Uitkrant maart 2023

CINDY HOETMER

‘Als je weinig verwacht, kan het ook niet tegenvallen’

VROUWENDAGEN

Je bent gewend hier een stukje van de hoofdredacteur aan te treffen. Maar deze keer, voor het eerst sinds dertien jaar, is dat anders. Dat zit zo: op 8 maart is het Internationale Vrouwendag en daar staan we als Uitkrant uitgebreid bij stil. Aangezien de hoofdredacteur een man is, heeft hij op deze plek even niks te zoeken. Vandaar.

Internationale Vrouwendag staat in het teken van strijdbaarheid en het gevoel van solidariteit van vrouwen overal ter wereld: dit jaar heeft Vrouwendag als thema ‘Onbeperkt leefbaar’. De wereld lijkt in brand te staan – hoe maken we de wereld weer écht leefbaar? Voor vrouwen, maar ook áls vrouwen. Ontzettend belangrijk, vind ik dat – als mens, maar nog een beetje extra als vrouw, want ik geloof dat vrouwen, uitzonderingen daargelaten, eerder tot de oplossing dan de problemen van de wereld behoren. Daarom zet ik graag, solidair en strijdbaar, mijn ongemak opzij bij het schrijven van mijn eerste redactionele commentaar. En daarom bevat dit nummer extra veel vrouwen – een greep:

• Cindy Hoetmer – weinig columnisten krijgen me iedere maand hardop aan het lachen, maar zij wel – die naast haar vaste bijdrage nu eens aan de andere kant, als geïnterviewde, in de Uitkrant staat

• Instagramfenomeen Lot (@dehaarclipvanmarieclaire) in rubriek ‘De echte Amsterdammer’

• De all-female cast van The Story of Travis

• Unbeschreiblich Weiblich in het theater

• Diva’s in het museum

Wat mij betreft doen we het elke editie zo, maar vooruit: er bestaan nu eenmaal ook interessante cultuurmannen. Over leefbaar gesproken, daar haakt ons coververhaal (vanaf pagina 8) mooi op in. In deze tijden van woningnood is een huis in de hoofdstad een luxe en lijkt kraken ineens zo’n slecht idee nog niet. Of wel? We gaan op zoek naar de krakers van nu – vrouwen, mannen en alles daartussen, maar allemaal strijdbaar en solidair en op zoek naar een leefbare wereld.

Karin Thybaut adjunct-hoofdredacteur k.thybaut@iamsterdam.com

VOLG ONS: iamsterdam.com facebook.com/iamsterdamnl iamsterdam.com/uitmail instagram.com/uitinams youtube.com/videoiamsterdam

cover: Marjolein van Damme

Inhoud MRT/23

P.08 DE STAD KRAAKT

COVERVERHAAL

Amsterdam kent een roemruchte kraakgeschiedenis, maar door het ingevoerde kraakverbod in 2010 bleef het lang stil rond de kraakbeweging. Tot vorig jaar, toen er negen panden werden gekraakt en veel jonge leden zich aansloten. Is kraken terug van weggeweest?

P.15 KUNST & VERMAAK

MUZIEK, EXPO, THEATER, FILM, CULTUUR

Over de grote drie van het Opera Forward Festival, de heropening van het Rembrandthuis en Turkstalig theater. En ook: een groot interview met Uitkrantcolumnist Cindy Hoetmer, die sinds haar deelname aan De slimste mens ineens een bekende Nederlander is.

P.29 ETEN & DRINKEN & ZO

LIFESTYLE, UIT ETEN, WINKELEN EN WANDELEN

VanMoof’s, scooters, oude barrels, al dan niet opgevoerde fatbikes. De fietspaden waren nog nooit zo druk als nu, en dat zorgt voor ergernis én ongelukken. Hoe kan het beter? Verder: nieuwe winkels, de beste eetspots en een route door Bos en Lommer en de Baarsjes.

P.39 AGENDA

DE ONMISBARE CULTURELE MAANDAGENDA

Wat je deze maand niet mag missen? Nou, de grappige danstheatervoorstelling Pink Portal bijvoorbeeld (foto). En zorg dat je kaarten scoort voor stand-up comedian Alex Agnew, die als eerste Belg ooit zowel de jury- als publieksprijs van het Leids Cabaret Festival won.

P.49 TOT SLOT

ODE AAN DE STAD

We blikken terug op het verhaal achter de eerste bewoners (kluten!) van IJburg. Ook deelt Lot Mulder van Instagram-account @dehaarclipvanmarieclaire haar favoriete plekken in de stad, van De Kaaskamer tot de Amstelbrug.

‘DIT IS WEER EEN MOOIE NIEUWE TOEVOEGING AAN MILKSHAKE.’ MARIEKE SAMALLO, OPRICHTER VAN HET FESTIVAL, VERTELT IN HET PAROOL OVER DE EXTRA MILKSHAKE-AVOND OP VRIJDAG 28 JULI IN DE WESTERGAS, VOOR 4000 BEZOEKERS.

MILKSHAKE-AVOND OP VRIJDAG 28 JULI IN DE

Up-to-date

februari 2022

Nieuws uit de stad, de leukste uit- en eettips en gespot op Instagram.

GRATIS SUPERMARKT

Nieuw-West heeft er een nieuwe supermarkt bij. Dat zou normaal gesproken geen nieuws zijn, maar in dit geval wel: bij Fris Supermarkt kunnen financieel kwetsbare gezinnen uit de buurt gratis boodschappen doen. Tenminste, als ze hulp accepteren van een lifecoach van stichting Studiezalen. Denk aan hulp bij het zoeken van een baan, een stage of zorg – alles om zelfredzamer te worden Dat is het doel van Abdelhamid Idrissi, initiatiefnemer van zowel de stichting als de supermarkt. ‘We willen stress wegnemen. Mensen moeten leven, niet alleen overleven’, verklaarde Idrissi, die in 2019 Amsterdammer van het Jaar werd, in Het Parool. Op dit moment ontvangen tachtig gezinnen hulp.

Osdorper Ban 104

WE LEZEN NOG

Tijdens de Boekenweek zie je in OBA Oosterdok de mooiste handgebonden boeken. Echte kunstwerken, die boekbinders speciaal voor de gelegenheid hebben gemaakt. Blijf op 11 maart even plakken, want dan vertelt Mirjam van Hengel over haar biografie Dola, over Dola de Jong. Liever zelf aan de slag? Kan ook: op 21 maart geeft dichter Ineke Holzhaus een poëzieworkshop. En in WG Kunst zie je wat er gebeurt als vijf kunstenaars experimenteren met beeldende kunst, taal en muziek. Allemaal volgens het thema van de Boekenweek: ‘Ik ben alles’. Liza Spit en Raoul de Jong (foto) bogen zich dit jaar over het Boekenweekgeschenk en het essay.

‘ONZE MUZIEK MOET KUNST ZIJN, GEEN PREEK.’ DE AMSTERDAMSE SMARTLAPPENZANGERES

SOPHIESTRAAT VERTELT IN VRIJ NEDERLAND OVER HAARSMARTLAPPENPROTEST. OP 2 MAART KOMT HAARNIEUWE ALBUM UIT: SMARTLAP IS NIET DOOD IN APRIL STAAT ZE IN PARADISO EN HEBBEN WE EEN GROOT INTERVIEW MET HAAR IN DE UITKRANT

@uitinams

Elke maand krijgt een lokale Instagrammer een plekje in de Uitkrant. Deze week is dat @oscar.karels, die dit architectonische hoogstandje vastlegde op IJburg. Volg @uitinams op Instagram voor je dagelijkse dosis culturele tips in de stad.

111 JAAR NA DATO

Jawel, het is zover: na een flinke renovatie gaat The Movies ein-de-lijk weer open. De bioscoop aan de Haarlemmerdijk sloeg al in 2021 aan het verbouwen – inclusief funderingswerkzaamheden – maar vanaf deze maand kunnen we weer naar de film in de oudste cinema van Amsterdam. En leuk: de renovatie heeft de oude stijl behouden, met knipogen naar het verleden. Op het Instagram-account van The Movies (@themovies_amsterdam) kun je nog terugkijken.

SPOT DE BEVER

Dierennieuws!

In januari werd in Amsterdam voor het eerst een bever vastgelegd op camera. Sinds vorig jaar waren er al sporen zichtbaar, maar nu hebben de dieren zich ook laten zien. Stadsecologen hadden al voorspeld dat de bever zijn intrede zou doen, maar zijn toch erg enthousiast, zo berichtte Het Parool

ER IS ER (BIJNA) ÉÉN JARIG

In 2025 wordt Amsterdam 750 jaar, een verjaardag om te vieren! Maar wat geef je een stad cadeau? Stichting Amsterdam 750 roept Amsterdammers op een cadeau te bedenken waarvan Amsterdam gezonder, sterker en mooier wordt. De beste ideeën komen in aanmerking voor subsidie van 10.000 tot 50.000 euro. Kijk op kadovoordestad.nl.

tekst Kim van der Meulen

CHANTAL ARNTS

SHODY CAREMAN

SABINE ROVERS

STADSARCHIEF AMSTERDAM

THUIS IN DE STAD

Een kijkje achter de voordeur van een Amsterdammer.

Wie Karlijn Driessen (29, communicatiestrateeg), woont samen met haar vriend Daniël

Wat Een huurhuis van 95 m2 in de Spaarndammerbuurt. Het huis kijkt uit op de Houthavens, maar vanaf de goede hoek kun je zelfs de muurschildering van Anne Frank op de NDSM-werf in Noord zien.

Hoe Via Ymere in de vrije sector. ‘Was echt een gelukje: ik was nummer twee, maar mocht uiteindelijk toch als eerste kiezen.’

Sinds Vorig jaar juni

Opvallend De grote open ruimte van 48 m2 die je ziet als je binnenkomt. ‘Het is heel fijn om hier mensen uit te nodigen.’

Fijnste plek De bank. ‘Vanaf daar kun je lekker door het raam naar buiten kijken: ik woon op de eerste verdieping, dus heb een weids uitzicht. Het doet on-Amsterdams aan. De eettafel is ook een fijne plek. Bij zonsondergang valt de schaduw van de lamellen op de terracotta muur. Dat voelt echt als vakantie.’

‘Mijn dierbaarste bezit is de stoel waar ik op zit. Hij is van mijn ouders geweest en was onderdeel van het interieur toen ze nog bij elkaar waren. Na een lange tijd in de opslag mocht-ie met mij mee toen ik op kamers ging. En toen de leuningen versleten waren, heb ik hem opnieuw laten bekleden. Dus nu voelt-ie helemaal als ‘mijn’ stoel.’

‘Ik hou niet van witte muren en ben niet bang om een knalkleur te kiezen, want je kwast er toch zo weer overheen als het niet goed voelt. Het is juist leuk om van alles uit te proberen en meerdere stijlen te combineren. De kleuren van de muren en de kussens op de bank matchen met elkaar, daar ben ik blij mee. Maar

ook het behang vind ik heel bijzonder; door de textuur geeft het de hele dag door steeds een andere sfeer. Omdat ik zo veel met interieur bezig ben, houd ik ook een Instagramaccount bij: op @thuisinidebaarsjes deel ik inspiratie en tips over bijvoorbeeld kleurgebruik, vernoemd naar mijn vorige huis in de Baarsjes.’

tekst en foto Marjolein van Damme

‘Het schilderijtje dat rechts achter me hangt, is gemaakt door een kunstenares die ik al heel lang volgde op Instagram – Tiny Stories. Bij een popup in Noord bleek haar werk te koop te zijn, dus daar heb ik mijn slag geslagen van mijn eerste salaris, want ik had net een nieuwe functie.’

‘De buurt is heel leuk en lijkt een beetje los te staan van de rest van Amsterdam. Iedereen zegt elkaar hier gedag en het is één grote mix van jonge, nieuwe en oude bewoners. Het contact met de buren is ook goed; we gaan niet bij elkaar op de koffie, maar we weten wie waar woont en maken geregeld een praatje met elkaar.’

DE STAD KRAAKT WEER

Van de Oudezijds Voorburgwal tot de Plantage Middenlaan: vorig jaar werden in totaal negen Amsterdamse panden gekraakt. Is het terug van weggeweest?

(WONING)NOOD BREEKT WET

Op zijn donkergroene voordeur zitten stickers van de vrije bond en de Anarchistische Groep Amsterdam, voor het raam hangt een poster van Joe’s Garage, het kraakcafé in de buurt. Krullie (55) doet de deur open en loopt voor ons uit de huiskamer in. Overal staan vogelkooien met parkieten, een kanarie, zebravinken en een muspapegaai. In de hoek is een groot stuk van de huiskamer afgezet voor zijn cavia’s. ‘Vroeger woonde ik met heel veel mensen, nu met heel veel dieren’, grapt hij. Krullie huurt een huis en is nog wel betrokken bij de ‘sien’, zoals hij het zelf noemt, maar kraakt inmiddels niet meer. Begin jaren tachtig kwam hij voor het eerst in aanraking met de kraakbeweging via de Pacifistisch Socialistische Jongeren Groepen (PSJG), waar een aantal krakers bij zat. ‘Een van die jongens woonde in De Fabriek in Delfshaven, daar ben ik toen gaan kijken. Zo ben ik zelf ook in de kraakbeweging terechtgekomen. Er ging een wereld voor me open. Daarvoor ervoer ik de maatschappij als best burgerlijk en bekrompen, en ik was eenzaam. In De Fabriek deden mensen gewoon wat ze wilden. Ze maakten kunst, er was een

restaurantje, er werden feesten georganiseerd. Wat mij aantrok, was het groepsgevoel en de vrijheid.’

stuk van de huiskamer afgezet voor zijn cavia’s. ‘Vroeger woonde ik met heel veel

Via het kraakspreekuur van De Fabriek wordt hij gewezen op een klein huisje in Bospolder-Tussendijken in Rotterdam. Het is totaal vervallen en staat al tijden leeg, in een wijk waar meer krakers

wordt hij betrapt terwijl hij het huisje probeert binnen te dringen. ‘Een heterdaadje, maar ik hoefde gelukkig niet mee naar het bureau. ‘Als je de volgende keer wat kraakt, doe het dan wanneer wij het niet zien’, zei de politie nog.’ Rots (28), die non-binair is en graag wat

Via het kraakspreekuur van De Fabriek wordt hij gewezen op een klein huisje in Bospolder-Tussendijken in Rotterdam. Het is totaal vervallen en staat al tijden leeg, in een wijk waar meer krakers wonen – ‘Het indianendorp, zo noemde de politie het destijds.’ In eerste instantie wordt hij betrapt terwijl hij het huisje probeert binnen te dringen. ‘Een heterdaadje, maar ik hoefde gelukkig niet mee naar het bureau. ‘Als je de volgende keer wat kraakt, doe het dan wanneer wij het niet zien’, zei de politie nog.’ Rots (28), die non-binair is en graag aangesproken wordt met ‘die/hen’, moet lachen om deze anekdote. Dat gaat nu écht wel anders. Rots is moe; de afgelopen paar nachten werden doorgebracht in een kraakpand op Spui 11. ‘Naast mijn werk bij Cybersoek begeleid ik wat mensen die nu op Spui 11 wonen, de meesten zijn ongedocumenteerd.’ Zelf woont Rots in een ‘gewoon huis’. De dag daarvoor heeft hen van de rechter te horen gekregen dat de groep drie dagen krijgt voordat het pand wordt ontruimd.

De hevige krakersrellen van de jaren tachtig liggen ver achter ons, maar door de huidige wooncrisis lijkt de kraak- beweging ineens nieuw leven ingeblazen. Alleen: nu is het bij wet verboden.

5X GEKRAAKT

De bekendste (voormalige) kraakpanden van Amsterdam

1.

PARADISO

EN DE MELKWEG

Op 30 maart 1968 opende ‘Cosmisch Ontspanningscentrum Paradiso’ haar deuren voor het publiek. Een jaar daarvoor werd het voormalig verenigingsgebouw gekraakt om er een club van te maken. Ook de Melkweg begon als kraakpand (hoewel de Wikipediapagina anders doet geloven).

2.

VRANKRIJK

Een vrolijk beschilderd huis aan de Spuistraat (onder toeristen bekend als The Blue House). Tot voor kort was Vrankrijk een kraakpand, nu betalen de bewoners gewoon huur. Beneden vind je nog steeds een café en er wordt nog steeds een kraakspreekuur gehouden.

3.

AMSTERDAM DROOGDOK MAATSCHAPPIJ

Het ADM-terrein in het Westelijk Havengebied werd in de jaren negentig gekraakt en was jarenlang het thuishonk van een Amsterdamse kraakbeweging. Twee jaar geleden kwam daar een einde aan, toen de rechter de eigenaar van het terrein gelijk gaf en de krakers moesten verhuizen naar de slibvelden in Noord.

SJAAK (23) IS LID VAN KINDEREN VAN MOKUM (NU MOKUM KRAAKT):

‘Ik ben zo’n beetje in het kraken gegroeid. Mijn eerste keer was de dag voordat ik 18 werd. Mijn vrienden en ik wilden gewoon ergens op een betaalbare plek een biertje drinken en dat kon nergens, dus hebben we een leegstaand pand op de Utrechtsestraat gekraakt. Daar zat niets politieks achter. Maar het vormde wel het begin. Na twee maanden werden we uit dat pand boven café Bouwman gegooid, dus toen moesten we op zoek naar een nieuwe plek. En nadat we die plek eenmaal gevonden hadden, werd het politieker. Toen zijn we onszelf ‘Kinderen van Mokum’ gaan noemen. Omdat we kinderen zijn van deze stad, die eigenlijk helemaal geen plek meer hebben in deze stad. Het kraken heeft mijn ogen geopend over wat een huis kan zijn. De ideeën van met een stel en misschien een paar kinderen in een huis wonen, en bij de buren doen ze het ook zo, en daarnaast ook – dat is echt achterhaald. Ik hou er wel rekening mee dat kraken strafbaar is. Dat betekent dat ik er soms voor kies om niet bij een ontruiming te zijn. Ontruimingen gaan elke keer anders: soms maak je duidelijke afspraken met de eigenaren en ga je vrijwillig weg, soms wordt er meer gevochten voor een pandje. Dan is er een demonstratie of ketenen mensen zich vast. Boetes pakken we als collectief op, maar ik wil liever geen strafblad en later gewoon een VOG kunnen aanvragen.’

Een pand in de Vossiusstraat, een herenhuis op de Plantage Middenlaan, een gebouw aan de Kinkerstraat, een groot vrijstaand huis aan de Amstelveenseweg en een monumentaal pand op de Oudezijds Voorburgwal: in 2022 werden er in Amsterdam negen panden gekraakt. Niet enorm veel, maar genoeg om op te vallen. Op de meeste plekken kunnen de krakers maar een paar nachten blijven, vaak worden ze er binnen een week weer uitgeveegd door de politie. Op een paar uitzonderingen na. ‘Dat pand op de Vossiusstraat is van een Russische multimiljonair, dus daar mogen we blijven’, zegt Rots.

DUBBEL AANTAL DAKLOZEN

Dat er woningnood is in de stad, mag geen nieuws meer heten. Niet alleen kunnen nieuwe studenten en jongeren geen betaalbare studentenkamer vinden, ook nieuwkomers en gezinnen die groter willen wonen zijn de dupe. Net als ouderen die eigenlijk minder ruimte nodig hebben, maar dat cru genoeg niet kunnen betalen – en dus blijven zitten waar ze zitten. Huur- en koopprijzen rijzen de pan uit en het aantal dak- en thuisloze mensen is de afgelopen tien jaar verdubbeld tot 36.000 Nederlanders, zo becijferde het CBS in 2021. In 2022 kwam het woningtekort volgens het ministerie voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uit op

‘Als je de volgende keer wat kraakt, doe het dan wanneer wij het niet zien, zei de politie’

‘SOMS MAAK JE DUIDELIJKE AFSPRAKEN, EN SOMS KETENEN MENSEN ZICH VAST’

4. JOE’S GARAGE

Kraakcafé Joe’s Garage geldt als een begrip in de kraakscene, en nog steeds kun je er een biertje drinken, veganistisch eten, aankloppen voor het kraakspreekuur, films kijken of een van de vele workshops volgen.

5. DE VOSSIUS (OOK WEL DE FOXY OF DE VOSSI)

Half november kreeg kraakbeweging Anarchist Feminist Group Amsterdam (AFGA) te horen dat het mag blijven in het pand aan de Vossiusstraat in Amsterdam. De eigenaar, de Russische miljardair Akadai Volozj, had een zaak aangespannen tegen de krakers in zijn pand, maar verloor omdat hij op de sanctielijst staat. Hij mag dus officieel geen winst maken in de EU en het pand niet verbouwen, verhuren of verkopen.

‘HET GING VRIJ SNEL VAN EEN NIEUWSGIERIGHEID NAAR HET KRAKEN VAN HOTEL MARNIX’

BJÖRN (31) IS LID VAN HOTEL MOKUM (NU MOKUM KRAAKT):

315.000 woningen. In Amsterdam is er een tekort van zo’n 175.000 woningen. Daar komt bij dat veel mensen buiten beeld blijven en niet in de cijfers worden meegenomen. Jongeren die bij vrienden op de bank slapen, ongedocumenteerde mensen of vrouwen die gewelddadige thuissituaties ontvluchten, zitten hier bijvoorbeeld niet bij.

FALEND WOONBELEID

‘Voorheen had je als huurder in Nederland een redelijke positie’, zegt Jeske Jongerius, communicatieadviseur bij de Woningbond, ‘maar het huurrecht is ontzettend uitgekleed in de afgelopen paar jaren.’ Bij de landelijke vereniging voor huurders richt ze zich vooral op de groep jongeren die geen huis kan vinden. Zo heeft ze een meldpunt opgezet voor jongeren en starters. ‘Er zijn steeds meer mensen die buiten de boot vallen. Als huurder heb je steeds minder rechten en er zijn steeds meer mensen aangewezen op een tussenvorm: antikraak, bij vrienden op de bank of tot je 35ste bij je ouders blijven wonen.’ Het meldpunt zorgt ervoor dat ze de ervaringen van de mensen zelf horen. ‘Wonen gaat over méér dan alleen een dak boven je hoofd. In veel verhalen van mensen die bij aan ons aankloppen, horen we de uitzichtloosheid. We krijgen ook veel meldingen van mentale en psychische problemen, dat speelt nog naast de hoeveelheid tijd die mensen kwijt zijn aan het zoeken naar – of krom liggen voor – een

‘Ik voelde rond mijn 26ste steeds meer frustratie om een plek te vinden waar ik kon werken als designer. Ik ging van anti-kraakplek naar anti-kraakplek, dat was het enige dat ik kon betalen. Maar je beseft al snel wat een slechte oplossing dat is: je hebt geen rechten, het is maar nét goedkoper dan gewoon huren en je kunt er binnen twee weken uit worden gegooid. Op een bepaald punt vielen dingen gewoon op hun plek. Dus het ging vrij snel van een bepaalde nieuwsgierigheid, naar het kraken van het voormalige Hotel Marnix in 2021. Hotel Mokum, zoals we het pand daarna noemden, was voor mij de eerste keer dat ik kraakte, net als voor veel van de anderen trouwens. We hebben het ter plekke geleerd. Mensen uit de scene waren zo behulpzaam: met het scouten van de locatie, het vinden van een ingang naar binnen. De ontruiming va Hotel Mokum voelde unfair, maar het was ergens ook een succes. Er kwamen veel mensen op de demonstratie af, de politie kwam met twintig bussen, het was een spektakel. We hebben het ze niet makkelijk gemaakt, en heel veel mensen hebben het gehoord, gelezen of gezien. Of kraken een toekomst heeft? De wetten zijn veranderd en blijven veranderen, dus we proberen uit te vogelen hoe kraken levensvatbaar kan blijven. Wat Vossius (zie kader, red.) laat zien, is dat het op die manier kan werken. Daarnaast praten we met de media, dat maakt ons ook anders dan de oude krakers. We hebben een ‘housing hot-line’, waar mensen leegstand kunnen melden. Natuurlijk is dit een andere tijd dan de jaren tachtig, maar we moeten alleen uitvinden hoe het werkt. Ons doel is om de gemeente dwingen om te stoppen met ontruiming voor leegstand. Zorgen dat de gemeente toestaat dat kraken een middel is in het gevecht tegen de huizencrisis. En op de lange termijn: veranderen hoe mensen denken over wonen. Moet het mogelijk zijn om 10, 25 of 50 huizen te bezitten? Het is legaal, maar maakt dat het ook rechtvaardig?’

commerciële sector.’ Een opiniepeiling van EenVandaag wees vorig jaar dan ook uit dat de wooncrisis bij 42 procent van de jongeren zorgt voor mentale druk. ‘Stress, overspannenheid, depressiviteit, suïcidale gedachten – noem het maar op’, zegt Jongerius. ‘Het vervelende is dat mensen die problemen individueel ervaren, terwijl het een maatschappelijk probleem is. Het is falend woonbeleid. De overheid heeft er niet in volstaan om voldoende betaalbare huisvesting te regelen voor de bevolking, maar dit aan de markt overgelaten. En die had andere prioriteiten.’

21.390 LEGE PANDEN Tegelijkertijd staan in de stad een hoop panden leeg. ‘Het is echt tragisch om te zien, al

‘Dat pand op de Vossiusstraat is van een Russische multimiljonair, dus daar mogen we blijven’

ROTS (28) IS LID VAN AUTONOMOUS SHELTER NETWORK: ‘Ik ben geboren in de kraakbeweging. Mijn vader is kraker, hij kwam naar Amsterdam tijdens de kroningsrellen in 1980 en sloot zich vrijwel meteen aan. Op mijn vijftiende begon ik als vrijwilliger bij Joe’s Garage. Later begon ik het evenement Grote Glazen en kleine lettertjes in kraakcafé de Molli Chaoot. Ik woon niet zelf in een kraakpand; ik woon in een appartement in het pand waar ik ben opgegroeid. De oude en nieuwe generatie krakers leren van elkaar. In Amsterdam maken we echt gebruik van het oude netwerk, de infrastructuur van de krakers uit de jaren tachtig. Maar dat is niet overal zo; ik hoorde dat de oude en nieuwe generatie elkaar niet kent in Leiden. Ik zie kraken als doel én middel. Het doel is dat mensen een plek hebben, zodat ze niet op straat hoeven te slapen. Maar is ook een politiek middel – een activistisch geluid, obviously. We willen ruimte creëren om dingen in te kunnen doen. Die ruimte is er niet meer in de stad, al helemaal niet voor jongeren. Deze week was ik bezig met het creëren van ruimte voor lhbtiq+-vluchtelingen, volgende week is het misschien iets anders.’

uitgenodigd voor een gesprek. Meldt de eigenaar zich niet, dan kan een boete van 7500 euro worden opgelegd. Veel jonge krakers, waaronder Rots, Sjaak en Björn (zie portretten), zien dit als een gebaar voor de bühne. ‘Voor veel van die pandjesbazen is zo’n boete een grap’, zegt Sjaak.

OPGERUIMD EN GEVEEGD

die lege gebouwen in de stad terwijl er óók een groot woningentekort is – what the fuck?’ zegt Rots. In 2022 telde Nederland 215.980 van die gebouwen, 21.390 ervan stonden in Amsterdam. Je zou denken: één en één is twee, en er zijn dus ook een aantal mensen in de stad die deze gedachte hebben omgezet in actie.

Socioloog Eric Duivenvoorden deed onderzoek naar de kraakbeweging in de jaren tachtig.

‘Voor een florerende kraakbeweging zijn een aantal dingen nodig: een hoge woningnood, leegstaande panden, heel veel krakers of jongeren die willen kraken, en mensen die dat willen ondersteunen.’

Toch is volgens Duivenvoorden het kraken niet terug van weggeweest. ‘Dat is een wensgedachte. Er is geen sprake van ‘een opleving van het kraken’. Vroeger, in de hoogtijdagen van het kraken, werden er tien panden per week gekraakt, en dat waren dan panden waar je in elk geval een paar maanden kon zitten, misschien wel een paar jaar. Nu worden krakers er binnen een paar dagen, hooguit wekenuitgegooid.’

Door het kraakverbod uit 2010 is kraken tegenwoordig officieel verboden. Dat maakt het voor de politie makkelijker om krakers uit een pand te zetten, maar zorgt er ook voor dat kraken strafbaar is. De actie kan strakers een strafblad opleveren, een geldboete tot 8500 euro en – in zeldzame gevallen – een celstraf van maximaal een jaar. Een onderdeel van de Wet handhaving kraakverbod is een leegstandsverordening: eigenaren moeten na zes maanden leegstand de woning melden bij de gemeente. De eigenaar wordt dan

Duivenvoorden: ‘Het eigenbelang is door het kraakverbod in de verdrukking gekomen. Kraken doe je nu eerder om een statement te maken dan voor een dak boven je hoofd.’ Alle jonge krakers die we spraken voor dit artikel wonen zelf niet in een kraakpand, maar in huurhuizen, bij hun ouders of in studentenwoningen. Toch beschouwen zij zichzelf wél als echte krakers. ‘Kraken gaat over meer dan wonen’, zegt Rots. Voor een strafblad is die niet bang. ‘Het klinkt misschien radicaal, maar ik vind het soms moreel juister om tegen de wet in te handelen. Dat brengt mij in een vervelende positie. Ik heb nu een strafblad voor lokale vredebreuk, omdat ik ben opgepakt tijdens een actie van Extinction Rebellion, maar toen ik laatst een VOG nodig had, kreeg ik die wel gewoon. Bij Spui 11 zijn we er trouwens zelf uitgegaan; we zijn niet in een positie om te gaan rellen tegen de politie. Die kraakactie was bedoeld om een veilige plek te bieden aan mensen die nu buiten slapen. We moesten er maandagochtend om negen uur uit zijn, zondagavond hebben we opgeruimd, geveegd en de deur opengezet.’

