Gezond eten van de korte keten Groene voedselproducenten in beeld Joke Colijn, foto’s: Ab en Tiny Vonk Noordegraaf CO2-uitstoot, stikstofoverschot, gif- en medicijngebruik in de reguliere land- en tuinbouw zijn grote problemen in het milieu en klimaat. Natuurinclusieve vormen van landbouw dragen structureel bij aan stikstofreductie en minder gebruik van bestrijdingsmiddelen en medicijnen. Bij extensieve landbouw zijn kosten soms hoger en opbrengsten lager; de producten van deze boeren moeten daarom vaak iets duurder zijn: een eerlijke prijs voor een eerlijk product. Door producten te kopen van een groene voedselproducent kan iedereen zelf bijdragen aan een gezonder milieu: gezond eten van de korte keten! Door dichtbij huis te kopen, zijn er minder vervoerskosten en minder CO2-productie. We belichten in elke Waardvogel een groene voedselproducent uit de Krimpenerwaard. Deze keer gaan we op bezoek bij Ab en Tiny Vonk Noordegraaf-Kaptijn van Natuurboerderij Hoeve Linquenda, IJsseldijk Noord 244A, 2935 BP Ouderkerk aan den IJssel. D
A
b is sinds 2013 natuurboer, dat wil zeggen dat beheer en natuurontwikkeling voorop staan in de bedrijfsvoering en hij zijn kringloop zo goed als rond heeft. Hij begon op de boerderij van zijn vader met 2 ha huiskavel. Al snel kwamen er 10 ha van de Natuurcoöperatie bij. Vervolgens kwam hij in beeld bij het ZuidHollands Landschap (ZHL) waarvan hij er 30 ha in pacht bij kreeg, waaronder de moeraspercelen in de Berkenwoudse Driehoek. Hierdoor heeft hij in relatief korte tijd een vleesveebedrijf op poten kunnen zetten; eerst met alleen schapen, inmiddels is daar rundvee bijgekomen. Op de percelen in het natuurgebied staan de weidevogels centraal. Het boeren mét de natuur is Ab met de paplepel ingegoten. Zijn vader heeft nooit aan de race naar schaalvergroting meegedaan, die keek altijd breder. Hij ging ook niet mee in de intensivering van de landbouw. Zijn vader gebruikte altijd al weinig kunstmest, weinig bestrijdingsmiddelen, keek toen al goed naar de milieueffecten. Net voor 1995 wilde hij eigenlijk biologisch worden. Daarvoor ging hij de stal ombouwen tot een potstal. Toen kwam de landinrichting met alle onzekerheden, waardoor hij dat plan nooit heeft omgezet in daden. Erg jammer, want dat had Ab en Tiny al tien stappen verder gebracht. Nu lopen ze tegen de beperkingen aan van een 45 jaar oude groepstal. De naam Linquenda staat voor de Latijnse spreuk van de Romeinse dichter en filosoof Horatius (65 – 8 v.C.) en luidt voluit: Linquenda tellus, et domus, et placens uxor, en betekent: Eens moeten wij deze grond (aarde), dit huis en de dierbare echtgenote verlaten. Het is tevens een belofte dat het ‘huis’ langer zou meegaan dan de eigenaar. Een deel van de percelen die van zijn vader geweest zijn en waar zijn opa in 1939 op begon, heeft Ab nu in natuurpacht. Die zijn nog nooit doorgezaaid, ze hebben nog de grasmat van decennia terug. Dat Ab die percelen nu weer in gebruik heeft is in dat licht bezien wel heel speciaal: blijkbaar moest dit zo zijn. Ab en Tiny hebben vier kleine kinderen in de leeftijd van 1 t/m 7 jaar. Tiny heeft overdag de praktische zorg voor de kinderen en helpt daarnaast mee op de boerderij en met alle voorkomende taken. Ab vertelt dat hij uit het hoveniersvak komt. In de crisisjaren vanaf 2008 werd hij gedetacheerd naar de gemeente Rotterdam. Hij heeft zich daar snel kunnen ontwikkelen door veel en grote projecten te begeleiden. De daar opgedane kennis en ervaring brengt hij nu in bij het Natuurbeheer Collectief (NBC), hierover straks verder.
30
WAARDVOGEL | DECEMBER 2021
B
edrijfsvoering: Inkomen komt van diverse bronnen. Als natuurboer ontvangt Ab een deel van zijn inkomen uit het GLB (Gemeenschappelijk Landbouwbeleid). Bij een extensieve bedrijfsvoering vallen de kosten relatief wat hoger uit, dus daar moeten opbrengsten tegenover staan. Ab kiest dieren die passen in extensieve bedrijfsvoering. Hij heeft zo’n 40 runderen, en 150-160 schapen. In de Berkenwoudse Driehoek lopen 21 Herefords, een vleesras dat eigenlijk jaarrond kan weiden maar vanwege opzetten van het waterpeil toch in de loop van december naar binnen gaat. Ab: “In de Herefords zit nog veel oergedrag; dat zie je aan de manier waarop ze met de kalveren omgaan, met mensen omgaan, ze lopen met het grootste gemak door water, een rustige koe die op een sober dieet goed kan leven; kortom een stoer ras met een heel eigen karakter.” De andere 20 zoogkoeien en ossen staan sinds kort op stal. Het zijn Oud-Hollandse rassen en kruisingen daarvan: het gewone Maas Rijn en IJssel (MRIJ) rund, het Brandrode rund (een ondertak van MRIJ), een Blaarkop, een witrik. Ab: “Eigenlijk proberen we zo welk ras het beste past bij ons bedrijf en op onze percelen. Hiermee gaan we de richting op van het ouderwetse type MRIJ, het veeras dat Op de voorgrond de Noordhollander schapen, achteraan de Herefords
