Hippocampus nr. 294 (mei/juni 2023)

®

EVERFLEX YULEX DIVE

MAXIMAAL COMFORT. 100% NEOPREENVRIJ.

scubapro.com

DUIKPAKKEN

Everflex Yulex®

Dive: Plantaardig schuim gemaakt van FSC-gecertificeerd natuurrubber.

Schuim speciaal samengesteld om de compressie van het wetsuit tijdens het duiken te weerstaan.

Is aan weerszijden voorzien van een zwarte polyester laag van gerecyclede plastic flessen - een nieuwe stap op weg naar een duurzame wereld.

Het duikmagazine Hippocampus (kortweg Hippo genoemd) draagt de wetenschappelijke naam van het zeepaardje en is het bondsblad van NELOS vzw, de Vlaamse duiksportfederatie. We informeren over zaken die van belang kunnen zijn voor onze jeugdduikers, sportduikers, instructeurs, technische duikers, duikers met een handicap, vrijduikers, vinzwemmers en onderwaterhockeyers. Ook artikels over het onderwaterleven, onderwaterfotografie en -videografie, duikbestemmingen en allerlei technische en wetenschappelijke info met betrekking tot de duiksport komen aan bod.

Bondsnieuws

Voor een gedetailleerd overzicht van het bondsnieuws in deze uitgave, zie blz.: 4

Regionieuws

Reportages

Van de redactie

DOOR

IVO MADDER Nr. 294

mei/juni 2023

Ondertussen heb ik het broeierig hete Thailand al weer even ingeruild voor de koude Belgische realiteit. Hoewel NELOS en zeker de Hippocampus ook daar nooit helemaal weg zijn, was het eens terug thuis wat zoeken. Het redactieteam had tijdens mijn afwezigheid gewoon verder gewerkt, maar ik was het overzicht een beetje kwijt. Dat is gelukkig helemaal in orde gekomen en jullie hebben dan ook een volledig afgewerkte Hippocampus in handen, die net voor de deadline bij de drukker werd afgeleverd.

Deze editie is rijkelijk gevuld met bondsnieuws. Er hebben de voorbije maanden veel activiteiten plaatsgevonden en er werden heel wat brevetten, titels en medailles uitgereikt. Er was de Algemene Vergadering NELOS, de Academische Zitting, de Collegevergadering der 3*Instructeurs, het examen Duiker-Hulpverlener, de opleidingsdag voor Begeleider Duikers met een Handicap, … we brengen er telkens verslag over uit.

We brengen een stand van zaken over DIVES 2, 'blended learning' en het Comité EDIT. Vrijduiken komt uitgebreid aan bod met een verslag van de Vrijduikstage in Dahab, de nieuwe vrijduikopleidingen 'Pool' en een artikel over de zin en onzin van hyperventilatie. Ga je binnenkort naar de Oosterschelde duiken? Lees dan zeker eerst het artikel over de nieuwe methode om je duik te plannen.

Vaste rubrieken

33

44-45 Retro-Hippo 46

CMAS-Belgium

Na de federalisering van België in 1978 ontstonden onder de koepel van de Belgische Federatie voor Onderwateronderzoek en -Sport (BEFOS/FEBRAS), die stichtend lid is van de wereldfederatie CMAS (World Confederation of Underwater Activities), de Nederlandstalige Liga voor Onderwateronderzoek en -Sport (NELOS) en de Ligue Francophone Belge de Recherches et d'Activités Subaquatiques (LIFRAS). Sindsdien zijn 'Hippocampus' en 'Hippocampe' de officiële bondsbladen van respectievelijk NELOS en LIFRAS. Beide bladen staan al meer dan 50 jaar op de bres voor nuttige informatie aan de Belgische duiker. In Vlaanderen wordt NELOS vertegenwoordigd door 154 duikscholen en -clubs. Met meer dan 10.000 leden is NELOS zonder meer de grootste duikfederatie in Vlaanderen.

NELOS-structuur

Raadpleeg de brochure NELOS-structuur voor meer info over wie wat doet binnen NELOS. Je kan deze brochure downloaden via onze website: www.nelos.be/documentencentrum

Wil je toch liever verdere oorden opzoeken, dan geeft deze Hippocampus je de keuze tussen de koude in Antarctica – waar je jammer genoeg niet alleen zal zijn – en de warmte in de Malediven. Misschien is dat het uitgelezen moment om eens wat nieuw duikmateriaal uit te proberen? De 'Venture Heat' zal in Antarctica alvast goed van pas komen.

Geef je er toch de voorkeur aan om je vakantie in Zuid-Frankrijk door te brengen, vergeet je best niet om tijdig je FFESSM-brevet aan te vragen. Hippocampus stak tot slot ook nog even de plas over om een bezoekje te brengen aan duikpionier Liz James, de eerste vrouwelijke commerciële saturatieduiker.

Veel leesgenot,

Ivo Madder

Coverfoto: Onderwatermodel Judith bij een mosselhangcultuur. Camera: Olympus E-M5 Mark II, ISO 100, 1/320 sec. bij f/10. Lens: Lumis G fisheye 8/F3,5.

Foto: Tim Steenssens.

Correcties, tips en/of opmerkingen i.v.m. de cursusboeken, dossiers of documenten van NELOS stuur je naar: cursus@nelos.be. De andere e-mailadressen waarin PPT, documenten of instructormanual staat, zijn niet meer in gebruik.

Regionale

www.avos.be

www.bravos-vzw.be

www.limos-vzw.be

www.ovos.be

www.wevos.be

AIG-ASSISTANCE

Via je duikschool kan je het persoonlijk verzekeringskaartje bekomen, met daarop

volgende info:

Policy number: ARENA 2.009.718/010

In geval van repatriëring/hospitalisatie ten gevolge van een duikongeval in het buitenland 'Call Center': +32 3 253 69 16

Inhoudstafel

Bondsnieuws

Controle uittreksel strafregister

47 Info over de controle van het uittreksel strafregister voor NELOS-leden.

56 Vrijduikstage 2022

Verslag van de NELOS-Vrijduikstage in Dahab (Egypte).

64 Academische Zitting De AV van de NELOS-instructeurs en de Academische Zitting.

Nieuwe vrijduikopleidingen 'Pool'

78

Een diepe duik verandert plots in een levensbedreigende situatie.

Voorjaarsexamen DHV

84

Het examen Duiker-Hulpverlener leverde 59 nieuwe DHV'er op.

EDIT in nood!

91

Het Comité EDIT is op zoek naar medewerkende instructeurs.

Hyperventileren = kortere apneu

48 Hyperventileren zorgt voor een kortere apneutijd.

AV College der 3*I – voorjaar 2023

58

Na het verslag werden de jubilarissen gevierd en waren er verkiezingen.

Ingekort verslag AV NELOS

70 Tijdens de Algemene Vergadering brachten de commissie hun verslag.

Fier!

81

Succesvolle opleiding 'Begeleiders met een Handicap'.

Examenvragen DHV Vragen en antwoorden van het examen theorie Duiker-Hulpverlener.

86

Scubapro-testdagen

93

Hulp gezocht voor de testdagen van Scubapro in het Zilvermeer Mol.

De 10 gouden regels ... De 10 gouden regels voor de Oosterscheldeduiker.

52

Duiken in Franse wateren

53 Info voor duikleiders, organisatoren en bootverantwoordelijken.

Getijdenplanner NOB

54 Duiken in de Delta: leuker, langer en veiliger.

Jos Audenaerd 50 jaar 3*I

61 Gouden Jubileum 3*I voor Jos Audenaerd.

Stadswandeling met gids

77 Tijdens de AV NELOS werd er een stadswandeling geörganiseerd.

DIVES 2 is online

82

DIVES 2 is nu online en we geven er wat extra info over.

2*Duiker via blended learning

90

De NELOS-cursus 2*D is is beschikbaar via blended learning.

95 CMAS-Belgium (vaarwel BEFOS) BEFOS-FEBRAS heet vanaf nu CMAS-Belgium.

Deadlinestress

Wie kent het gevoel niet dat je graag eens op de pauzeknop zou willen drukken om de tijd toch maar even stil te kunnen zetten?

Het gevoel dat je zou willen dat de dag enkel uren langer duurt en dat slaap niet per se iets is wat je af en toe toch wel nodig hebt?

Deze ochtend op de trein bedacht ik me, tijdens een zeldzaam moment van rust, dat ik niet weet waar de voorbije dagen en weken gebleven zijn. Ze zijn blijkbaar in een roes voorbij gevlogen. We hebben de laatste tijd dan ook vooral tegen deadlines geleefd. Een verhandeling die nog volledig moest nagelezen worden, opdrachten op het werk die de nodige aandacht vroegen, een Hippocampus die bij de drukker verwacht werd … zo is er altijd

wel iets dat dringend moet gebeuren, liever gisteren dan vandaag. En dat terwijl de dagelijkse beslommeringen gewoon hun gangetje blijven gaan.

Aan de andere kant ben ik dan wel weer iemand die af en toe eens een deadline nodig heeft. Werken onder druk zorgt bij mij net vaak voor een hogere productiviteit. Ware het niet dat wanneer heel veel deadlines samenvallen, ik soms ook wel even het noorden kwijt ben. Prioriteiten stellen is dan niet bepaald mijn sterkste kant. Dat is dan ook vaak het moment om goede voornemens te maken. Zo komen we elke keer weer tot de conclusie dat de Hippocampus eerder afgewerkt moet zijn, dat we artikels die na datum binnenkomen niet meer zullen aanvaarden en dat we meer vooruit moeten denken. Tot het zover is. Activiteiten vinden na de deadline plaats, waardoor verslagen niet eerder binnenkomen en altijd worden

Advertentie

er nog last-minute artikels toegevoegd die we ook verwerkt moeten krijgen. We doen het telkens weer, ondanks de goede voornemens.

Dat zorgde (en niet alleen bij mij) in combinatie met de andere deadlines echter voor heel wat stress de voorbij dagen en weken. Gelukkig staat een deadline al heel lang niet meer synoniem met de letterlijke betekenis van het woord en hebben we het overleefd. De verhandeling werd nagelezen en is net op tijd ingediend en deze editie van de Hippocampus heeft de timing van de drukker weer gehaald. Tegelijkertijd komt het besef dat ik dit jaar, met uitzondering van de douche, amper water heb gezien. Even kopje-onder gaan om te ontstressen zou nochtans heel welkom zijn. 

NATALIE DECROCK

Naam voornaam

Foto: Yuri Arcurs.

AVOS en de roodkapjes

We maken even een tijdsprongetje, neen niet naar het begin van de 19e eeuw, het tijdstip waarop de gebroeders Grimm hun versie hebben opgetekend van het gekende verhaal van Roodkapje. Wel gaan we terug naar 1999 toen Ivo Madder tijdens een duik op de Noordzee met de Dive Star ten tonele verscheen met een oranje-rood kapje over zijn duikkap. Er werd toen wat mee gelachen, maar uiteindelijk bleek het de zichtbaarheid aan de oppervlakte opmerkelijk te vergroten. Bij midweektrips op de Noordzee met de Dive Star werd het toen zelfs een tijdlang een verplicht item.

Twee decennia later, in 2019, vonden de AVOS-schippers van dienst het toch geen overdreven luxe om de duikers tijdens een Noordzeeduik wat meer zichtbaar te maken. In 2022 maakte NELOS bekend dat voor Noordzeeduiken bij de primaire veiligheidsmiddelen ook een derde middel verplicht is, bij voorkeur een oranje kap. Buiten een dure neopreen duikkap, van 100 euro of meer was er niet onmiddellijk iets te vinden. En wat met de mensen die een duikpak hebben met vaste kap? Daar nog zo'n neopreen duikkap overtrekken bleek ook de oplossing niet.

aangeraden voor Noordzeeduiken

De neopreen duikkap wordt aangeraden, maar is niet echt te koop. En zo is de zoektocht begonnen. De anciens onder ons herinnerden zich nog allemaal de dunne fluo kapjes die je destijds bij 'de Cois & Kate' kon kopen: oranje van kleur, weinig vorm, maar wel duidelijk zichtbaar.

Na een paar telefoontje kwamen we al snel tot het besef dat geen enkele duikshop in de wijde Antwerpse omgeving deze, of ook maar een soortgelijk kapje, in zijn gamma heeft. Wat nu? AVOS zou AVOS niet zijn om hiermee niks te doen en het gewoon naast ons neer te leggen.

Onze AVOS-admiraal Bart Verlinden, die het gewoon is om met de Japanners te werken,

had het lumineus idee om eens te horen aan die kant van de wereld. Ten slotte kwamen de drie wijzen ook uit het oosten … Maar ook hier vingen we bot. Het soort kapjes dat wij voor ogen hadden, bleek zelfs in China nog niet te bestaan. Wat hadden we dan precies nodig? Voor ons was het helder. Een kapje dat we over onze vaste/losse duikkap kunnen doen, fel gekleurd en zonder al te veel toeters of bellen. Iets wat de zichtbaarheid van de duiker vergroot en dat, in tegenstelling tot andere markers, je al voor aanvang van de duik aandoet en niet op het moment dat je in de problemen zit. In een wereld vol kleurig duikmateriaal zou je denken dat de kleur van dit kapje moet passen bij de kleur van je vinnen. Niets is minder waar. Het kapje heeft als functie een soort van levensreddende apparatuur te zijn en vereist dus een zeer zichtbare kleur om ervoor te zorgen dat makkelijk de aandacht wordt getrokken. Oranje zou het worden, niet omdat het de geliefde kleur is van onze noorderburen, wel

omdat na het bekijken van filmpjes gemaakt vanuit een helikopter, duidelijk is gebleken dat oranje toch wel de visibiliteit van een duiker vergroot.

Met dit in het achterhoofd is Bart op zoek gegaan naar een Chinese speler die voor AVOS deze kapjes kon uitwerken. Na heel wat e-mailverkeer over modellen en materialen mochten we het eerste prototype ontvangen in mei 2022, een 8-tal weken later de verbeterde versie om de uiteindelijke bestelling van 1.000 kapjes eind 2022 in ons bezit te hebben. Gebaseerd op het model dat je in het begin van het millennium bij 'de Cois & Kate' kon kopen.

te koop in de NELOS-boetiek

AVOS heeft voor de AVOS-schippers alvast kapjes voorzien die kunnen gebruikt worden tijdens de jaarlijkse Noordzeeduik. Wil je graag zelf een kapje, dan kan je er ééntje bestellen via de NELOS-boetiek. 

TASCHA VERHOEVEN

Foto: Ivo Madder.

Een oranje veiligheidskap zorgt ervoor de je beter zichtbaar bent aan de oppervlakte.

Vergadering Duikschoolverantwoordelijken AVOS 2023.

Foto:

Coral de Haan viert haar 45-jarig bestaan met een recordpoging

Coral wilde deze verjaardag niet onopgemerkt voorbij laten gaan en het zwembad van Wenduine was op zondag 19 maart dan ook de plaats van afspraak voor een recordpoging zwemmen in apneu.

Voor het 25-jarige bestaan organiseerde de club al eens een gelijkaardig initiatief, weliswaar iets kleinschaliger. Toen werd een estafette in apneu gezwommen gedurende 6 uur en met 12 deelnemers, maar dat kon beter vond de voorzitter. 45 jaar verdiende een aantal uurtjes meer en het werden er uiteindelijk 12, goed voor 53 km 500 m of 2.140 lengtes van 25 m.

Toen de eerste deelnemer om klokslag 08.00 uur het bad indook, was het de bedoeling om 12 uur later af te kloppen op 45 kilometer, 1 kilometer voor elk jaar dat de club bestaat. De doelstelling werd ruimschoots overschreden en dat was de verdienste van de 31 leden die hebben deelgenomen aan deze stunt. Er werd gewerkt in teams van max. 8 vrouwen en mannen die telkens gedurende één of twee uren in het water lagen of daarna afgelost te worden. De continuïteit werd verzekerd door de wissels stipt na te leven, waardoor er steeds iemand onder

water bleef gedurende de 12 uren. Een aantal teams zwom op die manier alles samen zes volledige uren. De deelnemers in het water werden voortdurend ondersteund door een ander team dat zorgde voor de telling, catering en mentale ondersteuning. Aanmoedigingen kwamen er ook van de vele supporters die de recordpoging de hele dag door vanaf de kant volgden. Het volledige team dat de recordpoging realiseerde, bestond uit 45 leden, een aantal sponsors en de gemeente De Haan die

zijn volledige medewerking verleende. En hoewel deze prestatie niet onmiddellijk een plekje zal krijgen in het 'Guinness Book of Records' hopen ze toch dat andere clubs de uitdaging zullen aangaan om beter te doen. Misschien is dit wel het begin van een 'NELOS Book of Records'?

Benieuwd wat er voor het 50-jarig bestaan op de planning staat. 

De recordpoging in cijfers

De deelnemers aan de estafette legden 53.500 meter af, ofwel 53,5 kilometer. Dit wil zeggen dat ze 2.140 lengtes onder water hebben afgelegd. Dit betekent dat ze gemiddeld 1,24 m/sec zwommen en dit 12 uur lang.

Met lengtetijden van 13 seconden/25 meter tot 30 seconden/25 meter komt het erop neer dat ze na iedere apneulengte gemiddeld 2 min. en 3 seconden hadden om te recupereren, voordat ze moesten starten aan de volgende lengte.

Ze waren met in totaal 31 deelnemers, al was er een harde kern van ca. 16 deelnemers die elk ongeveer de helft van de tijd in het zwembad zaten. Gemiddeld legde iedereen 96 lengtes af, al hebben de 'diehards' er zo'n 170 afgelegd. Niemand kwam tijdens zijn of haar lengtes naar boven.

NATALIE DECROCK

Foto's (2): Rudy Van Geldere.

lingen'. Met andere woorden, op voorwaarde dat ze geen schade toebrengen aan het zeeleven. Denk daarbij niet alleen aan het beperken of verbieden van visserijactiviteiten of het verleggen van scheepvaartroutes, maar ook aan exploitatieactiviteiten, zoals diepzeemijnbouw, die sedimenten verstoren en/of geluidsoverlast produceren.

Historisch VN-verdrag voor

de bescherming van de oceanen

Het nam meer dan 10 jaar tijd in beslag, maar op zaterdagavond 4 maart 2023 werd na 38 uur onderhandelen op het hoofdkwartier van de VN te New York door delegaties van ongeveer 160 landen een historisch akkoord bereikt om de wereldzeeën te beschermen. Het 'High Seas Treaty' heeft zich tot doel gesteld om tegen 2030 30% van de oceanen in beschermde gebieden onder te brengen om zo de mariene natuur veilig te stellen en te herstellen.

De vorige internationale overeenkomst over de bescherming van de oceaan dateert van 40 jaar geleden. In 1982 werd het VN-zeerechtverdrag ondertekend. Hierin werd een gebied ingesteld dat de 'High Seas' wordt genoemd: de volle zee. Dit zijn de internationale wateren waar alle landen het recht hebben om door te varen, in te vissen of onderzoek in te doen. Het gaat om bijna twee derden van het totale oceaanoppervlak. Helaas is slechts 1,2 procent van deze wateren beschermd. Het zeeleven buiten deze beschermde plaatsen wordt bedreigd door klimaatverstoring, overbevissing en scheepvaartverkeer

met uitsterven bedreigd

Bij de laatste evaluatie van wereldwijde mariene soorten werd volgens de Internationale Unie voor het behoud van de natuur (IUCN) bijna 10% met uitsterven bedreigd. Voornamelijk haaien, walvisachtigen en zeeoren – een familie van slakken die wereldwijd voorkomen en vaak als delicatesse geconsumeerd worden – zijn onder hoge druk komen te staan vanwege hun waarde als 'seafood' en voor geneesmiddelen. De IUCN schat dat 41% van de bedreigde soorten ook door de klimaatverandering wordt getroffen. Koolstofdioxide wordt opgenomen door het zeewater en maakt de

oceanen veel zuurder, wat bepaalde soorten in gevaar brengt. Dat de situatie zeer ernstig is, maakt ook de rode lijst van de IUCN duidelijk. Op deze lijst staan momenteel 150.388 soorten, waarvan 42.108 met uitsterven bedreigd worden. 15% van de koraalriffen, 90 procent van de haaien en roggen, 67% van de vissen en 11 procent van de schaaldieren lopen het risico uit te sterven als er geen maatregelen worden getroffen. Zoals al aangehaald, is overbevissing naast pollutie één van de belangrijkste boosdoeners in dit verhaal. Het mag dan ook geen verwondering wekken dat de onderhandelingen jarenlang zijn opgehouden door onenigheid over financiering en visserijrechten.

maatregelen ter bescherming

Hoe zal het nu gesloten verdrag het mariene leven dan daadwerkelijk gaan beschermen? De belangrijkste maatregel is om de internationale wateren van de wereld in beschermde gebieden onder te brengen in een poging om de mondiale doelstelling te bereiken om tegen 2030 30% van de wereldzeeën te beschermen, conform de VN-biodiversiteitsconferentie van 2022. In deze gebieden kunnen dan enkel activiteiten plaatsvinden 'op voorwaarde dat zij verenigbaar zijn met de instandhoudingsdoelstel-

Praktisch gezien zullen landen te beschermen gebieden voorstellen, waarover vervolgens zal worden gestemd door de landen die het verdrag ondertekenen. De landen zijn overeengekomen eventuele ontdekkingen in de diepzee 'eerlijk en billijk' onder elkaar te verdelen. Dit was belangrijk voor armere landen die argumenteerden dat zij wellicht niet over de middelen beschikken om dit werk zelfstandig uit te voeren. Hieronder vallen de zogenaamde mariene genetisch bronnen – biologisch materiaal van dieren en planten uit de oceaan – die voordelen kunnen opleveren voor de maatschappij onder de vorm van voedsel of medicijnen.

De landen zullen ook worden gevraagd de milieueffecten van activiteiten in de oceanen te evalueren als de effecten niet goed bekend zijn of als ze schade kunnen toebrengen aan het zeeleven. Rijkere landen hebben ook nieuw geld toegezegd voor de uitvoering van het verdrag. Zo kondigde de EU onlangs bijna 820 miljoen euro aan voor internationale oceaanbescherming.

er zijn nog wat hindernissen

Vooraleer het verdrag echter van kracht wordt, dienen de landen opnieuw bijeen te komen om de overeenkomst formeel goed te keuren waarbij minstens 40 tot 60 landen de overeenkomst moeten ondertekenen. Er is dan nog veel werk aan de winkel voordat het verdrag ten uitvoer kan worden gebracht. De ondertekenaars moeten de wetgeving in hun eigen land ook nog goedgekeurd krijgen en vervolgens moeten ze gaan bekijken hoe deze maatregelen in de praktijk kunnen worden uitgevoerd en beheerd.

Ondanks alle nog te nemen hindernissen noemen kenners dit verdrag toch een historische stap voorwaarts naar de broodnodige bescherming van één van de grootste en belangrijkste leefmilieus op onze planeet 

STEF VAN UFFEL

Foto: Stephan Pietzko Dreamstime.com.

Feestjaar voor Jeugdduikclub Salvanos 10 jaar!

56 jaar jong is de Leuvense club Salvanos, met een naam die niet alleen 'behoed ons' betekent in het Latijn, maar ook 'reddingsboei' in het Frans en dat zie je ook in het clublogo. 10 jaar geleden richtte de club een jeugdduikschool op voor duikertjes van 8 tot 14 jaar.

Anno 2023 is Salvanos nog altijd één van de weinige clubs in de omgeving die jeugdduiken aanbiedt, wat een magneeteffect heeft op jonge leden van dichtbij én wat verderaf. Naast Salvanos en De Zeedraken in Wilsele voorzien enkel Silver Sharks Meise en de Diestse Sportduikers (DSD) de mogelijkheid van jeugdduiken.

In dit jubileumjaar 2023 worden een hele reeks activiteiten georganiseerd om het tienjarig bestaan te vieren, maar we blikken graag even terug. In 2013 hadden een aantal vaste leden van de club zelf kinderen die 8 jaar of ouder waren en interesse toonden om in de voetsporen van hun ouders te stappen. Op de Algemene Vergadering van dat jaar werd ingestemd met het oprichten van een nieuwe jeugdafdeling binnen de bestaande vzw. Door de interesse van de eigen kinderen waren er van bij de start al meteen vijf kandidaat-leden, die in een mum van tijd nog eens vijf geïnteresseerde vriendjes en vriendinnetjes meebrachten.

Voor jeugdduiken heb je niet alleen jonge leden nodig, maar ook omkadering: zes volwassen leden van de club schreven zich bij de aanvang in voor de NELOS-opleiding tot jeugdduikbegeleider. Allen voldeden ze aan

de NELOS-vereisten van minimaal 3*Duiker met 200 duiken. Na een cursus van twee dagen en heel wat stagetrainingen slaagden ze allemaal voor hun proefles, onder het kritische oog van de Jeugdduikevaluatoren van de NELOS Subcommissie Jeugdduiken.

Sinds 2014 groeide het aantal jeugdleden gestaag en is de vraag op sommige momenten zelfs groter dan het aanbod. De noodzaak van voldoende omkadering vormt hierbij de beperkende factor.

De jeugdzwembadtrainingen vinden plaats op vrijdagavond van 20.00 tot 21.00 uur in het SportOase zwembad van Wilsele bij Leuven, maar écht duiken gebeurt natuurlijk buiten en reken maar dat dat een kick geeft aan onze jeugdduikers! De duikplaatsen die gekozen worden voor jeugdduiken zijn meestal verschillend van die voor volwassenen: ondiepe duikplaatsen zonder of met minimale getijdewerking en met veel leven in de bovenste waterlaag genieten de voorkeur. Bergse Diepsluis, het Grevelingenmeer, Anna-Jacobapolder voor zout water en De Nekker, de Put van Ekeren en Floreffe voor zoet water zijn daarom enkele van de voor de hand liggende bestemmingen.

De voorbereiding van een buitenduik vraagt

Foto's (6): archief Jeugdduikclub Salvanos.

Jeugdduiken bij Jeugdduikclub Salvanos, dat is top!

Jeugdduikertjes in Floreffe.

Een zwembadtrainig is leuk.

heel wat van de omkadering. Dit is de reden waarom de ouders van de jeugdduikers ook een prominente rol toebedeeld krijgen. Zij staan in voor de organisatie van alles wat niet rechtstreeks met de duik zelf verband houdt en helpen het materiaal van en naar de waterkant te brengen.

Al dit materiaal: pak, kap, vinnen, fles en ontspanners worden voor de jeugdduikers door de club voorzien, tegen een minimale jaarlijkse vergoeding. Op die manier kan materiaal dat te klein geworden is gemakkelijk doorgegeven worden en wordt er altijd met recent en gekeurd materiaal gewerkt.

Na de duik, die meestal maximaal een half uur duurt, korter dan bij volwassenen omwille van de afkoeling in het water, volgt er dan nog de debriefing en worden de speciaal op de jeugd afgestemde boekjes ingevuld. Op naar de volgende duik!