‘Het was een levensstijl’, zegt Duivenvoorden, ‘nu is het enkel nog een risicovolle actievorm. Ik vind het bewonderenswaardig dat er nog steeds jongeren zijn die kraken, want je schiet er zelf weinig mee op. De vraag is dan ook of er tegen de woningnood niet ook andere acties te bedenken zijn. Heeft kraken nog zin? Het is als vechten tegen windmolens.’

Rots is het daar niet mee eens. ‘Er zijn nog heel veel meer Russische oligarchen met panden in Amsterdam. En we weten nu dat de rechter krakers daar niet uitzet. Zet dat maar in de Uitkrant.’

De namen van de geïnterviewde krakers zijn vanwege privacyredenen gefingeerd.

‘ER IS GEEN RUIMTE MEER IN DE STAD, AL HELEMAAL NIET VOOR JONGEREN’

‘In de hoogtijdagen van het kraken werden er tien panden per week gekraakt’

‘GEEN WONING GEEN KRONING’

De

tekst Joke van der Weij

Een exemplaar van de Handleiding voor Krakers – ‘Red un pandje, bezet un pandje’ uit 1969 staat online te koop. Uitgegeven in Amsterdam, kost nu 100 euro. Daar kon je in die tijd maandenlang een huis voor huren, alleen was het er niet. De woningnood was hoog, door de naoorlogse babyboomers die nu ook weleens op zichzelf wilden wonen én omdat veel woningen in handen waren van speculanten die hun bezit liever lieten verkrotten om het te kunnen slopen. Dat begon te schuren.

In de begintijd bestond kraken voornamelijk uit strijd tussen woningbezetters en de knokploegen van huiseigenaren die de krakers er meteen weer uit mieterden. Online zijn zwart-witfilmpjes te zien van wanhopige jonge gezinnen die keurig alle trappen vegen in hun gekraakte pand, om na drie dagen weer te moeten

vertrekken. Daar was begrip voor onder de bevolking. Ook de kinderen van ome Joop en tante Bep moesten immers eindeloos bij hun ouders blijven wonen omdat er geen enkel zicht was op een huisje. De onvrede werd steeds breder, kraken werd steeds gewoner. Wat moest je anders?

MET KOEVOET

In 1968 maakte de gemeente Amsterdam haar plannen bekend om een flink stuk van de Nieuwmarkt slopen ten behoeve van de metroaanleg. Koöperatief Woningburo De Kraker (doet het steeds vaker) werd opgericht. Het meer praktisch ingestelde Woningburo De Koevoet (weet hoe het moet) hielp een eenvoudige kraker zonder veel gedoe (maar mét een koevoet) aan een woning. Toen in 1975 daadwerkelijk grootschalige ontruiming van de Nieuwmarkt dreigde, kwamen krakers en bewoners massaal in opstand tegen het (linkse!) stadsbestuur. Nog lang stond daar op een muur: ‘De allerslechtsten zijn de als links vermomde rechtsen. Mijd ze als de pest, want ze zijn erger dan de rest.’ Maar de echte bloeitijd van de Amsterdamse kraakbeweging kwam in de jaren tachtig. Toen begin 1980 een groot pand aan de Vondelstraat voor de tweede keer gekraakt was, zette de politie Leopard-tanks en pantservoertuigen in om de metershoge barricades weg te werken. Deze oorlogsbeelden uit eigen stad wekten verontwaardiging. Het feit dat er zó werd opgetreden tegen jongeren die alleen maar optraden tegen de woningnood, bracht de krakers veel sympathie. Nu doorpakken was het devies. Op 30 april zou Beatrix ingehuldigd worden. Die dag werd uitgeroepen tot Nationale Kraakdag. Het schoot de krakers en ook veel ‘gewone mensen’ in het verkeerde keelgat dat er

miljoenen besteed werden aan de renovatie van koninklijke paleizen terwijl dat geld beter gebruikt kon worden om een fatsoenlijk optrekje te bouwen voor woningzoekende Amsterdammers.

ROOKBOMMEN EN TRAANGAS

‘Geen woning, geen kroning’ leidde tot een ware veldslag in de stad. Vanuit kraakbolwerk ‘De Groote Keijser’ werd de aanval op de Dam gecoördineerd. Niet alleen krakers deden mee, ook ‘autonomen’ en een deel van de Ajax F-side. Dit divers samengestelde leger trok vanaf de Dokwerker op richting stad. De slag om de Blauwbrug was een feit, het bouwmateriaal voor de verbouwing van de Stopera diende als munitie. Het was oorlog in de binnenstad die blauw stond van de rookbommen en het traangas. Het kroningsoproer kon niet verhinderen dat de kroning doorging. Wat de krakers wel gewonnen hadden was aandacht, maar die viel niet onverdeeld gunstig uit. Het geweld stootte veel mensen af. Ook de kraakbeweging zelf, altijd al een bonte verzameling mensen, viel uiteen. Veel krakers richtten zich op politiek activisme, werden kunstenaar of begonnen een veganistisch restaurant. Vreemd genoeg was de Nederlandse regering er al die tijd niet in geslaagd om het kraken an sich strafbaar te krijgen. Maar geoorloofd was het ook niet; een typisch Nederlandse constructie. Pas vanaf 1 oktober 2010 was kraken wettelijk verboden. Dat betekende niet dat het niet meer gebeurde. Maar de echte, rauwe, idealistische en fanatieke kraakwereld, die was geschiedenis.

opmaat naar de kroningsrellen, toen de stad veranderde in oorlogsgebied.

STADSARCHIEF AMSTERDAM/MARTIN ALBERTS

STADSARCHIEF AMSTERDAM/MARTIN ALBERTS

STADSARCHIEF AMSTERDAM

CADEAU BIJ ABONNEMENT

Het Amsterdamse Zeephuis zeepjes

De designs van Het Amsterdamse Zeephuis combineren mooie en leuke designs met de eenvoudige functionaliteit van zeep. Alle zeepjes zijn lokaal geïnspireerd én vervaardigd.

Het verhaal van Het Amsterdamse Zeephuis komt vanuit een waardering van de schoonheid van de stad. De zeep kan als een alledaags voorwerp worden gebruikt, als mooie decoratie, een cadeautje of souvenir. En daarna vooral gebruiken tot er letterlijk niks van over is.

De collectie bestaat uit zes geuren: Sinaasappel-Kaneel, Wilde Roos, Kamille, Bamboe-Actieve Kool, Komkommer-Aloë en Amandel. Ze zijn beschikbaar in setjes van drie of zes. Bij een abonnement ontvang je de zeephuisjesset van drie. AmsterdamseZeephuis.com

GA NAAR IAMSTERDAM.NL/UITKRANT, NEEM EEN EENJARIG ABONNEMENT (€31,99) EN ONTVANG DE SET VAN HET AMSTERDAMSE ZEEPHUIS. Deze actie loopt t/m 27 maart. Op=op.

mail & win!

AVOCADO SHOW

5x een maaltijd voor twee bij de To go-locatie t.w.v. €45,95

Bij The Avocados Show draait alles om good vibes en Pretty Healthy Food. Spectaculaire poke bowls, burgers, salades en desserts met gecertificeerde en duurzaam geteelde avocado’s. Heb je haast? Geen probleem, je kan je Pretty Healthy Food halen bij The Avocado Show

To go, midden in het centrum op het Kleine-Gartmanplantsoen 28. Dezelfde gerechten, maar dan om snel mee te nemen. De perfecte plek dus voor als je op weg ben naar de film, je werk of tijdens het shoppen.

Deze actie loopt t/m 27 maart

Ga naar iamsterdam.nl/acties

EAST

5x twee Little Friday cocktails

t.w.v. €10,-

Vier op donderdag alvast het weekend tijdens Little Friday in EAST, met elke keer een andere specialty cocktail. Restaurant EAST in Amsterdam Oost is de knusse bar en het restaurant van Hotel Casa, een moderne woonkamer met een relaxte vibe en genoeg keuze uit zitjes en ruime tafels. Naast een ontspannen flexwerkplek met allday brunch ben je hier ook welkom voor goede en gezellige borrels. En op donderdag is het hier dus al bijna weekend. Niet verkeerd!

Deze actie loopt t/m 27 maart

N00B

‘Het is zo fantastisch om alles wat uit onze gestoorde hoofden komt, ook echt te mogen doen’, aldus Isabelle Kafando en Laura Bakker in Het Parool over hun eerste, eigen theatershow. Als cabaretduo N00b wonnen de twee in 2021, het jaar waarin ze afstudeerden aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, alle prijzen die je op het Amsterdams Kleinkunst Festival kunt winnen. Nu staan ze op het podium met een comedyshow, over noobs (een nieuw, onervaren iemand), losers en beginnelingen. Vol absurde scènes, ongemakkelijke en lachwekkende situaties, rake raps en harde grappen.

10 maart, Podium Mozaïek

ART ON PAPER

Kunstwerken verwacht je op een doek, niet op een doodgewoon vel papier. Maar volgens kunstbeurs Art on Paper is werken op papier juist extra mooi. ‘Werk op of met papier – of het nu potlood, houtskool, pen en inkt, aquarel, gouache of collage is – toont de kunstenaar in het meest spontane en artistiek vrije moment’, aldus de organisatie. Tijdens de beurs in de Gashouder presenteren zo’n vijfentwintig Nederlandse en vijfentwintig buitenlandse galerieën zich met hedendaagse kunstwerken op of met papier. Fijne bijkomstigheid: papier is vaak wat formaat en prijs betreft toegankelijk. Hier is kunst dus betaalbaar.

16 t/m 19 maart, Gashouder

PA’DAM

Amsterdam beleeft een ware Franse revolutie: kijk maar naar al die Parijse bistrotenten, oesters bij de borrel en zelfs een heuse Franse supermarché in De Pijp. Dan kan een muziekfestival niet achterblijven. Pa'Dam is het eerste festival in Nederland gewijd aan Franstalige muziek. De Zwitserse artiest Vendredi sur Mer opent Pa'Dam op 9 maart in Boom Chicago. Haar nieuwe album Métamorphose speelt met eightiesreferenties en is zowel luchtige pop als provocerend. Op 16 maart staat de Franse YouTube-zangeres Emma Peters in de Melkweg en de Belgische electropopsensatie Pierre de Maere sluit daar het festival af op 29 maart.

@padamfestival op Instagram

Bij de beesten af

Zingende varkens en volgzaam vee: tijdens het jaarlijkse Opera Forward Festival (3 t/m 12 maart) zie je grensverleggende muziektheaterproducties die je nergens ziet. In dit geval onder meer Animal farm, naar het beroemde boek van George Orwell.

De Italiaanse regisseur Damiano Michieletto wilde Animal farm al langer op het operatoneel brengen, maar het duurde jaren voor een componist zich eraan waagde. In het beroemde boek van George Orwell komen de dieren op een boerderij in opstand tegen de mens: onder leiding van de varkens verjagen ze de boer, nemen ze de macht over en ontstaat er opnieuw een totalitair regime – ‘Alle dieren zijn gelijk, maar sommige zijn gelijker dan andere’. Alexander Raskatov is geboren in Moskou, en dat uitgerekend een Rus deze opera zou schrijven mag ironisch heten, want Animal farm is een scherpe satire op het ontaarden van de Russische Revolutie in 1917, tijdens het regime van Stalin. En er zal ongetwijfeld moeiteloos een lijn te trekken zijn naar het Rusland van nu. Raskatov, bekend van zijn opera A dog’s heart (2010), verwerkt in de opera de nodige toespelingen op de beladen politieke geschiedenis van Rusland.

PAARDENHOOFDEN EN KOEIENKOPPEN

Dat geeft diepte en inhoud aan een voorstelling die in elk geval ook een visueel feest belooft te worden.

Hoe dat eruitziet, 35 dieren op het toneel? Spectaculair, zo tonen de eerste beelden op de website over het maken van de maskers. Elk dier wordt voorzien van een eigen masker en kostuum: een blij varken, een grimmig uitziend varken (dat zal Napoleon wel zijn), paardenhoofden en koeienkoppen. Nadat de dieren de mensen hebben verjaagd, gaan zij laten zien hoe het wél moet. Twee varkens, Napoleon en Snowball, raken verwikkeld in een machtsstrijd, en die loopt totaal uit de hand.

‘Er zijn operaregisseurs die omhelsd dienen te worden omdat ze het onmogelijke voor elkaar krijgen. Tot die laatste categorie behoort Damiano Michieletto’, schreef Het Parool over diens regie van Rossini’s Il viaggio a Reims. Kortom: dat belooft wat.

Een tweede belangrijke gast op het hoofdpodium is de legendarische opera- en theaterregisseur Peter Sellars. Met sopraan Julia Bullock brengt hij een hommage aan de Afro-Amerikaanse superster Joséphine Baker in Perle noire: meditations for Joséphine. Over de echte vrouw achter de Joséphine die in haar bananenrokje in een kooi (!), zingend

tekst Margriet Prinssen foto’s Marta Syrko

V.l.n.r. opera’s Ändere die welt!, Perle noire: meditations for Joséphine en Animal farm.

opera

Opera Forward Festival

3 t/m 12 maart Nationale opera & ballet operaballet.nl

over haar Afrikaanse roots de wereld veroverde in de jaren twintig en daarna.

AMARA VAN DER ELST

Tussen deze reuzen in het rijk der regisseurs staat als trotse derde de jonge Nederlandse regisseur Mart van Berckel, met de meest ambitieuze titel Ändere die Welt!, oftwel: ‘Verander de wereld!’ Het wordt een collageachtige voorstelling vol muziek die bij een aantal grote maatschappelijke omwentelingen een rol heeft gespeeld, van onder meer de componisten Hanns Eisler, Kurt Weill, Rachmaninov, Shostakovich, Schumann, Auber, Beethoven en Wagner. Gespeeld door een kamerensemble en gecombineerd met hedendaagse klanken van spoken word en elektronische soundscapes. De 21-jarige spoken wordartiest Amara van der Elst, bekend van haar indrukwekkende voordracht tijdens de dodenherdenking op de Dam op 4 mei in 2021, leidt de toeschouwers door de voorstelling en geeft commentaar in de taal van nu. Prijzen variëren tussen de 15 en 103 euro p.p., afhankelijk van de rang. De drie genoemde grote opera’s zijn voor iedereen tot 36 jaar te bezoeken voor 20 euro p.p.

mis deze niet

EVERY BRILLIANT THING

De muzikale voorstelling Every brilliant thing, van toneelschrijver Duncan Macmillan, is een hartverwarmende, grappige voorstelling met een serieuze ondertoon. Het kind dat begint aan een lijst van dingen die het leven de moeite waard maken, blijkt dat te doen om zijn depressieve moeder te troosten. Bijzonder: Het Nationale Theater brengt de monoloog nu in twee varianten: opgevoerd door Tamar van den Dop (foto) of Bram Suijker. 14 t/m 18 maart, Frascati

HAMLET

In maart 2020 ging er vanwege corona een streep door alle theatervoorstellingen, daarom gaat de Hamlet-bewerking van Abdelkader Benali nu pas in première. Het wordt een rauwe, hedendaagse ‘grotestads’-voorstelling waarin Hamlet een ‘rich kid ’ is in het zogenaamde Nieuw-West XL anno 2023, waar alles draait om de opwinding van snel te verdienen geld. Sabri Saddik, onlangs nog te zien in Bestseller boy, speelt de rol van Hamlet. 24 februari, Podium Mozaïek 16 maart t/m 15 april, Broedplaats De Sloot

GEVANGENIS MONOLOGEN

Gebaseerd op ervaringen van (ex-)gedetineerden vertelt Gevangenis Monologen deel 3 het verhaal van Mo. Als kind van Somalische vluchtelingen groeit Mohamed op in een witte omgeving en werkt hij zichzelf steeds vaker in de nesten. Op zijn 18de draait hij de gevangenis in en eenmaal buiten valt Mo snel weer terug in de criminaliteit. Over familie, verlies, uitgesloten worden en verkeerde keuzes. De ‘echte’ Mohamed neemt deel aan het nagesprek. t/m 24 maart, NDSM-Theater

Maakproces van de kostuums voor Animal farm.

FRED DEBROCK

RACHEL SCHRAVEN

De zesde editie van theaterfestival

De crew van voorstelling The story of Travis bestaat uit vijf zwarte vrouwen. Uniek in theaterland. Initiatoren Ellen Tjon A Meeuw en Samora Bergtop van Well Made Productions trekken samen op met regisseur Romana Vrede, choreograaf Alida Dors (artistiek directeur Theater Rotterdam) en schrijver Esther Duysker voor een herinterpretatie van Broadway-klassieker A raisin in the sun. Dat is het eerste deel van Lorraine Hansberry’s theatertrilogie The Raisin cycle en wordt geroemd als een van de beste toneelstukken ooit geschreven. Als tiener vertrekt de Amerikaanse Travis (Ruurt de Maesschalck) uit zijn geboortestad Chicago. Hij bouwt een nieuw leven op in Nederland en keert pas op 78-jarige leeftijd – nog één keer – terug. Bij zijn familiegraf blikt hij terug op zijn leven. De voorstelling,

vol poëtische monologen, herkenbare familiesituaties en spirituele dialogen, bevraagt de ‘burden of the black (American) dream’. ‘We maken inzichtelijk hoeveel hoop en strijdlust er nodig is om je dromen te kunnen waarmaken’, zegt Duysker. The story of Travis gaat over het belang van het hebben van dromen, het laten gelden van je stem in een wereld die niet voor jou lijkt ingericht. Een typerende voorstelling voor Lieve Stad, (17 t/m 26 maart), het theaterfestival van ITA en de Meervaart, dat zich buigt over de stad en alle soorten Amsterdammers. Hoe leven we samen en welke verhalen dragen alle individuen en groepen met zich mee? In vijftien voorstellingen, o.a van Theater RAST, ICK Dans Amsterdam en Abdelkader Benali & Club Classique, wordt daar een antwoord op gegeven.

Vrouwen van nu

Ze leerden elkaar kennen tijdens literaire optredens in het land en stonden daarna een paar keer samen op het toneel – een samenwerking die wonderwel bleek te werken voor Saskia Noort en Stella Bergsma. Vorig jaar stond het duo voor een bomvolle, enthousiaste zaal op Lowlands. Nu gaan ze samen een theatershow maken, vernoemd naar evergreen Unbeschreiblich Weiblich, de rebelse punksong over abortus waarmee Nina Hagen in 1978 een hele generatie vrouwen de tweede feministische golf in sleurde. In de ‘all female’ voorstelling, begeleid door een band van drie jonge vrouwen die –uiteraard! – ook Nina Hagens culthit spelen, worden telkens twee gastauteurs uitgenodigd en fungeren Noort en Bergsma als presentatoren. Ze gaan in op de vraag: wat betekent het om

nu vrouw te zijn? Hoe kijken ze naar het feminisme van vroeger versus nu? Van wie krijgen ze de meeste haatmails? Saskia vertelt over daten na je vijftigste en de frictie met mannen van haar leeftijd, die vaak bang zijn voor haar succes. Stella heeft al ruim vijfentwintig jaar een ‘zuurstofdoorlatende’ relatie en legt uit wat hetero’s kunnen leren van homoseksuele koppels. Ze praten over de overgang en het idee dat vrouwen na hun vijftigste niet meer ‘fuckable’ zijn. Want nee, het glazen plafond is bepaald niet aan diggelen. Er is nog steeds een loon- én een orgasmekloof. En er klinken meer en meer conservatieve geluiden die het vrouwenlijf willen bepalen en beperken. Hoog tijd voor een revival van de rebelse geest van weleer – te beginnen in De Kleine Komedie.

8 maart, De Kleine Komedie

Een verrassend en volkomen logisch duo: thrillerschrijver Saskia Noort en Stella Bergsma, schrijver en provocateur van beroep. In Unbeschreiblich Weiblich bundelen ze hun feminiene slash feministische krachten.

tekst Margriet Prinssen foto Mark Engelen

25 en 26 maart, ITA

Lieve Stad, viert de stad en haar diversiteit, maar gaat ook onderwerpen die schuren niet uit de weg. Zoals in e story of Travis, over de ‘burden of the black dream’.

tekst Karin Thybaut

AFLEVERING 12:

WAARIN CINDY VREEMDGAAT MET CAFÉ ’T MONUMENTJE

Mijn ouders waren toen ik opgroeide geen bartypes, ze vonden het ontzettend onlogisch om een paar gulden neer te tellen voor een iets wat ze voor niks konden drinken. Mijn moeder begon pas rond haar vijftigste met zuipen en mijn vader, die altijd al graag een drankje lustte, had een hekel aan geld uitgeven. Daarnaast waren ze immuun voor die typische ouwejongenskrentenbroodsfeer, waar ik later wel gevoelig voor bleek. In het wijkje, waar de ouderlijke woonboot lag (en ligt) was ook geen café, daarvoor zou je naar het Stadionplein moeten fietsen, maar dat was in die tijd ook niet echt een bruisende plek (maar tegenwoordig is de horecadichtheid er zeer behoorlijk). Dus ik was niet bekend met het concept. Vanaf het moment dat ik de (toen nog) legale drinkleeftijd van zestien had bereikt, speelde mijn sociale leven zich af in kraakpanden, concertzaaltjes en op straat. In de jaren daarna gebruikte ik cafés als een soort wachtkamer voor het echte uitgaan: je sprak er af, dronk een paar biertjes en dan snel weg. Kroegen vond ik iets voor oude mensen, en inderdaad werd ik pas na mijn vijfendertigste een kroegtijger. Ik vond een café, niet bij mij in de buurt en sowieso geen buurtcafé, waar de barmensen mijn naam kenden en waar ik altijd wel iemand tegenkom om mee te praten. Maar alleen op vrijdagavond, want wie elke dag drinkt is een alcoholist.

Onlangs las ik een paar artikelen over de teloorgang van buurtcafés. Die schijnen het bijltje erbij neer te gooien omdat hun clientèle sterft of de rekening niet betaalt. Daarna worden die plekken opgekocht door horecamagnaten, zoals De Drie Wijzen uit Oost, die ze vervangen door formulecafés met modieuze tegelwandjes en duur speciaalbier uit de tap. Deze cafés worden bezocht door frisse jongeren die graag Japanse borrelhappen eten en hun elektrische fiets voor de deur parkeren. Zelf vind ik dit, los van dat het weer een overwinning is van het grootkapitaal, niet zo erg. Nooit zag ik de charme van buurtcafés echt. Hoewel ik geboren ben in deze stad, evenals mijn ouders en grootouders, voel ik niets bij de aanblik van Perzische tafeltapijtjes, vergeelde polaroids, biljarttafels en gokkasten.

Een enkele keer laat ik me meevoeren met een kroegentocht langs authentieke buurtcafé’s, of bezoek ik een verjaardag van iemand die er, ondanks mijn protest, op staat het in een Amsterdamse kroeg te vieren. Natuurlijk zie je dat de vaste klanten van zo’n bar een soort familie vormen, dat ze hun terugkerende grapjes hebben en dat de barvrouw iedereen ‘schat’ noemt.

Cindy Hoetmer (55) is geboren en opgegroeid in Amsterdam. Na haar comeback als schrijver met het voor de Libris genomineerde Min of meer opmerkelijke gebeurtenissen uit het leven van een treuzelaar (2020) verscheen vorig jaar haar boek Goed, naar omstandigheden

Gedachteloos zing ik zachtjes mee wanneer De vlieger wordt gedraaid, maar dan zie ik een man in een hoekje huilen, stort er een vrouw dronken ter aarde en vertelt iemand een smerig verhaal. Dan snap ik weer waarom ik me daar niet thuis voel. Er hangt een geur van alcoholisme en eenzaamheid, vond ik altijd. Tot ik kortgeleden geïnterviewd werd voor dit blad en de betreffende journalist café ’t Monumentje, een bij mij in de buurt gelegen bruin (maar tafeltapijt- en biljartloos) café, voorstelde. We spraken om tien uur ’s ochtends af en dachten dat het op dat tijdstip wel rustig zou zijn. Het tegendeel was waar. De kroeg zat volledig vol met groepjes mensen waarvan ik vermoedde dat ze de pensioengerechtigde leeftijd ruimschoots hadden bereikt. Ze dronken koffie en zaten geanimeerd te ouwehoeren. Zo hard zelfs dat ik vreesde dat het opnameapparaat alleen dat geluid zou registreren. Het was er opvallend gezellig. Hoogstwaarschijnlijk zou na de koffie wel wat alcohol op tafel komen, maar ze hadden ook al plezier met koffie alleen.

Opeens begreep ik het. Deze mensen zaten hier niet de hele dag uit drankzucht of eenzaamheid, ze hadden een manier gevonden hun leven te verlengen. Voor hen was het elke dag, de hele dag vrijdagavond.

IN DE CITY

Méér Rembrandt, graag

Op 18 maart heropent het Rembrandthuis na een maandenlange verbouwing. In de nieuwe opzet krijgt ’s lands beroemdste schilder nóg meer de ruimte – en dat verdient-ie.

V.l.n.r.: Het portret dat Rembrandt van zijn zoon maakte, Titus aan de lezenaar (1655), de nieuwe etszolder in het Rembrandthuis en Studie van een vrouw en kinderen (1640).

Bijna vijf maanden waren de deuren gesloten, maar dan heb je ook wat: het Rembrandthuis is gegroeid met liefst dertig procent. Niet dat er plots nieuw werk is ontdekt, maar het verhaal van de grootmeester zélf krijgt meer plek: in vijf nieuwe museale ruimtes maar liefst. Zo is er een derde tentoonstellingszaal, maar ook een etszolder waar je eindelijk eens kunt zien hoe dat in zijn werk gaat: etsen. En hoe geniaal Rembrandt daarin was. Met behulp van een nieuwe multimediatour komen zijn oude woonhuis en de zeventiende eeuw echt tot leven. Je volgt Rembrandt als hij zijn intrek neemt in dat deftige pand en ziet zijn status als opkomend society-kunstenaar groeien, helemaal tot aan de tijd dat hij moet vertrekken wegens een opstapeling van schulden. In het atelier, de plek waar hij zijn meesterwerken schilderde, zie je hoe hij zijn verf maakte – hoewel: waarschijnlijk had hij zijn leerlingen voor dat soort tijdrovende klussen.

Heropening

Rembrandthuis

v.a. 18 maart, rembrandthuis.nl

Rembrandt & tijdgenoten

t/m 27 augustus, hermitage.nl

ALWÉÉR REMBRANDT?

Nóg meer Rembrandt: heeft die man dan niet genoeg aandacht gekregen? Het antwoord is nee, eigenlijk niet. Misschien vinden wij Amsterdammers Rembrandt wel te gewoon. We zitten er te dichtbij, fietsen langs zijn woonhuis, rijden langs de Westerkerk waar hij begraven

is, lopen door zijn straten waar we mensen tegenkomen die hij zó geschilderd zou kunnen hebben. Maar als je de totale devotie hoort waarmee een Amerikaan als Thomas Kaplan over Rembrandt spreekt als ‘de beste kunstenaar ter wereld, een absoluut geniale schilder, de voorloper van het impressionisme’, dan word je toch weer even uit je slappe Rembrandt-comfortzone geschud. Je voelt weer trots opwellen: inderdaad, Rembrandt ís geweldig! Kaplan is eigenaar van The Leiden Collection, een privécollectie van ruim 250 schilderijen en tekeningen van de beste Nederlandse kunstenaars uit de zeventiende eeuw, met de nadruk op historiestukken. Op dit moment zijn er daar 35 van te zien in de Hermitage, waaronder twee Rembrandts. Eentje is klein; een kop van een baardige oude man, ter grootte van een honkbalplaatje. Prachtig en intiem. Maar de andere Rembrandt op de expositie is de echte eyecatcher: de godin Minerva in al haar zeventiende-eeuwse romigheid. Waarschijnlijk heeft Rembrandt zijn vrouw Saskia als model gebruikt en je begrijpt dat Kaplan hier vochtige ogen van krijgt. Wat een vrouw! En wat een kunstwerk! Verder is het bij Rembrandt & tijdgenoten heerlijk dralen bij werk van Jan Steen, Pieter Lastman, Ferdinand Bol en – een ontdekking – Arent de Gelder. Allemaal waren ze, als stadsgenoot, leerling of collega, verbonden aan de meester.

tekst Joke van der Weij

TITUS IS TERUG!

Even terugwandelen naar het Rembrandthuis, dwars door de stad, Rémbrandts stad. Daar kunnen we 74 tekeningen van Rembrandt en zijn collega’s bekijken op de plek waar hij ze zelf maakte – een verzameling die hier voor het eerst te zien is. Dichterbij kom je niet, je kunt zijn hand bijna volgen als hij snel iets op papier zet. Soms hoor je hem erbij grinniken, want het is ook nog vaak geestig wat hij tekent. En: Titus is thuis! Rembrandt schilderde het dromerige portret van zijn zoon in 1655 in het atelier naast hun huis aan de Jodenbreestraat. Extra bijzonder dus dat het nu, na vierhonderd jaar, terug is op dezelfde plek. Het portret is in bruikleen van Boijmans Van Beuningen. Titus aan de lezenaar is nog tot 4 juni te bewonderen – en hoe! Alleen in de zaal en op ooghoogte, alsof de veertienjarige jongen recht tegenover je zit. Extra aanrader: met drie audiotours kun je het werk op drie verschillende manieren bekijken en ervaren. Later in het seizoen hebben we dan nog Rembrandt en de liefde (v.a. 1 juli) en Framing Rembrandt (v.a. 6 oktober, over beeldvorming) in het vooruitzicht. Alle reden dus om komend jaar het Rembrandthuis meer dan eens op je route te plannen. Te beginnen op 18 en 19 maart, want in dat heropeningsweekend krijg je zelfs gratis toegang. Zo goedkoop zag je een Rembrandt nog nooit.

mis deze niet

DIVA’S

Umm Kulthum (vroeger bekend als: Oum Kalsoum) was een Egyptische volkszangeres voor wie de omschrijving ‘legendarisch’ tekortschiet. Als Umm Kulthum zong, rimpelde de Nijl. Toen de Egyptische nachtegaal in 1973 stierf werd haar kist begeleid door vier miljoen rouwende Egyptenaren, hysterisch van verdriet. Als er één oosterse diva was, dan was het Umm Kulthum. Maar nog steeds zijn er oosterse diva’s, zoals de Libanese Fairuz die in 2016 haar multiculturele publiek in Carré nog in grote extase bracht. De tentoonstelling Diva’s brengt een hommage aan deze krachtige vrouwen die vaak ook politieke invloed uitoefenen en wier muziek de Arabische wereld onderling verbindt.

