioneren van de dode huidlaag. Het doel hiervan is tweeledig: enerzijds om schadelijke indringers tegen te houden, anderzijds om het beschikbare water in de huid niet te verliezen. Want dit water is hard nodig voor zo’n beetje alles wat er in de huid gebeurt.
WATER EN VET Het watergehalte fluctueert nogal in de huid. In de levende epidermale lagen is het watergehalte maar liefst 70 procent, terwijl in de overgang naar de dode huidlaag dit gehalte daalt naar een gemiddelde waarde van zo’n 20 procent. Juist deze scherpe daling in het watergehalte zorgt ervoor dat belangrijke processen op gang komen
zoals het vrijlaten van de zorgvuldig gevormde vetstoffen uit de inmiddels dode huidcellen. Deze vetstoffen komen dan als een soort cement tussen de cellen in te liggen waardoor de huid zo zacht aanvoelt. Aangezien we een heel boekwerk zouden kunnen wijden aan een gedetailleerde beschrijving van dit proces, gaan we hier in het volgende artikel van deze serie verder op in.
tabel worden de percentages van deze NMFcomponenten weergegeven: Bestanddelen van ‘the Natural Moisturising Factor’ Componenten
% van NMF
Aminozuren
40%
Mineralen
20%
DE VORMING VAN ‘THE NATURAL MOISTURISING FACTOR’
PCA
12%
Melkzuur
12%
Voor dit artikel focussen we ons op de vorming van ‘the Natural Moisturizing Factor’ (NMF). De scherpe overgang in het watergehalte van de huid is een belangrijke trigger voor het afbreken van grote moleculen eiwitten naar kleinere onderdelen hiervan, de aminozuren. Een belangrijk eiwit in de huid is het filaggrine dat ervoor zorgt dat grote keratine-moleculen aan elkaar worden gelijmd in een bepaalde structuur. Dit filaggrine wordt uiteindelijk afgebroken tot aminozuren die het grootste deel uitmaken van de NMF. Andere NMF-componenten die zowel binnen als buiten de dode huidcellen worden gevonden zijn pyrrolidone carboxylzuur (PCA), melkzuur, ureum en mineralen. Al deze componenten zijn zeer efficiënte hydratanten die samen een super hydraterend complex vormen waardoor het beschikbare water zo goed mogelijk wordt vastgehouden in de huid. In onderstaande
Suiker
10%
Ureum
6%
Totaal
100%
HUIDCYCLUS Niet alleen het watergehalte vormt een belangrijke trigger voor het vormen van NMFcomponenten, ook de zuurgraad van de huid en zogenaamde proteases spelen hierin een belangrijke rol. Proteases vormen een familie van enzymen in de huid die dienen als hulpstofjes in processen zoals het afschilferen van dode huidcellen. Dode huidcellen zijn met elkaar verbonden door middel van gespecialiseerde structuren, namelijk de desmosomen. Als de dode huidcellen het huidoppervlak naderen, zorgen de proteases ervoor dat de desmosomen tussen de dode huidcellen loslaten en worden
32 11_Ingredienten_01R_nw.indd 32
09-03-21 13:55