Omwille van het specifieke karakter van duiken met kinderen heeft NELOS aparte

dieptebeperkingen voorzien, die een combinatie zijn van leeftijd en behaald brevet van bronzen, zilveren of gouden dolfijn. Het vooruitzicht van een nieuw brevet vormt telkens een grote stimulus voor de jonge duikers en bereidt hen optimaal voor op het volwassenenduiken.

Om de ouders zoveel mogelijk te betrekken bij de hobby van hun kind, voorziet de jeugdclubwerking van Salvanos regelmatig momenten in het jaar infomomenten, waar zowel de zwembadwerking als de beginselen van duiktheorie en de buitenduiken aan bod komen. Hoe meer info ouders krijgen en hoe meer ze het engagement van de begeleiding aan den lijve kunnen ondervinden, hoe groter immers het vertrouwen en niet zelden heeft een jeugdige duiker al één of beide ouders zelf ook kunnen warm maken voor de duiksport.

Salvanos bedankt van harte alle leden en ouders die zich van 2013 tot nu inzetten voor de begeleiding van de jeugdduikers en

natuurlijk ook de jeugdduikers zelf voor hun enthousiasme en ambitie!

Heb je interesse in jeugdduiken, wil je graag eens een doopduik maken in het zwembad of overweeg je misschien om zelf een jeugdduikclub op te richten en wil je ervaringen uitwisselen, contacteer ons via de contactpagina op www.salvanos.be 

KATRIJN HEPS

Met de jeugdduikers naar Todi.

Kersttraining.

Een jonge en jeugdige duiker, klaar om te gaan duiken.

Verwarmingsvest getest

Warm duiken tijdens de winter of in koud water, kan dat? Ja, als je het juiste duikmateriaal gebruikt met daaronder een verwarmingsvest. De 'Venture Heat' is zo’n vest, heel degelijk van kwaliteit, bruikbaar onder je droogpak, je natpak of zelfs in het zwembad. De 'Venture Heat Pro V3' produceert een heerlijke warmte tot wel zes uur lang. Onze hoofdredacteur Ivo Madder heeft hem voor ons getest.

Begin januari 2023 kreeg ik een splinternieuw 'Venture Heat Pro V3' om te testen – nog in de originele verpakking, nog niet eerder geopend. Dit model is geschikt voor gebruik onder een nat- of droogpak en is waterdicht tot een diepte van 100 meter.

Een verwarmingsvest is niet nieuw voor mij. Ik heb er zelf één dat enkel bruikbaar is als bodywarmer of onder je droogpak als het pak tenminste niet lekt.

Een paar jaar geleden heb ik ook het verwarmingsvest 'Thermalution Yellow Grade 2.0 getest', waarvan we een verslag in Hippocampusnr. 283 brachten. Door het overlijden van de eigenaar van het merk Thermalution besloot de familie niet verder te gaan met het product en de rechten/patenten ook niet te verkopen. Dit bood mogelijkheden aan Venture Heat (www.ventureheat.eu), een Amerikaans merk dat gespecialiseerd is in verwarmingskledij op basis van infrarood stralingswarmte. Ze hadden al een model

voor surfers en in samenspraak met Harro Cats van Sealife Benelux werd dit concept verder geperfectioneerd voor de duiksport, om zodoende het gat in de markt op te vullen.

heel degelijk uitgevoerd

Tijdens het uitpakken van de 'Venture Heat Pro V3' valt me direct op dat de kwaliteit duidelijk beter is dan van Thermalution.

Het soepele materiaal waar het vest van gemaakt is, voelt stevig en degelijk aan. Normaal heb ik een 'large', maar omdat het Amerikaanse maten zijn, leek een 'medium' meer geschikt, vooral omdat er aan de ene lendenzijde een rekbaar stuk zit. Aan de zijde zit een ritssluiting om het vest gemakke-

lijk aan en uit te doen. Standaard wordt er een extra rekbaar stuk meegeleverd – een 'extender' – dat je eventueel via die rits sluiting kan tussenvoegen om de pasvorm in omvang wat groter te maken, bijv. als je – zoals ik – een wat dikkere buik hebt. En ja, deze 'me dium' zat als gegoten. Later heb ik een 'large' gepast (zonder het extra elastisch tussenstuk) en dat zat veel te ruim.

Het vest draag je als een bo dywarmer en de batterijpockets, die voorzien zijn van een transparant plastic venstertje, zitten op een ideale plaats aan de linker- en rechterzijde van de voorkant, waardoor je er geen last van hebt tijdens het duiken. De verwarmingselementen zitten zowel aan de voorzijde als op de rug, waardoor je dus tijdens je duik vanaf beide

Van het uitpakken en aansluiten van het vest heb ik een filmpje gemaakt dat je kan bekijken op het YouTubekanaal van NELOS.

Foto's: Venture Heat.

kanten warmte krijgt. Beide batterijpacks zijn volledig in epoxy gegoten wat voor een volledig waterdicht systeem zorgt. Je kan het 'Venture Heat' vest dus ook gebruiken onder een natpak of tijdens de wekelijkse zwembadtraining – zeker nu in veel zwembaden de watertemperatuur iets lager ingesteld staat om te besparen op de energiekosten. Zit je met een lek in je droogpak, dan moet je niet vrezen voor beschadiging van het verwarmingssysteem of de batterijen. Het systeem is 100% waterdicht én zoutwaterbestendig.

Batterijen gevaarlijk?

Li-ion batterijen produceren tijdens het laden en ontladen gas, maar dat vormt bij deze hoogwaardige kwaliteit Li-ionbatterijen geen probleem. Het grootste risico op ontbranden heb je tijdens het laden of direct erna als er veel warmte gegenereerd wordt.

Vermits je de batterijen niet oplaadt tijdens de duik, is dit probleem onbestaande. Eventuele gasvorming kan het batterijpack verlaten via een overdrukventieltje. Ook contact met water is niet goed voor Li-ionbatterijen, maar vermits de packs volledig in epoxy zijn gegoten en de kabelaansluitingen het geheel 100% waterdicht maken, is dat iets waar je je geen zorgen om moet maken.

Leuk is dat de batterijpacks al volledig opgeladen zijn. Ik steek ze in de daarvoor bestemde pockets en sluit ze aan. De stekkeraansluitingen zijn solide en worden geborgd met een schroefdop, waardoor ze waterdicht afsluiten. Ze lijken op de flitseraansluiting van een onderwaterflits. Ik heb de indruk dat je weinig fout kan doen

Heerlijke infrarood stralingswarmte

Het voordeel van de twee verwarmingspanelen bij de 'Venture Heat', één aan de voorzijde die de buik en borst verwarmt en één wat meer aan de bovenzijde op de rug, is dat via deze posities het lichaam het gemakkelijkst warmte kan opnemen via de longen en lever en het via deze weg kan doorgeven naar de rest van het lichaam.

De warmte wordt gegene reerd door kunststofka bels die een stralingswarmte afgeven met dezelfde frequentie als infrarood. Die straling geeft hetzelfde gevoel als zonnestralen die op je lichaam schijnen.

met deze aansluitingen – iets wat niet gezegd kon worden van het ander merk met fragile aansluitpinnetjes dat ik ooit testte. Om te vermijden dat het vest omhoog kruipt tijdens je duik, is het voorzien van een tussenbeenriem.

Om het verwarmingssysteem te kunnen gebruiken, moet je de batterijpacks – nadat je ze aangesloten hebt – connecteren. Dit doe je door de schakelaar op het batterijpack in te drukken. Druk je kort op de schakelaar, dan gaan er blauwe ledjes branden bovenop het batterijpack – die je via het venstertje in de batterijpocket kan zien. Via het aantal blauwe ledjes kan je zien hoe vol de batterij is. Vier leds aan betekent dat het batterijpack een vermogen heeft tussen de 75 en 100 %. Druk je langer op de schakelaar, dan is het batterijpack verbonden met de verwarmingselementen. De drie rode ledjes, die zich bijna onderaan de voorzijde van het vest bevinden, lichten daarbij even op. De connectie verbreek je door opnieuw lang op de schakelaar van het

pack te drukken, waarna de blauwe leds uitgaan. Mocht het gebeuren dat je het batterijpack in de 'off' stand vergeet te zetten, dan gedraagt het zich als elke andere losse batterij.

De accessoires: twee batterijpacks, afstandsbediening met laderhouder en USB-laadkabel, stekkeraansluitingen, voeding (met Europese adapter).

Het batterijpack met links de vier leds, in het midden de stekkeraansluiting en rechts de schakelaar.

Zijn de batterijen geconnecteerd, dan schakel je de verwarming effectief aan door op de knop van de draadloze, waterdichte afstandsbediening te drukken. Die lijkt op een duikhorloge in de vorm van een stopwatch. Als je de knop op de afstandsbediening ongeveer drie seconden indrukt, voel je een trilsignaal aan de voorzijde op het vest, dat

De ontvanger op de voorzijde van het vest geeft het trilsignaal .

op die manier aangeeft dat de verwarming ingeschakeld is. Dat zie je trouwens ook aan de drie ledjes op de afstandsbediening op het vest, want die lichten ook even op. Telkens je kort op de knop van de afstandsbediening drukt, wordt er van warmteniveau gewisseld en krijg je overeenkomstig met het warmteniveau een ander trilsignaal. Verwarmingsstand één geeft één tril en op het vest kan je één rode led zien branden. Stand twee geeft twee trilsignalen en er branden dan twee rode leds. Druk je nogmaals op de knop, dan gaan er drie leds branden en voel je drie opeenvolgde trillingen.

tijd voor een test in open water

De distribiteur raadde me aan om het verwarmingsvest 'Venture Heat Pro V3' niet op de blote huid dragen. Niet dat dit echt kwaad zou kunnen, maar je zou wel tijdelijk aftekening van de verwarmingselementen op de huid kunnen hebben. Vermits het water in januari nog erg koud is, doe ik een test met het verwarmingsvest onder mijn droogpak. Het weer zit niet mee voor een duik in de Oosterschelde, dus wordt het een duik in de Put van Ekeren.

Bij koude watertemperaturen draag ik onder mijn trilaminaat droogpak een dunne 'baselayer' met daarover een dikker onderpak. Het 'Venture Heat Pro V3' vest draag ik bij deze duik over de 'baselayer', zodat het dus niet op mijn blote huid zit. Eenmaal volledig aangekleed, bevestig ik de afstandsbediening naast mijn duikcomputer en niet naast mijn kompas, want ik heb de indruk dat er dan een afwijking op de kompasrichting ontstaat. Ik schakel de verwarming in op stand één. Na een paar minuten voel ik een heerlijke stralingswarmte op mijn bovenlichaam.

Tijdens het wandelen van mijn auto naar de waterplas schakel ik de verwarming toch even uit, want ik krijg het te warm. Eenmaal in het water is stand één voldoende. Na een tiental minuten verhoog ik toch naar stand twee en tegen het einde van de duik, na een duiktijd van 45 minuten, plaats ik de verwarming op stand drie, want ik begin het precies toch iets frisser te krijgen. Na een duikduur van bijna 60 minuten hou ik het voor bekeken. Opmerkelijk is dat ik helemaal geen koude handen noch voeten had tijdens de duik, wat ik normaal gezien bij deze koude watertemperatuur wel heb. Ik voel me ook minder vermoeid. Dit alles

Onder een droogpak draag je het vest best niet op de blote huid.

is uiteraard te danken aan het feit dat het vest mijn lichaam goed op temperatuur gehouden heeft en me daarmee veel energie bespaard heeft.

Na de duik is er nog genoeg accuvermogen over voor een tweede duik, maar daar pas ik voor. Na de duik, op weg naar huis, hou ik het verwarmingsvest aan. Ik heb wel zetelverwarming, maar de infraroodverwarming is gewoon zalig. Spijtig dan ik het vest na een week al moet teruggeven. Ik had er graag nog een duik mee gedaan en het liefst had ik deze 'Venture Heat Pro V3' gewoon bijgehouden.

besluit

De 'Venture Heat Pro V3' is een verwarmingsvest van degelijke kwaliteit, met een aangename infrarood warmtestraling. Een lange batterijcapaciteit, goed voor een autonomie tot wel 6 uur in stand één en 3,5 uur in stand drie. Dit is ruim genoeg voor een duikdag met twee lange duiken. Voor een droogpak is stand één meestal perfect. Solide stekkeraansluitingen, 100% waterdicht en veilig voor gebruik in natte of droge omgevingen. Op land gemeten kan dit systeem niet meer stralingswarmte genereren dan net iets boven de 50 graden en daar-

mee is het risico op 'verbranden' minimaal. Het enige nadeel is wellicht de prijs: 995,00 euro. Raadpleeg www.ventureheat.eu voor de Belgische dealers. 

Batterijen en vliegtuig

De luchtvaartmaatschappijen regelgeving stelt dat lithium-ion batterijen zonder probleem meekunnen in de handbagage, zolang je kan aantonen dat het batterijen zijn. Het is daarom wellicht raadzaam om naast de batterijpacks ook het verwarmingsvest in de handbagage mee te nemen, zodat dat aangetoond kan worden. Uiteraard moet je ervoor zorgen dat de batterijen opgeladen zijn, zodat ze werken bij aansluiting aan het product. Dit is eveneens van toepassing voor duiklampen en al de rest van de toestellen die op batterijen werken. Als je enkel de batterijen in de handbagage meeneemt en je kan niet aantonen dat het batterijen zijn, dan kan je problemen hebben. Dit is dus niet alleen voor de 'Venture Heat' zo, maar voor alles wat op batterijen werkt.

IVO MADDER

DE DUIKWINKEL VAN NEDERLAND EN BELGIË

Divevolk Seatouch 4

Smartphone behuizing

• Maak foto’s en video’s onder water

• Touchscreenfunctie telefoon werkt

ook onder water

• Gebruik je kompas op je telefoon

• Speel muziek af

Oceama Kaiman lamp

• Metalen lamp

• 4000 lumen

• Dimbaar & focusseerbaar

• Brand 60 minuten op vol vermogen

€ 319 € 229

SubLub Rotterdam

Admiraal de Ruyterweg 40a

3031 AD Rotterdam

T +31 (0)10-2440111 | rotterdam@sublub.nl

Open di-vr 12-18 u & za 10-17 u

SubLub Zuidlaren

Verlengde stationsweg 12

9471 PL Zuidlaren

T +31 (0)50-8200479 | zuidlaren@sublub.nl

Open di-vr 11-18 u & za 10-17 u za 10-17 u

Scubapro Level set

• Trimvest met geïntegreerd lood

• Gebalanceerde membraam automaat MK11 C370

• Met instelbare ademweerstand

• Met manometer, andere console naar keuze

• Compleet met alle slangen, duikklaar geleverd

Bare Aquatrek Evo set

• Trilaminaat Bare pak met frontrits

• Twee beenzakken

• 15 mannenmaten

• 6 vrouwenmaten

• Met Bare Mid Layer onderpak

va € 799,- € 1849

SubLub Nieuwegein

Merweplein 1

3432 GN Nieuwegein

T +31 (0)30-2074062 | nieuwegein@sublub.nl

Open wo 16-21 u do & vr 12-18 u, za & zo 10-17 u

SubLub Amstelveen

Uilenstede 314

1183 DB Amstelveen

T +31 (0)20-6407806 | amstelveen@sublub.nl

Open di-vr 13-19 u & za 10-17 u

SubLub Limburg

Valkenburgerweg 12 6367 GV Voerendaal

T +31 (0)45-2033013 | voerendaal@sublub.nl

Open ma, di, do & vr 14-19 u & za 10-16 u

De Malediven

verwennerij, een drieluik

In de winter voel ik mij als een trekvogel, waarvan ze de vleugels hebben gekortwiekt. Gelukkig heeft de natuur ons een brein gegeven om de tekortkomingen van onze soort te overbruggen. Over land en zee. Treinen, vliegtuigen en boten… Een mens wordt filosofisch van staren naar de zee, dacht ik toen ik het eiland Malé zag krimpen tot een minuscuul stipje aan de horizon. Het was me gelukt die deprimerende, koude, grijze dagen in ons Belgenland voor de tweede keer te ontvluchten. Een geluksvogel, dat was ik ook. Ik zat op mijn terrasje aan het achterste middendek van de 'Orca', klaar om de Indische Oceaan te ontdekken. Wist ik veel wat er mij deze week allemaal zou overkomen…

Ik verplaats mij niet graag in grote groepen, dus toen Steven van 'Dive Along' belde om te checken of er zich toevallig niemand wilde opofferen om met een andere vlucht naar Malé te reizen was ik de eerste om toe te happen. De aparte vlucht had veel betere uren en minder tijdverlies op de tussenstop. Spijtig genoeg waren de passagiers links en rechts van mij niet te genieten. De ganse vlucht ergerde dit koppel, waarvan de vrouw aan het venster zat en de man aan het gangpad, me op allerlei manieren.

Ik had in Dubai een uur en een half tot mijn volgende vlucht. Net genoeg om de halve marathon tussen de twee gates te lopen. Het universum vond gelukkig dat ik genoeg had

afgezien op de vorige vlucht. Ik kreeg een stoel aan het gangpad met een vrije plek naast me. De resterende vier uur in de lucht vlogen voorbij. Ik hunkerde naar de rust van de zee.

Ik had vaderlief, én reisbegeleider, gevraagd om een afspreekpunt te bepalen waar we elkaar zouden kunnen terugvinden. "Jerina, dat is niet nodig, 't is daar super klein, ge kunt nie missen …". Even kaderen: de luchthaven van Malé is de grootte van een schoendoos en de mensenmassa die er dagelijks komt en gaat kan je vergelijken met het bezoekersaantal van een zaterdag op Rock Werchter. Héél veel mensen op een héél kleine oppervlakte. Ik geloof dat de natuur een instinct heeft ingebouwd bij

kinderen om hun ouders te kunnen onderscheiden in grote mensenmassa's. Maar het is natuurlijk moeilijk om je eigen vader te vinden als die al vrolijk op een boot ergens drie kilometer verderop aan het aperitieven is in plaats van te wachten op zijn enige nakomeling in de hal van de luchthaven. Daar stond ik dan ... met een overvolle blaas, het humeur van Gargamel en sarcasme-levels diep in het rood. Met het ene streepje wifi probeerde ik papa te bellen via whatsapp. Uiteraard niet te bereiken, wat had ik nu gedacht. Gelukkig kan je op sommige mensen wel rekenen en had ik binnen de kortste keren Nick aan de lijn. "Ze gaan nu vertrekken Jerina! Wacht aan het toerisme-onthaal", zei hij. Mijn donderwolk was van ver te zien denk ik, want

Manta (Manta birostris) met een remora boven een school kasmira-snappers of blauwgestreepte snappers (Lutjanus kasmira).

Foto: Peter Reyngaert.

een dik half uur later kwam er een donkere, ranke man met een weelderige baard op zijn kousenvoetjes naar me toe: "Are you Jerina?", vroeg hij heel voorzichtig terwijl hij zijn hand uitstak. "My name is Shappe". Dapper dacht ik, maar zijn zachtheid en blauwe ogen weerhielden me ervan te bijten, de donderwolk klaarde een beetje op. Ik moet m'n vader wel één ding meegeven: hij kent me door en door en aanvaardt me exact hoe ik ben. Hoe kan het ook anders, hij is krak dezelfde. Dus toen hij dit onstabiel lagedrukgebied aan boord zag komen, wees hij me direct de weg naar onze kamer: "Doe jij maar een dutje". Bedankt, dat had ik nodig.

1. Moeten er nog haaien zijn?

Malé, de hoofdstad van de Malediven, is een toefje vasteland in het midden van de Indische Oceaan dat tot op de vierkante centimeter is volgebouwd. Een indrukwekkende brug verbindt de stad met het naburige lapje zand waarop en waaraan de internationale luchthaven en zeehaven zijn gebouwd. Ze zeggen van Brussel dat het een heksenketel is, maar dan hebben ze de haven van Malé nog niet gezien. De lucht plakt er van de kerosine en de diesel en het geluid van opstijgende vliegtuigen en zware motorboten is oorverdovend. Ik werd er misselijk. Mijn lijf hunkerde naar de open zee. Waarom bleven we hier in godsnaam liggen? Vroeg ik mij af toen ik de eerste ochtend ontwaakte en nog steeds de kerosine rook. "You'll see", glimlachte Simbe, onze duikgids, met een veelbelovende blik.

"Gaan wij echt duiken in een haven?". Mijn zoölogische kennis van het onderwaterrijk is niet spectaculair uitgebreid, maar als er één iets is wat ik wel weet dan is het dat haaien

niet meteen gek zijn op veel lawaai. Maar wat blijkt? Haaien en andere vissen zijn even conditioneerbaar als de hond van Pavlov. Al geruime tijd is er een vissersboot die in deze haven dagelijks zijn dierlijk afval komt storten. Hierdoor is er een soort microbiotoop ontstaan waarin haaien, roggen en andere pelagische rovers deze wateren frequenteren en zelfs in staat zijn om het specifieke geronk van die ene boot te onderscheiden. We lieten ons zakken in het melkachtige water. Oorverdovend geronk weerkaatste aan alle kanten. Een zwerm roggen schoot onder ons door. De bodem was bezaaid met visgraten. Een dik half uur zagen we roggen en 'jacks' (grote horsmakrelen) van de ene kant naar de andere kant vliegen. 'From the windooooow to the wall!' speelde in mijn hoofd. Geen wonder dat deze dieren honger hadden, bij elke nieuwe boot die de haven binnen kwam getuft, lanceerden deze beesten zich hongerig in die richting. Die moeten nogal wat calorieën verbranden op een dag!

Er bestaat zoiets als een zesde zintuig, daar ben ik heilig van overtuigd. De rest van de groep was al aan hun terugtocht bezig. Ik bleef nog even hangen, iets zei me dat ik dat moest. Er kriebelde iets aan mijn rug, ik draaide me om en tuurde de mistige verte in. Vanuit mijn rechter ooghoek zag ik ze aan 'warpspeed' naderen. Een stuk of twintig tolhaaien schoten mij als een trein zilveren torpedo's voorbij. Goeiemorgen!

een walvishaai tussen de kikvorsmannen

In het diepe zuiden ligt Mihirireef, hier zouden we de nacht doorbrengen in de beschermde armen van deze weelderige 'drop-off'. De hemel kleurde diep oranje toen de zon achter de horizon verdween. De

eerste sterren waren al zichtbaar. Er hing magie in de lucht. Ik zat op het terrasje van mijn kamer en keek uit op dit prachtig schilderijtje, tot ik plots mensen met ingehouden adem fluisterend hoorde roepen: "walvishaai!". Ik sprong meteen recht en liep naar het uiteinde van het dek. Vanop de eerste verdieping had ik een prachtig zicht op de donkerblauwe met wit gestippelde reus die in de lampen onder de boot kwam snoepen van het plankton dat zich in de lichtstraal had verzameld. Als een onhoudbare enthousiaste puppy spetterde Yuri het water in. Weg walvishaai ... "But don't worry", zei Simbe, "It will be back, and when it comes, you keep the fuck calm and go into the water veeeeeeery sloooooowly and carefully", terwijl hij Yuri een berispende blik toesmeet. De laatste zonnestralen verdwenen uit de lucht en de anticipatie steeg. We hoorden tumult op de boot die een paar honderd meter bakboord van ons geankerd lag. Een twintigtal mensen hingen daar over de rand van het achterdek, je zag bijna de neus omhooggaan. De walvishaai was overgelopen.

Na het avondmaal veranderde ons achterdek in een 'stage' van Tomorrowland. Ik ontsnapte uit de tl-verlichting en dikke beats

Foto: Peter Reyngaert.

Geelgevlekte murenen (Gymnothorax flavimarginatus).

Foto's (3): Peter Reyngaert.

Walvishaai gespot vanop het achterdek.

en verdween naar de rust van het bovendek. De maan was vol en scheen als een koplamp over de platte zee. Shappe installeerde met een paar vakkundige mastworpen mijn hangmat. Steve kwam mij een pintje brengen, de 'chill-lounge' was geopend. Na twee uur was de walvishaai nog steeds aan het dineren bij de buren. Ik denk dat ik iemand hoorde roepen "Als Mohammed niet naar de berg wil komen, …" en meer was er niet nodig om de troepen te mobiliseren.

Terwijl we al tuffend naar de andere boot voeren, schoot een gedachte in mijn hoofd: "hoe hilarisch zou het nu niet zijn moest dat beest plots toch bij onze boot zitten, dan staan we hier mooi!". En zo geschiedde. We waren net geparkeerd naast onze buurman toen we geschater hoorden vanop onze boot. Even werd er getwijfeld: zouden ze ons in de maling nemen? Dit is toch té toevallig. Maar ik spotte de gestippelde schim met mijn adelaarsblik wel degelijk aan de Orca. Door het lot op onze plaats gezet, keerden we terug naar huis. Maar het was alsof de walvishaai een kat-en-muisspel met ons speelde, want opnieuw was het dier verdwenen.

Geduld is een gave die ik niet altijd in de juiste hoeveelheden bezit, maar hier werd het afgedwongen door moeder natuur. De Dhoni werd vastgemaakt aan onze boot. Kevin, Fritz en ik bleven zitten op haar achtersteven, onze voeten in het donkere water, de GoPro's geklemd tussen onze vingers. Eindelijk werd ons geduld beloond, ik voelde het eerst voor ik het zag. Adrenaline kriebelde tussen mijn schouderbladeren en daar was hij. De grote vriendelijke reus liet zich eindelijk weer zien. Magistraal en meesterlijk kwam hij naar de oppervlakte. Opgewonden gefluister was te horen vanop de Orca. Ik hield mijn adem in en liet me zachtjes in het warme water glijden. De lichtstralen glinsterden door zijn kieuwen, terwijl hij met grote happen het minuscu-

le plankton begon te verzwelgen. Ik was topbeelden aan het maken toen plots een hoopje onelegante mens mijn schilderijtje kwam verstoren. Toon zijn enthousiasme had klaarblijkelijk de hersencellen verantwoordelijk voor zijn motoriek volledig platgelegd: het zwemmen was hem verleerd. Als een kikker probeerde hij ondersteboven met handen en voeten diepte te maken. Het contrast met de sierlijke dans van de walvis was groot, maar buitengewoon entertainend. Nog nooit had ik een gelukkiger mens gezien dan Toontje toen, hier droomde hij al zijn hele leven van. Aan de oppervlakte was er gespetter en 'ooohs' en 'oh my god' en 'amaaaaaaai' te horen. Ik ademde diep in en maakte een eendenduik, de donkere afgrond in. De wereld werd stil en vertraagde. De walvishaai kwam me met een grote boog tegemoet en op vijf meter diepte zwommen we zij aan zij. Ik vergat bijna dat ik geen kieuwen had...

rifhaaien in meervoud

De Malediven is een verzameling eilandengroepen in het midden van de Indische Oceaan. Zo'n cluster afzonderlijk wordt een atol genoemd. Langs de rand van die atollen zijn vaak 'drop off's' te vinden waar de stroming nogal tekeergaat. Al het water moet langs die sluizen van het atol naar de oceaan, of omgekeerd. Op deze plekken zijn er veel haaien te zien.