OPEN KAART

O, wat zijn ze mooi, die oude landkaarten met soms vreemd gevormde continenten en her een der een zeemonster in de oceaan. Nederland is van oudsher toonaangevend in de cartografie. Neem de wereldkaart van Ortelius uit 1570 waarop Zuid-Amerika als een hobbezak onder Noord-Amerika hangt. De rest van de wereld klopt al wel heel aardig. Ook interessant is een hoogtekaart uit 1865 waarop je goed kunt zien welk gedeelte van Nederland in de toekomst onder water komt te staan (sowieso Amsterdam). Aan de hand van talrijke schitterende kaarten en atlassen worden we meegenomen op een reis door zeven eeuwen om uiteindelijk aan te komen bij het prozaïsche Streetmaps.

HOUSE OF BONDAGE

Ernest Cole, geboren in een township in het gesegregeerde Zuid-Afrika, wist de status ‘gekleurd’ te krijgen in plaats van ‘zwart’, waardoor hij toegang had tot plekken waar de meeste Zuid-Afrikanen geweerd werden. Hij fotografeerde de grimmige realiteit van de rassenscheiding en werd verbannen vanwege zijn publicatie in het boek House of Bondage, waarin voor het apartheidsregime al te confronterende foto’s stonden. Vanaf 1966 leidde Cole in Zweden en de VS een nomadisch bestaan, uiteindelijk leefde hij op straat, berooid en vergeten. Zijn werk werd als grotendeels verloren beschouwd. Tot in 2017 in een Zweedse bankkluis 60.000 negatieven en contactafdrukken werden ontdekt.

VANAF 8 MAART, TROPENMUSEUM

2 MAART T/M 16 JULI, ALLARD PIERSON

Olieverfschilderij Minerva in haar studeerkamer (1635).

De val van de maestro

Lydia Tár (een fenomenale Cate Blanchett) is een briljant dirigent

SILVER HAZE

Voor haar fictiefilm Dirty God, over een slachtoffer van een zoutzuuraanval, kwam regisseur Sacha Polak in contact met Vicky Knight, die zelf als meisje door een brand in een café ernstig gewond raakte. Haar persoonlijke verhaal ligt aan de basis van Silver haze, waarin een jonge vrouw nog steeds zoekt naar antwoorden.

Vanaf 2 maart

ROZE FILMDAGEN & CINEMASIA

Maart mag met recht een filmfestivalmaand genoemd worden. Eerst is er de 15de editie van het pan-Aziatische filmfestival CinemAsia, met het bekroonde Return to Seoul als opener. Daarna volgen de Roze Filmdagen. Het lhbtiq-filmfestival opent met Joyland, winnaar van de Queer Palm in Cannes.

7 t/m 12 maart, Studio/K, Rialto De Pijp en Rialto VU (cinemasia.nl). 22 maart t/m 2 april, Het Ketelhuis en Westergasfabriek (rozefilmdagen.nl)

Tár

Regie: Todd Field

Vanaf 2 maart

Het leven lijkt dirigent Lydia Tár (Cate Blanchett) toe te lachen. Ze heeft een felbegeerde baan bij het Berlin Philharmoniker, een leuke boekendeal en een fijn gezin (vrouw Sharon en dochter Petra). Maar al dit succes komt niet zonder slachtoffers. Terwijl in Berlijn de repetities beginnen voor Mahlers Vijfde Symfonie, begint Lydia’s verleden haar langzaam in te halen.

Blanchett (die met deze rol grote kans maakt op een derde Oscar) geeft in Tár een masterclass in acteren. Haar Lydia is ontegenzeggelijk geniaal, maar de roem maakt haar ook arrogant en ongevoelig naar anderen. Of het nu haar vrouw is, een bewonderende collega, haar loyale assistent of een voormalige pupil met wie ze – waarschijnlijk – een affaire heeft gehad.

Héél langzaam (speeltijd: 158 minuten) ontvouwt zich het verhaal, deels psychologisch drama, deels sensuele thriller, met zelfs een snuf bovennatuurlijke horror.

Regisseur Todd Field dirigeert het geheel als een symfonie. Je weet waar het verhaal naartoe gaat, maar de genomen route is verrassend.

KABOOM

ANIMATION FESTIVAL

Vooruit, nog eentje dan: eind maart is het weer tijd voor het Kaboom Filmfestival, hét animatiefilmfestival van Nederland. Met dit jaar als hoofdthema

Beyond Perfection, over onze voortdurende zoektocht naar perfectie. Een aanrader is Blind Willow, Sleeping Woman, een fantasierijke animatie gebaseerd op korte verhalen van schrijver Haruki Murakami. 30 maart t/m 2 april, Eye (kaboomfestival.nl)

en dat weet ze. Die topstatus blijkt alleen niet in beton gegoten: door een incident heeft ze ineens de hele wereld tegen zich.

tekst Bregtje Schudel

FOCUS FEATURES

CINÉART NEDERLAND

Heimwee naar Turkije

Van Podium Mozaïek tot Patron Stage: Amsterdamse podia programmeren steeds vaker Turkstalig theater. Waar komt die plotselinge opmars vandaan?

tekst Nuri Kurnaz foto Les Adu

Jarenlang was Turks publiek met geen mogelijkheid het theater in te krijgen, maar er lijkt een kentering gaande: de Turkstalige shows die in Amsterdamse podia opgevoerd worden, trekken volle zalen. En dat niet alleen: de kaarten zijn razend snel uitverkocht. Volgens freelance programmamaker Altay Demirci, die sinds 2012 theatershows organiseert en onlangs een reizend theatergezelschap van het Turks nationaal theater invloog voor een show in de Meervaart, is die populariteit deels te verklaren doordat de groep Amsterdammers met Turkse roots groter is geworden. Naast de verschillende generaties Turkse Nederlanders –naar schatting zo’n 44.000 – hebben de laatste jaren ook veel hoogopgeleide Turkse expats hun weg naar Amsterdam gevonden. ‘Turks publiek bleef jarenlang weg uit het theater, omdat er niets voor ze werd bedacht. De theaterwereld is nog altijd roomwit en er is te weinig aandacht voor diversiteit. Daarom gaan

mensen naar Turkstalig theater; ze willen uitgaan en hebben behoefte aan wat humor.’

WIN-WIN-WINSITUATIE

Bekende en ook minder bekende theatermakers uit Turkije spelen hier steeds vaker op in. Zo hebben Podium Mozaïek en De Meervaart in hun programmering geregeld een Turkstalige show. Demirci: ‘Mensen willen sinds corona geen enkele show meer missen en zijn dankzij sociale media snel op de hoogte van de uitagenda. Voor de artiest is het ook fijn, want die krijgt een geïnteresseerd publiek.’ Bijkomende verklaring voor het succes van Turks theater: de eurokoers is aantrekkelijk. Een theatershow in Europa levert bijna tien keer zoveel geld op als in Turkije. Demirci: ‘Het is win-win-win. De programmamaker, het publiek, de acteurs: iedereen wint.’

Vooral Turkse acteurs die bekend zijn van Turkse tv gaan geregeld op een Europese tour om de grote

Turkse diaspora te ontmoeten. Zoals Hasan Can Kaya, die een goed bekeken praatprogramma in Turkije heeft en vorig jaar mei met z’n stand-upshow in een uitverkochte RAI stond. Of het succesvolle optreden in november van theatergroep Çok Güzel Hareketler, bekend van een Turkse comedyshow, in Theater Amsterdam. Demirci: ‘Het publiek kent ze allemaal van Turkse tv. Als die mensen dan hier live optreden, wil íedereen daarbij zijn.’

WAT VERLICHTING

De Turkse acteur Hüseyin Avni

Danyal, die op 19 maart in Podium Mozaïek staat met de voorstelling

Kelepçe Kullanma Kılavuzu (zie kader), denkt dat de populariteit ook te maken heeft met een verlangen naar het vaderland. ‘Je eigen taal en cultuur weerspiegeld zien op het podium, kan de heimwee misschien wat verlichten. Als acteur is het fijn om dat verlangen deels weg te kunnen nemen.’

OP DE ROL

Kelepçe Kullanma

Kılavuzu

Wat? Maatschappijkritische theatervoorstelling (vrij vertaald: ‘een gebruiksaanwijzing voor handboeien’; een politieverhoor van een slimme en intellectuele vrouw, tegenover een niet zo snuggere koppige politieagente.

Waar? Podium Mozaïek Wanneer? 19 maart Prijs? 36,50 euro

Cem Işçiler

Wat? Beroemde stand-upshow van comedian Cem Işçiler waarmee hij al ruim 500 keer optrad in Turkije Waar? Comedyclub Patron Stage (Potgieterstraat 63)

Wanneer? 17 maart Prijs? 40 euro

Schrijver Cindy Hoetmer:

Als je weinig verwacht, kan het ook niet tegenvallen’

Schrijver – en Uitkrantcolumnist – Cindy Hoetmer (55) deed in januari

mee aan De slimste mens en was bij de kijkers zowel geliefd als gehaat.

Ze had het vlak voor de uitzending nog gevraagd aan haar (3500+) volgers op Twitter: ‘Vanavond op tv bij een spelletje met een gewichtige naam. @ me asjeblieft niet.’

Cindy Hoetmer hield het toch liefst drie De slimste mens-afleveringen vol – niet slecht voor iemand die spelletjes haat en weinig verwachtingen heeft van zichzelf of het leven. Ze was direct trending op Twitter en haar Wikipedia-pagina was op 18 januari – de derde dag dat ze meespeelde en verloor – de meest bekeken pagina. ‘Ik vond het heel zwaar. Niet om mee te doen, maar wel om later die Twitter-reacties te lezen. Want allerlei gemene mensen hadden me, ondanks mijn verzoek, natuurlijk toch getagd. Ik heb ook een heleboel aardige reacties gekregen, maar die wegen toch minder zwaar. Ik ben er echt ziek van geweest.’

Wat stak het meest?

‘Dat je kennelijk als vrouw alleen maar soort van mag glimlachen en niet karakteristiek kan zijn, of grappig. Als jij daar niet zit te glimlachen met gemanicuurde wenkbrauwen, dan ben je gewoon een idioot. Terwijl ik daar tegenover Maarten van Rossem zit, die waarschijnlijk helemaal niks aan zijn wenkbrauwen doet –ik heb daar niet op gelet, want ik ben helemaal niet geïnteresseerd in wenkbrauwen. Maar dat je denkt: hij mag er toch ook zijn? Waarom zou ik dan een klassieke schoonheid moeten zijn?’

Ze noemden je dan ook ‘de vrouwelijke versie van Maarten van Rossem’. Vond je dat een belediging?

‘Nee, een compliment, want hij is heel slim en loopt niet in de pas. Ik weet wel dat ik soms een beetje ongemakkelijk overkom, maar het hele idee dat mensen over mijn wenkbrauwen beginnen vind ik heel treurig, of zeggen dat ik een rare gezichtsuitdrukking heb. Alleen mannen mogen er een beetje gekkig, chagrijnig of droevig eruitzien.’

Je hebt last van schaamte-aanvallen en faalangst, schrijf je. Dan is meedoen aan De slimste mens best een bijzondere keuze. Waarom deed je mee?

‘Ik weet eigenlijk niet hoe ik me eroverheen heb gezet, want ik schaam me inderdaad altijd overal voor. Toen ik werd gevraagd, dacht ik: ja doei, dat ga ik echt niet doen. Ik heb vroeger eens Catherine Keyl enorm zien afgaan bij De nationale IQ test, terwijl ze journalist en volgens mij prima slim is. Maar ja, toen werd er een beetje aangedrongen en mijn uitgever vond het ook een goed idee. Dus toen zei ik tegen mezelf: luister, íemand moet dat spel verliezen en aangezien ik me toch al profileer als loser, kan ik dat zijn. Zo heb ik het voor mezelf goed gepraat, en natuurlijk vooral omdat ik meer boeken wilde verkopen.’

Cindy Hoetmer maakte in 2020 haar comeback als schrijver, na acht jaar geen letter meer op papier te hebben gezet. Als twintiger was ze columnist van HP/De Tijd, Nieuwe Revu en het hippe BLVD, een periode die ze zelf haar ‘eerste moment’ noemt. Daarna volgde een crisis: de roman waar ze tien jaar aan had gewerkt, kreeg vernietigende recensies, de roman daarna werd compleet genegeerd, ze werd ontslagen en had een flinke depressie. Tot ze twee jaar geleden vrij onverwacht doorbrak met het autobiografische Min of meer opmerkelijke gebeurtenissen uit het leven van een treuzelaar – haar ‘tweede moment’. Het boek is een bundeling van droogkomische stukjes over dingen die Cindy meemaakt als vrijgezelle vijftiger zonder geld of kinderen, die woont in een eenkamerappartement zonder centrale verwarming en last heeft van verlammend uitstelgedrag. In 2022 kwam het vervolg hierop: Goed, naar omstandigheden, dat na haar deelname De slimste mens een herdruk kreeg. Over haar leven tijdens de coronapandemie en haar hondendroom die in duigen viel (haar Griekse adoptiehond geraakte in een oorlogssituatie met haar kat, waardoor ze hem weer moest wegdoen).

tekst San van de Ven foto’s Marjolein van Damme

‘Ik zei tegen mezelf: luister, íemand moet dat spel verliezen’

Een tv-carrière lonkt nog niet. ‘Maar ik ben heel slecht in nee zeggen.’

‘A ls je jong bent, kun je samen een kant op groeien, maar ik ben zelf al een kant op gegroeid’

CINDY HOETMER

• Werd 4 juli 1967 geboren in Amsterdam.

• Rondde de mavo af op het Spinoza Lyceum.

• Is schrijver, columnist en grafisch vormgever (DTP’er).

• Was jarenlang een veelgevraagd columnist, met opdrachtgevers als HP/De Tijd, BLVD, Nieuwe Revu, Viva en Elle.

• Schreef twee romans: Het beest in Daisy (2005) en Schop me! (2007).

• In 2020 kwam haar ‘autobiografische fictieboek’ Min of meer opmerkelijke gebeurtenissen uit het leven van een treuzelaar uit, dat vier ballen kreeg in NRC en op de longlist van de Libris Literatuur Prijs 2021 verscheen.

• In 2022 volgde Goed, naar omstandigheden, dat opnieuw werd geprezen door recensenten.

• Schrijft nu columns voor o.a. Saar magazine, de Volkskrant en natuurlijk de Uitkrant

• Is vrijgezel en woont in de Jordaan met kat Joetje.

Twee goedverkopende boeken, lovende recensies, een tv-optreden. Voor iemand die lage verwachtingen heeft van het leven, heb je aardig veel bereikt.

‘Ja, maar dat lijkt toch wel meer dan het is, want ik zit nog steeds in dat ijskoude huis bij mijn gaskachel te bibberen in vijf lagen fleece. Ik schrijf nu meer en mensen herkennen me op straat, maar wezenlijk is er niks veranderd. Vroeger kon ik heel vaak net mee als mensen uit eten gingen, dan zei ik: ik kom wel op het laatst, bij de koffie. Nu hoef ik daar minder over na te denken. Maar ik hou er wel rekening mee dat het succes uiteindelijk stopt.’

Waarom laat je geen centrale verwarming aanleggen?

‘Dat vind ik toch gek in een huis dat niet van mij is, dat ik huur van iemand die me liever ziet gaan. De verhuurder komt nooit als ik bel over iets, behalve als het water uit het plafond regent.’

In De slimste mens vroeg Philip Freriks je of het leven na je veertigste begint, en jij antwoordde: ‘Nee, ik heb het leukste al wel gehad.’ Wanneer was dat?

‘Ik denk tussen mijn 24ste en 40ste. Ik heb vrij uitbundig geleefd, qua uitgaan, vakanties, pret maken en mensen kennen. Het leukste aan jong zijn is dat je heel vaak in onverwachte situaties terechtkomt. Je gaat gewoon iets doen en dan eindig je op een boot of in Parijs. Als je jong en een beetje knap bent, nemen mensen je nog mee naar plekken omdat ze seks met je willen. Dat stopt als je ouder wordt; mensen willen niet meer per se seks met je en gaan ook geen moeite meer voor je doen. Het leven is volkomen voorspelbaar geworden. Je gaat gewoon van A naar B, zoals je had bedacht, en dat was het. Mijn leven is supergezellig, maar het is ook een herhaling van zetten.’

Je bent geboren en getogen in Amsterdam en hebt een vrij zorgeloze jeugd gehad. Kun je je het moment herinneren dat je zo weinig van het leven bent gaan verwachten?

‘Dat is volgens mij heel vroeg begonnen, op de lagere

school al. Ik leerde veel langzamer fietsen dan andere kinderen, was niet handig, kon niet goed leren. Als je het niet zo goed doet op school, denk je al snel: ik heb waarschijnlijk niet een supersuccesvolle toekomst voor me. En er was ook nog dat ganzenbord-incident: toen mijn nichtje en ik dat spel speelden en zij begon te lachen omdat ik verloor, werd ik zo boos dat ik haar met het bord sloeg. Waarna ik op mijn kop kreeg van mijn moeder, want dat kon natuurlijk niet. Toen bedacht ik: wat als ik het nou niet meer belangrijk vind? Als het me niet uitmaakt of ik win, kan het me ook niet meer raken. Een soort zelfhypnose: als je weinig verwacht, kan het ook niet tegenvallen. Dat idee heb ik later op zo’n beetje alles toegepast.’

Je kampte een tijd met depressies en hebt last van ‘verlammend uitstelgedrag’. Wat vond je therapeut van jouw geval?

‘Die snapte er niet zo veel van. Ik ben twee keer in therapie geweest, omdat het me niet lukt om bepaalde taken uit te voeren. Eerst bij een man, heel lang geleden, dat was gewoon een beetje praten. Ik heb altijd het idee gehad dat hij me als een soort entertainment zag; ik kan heel goed vertellen en ik zag die man gewoon genieten van mijn verhaal. Maar daar kom je niet voor bij een therapeut. Daarna heb ik eens cognitieve gedragstherapie gedaan, bij een vrouw. Die wilde me al die dingen laten doen die ik zelf niet gedaan kreeg, omdat je er dan gehard in wordt. Zo van: ga die stapel belastingbrieven maar openmaken. Wat een onzin. Ik zeg dat al honderdduizend keer per dag tegen mezelf, dus als zo’n therapeut dat dan ook nog zegt, helpt dat heus niet. Het werkte niet. Ik denk dat zij nooit een baan had mogen krijgen.’

Je was als twintiger een veelgevraagd columnist. Wat is er gebeurd met die ambitie?

‘In het eerste stukje van ‘mijn moment’ had ik mijn twee dromen al waargemaakt: een boek schrijven – dat was weliswaar gelukt, maar zonder geweldig resultaat – en columnist worden bij Nieuwe Revu. Heel gek, want daarna waren mijn dromen op. Ik stopte met schrijven nadat ik na twaalf jaar ontslagen werd bij Nieuwe Revu. De damesbladen, waar ik ook lange tijd voor had geschreven, hadden een beetje genoeg van me. Bij de Varagids was een nieuwe hoofdredacteur aangesteld. Dus ineens belde er niemand meer. Mijn moment was gewoon voorbij. Ik vond dat niet zo erg, eerder logisch. Dat gebeurt bij muzikanten ook.’

Na acht jaar DTP-werk ben je weer begonnen met schrijven: elke dag een stukje op Facebook – een soort dagboeknotities. Voelt het naakt dat iedereen alles van je weet?

‘Nee, eigenlijk niet. Ik was op mijn 27ste al columnist, dus ik ben eraan gewend. Mijn ouders zijn er ook aan gewend dat ze in mijn stukjes voorkomen. Mijn broertje niet, die vindt het niet leuk en beschrijf ik dus niet of nauwelijks. En ik hou rekening met anderen; als ik op een feestje ben waar drugs worden gebruikt, noem ik die mensen niet bij naam. Maar ik zie daar eigenlijk de winst niet van, negatieve eigenschappen voor jezelf houden.’

‘Mijn leven is supergezellig, maar het is ook een herhaling van zetten’

Waarom niet?

‘Stel, je hebt geen haar meer en je draagt altijd een pruik. Dan zullen mensen schrikken als je je pruik afzet. Maar als je geen pruik draagt, schrikt ook niemand van je kale hoofd. Dat is een beetje mijn idee hierover: ik ben heel eerlijk, altijd, dus je kunt nooit in mij teleurgesteld zijn. Dat had ik als kind al, dat ik niet kon liegen.’

Werk je al aan een vervolg op Goed, naar omstandigheden?

‘Niet echt. Ik schrijf soms wel stukjes die ik niet op Facebook zet. Over De slimste mens bijvoorbeeld, toen ik na de uitzending mocht meerijden in de Tesla van een youtuber. En over Lowlands vorig jaar, waar ik iets naar binnen probeerde te smokkelen toen ik er ging voorlezen. Dat kan weer een boek worden, maar ik wil niet dat dat mijn ambitie is, want ik vind dat eigenlijk te makkelijk. Ik wil een stapje maken.’

Een roman?

‘Er staat nog niks op papier, maar ik ben van plan een halve fictie te schrijven over mijn tante. Mijn ouders overwinteren altijd in Spanje, in een huisje dat ze geërfd hebben van haar. Mijn tante was een hartstikke leuke, flamboyante vrouw, maar toen haar man overleed werd ze toch een soort alcoholistisch boos vrouwtje. Zo iemand voor wie mensen zich stilhielden als ze op de deur stond te kloppen. Ze is kinderloos gebleven, en ik zag dat altijd als voorbeeld, toen het nog goed met haar ging. Ze had een heel horecagevuld, vrolijk leven met heel veel vrienden, en ze eindigde met nul vrienden in een rommelig huisje vol wildplassende katten.’

Is dat meteen ook je grootste angst?

‘Eh, nee, want mijn partner kan niet dood.’

Maar die kun je toch nog krijgen?

‘Ja, het kan, technisch gesproken. Maar ik ben er niet erg naar op zoek. Misschien is het een zelfhypnose, maar ik zie op dit moment meer nadelen dan voordelen.’

Heb je grote liefdes gehad?

‘Een paar, ja. Een van zeven jaar, met samenwonen, en een paar van drie, vier jaar. Daarna had ik wat kleine liefdetjes, die werden steeds korter en toen hield het helemaal op. Wat ik lastig vind, is als iemand steeds appt met de vraag wat ik aan het doen ben. En dat ik dan niks aan het doen ben – want ik doe heel vaak niks. Dan voel ik me daar heel rot over. Je wil een beter verhaal hebben, maar je wil niet je hele leven aanpassen aan andermans verwachtingen. Dus nee, vroeger vond ik relaties wel leuk, maar het wordt steeds moeilijker. Als je jong bent, kun je nog samen een kant op groeien, maar ik ben in mijn eentje al een kant op gegroeid.’

Heb je nooit kinderen gewild?

‘Het was nooit een groot ding voor me. Ik dacht altijd: ik wil eigenlijk niet per se kinderen, het lijkt me een enorm gedoe, maar als ik met iemand ben die het heel graag wil, dan valt erover te praten. Ik trok alleen nooit

mensen aan die het heel graag wilden, of ze wilden het alleen maar na mij. Niet met mij.’

Je gaat al ruim zestien jaar elke vrijdag naar je stamkroeg de Pels in De Negen Straatjes. Is dat je grote liefde?

‘Ja, sinds 2006 ongeveer. Iedereen zegt: je moet in Spanje gaan zitten en daar je boek schrijven. Maar ik denk dan: wil ik dat? Want als ik drie maanden daar ga zitten, verveel ik me de pleuris en mis ik gewoon mijn kroeg.’

Je kunt niet zonder de Pels.

‘Het is net als met Amsterdam: eigenlijk zou ik qua klimaat liever niet in Nederland wonen, maar je kunt niet heel Amsterdam meenemen naar een ander land. Dat is ook zo met de Pels. Ik heb heus niet zo gek veel met die muren, maar we hebben daar gewoon een gemeenschapje met elkaar. We zouden allemaal ergens anders heen kunnen gaan, maar dat is toch een heel gedoe.’

Waar droom je nog van?

‘Ik heb alleen nog kleine dromen, zoals een keer capibara’s aaien in Zuid-Amerika. Daar lopen ze gewoon op straat – al moeten ze maar net zin hebben om door mij geaaid te worden. En eventueel nog: een hond hebben, maar niet onmiddellijk. Ik ben nu nog een beetje in de rouw en mijn kat leeft nog. En nou ja, dat fictieboek over mijn tante schrijven, maar dat is meer mijn volgende voornemen.’

Stel dat ze je vragen voor een nieuw tv-programma. Zou je ja zeggen?

‘Waarschijnlijk, want ik ben heel slecht in nee zeggen. Maar het moet wel leuk blijven. Ik ga niet op een onbewoond eiland insecten zitten eten. Schrijver Marion Pauw, die ik een beetje ken, werd in Expeditie Robinson metéén naar huis gestuurd. Dat lijkt me heel erg. Ik stel me zo voor dat je vooraf maandenlang naar de sportschool gaat om er niet al te walgelijk uit te zien in bikini, en dan kun je na een dag alweer naar huis.’

Zit je uitgever niet te pushen voor een tv-carrière?

‘Nee, ze heeft nog niet gezegd: goh, bedankt dat je voor lul ging staan.’

‘Cindy Hoetmer’ was wel de meest bekeken Wikipedia-pagina van 18 januari 2023. Wat vind je daarvan?

(schiet in de lach) ‘Ik denk dat elke nieuwe De slimste mens-kandidaat de volgende dag de best bekeken pagina is.’ Dan, serieuzer: ‘Het enige wat je kunt zeggen over mij en dat optreden, is dat mensen er wel wat van vonden. Dat was voor mij dus lastig eraan, maar het is waarschijnlijk ook positief.’

‘Ik zie daar de winst niet van: negatieve eigenschappen voor jezelf houden’

Maak

BOB’S BOAT BASH

Livemuziek – échte muziek – is er niet in Amsterdam, constateerden Martijn Roos van Club Dauphine, Mike Bruijnesteijn en Douwe Bob. Dat moest veranderen en dan kun je het maar beter zelf doen, vonden ze. Het werd Bob’s Boat Bash, oftewel: ‘a music extravaganza’. Met optredens van minimaal drie artiesten per show en de wekelijkse huisband, eten én een boot. Douwe Bob selecteert de artiesten eigenhandig en uiteraard staat hij zelf ook geregeld op het podium. Er zijn tickets voor alleen de show (à € 65), maar je kunt ook kiezen voor een complete avond met driegangendiner of ruimgevulde borrelplank (vanaf € 79). bobsboatbash.nl

TASTE LIKE CHICKEN

Deze maand aten onze recensenten bij kiprestauranthype Ladybird Fried Chicken (zie pag. 35), en dat was bepaald geen straf. Niet zo’n carnivoor? Met Taste Like Chicken – afgekort: TLC – heeft de stad er een hip alternatief voor kip bij. Inderdaad: het proeft als kip, maar dat is het niet. Het allereerste veganistische kiprestaurant – inclusief wauw-interieur –in Nederland voorziet in al je fried chicken cravings, denk: chicken & waffles, krokante kip katsu en een bucket boneless chicken. In De Pijp voel je je verdomd rijk met deze twee kiphotspots.

Van Woustraat 29H

MISTER NATA

Wie ooit in Portugal is geweest, weet: daar móét je pastel de nata eten, liefst warm met kaneel en poedersuiker en een espresso. Het recept van het custardtaartje is in handen van de Fábrica dos Pastéis de Belém, dicht bij Lissabon, en wordt heldhaftig geheimgehouden. Maar dat houdt koks en banketbakkers natuurlijk niet tegen om de pasteis na te maken. Met room, eieren en bladerdeeg kom je een heel eind. De Amsterdamse bakker José Cruz, geboren in Portugal, heeft zijn eigen recept geperfectioneerd en bezorgde zijn pasteis door heel Nederland, maar heeft nu eindelijk een fysieke locatie: een shop en bakery ineen – hállo vakantiegevoel.

FILE OP HET FIETSPAD

FIETS IN CIJFERS

Al in 1930 bestond het Amsterdamse verkeer voor een derde uit fietsers. • In 1978 kreeg de gemeente een college dat het belang van fietsbeleid inzag en ernaar streefde het fietsklimaat te verbeteren. • 82% van de Amsterdammers wijt de verkeersonveiligheid aan het gedrag van andere weggebruikers. • De Weesperzijde en de De Ruiterkade behoren tot de top 5 van drukste fietspaden van Nederland. • De Sarphatistraat en het Leidseplein zijn plekken waar de verkeersveiligheid volgens veel Amsterdammers de afgelopen jaren is verbeterd. • Er worden jaarlijks naar schatting 6000 fietsen uit de grachten gevist. • Een kwart van de Gen Z’ers en millennials geeft aan niet te kunnen fietsen, blijkt uit een enquête onder ruim 1000 Amsterdammers in opdracht van De Gezonde Stad. • 30% vindt het gevaarlijk om in zijn/haar buurt te fietsen, blijkt uit diezelfde enquête. 60% vindt het juist prettig fietsen in zijn/haar buurt.

