niejąca procedura składania pisemnego oświadczenia, gdyż większość osób nie posiada kompetencji pisania i czytania w języku polskim (jak również w ojczystym). system prawny: • istniejące procedury prawne opierają się na zasadzie pisemności, co w „zderzeniu” z powszechnym analfabetyzmem społeczności Romów rumuńskich oraz nikłą znajomością systemu praktycznie wyklucza ich świadome uczestniczenie w postępowaniach i reprezentację swojego stanowiska w sprawach prawnych, • pobłażliwe traktowanie naruszeń praw dziecka – nierealizowanie obowiązku szkolnego, wykorzystanie dziecka do procederu żebrania; • brak narzędzi i procedur odnoszących się do wielokulturowego społeczeństwa, vide: brak tłumaczy językowych i kulturowych, znikoma dostępność do psychologów specjalizujących się w diagnozie osób obcojęzycznych, • brak prawych reakcji organów wymiaru sprawiedliwości na ciąże małoletnich osób, w tym dziewczynek poniżej 15 roku życia, • nieudolność służb w identyfikacji poszukiwanych czy zatrzymywanych osób, • brak reakcji i konsekwencji prawnych w zakresie składania fałszywych oświadczeń, vide: na przełomie 2019/2020 osoby ze społeczności dokonały rejestracji ponad 100 działalności gospodarczych, wykorzystując przy procesie rejestracji adresy lokali, do których nie posiadały tytułu prawnego. Pomimo ewidentnego „złamania” prawa żaden organ państwowy nie poczuwał się jako uprawniony do wszczęcia procedur prawnych i pociągnięcia osób do odpowiedzialności karnej. Po trzech latach realizacji Programu można skonkludować, że system prawny niechętnie zauważa i reaguje na sprawy związane ze społecznością Romów rumuńskich. Jego przedstawiciele nie rzadko reprezentują przekonanie świadczące o bezcelowości podejmowania jakichkolwiek Model pracy ze społecznością różną etnicznie
37