Rashdoo Madivaru is een plateau aan de rand van zo'n atol. De plek was een grote uitgestrekte ronde zandvlakte met aan de rand rotsen en koraal en een drop off. Het leek op een omgekeerd Grieks theater. Aan Kudaharah Thila was er zo veel stroming dat mijn ontspanner fuseerde als ik recht voor me keek. Het avontuur blonk in pa zijn ogen toen hij teken deed om nog meer tegen de stroming in naar de punt van het rif te gaan. Ik verklaarde hem zot, maar zette de dodentocht in. Ik was 'stik-kapot' toen ik aan de punt kwam en ankerde me vast aan

papa zijn arm. Op het tafelkoraal lag Steve, die langs de andere kant was vertrokken en ook zijn weg naar hier had gevonden: 'Great minds think alike'. De 'jacks' schoten zich als pijlen tussen de grote rifhaaien. Fenomenaal!

Betreffende de stroming schreef ik dat er 'OMG-current' was, maar op Miyaru Kandu was er 'OMFG-current'. Vader was ik al lang kwijt, die had de verkeerde afslag genomen. Ik lag met de overblijvers vast geankerd aan de rand van de 'drop off'. In de straalstroom van de 'OMFG-current' werden we van links naar rechts geslingerd aan onze rifhaken. De tientallen haaien kwamen in treintjes op enkele meters van onze neus. Ze dansten in groepjes van links naar rechts. Ik keek om

Foto's (4) : Peter Reyngaert.

Walvishaai (Rhincodon typus).

me heen, het was een beetje als daten rond je dertigste: omsingeld door haaien en kale mannen. Maar gelukkig af en toe ook een mooie vis.

de 'naaktslakjes'

Al een hele reis hadden we de 'Malediven-maagden' voorverwarmd voor een, toch wel heel speciale, duik aan het einde van de week. Alimatha Jetty is een vaste stop voor we de terugkeer naar het noorden inzetten. Het is een schemerduik gekend voor zijn uiterst speciale 'naaktslakken'. "Du jamais vu!", verkochten we deze plek met veel superlatieven.

Er waren enkelingen die bijna de duik dreigden over te slaan: "Naaktslakken, daar maak

ik mij niet nat voor". Maar mijn 'niet zo heel subtiele gezichtsuitdrukkingen' maakten de twijfelaars toch nieuwsgierig genoeg om zich weer in hun neopreen te wurmen. "I am always a little scared on this dive", vertelde Shappe me met een klein hartje terwijl hij een plastic flesje met wat stukjes biefstuk in wegmoffelde. Ik zag iemand kijken met een blik van verwarring, 'zijn dat vleesetende naaktslakken?'.

Met z'n allen gingen we te water. Wanneer de luchtbellen horizontaal uit je ademautomaat verdwijnen, dan weet je dat er stroming zit. We haakten ons allemaal vast aan de rotsen op een diepte van tien meter. Shappe en Simbe gingen aan de slag. Ik zag een paar duikertjes de rotsen van heel

dichtbij onderzoeken, maar naaktslakken zijn van nature moeilijk te vinden. De show begon met twee reuze verpleegsterhaaien die gulzig tussen de rotsen kwamen snuffelen.

Even heerste er paniek en verwarring, maar al snel werd de mop gesnapt. In een mum van tijd krioelde het van verpleegsterhaaien en roggen. Ze zwommen tegen ons! Occasioneel kwam een wittipje piepen, maar die besloot zich niet te mengen in de vleeshoop. Shappe behield al zijn

De roze zweeprog of 'pink whipray' (Himantura fai ) komt voor in grote groepen, heeft een gelijkmatig geelbruin tot bruinroze dorsaal en heeft een lange zweepachtige staart.

Roze zweeproggen van onder gezien.

Verpleegsterhaai of voedsterhaai (Ginglymostoma cirratum).

vingers. Ik moest Yuri bijna met zijn haar uit het water sleuren, na 75 minuten had hij nog maar 20 bar over. Gelukkig kwam Steve te hulp met zijn 'bailout'. Ook Kevin moest onder niet zo lichte dwang het sop verlaten. Het gekwetter aan het avondmaal was oorverdovend. Die 'naaktslakken' vielen toch wat groter uit dan gedacht.

2. The Manta Special

Ik spendeerde veel tijd op de Dhoni, boven op het dak, met Shappe. Hij had me met zijn blinkende blauwe ogen al stiekem ingelicht over Maavaru Gar, een poetsstation in het Noord Ari Atol. Voor de duik werden we zorgvuldig gebrieft over de huisregels bij het bezoeken van zo'n plek. Poetsstations zijn een essentieel onderdeel van het zeeleven. De dieren komen hier om hun wonden te verzorgen, hun parasieten te verwijderen en hun kieuwen gezond te houden.

Poetsvisjes zijn een beetje de kinesisten, osteopaten en dermatologen van de oceaan. Niet verwonderlijk dat er uitdrukkelijk verzocht wordt deze praktijken met respect te benaderen. Het poetsstation was een plateau van ongeveer vier vierkante meter in het midden van een ondiepe zandbank met her en der wat rotsen. Er was een groep voor ons die net ging vertrekken. Het was niet de eerste keer dat de timing van onze duik 'net' uitkwam met andere groepen die weggingen, waardoor we het rijk voor ons alleen hadden. Nu begreep ik dat Simbe niet helemaal toevallig een tikje later wou vertrekken dan alle andere boten uit de heksenketel van Malé.

Het water was troebel, maar al snel zag ik in de verte een groot dier als een donkere 'kite' op ons afkomen. De eerste manta was gespot. Ik was gelukkig. Op een rots enkele meters van het station positioneerde ik mij. Simbe deed de hele tijd teken dat ik dichter moest komen, maar ik bleef rotsvast op mijn 'sweet spot'. Te dicht staan bij iets groots is nooit goed, dan zie je het nooit helemaal. Hier had ik het beste zicht. Bovendien had ik hier een vriendje, een grote 'sweetlip' schuilde aan mijn zij voor de stroming. We deelden een blik of twee en dat was genoeg om de vis ervan te overtuigen dat ik hem niet zou verorberen.

Er kwamen nog méér manta's aan, maar liefst vijf op een rij. Als gevechtspiloten begonnen ze loopings te maken tussen de bellen. Elegant, berekend en moeiteloos scheerden ze langs de duikers die met haast opengesperde mond naar de show keken. Ze zeggen: elegant als een zwaan, maar dat zou elegant als een manta moeten zijn. Een van de dieren had mij zien zitten op mijn rots. Het kwam in een grote boog op mij af. Rustig, sereen. Het vertraagde tot het nog geen halve meter van mij bijna stil hing. Het dier keek me zacht en uitnodigend in de ogen, alsof het even nieuwsgierig was naar mij als ik naar hem. En in die tien seconden stond de wereld stil, ik voelde het tot in m'n kleine teen.

Een connectie maken met een wild dier, het is iets bijzonder. Je voelt je plots hyperbewust van je nederig plekje in dit universum. Ik kon hier uren blijven, letterlijk want ik had zeker nog 100 bar in mijn fles. Maar Simbe sleurde me bijna aan mijn haar naar boven. De duik tikte de vijfentachtigste minuut weg ... Eens boven zat ik op mijn terrasje na te genieten, een miljoen keer speelde ik het filmpje op mijn GoPro opnieuw af, om toch maar zeker te zijn dat dit magisch moment mij echt overkomen was.

Dieper naar het zuiden lag Moofushi Rock. Ik was er niet op voorbereid. Het was opnieuw een 'cleaning station' met een lange graduele slope naar het blauw. Ik zette me op mijn gat in het zand, en lag met mijn fles tegen de schuine richel.. Als wijde zwartwit gevlekte vliegtuigjes kwamen ze vanuit het blauw op me af. Ze scheerden boven mij langs, mijn ademautomaat viel bijna uit mijn mond, adembenemend. Ik was Steve, mijn buddy al lang kwijt, maar volgde de groep verder naar het rif, waar de tafelkoralen als grote balkons de richel sierden.

De miljoenen gele 'snappers' die het tafelkoraal bewoonden kleurden het rif als een opkomende zon na een donkere nacht. Ik haakte mijn rifhaak vast en bleef liggen voor het spektakel. Het zicht vanop het eerste balkon was ongelofelijk. Was er iemand die vanuit de coulissen teken gaf en

Een Oosterse diklipvis (Plectorhinchus vittatus) in een poetsstation.

Foto: Peter Reyngaert.

de manta's, geflankeerd door 'eagle ray's' (adelaarsroggen), systematisch en in grote aantallen voor ons lieten passeren? Ik wist niet waar eerst te kijken.

Ik was zo gebiologeerd door de show dat ik niet door had dat mijn computertje serieus van zijn oren aan het maken was. Al 17 minuten deco. Foei! Steve had mij teruggevonden, ik versloeg hem drie keer in

'blad-steen-schaar' op onze lange weg naar boven.

3. Wrakken

Ik waande me precies in de Noordzee, alleen was het hier een pak warmer. Het water had de kleur van flauwe erwtensoep en er zat een stroming van jewelste. Feshdu Wreck is een klein vissersbootje, gezonken in de jaren tachtig. Met zijn bescheiden dertig meter

staat het statig in het zand. Van kop tot teen begroeid met koraal. Miljoenen glasvisjes lichtten het groene water op in de verlegen avondzon. Ik ging er middenin en dirigeerde ze als een echte maestro van 'wooosh' links naar 'wiiiish' rechts.

Het wrak was prachtig begroeid. "Noonooo, you cannot enter the wreck, too small", hoorde ik Simbe nog zeggen in mijn achterhoofd toen ik twee, mij niet onbekende, vin-

De schroef van het 'Feshdu Wreck'.

Foto: Peter Reyngaert.

Foto' (6): Peter Reyngaert.

Als gevechtspiloten maakten de manta's loopings.

nen zag verzwolgen worden door de brug. Yes hé, ik wist het! Ik schoot mij er achteraan. Vadertje had zich al een weg gebaand naar de stuurstand. Alsof hij wist dat ik achter hem was draaide hij zich om en bracht zijn duim en wijsvinger naar zijn mond: 'Bellissima!'. Hij ging eruit en ik ging erin. Chance dat de Devolders uit Oostkamp een klein, dun ras zijn. Het was er inderdaad niet ruim, in dat ruim... Maar prachtig, dat zeker wel. Ook het rif naast het wrak, waar we onze duik eindigden zat vol leven en kleur. Van helderblauwe anemonen met clownsvisjes tot honderden kleine gele visjes en doktersvissen. Erwtensoep met veel extraatjes.

Kudimaa Wreck in het zuiden is een kolos van een cargoschip. Het was nog eens tijd om met pa op avontuur te gaan. We waren als eersten beneden, het water was nog onbezoedeld door stof van voorgaande flippers. Het was alsof ik een museum binnen zweefde. Ik volgde papa door nauwe doorgangen en smalle deurposten. Beneden in de machinekamer was er geen natuurlijk licht te bespeuren, de vissen zwommen omgekeerd tegen het plafond. Een lichtstraal verblindde me vanuit het naburige kamertje, Steve had ons gevonden. Eens een buddy, altijd een buddy. Vanuit de kleine donkere kamertjes beneden in het wrak, zwommen we naar de eerste verdieping, om ons via de smalle gang een weg naar buiten te banen. Het voelde aan als een geboorte, vanuit de smalle donkere gang, naar het stralende ruime daglicht. Langs de zijkant gingen we naar het brede uitgestrekte cargo-ruim. Er zat opnieuw serieus wat stroming, we bleven als piraten in de wind hangen bovenaan de mast, voor onze deco-stop. Het kleine topje was prachtig begroeid en bewoond door kleine clownsvisjes die vurig hun huisje bewaakten. Onder ons passeerde nog een wittip en een adelaarsrog.

Epiloog

Sfeer en gezelligheid

De chef-kok verdient een standbeeld op elk eiland in de Malediven. Wat die man drie keer per dag uit dat piepkleine keukentje toverde ... Alles werd vers en met een uiterst brede glimlach klaargemaakt. Er werd gevist: Toon, Fritz en Kevin spendeerden uren op het achterplateau. Een oerinstinct ontwaakte in hun kleine teen, maar ze vingen telkens bot. 't Is te zeggen, geen bot, wel twee zusterhaaien en een murene (die ze lossneden van de haak en terug de wijde wereld in lieten gaan), stukjes koraal en rotsen. Maar vooral geen vis.

Gelukkig wist onze barman, Tharindu, genoeg brouwseltjes uit zijn hoed te toveren om de nederlaag weg te spoelen. Ik liet me verleiden door een Dry Martini. 'Stirred, not shaken', James Bond kent er eigenlijk niks van, maar Tharindu gelukkig wel. Als een goochelaar schonk hij de frisse godendrank uit in het glas dat hij balanceerde op zijn elleboog. Dat moet je maar eens proberen op een varende boot!

Onze barman Tharindu.

Foto: Jerina Devolder.

Jerina Devolder vol bewondering voor de school gewone wimpelvissen (Heniochus acuminatus).

Foto's (2): Peter Reyngaert.

Binnenin het 'Kudimaa Wreck'.

Het feestcomité: 'Nick' zorgde onvermoeibaar elke avond voor entertainment. Van ge-'quiz' tot afsluiter van de week karaoke. Ik had me al de hele trip een beetje afzijdig gehouden bij de groepsactiviteiten. Om aangenaam te blijven voor anderen moet ik af en toe een beetje alleen zijn. Ken jezelf. Maar wat niemand wist was dat ik een zwarte gordel in karaoke heb. Zelfs de afwezigheid van micro's hield me niet tegen. Ik had al mijn sociale muntjes opgespaard voor deze avond. We brulden ons een weg terug naar Malé. Niks schept een grotere band dan samen zingen.

Door de jaren heen ben ik vervreemd geraakt van de Duikclub Barracuda, de club die lang mijn thuis was. Het leven doet dat soms: je verhuist, je werk slorpt veel tijd op en voor je het weet zijn er zo veel nieuwe mensen in die club dat je een vreemde vogel bent wanneer je terugvliegt naar het nest.

"Jij bent ook wel de dochter van de voorzitter hé, Jerina! En gij kunt even kwaad kijken als je vader!", werd giechelend toegegeven

wanneer ik zei dat precies iedereen altijd schrik van mij had.

Deze week op zee was begonnen met 'kennissen', maar ik ging naar huis met nieuwe vrienden. Blij en dankbaar dat ik straks weer

kan landen in het warme nest van de Barracuda-bar. 

Exclusief agent Orca Liveaboard Maladives info@dive-along.com

Service- en trainingscenter rEVO-rebreathers info@thebigblue.be

Route: Central atols aan boord van Orca

Liveaboard Maladives

Periode: 18 tot 25/11/2023

Prijs: 1.390 euro per persoon (exclusief vluchten)

Groepsfoto.

Foto: Peter Reyngaert.

JERINA DEVOLDER

Grote Schelpenteldag 2023

Op 25 maart ging de – ondertussen al traditie geworden – Grote Schelpenteldag weer van start. Het concept is nog steeds hetzelfde: vrijwilligers verzamelen volgens een vast patroon 100 schelpen op de deelnemende strandlocaties en laten ze door kenners vervolgens determineren.

Tellen kon niet enkel in één van de 10 Belgische kustgemeenten, maar ook in Nederland, dat vorig jaar voor de eerste keer deelnam, en wel over hun volledige kustlijn. In Noord-Frankrijk debuteerden medewerkers van CPIE Flandre Maritime in Zuydcoote in een soortgelijke proefopzet. Ongeveer 2.000 vrijwilligers telden 82.444 schelpen, waarvan 40.770 in België, 34.689 in Nederland en 6.985 in Frankrijk. In totaal werden er 66 verschillende soorten gedetermineerd, 6 meer dan vorig jaar. Net zoals tijdens de vorige editie stond de halfgeknotte strandschelp samen

met het nonnetje met 23% in België op de eerste plaats, op de kop gevolgd door de kokkel met 21%. In Nederland was dat ook de halfgeknotte strandschelp, met op de tweede plaats de kokkel en vervolgens de ovale strandschelp. Het nonnetje haalde enkel in Zeeland de top vijf. In Frankrijk was het de kokkel, de gewone tapijtschelp en de mossel. De Amerikaans zwaardschede ging in alle landen voor de vierde plaats.

Dit jaar lag de focus op schelpen met gatjes, veroorzaakt door roofslakken zoals de purperslak en de tepelhoren. Zij doorboren

met hun rasptong de schelp van hun slachtoffers om hen vervolgens leeg te zuigen. Behuizingen van de moordenaars werden maar sporadisch gevonden: 14 exemplaren van de purperslak, 106 grote tepelhorens en 147 glanzende tepelhorens. Minder dan 1% van de gevonden schelpen bleek na forensisch onderzoek tot hun slachtoffers te behoren, wat best meevalt. In de helft vande gevallen ging het om de halfgeknotte

strandschelp, de overige belangrijke prooien waren het zaagje, de ovale strandschelp, de stevige strandschelp en het nonnetje. Vaak bleken de aangetaste schelpen ook al een beetje ouder.

Dit jaar waren 9% van de schelpen – verdeeld over 6 soorten – afkomstig van exoten. Vorig jaar was dat met 10% een gelijkaardig resultaat. De concentratie aan exoten zoals de Amerikaanse zwaardschede, de Amerikaanse strandschelp en de Filipijnse tapijtschelp neemt duidelijk toe naarmate je meer in de richting van het Kanaal gaat verzamelen.

Het is niet ondenkbaar dat er nog meer patronen tevoorschijn gaan komen als Frankrijk volgend jaar de deelname zou uitbreiden. We houden het in ieder geval in de gaten.

STEF VAN UFFEL

Foto: VLIZ | Annelies Tavernier.

Foto: VLIZ Annelies Tavernier.

Foto: Nicole Hamers.

Schelpen tellen, voor jong en oud.

Een getelde schaal.

In de handen van de zee ben ik vergeten, alles wat ik van de wereld niet vergeten kon

Paul Snoek

Advertentie

NELOS CDC – Diving Services – www.divingservices.be

 Lidmaatschap NELOS – CDC

 Duikuitstappen met Belgische Instructeurs (> 200 duiksites)

 Daguitstappen naar Cavalaire ( Togo – Rubis – Arroyo - …)

 Opleidingen Compressoroperator – OW-Scooter – Blender –OW fotografie en Video

 Nitrox, Zuurstof en Trimix vullingen – Intersorb / Sofnolime

 Technisch Service Centrum

Camping ‘Les Rives de l’Agay’ - www.camping-lesrivesdelagay.com

 Frans – Vlaams management

 Verblijf in mobilhome 4-6 personen

 Verblijf in eigen tent, mobilhome of caravan

 Mogelijkheid vol of half pension voor groepen (+ 10 pers)

 Nieuw: vergaderzaal beschikbaar voor groepen

 Nieuwe sanitaire faciliteiten

PROMO 2/09/23 tot 4/11/2023  7=6

Vakantie voor individuele duikers & clubs - Servicecentrum voor technische duikers

Info: www.divingservices.be – ronny@divingservices.be

+32 473 96 13 50

Foto: John van Lent.

Duikers zijn allemaal een beetje avonturiers. Om de duiksport te omarmen, moet je immers op zoek zijn naar ietwat ongewone en ongebruikelijke ervaringen. Zodra we de basisbeginselen onder de knie hebben, gaan we het avontuur tegemoet. Eerst in één of andere donkere plas, dan in de getijden van de Oosterschelde en daarna steeds verder en verder, nieuwe horizonten tegemoet. Maar waar ligt de grens? Op de Zuidpool?

Duiken in Antarctica wint steeds meer aan populariteit. Het exclusieve karakter van het gebeuren inspireert hoe langer hoe meer liefhebbers om de koude wateren te verkennen. Maar is het nog (ecologisch) verantwoord en hoe pak je dit het best aan? Toerisme in Antarctica nam een aanvang omstreeks 1950 toen Chileense en Argentijnse koopvaardijschepen zeer welstellende reizigers aan boord namen naar de Zuidelijke Shetlandeilanden. Deze onbewoonde eilandengroep ligt ongeveer 120 kilometer van het Antarctisch schiereiland en er was ooit een walvisoliefabriek gevestigd.

Lars Eric Lindblad, een Zweeds-Amerikaanse touroperator, kwam in 1966 op het idee toeristen naar het vasteland van Antarctica te brengen. In 1969 liep zijn eerste expeditieschip, de Lindblad Explorer, van stapel in Finland. Na een bewogen eerste vaart, waarbij het schip vuur vatte in het midden van de Atlantische Oceaan en in Montevideo werd hersteld, kon het in februari 1970 aan zijn eerste Zuidpooltocht beginnen. De gefortuneerde toeristen aan boord genoten van een uitstekend comfort voor die tijd, luisterden naar voordrachten en maakten uitstapjes met een kleine vloot Zodiac-rubberboten.

Sindsdien stijgt het aantal cruiseschepen dat de Zuidpool aandoet op exponentiële wijze. In 2017 waren er 65 schepen geregistreerd bij IAATO (International Association of Antarctica Tour Operators), vandaag 93. Wie schepen zegt, zegt ook passagiers. In de Zuidpoolzomer van 2022-2023 bezochten 106.000 toeristen het gebied, tegenover 74.000 in 2019-2020 en 38.475 in 2015-2016.

Antarctica is toch heel groot, zeg je? Ja, dat klopt. Het continent heeft een oppervlakte van 13,66 miljoen vierkante kilometer en is dus groter dan Europa of Australië, maar het is voor het overgrote deel (voorlopig nog) onbereikbaar voor toeristen. Bijna negentig percent van hen bezoekt het 'kleine' Antarctisch Schiereiland in het noordwesten van het continent, op twee dagen varen van de vertrekhavens van Ushuaia in Argentinië of Punta Arenas in Chili.

Deze toeristische zone is amper 500 km lang (zowat de afstand tussen Brussel en Hamburg) en er zijn maar enkele tientallen plaatsen waar bezoekers gemakkelijk en veilig aan land kunnen gaan. Het bezoch-

te gebied is amper een 200 hectaren groot, hetzij een kleine 300 voetbalvelden.

elkaar niet voor de voeten lopen of varen

Je reist naar Antarctica tussen half november en eind februari. Deze korte termijn en het klein aantal locaties waar er kan aangelegd worden, maken dat de schepen elkaar wel wat voor de voeten lopen of (beter gezegd) over de boegen varen.

Het toerisme en andere menselijke activiteiten worden gelukkig gereguleerd door een aantal internationale overeenkomsten die samen het 'Antarctic Treaty System' (ATS) worden genoemd. Dit ATS laat maar één schip tegelijk op een landingsplaats toe. De meer dan 90 schepen die er rondvaren (plus enkele privéjachten van de rijksten van de wereld) moeten dus met elkaar afspreken

en verstoppertje spelen om het verkoopargument van een exclusieve reis en van een 'once in a lifetime' ervaring niet te schaden.

Niet elke kapitein houdt echter rekening met de ATS-regelgeving of met de hierboven vermelde beperking om jouw reis tot een unieke en benijdenswaardige ervaring te maken. Controle is immers onmogelijk, omdat geen enkele staat eigen bevoegdheid kan inroepen. Antarctica behoort immers niemand toe (zie ook het kaderstuk 'Een vlag voor Antarctica').

De onvoorspelbare weersomstandigheden zorgen er daarenboven voor dat de bezochte plaatsen soms meer toeristen dan pinguïns tellen. In de zomer (onze winter) 2021-2022 werden er op Cuverville Island alleen al 8.511 toeristen aan land gezet met een RIB. Dit eiland in de toeristische zone herbergt

2. Ushuaia is één van de locaties van waaruit men naar Antarctica vaart.

Het cruiseschip m/v Plancius van de Nederlandse maatschappij Oceanwide Expeditions kan 108 passagiers in 50 hutten vervoeren.

een grote kolonie ezelspinguïns (Pygoscelis papua) en vormt op deze manier een zeer aantrekkelijke natuurlijke zoo.

de gevolgen

De polen warmen vandaag de dag sneller op dan de rest van onze planeet. Een onderzoek van het wetenschappelijk tijdschrift Nature Communications dat in februari 2022 verscheen, stelt zelfs dat de opwarming van Antarctica tussen 2016 en 2020 drie keer sneller is verlopen dan de opwarming op de rest van de planeet. Volgens de wetenschappers behoort de toenemende menselijke activiteit op de Antarctische aanlegplaatsen tot één van de belangrijkste oorzaken van het smelten van de ijskap. Het onderzoek wijst uit dat elke individuele toerist bijdraagt tot het smelten van 83.000 kg ijs of sneeuw. Dit gebeurt door toeristische cruises, waterscooters, vliegtuigen, helikop-

ters, terreinwagens, generatoren en andere krachtcentrales.

Eerlijkheidshalve moet hier ook bij genoteerd worden dat de ecologische voetafdruk van de individuele wetenschapper zelf nog veel groter is dan die van de toerist. De grootste hoeveelheid roet verantwoordelijk voor het smelten van het ijs werd gemeten bij het Argentijnse onderzoeksstation in Hope Bay op het Trinity-schiereiland.

De toeristische industrie is zich bewust van de gevaren van een ongebreidelde expansie. Dit heeft niet alleen gevolgen voor de natuur, maar ook voor de rendabiliteit van de eigen cruiseschepen. Om die redenen heeft ATS een aantal aanbevelingen gedaan om de toeristische activiteit te reguleren. Zo mogen er maar maximum 100 passagiers tegelijkertijd aan wal worden gezet en mo-

gen de expeditieschepen die dit aanbieden maar maximaal 500 passagiers aan boord hebben. Schepen die plaats bieden aan meer dan 500 passagiers mogen natuurlijk wel door het gebied varen.

Voor alle schepen die zuidelijker dan 60° Z koersen, geldt het verbod om zware stookolie te vervoeren of te verbranden, omdat deze brandstof beduidend meer bezoedelt dan de duurdere lichte fuel.

Alle rederijen die Antarctica aandoen, hebben zich ook vrijwillig aangesloten bij het IAATO (International Association of Antarctica Tour Operators). Deze organisatie bepaalt de manier waarop het toerisme in Antarctica moet geleid worden en werkt zelfregulerend. Dit roept meteen wel wat vragen op. Bedrijven die samen een winstgevende activiteit uitbaten, bepalen hier immers zelf op welke manier ze dat gaan doen. De vrees bestaat dat de regelgeving onder druk zal komen te staan wanneer het aantal toeristen toeneemt.

greenwashing

Alle rederijen en touroperators wedijveren om zich een groen imago aan te meten in hun publiciteit. Zo promoot bijvoorbeeld de rederij Ponant een cruise met hun nieuwste expeditieschip, de Commandant Charcot, als een duurzame verkenning van de poolstreken, met behoud van het milieu. De ijsbreker beschikt over een hybride voortstuwing met batterijen en LPG. De 50 ton zware lithium-ion batterijen geven het vaartuig echter maar een autonomie van één à maximaal twee uren en het schip heeft nog steeds 4.000 m3 diesel aan boord tegenover

Een grote kolonie ezelspinguïns (Pygoscelis papua). Aan de passagiers wordt gevraagd de pinguïns niet te benaderen, maar vaak komen de pinguïns zelf naar hen.