OPZIJ, OPZIJ, OPZIJ

Fietsen door Amsterdam: er zijn weinig dingen mooier. Maar druk is het wel, met de e-bikes, fatbikes, bak etsen en stepjes links en rechts. Twee derde voelt zich zelfs onveilig in het verkeer. Hoe houden we Amsterdam een echte etsstad?

Het is een van de meest iconische scènes uit de Nederlandse filmgeschiedenis: Rutger Hauer die op een zwarte Batavus door het centrum van Amsterdam tussen auto’s slalomt, met een ijsje in de hand en Monique van de Ven achterop. Vooruit, niet bepaald het toonbeeld van veilig rijgedrag. Maar deze scène uit Turks fruit (1973) laat wel zien waar de fiets in de jaren zeventig voor stond: vrijheid. Dat was niet altijd zo. In de jaren zestig leek het er nog op dat Amsterdam, met grote steden als Berlijn en Parijs als kosmopolitisch voorbeeld, een echte autostad zou worden, vol grote stadssnelwegen en weinig ruimte voor fietsers. Het liep anders. Mede dankzij grote demonstraties – een reactie op het rap stijgende aantal landelijke verkeersdoden: bijna acht keer zoveel als nu – werd Amsterdam tóch weer fietshoofdstad van de wereld. Dat is het nog steeds; gemiddeld maken we samen per dag zo’n

665.000 fietsritten. Maar onbezorgd de stad doorfietsen op je stadsbarrel lijkt er niet meer bij. Twee derde voelt zich onveilig in het verkeer, bleek eind 2021 uit een enquête van de gemeente. De belangrijkste oorzaken: grote drukte, smalle fietspaden en roekeloos rijgedrag, zoals het negeren van zebrapaden en verkeerslichten en het rijden op plekken waar dat niet mag.

MOBIEL IN DE HAND

Herkenbaar, zegt fervent stadsfietser Robert Boerleider (57), die zijn hele leven al heel Amsterdam door trapt. ‘Veel fietsers gaan ineens naar links of rechts, zonder eerst achterom te kijken. Ze gaan ervan uit dat je ze wel ziet en wanen zich onaantastbaar. Levensgevaarlijk. Als een auto je niet ziet, trek je als fietser aan het kortste eind. Afgelopen zomer zag ik nog iemand naast z’n VanMoof liggen na een aanrijding met een taxi. Sommige fietsers hebben zelfs een

tekst Kim van der Meulen

noise cancelling-koptelefoon op, terwijl je in het Amsterdamse verkeer al je zintuigen nodig hebt.’ De grote snelheidsverschillen tussen stadsfietsen en het rap toegenomen aantal e-bikes, snorfietsen, fatbikes en speed pedelecs is veel verkeersgebruikers ook een doorn in het oog. ‘Als ik langs het Muziekgebouw fiets, word ik links en rechts ingehaald door meisjes en vooral jongens op elektrische fietsen, vaak ook nog met een mobieltje in de hand’, zegt Boerleider. ‘Je hoort ze niet aankomen en ze gaan bloedsnel. Een beetje techneut sleutelt zo aan die snelheidsbegrenzing.’

BANG OM TE FIETSEN

Langzame stadsfietsen, logge bakfietsen, flitsbezorgers, scooters en haastige e-bikes maken allemaal gebruik van dezelfde, smalle fietspaden. Dat levert niet alleen irritaties en fietsfiles op, maar ook ongevallen. De Fietsersbond Amsterdam begon afgelopen zomer het tijdelijke Meldpunt Fietsongevallen, om zicht te krijgen op het aantal fietsongelukken in de stad. ‘Uit dat meldpunt komt naar voren dat zeventig tot tachtig procent van de fietsongevallen wordt veroorzaakt door snelheidsverschillen,’ zegt Florrie de Pater, voorzitter van de bond. ‘Denk daarbij aan aanrijdingen, maar ook aan eenzijdige ongevallen. Een e-biker die een stoep op rijdt en valt, bijvoorbeeld. Of iemand op een normale fiets die ineens keihard wordt ingehaald door een fatbike, daarvan schrikt en valt.’ De meeste fietsongevallen hebben te maken met e-bikes en fatbikes, blijkt uit cijfers van het meldpunt. ‘Sommige mensen durven niet meer te fietsen in de stad’, weet De Pater. ‘Ze vinden het te eng.’

MAXIMUMSNELHEID

Verkeerswethouder Melanie van der Horst kent die signalen: ‘Ik wil natuurlijk graag dat meer mensen de fiets pakken, maar onlangs

vertelde een moeder me dat haar dochter een school had uitgezocht waar ze naartoe kon lopen, omdat ze niet durfde te fietsen. Ik herken het zelf ook; ik heb laatst voor het eerst op een net heringerichte en bijna lege Kinkerstraat gefietst met mijn dochter van zes naast me, op haar eigen fiets. Dat had ik hiervoor nooit gedurfd. Naast wat we al doen om meer ruimte te maken voor fietsers, zoals grotere opstelstroken bij verkeerslichten, betere afgestelde verkeerslichten en bredere fietspaden, is er dus echt meer nodig. We moeten zorgen dat mensen op de fiets durven.’ Een van de manieren is snelheidsbeperking. ‘We zijn aan het kijken of we een maximumsnelheid kunnen invoeren. Er zijn twee opties: de elektrische fietsen zelf begrenzen, of de weg begrenzen. Beide opties hebben voor- en nadelen, die we nu onderzoeken.’ De snelheidsverschillen zijn dan ook groot. Een gewone stadsfiets gaat gemiddeld 17 kilometer per uur, een elektrische fiets 25 kilometer per uur – als ze niet zijn opgevoerd; in dat geval zoeven ze met zo’n 30 kilometer per uur voorbij. Florrie de Pater: ‘Uit stadsmetingen van de Fietsersbond met speedguns blijkt dat er uitschieters van 37 en zelfs 40 kilometer per uur bij zitten. Zulke snelheden horen niet thuis op het fietspad.’

FATBIKE-ALARM

Ook fatbikes, razendsnelle fietsen met dikke banden en (optioneel) een gashendel, zijn populair onder jongeren. Begin januari pleitte traumachirurg Alexander Leijdesdorff, die in het AMC geregeld verkeersslachtoffers op zijn operatietafel kreeg en zich hard maakte voor de nieuwe helmplicht, in de Volkskrant nog voor strenger beleid rondom snorfietsen: ‘De overheid heeft een zorgplicht naar haar burgers. Als je veilig verkeer belangrijk vindt, dan moet je ook de infrastructuur aanpassen aan de veranderende verkeersdeelnemers.

(…) Die fatbikes die nu over het fietspad racen – waarom laat je dat soort dingen überhaupt toe?’ Een levensgevaarlijke trend, vindt ook Florrie de Pater: ‘Soms zie ik kinderen van tien jaar op een fatbike. Ze gaan keihard en kunnen het gevaar van hun snelheid vaak niet goed overzien.’ Fatbikes lijken op snorfietsen en scooters, maar in tegenstelling tot die vervoersmiddelen is er voor de fatbike geen leeftijdsgrens. Ook van de helmplicht, die al sinds 2019 geldt voor snorfietsers, hebben fatbikers geen last. De ANWB en de Fietsersbond vreesden al dat veel snorfietsers overstappen naar een fatbike om helmloos te kunnen blijven rondrijden. Volgens fabrikant Phatfour gaat de verkoop van fatbikes in Amsterdam sindsdien inderdaad als een speer. Wethouder Van der Horst: ‘Sinds de snorfietsers op de rijbaan moeten rijden met helm, zien we inderdaad een daling in het aantal snorfietsers, dus dat zou kunnen. Wel zijn elektrische fatbikes schoner dan fossiele snorfietsen of brommers, dus als vervangend vervoersmiddel ben ik daar zeker niet tegen. Maar we zien ook dat er ook veel opgevoerde fatbikes worden verkocht. Ik hoop dat we op korte termijn meer duidelijkheid en mogelijkheden krijgen om hierop te handhaven van het Rijk.’

VECHTEN OM EEN PLEKKIE

De oplossing lijkt dus simpel: handhaving. Maar dat moet haalbaar en betaalbaar zijn – en extra handhavers zijn moeilijk te vinden. Op verschillende plekken in de stad is eind 2021 wel camerahandhaving ingevoerd: scooters die op het fietspad gesignaleerd worden in plaats van op de rijbaan, krijgen dankzij kentekenregistratie een boete op de mat. Maar voor e-bikes en fatbikes, die geen kenteken hebben, is een automatische snelheidscontrole geen optie. De Fietsersbond Amsterdam zou daarom

Robert Boerleider

EDWIN VAN EIS

JAN DE RIDDER

EDWIN VAN EIS

een kentekenplicht geen gek idee vinden. Voor auto’s wordt de maximumsnelheid dit jaar teruggebracht naar 30 kilometer per uur, waarmee 270 kilometer aan drukke stadsstraten veiliger moet worden. Om snelheidsduivels ook van het fietspad te weren, controleert de Inspectie Leefomgeving en Transport (ITL) internetaanbieders ondertussen al streng op de verkoop van e-bikes en fatbikes die harder gaan dan 25 kilometer per uur of een hoger vermogen hebben dan 250 Watt. Die voldoen niet aan de eisen om op de openbare weg te rijden. Een prijsvraag van het Amsterdam Bike City Innovatielab en de Vervoerregio Amsterdam leverde ook een interessant idee op: de openbare ruimte niet indelen op basis van verkeerssoort, maar op basis van snelheid – op de weg maximaal 30 kilometer per uur, op het fietspad 20 en op de stoep 10. Er wordt gekeken of en hoe het idee uitvoerbaar is.

Fietsveiligheid is ook een kwestie van infrastructuur, zegt De Pater. ‘We hebben met de gemeente bedongen dat een fietsstraat minimaal 4,5 meter breed moet zijn. Het smalle fietspad op de Constantijn Huygensstraat is bijvoorbeeld een brede fietsstrook geworden, waardoor de situatie veiliger is geworden. Maar in de uitvoering worden toch veel fietsstraten smaller. Als de GVB er twintig centimeter bij moet krijgen, moeten fietsers inleveren. Amsterdam worstelt met de breedte van straten.’

Stadsfietser Robert Boerleider zou graag een verbreding van fietspaden zien, en voor alle snelle fietsers een helmplicht. Maar fietsers moeten zich ook realiseren dat ze zelf een aandeel hebben in de verkeersveiligheid, zegt hij. ‘Als je op de fiets stapt in Amsterdam, moet je je ervan bewust zijn dat er altijd levensgevaarlijke situaties kunnen ontstaan. Veel fietsers hebben geen oog voor dat gevaar. Het blijft goed oppassen.’

7X NATUURWIJNEN

VOOR BEGINNERS:

WINEHOUSE SOMM

Sascha Holzkämper werkte al bij Beluga (**) in Maastricht, restaurant Bord’Eau én onder de vleugels van Gordon Ramsey in Londen. Laat je dus gerust verrassen door de prachtige wijnkaart – alleen al omdat ze óók gewone wijn schenken, als back-upplan.

Baffinstraat 1

RAYLEIGH & RAMSEY

Nog niet overtuigd door de hype? Bij Rayleigh & Ramsey (behalve in De Pijp ook nog op de Van Noordtstraat 28 en Oranje-Vrijstaatkade 66 te vinden) hoef je niet meteen een bel te bestellen, maar kun je eerst een half glas of zelfs een slok proberen.

Van Woustraat 97

FC HYENA

Hier combineer je een filmavond met een laagdrempelige verkenning van de wereld van natuurwijnen. En goed om te weten: drankjes mogen mee de zaal in.

Aambeeldstraat 24

VOOR GEVORDERDEN: LA DILETTANTE

Eigenaren Olivier von Grumbkow en Hans Vervoort werkten samen bij Glouglou toen ze besloten hun eigen Franse wijnbar te openen. Je vindt hier een prachtige verzameling Franse natuurwijnen – La Dilettante is zelf ook een natuurwijn uit de Loire.

Saenredamstraat 37

CAFÉ TWEE PRINSEN

Oogt als een ouderwetse bruine kroeg, maar zodra je aanschuift, weet je: schijnt bedriegt. De eigenaren van Binnenvisser en Cornerstore hebben er namelijk een prachtige wijnbar van gemaakt. Met uitzicht op de Prinsengracht is het hier prinsheerlijk (sorry) genieten.

Prinsenstraat 27

SELECTION SAUVAGE

Kunst bekijken met een glas in je hand, dat kan bij Selection Sauvage in Oud-West. Wil je liever wat meer aandacht besteden aan de wijn zelf, dan zijn er proeverijen in de wijnkelder.

Potgieterstraat 47-H

DE NADA

Muziek en wijn: de beste combi. In het weekend worden hier soms feesten georganiseerd, zodat jij en je natuurwijntje kunnen dansen totdat de zon opkomt.

Uiterwaardenstraat 99

Of je nou je eerste slok nog moet proeven of al een doorgewinterd slurper bent: je kunt niet meer om de vin naturel heen. Zeven plekken waar ze een prima natuurwijn schenken.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

tekst Olivier Kemme

Liever thuis een fles opentrekken? Scan de QR voor een overzicht van de beste natuurwijnwinkels in de stad.

MARIE CHARLOTTE PEZÉ

De nieuwste en leukste winkels, eetcafés en restaurants in de stad.

SHOPPEN & ETEN

Wie erop let, ziet ze ineens overal: flink uitgedoste oren. Oren waarvan niet alleen de lellen meerdere gaatjes hebben, maar ook de helix (buitenste rand van de oorschelp), de tragus (dat stukje kraakbeen voor de gehoorgang), snug of rook (nou ja, zoek maar op) zijn verfraaid met een bonte verzameling knopjes en ringen. Het samenstellen van een dergelijk goed gevuld gehoorsorgaan heet earscaping en wie het virus

eenmaal te pakken heeft, is aangewezen op een piercingshop. Ooit was dat louter het domein van bijklussende tatoeëerders, maar dat is natuurlijk allang niet meer zo. Sterker nog: in de AN x Romy Piercing Studio, een samenwerking van label Anna+ Nina en influencer Romy Boomsma, kun je je oren laten piercen (vanaf 159,95 euro) in een boetiekachtige setting. De piercingstudio bevindt zich achter in de kleine Anna+Nina-winkel aan de Herengracht, met houten visgraatvloer, vitrines met kleurrijke sieraden en vazen gevuld met takken eucalyptus en mimosa.

LE BUMP

Het ruikt er lekker, naar brandende vijgengeurkaars (voor de liefhebber: die zijn te koop in hun andere filiaal aan de Gerard Doustraat). Een groot gordijn met panterprint scheidt de studio van de winkel. Het piercen geschiedt met ragfijne gouden sieraden die Boomsma speciaal voor de studio ontwierp. Knappe exemplaren met glanzende parels, aquamarijn en andere edelstenen. Gelukkig maar, want een verse piercing moet tijdens het helingsproces vaak tot wel negen maanden blijven zitten.

Herengracht 369, anna-nina.nl

Een standbeeldje van je bolle buik, als blijvende ode aan je zwangerschap: daarvoor ga je naar Le Bump. Dat begint met een 3D-foto in hun nieuwe zaak aan de Van Wou, waarbij je je kleren gewoon aanhoudt. Van die foto maken ze een mal waarin een materiaal van je gading – kunststof, glas of brons bijvoorbeeld – wordt gegoten. Et voilà: vijftien weken later ontvang je je persoonlijke kunstwerk thuis.

Van Woustraat 66H, lebumpstudio.com

LOEWE

Het Madrileense designerlabel LOEWE [spreek uit loo-ee-vee] is zo Spaans en opbeurend als een pan paella. In hun allereerste winkel van Nederland, waar kwistig wordt gestrooid met kleur en kunstzinnige accenten, kun je je hart ophalen aan de volledige prêt-à-portercollectie, iconische tassen, accessoires en fameuze kleinlederwaren van het merk.

MOOOI

De extra ‘o’ in de naam van het interieurimperium van Marcel Wanders en Robin Bevers staat voor ‘extra’ – als in extra uniek. Of dat terecht is, ontdek je nu in de Utrechtsestraat, na veertien jaar in de Westerstraat te hebben gezeten. Je shopt er lampen, meubels, kleden, huisparfums en cadeaus in die typische creatieve Moooi-stijl.

Utrechtsestraat 145-147, moooi.com

P.C. Hooftstraat 97, loewe.com

AN X ROMY PIERCING STUDIO

tekst Eveline Kuyten

Sinds de opening in november staan er elke dag drommen mensen voor Ladybird Fried Chicken in De Pijp; dat schept verwachtingen. We hebben geluk en hoeven ‘slechts’ 45 minuten in de rij staan. Binnen worden we verwelkomd door gedimd licht en goeie hiphop. Eigenaren Tony Joseph en Noah Tucker maakten al naam met restaurants als Staring at Jacob, Fraiche en het vegan Yerba en willen nu laten zien dat gefrituurde kip in niets hoeft te lijken op fastfood. We beginen met een ladybird burger, een classic lady en een lady yerba. Alles is halal, kost rond de 15 euro en wordt geserveerd met huisgemaakte sides. De ladybird burger, die hier het meest besteld wordt, is een juicy burger op een getoast briochebroodje met gefrituurde gepaneerde kippendij. Ons bijgerecht baked mac & cheese is bijzonder

goed gelukt; beetgare macaroni met een romige subtiele kaassaus afgetopt met getoaste broodkruimels. De classic lady bestaat uit drie stukken gefrituurde kip waarvan de korst zó knapperig is, dat hij hoorbaar tussen de kiezen kraakt. Het vlees zelf is zo sappig dat het uit je mond spat – in één woord: zalig! Vegans kunnen zich hier tegoed doen de lady yerba: gepaneerde gefrituurde bananenbloesem die zoutig is, ietwat vet en qua structuur vergelijkbaar met artisjok. Erbij nemen we honey biscuit, een fantastische kruising tussen een kruimelige cake en een zout hartig broodje, overgoten met gekarameliseerde honing. Conclusie: Ladybird is de ultieme comfortfoodervaring.

Na 19.30 uur heb je de minste kans op een rij, maar geloof ons: Ladybird is het wachten méér dan waard.

Sarphatipark 4, ladybirdfriedchicken.nl

MELBA’S

‘Caribische fine dining voor Amsterdammers’, zo noemt de chef van Melba’s zijn zaak. Die fine dining bracht hij eerst bij zijn gasten thuis als privékok, maar nu kun je ook bij hém aanschuiven. In zijn restaurant in Oost kun je prachtig opgemaakte borden verwachten met daarop bijvoorbeeld een caribbean veggie curry, een broodje kip met madame-jeanette-mayonaise of een mango-passievruchtcheesecake. Chillen kan ook, in de het loungegedeelte, en wie wil kan er dansen met cocktail in de hand op Caribische muziek.

Dapperstraat 1, melbas.nl

MAISMAIS MARISQUERIA

Goed nieuws voor iedereen die niet genoeg krijgt van de maistaco’s van taqueria MasMais: onlangs openden dezelfde eigenaren een marisqueria. Hier wordt naast en tussen de verse taco’s vooral vis geserveerd. Denk aan een marisco platter vol oesters, kokkels en mosselen, een ceviche van dorade of oesters, en een tuna tostado. Er zijn trouwens ook vegetarische tortilla’s. En natuurlijk worden er ook cocktails met mezcal en tequila geserveerd.

Admiraal de Ruiterweg 273, masmais.nl/marisqueria

FELPERLAAN

Schuin tegenover hun koffiezaak Mundi begonnen de eigenaren een nieuw restaurant: Felperlaan, waar ze gerechten serveren ’zonder poespas’. Geïnspireerd op de daghap in Frankrijk, Italië en Spanje eet je bij Felperlaan een seizoensgebonden dagmenu dat elke vier weken wisselt. Daarnaast is er ook een hapjeskaart met vaste items, zoals oesters en een zelfgemaakte (vegetarische) paté, biologische wijnen en siropen van Roze Bunker.

Hoofdweg 141, restaurantfelperlaan.nl

LADYBIRD FRIED CHICKEN

De zussen Tewa (38) en One’sy Muller (41) eten elke maand bij een nieuw restaurant in de stad. Ze zijn opgegroeid in Geuzenveld en oprichters van foodblog ThisGirlCan Cook, waar ze bijzondere Surinaamse recepten delen.

PUBLIEKSLIEVELING

Weg van de drukte, dicht bij de grote parken en overal gebouwen in de Amsterdamse School-stijl: Bos en Lommer en de Baarsjes vallen bij zo’n beetje iedereen in de smaak. Dit zijn de leukste plekken.

Bos en Lommer, door sommigen hip afgekort als ‘BoLo’, en de Baarsjes hebben in tien jaar tijd een aardige transformatie doorgemaakt. Waar de buurten lange tijd als buitenwijken werden beschouwd, zijn de huizenprijzen er in rap tempo gestegen en duiken er aan de lopende band nieuwe eettentjes op.

Amy Hehalatu (38), die een hondenlaatservice heeft in West en al jaren in de buurt woont, juicht die ontwikkeling toe. Met haar bakfiets of bus haalt ze dagelijks honden op bij adressen in Bos en Lommer en de Baarsjes. ‘De laatste jaren openen steeds meer hippe zaken hier hun deuren. Vooral met de leuke koffietentjes en cafés ben ik erg blij.’ De afgelopen jaren is er flink geïnvesteerd in het opknappen en moderniseren van dit deel van de stad, waardoor steeds meer mensen er willen wonen. En ook: het is goed bereikbaar, ligt dicht bij grote parken en je hebt er geen last van de drukte van het centrum. Veel van de architectuur die je er ziet, is gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School, zoals het Mercatorplein (door Berlage ontworpen) en rijksmonument Het Sieraad, dat uit 1920 stamt.

Kenmerkend voor de buurten zijn het Rembrandtpark en het Erasmuspark, het internationale karakter van de restaurants en winkels, en mensen van verschillende

culturele achtergronden die elkaar overal ontmoeten. Net als de honden, zegt Amy. ‘Er is geen typische BoLo- of Baarsjes-hond. Ze zijn allemaal verschillend.’ Van de teckel die sinds jaar en dag de buurt bevolkt met zijn ras-Amsterdamse baas tot de labradoodle die er onlangs is komen wonen met zijn yuppen-ouders. Waar je verder nog moet zijn? Amy tipt deze negen locaties.

TERRASMUS

Terrasmus is een hidden gem in het Erasmuspark en fungeert – want groot terras – als ontmoetingsplek voor buitenliefhebbers. ‘In het weekend wandel ik graag met mijn oppashonden en eigen hond door het park. Daarna haal ik een chai latte bij Terrasmus.’ Erasmuspark 1

HALFWAY THERE VINTAGE

Fijne vintage zaak die vier dagen per week geopend is. Verwacht veel bohemian bloesjes, felle kleuren en drukke prints. ‘Er is altijd wat te zien en er galmt chille muziek uit de boxen.’ Baarsjesweg 208

LYKKE

Ideaal als je een cadeau nodig hebt voor een housewarming of verjaardag: van sokken en sieraden tot kunstprints, keramiek en zeepjes. ‘Als je hier naar binnen gaat, kom je nooit met

lege handen thuis.’ Er is ook een leuke webshop trouwens.

Jan Evertsenstraat 81

THAI THAI POPPETJE

Restaurant met authentiek Thais streetfood. Denk: laab (salade met gehakt vlees), som tam (papayasalade), kai yang (geroosterde kip) én signature dish khao soi (gele kokos-currysoep met noedels). ‘Net alsof je echt in Thailand bent. In de zomer hebben ze ook van die kleine plastic stoeltjes buiten staan.’ De eigenaar doet zelf de bediening en haar moeder staat in de keuken. Achterin staan een paar arcade games, mocht je je tussen de gangen door vervelen.

Van Speijkstraat 157HS

PONG

Pingpongbar Pong zit er nog niet zo lang, maar is volgens Amy een aanwinst voor de buurt. Je vindt er alles onder één dak: snacks, tafeltennis, barhangmogelijkheden en soms leuke feestjes (houd de agenda in de gaten).

Jan van Galenstraat 315

DE SCHOOL

De nachtclub was een tijdje dicht, maar draait sinds september weer op volle toeren. ‘Zo’n beetje iedereen kent deze plek al, maar van mij mag ie nog meer aandacht krijgen!’ Vanwege

AMY HEHALATU

Amy Hehalatu (38) is eigenaar van hondenuitlaatbedrijf Westdogs en woonde onder anderezes jaar naast het Erasmuspark. Ze kent Bos en Lommer en de Baarsjes als haar broekzak en ontdekt er nog steeds nieuwe plekken met haar zoontje.

tekst Charlotte Arnoldy illustratie Barbara van den Berg

de feestjes én het restaurant. ‘Ik vind vooral de ruimte zelf interessant, zo’n oude school met klaslokalen, die ook nog echt zo voelen.’

Doctor Jan van Breemenstraat 1

BUREAU WIJN WEST

Op zoek naar goede (cadeau)wijn? ‘Bij Bureau Wijn West staat altijd een flesje open om te proeven. Je kunt er bijpassende kaasjes scoren en er loopt een héle leuke hond door de winkel.’ Ook aan te raden: hun wijnproeverij. Admiraal de Ruijterweg 325

PODIUM MOZAÏEK

Het theater in de oude Pniëlkerk wordt door

z’n opvallende uiterlijk ook wel ‘het theelichtje’ genoemd. ‘Podium Mozaïek is zo’n plek waar je je een hele avond kunt vermaken: eerst een hapje eten, daarna door naar een theaterstuk.’

Bos en Lommerweg 191

NO MAN’S ART GALLERY

Goede lunchplek die een beetje verstopt zit. Er hangt regelmatig nieuwe kunst aan de muren, dus er valt altijd wat te zien. ‘De sfeer is heel fijn. En het is er eigenlijk nooit druk, waardoor je er prima en ongestoord wat in je eentje kunt gaan drinken.’

Bos en Lommerweg 90

service & info

JE DAGELIJKSE PORTIE CULTUUR

Amsterdam zit bomvol cultuur, ook bij jou in de buurt. Online houden we je op de hoogte van wat er te doen en te ontdekken is en waarmee je rekening moet houden. Iedere dag lees je verhalen en meer op iamsterdam.nl en op social media. En wil je wekelijks de beste tips en winacties in je mail? Schrijf je dan in voor de Uitmail. iamsterdam.nl instagram.com/uitinams facebook.com/Iamsterdamnl

I AMSTERDAM STORE

Als Amsterdam een winkel zou zijn, hoe zou die er dan uitzien? Het antwoord op die vraag vind je aan de IJ-zijde van het Centraal Station. Ontdek het beste van de stad met de unieke producten van lokale makers in de I amsterdam Store. Zo haal je echt een stukje van de stad in huis. Ook voor tips en informatie over Amsterdam en de regio, rondvaarten, plattegronden, gidsen, tickets voor musea en evenementen ben je hier aan het juiste adres.

IJhal (noordzijde Centraal Station) Voor openingstijden, zie: iamsterdam.nl/store

WEBCARE

Ook vanuit huis helpen we je graag. Ons webcareteam geeft je tips en helpt je met vragen over bijvoorbeeld bestellingen. Bereikbaar via social media, webcare@iamsterdam.com en live chat op iamsterdam.nl.

DALÍ

Salvador Dalí komt naar Amsterdam en wel naar Fabrique des Lumières. Vanaf deze maand vult de fabriekshal zich metlevensgrote projecties van de mooiste werken van de Spaanse kunstschilder. Dalí’s universum van kubisme, surrealisme en futurisme, vol scifi-landschappen en fantasiedieren, leent zich perfect om te ontsnappen aan de drukke stad. Onder andere The persistence of memory (de smeltende klokken) wordt in bewegend beeld, op muziek van Pink Floyd, geprojecteerd op de 17 meter hoge muren van de oude fabriek van de Westergasfabriek. Een immersivebeleving die voelt als een psychedelische fantasyfilm.

LOVEXL

Als je ‘het’ doet, hoor je er dan bij? Doe je alsof je op meisjes valt, terwijl je stiekem naar jongens kijkt? Als puberonzekerheid aan de haal gaat met oplaaiende hormonen leidt dat vooral tot véél vragen. Theater/dans/ muziekvoorstelling LoveXL van MAAS kijkt mee in de wereld van een 13-jarige jongen. Over eerste keren, hunkerende lust, stoer doen en je kwetsbaar opstellen.

vanaf 10 maart Fabrique des Lumières

28 t/m 31 maart Theater de Krakeling

POP

GAZ COOMBES

Gaz Coombes is bekend als frontman van rockband Supergrass. Naast de band weet de Engelse muzikant en singersongwriter al sinds 2010 indruk te maken met zijn solo-carrière. Onlangs kwam zijn goed ontvangen nieuwe album 'Turn The Car Around' uit.

do 02 maart 20:30, Tolhuistuin, € 22,50

MERAL POLAT TRIO - EZ KI ME

Met eigen teksten en gedichten uit de poëtische nalatenschap van haar vader, Ali Ihsan Polat, onderneemt het trio een louterende zoektocht en vertolken ze de liefde, vitaliteit en melancholie van het hart. 'Ez kî me' (Wie ben ik) vertelt universele verhalen die een nieuwe betekenis krijgen.

vr 03 maart 21:00, Podium Mozaïek, € 15,-

ADJE

Onder de naam Ado'nis, zette hij zichzelf meteen op de kaart met de mixtape 'Who The Fuck is Ado'nis' en tourde hij met De Jeugd Van Tegenwoordig.

