#JALOERS
PATRICK LUYTEN (48)
PSYCHOLOOG EN HOOGLERAAR KUL Patrick is ook verbonden aan het University College London en het Yale Child Study Center in de Verenigde Staten. ‘Het is gemakkelijker om niet jaloers te zijn op een professor in Amerika dan op de professor naast de deur’, grapt hij.
O
nze gevoelens van jaloezie en afgunst zullen we nooit afleren’, zegt Patrick Luyten, professor Klinische Psychologie aan de KU Leuven. ‘Tegen de emoties zelf kun je niets doen. Jaloezie of afgunst betekent dat je wilt wat een ander heeft: je collega, een vriend, een buur … Daarbij komt vaak dat je het hen niet gunt. Wat ik niet heb, mogen anderen ook niet hebben. Dergelijke gevoelens ebben meestal snel weg. Maar zeker als het gaat om belangrijke zaken in ons leven, kan afgunst ons ook van binnenuit verteren.’ Waarom willen wij zo graag wat een ander heeft? Patrick Luyten: ‘Als mens ben je van nature gericht op de ander. Vanaf je geboorte ben je afhankelijk van mensen. Je hebt hun aandacht en zorg nodig. Die afhankelijkheid heeft een keerzijde: mensen zijn er niet altijd voor jou. Dat krenkt je gevoel van eigenwaarde, want je bent die aandacht toch waard? Het lijkt niet meer dan rechtvaardig dat je krijgt wat je wilt. Bovendien hebben mensen een aangeboren streven naar gelijkheid. We willen gelijk zijn aan de ander, we willen zelf hebben wat de
10
ander heeft. Daardoor gaan we ons vergelijken met elkaar. Het zit gewoon bij ons ingebakken.’ Is het gevoel van jaloezie bij iedereen even sterk? ‘De mate waarin je jaloers bent, is voor een stuk genetisch bepaald. De ene mens is gevoeliger voor ongelijkheid dan de ander en wordt dus sneller jaloers.’
‘Het zit in onze natuur om ons met elkaar te vergelijken’ ‘Sommige mensen hebben hun emoties ook minder onder controle. Als je gevoelig bent aan ongelijkheid en die gevoelens moeilijk in goede banen kunt leiden, heb je een grotere kans dat je jaloezie ontspoort.’ Wanneer wordt jaloezie een probleem? ‘Als het op een bepaald moment niet meer lukt om ermee om te gaan. Het blijft maar malen in je hoofd en je fantasie slaat op hol. Dat vreet aan je. Het schaadt je fysieke en mentale gezondheid. Om zo’n verte-