RIB's brengen de toeristen aan land.

Foto's (5): Ivo Madder.

4.500 m3 LPG. De maatschappij werd voor deze misleidende reclame in augustus 2022 veroordeeld door de JDP (Jury de Déontologie Publicitaire, het Franse equivalent van onze JEP, Jury voor Eerlijke Praktijken inzake Reclame).

Ecologie als verkoopargument wordt door nagenoeg alle rederijen gebruikt. Alle schepen hebben echter tal van RIB's aan boord en de potentiële zuidpooltoerist wordt om de oren geslagen met een opbod aan helikoptervluchten en waterscootertochten om het gebied te verkennen. De maatschappij Seabourn Cruises biedt zelfs onderzeeboottochten aan en op Deceptioneiland kan je genieten van een thermisch bad in een vulkaan.

En duiken, hoe doe je dat?

Een aantal gespecialiseerde duikcentra bieden via het internet duikexpedities aan in Antarctica. Om begrijpelijke redenen gaat het hier echter nooit om een 'liveaboard' zoals je ze kent in meer bereikbare streken. Je moet inschepen op één van de cruiseschepen die het gebied bezoeken. De tussenkomst van het duikcentrum bestaat er enkel in je te begeleiden en je materieel te helpen, maar het duiken wordt tijdens de expeditie beschouwd als één van de activiteiten die de rederij faciliteert. Hierbij moet worden opgemerkt dat verschillende rederijen, zoals het Franse Ponant of het Nederlandse Oceanwide Expeditions, zélf het duiken in hun aanbod opnemen en dat de tussenkomst van een duikcentrum daardoor overbodig is.

Met wat hierboven staat is de toon meteen gezet: duiken in Antarctica wordt een dure aangelegenheid. De goedkoopste cruise met

duikmogelijkheid die ik op het internet vond voor het seizoen 2023-2024 kost ongeveer 9.000 euro per persoon. Voor die prijs vaar je dan een tiental dagen op de Plancius, een gerenoveerd schip uit 1976. Reken hierbij de vlucht naar Ushuaia en enkele hotelnachten ter plaatse, alsook het zogenaamde duikpakket.

Het aantal duiken dat je zal kunnen doen, varieert tussen nul en in het allerbeste geval tien, afhankelijk van de weersomstandigheden en van de reisroute.

Een meer comfortabele cruise kost je tussen 15.000 en 25.000 euro per persoon zonder transfers.

Je hebt natuurlijk je CMAS-kaart nodig en je zal hoogstwaarschijnlijk nogmaals naar de dokter moeten om een bijkomende gezondheidsverklaring te laten invullen voor

de cruise. De meeste rederijen eisen dit document, omdat medische hulp tijdens de expeditie nagenoeg onmogelijk is.

Je hebt best wat ervaring met het duiken in (zeer) koud water en enkele rederijen vragen dat je via je logboek een dertigtal duiken met een droogpak kan aantonen.

Als je je niet laat begeleiden door een duikcentrum zal je buddygewijs duiken, zonder gids. De operator zorgt enkel voor een veiligheidsboot aan de oppervlakte, die normaal gezien bemand is door een ervaren duikinstructeur die de duikplaats kent.

En het spreekt vanzelf dat je al het duikgerief zelf mee moet brengen, met inbegrip van reserve-onderdelen. Op het schip zijn enkel flessen en lood ter beschikking.

Wat ga je zien?

De duiken kunnen variëren van ondiepe ijsduiken, duiken langs een wand, vanaf het

Pelsrobben ( Arctocephalus gazella).

Prachtige landschappen.

Het is een illusie dat het toerisme niets verstoort.

strand tot duiken vanaf een RIB. De maximale diepte bedraagt 20 meter.

Behoudens de feeërieke ijstaferelen in helder water bestaat de fauna vooral uit zeeanemonen, salpen, sponzen, slakken, zeenaaktslakken, zeesterren – vooral zonnesterren, kussensterren en slangsterren – en diverse krabbensoorten. Met wat geluk kom je ook de voorhistorische 'Giant isopod' (Glyptonots arcticus) en de zee-engel of naakte zeevlinder (Clione limacina) tegen. Zeehonden, zeeluipaarden en pinguïns kunnen eveneens onder water waargenomen worden. De flora is vrij beperkt, maar op sommige plaatsen zijn er grote kelpwouden.

Omdat Antarctica een continent is en geen land, heeft het officieel geen vlag. Toch zijn er veschillende vexillologen (vlaggenkundigen) die zich geroepen hebben gevoeld om een vlag voor dit gebied te ontwerpen. De meest bekende in de rij heet Graham Bartham. Hij tekende een vlag op basis van de vlag van de Verenigde Naties. Een witte kaart van het continent omringd door een blauwe oceaan.

Kendall Smith ontwierp dan weer een oranje vlag gebaseerd op de internationale reddingskleur. Het unieke ontwerp is uitstekend te zien in de sneeuw. De 'A'

Wie trouwens meer wil weten over duiken in Antarctica kan best het uitgebreide artikel van onze hoofdredacteur Ivo Madder lezen in Hippocampus nr. 264 (www.nelos.be/hippo264) 

PATRICK SWINNEN

Bronnen:

• The British Antarctic Survey

• IAATO: https://iaato.org

• Wilson Center – Polar Perspectives

• The Print – Snow melt in Antarctica

• Avis du Jury de Déontologie Publicitaire

van de vlag staat voor Antarctica, de schotel dient om het zuidelijkste deel van de wereldbol te stileren, de handen beelden de vrede uit en het wit vertegenwoordigt de sneeuw.

In 2018 voelde de Amerikaan Evan Townsend zich ook geroepen om het continent van een nieuwe vlag te voorzien. Alles begon met het nemen van foto van hemzelf met een LGBTQ-vlag op de ijsvlakte. Die foto kende heel wat succes met publicaties in de tijdschriften National Geographic en Vogue. Nieuwsuitzendingen noemden het de eerste 'prideviering' op Antarctica.

Gesterkt door de media-aandacht maakte Townsend dan ook maar een nieuw ontwerp. Blauwe en witte strepen vertegenwoordigen de lange nachten en dagen op Antarctica. In het midden barst 'een eenzame witte piek uit een veld van sneeuw en ijs', in navolging van die van de bergen en drukruggen die de Antarctische horizon bepalen. De lange schaduw die het werpt, heeft de vorm van een kompaspijl die naar het zuiden wijst. Samen vormen de twee middelste vormen een diamant, die de hoop symboliseert dat het gebied voor de komende generaties een centrum van vrede, ontdekking en samenwerking zal blijven.

Foto's

Prachtige salpen kom je regelmatig tegen.

Sponzen op het Guvernorenwrak.

Zeeluipaard (Hydrurga leptonyx ).

Transformeer je Smartphone in een échte onderwatercamera

Als je smartphone hét apparaat is waar jij al je belevenissen mee vastlegt. Dan is de SeaLife SportDiver dé behuizing die jij nodig hebt voor al je onderwateravonturen! Met de (gratis) SportDiver App wordt je Smartphone een échte onderwatercamera met een breed scala aan instellingen. De SportDiver is gegarandeerd waterdicht tot -40 meter en dubbel gezekerd middels een vacuümsysteem en een lekalarm. Geen zorgen om waterschade. Geschikt voor Apple en Android smartphones. Kijk op de website of jouw smartphone in de behuizing past.

Werkt met IPhone & Android

!! Vacuüm alarm en lek-alarm

Inclusief kleurcorrectiefilter

Automatische draadloze verbinding via Bluetooth

Waterdicht tot -40 meter

Ook beschikbaar als set met Sea Dragon lampen

Nieuwe exotische vissoort

In Zeeuws-Vlaanderen werd onlangs een voor Nederland nieuwe exotische vissoort gevonden. In Biervliet, één van de oudste stadjes van Zeeuws-Vlaanderen, sloegen vissers vorig jaar in augustus voor de eerste maal een shimofurigrondel aan de haak. Later werd het visje ook door waterschap Scheldestromen in het kanaal Gent-Terneuzen teruggevonden. Tot op heden zijn er al zo'n tiental exemplaren door sportvissers in Zeeland gevangen.

De shimofurigrondel (Tridentiger bifasciatus) komt van nature in Aziatische landen zoals Japan, Korea, China en Taiwan voor, en is vermoedelijk – net zoals zovele andere exoten – met het ballastwater van schepen in onze contreien terechtgekomen. Het visje wordt maximaal twaalf centimeter groot en brengt, zoals grondels plegen te doen, zijn leven grotendeels door op de bodem van kanalen en rivieren. Hij is vrij onopvallend van kleur, met enkel een lichtgeel tot oranje randje op de rugvin, een matig gemarmerde tekening op zijn kaken en witte vlekjes op zijn buik.

Natuurbeschermingsorganisaties zoals

Stichting RAVON (www.ravon.nl) houden in de gaten wat het diertje doet. Men wil graag weten of het hier gaat overleven en of het een bedreiging zou kunnen vormen voor endemische soorten zoals de brakwatergrondel. Dat gebeurde immers in Californië, waar de grondel reeds in de jaren negentig in het San Francisco estuarium op het toneel verscheen en ondertussen een probleem vormt voor andere vissoorten. Waar zijn normale dieet uit ongewervelden – zoals hydroïdpoliepen en schelpdieren – bestaat, snoept hij er immers ook graag van de eieren van de kameleongrondel (Tridentiger trigonocephalus), waardoor deze soort aan het afnemen is.

Studies over deze Amerikaanse populatie hebben aangetoond dat de shimofurigrondels zich zowel in brak- als in zoetwater kunnen voortplanten. De volwassen dieren leven sedentair, waarbij de mannetjes een klein gebied uitkiezen om zich in voort te planten en dat hardnekkig verdedigen tegen concurrenten. Van maart tot augustus beschermen ze een holte onder een steen, een schelp of iets dergelijks, waar het vrouwtje

haar eieren kan afzetten. Het mannetje bevrucht ze vervolgens en bewaakt het nest. Hij overleeft voornamelijk op dode embryo's, tot hij uiteindelijk compleet uitgeput sterft. De pelagische larven (vrijzwemmende larven in open water) worden door de stroming verspreid en leven twaalf tot achttien maanden, tot het moment dat ze volwassen genoeg zijn om zelf te reproduceren.

Over de omvang van de Nederlandse populatie is nog niet veel geweten. Om de kennis te vergroten vraagt men om vangsten of waarnemingen van deze exoot te melden op www.waarnemingen.nl

Bron: Omroep Zeeland.

Identificatie van de shimofurigrondel (Tridentiger bifasciatus):

• stevig lichaam met stompe, afgeplatte kop en een dikke staartaanzet;

• kleine ogen dicht bij de top van de kop;

• afgeronde staart;

• maxillae reiken tot bijna aan de achterkant van het oog;

• 54-60 schubben langs de zijlijn;

• poriën bovenop de kop, tussen de ogen;

• twee duidelijke rugvinnen, de eerste met 6-7 stekels en de tweede met 1 stekel en 11-14 stralen;

• anaalvin heeft één stekel en 9-12 vinstralen;

• grote, ronde, transparante borstvinnen met 19-23 stralen en een witte band aan de basis;

• de buikvinnen vormen samen een zuignap;

• variabele kleur, maar de meeste hebben kleine witte spikkels omzoomd met oranje op de kop, de buikzijde, de rand van de tweede rugvin en de anaalvin;

• kleine vlekjes bedekken de staart in rijen;

• een streep loopt van de basis van de kop naar de basis van de staart aan de bovenkant van elke zijde;

• een donkere band loopt langs de middellijn van elke zijde.

STEF VAN UFFEL

Foto: René Reyes.

Foto: Zayd Wheeler.

Je leerde al veel over zuurstof tijdens de duikopleidingen. Onder meer over de gevolgen van verlaagde en verhoogde partiële zuurstofdruk op ons lichaam. Of in het kader van nitrox en aanverwante opleidingen over het belang van zuurstofgeschikt, -bestendig en zuurstofzuiver materiaal.

Over het belang van zuurstofgeschikt, -bestendig en zuurstofzuiver zijn en de gevaren van verhoogde zuurstofconcentraties en -drukken is er nu een interessante online cursus beschikbaar: 'Oxygen eLearning – Dutch course'.

Deze online cursus, uitgebracht door de 'European Industrial Gases Association, EIGA – www.eiga.eu) is opgebouwd rond de vuurdriehoek en laat je toe op bepaalde onderdelen die je interesseren dieper in te zoomen.

Je zal vooral onder de rubrieken 'brandstofen ontstekingsbronnen' van de vuurdriehoek nieuwe en verbazende zaken ontdek-

ken. Na deze cursus zal je de NELOS-regels voor zuurstof onder druk nog beter begrijpen en appreciëren.

Advertentie

Neem even de tijd om deze online cursus door te nemen. Misschien grasduin je er snel doorheen of zoom je toch graag even dieper in tot het specialistenniveau. Deze cursus is gratis en anoniem. Je kan hem bekijken op pagina www.eiga.eu/ elearning-courses/oxygen, waar je hem kan afspelen in een taal naar keuze of open de Nederlandstalige versie via deze

QR-code:

PHILIPPE CORNILLE

Duikpionier

Liz James

Aan het begin van het seminar van de 'Historical Diving Society' te Londen verwelkomde een vertegenwoordigster van het bedrijf Subsea7 de deelnemers en lichtte ons in over de geschiedenis van het bedrijf. Niets bijzonders. Toen ze echter vertelde dat ze opgeleid was en gewerkt had als beroepsduikster was mijn interesse gewekt.

In- en offshoreduiken is een vrijwel geheel mannelijke wereld, zeker in de niche van het saturatieduiken. En hier staat, door een gelukkige uitnodiging, waarschijnlijk de eerste vrouwelijke commerciële saturatieduiker ter wereld. Ik pak mijn notitieboekje en krabbel: "Met Liz praten!".

Tijdens één van de pauzes benader ik haar. Een snelle introductie om uit te leggen dat ik geïnteresseerd ben in een interview met haar om een artikel te schrijven over haar ervaring als eerste commerciële saturatieduiker. Tot mijn verbazing stemt ze onmid-

dellijk in en een paar weken later ontmoeten we elkaar weer, virtueel deze keer.

Voor het interview wilde ik nagaan of zij inderdaad de eerste was. Niet dat tweede zijn haar carrière minder uitdagend of het interview minder interessant zou maken. Een claim om een historisch eerste te zijn houdt stand zolang er geen bewijs is van iemand die het vóór jou deed. Liz James werd gecertificeerd als beroepsduikster in 1987 en als saturatieduikster in 1991. De eerste saturatieduik werd in 1962 door de Belg Robert Sténuit uitgevoerd, wat de claim van eerste zeer geloofwaardig maakt. Ik surfte op het internet en kreeg twee duidelijke hits:

• Susan Trukken . Zij kwam in 1978 bij de Amerikaanse marine via de 'Officer Candidate School' en volgde van 1979 tot 1980 een opleiding in de duikschool aan de 'Naval School of Diving and Salvage' in Washington D.C. Later, in 1983,

werd ze de eerste vrouwelijke saturatieduikofficier bij de 'Navy Experimental Diving Unit'. Geen geringe prestatie. Hoewel sommige militaire duikers gelijkaardige taken uitvoeren, zijn het geen commerciële duikers.

• Marni Zabarsky. Haar naam wordt soms genoemd als de eerste vrouwelijke (commerciële) saturatieduiker, hoewel zij pas in 1996 commercieel ging duiken. Wie wat dieper graaft, vindt de kleine nuance in de titels door de toevoeging 'in de Golf van Mexico'.

Om er zeker van te zijn dat ik niets over het hoofd zag, schreef ik een e-mail met de vraag aan de 'Women Divers Hall of Fame', maar tot op heden kreeg ik geen antwoord. Helaas komt Liz niet voor op hun faamlijst.

Tijd om het interview met Liz op te zetten en haar het verhaal te laten vertellen.

De eerste vrouwelijke commerciële saturatieduiker.

Foto: archief

Liz James.

Commercial Diver Photo Liz James 1990 pre dive Oceantech.

Hippo: Hoe ben je met duiken begonnen?

Liz James: Ik ben geboren in Antwerpen, ging naar school in België en Frankrijk en we keken veel naar Jean-Jacques Cousteau op de televisie. Door deze documentaires kreeg ik een prachtig beeld van het duiken: een kleurrijke wereld van onderzeese fauna en flora, met felgekleurde vissen en koraalriffen. Toen ik ongeveer 16 was, probeerde ik samen met mijn broer scubaduiken uit. Ik vond het geweldig en dus besloot ik er een carrière van te maken. Met dit visioen van tropische wateren ging ik naar Fort William in Schotland [nvdr: de stad Fort William herbergde de beroemde en meest realistische onderzeese opleidings- en testfaciliteit ter wereld] en schreef me in voor een commerciële duikcursus.

Mijn ouders waren geschokt door het nieuws, want zij wilden dat ik naar de universiteit ging en wisten niet zeker wat de duikindustrie zou inhouden. Maar nadat ze bekomen waren van de initiële schok steunden ze me in mijn beslissing. Ik ging en kwalificeerde me als professioneel luchtduiker, de zogenaamde Britse Health and Safety Executive (HSE) Part I-kwalificatie. In plaats van in tropische wateren te duiken, deed ik onderwaterconstructiewerk in kanalen, rioolputten, dokken en rivieren.

Toen ik voor het eerst naar Fort William ging, waren er geen vrouwentoiletten of douchefaciliteiten in de school, wat een uitdaging was. We doken de hele dag in een sluis. Aan het eind van de dag was iedereen nat en koud, en snakte naar een warme douche. Hoewel ik voorstelde om als laatste te gaan, kreeg ik altijd de opdracht om als eerste te gaan, wat mijn populariteit bij de andere, uitsluitend mannelijke duikers op de cursus niet ten goede kwam. Uiteindelijk bouwden ze een aparte vrouwendouche en toilet.

Maar er was zelfs een probleem met de accommodatie. De duikers in opleiding verbleven normaal gesproken in een 'bed and breakfast' accommodatie in Fort William, maar niemand wilde mij huisvesten, omdat alle kamers voor twee personen waren. Uiteindelijk verbleef ik in het huis van de instructeur en deelde een kamer met zijn dochter.

De instructeur had drie dochters. Ik wist het toen nog niet, maar er is een terugkerend

fenomeen dat mensen die mij vooruit hebben geholpen in mijn duikcarrière, allemaal dochters hebben. Er zijn mensen in elke tak van het leven en in elke bedrijfstak die proberen het gebrek aan evenwicht in de genderdiversiteit aan te pakken. Vanuit mijn ervaring in de duikindustrie, waren de mannen die mij hebben geholpen gemotiveerd, omdat ze een verandering wilden zodat hun eigen dochters ook gelijke kansen zouden krijgen.

Hippo: Dus van Cousteau naar commercieel duiken, dat is een grote sprong. Heb je naast een initiatie ook aan sportduiken gedaan?

Liz: Ja, ik deed een beetje aan sportduiken in parallel. Op mijn 17e werd ik lid van de 'British Sub-Aqua Club' (BSAC). Ik ben gaan duiken in Spanje, Malta en Mallorca. Ik denk dat ik mij niet de volle omvang van het duiken in de Noordzee realiseerde. Er was toen nog geen internet om het op te zoeken. Ik las alles wat ik kon vinden in de plaatselijke bibliotheken en kocht verschillende boeken over duiken. En ik bekeek natuurlijk de documentaires.

Toen ik commercieel duiker was, gingen mijn man en ik tijdens de wintermaanden naar Australië, wanneer er niet zoveel offshoreduikwerk in de Noordzee was. Als PADI-duikinstructeur werkte ik dan op het Great Barrier Reef van oktober tot maart, de zomer in Australië.

Hippo: Je ging dus van de middelbare school direct naar commercieel duiken. Wat was je eerste baan?

Liz: Ik werkte twee jaar in de civiele techniek inshoreduiken, terwijl ik probeerde door te breken in de offshoreduikindustrie. Uiteindelijk kreeg ik een kans van Dave Dixon bij 'Ocean Technical Services' (OTS). Hij had vier dochters en wilde de exclusieve mannenwereld van de offshore doorbreken door vrouwen aan te nemen en hen te helpen. Dave redeneerde dat als hij een vrouw als ik geen kans gaf, er ook voor zijn dochters weinig hoop was.

Verschillende bedrijven, zoals 'Stena Offshore', vertelden me dat ze nooit een vrouwelijke duiker in dienst zouden nemen, maar toch zette ik door. Ik kreeg ook te horen dat ik aanvullende kwalificaties nodig had om in dienst genomen te worden en dus volgde ik

een heleboel cursussen, waaronder een betonkeuringscursus die werd toegevoegd aan mijn duikinspectiekwalificaties en die me hielp mijn eerste offshorebaan te krijgen. In 1990 was mijn eerste duikopdracht in de Noordzee voor Total op een betonnen platform, de MCP-01. Het was een uitdaging, want mijn accommodatie op het platform was een omgebouwde bezemkast en veel duikers vonden het helemaal niet leuk dat ik daar was, maar het was een begin en ik zette door.

Een baan hebben was geweldig, maar ik moest mezelf opnieuw bewijzen en er was veel wrevel. De mensen deden soms nogal verschrikkelijk tegen me, maar omdat ik jong en misschien naïef was, accepteerde ik dat mensen niet aardig tegen me waren op zee. Sommige duikers accepteerden mij toen ik bewees dat ik het werk aankon, maar de meesten weigerden nog steeds bij mij aan tafel te zitten of een gesprek met mij aan te knopen; bij elke gelegenheid stonden ze erop dat ik de thee zette. Ik was altijd boos (achter gesloten deuren) totdat ik me realiseerde dat de mensen me niet afschuwelijk vonden vanwege mij als persoon, maar omdat ze niet wilden dat een vrouw in de offshore werkte. Uiteindelijk besefte ik dat boos zijn niet productief was, maar wel schadelijk voor mijn geestelijke gezondheid – deze mannen kenden mij niet, dus ik moest het niet persoonlijk opvatten als ik gewoon hetzelfde werk deed als zij en nooit onbeleefd was.

Mijn doel was echter om verder te gaan in de offshore op de Noordzee. Dus ging ik terug naar Fort William en deed extra trai-

Foto: archief Liz James.

ning, om in 1991 mijn HSE Part II-kwalificatie te halen.

We deden springduiken vanaf de achterkant van de boot met lucht en met nitroxmengsels. Na mijn diensten kwamen er duikers bij me zitten. Als je de 'eerste' bent, moet je gewoon blijven volhouden, volhouden, en uiteindelijk accepteren sommigen je (er zullen er altijd zijn die dat niet doen).

Hippo: Ik dacht dat je bij commercieel duiken bijna altijd met hetzelfde team van duikers werkt, maar dat schijnt niet het geval te zijn.

Liz: Ik werkte ongeveer drie jaar op de 'Dive Support Vehicle (DSV) Aquamarine'. Ik werkte dus vaak met dezelfde mensen op dat vaartuig. Toen begon het beter te worden. Natuurlijk leren mensen je beter kennen, maar sommige duikers bleven toch in hun groep. In de tijd dat er in de recreatiezaal 'niet-vrouwvriendelijke' films werden vertoond en er naakte vrouwenposters aan de muren hingen, mengde ik me niet zo veel tussen de mannen als je als vrouw in het hedendaagse offshoreleven kunt doen. In plaats van naar televisie te kijken, ging ik naar de brug of naar de controlekamer en begon met de voorbereiding en planning van de volgende duiken en leerde over de duikplanning en -operaties.

Offshorerotaties waren meestal voor vier of vijf weken achter elkaar, gevolgd door twee of drie weken vrij. In die tijd werd ik gevraagd naar kantoor te komen om de rapporten te schrijven en aan toekomstige projectoffertes te werken. Beetje bij beetje

kreeg ik een beter inzicht in projectmanagement. Om meer aan wal te kunnen werken en een gezin te stichten, besloot ik op mijn 28ste naar de universiteit te gaan om werktuigbouwkunde te studeren.

Hippo: En dat was dan het einde van je duikcarrière?

Liz: 1997 was het einde van mijn offshoreduiken in de Noordzee, maar toen ik in 2001 klaar was met mijn studie, verhuisden we met onze twee zonen naar Australië. Ik werkte daar van tijd tot tijd als duiker, maar mijn hoofdberoep was een ingenieursfunctie voor het gasbedrijf 'Duke Energy' uit Brisbane. Zij installeerden hun eerste offshoregaspijpleiding tussen Melbourne en Tasmanië en ik kon mijn eerdere onderzeese offshore-ervaring gebruiken in combinatie met mijn ingenieursdiploma. Ik werkte twee jaar aan het 'Tasmanian Gas Pipeline' project.

Ik woonde iets meer dan vier jaar in Australië, voegde een baby toe aan ons gezin en we werden allemaal Australische staatsburger.

Hippo: De commerciële duikomgeving was niet klaar voor een vrouwelijke duiker?

Liz: Dat was het probleem. Ze zeiden dat ik geen baan kon krijgen, omdat er geen aangepaste faciliteiten waren: toiletten, douches of scheepshutten. De kabines waren vaak ontworpen voor minimaal twee personen. Ze konden me geen scheepshut laten delen. Ze konden me niet met één of meer mannen samen laten logeren. Ik sliep soms in de ziekenboeg van het schip.

Soms kreeg ik de hut van de klant, wat tot veel wrevel leidde, omdat de mannen erg geïrriteerd waren over dat voorrecht. Waarom kreeg zij de beste plaats op het schip?

De uitdagingen waren erger in de decompressiekamer. Je kunt tot 28 dagen in zo'n kamer leven en de hele tijd zijn er camera's op je gericht. Dit was echt niets voor mij op de lange termijn.

de huidige situatie

Hippo: Het is gemakkelijker je in te leven in een situatie als je de situatie kent. Is de situatie in de loop van je carrière verbeterd? Of is de commerciële duikwereld nog steeds een mannenwereld?

Liz: Ik denk dat mensen nu veel meer openstaan voor vrouwelijke duikers, maar dui-

ken is nog steeds niet iets wat veel vrouwen willen doen. Het wordt nog steeds gezien als een uitdaging, wat echt jammer is. We moeten proberen meer vrouwen, vooral de jongere generatie, aan te moedigen om in de duikindustrie te gaan werken. Er is enige verbetering, maar het is nog steeds een zeer door mannen gedomineerde industrie. Er is een mentaliteitsverandering nodig, een cultuuromslag. Er zijn vrouwen in ondersteunende functies zoals HR, techniek, ... maar niet veel duikers.