Inmiddels is Adje dankzij klassieke en toonaangevende hits als ‘Fok Wachten’, ‘Verlof’, ‘Coño’ en ‘Hele Meneer’ al jaren geliefd op zowel de straat als in de clubs.

za 04 maart 19:30, Melkweg, € 17,25

ALEX VARGAS

De Deen Alex Vargas is bijzonder muzikaal en geeft alles op het podium. Waar het eerdere werk van de indiepopartiest soms wat zwaar aan kan voelen, kiest de singer-songwriter nu voor optimisme en geluiden uit de jaren 60 en 70.

za 04 maart 19:30, Tolhuistuin, € 21,-

CHRIS POTTER QUARTET

Chris Potter wordt tot een van de belangrijkste saxofonisten van zijn generatie gerekend. Met zijn onuitputtelijke inventiviteit, uitzonderlijke technische beheersing en prachtige toon is hij al jaren het voorbeeld voor vele jonge muzikanten.

zo 05 maart 20:30, Bimhuis, € 26,-

SEE YOU AGAIN - CHINEES MUZIEKPROGRAMMA

De Chinese zangeres Lico Lee ontwikkelde samen met Live in Europe een geheel nieuw Chinees liedjesprogramma. Ze wordt hierin begeleid door haar Chinese muziekgroep Tutea, met onder meer traditionele Chinese instrumenten zoals de guzheng en de erhu.

ma 06 maart 19:30, De Duif, € 29,-

JORIS LINSSEN & CARAMBADICHTERBIJ

De zevende avondvullende

advertentie

voorstelling 'Dichterbij' van de Nederlandstalige band rond zanger/tv-presentator Joris Linssen is een theaterconcert vol mooie muziek, ontroerende teksten en veel energie en plezier.

di 07 maart 20:00, Griffioen, € 13,50

t/m € 19,50

GALLOWSTREET - LAAGLANDS

De Amsterdamse brassband Gallowstreet brengt met hun bijzondere nieuwe project ‘Laaglands’ een ode aan de Nederlandse natuur. Het album is volledig opgenomen in de buitenlucht.

wo 08 maart 20:00, De Duif, € 25,-

HAROUNA SAMAKE

Harouna Samake wordt beschouwd als een van Mali’s beste kamele n’goni spelers. De kamele n’goni is een snaarinstrument dat lijkt op een kora. Samake speelt al achttien jaren in de band van de levende legende Salif Keita, en werkte mee aan meer dan 50 albums van andere muzikanten als Bassekou Kouyaté, Djessou Mory Kante en Zani Diabaté. do 09 maart 20:30, Tolhuistuin, € 18,-

DUNE RATS

De Australische garagerockband

Dune Rats uit Brisbane nemen het leven niet te serieus en maken garage- en surfrock en, zoals ze het zelf noemen, party-time punk. Op het nieuwe album

'Real Rare Whale' laat de groep een meer volwassen geluid horen zonder aan energie in te leveren.

vr 10 maart 20:30, Bitterzoet, € 14,-

SLEEPING WITH SIRENS

De melodieuze post-hardcore van het Amerikaanse Sleeping With Sirens wordt gekenmerkt door catchy pop-punk invloeden en de opvallende hoge stem van zanger Kellin Quinn. In 2022 kwam de zevende plaat 'Complete Collapse' uit met de singles 'Crosses', met Underoath's Spencer Chamberlain, en 'Let You Down', met Charlotte Sands.

vr 10 maart 18:30, Melkweg, € 28,75

TIJN WYBENGA & AM.OK

AM.OK is het Amsterdams

Modern Orkest, een afspiegeling van het huidige Nederlandse jazzgeluid en meer. Hun muziek kent geen label: chunky grooves, meeslepende ballads, wilde solo's en spacey soundscapes, alles is mogelijk.

vr 10 maart 20:30, Tolhuistuin, € 20,-

AMSTERDAM KLEZMER BAND

- PUUR

De Amsterdam Klezmer Band geeft klezmer een nieuw geluid door hedendaagse stijlen en technieken met elkaar te vermengen, met als belangrijkste invloeden Balkan en Oriëntaalse muziek. Bras, contrabas, accordeon en percussie versterken elkaar met pulserende grooves vol subtiele en rauwe energie.

za 11 maart 21:00, Podium Mozaïek, € 17,50

SPINVIS & SAARTJE VAN CAMP

- NEVELDIEREN

Spinvis is zang, gitaar, toetsen, koto, samples en drums. En daar voegt Saartje Van Camp nu cello, zang, toetsen, erhu en samples aan toe. Samen wekken ze mythologische Neveldieren tot leven. Ergens in de waas tussen waan en werkelijkheid fluisteren en zingen deze wezens het publiek toe.

zo 12 maart 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 24,-

JABER FAYAD

'Hopeless

TOVERBERG - TRANEN IN DE WIND

Na twee Engelstalige albums besloot Toverberg dat het tijd werd voor iets nieuws: Nederlandstalige singer/songwriter muziek. Voor Tranen in de Wind, Toverbergs eerste Nederlandstalige album dat onlangs verscheen, ging de muzikant op zoek naar de kern. Alles ging overboord: Coole sounds, drones, gospelkoren, strijkers, blazers, distortion en een vreemde taal om je achter te verschuilen. Het resultaat is een ontwapenend album met kleine liedjes over grote onderwerpen. THEATER DE ROODE BIOSCOOP, 30 MAART

titel van een western en concerten geprogrammeerd als een maatschappelijk statement, onderscheidt Brooklyn Rider zich nadrukkelijk van het gangbare strijkkwartet. De New Yorkse hipsters werken samen met onafhankelijke componisten aan de randen van de klassieke muziekcultuur en streven naar een inclusieve concertpraktijk. Hun repertoire reikt van bluegrass tot Beethoven, van klassieke Perzische muziek tot Philip Glass en Joshua Redman.

za 18 maart 19:30, Muziekgebouw

aan 't IJ, € 32,- t/m € 40,-

DE TOEGIFT

De Toegift combineert de werelden van poëzie en hedendaagse indiemuziek tot datgene wat ze zelf het liefst maken: Nederlandstalige indie met invloeden uit de jazz.

za 18 maart 20:30, Stichting Kunst- en Cultuurhuis Cinetol, € 10,-

THE LEGENDS

In deze jubileumvoorstelling gaan de topmuzikanten van The Legends op reis langs persoonlijke helden als Stevie Wonder, Louis Armstrong, Walt Disney en Jacques Brel.

zo 19 maart 14:30, DeLaMar, € 22,50

SYLVIE KREUSCH

MARY HALVORSONS

AMARYLLIS SEXTET

Mary Halvorson is een vernieuwer van de jazzgitaar. Ze gaat clichés uit de weg en creëert haar eigen stijl, waarbij ze de klank van haar semi-akoestische gitaar subtiel vervormt met elektronische effecten. Recent kwam de Amerikaanse met twee albums tegelijk: Belladonna, waarop ze samenwerkt met een strijkkwartet, en Amaryllis. Haar Amaryllis Sextet mixt jazz, hedendaags klassiek en experimentele muziek. BIMHUIS, 10 MAART

zikaal project dat bestaat uit zes crossover-composities van Jaber Fayad. De stukken zijn gecomponeerd in Syrië en Nederland in een poging om het gevoel van verlies en er-niet-bij horen uit te drukken.

zo 12 maart 15:30, Splendor Amsterdam, € 5,-

SHARON KIPS, NORALY BEYER, JOB HUBATKA & MUSICA EXTREMA - DE MATTHEUS PASSIE Groots. En meeslepend. De 'Mattheus Passion'. Van Johann Sebastian Bach. Een muzikaal meesterwerk. En ook een tekstueel hoogstandje. De Nederlandse vertaling is briljant. De hértaling, beter gezegd. Want Jan Rot kon toveren met taal. Hij maakte De Mattheus Passie onweerstaanbaar verstaanbaar.

di 14 maart 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 26,50

SAMANTHA FISH

De multigetalenteerde Amerikaanse gitariste, zangeres en songwriter mengt moeiteloos elementen van rock, country, funk, pop en bluegrass samen in haar kleurrijke sound. Haar rauwe breekbaarheid doet hier en daar denken aan Beth Hart. Wat Bluesmagazine betreft wordt ze een hele grote.

KOVACS

Sharon Kovacs is geïnspireerd door zangeressen als Betty Davis en Etta James. De Nederlandse zangeres brak in 2014 door met de single My Love en haar debuutalbum Shades of Black kwam binnen op de eerste plaats in de album top 100. Opvolger Cheap Smell bereikte de zevende plek. Samen met producer Jonathan Quarmby bracht ze onlangs haar nieuwe album Child of Sin uit, met een duet met Rammstein-zanger Till Lindemann. MELKWEG, 9 MAART

wo 15 maart 19:30, Melkweg, € 21,85

MICHAEL JANISCH BAND FT. WALTER SMITH III, JAMES FRANCIES & ERIC HARLAND

De nieuwe band van bassist Michael Janisch mag met recht een droomproject genoemd worden. In deze deels elektrische, deels akoestische formatie spelen Amerikaanse jazzhelden: tenorsaxofonist Walter Smith III, piano-ontdekking James Francies en drumgenie Eric Harland. Saillant detail: allen zijn afkomstig uit Houston, Texas. do 16 maart 20:30, Bimhuis, € 18,-

FEROCIOUS DOG

Dit zeskoppige folkpunkmonster uit Nottingham heeft dezelfde maatschappelijke opvattingen als Robin Hood, het politieke geweten van Che Guevara en de strijdbaarheid van The Clash. Muzikaal zijn ze volgens eigen zeggen beïnvloed door bands als Levellers, Stone Roses, The Dubliners, Rage Against The Machine, The Pogues, Dropkick Murphys, Bob Marley en The Specials.

vr 17 maart 19:30, Melkweg, € 19,55

BROOKLYN RIDER - DE VIER

ELEMENTEN

Met een naam die leest als de

De stijlvolle Vlaamse singersongwriter Sylvie Kreusch verscheen in 2016 voor het eerst ten tonele op het album van Warhaus, het soloproject van Balthazar's Maarten Devoldere. In 2019 bracht ze haar solo debuutEP 'Bada Bing! Bada Boom!' uit, die in 2021 werd opgevolgd door de EP 'Montbray'.

zo 19 maart 20:30, Tolhuistuin, € 15,-

FUGIMUNDI MET ERIC VLOEIMANS, ANTON GOUDSMIT EN HARMEN FRAANJE

Na meer dan tien jaar is Fugimundi terug. Het trio, bestaande uit Eric Vloeimans op trompet, Anton Goudsmit op gitaar en Harmen Fraanje op piano spelen samen in een uitbundig concert, waarin eigentijdse jazz, intieme hymnen en akoestische kamerjazz naadloos overgaan in extraverte en spetterende improvisaties.

zo 19 maart 20:30, Bimhuis, € 19,LARS DANIELSSON LIBERETTO –CLOUDLAND

Lars Danielsson staat bekend als contrabassist van grootheden als John Scofield, Jack DeJohnette en Mike Stern. De Zweedse jazzmusicus lijkt altijd een streepje voor te hebben op zijn bassende collega’s vanwege zijn bijzondere gevoel voor melodie, ontwikkeld tijdens zijn klassieke celloopleiding. In de band Liberetto blijft hij trouw aan zijn eigen stijl, die omschreven kan worden als ruimtelijk, lyrisch en melancholisch.

wo 22 maart 20:30, Bimhuis, € 22,JIM & THE SCHRIMPS

Drummer Jim Black verlegt voortdurend de grenzen van jazz en rock. In New York speelde hij in zeer diverse bands als Human Feel (met o.a. Kurt Rosenwinkel), Bloodcount (met Tim Berne) en Tiny Bell Trio (met Dave Douglas). In dit concert speelt hij samen met Asger Nissen, Julius Gawlik en Felix Henkelhausen.

do 23 maart 20:30, Bimhuis, € 16,MARLIJN WEERDENBURGMIJN BUIK VOL VAN DE LIEFDE

Samen met haar band zingt Marlijn de longen uit haar lijf, maakt

QUINTET

Nostalgia' is een mu-

PETER GANNUSHKIN

ze pijn bespreekbaar, maar deelt ze ook haar dankbaarheid voor het leven. Rauw en met de billen bloot, een voorstelling die gaat over de essentie van het leven.

vr 24 maart 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 22,50

MARTIN FONDSE, MARGRIET SJOERDSMA EN VROUKJE TUINMAN - STOP DE TIJD

Musici Margriet Sjoerdsma, Martin Fondse en het Matangi Quartet maken samen met dichteres Vrouwkje Tuinman en visual artist Udo Prinsen een epische collagevoorstelling over de wens om de wereld en de tijd naar onze hand te zetten. Pure kamermuziek, elektronische melodieën, ontroerende gedichten en licht absurde klanken, omlijst met animaties.

24 t/m 25 maart 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 21,50

NNEKA

De uit Nigeria afkomstige Duitse zangeres Nneka combineert soulvolle en politiek beladen songs met funky hiphop. Met haar sterke sound treedt de talentvolle Nneka in de voetsporen van grootheden als Erykah Badu en Lauryn Hill.

za 25 maart 19:30, Melkweg, € 27,60

MIMI WEBB

De carrière van de 21-jarige Mimi Webb raakte in een stroomversnelling toen Charli D’Amelio haar nummer 'Before I Go' in twee van haar video's gebruikte. De Britse singer-songwriter wordt naar eigen zeggen geïnspireerd door grootheden als Adele, Emeli Sandé en Sam Smith. zo 26 maart 19:00, Melkweg, € 25,30

YOUN SUN NAH QUARTET

Al twintig jaar en elf albums lang vindt zangeres Youn Sun Nah nieuwe invalshoeken voor bekende songs uit de jazz, pop en folk. Standards, maar ook nummers van Joni Mitchell of Tom Waits, een klassieke melodie van Skrjabin of een liedje in het Koreaans. Vorig jaar verscheen 'Waking World', het eerste album waarvoor de veelzijdige Koreaanse zelf alle teksten en muziek schreef. Hierbij wijkt ze vaak af van traditionele liedvormen en kiest ze voor een poëtische, beeldende stijl.

wo 29 maart 20:30, Bimhuis, € 19,-

ANGÉLIQUE KIDJO – MOTHER

NATURE

Time Magazine omschreef haar als 'Afrika's meest vooraanstaande diva'. De BBC nam haar op in zijn lijst met de vijftig meest iconische personen van het Afrikaanse continent. En The Guardian noemde haar als een van de 100 meest inspirerende vrouwen op deze wereld: Angélique Kidjo. De West-Afrikaanse zangeres is internationaal gelauwerd en werd in 2019 onderscheiden met de Edison Oeuvreprijs Jazz/ World.

do 30 maart 20:15, Het Koninklijk

Concertgebouw Amsterdam, € 37,-

WE ARE SCIENTISTS

De band We Are Scientists is al meer dan twintig jaar actief met een mix van new wave, postpunk, indie en britpop; niet zelden met een licht ironische inslag. Zanger en gitarist Keith Murray en bassist Chris Cain vormen samen de drijvende kracht achter de band. Dit resulteert in een wisselende bezetting met extra muzikanten die de band zowel live als in de studio complementeren, onder wie Andy Burrows van Razorlight.

MEZERG

De multigetalenteerde instrumentalist Marc Mezergue, aka Mezerg, maakt al tien jaar onderdeel uit van diverse wereldmuziek- en jazzbands. De Fransman is een echte pionier op het gebied van moderne muziektechnologie en een van de meest creatieve hedendaagse muzikanten. Met zijn handen en voeten verbonden aan zijn instrument maakt hij elektronische muziek met ritmes die variëren van funk tot acid techno, improviserend met keyboards, effectpedalen en de theremin.

MELKWEG, 31 MAART

RAY FUEGO / MYRON HAMMING / RADNA FABIAS

Tijdens Entrée x Wilde Woorden worden drie woordkunstenaars en drie musici aan elkaar gekoppeld om samen nieuwe creaties te laten horen.

Ray Fuego, Myron Hamming en Radna Fabias maken met een klassieke muzikant speciaal voor dit evenement een akoestische set. De samenwerking tussen muziek en spoken word versterkt de verhalen en voordrachten en daagt de artiesten uit om tot nieuwe hoogten te komen. HET KONINKLIJK CONCERTGEBOUW, 3 MAART

do 30 maart 19:30, Tolhuistuin, € 17,50

L’HIJÂZ’CAR

Het Franse vijftal heeft een unieke bezetting van oed (Arabische luit), tarhu (soort viool), basklarinet, contrabas en percussie. Hun muziek is rauw, energiek en eigentijds met Mediterrane en Arabische klankkleuren, structuren ontleend aan moderne klassieke muziek en de vrijheid en schwung van jazz en impro. do 30 maart 20:30, Bimhuis, € 16,-

THEO NIJLAND - ONTBOEZEMINGEN VAN EEN BLIJ MENS

Juist als je heerlijk weg wilt glijden op een bed van romantische pianoklanken, kan Theo Nijland je opeens de oren kan wassen. Nijland rekt altijd de grenzen op van wat er mogelijk is binnen een liedje. En hij is er een meester in. Met zijn laatste programma 'En de rest is onzin' won hij de Poelifinario voor de beste kleinkunstvoorstelling van 2019. Eerder won hij twee keer de Annie M.G. Schmidtprijs. vr 31 maart 20:30, Meervaart Theater, € 13,-

ARON

Aron is een Spaanse acteur, zanger en rapper, wereldbekend

GYÖRGY VASHEGYICASTOR ET POLLUX

György Vashegyi richt zich al geruime tijd op de achttiende eeuw.

Hij is een autoriteit op het terrein van Jean-Philippe Rameau. De Hongaarse klavecinist en dirigent voert diens succesvolle ‘Castor et Pollux’ uit.

za 04 maart 13:00, Het Koninklijk

Concertgebouw Amsterdam, € 43,-

NEDERLANDS KAMERKOOR + GRETE PEDERSEN - ORPHEUS

Het Nederlands Kamerkoor

werkt samen met Grete Pedersen, dirigent van het wereldberoemde Noors Solistenkoor, voor een muzikale hervertelling van de klassieke Orpheus-mythe. Een oude én moderne muzikale blik op de mythische Orpheus.

za 04 maart 20:15, Muziekgebouw

aan ‘t IJ, € 30,50 t/m € 38,-

RODERICK WILLIAMS + IAIN BURNSIDE - TELL ME

THE TRUTH ABOUT LOVE

Met zijn levenservaring en inlevingsvermogen brengt de Britse bariton Roderick Williams

Schumanns prachtige liedcyclus

‘Dichterliebe’ tot leven. Daartegenover zet hij liederen van liefde, afscheid en verlangen van voornamelijk vrouwelijke componisten. zo 05 maart 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 33,50 t/m € 42,-

den vele revoluties de revue, in verschillende gedaantes en met wisselend resultaat. In een decor van brokstukken van eerder bevochten ideologieën vragen we ons af: kan een nieuwe wereld alleen gebouwd worden op het schroot van de oude? Muziek van onder meer Hanns Eisler, Weill, Rachmaninov, Shostakovich, Schumann, Auber, Beethoven en Wagner wordt gecombineerd met de hedendaagse klanken van spoken word en elektronische soundscapes.

za 11 maart 20:15, zo 12 maart 16:00, Meervaart Theater, € 20,-

HET HYDRA STRING QUARTETVAN SCHUBERT TOT SINATRA

Het Hydra String Quartet staat bekend om zijn warme sound, meeslepende uitvoeringen en interessante concerttoelichtingen met een vleugje humor. Het kwartet speelt een romantisch programma met het geliefde Rosamunde-kwartet van Franz Schubert. Vervolgens reizen ze door de eeuwen heen en eindigt het kwartet met swingende muziek van zanglegende Frank Sinatra.

zo 12 maart 16:00, Cultureel Centrum De Duif, € 17,50

DARDUST

Dario Faini, alias Dardust, is componist, producer en pianist en componeerde liedjes voor verschillende artiesten. Dardust combineert minimale pianoklanken met moderne elektronische muziek uit Noord-Europa. Onlangs kwam zijn vijfde album Duality uit. Het nieuwe album is verdeeld in ‘Left Hemisphere’ en ‘Right Hemisphere’ en bevat 20 tracks, tien piano en tien electronische tracks, die het veelzijdige geluid van de Italiaan laten horen.

MELKWEG, 30 MAART

door zijn rol als Ander in de Netflix-serie 'Elite'. De Spanjaard maakt een aanstekelijke cocktail van rap, pop en r&b en bracht in 2021 zijn debuut-ep 'Nieve' uit. vr 31 maart 20:30, Tolhuistuin, € 16,-

KLASSIEK

RHET SCHUMANN QUARTETWERKEN UIT DRIE EEUWEN

Het Duitse Schumann Quartett bestaat uit drie broers Schumann en altviolist Veit Hertenstein. Met recente albums als ‘Fragment’ en ‘Intermezzo’ oogstten ze veel lof. Het kwartet speelt werken uit drie eeuwen van Mozart, Mendelssohn en Ives. do 02 maart 20:15, za 04 maart 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 49,-

ANIMAL FARM

Op een verloederde boerderij vechten de dieren zich vrij van hun heerszuchtige boer, maar al snel moeten zij hun schouders buigen naar het juk van een nieuwe heerser uit eigen gelederen. Een wereldpremière: de operabewerking van Orwells tijdloze boek over een mislukte bevrijdingsstrijd.

vr 03 maart t/m do 16 maart, diverse data en tijden, Nationale Opera & Ballet, € 17,- t/m € 105,-

JANINE JANSEN - SIBELIUS / KLAUS MÄKELÄ - BERLIOZ’ SYMPHONIE FANTASTIQUE

'Janine Jansen excelleert in Sibelius’ Vioolconcert', schreef Bachtrack. ‘Gepassioneerd en totaal toegewijd, maakt ze de muziek geheel van haar.’ Jansen soleert bij het Orchestre de Paris dat wordt geleid door Klaus Mäkelä. Daarnaast is de revolutionaire

‘Symphonie fantastique’ van Berlioz te horen.

di 07 maart 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 49,-

RICCARDO CHAILLYRACHMANINOFF BIJ HET CONCERTGEBOUWORKEST Riccardo Chailly dirigeert een onvervalste hit én een onterecht geflopt werk van Rachmaninoff. Het beroemde ‘Tweede Pianoconcert’ en de bijna vergeten ‘Eerste symfonie’ in één concert. 08 t/m 10 maart 20:15, zo 12 maart 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 31,-

DE NATIONALE OPERAPERLE NOIRE: MEDITATIONS FOR JOSÉPHINE

In de theatrale liederencyclus 'Perle Noire' laten componist Tyshawn Sorey, regisseur Peter Sellars en sopraan Julia Bullock hun licht schijnen op het complexe leven achter het masker van de superster. Ze laten een Joséphine Baker zien vol verdriet, frustratie en een onvermoeibare strijdlust voor een vrij en waardig bestaan voor haarzelf en anderen.

do 09 maart 20:00, za 11 maart 20:00, ma 13 maart 20:00, Nationale Opera & Ballet, € 19,- t/m € 32,-

ROMANTIEK VAN TSJAIKOVSKI

TOT NU

De temperamentvolle Schotse violiste van Italiaanse komaf Nicola Benedetti soleert in het ‘Vioolconcert’ van Mark Simpson. Een nieuwe, romantische evenknie van Tsjaikovski’s ‘Vierde symfonie’. za 11 maart 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 38,-

DE NATIONALE OPERA, NEDERLANDSE REISOPERA EN OPERA

ZUID - ÄNDERE DIE WELT!

Op het wereldtoneel passeer-

ANNA LUCIA RICHTER - NEGEN EEUWEN LIEDEREN OVER LICHT De Duitse mezzosopraan Anna Lucia Richter brengt een programma rondom licht, donker en de nacht, met stukken van Berg tot Bach. De IsraëlischZuid-Afrikaanse pianist Ammiel Bushakevitz begeleidt. di 14 maart 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 36,-

CAPPELLA AMSTERDAM + AMSTERDAMS ANDALUSISCH ORKEST + COLLEGE JAN VAN DEN BOSSCHE - CANTIGAS

De Cantigas de Santa Maria vertellen over de wonderen van de Heilige Maria en zijn tegelijkertijd aards van karakter. Muzikaal zijn ze verbonden met de Maghreb, het noordwesten van Afrika. Door de combinatie van de Cantigas met traditionele Arabo-Andalusische muziek ontstaat een bijzonder mooi programma waarin christelijke, joodse en islamitische tradities in elkaar overvloeien.

wo 15 maart 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 28,- t/m € 35,-

CONCERTO COPENHAGEN + KRISTIAN BEZUIDENHOUTDE ESSENTIE VAN MOZART EN BEETHOVEN Klein, kleiner, kleinst. In de zoektocht naar de essentie van de pianoconcerten van Mozart en Beethoven is het orkest al vaker gereduceerd. Concerto Copenhagen neemt nu met Kristian Bezuidenhout een definitieve stap naar het kleinst mogelijke kamerorkest. En dat leidt in combinatie met een historische fortepiano tot een wereld van klankkleuren.

vr 17 maart 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 33,- t/m € 41,-

HARTMUT HAENCHENBRUCKNERS SYMFONIE NR. 7 Onder leiding van voormalig chef-dirigent Hartmut Haenchen speelt het Nederlands Philharmonisch Orkest de machtige ‘Zevende symfonie’ van Bruckner. Daarnaast is er muziek van Wagner en een opdrachtwerk van de Oostenrijkse componist Thomas Larcher. Net als zijn landgenoot Bruckner schept de Oostenrijkse Thomas Larchner ware symfonische kastelen. za 18 maart 20:15, ma 20 maart

NICK VAN TIEM

GALERIE FONTANA

Retelling Untold Tales from Mokum, Christoph & Sebastian Mügge

Lauriergracht 142

t/m 18 maart

De tentoonstelling is een site-specific installatie die speelt met het idee van de onmogelijkheid om een objectieve kijk te geven op verhalen uit vroegere tijden, en presenteert meerdere verhaallijnen uit verschillende decennia in Amsterdam.

W139

Dead Skin Cash, Salim Bayri and Ghita Skali

Warmoesstraat 139

t/m 19 maart

Vrijwillig of onvrijwillig schudden wij mensen onze dode huid af. In deze tentoonstelling nemen Skali en Bayri dit feit als uitgangspunt om in te zoomen op onze dubbelzinnige relatie tot dode huid.

20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 28,-

APOLLO ENSEMBLEBROCKES-PASSIE

Barthold Heinrich Brockes, dichter uit Hamburg, schreef in 1712 een meesterlijk libretto over het lijden en sterven van Christus. Veel componisten gebruikten het als basis voor hun passieconcerten. Het Apollo Ensemble brengt, samen met een achttal vocalisten, de ‘Brockes-Passie’ van de relatief onbekende Duitse componist en operaproducent Reinhard Keiser.

za 18 maart 15:00, De Waalse Kerk, € 20,-

EEN ODE AAN MAX REGER, 150 JAAR JONG!

Evan Bogerd, organist van de Westerkerk en specialist in Duitse romantiek, brengt een ode aan de intrigerende laatromantische componist Max Reger.

za 18 maart 15:00, Westerkerk Amsterdam, € 12,50

NOBUKO IMAI - VIOLA FEST

Nestrix van de altviool, Nobuko Imai, viert haar 80ste verjaardag met een groots Viola Fest met virtuoze en ontroerende werken uit het altvioolrepertoire, terzijde gestaan door de crème de la crème van haar leerlingen, waaronder Timothy Ridout.

zo 19 maart 14:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 39,90

JONGE STRIJKERS / JEROEN KOOPMAN

De Jonge Strijkers, met medewerking van organist Jeroen Koopman, spelen onder meer werk van Albinoni, Bach, Handel en Resphigi.

zo 19 maart 14:15, Singelkerk, € 8,50 t/m € 17,50

JULIA HAGEN - SJOSTAKOVITSJ EN MIRGA GRAŽINYTĖ-TYLAROMEO EN JULIA

De jonge Oostenrijkse ‘cellohoogvlieger’ Julia Hagen speelt Sjostakovitsj’ ‘Tweede celloconcert’ bij het City of Birmingham Symphony Orchestra. Dirigente Mirga Gražinyte-Tyla leidt ook werk van Prokofjev en Weinberg.

di 21 maart 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 32,-

ASKO|SCHÖNBERG + PIERRE-LAURENT AIMARD E.A.

Vier gedroomde vertolkers, waaronder mezzosopraan Gerrie de Vries, ontfermen zich over vocale sleutelwerken uit het oeuvre van Kurtág. Met de liedcyclus Berichten van de overleden R. V. Troussova vestigde Kurtág in 1980 zijn internationale reputatie als buitencategoriecomponist: in 21 korte vignetten is te horen hoe een verlaten vrouw teleurgesteld afscheid neemt van het bruisende leven. Twee liedcycli klinken met specialist Pierre-Laurent Aimard achter de piano.

MUZIEKGEBOUW AAN ‘T IJ, 10 MAART

AKINCI GALLERY

Take your time, Cevdet Erek, Stéphanie Saadé, Andrei Roiter, Zbigniew Rogalski & Molly Palmer

Lijnbaansgracht 317

t/m 8 april

Take Your Time nodigt de kijker uit om het begrip tijd te ervaren. De kunstenaars reflecteren op persoonlijke geschiedenis, de observatie van subtiele veranderingen en bewegingen van het oog om een beeld te verwerken.

ENARI GALLERY

We’re human, all too human, Nina UtrechtsestraatVandeweghe 44 BG

t/m 8 april

Vandeweghe’s cartoonachtige schilderijen onderzoeken de complexiteit en tegenstrijdigheden van de menselijke emoties. Met haar werk creëert Vandeweghe een intieme en persoonlijke kijkervaring, waarbij de grenzen tussen satire en de naakte waarheid worden opgezocht.

