VISIE
Hoogleraar Animal Health Management Henk Hogeveen:
‘Diergezondheid is nu een intrinsieke waarde van melk’ Het welzijn van dieren heeft steeds meer impact op de zuivelsector. Internationaal zijn er grote verschillen in opvattingen. Daarom is het belangrijk dat de wetenschappelijke feiten helder zijn. Dat is een van de taken van de internationale zuivelorganisatie IDF. Sinds kort is Nederland vertegenwoordigd in de wetenschappelijke programmacommissie van dit gezelschap via de Wageningse hoogleraar Henk Hogeveen. “Diergezondheid is een intrinsieke waarde van melk geworden.” Tekst: Bert Kleiboer
Het gebruik van antibiotica is een typisch voorbeeld. In Noordwest-Europa zijn er volop voorstanders te vinden van een stringentere regelgeving. In andere delen van de wereld is bemoeienis met het medicijngebruik op de boerderij juist taboe. Hoe kunnen bedrijven en overheden dan toch met elkaar in gesprek blijven? Door het eens te zijn over de onderliggende feiten en de stand van zaken in de wetenschap. Daarvoor zorgt de internationale zuivelorganisatie IDF (International Dairy Federation), via een groot aantal Standing Committees, die worden aangestuurd door de wetenschappelijke programmacommissie (SPCC). De Nederlander Henk Hogeveen is tijdens de laatste ledenvergadering verkozen tot lid van de SPCC. Daarmee vervult hij een sleutelpositie in de organisatie. Hogeveen is hoogleraar Animal Health Management aan Wageningen University and Research (leerstoelgroep Bedrijfseconomie) en was al geruime tijd lid van het Standing Committee Animal Health & Welfare.
Scheidslijn Betrokkenheid bij het gezondheidsmanagement op boerderijnniveau is relatief nieuw binnen IDF-verband, vertelt hij.
8
22_Artikel_11L_0002.indd 8
“Vroeger was er een duidelijke scheidslijn. De zuivelindustrie beschouwde diergezondheid als een aangelegenheid voor de veehouder. De zuivel stelde alleen kaders voor melkkwaliteit, zoönosen of voor uitbraken van dierziekten die de aanvoer van melk kunnen bedreigen.” De eerste uitzondering hierop was mastitis. Via het celgetal is mastitis gerelateerd aan de kwaliteit van melk. “Voor het uitwerken van richtlijnen rondom mastitis werd binnen de IDF de Expert Group of Experts on Mastitis (A2) opgericht. In de jaren zeventig werd de techniek ontwikkeld die een goede routinematige celgetalbepaling mogelijk maakte. De industrie zag mogelijkheden voor de kwaliteit van de zuivel. De IDF group A2 legde de basis voor internationale standaarden. Het celgetal is nu een algemeen geaccepteerd kenmerk voor de uitbetaling van melk en zelfs vastgelegd in Europese wetgeving.”
Kentering De ‘bemoeienis’ van IDF met celgetal en uiergezondheid bleek een kentering. Hogeveen: “Het besef van melkkwaliteit verandert. We hebben heel lang uitsluitend naar de nutriëntensamenstelling en meetbare verontreinigingen
gekeken. De nadruk lag op het voorkomen van voedselveiligheidsrisico’s. Nu geldt steeds meer: gezonde melk komt van gezonde koeien.” In de jaren negentig veranderde de mastitiscommissie in een breder georiënteerd Standing Committee on Animal Health & Welfare. Via dit orgaan ondersteunt het IDF aangesloten landen met ‘position papers’ over uiteenlopende onderwerpen op het gebied van gezondheid en welzijn. Hoe gaat dat in z’n werk? Het begint met het agenderen van een onderwerp. Dat gebeurt zowel van onderop (vanuit de Standing Committees) als van bovenaf (vanuit de SPCC). Bij de besluitvorming speelt het SPCC een sleutelrol. Als een issue speelt op verschillende plekken in de wereld, zet het SPCC het Standing Committee aan het werk. Dat brengt op zijn beurt een groep experts bij elkaar. Dat zijn deskundigen uit verschillende landen, veelal een mix van specialisten uit de zuivelindustrie, de primaire sector en de wetenschap. Zij brengen actuele en relevante wetenschappelijke publicaties in kaart en inventariseren de verschillende opinies. Dat publiceren ze, bijvoorbeeld in een IDF Bulletin. Deze papers hebben veel gezag in de zuivelwereld, stelt de Wageningse wetenschapper. “De internationale, brede samenstelling van de groep experts garandeert een weloverwogen paper. Daardoor krijgt het statuur.” Voor de vertaling naar de praktijk verschijnt er een factsheet van één of twee pagina’s en – meer recent – worden er webinars georganiseerd.
Koe-kalfcontact Gevraagd naar actuele voorbeelden van thema’s noemt hij hittestress onder melkkoeien en het gebruik van sensoren
ZuivelZicht januari 2021
18-01-21 10:00
