SÖYLEŞİ
“Türk Gemi inşa sanayinin kabiliyetlerini tüm dünyada kabul görmüş durumda” 40’ıncı yılını kutlayan Elkon, Türk gemi inşa sanayine kattığı ilklere bir yenisini daha ekledi. Norveçli bir armatör için üretilecek elektrikli feribotta baştan sona tüm elektrik projeleri ilk kez Norveçli bir elektrik firması yerine bir Türk firması olan Elkon tarafından tasarlanıp uygulanacak. Gelişme ile ilgili Elkon Yönetim Kurulu Üyesi ve Dizayn - Projeler Koordinatörü Serdar Özbay ile konuştuk. kullanmak tüm dünyada özendirilen ve ulaşılmak istenen bir hedef. Norveç bu hedefi ilk hayata geçiren ülke oldu, Norveç’ten son 4 yılda gelen tüm feribot siparişlerinde bu konsept çok öne çıkıyor. Bu feribotlar ya düşük NOx/SOx salınımlı LNG tüketiyor, ya da tamamen karadan şarj edilen bataryalarla tahrik ediliyorlar. 2017 yılından bu yana Türkiye 40’a yakın bu şekilde feribot inşa etti. Çoğunluğu Norveç olmak üzere İtalya’dan, İngiltere’den ve Estonya’dan da bazı siparişler oldu. Bu tür gemilerde Türkiye, Norveç’in en büyük pazar payına sahip. Başka ülkelerde de denemeler yapılıyor. Mesela Romanya’da kabuğu yapılıp, Polonya’da yapılanlar var.
Serdar ÖZBAY - Elkon Yönetim Kurulu Üyesi ve Dizayn- Projeler Koordinatörü Norveç ve Türkiye arasında son yıllarda çok önemli projelere imza atılıyor değil mi? Elkon, Türk gemi inşa yan sanayinin en önemli markalarından biridir. Bizler yan sanayinin gelişimi adına büyük bir adım attık. Ama öncesinde size bu noktaya nasıl geldiğimizi anlatalım. Römorkör imalatı dışarıda tutulacak olursa, Türk gemi inşa sanayi önemli bir oranda Norveç’ten gelen siparişlerle dönüyor. Yurtdışından sipariş verilen gemilerin çoğunluğu Norveç’ten geliyor. Norveç’ten verilen siparişler içinde 3 gemi tipi ön plana çıkıyor. Bun-
lardan birincisi Yolcu ve Mobil tekerlekli ürünleri taşıma kabiliyeti olan feribotlar. İkincisi okyanus balıkçı gemileri, üçüncüsü de deniz çiftliği gemileri (Akuakültür gemileri) son dönemde de yolcu gemileri ile siparişler oluştu. Bu siparişlerin temelinde yatan felsefe değişimi nedir? Buna dekarbonizasyon akımı diyebiliriz. Norveç için inşa edilen gemilerde bu felsefe kendini gösteriyor. Tamamen yenilenebilir kaynaklardan elde edilmiş elektriği, gemilerde tahrik gücü olarak
İşbirliği modeli nasıl şekilleniyor? Hibrit ya da saf batarya tahrikli feribotların elektrik projelerini, Türk olmayan veya Türkiye’de olmayan elektrik firmalar üstleniyordu. Norveç’ten gelen bu siparişleri Siemens, ABB, Kongsberg, Vard Electro ve Norwegean Electric System gibi yabancı firmalar bu konseptte kontrat imzalamayı başardılar. Bu durum büyük firmalar için başarı olsa da, tersanelerimizi olumsuz etkiliyordu. Yani tersanelerimiz için zor bir durum oluşuyor. Armatör, elektrik sistem entegratörünü, kara entegrasyonu ve proje tecrübeleri dolayısıyla seçmek istiyor, bu da Türk tersanesinin seçeneklerinin azalmasına sebep oluyordu. Bu durum tedarikçi firmaların elini güçlendirdiği gibi hem yerel katkıyı düşürüyor, hem de proje süresince koordinasyonu zayıflatıyor,
19
Deniz Endüstri