Samenstelling door: Amsterdam Art – connecting art and the city Amsterdam Art bevordert samenwerking tussen kunstinstellingen en promoot de meest toonaangevende kunstenaars en tentoonstellingen in Amsterdam. Zie het actuele aanbod van de 66 deelnemende organisaties op amsterdamart.com

AMSTERDAM SINFONIETTA MET KIAN SOLTANI - DE LAATSTE MENDELSSOHN

De Oostenrijkse topsolist van Iraanse afkomst Soltani soleert in het populaire, virtuoze ‘Celloconcert in D’ van Joseph Haydn en in het Adagio uit zijn ‘Dertiende symfonie’. Ook is voor hem een rol weggelegd in korte liederen van Schubert en Mendelssohn.

wo 22 maart 20:15, Muziekgebouw aan ‘t IJ, € 34,50 t/m € 43,-

HANNES MINNAAR - SCHUBERT’S WANDERERFANTASIE

In het vijfde recital van de Bösendorfer Series brengt Minnaar Schubert’s ‘Wandererfantasie’. Daarnaast speelt hij de ‘24 Preludes’ van Chopin. Pers en publiek beschrijven Hannes Minnaar als een pianist die de essentie van de muziek weet over te brengen. Ze prijzen zijn spontaniteit, natuurlijk spel en ongedwongenheid, die niet in oppervlakkigheid verzandt.

do 23 maart 20:15, De Waalse Kerk, € 10,-

MATANGI QUARTET - CANTO OSTINATO STRINGS ATTACHED

De Matangi’s koersen door Simeon ten Holts meesterwerk en staan voortdurend met elkaar in

ELISABETH LEONSKAJA

Elisabeth Leonskaja, de grande dame van de Russische pianotraditie, speelt Mozarts Twaalfde pianoconcert met strijkers uit het Concertgebouw Kamerorkest. Een sprankelend werk, of, zoals Mozart zelf zei: ‘Een gulden middenweg tussen te zwaar en te licht.’ Daarnaast speelt de Georgisch pianiste Tsjaikovski’s Souvenir de Florence in een arrangement van Michael Waterman.

HET KONINKLIJK CONCERTGEBOUW, 12 MAART

verbinding. Bij ‘Canto Ostinato’ bestaat er dan ook geen leiding. Het stuk leidt zichzelf. Spanning en ontspanning creëren een verlangen dat plaats maakt voor diepe emotie. Met live tekeningen van Gerard de Bruyne. zo 26 maart 14:30, Schouwburg Amstelveen, € 25,-

CONCERTGEBOUWORKESTBACHS MATTHÄUS-PASSION

Bijna driehonderd jaar na zijn ontstaan laat Bachs ‘MatthäusPassion’ nog altijd geen mens onberoerd. In dit concert dirigeert Bach-specialist John Butt het Concertgebouworkest in het lijdensverhaal.

vr 31 maart 19:00, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 36,-

TONEEL & THEATER

THEATER OOSTPOOLDETECTIVE MONCLER

Met ‘Detective Moncler’, gespeeld door Susan Visser, creëren Jan Hulst en Kasper Tarenskeen voor het eerst een echte thriller. In een zieke spagaat tussen de tijdsgeest en zichzelf gaat Moncler samen met haar getroebleerde zoon op zoek naar de moordenaar van haar man.

VIKINGUR ÓLAFSSON

Pianist Víkingur Ólafsson werd door The New York Times de ‘IJslandse Glenn Gould’ genoemd. Onlangs verscheen zijn bejubelde album Mozart & Contemporaries. Ólafsson soleert bij het St. Louis Symphony Orchestra in Griegs vroege Pianoconcert, een vurig en krachtig werk vol dansen. De Franse dirigent Stéphane Dénève leidt ook Prokofjev en Rachmaninoff.

HET KONINKLIJK CONCERTGEBOUW, 28 MAART

Een filmische mix van komedie en bloedstollende spanning.

23 t/m 25 maart 20:30, Frascati, € 14,- t/m € 19,-

LIKEMINDS / SHERALYNN ADRIAANSZ - SISTERS

Drie actrices van verschillende generaties herontdekken de spirituele kennis die zij geërfd hebben. ‘Sisters’ is een voorstelling waarin tijd fluïde is; een verhaal dat in het heden, verleden en in de toekomst speelt. Drie actrices van verschillende generaties herontdekken de spirituele kennis die zij geërfd hebben. Zij trekken een lijn door de tijd van verre voorouders naar ongeboren achterkleinkinderen.

01 t/m 05 maart 12:30, 08 t/m 12 maart 12:30, Theater Bellevue, € 12,t/m € 18,50

URBAN MYTHMARTIN LUTHER KING (8+)

De muzikale familievoorstelling Martin Luther King, bekroond in 2019 met de Gouden Krekel voor beste jeugdtheaterproductie, volgt het verhaal van de jonge Martin Luther King. Een jongen die in zijn jeugd al tegen een wereld van ongelijkheid aanloopt. Een wereld die hij wil veranderen met een speech waarvan iedereen de eerste zin

1. 2. 3. 4.

kent: I have a dream…

vr 17 maart 19:30, Theater De Krakeling, € 14,50

DE NWE TIJD / SUZANNE

GROTENHUIS - HOLY SHIT

’Holy Shit’ is een onwaarschijnlijk en ontroerend relaas over iemand die opkrabbelt in een wereld die steeds sneller lijkt te gaan. Een verhaal over verlies, en hoe je tijd kunt vinden om daarbij stil te staan. Suzanne Grotenhuis bewijst opnieuw, met deze opvolger van ‘On Ice’, dat ze van elk onderwerp sprankelend en humoristisch solotheater kan maken.

01 t/m 02 maart 20:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 16,-

BO TARENSKEENWITTGENSTEIN

Een solo van Bo Tarenskeen over een van de belangrijkste filosofen van de 20e eeuw. Het eerste van een elfdelige theaterserie over het werk van Ludwig Wittgenstein. 01 t/m 03 maart 21:00, Frascati, € 12,- t/m € 17,-

SLAGWERK DEN HAAGEN NU STIL...

‘En nu stil…’ is een ontdekkingsreis naar alle kleine en bijzondere geluiden om ons heen die in het alledaagse leven haast niet opvallen. Geluiden die voor het oprapen liggen, aan de muur zijn geplakt of soms achteloos in een hoekje liggen do 02 maart 14:00, Meervaart Theater, € 9,-

MAAS THEATER EN DANSBULLYBULLY (3+)

In ‘BullyBully’ ontmoeten twee wereldleiders elkaar in niemandsland. Een cultureclash op duploniveau, want wat de boer niet kent dat eet ie niet. Wat volgt is een ongemakkelijke ontmoeting tussen twee kinderachtige, maar machtige volwassenen die stukje bij beetje aan elkaar wennen. Een peutermusical à la West Side Story over vriendschap en ‘het onbekende’ met twee spelers, veel liedjes, grappig geruzie, gedram en een happy end.

02 t/m 03 maart diverse tijden, Theater De Krakeling, € 12,50

TG KRIJT - JA! NEE! OLÉ! (3+)

Een kleutervoorstelling over twee totaal verschillende mensen, die toch veel van elkaar houden. Wordt het ja of nee?

02 t/m 03 maart 14:30, Amstelveens Poppentheater, € 9,-

SAHAND SAHEBDIVANIHET VERRE WOORD

Verhalen sterven niet. Zelfs wanneer de verteller stil valt leven ze in ons voort, als echo’s die blijven galmen tussen de hoge bergen. Wanneer een vader ze niet meer vertelt moet de zoon het doen. Sahand Sahebdivani is de zoon van een Iraanse revolutionair. Hij blaast leven in oude verhalen die door de recente gebeurtenissen in Iran weer zeer relevant zijn.

do 02 maart 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 17,50

STUDIO FIGUR -

GEEN OOG DICHT (8+)

Een surrealistisch sprookje over het in de ogen kijken van je angst en samen op avontuur gaan. Voor iedereen die wel eens een keertje bang is.

vr 03 maart 15:00, CC Amstel, € 9,50 t/m € 11,-

STUDIO DRIES VERHOEVEN & KININSO KONCEPTS - DEAR

BELOVED FRIEND

Gelauwerd theatermaker Dries

Verhoeven maakt voorstellingen die vaak zowel ontregelend als hartverwarmend zijn. Mensen die zich ver buiten de muren van ons theater bevinden brengt hij aangrijpend dichtbij. Rechtstreeks in een live filmvoorstelling vanuit Nollywood, het centrum van de Afrikaanse filmindustrie, verbeelden de vlammende performers van Kininso Koncepts onze Europese angstdromen.

04 t/m 05 maart 20:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 10,-

MUGMETDEGOUDENTANDTHE MAKING OF SOROS

THE MUSICAL

’The Making of Soros the Musical’ is een inkijkje in het leven van de speculant, miljardair en filantroop George Soros, die door (extreem)rechts en (extreem) links gewantrouwd wordt. Een vrolijke poging om iets te begrijpen van de wereld van het geld en het (mogelijk) goede. En het kwade. Of allebei tegelijk. Leer de redder van de mensheid kennen.

za 04 maart 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 20,-

TGVSTRAATEN - WIJN

Een avondje wijn drinken bij vrienden in een grachtenpand in Amsterdam krijgt een onverwachte wending als er opeens een onuitgenodigde gast op de stoep staat.

za 04 maart 20:00, Badhuistheater, € 13,64 t/m € 16,50

NTGENT EN MIET WARLOPHISTOIRE(S) DU THÉÂTRE IV: ONE SONG

’Histoire(s) du Théâtre IV : One Song’ speelt zich af in het unieke universum van Warlop, waar een groep performers de arena betreedt voor een betoverend ritueel over afscheid, leven en dood, hoop en wedergeboorte.

06 t/m 07 maart 19:30, Internationaal Theater Amsterdam, € 17,50

IPHIGENEIA NITE, MART VAN BERCKEL EN ANGELA HERENDAMY FIRST TRAGEDY

’My First Tragedy’ is een wild ride. Een gesamtkunstwerk dat niet de lijnen van een psychologische verhaal volgt, maar een poging doet om de kracht van mythes en rituelen met het publiek te delen. Down to earth, in your face, hallucinant en fantasierijk tegelijk.

08 t/m 09 maart 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 21,50

HET ZUIDELIJK TONEEL & DENNIS VANDERBROECKA MASTERPIECE

In de performance ‘A Masterpiece’ probeert Dennis Vanderbroeck een meesterwerk te maken. Aan de hand van performances van zijn helden, van Yves Klein en Bruce Nauman tot Tina Turner, poogt Dennis om via hun genialiteit te komen tot die van hemzelf.

08 t/m 10 maart 21:00, Frascati, € 12,- t/m € 17,-

EVELIEN - ALLEEN SAMEN

Evelien van Klaveren neemt haar publiek mee in een aanstekelijke zoektocht naar ouderwetse gezelligheid. Afwisselende scènes en vlijmscherpe observaties over vriendschap, toekomstdromen en één of twee wereldproblemen.

THEATER

08 t/m 11 maart diverse tijden, TapasTheater, € 11,-

DOX - ANNE-FAY’S REASPORA

Verhalen over slavernij stromen door je bloed, maar zijn doorgaans nooit verteld door je

ARIANE SCHLUTER EN MARISA VAN EYLE - ZUS VAN MIJN ZUS

Een levendige trip down memory lane. Twee zussen, beiden ouder dan ze willen toegeven, treffen elkaar voor het eerst sinds jaren weer. Aanleiding is een brief van de gemeente: het graf van hun vijftig jaar geleden overleden zusje zal worden geruimd. Tenzij de grafrechten worden verlengd. Ineens staan de zussen voor de praktische keuze: ‘Wat doen we met Coosje?’ Een caleidoscopisch portret van twee springlevende zielen en hun 1000 dierbare doden.

BELLEVUE, 22 MAART T/M 16 APRIL

Het zal ontregelend en hilarisch worden, filosofisch en fysiek. di 14 maart 20:00, Frascati, € 12,BOG.

In een veranderde wereld, met verouderde lijven, geboren kinderen, gestorven familieleden en gekantelde perspectieven doen vier dertigers een tweede poging het leven te herstructureren. Ze zoomen uit op de complexe veelheid van het bestaan, hopend dat het grotere geheel duidelijk wordt.

15 t/m 18 maart 20:00, Vlaams Cultuurhuis de Brakke Grond, € 12,-

DE TONEELMAKERIJHAMLET (12+)

Schrijver Abdelkader Benali maakt een genadeloze bewerking van Hamlet, gesitueerd in A’dam Nieuw West, over een wereld waar vriendschappen onder druk komen te staan, het sociale vangnet is opgerold en iedereen in een vrije val verkeert. Niets lijkt meer vanzelfsprekend. De voorstelling is te zien op locatie in De Sloot. 16 t/m 18 maart 19:30, 23 t/m 25 maart 19:30, di 28 maart 19:30, 30 t/m 31 maart 19:30, De Sloot, € 14,50

ITA-ENSEMBLEBLOEDBRUILOFT

Gedreven door een onverwoestbare liefde gaan de bruid en haar minnaar er tijdens het feest vandoor. Een woeste klopjacht wordt ingezet. De afloop is fataal. Bloedbruiloft wordt geregisseerd door de internationaal gerenommeerde Belgische choreograaf Wim Vandekeybus, bekend om zijn sterk fysieke en theatrale danstaal, die eerder Oedipus/bêt noir regisseerde bij zijn eigen gezelschap Ultima Vez.

ITA, 29 MAART T/M 15 APRIL

familie. Hoe ontdek je je familieverleden, al helemaal als de Nederlandse geschiedenisboeken maar één kant van het verhaal vertellen? Zangeres Anne-Fay Kops en filmmaker Felix Kops volgen de voetsporen van hun familie en voorouders de hele wereld rond en maken een intiem en krachtig concert over kolonialisme: een voorstelling vol vraagtekens, songs, dans en visuals. vr 10 maart 20:30, Meervaart Theater, € 12,50

ZIJLMAKERIJ - HET EENZAME

WESTEN

‘Het Eenzame Westen’ is een zwartkomisch drama vol geweld, haat en nijd over twee broers in het rurale Ierland die ruziën over de erfenis die hun overleden vader achterlaat. Een dodelijke zoektocht naar een reden om in leven te blijven.

10 t/m 11 maart 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 19,50

HET NATIONALE THEATER / NINA SPIJKERS - CORIOLANUS

In ‘Coriolanus’ beschrijft Shakespeare vlijmscherp de werking van de politiek: hoe machtsgroepen opereren en retoriek werkt. Ook legt hij de wispelturigheid van de publieke opinie bloot. Bovenal laat ‘Coriolanus’ zien wat

ELFIE TROMP

Elfie Tromp is de theatermaker voor een avontuurlijk publiek: eigenzinnig, sprankelend, slim en spannend. Met Op de Barricade van het Hart bezingt en beschouwt ze protest. Ze maakt nieuwe protestliederen voor deze tijd. Met een lach, een vuist en een warm hart. Elfie onderzoekt ‘het protestlied anno nu’ en werkt daarvoor samen met een keur van artiesten waaronder Sven Ratzke, Abel van Gijlswijk, Eva van Manen en Theo Nijland.

BELLEVUE, 31 MAART EN 1 APRIL

er in een samenleving gebeurt als verstand en gemeenschappelijk belang niet langer leidend zijn, maar emotie en opportunisme de boventoon voeren.

za 11 maart 20:00, zo 12 maart 15:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 10,-

ORKATER / BONTEHONDHIER ZIT NIEMAND OP TE WACHTEN (8+)

Een doelloos bestaan kan echt niet meer. We zijn omringd door successen en alles ligt langs een meetlat. We willen meer. En meer is nooit voldoende. Het moet sneller. En het is nooit snel genoeg. Onder regie van Judith Faas brengt het Orkatercollectief More Dogs samen met vier fysieke spelers een montagevoorstelling vol energie, toevalligheden en muziek.

14 t/m 16 maart 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 20,50

DOOD PAARD - TWOMENSHOW

Kuno Bakker en Jorn Heijdenrijk gaan met gezonde doodsverachting stand-up maken in Twomenshow. Stand-up? Stand-up op een ongeziene en onvoorziene manier. Ze gaan niet alleen het huidige tijdsgewricht, maar ook hun eigen leven meedogenloos te lijf in een onemanshow voor two.

ESTHER APITULEY PRESENTEERT / STICHTING VIOLA VIOLADE SPRONG VAN NIJINSKI ‘De Sprong van Nijinski’ gaat niet alleen over een danser met een ongekend talent, maar ook over hoe het is om te leven en te creeren beïnvloed door psychoses, waarin er geen onderscheid is tussen fantasie en werkelijkheid. Wat betekent het om te leven in een psychose? Deze multidisciplinaire voorstelling is een pleidooi voor het loslaten van de werkelijkheid, en durven te zweven in een andere wereld.

za 18 maart 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 21,50

THEATER POPIDOU - LANGE TANDEN (6+)

Stompje dankt z’n naam aan z’n korte tandjes, terwijl lange tanden het schoonheidsideaal is. Daarom wordt hij gepest, vooral door z’n twee stiefzusjes die gemeen slissen met hun ultra lange tanden. Meeslepend poppenspel met humor en muziek. zo 19 maart 14:30, Schouwburg Amstelveen, € 15,50

HUSEYIN AVNI DANYAL / BASAK DASMAN - KELEPCE KULLANMA KLAVUZU Dat niets is wat het lijkt blijkt uit een politieverhoor van een slimme en intellectuele vrouw, tegenover een niet zo slimme maar koppige politieagent, terwijl ze wacht tot haar tijd erop zit en weer naar huis mag. Tijdens de verhoring waarin de machtsverhoudingen steeds lijken te wisselen, is de magische vraag ‘Hoe te verliezen?’

zo 19 maart 20:00, Podium Mozaïek, € 36,50

STEFAN ROKEBRAND, TARA HETHARIA, WILLEM VOOGD E.A.GELUKZOEKERS OP SUMATRA

De makers van ‘De Tolk van Java’ en ‘Lichter dan ik’ zijn terug met een nieuwe voorstelling die de onderbelichte kant van de Nederlandse koloniale bezetting van Indonesië toont. Geïnspireerd door de destijds scandaleuze romans ‘Rubber’ (1931) en ‘Koelie’ (1932) van Madelon SzékelyLulofs.

21 t/m 23 maart 20:30, DeLaMar, € 20,50

NINIANE EVERAERT - JOHNNY Op een avond in de jaren dertig in Berlijn ontmoet een jonge

FABIAN CALIS

vrouw de man van haar leven en hun geluk is jaloersmakend. Als hij haar bedriegt, wordt ook haar duistere kant zichtbaar.

22 t/m 26 maart diverse tijden, TapasTheater, € 11,-

ANNIEK PHEIFER, JEROEN SPITZENBERGER E.A.DE KERSENTUIN

‘De kersentuin’ is een hilarisch en droefgeestig portret van mensen die de wereld sneller zien veranderen dan dat ze aankunnen, vertolkt door een achtkoppig ensemble en omlijst door live muziek van multi-instrumentalist Beppe Costa.

24 t/m 25 maart 20:30, DeLaMar, € 22,50

LUAN BULESHKAJLEEUWENKIND

In zijn eerste solovoorstelling ‘Leeuwenkind’ snijdt Luan zowel persoonlijke als actuele onderwerpen aan: opgroeien in Amsterdam-West als enig kind met een alleenstaande moeder, de oorlog in Kosovo, mannelijke kwetsbaarheid, multiculturaliteit en vriendschap. Hij wordt daarbij muzikaal ondersteund door gitarist Yassine Belghanch.

vr 24 maart 20:30, Meervaart Theater, € 12,50

JOSÉ MONTOYA & LIKEMINDSTO BE OF NOOIT GEWEEST

37 jaar na zijn adoptie probeert José Montoya de puzzel te leggen van zijn versplinterde leven. Een indrukwekkende reis van iemand die zijn leven bouwt op anekdotes van anderen. Aan de hand van verhalen, beelden, woorden, zinnen en beweging gaat José op zoek naar de rechtvaardiging van zijn bestaan.

za 25 maart 20:00, DeLaMar West, € 22,50

CHAR LI CHUNGHAPPY IN HOLLAND

Regisseur Char Li Chung en schrijvers Sun Li en Tjyying Liu zijn restaurantkinderen van het eerste uur. Op de brokstukken van het Chinees-Indische restaurant gaan ze in deze ontwapenende voorstelling samen op zoek naar de wortels van hun bestaan. Hoe koester je het verleden, als je er eigenlijk alleen maar heel hard van wil wegrennen? Een liefdevol vaarwel, zoals alleen zij dat kunnen.

30 t/m 31 maart 21:00, Frascati, € 12,- t/m € 17,-

PERCOSSA - LET ME INLET ME OUT

De nieuwste voorstelling van Percossa is een wervelwind aan muzikale stijlen, van slagwerkmuziek tot hilarisch objecttheater. Een achtbaan van het leven verpakt in muzikale scènes, verstillende momenten en grappige acts.

vr 31 maart 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 28,50

PRODUCTIEHUIS MEVROUW

OGTEROP - IK ZOU LIEVER

ANGEL HETEN

'Ik zou liever Angel heten’, gespeeld door Lotte Dunselman en Wouter van Oord, is een theatraal feest, waarin personages, teksten, kostuums en situaties elkaar op hoog tempo afwisselen. £vr 31 maart 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 20,50

DANS

LLOYDSCOMPANY -

SRIBI SWITI

Sribi Switi biedt een nachtelijke reis naar het land van de verbeelding, waarin personages

veranderen in karakters waar je alleen van kunt dromen. De voorstelling is een bewerking van de succesvolle Franse kindervoorstelling 'A Deux Mains' van Nabil Ouelhadj. Een dromerige hiphop dansvoorstelling voor kleuters.

wo 01 maart 15:00, CC Amstel, € 9,50 t/m € 11,-

CIRCUMSTANCES / PIET VAN

DYCKE - EXIT

'Exit’ is een spannende, impressionante en fysieke circus- en dansvoorstelling waar beweging, partner-acrobatie en balansbord samenvloeien. Choreograaf Piet Van Dycke nodigt voor deze voorstelling vier circusartiesten uit, elk gespecialiseerd in een andere discipline (bascule, straps, trapeze en acrodans). De voorstelling toont de ontmoeting van vier individuen die één collectief pad belopen.

wo 01 maart 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 21,50

ISH DANCE COLLECTIVEFTBLL - CAN YOU KICK IT (8+)

ISH Dance Collective brengt voetbal het theater in met de spectaculaire familievoorstelling

‘Ftbll – Can You Kick it’. Sterren uit het straatvoetbal, freestyle voetbal en breaking knallen van het podium met ongekende baltrucs, flitsend voetenwerk en indrukwekkende powermoves. Begeleid door hiphop beats en spoken word, laten acht performers zien hoe je het kan schoppen van de straat naar het theater.

vr 03 maart 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 21,50

RUTKAY ÖZPINAR / KORZO - WORK LINE

Er zijn herdershonden in drie ondersoorten: Pet Line, Show Line en Working Line (werklijn). Werklijnen zijn gefokt om hun baas ten allen tijde te dienen en te gehoorzamen. Ze halen genot uit wat ze leren, maar kunnen ook onderdrukt raken. Stil staan kennen ze niet. Ze halen voldoening uit hun taken, vooral wanneer ze beloond worden. De analogie tussen de hond en de mens kan snel gevonden worden. ‘Work Line’ richt zich op de spanning tussen de aangeleerde structuur en de essentie van de mens, het zijn.

di 07 maart 20:30, Theater Bellevue, € 12,-

DE DANSERS - HOLD YOUR HORSES (14+)

Een dansconcert over het verlangen naar houvast, een verhaal met twaalf handen en een paar gitaren. De Dansers vertellen hun verhaal met twaalf handen, inclusief bijbehorende lijven. Handen die vastpakken, misgrijpen, aanraken, opstijgen, neervallen en aan gitaarsnaren plukken.

07 t/m 08 maart 19:30, Theater De Krakeling, € 14,50

INTRODANS - BACH

Sprankelend, verbindend en verstillend. In de voorstelling ‘Bach’ laten drie choreografen zich op geheel eigen wijze inspireren door het imposante oeuvre van de wereldberoemde componist.

08 t/m 09 maart 19:30, Internationaal Theater Amsterdam, € 13,- t/m € 38,50

DANSTHEATER AYA EN SILBERSEE - MOTHER’S WHITE Mother’s White gaat over verwarring van huidskleuren, privileges en ook de wil om elkaar te aanvaarden. Daarbij weet

DANS

CONNY JANSSEN DANST - FRAMED

Framed is een filmisch gemonteerde vertelling waarin livedans, filmbeelden en muziek samenkomen om een gezamenlijke wereld te creëren. De getoonde filmbeelden dienen als lichtbron en gevoelssensor voor de avontuurlijke groep dansers bestaande uit jong talent en bekende gezichten. De muziek in Framed is een gevarieerde soundtrack die zich beweegt tussen klassieke muziek en filmisch stadse soundscapes.

ITA, 12 EN 13 MAART & SCHOUWBURG AMSTELVEEN, 30 MAART

cast van dansers en acrobaten, variërend van begin dertig tot eind zestig, wat het betekent om ouder te worden. Een intieme zoektocht naar vergankelijkheid; een poëtische beeldenreeks met een grote fysieke impact, over het verlangen naar het stopzetten van de tijd.

vr 24 maart 20:15, Meervaart Theater, € 10,-

RAVE / KIARA / PROVAN / PEREYRA - BENEATH THE SURFACE OF THE EARTH 'Beneath the surface of the earth' is een geïmproviseerd voorstellingsconcert met dans en muziek. Een nieuw improvisatie-collectief van ervaren muzikanten en dansers met hun eerste project samen, in de diepte van de aarde: Reservoir. Oceaan. Vernieuwing. Uitnodigend, uitdagend, prikkelend, stil en verbonden. zo 26 maart 20:00, Splendor Amsterdam, € 5,- t/m € 12,-

CARDIAC OUTPUTCALEIDOSCOOP

Het dansgezelschap Cardiac Output is al ruim 6 jaar een toonaangevend gezelschap op het gebied van inclusie en dans. De dansers, met en zonder mentale handicap, presenteren een kleurrijke avond vol dans, emotie en plezier. Het programma bestaat uit verschillende korte stukken met diverse thema’s. ma 27 maart 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 15,-

CECILIA MOISIO

De voorstelling Pink Portal is een ode aan de plek waar we allemaal vandaan komen; een confronterende, informatieve, grappige en net zo emotionele danstheatervoorstelling over het vrouwelijk lichaam. Choreograaf en theatermaker Moisio mixt de rauwe, ritmische, uitputtende dans in een explosieve choreografie met confronterende tekst, humor, emotionele muziek, zang, oergeluiden en jaren ‘40 Hollywood scenes.

MEERVAART THEATER, 29 MAART

choreograaf Ryan Djojokarso als geen ander schrijnende situaties met humor te benaderen. Het verhaal wordt verteld in woord, muziek, dans en zang.

vr 10 maart 20:30, CC Amstel, € 16,50 t/m € 18,50

IGONE DE JONGHZIN IN LIEFDE

Na het succes van de dansvoorstelling ‘I’ is het nu tijd voor de opvolger ‘Zin in liefde’. Igone de Jongh: prima ballerina, gelauwerd en bejubeld voormalig eerste soliste van Het Nationale Ballet en muze van de wereldvermaarde choreograaf Hans van Manen op haar allerbest. Klassiek ballet wordt afgewisseld met een uitstapje naar de moderne dans.

wo 15 maart 20:00, Internationaal Theater Amsterdam, € 39,50

TAPPIN-IT COLLECTIVEDOEMSDEE

In ‘Doemsdee’ danst Tappin-It Collective langs de randen van het menselijk tijdperk en probeert betekenis te geven aan het einde der tijden. Ze gaan dansen tot hun voeten in de fik vliegen, vreten bloemen tot ze in de natuur oplossen, vechten tot het kikkers regent en zoenen met de weergoden tot hun hoofden

We want it all is een 1-uur durend festival, waarin Emio Greco en Pieter C. Scholten hun vijfentwintigjarige samenwerking vieren. Van Bach tot Queen, van theatraal tot sober en experimenteel. Slotakkoorden van hun oeuvre staan centraal. Het einde is immers niet definitief, maar de opmaat naar een nieuw begin. Het verleden krijgt nu een heel ander perspectief, of een nieuwe betekenis.

ITA , 7 EN 8 MAART

wegwaaien. Als het einde maar spectaculair is. Een explosieve voorstelling doordrenkt met tap, mime en percussie.

17 t/m 18 maart 20:30, CC Amstel, € 18,50

WARD WARD - OHM

'Ohm’ past bij de actualiteit waarin we nu leven. De dualiteit rond opvolgen en verzet, weerstand en verlies, controle en loslaten, vraagt opnieuw om aandacht. Voor Van den Broek is deze reprise een moment om te reflecteren op de oorspronkelijke voorstelling.

di 21 maart 20:30, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 21,50

LOÏC PERELA - SOLO

In zijn dansvoorstelling ‘Solo’ gaat Loïc Perela op zoek naar de stemmen en de verhalen die hem mogelijk maken. Op welke manieren construeren, geloven, negeren en houden we verhalen in stand? Hoe vormen ze wie we zijn? Hoe vormen ze de manier waarop we anderen bekijken en beschouwen?