Hippo: Als je opnieuw zou beginnen, zou je het dan weer doen? En op dezelfde manier of anders?

Liz: Dat is een heel goede vraag. Ik denk dat als ik op voorhand de moelijkheden had gekend, ik het waarschijnlijk niet had gedaan. Maar toen ik voor het eerst in Fort William was, zeiden de mannen van mijn cursus dat ik nooit zou duiken, nooit een baan zou krijgen, nooit geaccepteerd zou worden. Dit was als met een kleine rode vlag naar mij zwaaien. Mijn reactie was om hun ongelijk te bewijzen. Natuurlijk zou ik dat doen.

Er zijn een paar dingen die ik anders gedaan zou hebben, maar dan zou ik niet de persoon zijn die ik nu ben.

Welk advies zou ik mijn jongere zelf geven? Geniet van alles wat je doet. Probeer je wat beter voor te bereiden om wat veerkrachtiger te zijn en een wat dikkere huid te hebben. Hou je familie en vrienden dichtbij, want want praten helpt. Zoek een mentor of coach die je een andere kijk op de dingen geeft. Als je geen andere visie krijgt, kun je behoorlijk overweldigd raken door de moeilijkheid van de uitdagingen.

Afwijzing hoort bij het doen van iets nieuws. Je zult op veel deuren moeten kloppen, maar als je je hebt voorbereid zou dat niet zo moeilijk moeten zijn.

Wetende wat ik nu weet, zou ik waarschijnlijk voor mariene biologie, onderzoek of techniek zijn gegaan. De manier waarop ik het deed, was erg interessant en alles bij elkaar genomen ging het goed. We gaan nu op 'citizen science' expedities waar we manta's taggen. Onze kinderen duiken ook, dus we hebben een paar familieduikvakanties gehad. Ik realiseerde mijn oorspronkelijke droom en verdiende ondertussen geld. Het was zeker iets speciaals om de eerste vrouwelijke duiker aan boord te zijn.

Foto: archief Liz James.

Commercial Diver Photo Liz James 1990.

Hippo: Hoe is de vrouwelijke vertegenwoordiging in de duikindustrie tegenwoordig?

Liz: Als je commerciële Noordzeeduikers bedoelt, denk ik niet dat die er zijn. Fort William is gesloten. Het bedrijf waar ik voor werk, Subsea7, ondersteunde hen financieel, maar zelfs met die middelen konden ze niet open blijven en dat is jammer. Het is fysiek zwaar, maar er zijn veel fitte mannen en vrouwen. Het is meer iets mentaal. Je hebt een bepaalde mentaliteit nodig om offshore te duiken en in de beperkte omgeving van een drukkamer te leven. Je hebt een dikke huid nodig, die ik had als jongste van het gezin en als het enige meisje tussen oudere broers. Dat heeft me waarschijnlijk veel geholpen om de veerkracht op te bouwen die ik nodig had.

de erfenis

Liz: Wat wordt de invalshoek van het artikel?

Hippo: (een beetje verrast): Ik heb nog niet nagedacht over een invalshoek.

Liz: Het zou leuk zijn om mensen aan het denken te zetten om te gaan werken in de duikindustrie. Ik ben misschien de eerste, maar ik wil niet de enige zijn. Het is goed

om een pionier te zijn, maar je wilt een erfenis. Vrouwelijke duikers zouden niet zo zeldzaam mogen zijn in de duikindustrie. Dingen zijn ten goede veranderd. De industrie heeft dat soort inclusie en diversiteit nodig. Het zou geweldig zijn als jonge vrouwen zouden denken, als zij, Liz, dat 35 jaar geleden kon, waarom probeer ik het dan niet? Het was leuk voor mij, maar mijn voorbeeld mag niet uniek blijven.

We moeten jonge mensen, vooral jonge meisjes, motiveren om te denken dat je alles kunt doen wat je wilt als je je er maar

voor inzet. Of het nu duiken of iets anders is. Jaag je droom na en doe het. Commercieel duiken wordt beschouwd als erg moeilijk, erg vies en erg hard. Hoewel het een spannende baan is, zou het ook voor vrouwen moeten zijn.

Hippo: Dank je, Liz, voor dit interview en ik hoop dat sommige jonge vrouwen in jouw voetsporen treden en een carrière als commercieel duiker beginnen.

Loopbaanoverzicht

Liz James begon haar loopbaan als eerste vrouwelijke, professionele offshoreduiker in de Noordzee. Sindsdien heeft ze in diverse bedrijfs-, management- en leidinggevende functies gewerkt en heeft ze meer dan 30 jaar ervaring in de olie- en gasindustrie, waarbij ze functies als projectmanager/directeur bekleedde.

Voordat zij bij 'Subsea7' in dienst trad, werkte zij als 'Lead Project Engineer' voor 'Saipem' in Londen en daarvoor was ze werkzaam bij 'Duke Energy' in Australië, 'Phillips Petroleum', 'Conoco', 'British Gas en Maersk'. Ze heeft trainingen gevolgd in management van complexe programma's, 'executive leadership', 'kidnap incident' management en 'women in business coaching'.

Liz James is momenteel 'Group Environmental Director' bij 'Subsea7'. www.subsea7.com

PATRICK VAN HOESERLANDE

Foto's (2): archief Liz James.

'Tough Job Diver' - krantenartikel van 1988 over Liz James. krantenartikel van nov. 1987 over Liz James.

Duikmateriaal in beeld

Duikmateriaal in beeld

Nu het duikseizoen volop bezig is, brengen we een overzicht van het nieuwe duikmateriaal dat onze vaste sponsors op de markt brachten.

Mares – EOS LRZ-duiklampen

Mares introduceert met trots haar nieuwe en verbeterde EOS-onderwaterlampen, de 'EOS LRZ'-collectie, gemaakt van geanodi

onderwaterverlichting naar een heel ander niveau, waarin extreme duurzaamheid en prestaties samengaan met betaalbaarheid.

Bij de ontwikkeling van de nieuwe EOS LRZlijn had Mares drie hoofdcomponenten in gedachten: led-verlichting, oplaadbare batterijen en instelbare lichtbundels (LRZ – 'Led Rechargeable batteries en Zoomable light beams'). Eén van de meest fantastische functies is de optie om de lichtbundel

de nieuwe kleurgecodeerde visuele batterij-indicator je in staat stelt de lading van je batterij nauwkeurig in de gaten te houden. Door eenvoudig op de multifunctionele schakelaar te duwen, kan je kiezen uit vier verschillende instellingen. Activeer het maximale vermogen wanneer je de lamp voor het eerst inschakelt en druk vervolgens nogmaals op de aan/uit-knop om het vermogen te verlagen tot 50%. Een derde druk op de knop verandert het licht in een knipperende lichtbundel en het licht gaat uit bij de vierde druk op de knop.

De oplaadbare batterij is gemakkelijk toegankelijk en je kan ze eenvoudig opladen door de USB-kabel aan te sluiten op een pc of adapter. De indicator voor het laadniveau laat je weten wanneer het opladen is voltooid. Dankzij een temperatuurregelsysteem kan je de duiklampen uit de 'EOS LRZ'-collectie zowel in het water als boven water gebruiken. De buisvormige handgreep zorgt voor meer beweeglijkheid, waardoor de lamp met één hand kan worden bediend. Mares verpakt deze krachtpatser in een herbruikbare en duurzame opbergtas met rits om wegwerpverpakkingen te elimineren.

een zachtere, brede bundel van maximaal 75 graden – de keuze is aan jou!

Richtprijs: naargelang het model van 195,00 tot 431,00 euro. www.mares.com/nl_BE

Mares – Ergotrim

de huidige

EOS-lampen, maar tilt het de

Een ander bijzonder kenmerk is het innovatieve 'elektronische' vergrendelingssysteem of beter gezegd de multifunctionele aan/ uit-schakelaar. Het voorkomt dat de lamp per ongeluk wordt ingeschakeld, terwijl

Meer dan 20 jaar geleden bracht Mares als eerste een alternatief trimsysteem op de markt, de 'Airtrim'. Het was een uiterst functionele 'power inflator', een innova-

De Ergotrim met tuimelschakelaar.

tief ontwerp dat door andere fabrikanten gekopieerd werd, maar geen enkele kon tippen aan de prestaties van de pneumatisch gebalanceerde 'Airtrim'. Hoewel de Mares 'Airtrim' nog steeds de pionier is op het gebied van 'power inflators' en dit concept al vele jaren onveranderd gebleven is, heeft Mares de afgelopen jaren hard gewerkt aan de ontwikkeling en restyling van dit belangrijke product. Ze ontwierpen uiteindelijk een nieuw systeem, de 'Ergotrim'. Dat is een revolutionair trimvestconcept, waarbij de 'Airtrim 2.0' technologie geïntegreerd werd in een ergonomische configuratie met pneumatische ontluchting. Een tuimelschakelaar ligt bovenop de knoppen voor opblazen en pneumatisch ontluchten om gelijktijdige bediening te voorkomen en een probleemloze luchtstroom te garanderen.

Duikers kunnen de 'Ergotrim' gebruiken om het trimvest te ontluchten, ongeacht hun duikpositie, of om het op te blazen met een 40% hoger debiet dan de originele 'Airtrim'. Het resultaat van dit innovatieve ontwerp is een zeer gestroomlijnde trimvest die onder alle omstandigheden met één hand kan worden bediend en die een vrije bewegingsruimte op de linkerschouder heeft.

De 'Ergotrim' heeft ook een traditionele knop voor oraal opblazen met een ergonomisch georiënteerd mondstuk voor eenvoudige bediening. Een snelkoppeling maakt het mogelijk om het 'Ergotrim'systeem snel los te koppelen van het trimvest voor oraal opblazen en onderhoud.

De Mares 'Ergotrim' is nu verkrijgbaar op de 'Guardian' en 'Grace' trimvesten.

Richtprijs: 699,00 euro. www.mares. com/nl_BE

BECOME ONE WITH THE OCEAN

ENHANCE YOUR UNDERWATER EXPERIENCE AND MONITOR YOUR DIVES AT A GLANCE. A RELIABLE PARTNER BOTH IN AND OUT OF THE WATER, THIS WATCH-STYLE DIVE COMPUTER OFFERS AN EASY-TO-READ COLOR DISPLAY, MULTIMIX DIVING OPTIONS, COLOR CUSTOMIZATION, BLUETOOTH AND MORE. FOR DEMANDING DIVERS SEEKING THE BEST.

AdobeStock-fyb,

M17Creativestudio

Advertentie

De houder om de Ergotrim vast te klikken.

Scubapro Luna 2.0 en Luna 2.0 Air Integrated (AI)

De nieuwe Scubapro 'Luna 2.0' is een gestroomlijnde, intuïtieve en multifunctionele duikcomputer vol gebruiksvriendelijke functies. De Luna 2.0, speciaal ontwikkeld als één van de dunste duikcomputers, heeft met het oog op een betrouwbare werking en comfort een met olie gevulde behuizing van thermoplast.

De informatie wordt op het moderne, brede lcd-scherm in zwart-wit en in grote tekens weergegeven, wat heel goed afleesbaar is onder water. Als er een waarschuwing komt tijdens de duik worden de cijfers rood. Dankzij de interface met slechts twee knoppen en mede dankzij de duidelijke aanwijzingen in het scherm loop je moeiteloos door het systeem.

De duikcomputer is geschikt voor gebruik met nitrox en met drie gassen voor opencircuitduikers. Er zijn drie duikmodi beschikbaar: Scuba, Apnea en Gauge. Om veilig te decompresseren kan je zelf PDIS en zes microbellenniveaus selecteren. Je hebt de keuze uit het ADT- of GF-algoritme. De nieuwe polsband is van zachte silicone en zit prettig rond de pols. De CR2450-batterij gaat maximaal twee jaar mee (goed voor 300 duiken) en kan door de gebruiker worden vervangen.

De Luna 2.0 AI, de luchtgeïntegreerde versie, bewaakt de flesdruk en toont je de daadwerkelijk resterende bodemtijd die wordt berekend aan de hand van de inspanning tijdens je duik. Met de optionele hartslagmeter (los verkrijgbaar) wordt je hartslag en huidtem-

Advertentie

peratuur geregistreerd. Naast de inspanning worden deze gegevens meegenomen in de decompressieberekening.

De richtprijs is 460,00 euro voor de Luna 2.0 en 535,00 euro voor de Luna 2.0 AI (779,00 euro incl. zender). Vanaf juli/augustus 2023 verkrijgbaar.

www.scubapro.com

De Pro-zender. Ook de oudere zenders zijn bruikbaar in combinatie met de Luna 2.0 AI.

Scubapro Sport 0,5 mm

Deze Scubapro 'Sport 0,5 mm' multifunctionele en zeer dunne 'steamer' van neopreen kun je dragen tijdens de zwembadtraining, tijdens duiken in warm water of als extra laag onder een dikker duikpak wanneer je in kouder water duikt. Het lichtgewicht pak is ge maakt van uitermate zacht neo preen met een dikte van 0,5 mm en is dubbelzijdig gevoerd met elastisch nylon. Het heeft een verticale YKK-rits met kope ren slede, waardoor het aan- en uittrekken heer lijk makkelijk is.

De voetlussen zorgen er, bij het gebruik als onderlaag, voor dat het pak niet omhoog kruipt. Dankzij de kniestukken is deze 'steamer' extra sterk en blijft het pak flexibel op de benen. Verkrijgbaar voor mannen van S tot 2XL en voor vrouwen van XS tot XL.

Richtprijs: 135,00 euro. www.scubapro.com

Waterproof W8

Waterproof, de pakkenspecialist uit Göteborg, introduceert een nieuw ontworpen hoogwaardig natpak. Het ontwerp en de pasvorm zijn vergelijkbaar met de 'W7', met het verschil dat de 'W8' uitgerust is met een rits aan de voorkant in plaats van een rits aan de achterkant. Het Zweeds geavanceerd ontwerp is, zoals alle modellen in de Neoflexserie, gemaakt van extreem zacht, flexibel en comfortabel viervoudig superstretch CR-neopreen.

INDONESIË

Kantduiken aan de noordkant van Bali met het Tulamben wrak en maak de mooiste excursies over het eiland van de Goden. 10D / 7N 2-pers garden bungalow o.b.v. logies ontbijt

Vanaf: € 1275,Nemo Dive Club & Hotel in Safaga

EGYPTE

Een topper binnen ons Rode Zee aanbod 8D / 7N 2-pers kamer o.b.v. volpension Inclusief 10 bootduiken fles, lucht, lood

Vanaf: € 799,-

CURAÇAO

All West Apartments

De mooiste duiken op de Westpunt van Curaçao 9D / 7 N 2-pers studio o.b.v. logies 6 dgn non limit kantduiken inclusief en extra autohuur mogelijk.

Vanaf: € 1199,-

Bovenstaande prijzen zijn incl. retourvluchten en luchthaven transfers v.v. De duikpakketten zijn incl. fles/lucht/lood excl. duikmateriaal. Bagagekosten kunnen van toepassing zijn.

Volg ons op Facebook en blijf als eerste op de hoogte van het laatste nieuws.

Kijk voor meer uitgebreide duikreis adviezen en een compleet bestemmings aanbod op onze website

De 'W8' bevat tal van hoogwaardige kenmerken. Zo is het pak uitgerust met een 'Waterdam', een unieke oplossing die voorkomt dat water langs je nek en ruggengraat stroomt bij het bewegen van je hoofd. De ruggengraat en onderrug worden be-

schermd door middel van een 10 mm dikke 'Spine Pad'.

Het dubbele 'Zipper Seal System', achter de rits aan de voorkant, beperkt watercirculatie doorheen het pak tot een minimum. Dubbele

seals met ritsen op armen en benen zorgen voor comfort en gemakkelijk aan- en uittrekken. De thermische voering maakt het pak zacht, warm en comfortabel. Dankzij de computerverankeringsbanden met antislip blijft een computer goed zitten. Voor

De thermische voering maakt het pak zacht, warm en comfortabel.

De 'W8' is uitgerust met een rits aan de voorkant.

Een 'Waterdam', voorkomt dat water langs je nek en ruggengraat instroomt.

Het dubbele 'Zipper Seal System', beperkt watercirculatie doorheen het pak tot een minimum.

Dankzij de computerverankeringsbanden met antislip blijft een computer goed zitten.

Op het zitvlak en de ellebogen zijn stevige Duratex beschermpanelen aangebracht.

Dubbele seals met ritsen op armen en benen zorgen voor comfort en gemakkelijk aan- en uittrekken.

De ruggengraat en onderrug worden beschermd door middel van een 10 mm dikke 'Spine Pad'.

De knieën zijn voorzien van DuPontTM Kevlar® (Aramide) en Duratex versterkte kniebeschermers.

Twee gestroomlijnde, gebruiksvriendelijke en flexibele zakken op de dijen.

een maximale duurzaamheid zijn er op het zitvlak en de ellebogen stevige Duratex beschermpanelen aangebracht. De knieën zijn voorzien van DuPontTM Kevlar® (Aramide) en Duratex versterkte kniebeschermers. Die beschermen een kritiek deel van het pak, maar zijn evenwel zacht en flexibel. De twee gestroomlijnde, gebruiksvriendelijke en flexibele zakken op de dijen bieden ruimte voor een reservemasker, OSB of andere dingen die je wil meenemen. Alle ritsen zijn voorzien van 'EasyGrip'-trekkers voor gemakkelijk openen en sluiten. De 'W8' heeft dezelfde elegante zwart-grijze kleurstelling als de andere modellen in de Neoflexserie, kleuren die goed te combineren zijn met alle andere duikuitrusting. De Neoflexserie is vervaardigd uit de beste hoogwaardige materialen en met de nieuwste technologieën, voor heren (16 maten) en dames (12 maten).

Beschikbaar in 5mm (475,00 euro) en 7mm (525,00 euro).

www.waterproof.eu

Waterproof O1

Als aanvulling om over een 'W5', 'W7' of 'W8' aan te trekken is voortaan het volledig nieuwe 'O1'-overvest aan de Neoflexserie toegevoegd. Dit 5 mm vest met vaste geventileerde kap van 7 mm zorgt voor extra warmte en comfort tijdens koude duiken. Het is extreem zacht en flexibel dankzij het comfortabele 'four-way super stretch' neopreen. De omgekeerde rits aan de voor-

kant eindigt op de borst om een gesloten gezichtsafdichting te bereiken, vrij van een vervelende rits. Deze oplossing maakt de kap comfortabeler en zo is het gemakkelijker om het hoofd te bewegen. Het 'O1-vest' heeft een afneembare beverstaart met dubbele klittenbandsluitingen. Antislipvlakken op de schouders en taille houden het trimvest en de loodgordel op hun plaats. De rits is voorzien van een 'EasyGrip'-trekker voor eenvoudig openen en sluiten.

De elegante zwarte kleur maakt een geweldige combinatie met al je andere duikuitrusting. 'O1' is vervaardigd uit de beste materialen en dat is een garantie voor maximale duurzaamheid en langdurig gebruik. Beschikbaar voor heren (16 maten) en dames (12 maten).

Richtprijs: 225,00 euro. www.waterproof.eu

Advertentie

Aegirtekoop

Polyvalentetrailerbarebootmet2dieselmotoren.Tot8duikersof10personen-kinderenopvakantie! GebruiktvoorduikenopdeNoordzee, ZuidFrankrijk,Croatie,SchotlandenUKScillyIslandsen gezinsvacatiesinCroatie.

-2xVolvoPentaD3-190

-Harbecktrailer3,5T

-Kruissnelheid25Kn

-Maxsnelheid35Kn(65km/hr)

Info: bass-yachting.com/karnic-for-sale.php

De omgekeerde rits aan de voorkant eindigt op de borst om een gesloten gezichtsafdichting te bereiken.

Het 'O1-vest' heeft een afneembare beverstaart.

Met vaste geventileerde kap van 7 mm.

Eitjes zeedonderpad, Zeeland.

Kortsnuitzeepaardje, Zeeland.

Sardines, Moalboal. Wrak Donateur, Middellandse Zee.

Pigmee zeepaardje, Anda.

Naam

Evelyn Van Burm

Brevet/titel

Fotografiebrevet

3*D/AI Geen

Koraalduivels Gent

Club 2014

Duikt sedert

Aantal duiken

Aantal fotoduiken

650 +/- 250

Zeeland, steengroeves, Middellandse Zee, Filipijnen, Egypte, Bonaire, … Duikplaatsen

Camera

Olympus TG-4

Behuizing Olympus PT-059

Lenzen

Flitsen

WeeFine WFL02 groothoek

Inon D-2000

Facebook

Evelyn Van Burm

Instagram

evelynvb_reinc

Parende mandarijnvissen,

Murene, Middellandse Zee.

Steur, steengroeve Rochefontaine.

Moalboal.

Coral guard crab, Anda. Steengroeve Vodelée.

Anemoonvis, Moalboal.

55 jaar geleden

uit Hippocampe nr. 21

juni 1968

Stages te Bendor

Bijna de helft van de Hippocampe is gewijd aan verslagen en foto's van de stages.

(Mistral), Louis De Vleminck (Manta), Laurent De Wachter (Amphora), Marcel Dupon (De Piraten), Jos Hooyberghs (CVD), Robert Sonneville (MDK), Paul Van Hout (The Sharks), Luc Verbrugge (KDK), Marc Verstrepen (‘t Zeepaardje).

35 jaar geleden

Nitrox 3 jaar

De ‘Werkgroep Mengselduiken’ heeft een meer permanent karakter verkregen door zijn omvorming tot de ‘Sectie Technisch Duiken’. NELOS, en ook LIFRAS zijn bij de eerste vijf CMAS-federaties die de opleiding tot het nitrox-duiken hebben ingevoerd.

Vlnr: Georges Frans, Tony Oudermans, François Blom, Fernand Vansteenbeeck, Jean Wetzels, François Desmet, Constant Genyn.

45 jaar geleden

uit Hippocampus nr. 69

juni 1978

Eerste NELOS-Bestuur

Voorzitter: Jozef Van den Berghe. Ondervoorzitter: Antoine De Deene. Secretaris: Jacqueline Sax. Schatbewaarder: Jacques Bernaerts. Leden: Georges Dib, Jean Sax, José Vandekerckhove, Willy Wellens.

Bendor

Nieuwe Vlaamse Nationale Monitors (nu 3*I): Robert Anthone, Marc Corthals, Marc Nagels. Nieuwe Vlaamse Federale Monitors (nu 2*I): Rudi Baert (CVD), Armand Cappoen

uit Hippocampus nr. 119

juni 1988

Infomap

De brochure 'Onderwijs van de Duiksport' is volledig achterhaald. Er werd dan ook beslist om deze brochure niet meer te koop aan te bieden. De proeven voor elk brevet zijn beschreven in de Infomap en dit wordt nu werkelijk onze 'bijbel'.

Luc Sels, Duikonderricht NELOS Commissie Biologie

De Commissie bestaat nu één jaar. Een eerste openlucht- en openwateractiviteit werd georganiseerd te Wemeldinge. In de voormiddag een wandeling langs de dijk met uitleg door ervaren medewerkers van de strandwerkgroep 'De Strandvlo' over de rijke levensgemeenschap op de steenglooiingen. Na de middag werd er gedoken, waarbij door enkelen in het bezit van een ontheffing allerlei dieren werden verzameld. Na de duik werden de vondsten gedetermineerd en besproken.

In een eerste fase moest het kader gevormd worden. Een eerste lichting nitrox-instructeurs, nl. de 3*Instructeurs, werden opgeleid. Daarna waren de 2*Instructeurs aan de beurt. Dan konden de eerste cursussen Basis-Nitrox-Duiker van start gaan.

Wim Van Doeselaer, namens Sectie Technisch Duiken

15 jaar geleden

uit Hippocampus nr. 219

juni 2008

Tiny Heremans, voorzitter Commissie Biologie

25

jaar

geleden

uit Hippocampus nr. 169

juni 1998

Nieuwe publicaties

Het NELOS-Duikonderricht heeft niet stilgezeten. Verschillende publicaties tonen dit aan: het 'Vademecum 2008', de splinternieuwe cursus 'Theorie Sportduiken' en de 'NELOS-informatiemap'.

René Van Leeuwen, namens Duikonderricht

Assistent-Instructeur

Bij een vergelijkende studie tussen de NELOSen de EN-richtlijnen werd duidelijk dat de normen van richtlijn EN-14413-1 overeenkomen met wat van onze 4*Duikers wordt verlangd qua ervaringsopbouw, theoretische kennis en fysieke proeven, maar niet wat betreft didactische vaardigheden.

Daarom is het nieuwe brevet Assistent-Instructeur ingevoerd, dat nu in overeenstemming is met die EN-richtlijn.

John Remue, voorzitter Duikonderricht

Controle van het uittreksel strafregister

ment van NELOS dat beschikbaar is op de NELOS-website.

Omwille van de bescherming van de fysieke, psychische en seksuele integriteit van minderjarigen legt de Vlaamse overheid de verplichting op aan organisaties uit verschillende sectoren, waaronder de sport, om voor medewerkers die met minderjarigen werken een uittreksel uit het strafregister op te vragen en te controleren.

Een uittreksel uit het strafregister is een officieel document waarop de eventuele strafrechtelijke veroordelingen met betrekking tot minderjarigen vermeld worden. Met deze controle wil de overheid het risico verkleinen dat iemand die reeds een zware veroordeling met betrekking tot minderjarigen heeft opgelopen, bijv. voor zedenfeiten of kindermishandeling, kan worden aangesteld om met minderjarigen te werken. Dit betekent praktisch dat alle NELOS-kaderleden en begeleiders (instructeurs, assistent-instructeurs, coaches, trainers, begeleiders van G-Sporters, jeugdduikbegeleiders) onder de toepassing van dit decreet vallen. De toepassing en het controlesysteem werd opgenomen in het Intern Regle-

Als instructeur, assistent-instructeur, trainer, coach, en begeleider moet je vóór 30/09/2023 een uittreksel uit het strafregister (Model 596.2) aanvragen in de gemeente waar je bent ingeschreven. Je moet hierbij je identiteitskaart voorleggen. In vele gevallen kan deze aanvraag digitaal (en gratis) via een e-loket van de gemeente gebeuren. Deze regeling is eveneens van toepassing op iedereen die in 2023 zijn opleiding beëindigt.

Vanaf 01/01/2024 zullen nieuwe kandidaten voor een dergelijke functie, die nog niet in het bezit zijn van een NELOS-aanstellingsovereenkomst, een attest moeten opvragen

en voorleggen alvorens deel te nemen aan het sluitstuk van de desbetreffende opleiding.

