Natuurinclusief tuinieren (5) op de voorpagina Tekst: Maria Kuijf Dit is de laatste aflevering van de serie ‘natuurinclusief tuinieren’. Heel veel zaken zijn aan de orde gekomen: waarom is het belangrijk om natuurinclustief te tuinieren, tips en aandachtspunten voor natuurinclusief tuinieren, ideeën voor insectentrekkende planten, tuinieren met wilde planten, het belang van een goede bodem, enz. De serie wordt op de site gezet onder het erfvogelproject, waar ook de lijsten met goede tuinplanten van Jaap Graveland te vinden zijn. D
G
roene muren Een groene muur is mooi om te zien. Er kunnen insecten in schuilen waar vogels op afkomen en zo’n muur is een broedgelegenheid voor vogels. Groene muren verhogen de biodiversiteit in de directe omgeving. Goede klimplanten voor een muur zijn klimop, wilde bosrank (clematis), vuurdoorn en blauwe regen. Volgens Vogelbescherming Nederland zijn hop en klimhortensia ook goede planten. Het verbaast me dat klimhortensia als optie genoemd wordt, want de bloemen zijn steriel; ze hebben geen geur, er komen geen insecten op en er worden geen bessen gevormd. Klimop en klimhortensia vormen hechtwortels en houden zichzelf dus vast aan de muur. De andere klimmers hebben ondersteuning nodig. Hop en kamperfoelie doen het niet zo goed tegen een muur. Het zijn echte bosplanten, die de vaak zanderige grond naast een huis niet goed verdragen. Datzelfde geldt voor bosrank, maar een lid van de facebookpagina ‘Tuinieren met wilde planten’ had een heel goede ervaringen met bosrank tegen een schuur. Klimop is van origine eveneens een bosplant, maar dit blijkt een taaie rakker die niet kieskeurig is. Het leek me erg mooi om een groene muur te maken van varens en andere planten, een verticale tuin, dus. Onderzoek en navraag leverden de volgende conclusies. Er worden vele mogelijkheden aangeboden, van eenvoudige zakken die je aan de muur hangt tot innovatieve systemen. De aanschaf is echter duur, onderdelen zijn van kunststof, kunnen kapot gaan en er is vaak kunstmatige voeding nodig. Er is veel materiaal voor nodig, dus veel gebruik van grondstoffen en productie van CO2. De kans op mislukking is groot. Wanneer er geen goed irrigatiesysteem is, verdrogen de planten binnen de kortste keren. Irrigatiesystemen hebben veel onderhoud nodig en vragen stroom. Allemaal geen duurzame aspecten, dus dat idee heb ik laten varen.
6
WAARDVOGEL | DECEMBER 2021
I
k breek een lans voor klimop (Hedera helix)! Klimop is een van de meest waardevolle planten. Hij bloeit wanneer de meeste bloemen zijn uitgebloeid en de bessen hangen in het vroege voorjaar aan de plant als de meeste andere bessen zijn opgegeten. Dit alles naast de beschutting en bescherming die hij levert voor vogels en insecten maakt van klimop een superplant. In Nederland zijn we nogal bang om ons huis te laten begroeien met klimop vanwege de schade die het kan geven aan voegen. Dit is niet helemaal juist. Integendeel, klimop beschermt! Hij houdt de muur droog. Hij heeft een isolerende werking tegen warmte en kou, want het blad beschermt de muur tegen felle zon in de zomer en de winter blijft de muur juist warm door het bladerdek. De klimop dempt ook nog eens buitengeluiden. En hij vangt fijnstof op. Oude muren waarvoor kalkmortel gebruikt is, kunnen wel aangetast raken. En let op bij dakranden en kozijnen. De hechtwortels beschadigen het verfwerk. De stengels kunnen flinke druk uitoefenen onder het dak.
G
roene daken Voor groene daken geldt ook dat ze isoleren en mooi zijn om te zien. Groene daken houden de omgeving koeler dan bitumen dakbedekking. Groene daken zijn ook vochtwerend. Ze zijn zelfs een buffer bij (overmatige) regenval. Irrigatie is niet nodig. De planten die gebruikt worden, zijn hoofdzakelijk sedumsoorten, die door hun vetachtige blad veel water kunnen opnemen, maar ook tegen droogte kunnen. Ook voor groene daken zijn veel systemen te koop. Het is een studie op zich om hier een goed besluit over te nemen en de moeite waard.
E
rfafscheidingen Hagen en schuttingen begrenzen de tuin. Hagen nemen meer ruimte in dan een schutting. Als afscheiding van een kleine tuin kun je een schutting laten begroeien. Kies dan voor diverse klimplanten en niet