21 t/m 22 maart 21:00, Frascati, € 10,- t/m € 15,-

PANAMA PICTURESVANISHING POINT

In ‘Vanishing Point’ ontrafelt een

MARCELO EVELIN - INVENÇÃO DA MALDADE / THE INVENTION OF EVILNESS

In een oude loods, Campo in Teresina, Brazilië hebben choreograaf Marcelo Evelin en producer Regina Veloso een artistieke ruimte gecreëerd waar dans, performance en fotografische creaties plaatsvinden. De ruimte is rauw en ongepolijst en weerspiegelt de omringende stad, het omringende land. Een plek waar het leven door sterke politieke spanningen en voelbare onzekerheid doorkruist wordt. In deze voorstelling geven zes dansers uitdrukking aan een oerwoede, een onschuld die haar eigen felheid niet herkent. 30 t/m 31 maart 20:30, Frascati, € 12,- t/m € 17,-

CAT(H)ARSIS

Een walk-in performanceinstallatie waar een ritueel en een transformatie plaatsvinden en waar je als publiek als vanzelf deelgenoot van wordt. Een samenkomst van autochtone, Afrikaanse en Europese invloeden. In een spannende dialoog met live muziek en digitale soundscapes. do 30 maart 20:30, CC Amstel, € 18,50

CABARET

STAND-UP COMEDY SHOW (NL)

De top van de Nederlandse comedians.

elke vr, za 20:30 Comedy Café € 15,-

IMPROV COMEDY SHOWS

Boom Chicago zet grappige, slimme comedy shows (EN) neer in haar theater aan de Rozengracht. elke wo t/m vr 20:30, za 20:00, zo 19:00 Boom Chicago € 10,-

COMEDYTRAIN

Comedytrain is een verrassingspakket: Je weet nooit van tevoren wie er precies komen spelen, behalve dan dat het een exquise selectie uit het Comedytrain collectief betreft. elke wo, do, vrij & za 20:30 Toomler € 11,50

ICK-DANS / EMIO GRECO & PIETER C. SCHOLTEN

ANDREAS TERLAAK

SABU YOUNIS - DOORPAKKEN

Ondanks dat comedytalent Abu Younis pas een jaar bezig is heeft hij al in de finale van het Groninger Studentencabaretfestival gestaan, in de finale van het Amsterdams Studenten Cabaret Festival én meegedaan aan het televisieprogramma ‘Ik ga Stuk’. 01 t/m 05 maart diverse tijden, TapasTheater, € 11,-

PAUL DE LEEUW - 60?

WE ZIEN WEL

Presentator, komiek, cabaretier, programmamaker, acteur en zanger Paul de Leeuw overziet in zijn nieuwe voorstelling zijn leven. Hij zingt nummers die hij nog nooit eerder live in het theater heeft gezongen en brengt oude liedjes ten gehore die nu, jaren later, misschien een heel andere betekenis hebben. Als ‘60 jaar jonge god met artrose’ vermaakt Paul zijn publiek met liedjes, snelle improvisaties, plat vermaak en oprechte ontroering. 02 t/m 05 maart diverse tijden, DeLaMar, € 21,-

EDDIE B. WAHR, TOON AGTERBERG, KEES VAN DE VOOREN

E.A. - DE NAVERTELLERS

'De Navertellers’ is een buitengewoon opbeurend muziekprogramma van zes ervaringsdeskundigen die hun dood kunnen navertellen. Eddie, Kees, Paul, Rob, Terts en Toon kennen stuk voor stuk Magere Hein. Vijf sterren kregen ze van Adriaan van Dis. Ze schrokken zich dood. Gelukkig kunnen ze het navertellen. zo 05 maart 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 24,-

STELLA BERGSMA, SASKIA

NOORT E.A. - UNBESCHREIBLICH

WEIBLICH

De vraag op deze Vrouwendag, in deze Boekenweek: hoe is het om een vrouw te zijn in de wereld van nu? Hoe is het om de ander te zijn? In ‘Unbeschreiblich Weiblich’ geeft een leger van schrijvers en muzikanten antwoord op die vragen. Razend en lachend. Een ode aan Nina’s rebellie! Een spervuur aan literatuur!

wo 08 maart 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 26,50

STEFANO KEIZERSHANS TEEUWEN

In zijn eerste voorstelling schonk Stefano zijn lichaam, in de tweede zijn ziel. In ‘Hans Teeuwen’ is de rest aan de beurt. Wat dat dan ook is. Zijn derde show leverde lyrische reacties op. 09 t/m 11 maart 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 24,-

ANDRIES TUNRU / STEFAN HENDRIKX - BEPERKT HOUDBAAR

Twee acteurs, één muzikant, geen script. Elke avond beginnen cabaretiers Andries Tunru en Stefan Hendrikx weer met absoluut niks. Een blanco canvas waarop zij, geïnspireerd door de input van het publiek, een compleet universum ontvouwen. Met de spannendste verhalen, de scherpste grappen en muzikaal omlijst door multi-instrumentalist Joep Hullegie.

do 09 maart 20:00, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 18,50

N00B - SPEELT N00B

n00b speelt n00b gaat over het zijn van een n00b. Een nieuweling, een beginneling, een groentje, een nobody. Cabaret voor en door de n00bs van deze wereld, een ode aan de eenling en een hartverwarmende trip.

vr 10 maart 21:00, Podium Mozaïek, € 13,50

JAWAD ES SOUFI

Jawad maakt een hilarische en toch bijzondere achtbaan mee in zijn middelbareschooltijd waarin hij in drie jaar tijd van lwoo naar vwo is doorgestroomd, en die doorslaggevend is geweest in zijn ontwikkeling. Met anekdotes en muzikale parodieën neemt hij het publiek mee in zijn analyses en observaties over zijn opvoeding, omgeving en onderwijstijd.

za 11 maart 20:00, Schouwburg Amstelveen, € 24,-

LUUK RANSIJN - STORTVLOED

'Stortvloed’ is een eerlijk cabaretprogramma waarin Luuk Ransijn zich blootstelt aan een wereld die hem vaak beangstigt. Met zelfspot en zelfanalyse, humor en muziek probeert hij vat te krijgen op die wereld, maar vooral ook op zichzelf. Een frisse voorstelling mét diepte.

zo 12 maart 18:30, 19:30 en 20:30, TapasTheater, € 10,-

PLIEN EN BIANCA - EN NU DAN?

Plien & Bianca, een genre op zich, staan al jaren aan de Nederlandse komedietop en zijn niet meer weg te denken. In ‘En nu dan?’ paradeert een onvergetelijke stoet aan meesterlijke typetjes in een avond met hartverscheurende humor en ontroerende hilariteit.

13 t/m 14 maart 20:15, Meervaart Theater, € 29,-

RONALD SNIJDERS - EEN AVOND MET MIJ

In ‘Een avond met mij’ gaat Ronald terug naar hoe alles begon. Met de mensheid. Met de taal. Met zijn aankomst bij het theater. En daarbij zijn alle vertrouwde ronaldsnijderiaanse elementen weer volop aanwezig: absurde verhandelingen, indrukwekkende versprekingen, kortstondige liedjes en natuurlijk een exclusief interview met de allereerste mens op aarde.

15 t/m 16 maart 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 22,50

NATE BARGATZETHE BE FUNNY TOUR

De Amerikaanse komiek Nate Bargatze brak in 2015 door met zijn hitalbum ‘Full Time Clown’. Sindsdien heeft hij twee populaire Netflix Specials uitgebracht, ‘The Greatest Average American’ en ‘Tennessee Kid’. Daarnaast is hij een favoriete gast van enkele grote comedypodcasts, waaronder The Joe Rogan Experience en Wtf met Marc Maron. wo 15 maart 20:15, Meervaart Theater, € 29,95

JELLE BROUWER - HOGE OGEN

In ‘Hoge ogen’ laat Jelle zien dat hij zijn plek op de Nederlandse cabaretpodia meer dan verdient. Door zijn scherpe blik en rake typeringen van bijvoorbeeld Google-reviewers en vrijgezellenfeestvierders brengt hij een eersteklas en grappige act.

15 t/m 19 maart diverse tijden, TapasTheater, € 11,-

DE CABARET CLUB

Op deze avond zie je vier verschillende cabaretiers voor de prijs van één. De uitgelezen kans om kennis te maken met nieuwe talenten en oude rotten in het vak.

vr 17 maart 20:30, DeLaMar, € 21,-

THIJS VAN DE MEEBERGMEER DAN MOGELIJK

Alle problemen leken als sneeuw voor de zon verdwenen. Als iemand klaar was voor een leven na corona, was het Thijs wel. Toch jammer dat zijn onhandel-

1) WOONTOP JONGERENHUISVESTING 2023

Jongeren die woonruimte zoeken krijgen vaak te maken met kleine kamers en torenhoge huren, tijdelijke contracten en nare huisbazen. En kopen? Dat is iets van vroeger. Daarom organiseren ASVA, !WOON en FNV Young & United ‘de Woontop’, een avond om op een creatieve manier de woningmarkt te veranderen. Pakhuis de Zwijger, 6 maart 19:00u

2) 40 JAAR AFRIKACORRESPONDENTSCHAP

Een avond waarop (Afro) Nederlandse journalisten en Afrika-kenners spreken over de impact van buitenlandse journalistiek op het beeld van Afrika toen en nu. En wat is de geopolitieke toekomst van dit continent? O.a. met Koert Lindijer Rode Hoed, 6 maart 20:00u

3) WINNEN VAN DE WERELD

Een debat met docenten, pioniers uit de jongerenklimaatbeweging en activisme trainers. Aanleiding: de klimaatbeweging die sinds Greta Thunberg actief is. Wat moet/mag je ermee als school? En mag een school acties steunen of veroordelen op basis van de identiteit van de school?

Pakhuis de Zwijger, 9 maart 20:00u

4) DE ZANZIBARDRIEHOEK

We horen veel over het slavernijverleden, maar over Afrika gaat het amper. In zijn boek De Zanzibardriehoek beschrijft historicus Martin Bossenbroek de laatste episode in de slavernijgeschiedenis van Oost-Afrika door de ogen van direct betrokkenen. Hij gaat erover in gesprek met o.a. Karwan Fatah-Black.

Spui25 (Aula): 9 maart 20:00u

5) BOEKENWEEKPARELDUIKERMIDDAG  Het jaarlijkse Boekenweekprogramma van het literaire tijdschrift De Parelduiker. Met o.a. Mirjam van Hengel over haar biografie over Dola de Jong en met Michiel van Kempen, hoogleraar Surinaamse en Caraïbische letterkunde. ObA, 11 maart 16:00u

6) THANK YOU FOR YOUR SERVITUDE

Het John Adams Institute organiseert een avond met journalist en politiek commentator Mark Leibovich. In zijn boek

Thank You for Your Servitude: Donald Trump’s Washington and the Price of Submission beschrijft hij de veranderingen in het politieke landschap van Washington tijdens het presidentschap van Trump. (Engelstalig) De Hallen Studio’s: 15 maart 20:00u

7) EERSTE HULP BIJ ENERGIE BESPAREN

Eist jouw energierekening een forse energiebesparing? In deze lezing helpt Elisah Pals, oprichter van Zero Waste Nederland, je een eind op weg. En ze geeft je tips en tricks hoe je je ecologische voetafdruk verkleint. (Zij koopt zelf al 5 jaar lang geen nieuwe spullen meer).  NEMO (De Studio): 16 maart 20:00u

8) KINDERLEZING: DE CLOUD

Vroeger bewaarden we al onze foto’s en video’s in fotoalbums en op videobanden. Thuis. Nu bewaren we die ergens in de cloud. Maar hoe werkt dit eigenlijk? Is het veilig? En waar is die cloud? Computerwetenschapper Paola Grosso van de Universiteit van Amsterdam laat in deze interactieve Kinderlezing zien hoe het zit..

NEMO Science Museum: 19 maart 13:00u

9) DIENST ZONDER GOD

Een eigenzinnige dienst om het begin van de lente te vieren o.l.v. zangeres en theatermaakster Ricky Koole. De preek wordt deze keer gehouden door Joost Prinsen, acteur, presentator, zanger en schrijver. Acteurs lezen gedichten en teksten. Rode Hoed: 20 maart 20:00u

10) PLEIN PUBLIEK: STEFANO KEIZERS

Elke vrijdag interviewen programmamakers van De Balie inspirerende makers. Deze vrijdag praat Merlijn Geurts met Stefano Keizers over zijn werk en de grenzen van kunst. Wie bepaalt of kunst goed is? En hoe wordt er nu naar hem gekeken als kunstenaar door publiek en collega’s?

De Balie: 24 maart 17:00u

TXTradio, het online platform voor lezingen, interviews en debat, selecteert elke maand tien interessante bijeenkomsten. www.txtradio.nl

TXTradio, het online platform ter verspreiding van kennis, burgerschap en inspiratie, selecteert voor maart tien lezingen en gesprekken in Amsterdam.

1.

3.

5.

7.

9.

2.

4.

6. 8. 10.

TOPSPORT AMSTERDAM

bare coronapuppy de compleet nieuwe inboedel sloopt, waardoor hij alsnog thuis moet zitten. In ‘Meer dan mogelijk’ zijn derde soloprogramma, zoekt Thijs van de Meeberg te midden van een levend, komisch en troostrijk decor, naar een manier om van waarde te zijn.

17 t/m 18 maart 20:00, Theater Bellevue, € 12,- t/m € 18,50

NINA DE LA PARRA & SANNE

LANDVREUGD - BLOODBITCHES

Neerlands Hoop winnares Nina de la Parra en topsaxofoniste Sanne Landvreugd verdiepen hun unieke bloederige band. Explosief, hilarisch, persoonlijk en ontregelend: entertainment van de hoogste duikplank.

zo 19 maart 20:15, De Kleine Komedie, € 11,50 t/m € 22,50

BASSEM YOUSSEF - EURO TOUR

NAAM: Mathijs Verhaegen

SPORT: Basketball

LEEFTIJD: 18

BIO: Dit is Mathijs Verhaegen, 18 jaar oud en afkomstig uit Berlicum. Hij neemt deel aan het Talent TeamNL Basketbal programma van Topsport Amsterdam.

'Door de begeleiding die ik van Topsport Amsterdam heb ontvangen ben ik heel zelfstandig geworden. Topsport Amsterdam regelt bijna alles, zoals verblijf, eten, school, workshops en het mentale aspect. Met iedere vraag kan je bij een leefstijlcoach terecht. Natuurlijk moet je het uiteindelijk wel zelf doen, hier heb ik veel van geleerd. De grootste uitdaging is dat het programma zwaar is en dat je er grotendeels alleen voor staat. Je hebt wel veel mensen die je helpen, maar als je om 6 uur 's ochtends opstaat, is er geen ouder die je uit bed haalt. Ik hoop binnen 5 jaar een professioneel contract te tekenen bij een top basketbalploeg en tegelijkertijd mijn studie te voltooien.'

AMBITIE: Een balans vinden tussen succes en plezier.

TOPSPORTEVENEMENTEN MAART

HEAD OF THE RIVER AMSTEL 11 EN 12 MAART

RIVIER DE AMSTEL, ROEIVERENIGING WILLEM III WWW.HEADOFTHERIVER.NL

Toegangsprijs: gratis

AHBC D1 – HDM D1 HOCKEY 18 MAART

WAGENER STADION, AMSTERDAMZUID

Toegangsprijs: n.n.b.

WORLD MMA CHAMPIONSHIPS

(GAMMA) MIXED MARTIAL ARTS 23 TOT 27 MAART

SPORTHALLEN-ZUID, AMSTERDAMZUID

Toegangsprijs: n.n.b.

De Egyptische comedian en hartchirurg Bassem Youssef was de host van de populaire tv-show ‘Al Bernameg’, de eerste politieke satireshow in het Midden-Oosten. Hij wordt ook wel de Jon Stewart van de Arabische wereld genoemd. In 2013 stond hij in de lijst van ‘meest invloedrijke mensen’ in Time Magazine. ma 20 maart 20:15, Meervaart Theater, € 32,95

PETER VAN EWIJKONTBINDINGSANGST

Cabaretier Peter van Ewijk, winnaar van de publieksprijs op het Camaretten Festival en winnaar Cameretten, is klaar met de verrimpeling van zijn bestaan en wil er het volgende over kwijt: ‘Opwinding en ontbinding lagen nog nooit zo dicht bij elkaar.’ do 23 maart 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 19,50

SEDERGINNE - VAN

WC-MADAME TOT DIVA

In haar show blikt dragqueen Sederginne terug op wat ze allemaal heeft meegemaakt op haar weg tot de diva die ze vandaag de dag is. In eerlijke verhalen en grappige sketches vertelt ze over hoe ze ooit begonnen is als de bekendste én beruchtste toiletjuffrouw van Antwerpen en over haar werk bij een uitvaartcentrum.

wo 29 maart 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 23,50

LEBBIS & VERHALLENHET TOEVAL WIL

Toeval. Het hele leven is toeval. Waar je geboren bent, hoeveel talent je hebt, wie je tegenkomt. Of je morgen wakker wordt naast een antivaxxer. Het leven is van toeval het beste maken.

Toevallig komen Mattijs Verhallen en Hans Sibbel elkaar tegen. Twee mannen in de bloei van hun leven met een bak liedjes en gedachten.

do 30 maart 20:30, Schouwburg Amstelveen, € 22,50

FESTIVALS

CINEMASIA FILM FESTIVAL

Het festival programmeert een caleidoscoop van de hedendaagse Aziatische film. Op het programma staan blockbusters, art-house films en documentaires, geselecteerd op hun uitgesproken artistieke visie en stem.

‘Return To Seoul’ van regisseur Davy Chou opent het festival. In zijn tweede film stelt Chou de universele vragen van het leven: Wie ben ik? Waar ben ik? Waar sta ik ten opzichte van anderen?

JAZZFEST AMSTERDAM Op de 12e editie staat traditiegetrouw de lokale jazzscene centraal met onder meer optredens van Benjamin Herman, Reinier Baas & Ben van Gelder ft. Jeff Ballard, Martin Fondse en het Large Ensemble van het Conservatorium van Amsterdam.

18 maart diverse tijden, diverse locaties en diverse prijzen

QUEERING PUPPETS FESTIVAL

AMSTERDAM 2023

Queering Puppets Festival Amsterdam biedt sinds 2022 een podium aan genre-overstijgende vormen van beeldend theater en poppenspel. Plein Theater en Puppetry Workspace trotseren met dit festival de norm vol bontgekleurde visuele uitspattingen uit binnen- en buitenland. Qpfa is lgbtqi+ friendly, feministisch, activistisch en bovenal: Schitterend in eigenwijsheid! di 28 maart t/m vr 31 maart diverse tijden, Plein Theater, € 4,50 t/m € 17,50

DIVERSEN

MARTIN KOOLHOVEN & RONALD SIMONSARACHNOPHOBIA

In de voorjaarsvakantie presenteren Martin Koolhoven & Ronald Simons een speciale jeugdgriezelvoorstelling met trailers van heerlijke griezelige films zoals 'Ghostbusters' en 'The Addams Family', en vervolgens de hoofdfilm 'Arachnophobia'.

wo 01 maart 15:30, Eye Filmmuseum, € 7,50

LEO BLOKHUIS, ERNST JANSZ, THIJS BOONTJES, BLACKBIRD & STRANGE BREW - A LOVELETTER TO 1983

Muziekprofessor Leo Blokhuis gaat veertig jaar terug in de tijd. Naar het jaar van de eerste Nederlandse reageerbuisbaby, Star Wars en massaprotesten tegen

‘De Bom’. En van de legendarische albums van David Bowie, The Police en Michael Jackson. Samen met Yorick van Nordens band Strange Brew neemt Leo Blokhuis het publiek mee in dit muziekcollege, met Ernst Jansz, Thijs Boontjes en Blackbird als speciale gasten.

ma 13 maart 20:15, Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, € 35,-

7 LAYERS SESSIONS

Deze muzikale avond, die bestaat uit drie singer-songwriters, wordt gecureerd door Dotan. Het 7 Layers platform is een internationaal platform waar het publiek nieuwe artiesten en muziek kunt ontdekken.

zo 26 maart 20:00, Bitterzoet, € 16,MUSEA

ALLARD PIERSON Museum over 10.000 jaar cultuurgeschiedenis.

40 Jaar Familie Doorzon - Nederland gestript door Gerrit de Jager Een opvallend archief binnen de stripcollectie van het Allard Pierson is dat van striptekenaar Gerrit de Jager (1954), die Nederland met De Familie Doorzon decennialang op de hak nam.

t/m 12 maart

Oude Turfmarkt 127, tel. 525 25 56 www.allardpiersonmuseum.nl

AMSTERDAM MUSEUM

De geschiedenis van Amsterdam vanaf de middeleeuwen.

Amsterdam Museum in de Hermitage

Onder het dak van de Hermitage huist vanaf 5 maart 2022 het Amsterdam Museum. Mét een volledig nieuw aanbod aan tentoonstellin-

CABARET

Waar het over gaat? Goede vraag. Anne Neuteboom, zeg maar Neut, doet daar nogal geheimzinnig over. Met haar eerste voorstelling Weg won ze Cameretten, de tweede Kijk haar gaan leverde haar een nominatie op voor de Neerlands Hoop. Effe niet met je mening is haar derde show. ‘Neuteboom maakt cabaret met een rijk palet aan emoties’, schreef NRC. ‘Overtuigend, grappig, kritisch en ontroerend.’ Het leverde Kijk haar gaan vier sterren op. DE KLEINE KOMEDIE, 17 MAART

ALEX AGNEW

De winnaar van de Persoonlijkheidsprijs van cabaretfestival Cameretten 2019 brengt de première van zijn tweede voorstelling. Fomo gaat over ons intense verlangen om niets te willen missen, en alle serieuze en vooral grappige gevolgen daarvan. Als adviseur in zijn eigen omgeving heeft Samir menig probleemgeval gezien die uiteindelijk de handdoek in de ring heeft moeten gooien. Maar hoe zit het met Samir zelf?

MEERVAART THEATER, 3 MAART

gen, publieksprogramma’s en kinderactiviteiten.

Panorama Amsterdam

In Panorama Amsterdam wordt de stad in al haar facetten getoond. Van de oudste plattegrond van de stad (uit 1538!) tot de straatkunst van Kamp Seedorf en van 17e-eeuwse schuttersstukken tot Natasja Kensmils hedendaagse schilderijen over de regentessen uit die tijd.

doorlopend

De Maasdamme Collectie

t/m 12 maart 2023

Collecting the City #2 met Ode aan Zubrowka, Operatie Wonen en 30 jaar Bijlmervliegramp.

t/m 21 mei 2023

Continue This Thread

In 'Continue This Thread' verkennen Amsterdamse modeontwerpers

Karim Adduchi en Tess van Zalinge als gastcuratoren de kracht van handwerk. Vanuit hun eigen visie maken ze verbindingen tussen de collectie van het Amsterdam Museum, werk van makers uit de stad en vullen deze aan met eigen creaties.

t/m 3 september

Amstel 51, tel. 523 18 22 www.amsterdammuseum.nl

AMSTERDAM PIPE MUSEUM

Overzicht van de rookcultuur. Prinsengracht 488, tel. 421 17 79 www.pipemuseum.nl

De Vlaamse stand-up comedian, cabaretier en zanger Alex Agnew won als eerste Belg in de geschiedenis zowel de jury- als publieksprijs van het Leids Cabaret Festival. Agnew is uniek. Grof, gewaagd en vooral grappig. Geen enkel onderwerp is veilig. Lichtgeraakte mensen zijn gewaarschuwd: Agnew balanceert altijd op het randje. Dit is wat je krijgt wanneer je een komiek twee jaar lang opsluit in zijn eigen hoofd.

DELAMAR, 30 MAART

BEZOEKERSCENTRUM

AMSTERDAMSE BOS

Bezoekerscentrum van het grootste stadsbos van Nederland. Bosbaanweg 5, tel. 545 61 00 www.amsterdamsebos.nl

ANNE FRANK HUIS

De onderduikplaats waar Anne Frank haar dagboek schreef tijdens de Tweede Wereldoorlog. Prinsengracht 267, tel. 556 71 05 www.annefrank.org

DE APPEL ARTS CENTRE

Kunstencentrum

Exposities op locatie. tel. 625 56 51, www.deappel.nl

ARCAM

Architectuurcentrum Amsterdam is hét centrum voor architectuur, stedenbouw en landschapsontwerp in Amsterdam.

Playing Architecture – het spel om de stad

De tentoonstelling onderzoekt de boodschappen en verhalen die in analoge en digitale spellen besloten liggen en laat zien wat deze voor de architectuur kunnen betekenen.

t/m 28 mei

Tijdlijn Amsterdam 2000-2030

t/m 1 januari 2030

Prins Hendrikkade 600, tel. 620 48 78 www.arcam.nl

Topsport Amsterdam helpt bij het realiseren van sportieve ambities van talentvolle Amsterdamse sporters. www.topsport.amsterdam

ANNE NEUTEBOOM - EFFE NIET MET JE MENING

SAMIR FIGHIL - FOMO

'Werk hard, maar vergeet niet te genieten'

ARTIS

De oudste dierentuin van Nederland met olifanten, pinguïns, giraffen, zeeleeuwen, apen, kamelen, duizenden vlinders in het vlinder- paviljoen, een aquarium en nog veel meer.

Vaste tentoonstelling in het Aquarium over het belang van schone oceanen. Artis wil in het vernieuwde aquarium bezoekers inspireren en stimuleren verantwoordelijk met het water op onze planeet om te gaan.

Het Groote Museum

In het museum ervaart de toeschouwer de verbinding tussen alles wat leeft: mens, dier, plant en microbe. Een persoonlijke expeditie, kriskras door het museum. Met animaties, installaties, kunstwerken, films en verhalen.

ARTIS-Micropia

Uitgelicht: schimmels

Ze helpen planten groeien, maken het lekkerste eten, en ruimen zelfs weer alles netjes op: schimmels. Ze lijken misschien vies, maar zonder ze is er geen leven.

Plantage Kerklaan 38, tel. 0900278 47 96, www.artis.nl

APPIE BAANTJER MUSEUM

In de kelder van café Heffer, vlakbij de plek waar Baantjer jarenlang werkte als rechercheur.

Oudebrugsteeg 7, tel. 428 44 88 www.heffer.nl

DE BAZEL

Vijzelstraat 32, tel. 723 0560 www.debazelamsterdam.com

BIJZONDERE COLLECTIES

UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM

Cultureel erfgoed tentoonstellingen in historische panden.

De afzonderlijke tentoonstellingsprogramma’s van de Bijzondere Collecties en het Allard Pierson Museum zijn samengevoegd tot een gezamenlijk programma.

Oude Turfmarkt 129, tel. 525 73 00 www.bijzonderecollecties.uva.nl

COBRA MUSEUM

De CoBrA-beweging was een van de belangrijkste kunstbewegingen in de 20ste eeuw. Het Cobra Museum toont steeds in wisselende tentoonstellingen haar CoBrA-collectie.

Ernest Mancoba & Sonja FerlovJe est un autre

In een intiem overzicht van 60 schilderijen en sculpturen wordt het werk van de Zuid-Afrikaanse beeldhouwer en schilder Ernest Mancoba (19042002) en de Deense beeldhouwer

Sonja Ferlov (1911-1984) samengebracht.

t/m 14 mei

Becoming Ovartaci

Voor het eerst in Nederland is er een groot overzicht te zien van de Deense kunstenaar Ovartaci.

t/m 14 mei

We kussen de aarde

In deze tentoonstelling wordt een overzicht getoond van de belangrijkste ontwikkelingen in de Deense kunst uit de periode voor, tijdens en direct na de Tweede Wereldoorlog tot aan de Cobra-beweging in 1948

t/m 14 mei

Ontmoet de Denen

In 2023 is het 75 jaar geleden dat de revolutionaire Cobra-beweging werd opgericht in Parijs. Dat wordt gevierd met een tentoonstellingsprogramma met veel internationale bruiklenen.

t/m 14 mei

Sandbergplein 1, Amstelveen, tel. 547 50 50 www.cobra-museum.nl

DIAMANTMUSEUM

Een reisverhaal. Een reis die 200 km onder de aardkorst begint en eindigt in de ring aan uw vinger. Paulus Potterstraat 8, tel. 30 55 300 www.diamantmuseumamsterdam.nl

VAN EESTEREN MUSEUM

Museum over de stedenbouw-

EXPO

PIET PARIS E.A. - ILLUSTRATIES, GLASKUNST, MODE

Mode-illustrator Piet Paris, pseudoniem van Pieter ‘t Hoen (1962), reflecteert met nieuw werk op de unieke glaskunstcollectie van Museum JAN en plaatst zijn tekeningen in dialoog met modedesigns van toonaangevende modeontwerpers als Viktor & Rolf, Claes Iversen, Spijkers & Spijkers en Benchellal. Glas, tekeningen en mode worden naast elkaar getoond en laten de basisbeginselen zien achter elke tekening van Piet Paris: vorm, kleur en symmetrie.

MUSEUM JAN, VANAF 8 MAART

Broken Memories Bebe Blanco Agterberg onderzoekt niet alleen de maakbaarheid van de herinnering, maar ook hoe mensen gewild of ongewild de leegtes hierin proberen op te vullen. In haar werk vormen politiek, media en burgers de hoofdrol: ze zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden, maar bevinden zich ook in een continue machtsstrijd.

t/m 5 maart

Ernest Cole - House of Bondage

t/m 14 juni

Keizersgracht 609, tel. 551 65 00 www.foam.org

VAN GOGH MUSEUM

De grootste collectie werken van Vincent van Gogh ter wereld.

Kiezen voor Vincent

De tentoonstelling vertelt een persoonlijk verhaal vol twijfel, tegenslag, trots en triomf. De vele topstukken én onbekende pareltjes in de tentoonstelling laten zien hoe de familieverzameling uitgroeide tot een imposante wereldcollectie.

t/m 10 april

Paulus Potterstraat 7, tel. 570 52 00 www.vangoghmuseum.nl

HET GRACHTENMUSEUM

17e-eeuws grachtenpand met de geschiedenis van de grachtengordel én de kunst van de Gouden Eeuw. De Amsterdamse grachten

De eerste grote overzichtstentoonstelling van de Frans-Kameroense fotograaf Samuel Fosso (1962, Kumba, Kameroen).

t/m 12 maart

Keizersgracht 401, tel. 531 89 89 www.huismarseille.nl

INTERNATIONAAL INSTITUUT

VOOR SOCIALE GESCHIEDENIS

Een van de grootste documentatieen onderzoekscentra ter wereld op het terrein van sociale geschiedenis en geschiedenis van de arbeidersbeweging.