Betrokkenen krijgen een individueel schrijven toegestuurd en ontvangen een 'NELOS-aanstellingsovereenkomst voor onbepaalde duur'. Deze overeenkomst blijft geldig zolang je regulier ingeschreven bent bij een NELOS-lid (NELOS-club), ongeacht of je andere titels of brevetten behaalt. We verwijzen naar het NELOS Intern Reglement op de NELOS-website voor alle info over de reglementering hieromtrent. 

Het uittreksel kan op twee manieren aan NELOS voorgelegd worden:

• Je stuurt het attest als bijlage naar controle.sr@nelos.be. De voorlegging wordt gemarkeerd en de e-mail, alsook de bijlage wordt verwijderd.

• Je verstuurt een eenmalige, unieke link naar controle.sr@nelos.be, gebruikmakend van 'PrivateBin': https://tools.vlaamsesportfederatie.be/privatebin. Na visualisatie wordt de voorlegging gemarkeerd. De link is niet langer bruikbaar. (Via een NELOS-info werd de handleiding over het gebruik van 'PrivateBin' als bijlage meegestuurd).

Wij garanderen een uiterste confidentialiteit overeenkomstig de richtlijnen van de overheid.

Advertentie

RONNY MARGODT, VOORZITTER NELOS

Info voor NELOS-leden met betrekking tot de controle van het uittreksel strafregister.

Onze drang om te ademen komt vooral door de toename aan koolstofdioxide (CO2 ) in ons lichaam, niet door een gebrek aan zuurstof. Het ontbreken van zuurstof voel je nauwelijks, tot je plotseling flauwvalt.

Mensen die even helium uit een ballon inademen om hun stem te vervormen voelen niets speciaals, terwijl ze geen zuurstof inademen. Ook duikers met een rebreathertoestel dat door een defect geen zuurstof levert, verliezen het bewustzijn zonder ademnood te voelen.

Teveel CO2 ga je echter wel erg snel opmerken. Door een brandend gevoel, contracties van het middenrif, mentale en fysieke pijn, … tot de ademnood zo groot is dat je opnieuw ademt, willen of niet. Daarom kun je geen zelfmoord plegen door gewoon te stoppen met ademen. Vroeg of laat ga je ademen, zelfs als je bewusteloos bent.

hyperventileren is gevaarlijk en vermindert je prestaties

Om te vrijduiken moet je dus voldoende zuurstof hebben om niet flauw te vallen en niet te veel CO2, anders moet je snel terug naar de oppervlakte. Hyperventileren lijkt een goede oplossing. Je ademt snel en diep

Hyperventileren = kortere apneu

Het lijkt evident, met meer zuurstof kun je langer je adem inhouden. Naar aanleiding van het artikel over de film 'Avatar 2' en de bijna bovenmenselijke prestaties van sommige acteurs leek het ons opportuun om dieper in te gaan op hoe dergelijke prestaties tot stand konden komen en welke risico’s daaraan verbonden zijn. Vooraf hyperventileren is geen oplossing. Vrijduikers weten dat hyperventileren je apneutijd juist zal inkorten. Hoe kan dat? En als hyperventileren niet werkt, wat moet je dan wel doen?

om meer zuurstof 'op te laden' en tegelijkertijd CO2 uit je systeem te 'purgeren'. Helaas werkt hyperventileren niet. Deze techniek is gevaarlijk en vermindert je prestaties. Waarom?

Meer zuurstof opnemen is moeilijk. Terwijl je deze Hippocampus leest, is je bloed al zo goed als verzadigd met zuurstof. Je kunt dat controleren door een pulsoxymeter te gebruiken. Dit is het toestel dat de dokters op je vinger knijpen om het zuurstofgehalte in het bloed te meten. Ben je in goede gezond-

heid, dan is je saturatie doorgaans meer dan 95%. Je bent bijna volledig verzadigd, er kan zo goed als geen zuurstof meer bij. Het enige wat je kunt doen, is ervoor zorgen dat je veel lucht onder water meeneemt. Je longen zijn op dat moment als het ware je duikfles. Je kunt oefenen en technieken toepassen om je ademhalingsspieren sterker en je thorax en middenrif soepeler te maken en ook je longen beter te vullen, maar toch is dit geen wondermiddel: vol is vol. Ja, maar in Avatar 2 kon Kate Winslet toch meer dan zeven minuten onder water acteren door vóór de duik zuurstof te ademen, dus kun je wél meer zuurstof opladen? In-

Een pulsoxymeter geeft aan dat je bloed in normale omstandigheden al bijna 100% verzadigd is.

Foto: Ibra Rezigui. Foto: Romans Klevcovs.

derdaad! Omdat lucht slechts 21% zuurstof bevat kun je bijna vijfmaal zoveel innemen als je lang genoeg zuivere zuurstof inademt. Herinner je je nog de Wet van Henry? 'De hoeveelheid opgelost gas in een vloeistof is evenredig met de druk van dat gas'. Als de partiële druk van zuurstof vijfmaal groter is, zal vijfmaal zoveel zuurstof in het bloed oplossen. Niet alleen dat, daar komt nog bij dat Kate Winslet haar longen (haar lichaamseigen 'duikfles') met 'Nitrox 100' vult! Dan is het net alsof haar longen vijfmaal groter zijn!

Hollywood kan nog andere trucjes toepassen, zoals het gebruik van medicijnen die de polsslag verlagen of spierontspanners. Zo kunnen acteurs onmenselijk lang onder water spelen. Zeven minuten in die omstandigheden is vergelijkbaar met anderhalve minuut met gewone lucht.

Een heel knappe, maar niet uitzonderlijke prestatie voor iemand in goede conditie. Ter vergelijking, het wereldrecord voor vrouwen in dynamische apneu staat op 4 minuten en 20 seconden en alle kandidaten NELOS

2*Vrijduikers leren om drie minuten in (statische) apneu te blijven, uiteraard zonder extra zuurstof.

Ik zie je al richting de zuurstofkoffer van de club kijken… Neen, niet doen! Zoals ze in de V.S. zeggen: "Don't try this at home!". Zuurstof vóór een apneu inademen is bij NELOS verboden, net zoals medicijnen gebruiken. Onze leden moeten dat niet proberen, hoe verleidelijk het ook kan zijn, want het is levensgevaarlijk (en je bent niet verzekerd).

Wij zijn geen superhelden omringd door een heel medisch team en Dongelberg of Plompe Toren zijn geen gecontroleerde omgevingen. Afblijven, dus. flauwvallen vóór de duik

Oké, maar als we niet echt meer zuurstof mee kunnen nemen, dan kunnen we door hyperventileren tenminste de CO2 uit ons lichaam verwijderen, niet?

Klopt, maar dat is juist het probleem: als je te weinig CO2 hebt, is de kans groot dat

je door zuurstofgebrek flauwvalt vóór je de apneu door ademnood beëindigt. Je voelt je nog goed, toch is je zuurstof ondertussen op en dan gaat het licht ineens uit … Iemand die hyperventileert, gaat bovendien nog sneller in syncope. Daar zijn meerdere redenen voor. Het 'Bohr-effect' zorgt bij een tekort aan CO2 voor een slecht vervoer van zuurstof naar de hersenen. De zuurstofbindingsaffiniteit van hemoglobine verhoogt als de hoeveelheid kooldioxide daalt. Zuurstof 'plakt' dan zo stevig aan de hemoglobine dat ze niet loskomt waar we haar nodig hebben. Kortom: ons bloed werkt gewoon niet goed zonder CO2

Hyperventilatie veroorzaakt ook een vasoconstrictie van de haarvaatjes in de hersenen, wat op haar beurt de bloeddoorstroming belemmert. Studies toonden aan dat twee minuten hyperventileren de bloedtoevoer in de hersenen met 45% vermindert. En alsof dat nog niet genoeg is, verhoogt hyperventilatie de hartslag en de spanning in de spieren, met meer zuurstofverbruik als gevolg.

Zuivere zuurstof inademen om langer je adem te kunnen inhouden is bij NELOS verboden!

Foto: Samantha De Smet.

Foto: Ibra Rezigui.

Vrijduiken is 'Fun'!

Mensen die extreem hyperventileren, kunnen zelfs al vóór de apneu door zuurstofgebrek in de hersenen flauwvallen. Daar is een grappig voorbeeld van in de cultfilm 'The Big Blue' (Le Grand Bleu), waar een Japanse topvrijduiker hyperventileert en van z'n stokje gaat nog vóór hij aan zijn duik begint! Hyperventileren is dus geen optie, want door al die neveneffecten stijgt de kans op syncope aanzienlijk, terwijl de prestaties verminderen. Maar wat helpt dan wel?

comfortzone

Ervaren vrijduikers kunnen getuigen: hoelang je onder water blijft, bepaalt vooral je hoofd, niet je lichaam. De beste manier om diep, lang of ver te duiken is tot rust komen. Geen wonder dat yoga bijzonder populair is bij vrijduikers. Als je ontspannen bent, daalt je hartslag en verbruik je minder zuurstof.

Verbrand je minder zuurstof, dan produceer je ook minder CO2. Je stelt je ademhalingsreflex uit én je hersenen krijgen langer voldoende zuurstof om te functioneren. Door gericht te trainen op zwemtechniek, stroomlijning en relaxatie verspil je nog minder energie. Tegelijkertijd leer je de effecten van hypercapnie (te veel CO2) te herkennen en ermee om te gaan. Je verwacht de contracties van het middenrif, want ze laten je weten dat je nog een hele tijd onder water kunt blijven.

Bij elke duiksessie reikt je 'comfortzone' verder. Je forceert je nooit, want stress, angst en twijfel zijn je grootste vijanden …

Vrijduiken is 'fun'. Als je van een leuke duik geniet, gaat alles beter. Je voelt je thuis onder water.

Naast een goede mentale voorbereiding leer je als vrijduiker om optimaal gebruik te maken van je longen en het ideale CO2-peil te bereiken. En door te oefenen op veiligheid en reddingsprotocollen beheers je niet alleen de risico's, je vermindert ook je stress. Want een vrijduiker hoeft geen schrik te hebben, hij vertrouwt op zijn buddy’s en hij kan altijd op hen rekenen.

Bij een apneu komt dus veel meer kijken dan zuurstof en fysieke conditie alleen. Zoals de Franse vrijduiker Guillaume Néry het poëtisch en juist uitdrukt is vrijduiken "Een reis tussen twee ademhalingen".

LAURENT SCHMITZ

Een Master vrijduiker beschrijft hoe een lange statische trainingsduik verloopt:

De eerste minuut – Ik ben me er niet bewust van dat ik niet adem. Mijn ogen zijn dicht, zodat ik kan samensmelten met het water en mijn gedachten kan loslaten. Ik lig met mijn gezicht naar beneden, plat op het water, mijn armen en benen hangen naar beneden en ik ontspan rustig elk spiertje in mijn lichaam.

Twee minuten – Af en toe denk ik nu: "ik wil ademen", maar dat idee is makkelijk van me af te zetten. Ik begin bewust mijn geest op andere, leuke gedachten te brengen.

Twee minuten dertig seconden – De interne druk in mijn lichaam begint te groeien en ik weet dat ik binnenkort contracties krijg. Mijn lichaam spant zich een beetje op, want ik wil het begin van de contracties nog een beetje uitstellen. Ik slik even, omdat het me helpt om de spanning in mijn keel los te laten.

Drie minuten – De eerste contractie in mijn middenrif veroorzaakt onvrijwillige spasmen, want mijn lichaam probeert om zijn eigen ademhaling te starten. De contracties komen ongeveer om de tien seconden. Een kleine golf van opluchting overspoelt mij als ze voorbij zijn en de eerste rustpauze optreedt. Ik zet de drang van me af om aan tijd te denken, want anders begin ik me zorgen te maken dat de contracties vroeger begonnen dan anders. Dat werkt heel demotiverend, dus denk ik bewust aan iets anders, zoals het verder ontspannen van mijn spieren, vooral in mijn kaken en mijn nek. Terwijl ik een systematische 'bodyscan' doe, vertraagt mijn hartslag.

Drie minuten dertig seconden – De start van de moeilijkste fase voor mij. Dit is waar negatieve gedachten mij continu achtervolgen. De uitdaging ligt in de mentale weerbaarheid en ik word overspoeld door gedachten als: "waarom doe ik dit?" of "vandaag is de dag dat ik vroeg ga opgeven". De lichamelijke sensaties zijn intens onaangenaam en het is moeilijk om ze te verdringen, want je weet dat je gewoon je hoofd omhoog kan steken om ze te doen ophouden. De wetenschap dat ik de komende twee minuten in deze toestand zal doorbrengen, komt hard aan. Ik weet echter dat we allemaal twee keer zolang onder kunnen blijven vanaf het ogenblik dat de contracties beginnen, dus concentreer ik me op leuke visualisaties. Mijn buddy legt voorzichtig mijn handen op de rand van het zwembad en ik weet dat er altijd goed voor me gezorgd wordt.

Vier minuten dertig seconden – Het keerpunt. Zodra ik het signaal heb gekregen dat ik al vier en een halve minuut onder ben, begin ik me gelukkiger te voelen. Ik weet dat ik nabij de vijf minuten ben en het einde in zicht is. De contracties komen om de paar seconden en ik begin er net aan te wennen. Incidentele negatieve gedachten steken de kop op, maar het besef dat de vijf minuten bijna om zijn, is meestal genoeg om deze gedachten om te zetten in doorzettingsvermogen. Mijn hartslag daalt tot minder dan 50 slagen per minuut.

Vijf minuten – Ik word licht euforisch. Ik heb het gehaald - het gaat nu steeds makkelijker. De contracties komen snel (ongeveer elke seconde), en ze zijn minder hevig. De negatieve gedachten zijn helemaal verdwenen. Ik kan mijn hartslag duidelijk in mijn

Een statische apneu.

Foto: Laurent Schmitz.

hoofd horen, maar andere geluiden klinken dof en veraf. Tijdens deze fase open ik mijn ogen, zodat ik me minder op de contracties focus en me volledig richt op mijn omgeving. Ik bereid me langzaam fysiek en mentaal voor om boven te komen (ik beeld me in hoe ik ga bovenkomen, waar mijn buddy staat, hoe ik de herstelademhaling ga uitvoeren, het veiligheidsprotocol, ...).

Vijf minuten dertig seconden – De tijd vliegt. Ik heb weinig moeite om mijn adem in te houden. Ik merk aan de symptomen dat ik bijna mijn limiet bereikt heb: geluiden klinken gedempt, er ontstaat een begin van tunnelvisie en een gevoel van wezenloos gemak. De hypoxische euforie houdt mij in een ijzeren greep. Nu moet ik bovenkomen, anders is het te makkelijk om mezelf te overtuigen dat ik nog verder kan gaan, want ik voel me goed. Ik breng mijn voeten onder me, langzaam zet ik mijn lichaam rechtop en til mijn hoofd boven water. Na de herstelademhaling neem ik mijn masker af, kijk ik naar mijn buddy en geef ik met een brede glimlach van voldoening het OK-teken.

Advertentie

Tijdens een statische apneu zorgt de buddy voor de veiligheid en controleert regelmatig het bewustzijn door een zachte tik te geven, die door de vrijduiker beantwoord wordt.

Foto: Laurent Schmitz.

De 10 gouden regels van de Oosterscheldeduiker

1. Wees extra waakzaam bij duiken op de nollen of strekdammen, want dat zijn duikplaatsen waar sterke stroming veelvuldig voorkomt. Voorbeelden van dergelijke duikplaatsen zijn: Gorishoek ('De vuurtoren' of 'De punt'), dijkversterking noordwest van Sas van Goes, Hoek van Ouwerkerk, de nol van Zierikzee. Duiken bij hoogwater is op deze duikplaatsen af te raden. Je kan ver afdrijven.

2. Springtij (enkele dagen na volle en nieuwe maan) zal de normaal aanwezige stroming nog versterken.

3. Hevige wind kan invloed hebben op de stroming. Vanaf een windsterkte van 5 à 6 Beaufort is het opletten geblazen! Alles hangt af van de windrichting en hoelang de wind zijn invloed op het wateroppervlak heeft doen gelden. Aanhoudende harde wind uit dezelfde hoek kan aan de lijzijde van de dijk plaatselijk toch een vlak wateroppervlak creëren, maar veroorzaakt altijd onberekenbare stromingen.

4. Informeer op elke duikplaats bij ervaren duikers wat het ideale moment is om te water te gaan.

5. Slechts twee duikers worden verbonden met één lijn, de zogenaamde 'buddy line', aan de polsen of armen.

6. Bij halve flessendruk keer je met behulp van het kompas langs de bodem terug naar de oever. Bij te voorzien luchtgebrek verlaat je de bodem, stijg je verticaal op aan de voorgeschreven snelheid en zwem je op geringe diepte op kompas in de richting van de oever.

7. Boeien bij de duikplaats wijzen op netten of fuiken. Houd er rekening mee. Eerbiedig deze netten en fuiken en beschadig ze niet. Zij zijn de legale broodwinning van vissers.

8. Verstoor geen dieren, raak ze niet aan en voeder ze niet. Leer het onderwaterleven kennen en respecteren. Vermijd elke vernieling.

9. Houd de duikplaatsen schoon. Duik zoals je schaduw … laat geen enkel spoor na.

10. Moedig je duikbuddy's aan deze regels te volgen.

7 zeeën

Duiken in Franse wateren

Georganiseerde duiken en opleidingen in Franse wateren vallen onder de 'Code du Sport', de Franse sportwet. Deze wetgeving bepaalt dat duikleiders in het bezit moeten zijn van het brevet 'Brevet Guide Palanquée'. Organisatoren/bootverantwoordelijken moeten 'Directeur de plongée' zijn, wat overeenkomt met het Franse duikbrevet MF2.

Om te voorkomen dat NELOS-duikers op vakantie in de problemen komen, hebben CMAS-Belgium en NELOS een akkoord gesloten met de Franse duikfederatie over de inschaling van onze brevetten.

Guide de Palanqué Conventionné

Houders van het brevet CMAS 3*Duiker en CMAS 4*Duiker en de titels Assistent-Instructeur en CMAS 1*Instructeur kunnen het FFESSM-brevet 'Guide de Palanqué Conventionné' bekomen door een aanvraag in te dienen bij het NELOS-secretariaat.

Maak hiervoor gebruik van het aanvraagformulier dat je kan downloaden in het documentencentrum of op volgende pagina: www.nelos.be/ffessm

Aansluitend betaal je € 30,00 op de bankrekening van NELOS (BE29 4433 6916 8164) met vermelding van 'FFESSM + naam en voornaam'.

NELOS verstuurt deze aanvragen telkens op de eerste maandag van de maand naar de Franse federatie en ontvangt de FFESSM-brevetkaartjes ongeveer 3 weken later. Het NELOS-secretariaat verstuurt de kaartjes vervolgens naar de betrokken aan-

Het ontvangen brevetkaartje is enkel geldig samen met de NELOS-CMAS brevetkaart!

Directeur de plongée MF1

De CMAS-2*Instructeurs kunnen gewoon gebruikmaken van hun CMAS-2*Instructeursbrevetkaart en moeten geen aanvraag indienen. Dat brevet is rechtstreeks opgenomen in de 'Code du Sport' als 'Directeur de plongée MF1' en de houders mogen duikers begeleiden tot op een diepte van 40 meter.

Directeur de plongée MF2

Coventionné

De NELOS-CMAS 3*Instructeurs krijgen na het slagen voor hun Stage automatisch het brevet 'Directeur de plongée MF2 Conventionné' toegestuurd.

Dit brevet is vereist om als jurylid te kunnen deelnemen aan de Zeestages.

MARIJKE VAN CAUWENBERGHE, NAMENS DE COMMISSIE SPORTDUIKEN

Duiken in de Delta: leuker, langer en veiliger

Het is je vast wel eens overkomen, je duikt precies volgens de tijden van de getijdentabel en toch word je overvallen door een snel toenemende en sterke stroming. Je breekt je duik af en veilig op de kant realiseer je je dat je een veel te korte duik hebt gemaakt. Hoe nauwkeuring zijn die getijdentabellen eigenlijk vraag je je dan af. De NOB heeft daar nu een oplossing voor!

De NOB (Nederlandse Onderwatersport Bond) heeft de voorbije vier jaar, samen met Rijkswaterstaat, gewerkt aan een andere manier van plannen van je duiken. Dankzij deze nieuwe methode kun je het duikvenster rondom de kentering veel nauwkeuriger inschatten, worden je duiken veiliger en benut je de duiktijd veel efficiënter. Je duiken in de Oosterschelde worden in de meeste gevallen langer. Meer duikplezier dus!

Rijkswaterstaat monitort 24/7 de actuele waterstand- en stroominformatie en hanteert daarvoor ongeveer 110 factoren om het getij naar een betrouwbare kortetermijnvoorspelling te hertalen. Rijkswaterstaat en de NOB hebben de actuele stromingsgegevens voor 34 Zeeuwse duikplekken toegankelijk gemaakt. Elke 6 uur wordt de informatie voor elke duikplek bijgewerkt aan de hand van de laatste meteorologische gegevens. Dit levert een zeer actueel beeld van

de stroming op met een maximale marge van 5 minuten.

Met de huidige getijdentabellen, die onder andere te vinden zijn in Onderwatersport Magazine, de Duikersgidsapp en in diverse getijdenboekjes, kun je een duik geruime tijd op voorhand plannen op basis van de waterstanden. Je krijgt tijden die met een tabel te herleiden zijn naar zes duikplekken. En vaak zit er een groot verschil tussen de tabeltijden en de werkelijkheid, variërend van een half uur tot soms wel bijna een uur! Meestal gaan deze duiken goed, maar er zijn altijd wel kleine of grote afwijkingen die de huidige methode met tabellen onbetrouwbaar maken. Je gaat te vroeg of te laat het water in en dat gaat ten koste van het rendement van je tijd onder water én van je veiligheid. Dit komt doordat getijdentabellen de waterstanden voorspellen, maar geen relevante en actuele gegevens van de stroming geven.

3-stappen planning

Het plannen van een duik in de Oosterschelde doe je voortaan in drie stappen. Met de getijdentabellen plan je op de lange termijn globaal de tijd van de kentering voor je duik, zoals je dat in feite nu al doet.

De tweede stap is dat je hooguit 24 uur voorafgaand aan de duik, aan de hand van de actuele stromingsgegevens, kijkt wat de verwachting van de stroming is voor jouw geplande duik. Je kunt dan bepalen hoe laat je op de duikplek wilt zijn en hoe laat je het water in wilt gaan.

De derde stap gebeurt aan de waterkant tijdens de 'Check de Stek procedure' (nvdr: vergelijkbaar met het NELOS RI&E of 'Risico-Inventarisatie en -Evaluatie' document, het veiligheidsplan dat als 'Duikorganisatie Zeeland' downloadbaar is van de NELOSwebsite). Je controleert nog één keer de actuele stromingsgegevens met data die niet ouder is dan 6 uur.

De actuele stromingsgegevens plan je op je laptop of telefoon door naar www.duikgetijden. nl te gaan. Je krijgt dan een kaart van Zeeland te zien met alle beschikbare duikplekken met stromingsgegevens. De plekken liggen vooral in de Oosterschelde, vier in de Westerschelde en één plek bij de Blokkendam (Noordzee) aan de Brouwersdam.

Plan je duik in 3 stappen:

1. Plan je duiktijd globaal op de lange termijn zoals gebruikelijk met de getijdentabel.

2. Je kijkt minder dan 24 uur voorafgaand aan de duik naar de actuele stromingsgegevens.

3. Je controleert nog één keer aan de waterkant de actuele stromingsgegevens.

De informatie is beschikbaar met intervallen van 10 minuten, waarbij je dus rekening moet houden met een verschil van +5 of -5 minuten.

Via www.duikgetijden.nl kun je de actuele stromingsgegevens bekijken. De handleiding voor het gebruik van de getijdenplanner kun je downloaden op de website van NOB of in het documentencentrum van de NELOSwebsite (Handleiding NOB Getijdenduik plannen.pdf).

DESMOND VAN SANTEN, NOB-BUREAUMANAGER EN BELANGENBEHARTIGER

Disclaimer

De NOB heeft deze nieuwe methode van plannen de afgelopen jaren veelvuldig in de praktijk uitgetest. Er waren soms nog onverklaarbare afwijkingen die met Rijkswaterstaat zijn bekeken en aangepast werden. De methode moet zich nu in de praktijk gaan bewijzen. Belangrijk daarbij is dat je nog steeds rekening houdt met de onvoorspelbaarheid van de getijdenbewegingen. Getijden zijn een natuurlijk fenomeen die van zoveel factoren afhankelijk zijn en niet altijd nauwkeurig te voorspellen zijn. De werkelijke stromingsgegevens kunnen daardoor altijd nog iets afwijken van de gegevens die Rijkswaterstaat aanlevert.

Als het venster met de stroomsnelheden opengaat, kun je minimaal 24 uur vooruitkijken. In dit geval is dat meer dan 40 uur en de laagste punten van de curve geven de kenteringen aan. Kies de kentering waarop je wilt duiken. Met klikken en slepen kun je inzoomen (3).

'Check de Stek procedure' is vergelijkbaar met het RI&E of 'Risico-Inventarisatie en -Evaluatie' document van NELOS.

Als je de cursor langs de tijdlijn beweegt (4), wordt de snelheid van de stroom om de 10 minuten in centimeters per seconde weergegeven. Het kan dus altijd 5 minuten eerder of later uitvallen en die 16:10 uur moet je dus lezen als 'ergens tussen 16:05 en 16:15 uur'. Toch is dit vele malen nauwkeuriger dan we ooit met de getijdentabellen konden berekenen.

Kies een locatie, bijv. Plompe Toren (1) en klik op de kleine button linksonder (2).

Vrijduikstage 2022

Wat waren onze verwachtingen van een Vrijduikstage met NELOS? Vooral niets, absoluut nadrukkelijk niets. Gewoon beleven en huiswaarts keren met memorabele pareltjes van prachtige duiksessies, onverwacht leuke momenten en warme duikvriendschappen.

Toen NELOS in mei 2022 de Vrijduikstages aankondigde, had ik als fervente waterrat voor het najaar al een vakantie wildwaterkayak ergens in Europa gepland. Tegelijkertijd boezemde de term 'Vrijduikstage' me, als beginnende vrijduikster, een klein beetje ontzag in. Als 'rookie' stelde ik me deelnemers van een

Stage dan ook voor als goed getrainde, semiprofessionele vrijduikers die al vele uren aan duiksessies achter de rug hebben.

Hoe meer ik ging vrijduiken, hoe harder echter de heldere wateren van Dahab naar me lonkten. Tegen de deadline aan stuurde ik Michèle Fouquet dan impulsief een positief bericht.

Zonder specifieke verwachtingen en met toch iets meer bezorgdheden vertrokken we

dus richting Dahab. Ja, inderdaad met wat zorgen, want ik stapte het vliegtuig op met een verkoudheid.

