Vogels van de natte natuur: het water aan de lippen? De biologische waarde van natte natuur kan nauwelijks overschat worden. Daar hoort ook een rijke diversiteit aan vogels bij. Een groot aantal vogelsoorten maakt jaarrond of gedurende een deel van het jaar veelvuldig gebruik van waterrijke gebieden. Ze komen er broeden, brengen er de winter door of gebruiken die gebieden als noodzakelijke stopplaatsen om te rusten en voedsel te zoeken tijdens de trekperiode.
Het belang van de Dendervallei voor watervogels
Grote zilverreiger met blauwe reiger op de achtergrond foto: Yves Adams - Vilda
Waterrijke gebieden als gemeenschappelijke factor De term ‘watervogels’ is een verzamelnaam voor een diverse groep van soorten die vaak niet of nauwelijks met elkaar verwant zijn. Wat ze delen is een ecologische band met waterrijke gebieden. Futen, aalscholvers, zwanen, ganzen, eenden, rallen, steltlopers en meeuwen zijn watervogels. Hoewel ze niet allemaal onderling verwant zijn, hebben ze wel bepaalde aanpassingen om te kunnen overleven in waterrijke natuur.
24
dendriet
I
I
januari februari maart 2022
Hoewel watervogels op veel plaatsen in de Dendervallei voorkomen, is onze regio in vergelijking met andere delen van België karig bedeeld als het gaat over gebieden met grote aantallen watervogels. De natte gronden in de Dendervallei zijn klein in oppervlakte en staan vaak onder sterke druk, vooral door verdroging en menselijke verstoring. Daardoor zijn ze niet geschikt om regelmatig grote aantallen watervogels te herbergen. Her en der in de Dendervallei zijn wel gebieden te vinden waar je regelmatig watervogels kan zien. Van noord naar zuid, en zonder volledig te zijn, heb je de Sint-Onolfspolder in Dendermonde, het Beneden-Dender-gebied tussen Aalst en Dendermonde, Honegem in Erpe-Mere/Aalst, de Wellemeersen in Denderleeuw, het RWZI in Teralfene en de aangrenzende Dendermeersen, de Dendermeersen in Pollare, De Nuchten en de Gemene Meers in Idegem/Grimminge, de Gavers in Onkerzele en de Markvallei in Viane/Moerbeke. Natuurlijk is er ook de Dender zelf die voor bepaalde watervogelsoorten een belangrijk leefgebied vormt. Onder bepaalde omstandigheden zijn tijdelijk grotere aantallen aanwezig. Grote overstromingen die plas-drassituaties doen ontstaan trekken soms veel watervogels aan. Onder invloed van zeer koud winterweer kan er ook sprake zijn van een toename van bepaalde soorten. Beide fenomenen zijn echter vaak zeer tijdelijk van aard, en de verhoogde aantallen zijn dan ook meestal maar van korte duur.