Cruquiusweg 31, tel. 668 58 66 www.iisg.nl

JOODS MUSEUM

Objecten en kunstvoorwerpen die een relatie hebben met religie, cultuur en geschiedenis van de joden in Amsterdam.

Frédéric Brenner - Zerheilt - Healed to Pieces

t/m 3 maart 2023

Etty & Leonie

t/m 10 april 2023

Ik, Joods?!

WHEN THINGS ARE BEINGS

De groepstentoonstelling

When Things Are Beings toont de kracht van objecten en sculpturen in een scala van beeldtalen. De projecten verbinden de materiële en immateriële wereld met elkaar: ze leggen verbanden tussen ideeën en objecten, spiritualiteit en materialiteit, en koppelen maatschappelijke kwesties aan tastbare zaken. De 24 geselecteerde projecten verwelkomen gevoelens van aantrekking, verwarring en nieuwsgierigheid.

STEDELIJK MUSEUM, T/M 10 APRIL

kundige Van Eesteren en de Westelijke Tuinsteden.

In, rond en vanuit het paviljoen biedt het museum een vol en gevarieerd programma met tentoonstellingen, wandelingen, fietstochten, bezoeken aan de museumwoning, Van Eesteren gesprekken, presentaties, lezingen, workshops en nog veel meer.

Noordzijde 31, tel: 447 1857

www.vaneesterenmuseum.nl

EYE FILMMUSEUM

Dagelijks voorstellingen. Informatie- en documentatiecentrum.

Saodat Ismailova – 18,000 Worlds

In '18,000 Worlds' toont Saodat

Ismailova (1981, Tasjkent) de verborgen wereld van mythen en rituelen in Centraal-Azië. In haar werk onderzoekt ze de rijke, complexe en gelaagde cultuur van haar geboorteregio en vraagt op genuanceerde wijze aandacht voor maatschappelijk kwesties. Ze portretteert de geest van Centraal-Azië, kruispunt van culturen, en laat veel ruimte voor intuïtie, magie en muziek. t/m 4 juni

IJpromenade 1, tel. 589 14 00 www.eyefilm.nl

FABRIQUE DES LUMIERES

Dalí - The Endless Enigma Deze expositie over Salvador Dali toont zijn beroemdste psychedelische kunstwerken en komen tot

WOMEN IN STREET ART

In een scene die voornamelijk bestaat uit mannen zijn er vele invloedrijke vrouwelijke straatkunstenaars actief zoals de Japanse Lady Aiko (foto), Faith47, Nina Valkhoff, Lady Pink en Mick La Rock (Mickey). In deze tentoonstelling worden vrouwelijke straatkunstenaars in de schijnwerpers gezet om een gendergelijke verdeling en kansen binnen deze scene, en vrouwelijke rolmodellen in de street art, aandacht en zichtbaarheid te geven.

STRAAT MUSEUM, T/M 28 MEI

leven op het ritme van de muziek van de legendarische band Pink Floyd.

vanaf 10 maart

Gaudí - Architect of the Imaginary Gaudí was een grote inspiratiebron voor Dalí. De werken van Gaudí uit het begin van de twintigste eeuw, die vaak als grillig en provocerend werden omschreven, werden daarom ook sterk door Dalí verdedigd. vanaf 10 maart Pazzanistraat 37, tel. 247 9500 www.fabrique-lumieres.com

FASHION FOR GOOD

MUSEUM

Een uniek en interactief museum over duurzame mode in innovaties. Knowing Cotton Otherwise In de tentoonstelling ‘Knowing Cotton Otherwise’ wordt katoen bekeken door de ogen van verschillende kunstenaars en uitvinders. Ontdek wat de rol van katoen was in de mondiale geschiedenis en wat voor impact het heeft op mens en planeet.

t/m 25 september 2023 Rokin 102, tel. 0261 9680 www.fashionforgood.com

FOAM AMSTERDAM Centrum voor fotografie, ontmoetingsplek voor fotografen en discussieplatform. Bebe Blanco Agterberg - Theater of

De Amsterdamse grachten vormen het hart van de stad en hebben een complexe en interessante geschiedenis. In deze tentoonstelling wordt dit verhaal op een avontuurlijke wijze verteld.

Herengracht 386, tel. 421 16 56 www.grachten.museum

HERMITAGE AMSTERDAM

Wisseltentoonstellingen afkomstig uit de collectie van het beroemde museum in Sint-Petersburg. Rembrandt & tijdgenoten Een tentoonstelling met vijfendertig schilderijen uit The Leiden Collection, een van de grootste particuliere collecties 17de-eeuwse Nederlandse kunst.

t/m 27 augustus Museum van de Geest | Outsider Art t/m 27 augustus 2023 Amstel 51, tel. 530 87 55, www.hermitage.nl

HET HEM

Drie keer per jaar brengt Het HEM een nieuw Chapter dat het verhaal van een gastcurator vertelt, en je meeneemt in de wereld van de creatieve makers en denkers van nu.

Het HEM gaat renoveren. Heropening in najaar 2024

Warmperserij 1, 1505 RL Zaandam tel. 075 710 0073, www.hethem.nl

HOLLANDSCHE SCHOUWBURG

Ooit een theater, nu een monument met een tentoonstelling, ter nagedachtenis aan de duizenden joden die in de WOII vanuit dit gebouw werden gedeporteerd naar de concentratiekampen. Gesloten vanwege een verbouwing. Heropening najaar 2023.

Plantage Middenlaan 24, tel. 531 03 40, hollandscheschouwburg.nl

DE HORTUS Een van de oudste (1682) botanische tuinen. Plantage Middenlaan 2 A, tel. 625 90 21, www.dehortus.nl

HORTUS BOTANICUS

In 1967 opgezet ten behoeve van onderwijs en onderzoek. Van der Boechorststraat 8, tel. 598 93 90, www.vu.nl

HUIS MARSEILLE

Eigentijdse en historische fotografie in 17e-eeuws pand. Samuel Fosso

In 'Ik, Joods?!' zijn dagboeken, brieven, reisverslagen en columns te zien. Kefah Allush, Khadija Arib, Gijs Groenteman, Arnon Grunberg, Judith Koelemeijer, Ronit Palache, Nina Polak en Robert Vuijsje delen in video-interviews hun gedachten over de historische documenten in de tentoonstelling. Wat raakt hen, wat herkennen ze? En kunnen zij iets zeggen over hun eigen identiteit? In de video's geven zij antwoord op deze vragen.

t/m 24 september

Nieuwe Amstelstraat 1, tel. 531 03 10 www.jhm.nl

KATTENKABINET

Expositie van kunstwerken met als onderwerp ‘de kat’.

Herengracht 497, tel. 626 53 78 www.kattenkabinet.nl

LUTHER MUSEUM

Het pand uit 1772 is gebouwd als het Evangelisch-Luthers Diaconie Oude Mannen- en Vrouwenhuis. Het speelde een grote rol bij de opvang van armen, ouderen en wezen. Nieuwe Keizersgracht 570, tel. 2142112 www.luthermuseum.nl

MUSEUM WERF ‘T KROMHOUT Het museum toont historie van Nederlands Industrieel Erfgoed. Hoogte Kadijk 147, tel. 627 67 77 www.kromhoutmuseum.nl

MUSEUM VAN LOON Grachtenhuis uit de 17e eeuw met familieportretten, stijlkamers en Franse tuin. Keizersgracht 672, tel. 624 52 55 www.museumvanloon.nl

MADAME TUSSAUDS Museum met wassenbeelden. Dam 20, tel. 522 10 10 www.madametussauds.nl

MAX EUWE CENTRUM

Permanente tentoonstelling over de schaakgeschiedenis, mogelijkheid om te schaken (computer) en schaakbibliotheek.

Max Euweplein 30 A-1, tel. 625 70 17www.maxeuwe.nl

MICROPIA

De onzichtbare wereld Ontdek het onzichtbare leven. De microwereld - Het machtigste leven op aarde

De microwereld is misschien onzichtbaar en raadselachtig, ze is ook onmisbaar. Microben zijn essentieel op aarde en in ons lichaam. Microalgen in de oceaan produceren de helft van alle zuurstof in onze atmosfeer.

doorlopende tentoonstelling Artisplein, Plantage Kerklaan 38-40,

tel. 0900-278 47 96, www.micropia.nl

MOCO Museum voor moderne kunst. Studio Irma - Reflecting Forward Een Digital Immersive Art tentoonstelling, die laat zien hoe wij onze toekomst kunnen vormgeven door eindeloze mogelijke verbindingen te leggen.

Moco Masters

De Moco Masters collectie prijst de kunstenaars die opvallen vanwege hun uitzonderlijke bijdrage aan de kunst en cultuur en hun iconische creaties.

The Kid - The Future Is Old

De sociaalkritische tentoonstelling van The Kid wil onze geesten openen met als uiteindelijk doel inzicht te geven in een wereld met meer mededogen en begrip. Honthorststraat 20, tel. 370 19 97 www.mocomuseum.com

MOLEN VAN SLOTEN

Herbouwde werkende poldermolen uit 1847.

Presentatie ‘Rembrandt op Zolder’ een audiovisuele presentatie over zijn leven. Maquette ‘Amsterdam en het water’, waarop het landschap anno 1630 wordt weergegeven. Akersluis 10, 020-6690412 www.molenvansloten.nl

MULTATULI MUSEUM

Boeken van en over Multatuli. Zijn bureau, bibliotheek en sterfbed. Korsjespoortsteeg 20, tel. 638 19 38 www.multatuli-museum.nl

MUSEUM JAN

Hommage aan Sam Francis

In de tentoonstelling, ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van Sam Francis (19231994), wordt een selectie van Francis' werk uit eigen collectie, aangevuld met bijzondere bruiklenen van kunstverzamelaar en Francis-liefhebber Nico Delaive.

t/m 21 mei

Dorpsstraat 50, Amstelveen, tel. 641 57 54 www.museumjan.nl

MUSEUMHAVEN

Restauratie, behoud, onderhoud van historische binnenvaartschepen. Oosterdok 12 www.museumhavenamsterdam.nl

MUSEUMTRAMLIJN

Tramdienst met historisch materieel. Rit van ong. 7 km en ong. 30 min. van Haarlemmermeerstation naar Bovenkerk (zie dienstregeling).

Amstelveenseweg 264 www.museumtramlijn.org

MUSEUM HET REMBRANDTHUIS

Het huis van Rembrandt met een collectie prenten en schilderijen.

Titus is weer thuis

In Museum Rembrandthuis staat de bezoeker oog-in-oog met Rembrandts iconische schilderij van zijn zoon Titus.

Jodenbreestraat 4, tel. 520 04 00 www.rembrandthuis.nl

MUSEUM HET SCHIP

Amsterdamse School Museum Het Schip toont de schoonheid van de Amsterdamse School in volle glorie.

Indonesië en De Amsterdamse School

Een tentoonstelling over de relatie tussen Indonesië, het toenmalige Nederlands-Indië, en de Amsterdamse School-beweging.

t/m 27 augustus Oostzaanstraat 45, tel. 686 85 95 www.hetschip.nl

LOCATIE DE DAGERAAD

In het volkswoningbouw-complex De Dageraad van de architecten Michel de Klerk en Piet Kramer is het tweede museum van Museum Het Schip gevestigd.

De bewogen geschiedenis van uitgeverij ‘De Telg’

Een tentoonstelling over illegale uitgeverij ‘De Telg’. t/m 31 juli

Burgemeester Tellegenstraat 128, tel. 686 85 95, www.hetschip.nl

NATIONAAL HOLOCAUST MUSEUM

Plek waar menselijke moed en onbaatzuchtigheid tot uiting kwamen. Gesloten vanwege een verbouwing. Plantage Middenlaan 27, tel. 531 03 10, www.jhm.nl

NEMO SCIENCE MUSEUM Centrum vol wetenschap en technologie.

Humania

In de tentoonstelling Humania kom je door middel van spellen, tests en museale objecten alles te weten over je eigen soort: de mens. Middelpunt van de tentoonstelling is het 8,5 meter hoge kunstwerk ‘Een handstand’, gemaakt door kunstenaar Florentijn Hofman. Oosterdok 2, tel. 531 32 33 www.nemosciencemuseum.nl

DE NIEUWE KERK

De op een na oudste kerk van Amsterdam (1414) met 16e- en 17e-eeuws orgel. De eeuw van Juliana, een koningin en haar idealen.

Aan de vooravond van het 75-jarig jubileum van haar inhuldiging presenteert De Nieuwe Kerk een tentoonstelling over Juliana en haar bijzondere koningschap.

t/m 10 april 2023 Dam 1, tel. 638 69 09 www.nieuwekerk.nl

MUSEUM

AMSTERDAM NOORD

Over de geschiedenis van Noord. Zamenhofstraat 28 A www.museumamsterdamnoord.

MUSEUM ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER

Amsterdams koopmanshuis met 17e-eeuwse schuilkerk. Bezoekers gaan er op ontdekkingstocht in een zeldzaam goed bewaard grachtenhuis uit de 17e eeuw. O.Z. Voorburgwal 38-40, tel. 624 66 04, www.opsolder.nl

NXT MUSEUM

Museum voor nieuwe mediakunst

Unidentified Fluid Other

De tentoonstelling onderzoekt de opkomst van de virtuele identiteit in een reeks multisensorische kunstwerken. Met werk van multimedia kunstenaar Lu Yang, ontwerper Audrey Large, digital fashion institute The Fabricant, fractal-kunstenaar Julius Horsthuis, 3D-kunstenaar Harriet Davey en animator / programmeur Ksawery Kirklewski.

t/m 30 april 2023

Asterweg 22 www.nxtmuseum.com

OUDE KERK

Hedendaagse kunst en cultuur in het oudste gebouw van de stad. Onder de grafzerken bevindt zich het graf van Saskia van Uylenburgh, de eerste echtgenote van Rembrandt.

Ibrahim Mahama - Garden of Scars

De eerste Nederlandse solopresentatie van de Ghanese kunstenaar

Ibrahim Mahama. Ruim achthonderd gedenkstenen worden in de ruimte opgesteld, samengesteld uit afgietsels van Ghanese monumenten en de grafzerken in de Oude Kerk.

t/m 19 maart

Oudekerksplein 23, tel. 625 82 84 www.oudekerk.nl

KONINKLIJK PALEIS / OPEN

Midden in de hoofdstad staat het Koninklijk Paleis Amsterdam, het officiële ontvangstpaleis van Koning Willem-Alexander. Het Paleis speelt een grote rol tijdens staatsbezoeken en andere koninklijke ontvangsten zoals de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie, diners en prijsuitreikingen. Daarnaast is het zoveel mogelijk opengesteld voor bezoekers.

Dam, tel. 522 61 61 www.paleisamsterdam.nl

PIANOLA MUSEUM

Collectie pianola’s, elektrisch aangedreven reproductievleugels en 20.000 muziekrollen. Westerstraat 106, tel. 627 96 24 www.pianola.nl

RIJKSMUSEUM

Overzicht van de Nederlandse kunst en geschiedenis met dagelijks rond- leidingen, workshops of cursussen. Vermeer

Niet eerder zijn er zoveel Vermeers bij elkaar gebracht.

t/m 4 juni

Irma Boom: Kunst + Boeken

De onlosmakelijke verbinding tussen kunst en boeken Een boek zonder inkt of een boek bestaand uit alleen omslagen.

Ontwerper Irma Boom maakt ieder boek uniek. Meer dan 30 van haar boeken zijn te zien naast kunstwerken uit onze collectie. Werken die zij als inspirerend voorbeeld beschouwt of waarmee zij een sterke affiniteit heeft.

t/m 7 mei Museumstraat 1, tel. 0900-07 45 www.rijksmuseum.nl

HET SCHEEPVAARTMUSEUM

Het museum laat zien hoe de zee de Nederlandse cultuur heeft bepaald. Ontdek 500 jaar maritieme geschiedenis. Van Gouden Eeuw, het leven aan boord tot virtuele zeereis en de replica van het VOC-schip ‘Amsterdam’.

1672 - een jaar vol rampen

In het kader van het rampjaar, dit jaar 350 jaar geleden, presenteert Het Scheepvaartmuseum een kleine presentatie over de Slag bij Solebay. Twee monumentale wandtapijten en enkele objecten worden getoond die de zeeslag vanuit meerdere perspectieven belichten. doorlopend

Mens op Zee Deze fototentoonstelling toont een veelzijdige maritieme wereld waarin portretten en verhalen laten zien hoe het op-zee-zijn je als mens kan veranderen.

t/m 28 mei 2023 Kattenburgerplein 1, tel. 523 22 22 www.hetscheepvaartmuseum.nl

STADSARCHIEF AMSTERDAM ‘s Werelds grootste stadsarchief. Stadsverwanten. Piet van Eeghen (1816-1889) en de metamorfose van Amsterdam t/m 16 april Amsterdam in vuur en vlam. De uitvindingen van Jan van der Heyden (1637-1712) vanaf 7 april

Vijzelstraat 32, tel. 251 15 11 www.amsterdam.nl/stadsarchief

STEDELIJK MUSEUM

Moderne en hedendaagse kunst en vormgeving. Yto Barrada - Bad Color Combos Een overzicht van het recente werk van de kunstenaar Yto Barrada, met onder meer film, textiel, fotografie en sculptuur. Deze solotentoonstelling brengt Barrada’s werk van de laatste vijf jaar en speciaal nieuw ontwikkeld werk bijeen.

t/m 5 maart

Museumplein 10, tel. 573 29 11 www.stedelijk.nl

STRAAT MUSEUM

Museum voor graffiti en street art Citaat van de straat Is street art binnen nog wel street art? De openingstentoonstelling toont meer dan 150 kunstwerken van ruim 140 kunstenaars met 32 verschillende nationaliteiten. NDSM-Plein 1, tel. 020 370 9630 www.straatmuseum.com

THEO THIJSSEN MUSEUM

De Amsterdamse schrijver, onderwijzer, vakbondsman en sociaal-democratisch politicus Thijssen (1879-1943) is vooral bekend als schrijver van de roman Jongensdagen.

Lastpakken voor de klas

Theo Thijssen ontmaskerde graag “pedagogische kwakzalverij” en vocht voor zijn professionele autonomie. Maar hij kwam ermee weg: ontslagen of veroordeeld werd hij nooit. Andere onderwijzers hadden meer pech: zij kwamen hard in botsing met Het Gezag. Een aantal

van die lastpakken uit de eerste helft van de 20ste eeuw worden belicht. t/m 30 april 2023 1e Leliedwarsstraat 16, tel. 420 71 19 www.theothijssenmuseum.nl

TROPENMUSEUM

Museum over wereldculturen. Cadeau, Hoezo?

Een uitbundige en interactieve tentoonstelling waar je ontdekt wat een trouwjurk, poppen en mango’s met elkaar gemeen hebben. In de tentoonstelling krijg je nuttige tips

Plastic Crush

De tentoonstelling laat de verschillende manieren zien waarop mensen overal ter wereld samenleven met plastic. t/m 7 mei

Diva's

Diva's: bezieling en beleving in Arabische muziek en cinema. vanaf 8 maart

Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 800 www.tropenmuseum.nl

TROPENMUSEUM JUNIOR

Sabi Suriname: ontdek de Wereld achter de Dingen.

Sabi Suriname

In Sabi Suriname kom je veel te weten over Suriname, de band met Nederland en hoe Suriname met de wereld is verbonden. t/m 1 maart Linnaeusstraat 2, tel. 088-0042 840 www.tropenmuseumjunior.nl

NEDERLANDS UITVAART

MUSEUM TOT ZOVER

Verleden, heden en toekomst van de omgang met de dood. Kruislaan 124, tel. 694 04 82 www.totzover.nl

VERZETSMUSEUM

Nederland voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog.

Plantage Kerklaan 61, tel. 620 25 35 www.verzetsmuseum.org

WERELDERFGOED PODIUM

Bezoekerscentrum Amsterdam

Werelderfgoed

Dé startplek om kennis te maken de Amsterdamse grachtengordel, werelderfgoed sinds 2010. Vijzelstraat 32 www.amsterdam.nl/werelderfgoed

HUIS WILLET-HOLTHUYSEN

Volledig ingericht grachtenpand. Het Amsterdam Museum in huis Willet-Holthuysen. Herengracht 605, tel. 523 18 22 www.willetholthuysen.nl

WOONBOOTMUSEUM

Gevestigd op de Hendrika Maria, een voormalig zeilend bedrijfsvaartuig (1914). Aan boord krijgt men een beeld van deze woonvorm Prinsengracht 296 K, tel. 427 07 50 www.houseboatmuseum.nl

Hoofdredacteur

Bart van Oosterhout

Adjunct-hoofdredacteur

Karin Thybaut

Vormgeving Het Zomerpaleis:

Saskia Franken, Martijn Blokland

Ontwerp Loes Koomen

Eindredactie SCHERP: Renate

Dahlmans en San van de Ven, Annemarie Bleeker (agenda)

Aan dit nummer werkten mee

Charlotte Arnoldy, Barbara van den Berg, Anne Dirks, Marjolein van Damme, Mees Molenaar/Topsport

Amsterdam, Bart Geeraedts/

TXTRadio, Sjoerd van Heumen, Roos Hamelink, Anne Langedijk/ Amsterdam Art, Cindy Hoetmer, Nuri Kurnaz, Eveline Kuyten, Kim van der Meulen, One’sy en Tewa Muller, Margriet Prinssen, Bryony Rijks, Bregtje Schudel, Erik Schmitz, Mirte Vreemann, San van de Ven, Joke van der Weij

Aanleveren agendagegevens

aprilnummer: 27 februari

meinummer: 27 maart

amsterdam & partners: informatie@iamsterdam.com

Adverteren

Afdeling Relaties, T 020-702 61 80

partner@iamsterdam.com

Uitgever amsterdam & partners

De Ruyterkade 5, 1013 AA Amsterdam, T 020-702 61 00 Drukwerk en distributie Flyerman distributie@iamsterdam.com

Abonnementen

Abonnementenland

Postbus 20, 1910 AA Uitgeest T 0251-257 924 of WhatsApp T 06-4655 8054

www.bladenbox.nl

Adreswijzigingen en opzeggingen: www.aboland.nl

klantenservice@aboland.nl

Jaarabonnement € 31,99 Het abonnement wordt jaarlijks

stilzwijgend verlengd. Abonnementen kunnen schriftelijk en per e-mail worden opgezegd onder vermelding van het klantnummer, met een opzeg- termijn van 3 maanden. Een abonnement is pas opgezegd wanneer de abonnee daarvan een schriftelijke bevestiging heeft ontvangen via post of e-mail. Een adreswijziging kan alleen worden verwerkt als het oude adres en het nieuwe adres schriftelijk of per e-mail worden doorgegeven. Prijswijzigingen voorbehouden. Uitkrant is een geregistreerd merk van amsterdam & partners.

Verschijnt 10 maal per jaar. Oplage 60.000 exemplaren. Redactie noch uitgever kunnen aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foutieve vermeldingen. © 2022 Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de auteursrechthebbenden.

Het aprilnummer van de Uitkrant verschijnt op vrijdag 24 maart, de abonnees ontvangen de krant de zaterdag ervoor.

STEIGEREILAND IJBURG, 2002

De eerste bewoners van IJburg hadden geen hypotheek of makelaar nodig. Geen zorgen over de parkeerplaats of het energielabel. Een kuil in het zand was genoeg voor een tevreden bestaan. De klutenfamilie die hier neergestreken was, hoorde tot de kwartiermakers van IJburg. In de slibrijke randen van het vanaf 1999 opgespoten eiland in het Buiten IJ was voor hen voldoende voedsel te vinden. Had het Steigereiland zich ongestoord kunnen ontwikkelen, dan was het begroeid geraakt met bomen en struiken en was de kluut, een vogel die van een open landschap houdt, vanzelf vertrokken. Maar nu was er een ander dier, de mens, die het Steigereiland volzette met zijn nesten van baksteen en beton. De kluut was toen al gevlogen.

Jac. P. Thijsse, grote popularisator van het Nederlandse landschap en de natuur, zwierf als jongen eindeloos langs de zuidoever van de toen nog zoute Zuiderzee. Een van zijn favoriete plekken was de Batterij, een aarden schans uit 1810 aan de kade van de Diemer Buitenpolder. De binnenrand was helemaal begroeid met zeekraal, een zoutminnend plantje. Buiten de smalle polderdijk lag een klein schelpenstrand. Nu loopt daar het Dick Hilleniuspad – ook een schrijver over de natuur – met een brug naar IJburg. Vanuit de Batterij zag Thijsse de enorme vogelrijkdom van het Buiten IJ. Niet alleen op mooie lange zomerdagen, maar ook in de winter, als de westenwind het ijs op de Zuiderzee naar het oosten joeg, en alle vogels die op de Zuiderzee overwinterden naar het open water trokken.

Hij zag er zee- en kuifeenden, brilduikers en zaagbekken, die, zo schrijft hij, in de loop van februari ‘in troepjes bijeen allerlei zotten grimassen en capriolen maken, een teeken dat de broedtijd nadert’.

In het Amsterdamse Algemeen Uitbreidingsplan uit 1934 kreeg de oever van het Buiten IJ een bestemming als groengebied. In de praktijk werd het gebied echter benut als vuilnis- en gifstort. Dat het toch een groen paradijs werd, kwam vooral doordat het grote hek aan de ingang ervoor zorgde dat de natuur zich hier ongestoord kon ontwikkelen. Door de aanleg van IJburg en het Diemerpark werd alles definitief een stukje stad. De laatste kluten van Amsterdam scharrelen op de nieuwste IJburgeilanden. Het nestkuiltje van de dappere kluut op het Steigereiland staat voor het onwrikbare vertrouwen in de toekomst dat alle dieren en planten eigen is: er is altijd weer een nieuw begin, een nieuwe lente.

tekst Erik Schmitz foto Stadsarchief Amsterdam/Martin Melchers

De echte Amsterdammer

‘NOU JA, IK BEN WEL IMPORT’

Lot Mulder (21) is de vrouw achter @dehaarclipvanmarieclaire, een satirisch Instagram-account (106.000 volgers) dat feilloos de belevingswereld van jonge, vrouwelijke Amsterdamse studenten weet te vatten in grappige quotes. Daarbij wordt steeds dezelfde afbeelding van een bruine haarclip geplaatst.

‘Die haarclip is een populair accessoire onder mijn doelgroep, maar mijn account is voor iedereen.’

DIERBARE HERINNERING?

‘Voordat ik in Amsterdam

kwam wonen, ben ik één keer naar Sail geweest met mijn ouders. We woonden toen nog op Kaageiland en gingen met de sloep naar Amsterdam. Dat is echt vijf uur varen, maar gelukkig vinden we dat allemaal leuk. Ik vond dat zo’n ervaring. Varend door de stad met al die boten, echt fantastisch.’

TROTSE AMSTERDAMMER?

‘Nou, ik ben natuurlijk import –ik kom uit Leiden en ben aan het begin van de coronacrisis hier komen wonen – maar ik ben zeker wel trots op deze stad.’

TOP-EETPLEK?

‘Ceppi’s, een Italiaan op de Lijnbaansgracht. Er staat een Italiaanse chef in de keuken die écht heel goed kan koken, en er is goeie wijn. Ik eet er eigenlijk altijd hetzelfde: vooraf de focaccia met stracciatella-kaas – en daarna delen mijn vriendin en ik de pizza margherita en de spaghetti pomodorino, en een flesje Barbera. Je moet drie

weken van tevoren reserveren, anders hebben ze geen plek meer, maar het is het zó waard.’

SNELLE SNACK?

‘Ik loop nu stage bij Cycle, een vrouwengezondheidsplatform, en het kantoor zit vlak bij De 9 Straatjes. Tussen de middag loop ik weleens naar De Kaaskamer. Heel Marie-Claire van me. Meestal ga ik voor de burrata of een van de speciale kazen die ze hebben, maar ik hoor dat de tosti’s ook heel goed zijn.’

STUKJE GROEN?

‘Het Vondelpark is een beetje basic om te noemen, hè? Is wel echt heel mooi. Er is een stuk in het Westerpark dat ik ook heel mooi vind: een gedeelte waar je naar beneden kunt lopen en waar een soort van watervalletje is, met een bank.’

SPOT NA MIDDERNACHT?

‘De Amstelbrug. Ik heb hier veel gewandeld, ook ’s nachts, en als je midden op de burg staat, zie je in de verte heel mooi de stad liggen. De plek zit ook in een

van de laatse scènes van Anne+, mijn favoriete film.’

BESTE AFKO?

‘De beste afkorting, dat moet toch de esma (espresso-martini) zijn. Iedereen weet ondertussen wat dat is. Maar HDP (heerlie de peerlie) is toch ook een van de koplopers.’

TYPISCH AMSTERDAMS AAN JOU?

‘Ik krijg binnenkort een fatbike, de fiets die de stad langzaam aan het overnemen is, dus dat is inmiddels wel typisch Amsterdams?’

TYPISCH MARIE-CLAIRE AAN JOU?

‘Ik drink havermelk in m’n koffie en ik studeer creative business, een veelvoorkomende studie onder de Marie-Claires. Ik leen ook maximaal om te genieten van het leven. En veel natuurwijn drinken natuurlijk. Ik wil me daar eigenlijk niet mee identificeren, maar tegelijkertijd is het wel gewoon chill en is je kater veel minder. Ik noem het een investering in mezelf.’

Elke maand deelt een Amsterdammer zijn of haar lievelingsplekken. Deze keer is dat Lot Mulder, bekend van Instagram-account @dehaarclipvanmarieclaire.

tekst Anne Dirks foto Zara Hoeffelman

Westerpark

SAIL