'Dahab by night' en Michèle verwelkomden ons echter met open armen en een zalige temperatuur. De eerste levendige nachtscène in de toeristische Lighthousewijk was een veelbelovende kennismaking van wat de horeca te bieden heeft.

Maar zou Dahab onze honger naar het vrijduiken ook kunnen stillen? Zegt het genoeg dat de enige niet-vrijduiker in de groep van zijn sokken geblazen werd door de talrijk aanwezige vrijduikers? Ook de boeien en loodgewichten aan de lobby van het eerste prachtige authentieke hotel Alf Leila waren een voorbode van wat ons te wachten stond.

In de Lighthousewijk en op de zeedijk op weg naar onze uitvalsbasis Café Jays konden we dan ook niet naast de duikwinkels en de vele toeristen in duikpak met boeien of met duikflessen kijken.

vrijduikproeven en mooie koraalplekjes

Eindelijk was het zover. Het toffe aan Jays was de onmiddellijke toegang tot het kristalheldere water vanuit onze loungecorner. Hier genoten we na de vrijduiksessies telkens van de lekkere gerechten en babbelden we languit na op de ligkussens. Dat we er ons vrijduikmateriaal en persoonlijke bezittingen met een gerust hart konden achterlaten en gebruik konden maken van de warme douche, was een extra voordeel. Vanaf de eerste dag werden er onder de warme, deskundige begeleiding van Michèle en vrijduikinstructeur Francesco Bruyland 'personal bests' gepresteerd. Er werd 'handsfree' gedoken tot 36 m. Een Adventure-vrijduikster slaagde erin om tijdens haar doopduik in open water tot 22 m te duiken. Een Master-kandidaat slaagde voor zijn laatste proeven. En 'last but not least' werd er uitgebreid aandacht geschonken aan verschillende reddingstechnieken en veiligheidsmaatregelen in het algemeen. Als instructeur was Francesco dan ook een gelukkige man, want alle zes proeven, verspreid over alle brevetten, werden succesvol afgelegd.

Ondanks de beperkingen van een verkoudheid kon ook ik genieten van wat het kristalheldere water te bieden had. Bij 'free immersion' met de voeten naar beneden was het vooral genieten van de 'glide', waarbij je automatisch naar het oppervlak 'zweeft'. Daarnaast konden we al snorkelend genieten van uitbundige koraalriffen en kleurrijke exotische vissen. Massa's koraalduivels en kogelvissen, goed gecamoufleerde schorpioenvissen, blauwgespikkelde pijlstaartroggen, murenen, … Michèle wist ons door de mooiste koraalplekjes te gidsen. Inclusief een wilde rit op de golven naar de fameuze 'Blue hole'.

Ook op het droge bood ze een goede mix aan funactiviteiten en interessante avondlezingen aan. Bij volle maan genoten we in de bergen van een eclectisch muzikale jamsessie in een Bedoeïenkamp. Het uitgelezen moment voor onze enige muzikale medereiziger Geert om ons te verrassen met zijn bezwerende ritmes op de djembés. Een ma-

Foto: Lynn Heye.

Vallende boei, 'Sorry visjes'.

gische ervaring onder het goedkeurend oog van de maan! Michèle wist trouwens ook de juiste mensen te vinden in haar netwerk van vrijduikers om ons interessante lezingen te geven over 'buteyko' (een ademhalingsmethodiek) en over de vrouwelijke anatomie, een onderbelicht thema in het vrijduiken. Ook een sessie klaartechnieken mocht natuurlijk niet ontbreken.

lichamelijke flexibiliteit

Naast het vrijduiken werkten we elke dag aan onze lichamelijke flexibiliteit in de 'strength and mobility classes' (kracht- en mobiliteitslessen) onder de deskundige begeleiding van Ramy. De kers op de taart was de avondsessie in zijn openluchtfitnesszaak op het dakterras met zicht op zowel de zee als op de bergen. Ook hier weer onder het goedkeurend oog van de maan. Natuurlijk liet Dahab ons niet vertrekken zonder souveniers. Eens te meer waren we Michèle dankbaar om ons wegwijs te maken in de vernieuwde commerciële wijk met zijn duizend en één souvenierswinkels. De verhalen achter de verkopers en hun lokale ambacht gaven net die extra touch aan de gekochte souveniers.

Nu ik erop terugkijk, lijkt het alsof we een intensieve Stage hadden in combinatie met onze late avonduitstappen, maar de gezellige huiselijke momenten op onze binnenkoer zorgden voor de perfecte balans. Ook hier hadden we het getroffen met de accommodatiekeuze die Michèle ons op voorhand gaf. We konden met onze groep van zes deelnemers na de vijfde dag met z'n allen samen in het kleinere hotel Ocean Life verblijven. De binnenkoer en het feit dat we het hotel voor ons alleen hadden, waren een extra troef. Hier konden we op adem komen als groep en gastsprekers ontvangen. We leerden elkaar elke ochtend beter kennen bij ons eigen bereid ontbijt, door ons te verliezen in gezelschapsspelletjes en door samen plezier te maken.

Dank je wel aan mijn medereizigers Gunnar, Geert, Laurien, Robin, Jan en Francesco om er samen een gezellige Stagevakantie van te

maken. Een pluim voor Francesco en Michèle voor hun geduld, hun boeiende expertise, welkome adviezen en veilige begeleiding. En een megadikke 'shukran' aan Michèle voor de organisatie, de warme kennismaking met de 'locals' en gewoontes en om ons tot bij de leukste plekjes en events te gidsen.

Dit smaakte naar meer en ik noteer alvast de volgende Vrijduikstage van 21 tot 29 oktober 2023 in mijn agenda. Hopelijk dan zonder verkoudheid – 'inshallah' (als Allah het wil). 

LYNN HEYE

Foto: Mohi.

Foto: Ahmed.

Foto: Dorien Bruyland.

'Fasten your seatbelts' voor een wilde rit naar de Blue Hole.

Onze knusse 'zen' binnenplaats, een oase van rust.

'Jays, the place to be', het 'base camp' van onze dagelijkse avonturen.

Commissie Sportduiken

Collegevergadering voorjaar 2023

Zaterdag 18 maart stond in de agenda van de 3*Instructeurs NELOS als datum van de 72e Algemene Vergadering van het College der 3*Instructeurs NELOS.

Olivier Malbrancke werd verwelkomd op zijn eerste collegevergadering en traditioneel werd een update gegeven van alle aspecten van het Sportduiken, alsook werd de nieuwe structuur nogmaals toegelicht die vanaf heden zal worden gebruikt. Hiervoor werd verslag uitgebracht door respectievelijk de Ereraad, de verschillende subcommissies, de verschillende comités alsook door de directeur Sportkaderopleidingen.

Tijdens de collegevergadering werd onder andere aandacht besteed aan:

• De nieuwe Infomap, die nu ook het technisch duiken omvat.

• Het Intern Reglement NELOS, die ook het Intern Reglement van de Commissie Sportduiken omvat.

• Het vervallen van proeven en opleidingen.

• De wijzigingen in de opleidingen 1*Instructeur en nitroxduiken.

• De opleidingen scooterduiken, sidemountduiken en compressoroperator.

• De nieuwe regels om twee 2*Duikers te laten samen duiken.

Twee 2*Duiker die samen duiken

D Indien er een instructeur aanwezig is, bepaalt die of ze samen mogen duiken.

D Indien er geen instructeur ter plaatse is, moeten ze elk minstens 50 duiken hebben alvorens samen te mogen duiken.

Subcommissies

Bureau

Comités

(Bureau) Recreatief Duiken Brevettencomité

Subcommissie Hulpverlening Veiligheidscomité

Subcommissie Jeugdduiken Comité EDIT

Subcommissie Technisch Duiken Comité Duikinnovatie

Subcommissie Duikers met een Handicap

Ereraad

Eric Sels 40 jaar 3*Instructeur.

58 Hippocampus mei/juni 2023

(Her)Start opleiding Inschrijving

Dagelijkse controle op de geldigheid van de proeven (standaard: 3 jaar na afleggen)

Geldigheid OK? Neen

Vervallen proef

Dagelijkse controle op de geldigheid van de opleiding (standaard: 4 jaar na afleggen)

Neen Geldigheid OK?

Het was bovendien drie jaar geleden dat de verschillende gelederen van het College der 3*Instructeur verkozen werden. Er moesten dus verkiezingen plaatsvinden om de verschillende subcommissies en comités opnieuw samen te stellen. Dat resulteerde in een mix van nieuwe en vertrouwde gezichten.

Tevens werd afscheid genomen van Eric Sels en Dirk Deraedt als leden van het Bureau Sportduiken. Ze werden uitgebreid bedankt voor hun inzet en constructieve bijdrage aan het sportduiken in de voorbije jaren met een applaus door alle aanwezige 3*Instructeurs.

Stopzetten opleiding

D Controles:

Proeven:

3 jaar geldig: gaat effectief in voege vanaf 01/07/23

Brevetkaarten:

4 jaar geldig: start vanaf 31/12/23

D Voorbeeld:

Start opleiding op 21/03/22 > verval brevetkaart op 22/03/26

Proef afgelegd op 07/05/22 > verval proef op 08/05/25

De samenstelling van de verschillende subcommissies kreeg in de week na de collegevergadering verder vorm tijdens de diverse plenaire vergaderingen.

De collegevergadering werd afgesloten met de traditionele huldiging van de jubilarissen. Dit is steeds een feestelijk moment, waarbij de 3*I’s bedankt worden voor hun jarenlange dienst en waarbij ook even hun palmares wordt overlopen.

Deze instructeurs werden in de bloemetjes gezet: Pieter Decoene, Johan Schoups, Allan Soreyn, Kris Vanderdonck, Vincent Leroy,

Nieuwe samenstelling subcommissies en comités

Brevettencomité:

Koen Van Dyck (voorzitter)

Olivier Malbrancke (secretaris)

Anjes Daems

Bruno Vanderbeken

Kris Vanderdonck (afgevaardigde Bureau)

Veiligheidscomité:

Hans Engels (voorzitter)

Dirk Callaert (secretaris)

Nico De Vrieze

Sylvia Malfait

Glenn Tessens (afgevaardigde Bureau)

Comité Edit:

Joris Stevens (voorzitter)

Momenteel zijn er geen kandidaten

Comité Duikinnovatie:

Lars Putteneers (voorzitter)

Pieter Decoene (secretaris)

John Swinnen (gecoöpteerd)

Philippe Vanderheeren (gecoöpteerd)

Shinji Bauters (afgevaardigde Bureau)

Subcommissie Jeugdduiken:

Franklin Forrez (voorzitter)

Jirka Degol (secretaris)

Sylvia Malfait

Rüdiger Degol

Geert Van de Berckt

Shinji Bauters (afgevaardigde Bureau)

Subcommissie Technisch Duiken:

Rik Olievier (voorzitter)

Rein Crombez (secretaris)

Bart Van Passel

Stef Teuwen

Stefan Cuyvers

Pascal De Roo

Rik Olievier, Hilde Stallaert, Glenn Tessens, Ludek Broulim, Geert D'Heere, Tijl Ooms, Leo Pauwels, Dany Darmont, Ivo Hubert, Guy Segers, Eric Sels, Jos Audenaerd.

Een bijzonder feestelijk moment was het voor Jos Audenaerd die in 1973 slaagde als NELOS-3*Instructeur (toen nog 'National Monitor BEFOS). 

Nancy Deloz (afgevaardigde Bureau)

Subcommissie Duikers met een Handicap:

Dirk Damen (voorzitter)

Eddy Carrez (vicevoorziter)

Lisbet Lenaers (secretaris)

Ronny Margodt

Stefan Paas

Luc Dupas

Shinji Bauters (afgevaardigde Bureau)

Subcommissie Hulpverlening:

Dirk Saman (voorzitter)

Kitty Van Duysen (secretaris)

Dany Darmont

Chantal De Geyter

Danny Vanparys

Glenn Tessens (afgevaardigde Bureau)

SVEN VANDEKERCKHOVE

Jubilarissen College maart 2023

10 jaar 3*I Instructeur (sinds 2013)

D DECOENE Pieter

D SCHOUPS Johan

D SOREYN Allan

D VANDERDONCK Kris

15 jaar 3*I Instructeur (sinds 2008)

D LEROY Vincent

D OLIEVIER Rik

D STALLAERT Hilde

D TESSENS Glenn

20 jaar 3*I Instructeur (sinds 2003)

D BROULIM Ludek

D D'HEERE Geert

D OOMS Tijl

D PAUWELS Leo

25 jaar 3*I Instructeur (sinds 1998)

D DARMONT Dany

30 jaar 3*I Instructeur (sinds 1993)

D HUBERT Ivo

35 jaar 3*I Instructeur (sinds 1988)

D SEGERS Guy

40 jaar 3*I Instructeur (sinds 1983)

D SELS Eric

50 jaar 3*I Instructeur (sinds 1973)

D AUDENAERD Jos

Jos Audenaerd 50 jaar 3*Instructeur.

Guy Segers 35 jaar 3*Instructeur.

Ivo Hubert 30 jaar 3*Instructeur.

Dany Darmont 25 jaar 3*Instructeur.

Foto's (4): Ivo Madder.

Als iemand in de bloemetjes wordt gezet, dan hoort daar traditiegetrouw een speech bij. René van Leeuwen kroop in zijn pen en deelde tijdens de collegevergadering zijn herinneringen aan Jos.

Wie Jos zegt, zegt Antwerpen. In 'zijn' Antwerpen had Jos op professioneel vlak een leidende functie bij de Waaslandtunnel (de zgn. 'konijnenpijp'). In die jaren functioneerden de roltrappen en de lift nog wél!

Jos werd lid van Amphora Antwerpen bij de stichting in 1966. Hij heeft alle brevetten daar doorlopen. Hij was een geboren duiker en werd al na zeven jaar – in 1973 – Nationaal Monitor (nvdr: nu 3*I), samen met François Duysan van CAS Brussel. Het begin van een vriendschap voor het leven. Het zal niemand verbazen dat Jos ook Duikschoolverantwoordelijke in Amphora is geweest.

50 jaar 3 sterren: voor welke 3 zaken heeft hij vooral een ster verdiend?

Jos is bij ons vooral bekend om zijn grote passie: de fotografie, zowel onder als boven water. We spreken hier over de periode, lang voor de intrede van de computer en PowerPoint, lang voor de digitale fotografie en Photoshop! Hij specialiseerde zich in de zgn. 'diaporama's', diapresentaties met overvloeiing van de beelden door twee projectoren én met muzikale en tekstbegeleiding via bandrecorder.

Jos maakte indrukwekkende diaporama's van de landen die hij bezocht. Onder water

Gouden Jubileum 3*I voor Jos Audenaerd

natuurlijk - maar ook over het land zelf, de natuur en cultuur. Sicilië, Ierland, Mexico, Egypte, …. Zo won hij in 1982 goud op het 2e Internationaal Onderwater Foto- en Filmfestival NELOS met diaporama 'Ierland'. 1e op 23 deelnemers!

En opnieuw goud op het 10e IOFF NELOS in 1990 met diaporama 'Tropical Illusion'.

In 1988, bij de viering van 10 jaar NELOS –weerom in 't Stad, in de 'Boerentoren' – was er een projectie door Jos. Ook in het clubhuis van 'zijn' Amphora organiseerde hij succesvolle projecties.

Jos bouwde zelf een overvloeiingssysteem om de twee diaprojectoren te coördineren. Hij is daar niet bezitterig over. Integendeel, in Hippocampus nr. 88 legt hij gedetailleerd uit – mét technische tekeningen – hoe je zoiets zelf kan construeren, zelfs met weinig ervaring op mechanisch en elektronisch gebied.

Jos is ook de national die ons Ierland, zijn grote liefde, leerde kennen. Vooral de prachtige natuur, de zeer vriendelijke mensen en de sympathieke pubs waar veel gezongen wordt, hadden een onweerstaanbare aantrekkingskracht op hem.

Na de eerste keren in Bantry Bay en Crookhaven richtte hij zich voorgoed naar Valentia Island. Veel duikers volgden hem. Hij kocht er een Ierse cottage en bracht er jarenlang zijn vakanties door.

Daarnaast staat Jos synoniem voor stichter en bezieler van de Commissie Duiken met Gehandicapten (nvdr: nu Subcommissie Duikers met een Handicap) in 1994. Doel: personen met een handicap uit hun rolstoel halen en terug betrekken bij het sociale leven. Uit een speech van Jos op een AV van NELOS: ''Ik mag niet zeggen dat het voorzitterschap van de commissie de plezantste functie is die ik heb uitgeoefend. Het geeft me wel de meeste voldoening. De duikers appreciëren enorm wat je voor hen doet. Ik hoop dat wij de andere mensen kunnen motiveren ook ons initiatief te volgen, zodat er meer mensen uit hun rolstoel kunnen en wij

staan klaar om hen daarbij te helpen''. Jos organiseerde ook een reis naar de Rode Zee met 'zijn' commissie.

Helaas kreeg de gezondheid van Jos zelf een zeer zware klap tijdens één van zijn reizen naar Indonesië.

In de beginjaren van onderwaterfotografie hield Jos zich ook bezig met onderwatermodelfotografie.

Jos Audenaerd was één van de eerste heel goede onderwaterfotografen.

Jos Audenaerd 50 jaar 3*Instructeur.

Foto: Jos Audenaerd.

Foto:Archief Jos Audenaerd.

Maar Jos gaf nooit op en werkte zeer hard aan zijn revalidatie.

50 jaar 3*I: fotografie, Ierland, Commissie Duiken met gehandicapten: je moet het maar doen!

Als we nog een vierde ster zouden kunnen uitreiken aan Jos, dan zou hij die krijgen voor zijn kameraadschap. Beste Jos, met jouw open karakter, steeds behulpzaam en

zeer solidair en met je natuurlijke aanleg om contact te leggen met anderen en vertrouwen te geven, ben en blijf je een zeer graag gezien lid van ons college.

En ook de meisjes van het secretariaat – die je blijkbaar nog steevast enkele malen per jaar opbelt om te controleren of het hier bij NELOS nog wel allemaal

goed loopt – horen je altijd graag zeggen: ''Amai, gaa ziet er goed oawet!''. Wij hopen jou – 'ons Joske' – nog jaren in ons midden te hebben! 

RENÉ VAN LEEUWEN, MET DANK AAN WIM VAN DOESELAER

TL3800P

Gehandicapte duikers kunnen ook de Rode Zee verkennen.

Ierland was een vaste duikbestemming van Jos en hij had er jarenlang een dolfijn als vriend.

Foto's

(2): Jos Audenaerd.

De Algemene Vergadering van de NELOS-instructeurs en de Academische Zitting

Na een traditie van jarenlange afspreken in Geel, troffen de NELOS-instructeurs van de Commissie Sportduiken elkaar dit jaar in Retie. Vanuit gans Vlaanderen stroomden bijna 400 instructeurs toe voor deze hoogdag van de duiksport. Als je weet dat NELOS ca. 950 instructeurs telt, betekent dit dat bijna de helft van het NELOS-kader aanwezig was. Alle aanwezigen kregen dit jaar naast de jaarlijkse hernieuwing van hun NELOStitel ook een knappe NELOS-pin om de kleuren van NELOS met nog meer fierheid te dragen.

De vergadering werd voorgezeten door de voorzitter van de Commissie Sportduiken, Sven Vandekerckhove. Hij stelde het nieuwe team van het Bureau Sportduiken voor dat de komende drie jaar de Commissie Sportduiken zal leiden. De nieuwe reglementen werden toegelicht en de recente verwezenlijkingen van de Commissie Sportduiken werden uit de doeken gedaan door de respectievelijke verantwoordelijken.

Er werd ook aandacht besteed aan de nieuwe structuur van de commissie . De wijziging van de statuten zorgt ervoor dat de duikers met een handicap, net zoals de jeugdduikers en de technische duikers vanaf nu deel uitmaken van de Commissie Sportduiken, welkom aan de duikers met een handicap bij de Commissie Sportduiken!

Sven Vandekerckhove bracht zijn speech over de deontologie van NELOS-instructeur.

Eerst was er de Algmene Vergadering van de Commissie Sportduiken, waar het nieuwe Bureau voorgesteld werd.

Foto's

(3): Ivo Madder.

Het Bureau Sportduiken. Vlnr.: Nancy Deloz, René Van Leeuwen, Sven Vandekerckhove, Kris Vanderdonck, Glenn Tessens, Joris Stevens & Shinji Bauters.

Tijdens deze Algemene Vergadering werd bovendien de in 2022 opgestarte traditie verdergezet, namelijk het huldigen van de NELOS-instructeurs en dit volgens deze principes:

• De instructeurs krijgen een medaille na 10 jaar anciënniteit en vervolgens om de 5 jaar. M.a.w. een instructeur krijgt een medaille na 10, 15, 20, … jaar instructeurschap.

• De instructeurs dienen nog steeds lid te zijn van NELOS.

• De instructeurs dienen aanwezig te zijn op de AV van de Commissie Sportduiken NELOS.

Maar liefst 151 NELOS-instructeurs mochten langskomen voor een medaille als teken van respect voor hun werk en inzet als NELOS-instructeur. 86 instructeurs kwamen effectief langs om hun medaille in ontvangst te nemen.

De absolute toppers hierbij waren Roger 'Putti' Puttaert, Daniel Van Loo, Jozef Van Vaerenbergh en José Vandekerckhove, die reeds 50 NELOS-instructeur zijn en Walter Geebelen die reeds 55 jaar NELOS-instructeur is.

De Academische Zitting ging van start met de speech over de ethiek van de instructeur en daarna werden de 33 nieuwe 1*Instructeurs (zie apart kadertje) één voor één naar voor geroepen om hun titel, stempel en CMAS-kaartje in ontvangst te nemen, maar dit niet zonder eerst de deontologische code van NELOS te ondertekenen.

Van de nieuwe 1*Instructeurs zijn er 10 die tevens de titel van Jeugdduikinstructeur behaalden:

• Thomas Annerel (Orka)

• Els Debreyne (M.D.K.)

• Johnny De Munter (Zelzaatse Duikschool);

• Tim De Ryck (Aronnax)

• Wouter D'Haeseleer (Amfibie)

• Sven Lanckmans (Belgium Diving)

• Stefaan Rombaut (Orka)

• Alicia Tejerizo-Fuertes (De Watertrollen & Duivels)

• David Van Den Broeck (Aronnax)

• Mats Van Mechelen (Lagoondivers)

De Algemene Vergadering eindigde rond 16.00 uur. Dat was het tijdstip waarop het glas der vriendschap kon worden gedronken en de netwerking met de collega's kon beginnen.

Traditioneel rondde een schitterende receptie, verzorgd door Yellow Diving School, het feest helemaal af! 

SVEN VANDEKERCKHOVE, VOORZITTER BUREAU SPORTDUIKEN

Ondertekenen van de gedragscode door Ronny Baerts (Koraalduikers).

De in ontvangstname van het CMAS-kaartje 1*Instructeur. François Jacobs (Yellow Diving School).

Tim De Ryck (Aronnax) kreeg zijn CMAS-kaartje van Jeugdduikinstructeur.

Al 30 jaar NELOS-instructeur, dat is iets om fier op te zijn.

Foto's (4): Ivo Madder.

Ondertekenen van de gedragscode door Katja Verstraete (Gentse Dolfijnen).

De kersverse 1*Instructeurs kregen een glaasje cava.

Elke instructeur kreeg ook een instructeursstempel. Luc Aelvoet (Okeanos).

Yellow Diving School zorgde voor lekkere hapjes tijdens de receptie.

En uiteraard kregen ze allen een instructeursblaadje voor in het duikboekje.

Sven Vandekerckhove bracht zijn speech over de deontologie van NELOS-instructeur.

Foto's

(6): Ivo Madder.

Meer foto's van de Academische Zitting vind je op onze NELOS-flickr: www.flickr.com/photos/nelos-vzw/albums

De 33 nieuwe 1*Instructeurs van 2023

• Luc Aelvoet (Okeanos)

• Thomas Annerel (Orka)

• Carl Antonissen (Gobius)

• Ronny Baerts (Koraalduikers)

• Nick Bollein (P.D.K.)

• Martijn Bomans (Samantha)

• Els Debreyne (M.D.K.)

• Mario Delanghe (Odyssee)

• Korneel Demeyere (Nautic)

• Johnny De Munter (Zelzaatse Duikschool)

• Kevin Deneys (Lagoondivers)

• Tim De Ryck (Aronnax)

• Maaike Desmet (Nautic)

• Wouter D'Haeseleer (Amfibie)

• Joost Helsen (Nuclea)

• François Jacobs (Yellow Diving School)

• Sven Lanckmans (Belgium Diving)

• Bart Oste (Amykos)

• Bart Piggen (Atlanta NOS)

• Stefaan Rombaut (Orka)

• Alicia Tejerizo-Fuertes (De Watertrollen & Duivels)

• Geert Thienpont (De Waterman)

• Maarten Thijs (Coral)

• Alex Van Beersel (Breevenduikers)

• Wim Vandeborne (R.D.K.)

• David Van Den Broeck (Aronnax)

• Frederic Van Geyt (Breevenduikers)

• Philip Van Herterijck (Neptunus)

• Mats Van Mechelen (Lagoondivers)

• Bert Verboven (L.D.L.)

• Dries Verlinde (R.D.K.)

• Katja Verstraete (Gentse Dolfijnen)

• Sander Wouters (Nemo)

Foto: Ivo Madder.

10 jaar Instructeur (sinds 2013)

D BUELENS Rudi

D CALLAERT Dirk

D CORNELIS Danny

D DAMMANS Bart

D DE GEYTER Chantal

D DE SMET Evelyne

D DEGRAER Christophe

D DEPOORTER Pedro

D DEWINTER Peter

D DUPONT Kenneth

D GOOVAERTS Mark

D LENS Wendy

D LOGGHE Karel

D MALBRANCKE Olivier

D PELGRIMS Peter

D RENDERS Jonas

D SCHELLEKENS Jef

D SNEYDERS Peter

D THIJS Wim

D VAN CAUWENBERGHE Jurgen

D VAN DE VELDE Jasper

D VAN DER ZANDT Kees

D VAN GRINDERBEEK Tim

D VAN LIEFFERINGE Joeri

D VANDE VELDE Philippe

D VANDENBORRE Luc

D VISSERS Koenraad

D VISTERIN Philippe

D VOS Jurgen

D WOSTYN Sarah

15 jaar Instructeur (sinds

D BAERT Tom

D BENSCH Danny

D BIESEMANS Tom

D BOSTOEN Johan

D COUTTEEL Peter

D DE PUTTER Rony

D DE ROO Pascal

De jubilarissen van 2023

D DE VRIEZE Nico

D DENDAUW Filip

D GOOSSENS Fabienne

D HULPIAU Dave

D KEYEN Alain

D LEVENS Pieter

D LIEVENS Freddy

D MALAISE Etienne

D MUTSAARS Jan

D NUYTS Chantal

D PAUL Jean

D SOREYN Allan

D VAN DE WAUWER Lodewijk

D VAN DER MEULEN Erik

D VAN HOYDONCK Gert

D VAN KERCKHOVE Rudi

D VANDENBROUCKE Katie

D VERCAUTEREN Herald

D VERDONCK Dirk

D VERSCHEURE Joost

D VOSS Livia

D WUYTS Dirk

20 jaar Instructeur (sinds 2003)

D BELLEKENS Albert

D BLANCQUAERT Ben

D CERKASKI Toni

D DAEMS Anjes

D DAMEN Dirk

D DE BILDE Dirk

2008)

D DECROCK Jan

D DESOETE Marleen

D FONTEYNE Jean-Carl

D LAMBERIGTS Monique

D LUCAS Leon

D MALFAIT Steve

D MICHIELS Mark

D NAUWELAERS Marco

D STEVENS Luc

D TOP Johan

D VAN ACKER Pascal

D VAN BLEYENBERGH Gunther

D VAN OPSTAL Bert

D VANDERDONCK Kris

D VANHAVERBEKE Michel

D VANRUTTEN Ingrid

D VAREWYCK Bjorn

D VERMEULEN Alain

D VERSWIJVEL Kristof

D WOUTERS Koen

25 jaar Instructeur (sinds 1998)

D CARFEUILLE Peter

D CLAES Jan

D COREMANS Thomas

D DE LAET Ronny

D DELOZ Nancy

D EECKHOUDT Pascal

D LAHOUTER Serge

D OELBRANDT Leo

D OLIEVIER Rik

D POLLET Jean-Pierre

D ROGIERS Frank

D SAVELS Ronny

D SCHOUPS Johan

D SLOOTMAEKERS Bjorn

D VAN CAUWENBERGHE Marijke

D VAN NOTEN Diederik

D VANCAMELBEKE Klaus

D VERHELST Hendrik

D VERHULST Jan

D VERSCHAEVE Frank

D VOLZ Rik

30 jaar Instructeur (sinds 1993)

D DARMONT Dany

D DE BACKER Daniël

D DE KAY Dominique

D DE PESSEROY Ronny

D DE SMEDT Ginette

D ELSKENS Henri

D GOYVAERTS Bruno

D LEJAILLE Philippe

D MERTENS Philippe

D NIJS Ronny

D PAAS Stefan

D PEETERS François

D SAVELS Patrick

D SLAETS Luc

D STEVENS Stephan

D TIMMERMANS Pieter

D VAN COTTHEM Herwig

D VANSTEELANT Ria

D VERGOTE Eric

D VERHEYEN Marc

D VERSTRAETEN Jan

D VERVOORT Armand

35 jaar Instructeur (sinds 1988)

D BONNY Rudi

D DE BONDT Gilbert

D DEVOLDER Jean

D EULAERS Rudi

D MASUREEL Elmar

D SOBRIE Luc

D VAN DER EECKEN Paul

40 jaar Instructeur (sinds 1983)

D PAUWELS François

D VAN BELLE Ronald

D VAN GELDERE Rudy

D VELTMANS Jean

45 jaar Instructeur (sinds 1978)

D DE MUNCK Frans

D DE WOLF Eric

D DEMAN Robert

D PAREDIS Gilbert

D VAN BAUWEL Walter

D VAN DER PLAS Willy

D VAN DUYSE Albert

50 jaar Instructeur (sinds 1973)

D PUTTAERT Roger

D VAN LOO Daniel

D VAN VAERENBERGH Jozef

D VANDEKERCKHOVE José

55 jaar Instructeur (sinds 1968)

D GEEBELEN Walter

Roger Puttaert, 50 jaar instructeur.

Danny Van Loo, 50 jaar instructeur.

Foto: Sylwia Mikolajczyk.

Foto's (2): Ivo Madder.

René Van Leeuwen overhandigd de medaille voor 55 jaar instructeur aan Walter Geebelen.

Ingekort verslag AV NELOS

Zoals reeds jarenlang de gang van zaken, kregen de voorzitters (of hun vertegenwoordigers) van de respectievelijke commissies of secties het woord om de werking van het voorbije jaar toe te lichten. In dit artikel krijgen jullie een beknopt overzicht van wat aan bod kwam. Een uitgebreid verslag is terug te vinden in het documentencentrum op de NELOSwebsite.

Verslag van de voorzitter

Ronny Margodt

Na de naamafroeping en de goedkeuring van het verslag van vorig jaar, mocht Ronny als voorzitter van NELOS als eerste van wal steken. Hij rapporteerde over een aantal door de overheid specifiek opgelegde onderwerpen.

Goed Bestuur: de uitvoering van het beleidsplan lopende over de Olympiade 20212024 werd toegelicht. In het werkjaar 2022 werden enkele elementen uit dit beleidsplan gewijzigd conform de eisen van Sport Vlaanderen, maar ook volgens de opmerkingen die tijdens de vorige Algemene Vergadering en de Ronde Tafel bijeenkomsten geformuleerd werden. In 2023 zullen de acties verder uitgewerkt worden.

In 2022 werden twee extra bestuursleden in het Bestuur opgenomen en zij kregen diverse taken toevertrouwd.

Op weg naar Goud: één van de initiatieven die voor 50% gesponsord wordt door Sport Vlaanderen is onze actie 'Op weg naar Goud', een initiatief dat openstaat voor alle duikscholen, dus ook voor niet-jeugdduikscholen! 17 clubs behaalden brons en 6 van hen behaalden inmiddels zilver. De actie levert automatisch een financiële ondersteuning op en het NELOS-bestuur wil de inspanningen dan ook belonen met een trofee die hoogstwaarschijnlijk een ereplaats kan krijgen in de respectievelijke clubhuizen.

Belangenconflicten: de wetgeving en Sport Vlaanderen verplichten ons om de leden op de hoogte te brengen van elke vorm van belangenvermenging. Er was in 2022 één enkel geval waarbij het tijdelijk toewijzen van boekhoudkundige activiteiten, wegens het zwangerschapsverlof van een personeelslid, moest toegewezen worden aan een bedrijf waar een bestuurder bij betrokken is. Het

Bestuur oordeelde over de toewijzing waarbij betrokken bestuurslid geen inspraak had.

Integriteitsbeleid: veel clubs gaven gevolg aan de oproep om minstens één API aan te stellen en stuurden hun kandidaat-API naar de diverse opleidingssessies. Er is de oprechte hoop dat elke club tegen eind 2023 over minstens één API zal beschikken. Teneinde de ondersteuning van de Federale API te optimaliseren, werd een NELOS Ethisch Adviesorgaan opgericht. Voor elke regio zetelt in dit orgaan een regionale API.

Verzekering: tijdens de besprekingen met de verzekeraar werden enkele aanpassingen doorgevoerd. Zo werden de verzekerde activiteiten duidelijker omschreven, werd de leeftijdsgrens voor uitbetaling van het verzekerd bedrag bij dodelijke ongevallen en blijvende invaliditeit opgetrokken van 65 tot 75 jaar en is Cuba niet langer een gebied waar de verzekering niet van toepassing is.

Er wordt op gewezen dat het de bestuurders, bij een (dodelijk) ongeval, niet toegelaten is informatie te verstrekken aan derden zonder uitdrukkelijke toestemming van het slachtoffer of diens nabestaanden. Dit als gevolg van de GDPR-regelgeving.

Intern Reglement NELOS vzw: overeenkomstig de nieuwe statuten hebben we een alomvattend Intern Reglement opgemaakt waarin de complete NELOS-werking is opgenomen. Dit document is te vinden op de website van NELOS.

Op 5 maart 2023 vond de Algemene Vergadering NELOS plaats. Deze keer waren we te gast bij WEVOS die de vergadering organiseerde in de Magdalenazaal in Brugge. 47 duikclubs waren op de vergadering vertegenwoordigd.

Het NELOS-Bestuur.

Foto's: Ivo Madder.

Decreet m.b.t. jeugdwerking: omwille van de bescherming van de fysieke, psychische en seksuele integriteit van minderjarigen, legt de Vlaamse overheid aan organisaties uit verschillende sectoren, waaronder de sport, de verplichting op om voor medewerkers die met minderjarigen werken een uittreksel uit het strafregister op te vragen en te controleren. Dit betekent praktisch dat alle NELOS-kaderleden en begeleiders onder de toepassing van dit decreet vallen. Om te voorkomen dat we elk jaar opnieuw dergelijke uittreksels moeten opvragen worden aanstellingsovereenkomsten uitgereikt.

Verslag van de beheerder clubadministratie – Ivo Hubert

De clubadministratie verloopt vlot, alle clubsecretarissen doen secuur hun werk, waardoor er slechts sporadisch moet ingegrepen worden. Er is vastgesteld dat de software aan vernieuwing toe is en de mogelijkheden hiertoe worden in 2023 onderzocht.

Uit de cijfers blijkt dat het aantal duikende leden in 2022 licht is toegenomen in vergelijking met 2021. Voor vrijduiken is er een significante stijging en het aantal leden bij vinzwemmen en onderwaterhockey zijn nagenoeg constant gebleven.

Verslag van de beheerder patrimonium – Franklin Forrez

Er werd in de zalen 1 en 2 een presentatieen audiosysteem geïnstalleerd. Ook werd een Click Share systeem in deze zalen in gebruik genomen. Enkele kleinere herstellingen werden uitgevoerd op zolder en aan de toiletten.

In 2023 wordt ledverlichting voorzien in de toiletten op het gelijkvloers en zullen alle elektrische schakelaars vervangen worden.

Verslag van de boetiek Rik Olievier

In 2022 is de NELOS-boetiek een webshop geworden. We hebben nog een paar kinderziektes ervaren, maar stilaan zitten we met de webshop op kruissnelheid en loopt het goed. In december 2022 zijn we dan ook gestopt met de regionale boetieks. Sinds de

webshop uitgerold is, zijn we begonnen het productgamma te vernieuwen en te vergroten. De webshop is toegankelijk voor het grote publiek, iedereen kan de webshop bereiken en er aankopen doen. Aan de NELOS-leden willen we voordelen bieden ten opzichte van eventuele niet-NELOS-klanten. Om die voordelen te kunnen geven, moeten we de individuele NELOS-clubleden en NELOS-clubs kunnen herkennen. Dit kan op dit moment enkel door registratie en inloggen in de webshop. Momenteel hebben 104 clubs een geldig clubaccount en zijn er 355 geldige NELOS-clublidaccounts.

Voor 2023 zijn de doelstellingen voor de boetiek het verder optimaliseren van de werking van de boetiek en het verder uitbreiden van het productengamma.

Verslag van de Nationale en Internationale relaties

Ronny Margodt

BEFOS/FEBRAS: als gevolg van voortdurende wijzigingen binnen het LIFRAS-Bestuur, is ook de samenstelling van het BEFOS-Bestuur meermaals gewijzigd. Het voorzitterschap werd een extra jaar overgelaten aan NELOS.

2023 wordt een belangrijk jaar voor BEFOS. De statuten moeten overeenkomstig de nieuwe wetgeving aangepast worden, er moeten beslissingen genomen worden met betrekking tot een wijziging van de naam en het logo, de website moet vernieuwd worden en de nationale werking van de commissies moet bijgeschaafd worden. Verder zal er eveneens een EUF-hercertificering plaatsvinden tijdens de LIFRAS-Stages.

Er werden onderhandelingen met de Franse federatie gevoerd om onze instructeurs en duikleiders op een wettelijke manier te laten duiken in Frankrijk. Meer hierover op de website van NELOS en verder in deze Hippocampus.

CMAS-Europe: de statuten van CMAS-Europe werden aangepast en de maatschappelijke zetel werd overgebracht naar Mechelen. CMAS-Europe vertegenwoordigt meer dan 400.000 duikers en blijft de sterkste vleugel binnen CMAS-International.

CMAS-International: CMAS-International is bezig met een sterkere profilering naar de

buitenwereld toe. Er werden richtlijnen en verzoeken uitgevaardigd opdat de nationale federaties hun naam en branding zouden afstemmen op deze richtlijnen.

Sven Vandekerckhove kreeg de eer een zeer belangrijke functie binnen het Technisch Comité van CMAS te mogen vervullen. Hij is de nieuwe Directeur Communicatie.

EUF – ISO – NBN: de interne werking van EUF werd bijgestuurd en de creatie van een EUF-ecoteam werd bevestigd. Dit team zal zich bezighouden met de lancering van het project 'Environmental best practice' door het ondersteunen en promoten van ECO-projecten die ontwikkeld werden door duikfederaties of duikverenigingen.

De vorderingen inzake de ISO-projecten werd binnen EUF voorgesteld en het probleem met betrekking tot de creatie van de 'Scientific Divers Standards' werd besproken. EUF is ook een samenwerking aangegaan met enkele belangrijke ngo's die actief zijn op het gebied van bescherming van de zee.

Financieel verslag Lutgart Stals

Lutgart gaf toelichting bij de balans en de resultatenrekening. Het overzicht 2022 en de budgetten 2023 werden overlopen en toegelicht. Na deze toelichting waren er geen vragen of bemerkingen.

Aangezien geen van beide auditeurs op de Algemene Vergadering aanwezig kon zijn, wordt het opgemaakte en ondertekende

verslag voorgedragen door Ronny Margodt. De budgetten werden door de Algemene Vergadering goedgekeurd en er werd ontheffing verleend aan het NELOS-Bestuur.

Onze statuten voorzien in een jaarlijkse aanstelling van de financiële auditeurs. Ronny De Meersman en Mark Bulté zijn de enige kandidaten hiervoor. Het mandaat van Mark Bulté en Ronny De Meersman wordt met handgeklap verlengd.

Commissie Sportduiken

Sven

Vandekerckhove

Sven brengt over de werking van deze commissie, haar subcommissies en comités. In 2022 werden heel wat bijscholingen door NELOS in de verschillende regio's georganiseerd en het is interessant om te zien dat het aantal bijgeschoolde instructeurs in alle regio's in stijgende lijn is.

Wanneer we dit bekijken t.o.v. de activiteitsgraad die gemeten wordt aan de hand van de drie gekende meetpunten (één bijscholing met betrekking tot EHBO, twee bijscholingen in de materie sportduiken, drie opleidingsactiviteiten in open water), dan zien we dat de activiteitsgraad gestegen is van 7% in 2021 naar 18% in 2022. Dat is toch wel significant, temeer omdat dit grotendeels gebaseerd is op vrijwillige bijscholingen. Uiteraard werd er vorig jaar ook aan kadervorming gedaan en Sven zet dan ook graag nog even de nieuwe 1*I, 2*I, en 3*I's in de bloemetjes.

Daarnaast werd de structuur van de vroegere Commissie Duikonderricht vereenvou-

digd in enerzijds subcommissies en anderzijds comités. De comités zijn de technische structuren die alles aspecten van de duiksport behartigen, terwijl de subcommissies de belangen behartigen van de specifieke doelgroepen. Hierbij voegt Sven er ook expliciet aan toe dat erg geen subcommissie recreatief duiken is, maar dat de belangen van alle sportduikers worden behartigd door het Bureau zelf. Dit is immers de corebusiness van het Bureau. De Ereraad blijft bestaan zoals voorheen en her en der worden ook ad-hocwerkgroepen samengesteld om heel specifieke problematieken aan te pakken.

Er zijn dit jaar 720 papieren exemplaren van de Infomap verspreid en concreet betekent dit dan één op de twee instructeurs en assistent-instructeurs een gedrukte versie heeft aangeschaft om alle informatie niet-elektronisch mee te hebben aan de waterkant. Deze Infomap bevat ons duikreglement en de protocollen voor alle opleidingen, met uitzondering van die van de Subcommissie Duikers met een Handicap. Dat betekent dat het technisch duiken opnieuw in deze Infomap is opgenomen. De Infomap Sportduiken Organisatie is dan weer elektronisch terug te vinden en wordt aangevuld met een Excel-document dat alle brevetten bevat waarvan een inschaling mogelijk is.

Tot slot worden de belangrijkste wijzigingen binnen het sportduiken overlopen (max. diepte in steengroeven, opleiding 4*D/AI, De nieuwe cursussen sidemount en scooter, GND-duiken, twee 2*D die samen duiken).

Sven brengt ook verslag uit over de verschillende subcommissies.

Verslag subcommissie Jeugdduiken – Franklin Forrez

Tijdens de opleidingsdagen van 2022 werd ingezet op de praktische didactiek voor onze 3*Duikers/Jeugdbegeleiders. Er waren 32 enthousiaste leerlingen die na het volgen van de lessen met goed gevolg hun theoretisch examen afgelegd hebben. We hadden ook één kandidaat Instructeur-Evaluator Jeugdduiken. Eind dit jaar staat opnieuw een opleiding gepland. De samenwerking met de Wetenschappelijke Commissie voor de Jeugdduikdag was succesvol en wordt herhaald op de laatste zondag van augustus.

Verslag Subcommissie Duikers met een Handicap

Sven Vandekerckhove

Deze subcommissie is, in navolging van de statuutswijziging van vorige jaar opgestart als subcommissie van de commissie sportduiken. In samenwerking met de Audiovisuele Commissie is er een promofilm gemaakt voor duikers met een handicap. De subcommissie legde contacten met de 'Commission Plongee Adaptee' van LIFRAS om de opleidingen te vergelijken. En er kan al ingeschreven worden voor de opleidingsdag voor begeleiders van duikers met een handicap die zal plaatsvinden op 30 april 2023. Er is daar naast veel werk gekropen in het verzamelen van de verschillende reglementen die momenteel verspreid staan over documenten, opleidingsformulieren en presentaties, maar dit zal verder worden uitgewerkt tot het Infomapformat, zodat ook deze informatie aan de Infomap Sportduiken kan toegevoegd worden.

Verslag Subcommissie Technisch Duiken

Sven Vandekerckhove

De opleiding Compressoroperator werd afgewerkt en zal de komende maanden in de verschillende regio's aangeboden worden. De werkgroep technische opleidingen werkte een aantal zaken rond bail-out verder uit en voegde twee extra deep dives toe aan de opleiding CCR-D-NTx. De werkgroep Technische Stage werkte een draaiboek technische Stage uit, dat dit jaar zal afgetoetst worden aan de praktijk tijdens de Stage die in juni plaatsvindt. De werkgroep technische inschalingen heeft alle technische brevetten en titels geïntegreerd in de inschalingstabel. Alle informatie met betrekking tot inschalingen is terug te vinden in de Infomap organisatie. Deze werkgroep werd inmiddels ontbonden. Tijdens de voorbije legislatuur werd het structuur en inhoud van de technische opleidingen waar mogelijk gealigneerd met de ISO- en RESA-normering. Deze structurele aanpassingen moeten in de toekomst leiden tot ISO-certificering van de NELOS technische opleidingen.

Verslag Subcommissie Hulpverlening

Sven Vandekerckhove

Deze subcommissie zal samengesteld worden tijdens de plenaire vergadering. De subcommissie zal alle taken met betrekking tot Duiker-Hulpverlener ter harte nemen. Deze taken werden voorheen door de Commissie Sportduiken opgenomen.

Commissie Vinzwemmen

Free Duerinckx

Omwille van de naweeën van Corona, is er geen BK Zwembad kunnen doorgaan. Voor de Beker van België open water dienden twee van de drie wedstrijden geannuleerd te worden, omwille van blauwalg. Voor de derde wedstrijd waren de deelnemersaantallen tegenvallend.

Gezien de problematiek van blauwalgen is besloten om in 2023 de kalender voor de wedstrijden te herschikken. De wedstrijden die het meest kans maken te lijden te hebben onder blauwalgen worden verplaatst naar het koelere voorjaar.

Op topniveau werd Elise Croes geselecteerd voor het WK Vinzwemmen in Colombia en zij leverde een prachtprestatie die haar zelfs felicitaties van het BOIC opleverde. Elise be-

Advertentie

zit ondertussen ook alle records van de 50m BF tot en met de 400m BF in de seniorencategorie.

Voor 2023 is het opnieuw de ambitie om meerdere NELOS-vinzwemmers in de top 3 van zowel de Beker van België als het Belgisch kampioenschap open water te hebben. Internationaal willen we opnieuw de selectietijden behalen zodat Elise kan bevestigen en Matisse Croes een kans krijgt op het WK voor junioren.

Op vlak van promotie zullen we in 2023 de informatie over vinzwemmen de NELOSwebsite updaten en up-to-date houden met onder andere wedstrijdinformatie en records.

De commissie doet een oproep naar mensen die lokaal goede contacten hebben met bestaande organisaties (dikwijls klassiek zwemmen of triatlon, maar andere watersporten mogen ook). Dit omdat we hen zo de vraag kunnen stellen of we als vinzwemmers mogen aansluiten. Op die manier kunnen er mogelijk meer wedstrijden vinzwemmen op de kalender geplaatst worden.

DUIKSHOP

Alle kwaliteitsmerken- Vulstation

Diverse duikmerken - Vulstation

Eigen onderhouds- & hersteldienst

Eigen onderhouds- & hersteldienst

Verhuurdienst - Duikopleidingen

Verhuurdienst

www.aqualand.be - info@aqualand.be

www.aqualand.be info@aqualand.be

Commissie Onderwaterhockey Jelle Habay

Niels Balens kon niet aanwezig zijn, daarom bracht Jelle Habay het verslag. De visie van onze commissie heeft afgelopen jaar stand gehouden. We hebben alle initiatieven en acties kunnen koppelen aan onze 3 pijlers. Die blijven:

D Het motiveren van onze huidige sporters: de Belgische competitie vormt de belangrijkste schakel, maar ook clubtoernooien en het versterken van het onderwaterhockeygroepsgevoel.

D Het ondersteunen van onze clubs: we trachten het aanzienlijke takenpakket van de clubbestuurders tegelijk te verlichten en te professionaliseren. Cursussen, onderling contact en communicatie vormen hier de belangrijkste schakels.

D Werven van nieuwe leden: we willen groeien als sport en dus ook aan ledenwerving en het ondersteunen van clubs in oprichting wordt gedacht. Publiciteit is hier een belangrijk onderdeel van.

Voor iedere pijler werden er verscheidene initiatieven uitgewerkt.

De Zwarte Zwanen (Brugge) organiseerden een 'start to underwaterhockey'-campagne die een groot succes kende. Daarnaast werd voor de eerste keer een 'onderwaterhockey-trekker-trefdag' georganiseerd.

De organisatie van de Belgische competitie blijft een speerpunt en een belangrijk onderdeel van de commissie. Het afgelopen jaar mochten we weer spreken van een geslaagd kampioenschap.

Internationaal is er minder goed nieuws. Ten gevolge van de vele wijzigingen en vreemde beslissingen van de organisatie, annuleerden veel landen hun deelname aan het WK in Turkije. Uiteindelijk werd het ganse kampioenschap geannuleerd. Dit heeft een directe impact gehad op de motivatie van spelers en het ondersteunend team. Dit gecombineerd met een hoge kostprijs heeft er voor gezorgd dat voor het eerst sinds 2005 ons land geen nationale ploeg kan sturen naar het komende WK in Australië.

Er werd wel een 'Open Training Camp' georganiseerd, een stage zonder een belangrijk toernooi op de kalender.

Commissie Vrijduiken

Laurent Schmitz

De volledige integratie van de opleidingen in DIVES werd afgerond. Er werd een nieuwe Infomap vrijduiken samengesteld en de nieuwe CMAS-opleiding 'Pool Dive Instructor' is opgezet. De organisatie van de NELOS-Vrijduikstage in Dahab was een succes en in Aarschot werd voor de eerste keer een regionale vrijduikwedstrijd georganiseerd.

De nationale vrijduikcommissie heeft zijn werking gestart onder de naam CMAS-Belgium Freediving Competition (CBFC). Johan Vandersmissen werd benoemd als eerste Belgische Judge 3, op basis van een internationale CMAS-opleiding. Het CBFC organiseerde het Belgisch Kampioenschap vrijduiken indoor en stuurde Belgische atleten naar CMAS-kampioenschappen. Mylène Hengels haalde met 62m in FIM een nieuw Belgisch record.

Pijnpunten blijven het geringe aantal actieve (Assistent-)Instructeurs Vrijduiken (11) en het weinige aantal clubs. Hierdoor kampen deze clubs vaak met zeer lange wachtlijsten. Er wordt in 2023 dan ook werk gemaakt van kadervorming en het prospecteren van nieuwe clubs en zwembaduren. Verder zal een Belgisch kampioenschap worden georganiseerd en zal een Belgische delegatie gestuurd worden naar het CMAS-WK in Koeweit. Er wordt opnieuw een Vrijduikstage in Dahab georganiseerd en de opleidingen worden geïntegreerd in DIVES 2.0.

Geneeskundige Commissie Ronny Margodt

Herman Van Bogaert kon niet aanwezig zijn op de vergadering. Ronny Margodt brengt het verslag.

De Geneeskundige Commissie heeft een woelig jaar achter de rug. Niettemin werden de kerntaken van de commissie uitgevoerd: lessen, bijscholingen en examens DHV, medische ondersteuning op de Zeestages, medisch advies aan het Bestuur van NELOS en de individuele duikers en het geven van de lessen duikgeneeskunde aan de VUB.

De Geneeskundige Commissie bevindt zich in lopende zaken. In 2023 wordt er gezocht naar een nieuwe voorzitter en bestuur. Er zal getracht worden nieuwe artsen warm te maken om zich te engageren in de commissie, ook paramedici zullen betrokken worden bij de werking.

De kerntaken zullen ook in 2023 blijven uitgevoerd worden. Voor niet strikt medische taken wordt gezocht naar enthousiaste medewerkers, paramedici of anderen.

Wetenschappelijke Commissie Tiny Heremans

Er werden diverse activiteiten georganiseerd. Twee voordrachten konden plaatsvinden, twee uitstappen, een jeugdduikdag en verschillende themaduiken. Daarnaast werd eveneens de opleiding voor het specialisatiebrevet Onderwaterbiologie georganiseerd.

Ook voor 2023 zijn er reeds verschillende activiteiten ingepland. Vier voordrachten vinden al zeker plaats, alsook de familiedag en de jeugdduikdag. Ook de cursus voor het specialisatiebrevet Onderwaterbiologie zal terug ingericht worden.

Audiovisuele Commissie

Ivo Madder

NELOS stuurde 2 deelnemers naar het EK in Madeira. Gery Beeckmans behaalde een tweede plaats in de klasse 'short movie'. Jef Driessen haalde een aantal mooie resultaten maar net geen podium.

De proclamatie van het OBK mocht weer doorgaan met een livepubliek. De samenwerking met Lowland Photo Festival werd een feit.

Op de evaluatievergadering van het OBK/ Festival hebben we mede door het zeer gering aantal deelnemers aan het Festivalgedeelte beslist om dat format niet meer toe te passen. Het OBK daarentegen zal een update krijgen door toevoeging van een aantal reeksen en categorieën, waaronder een reeks voor de jeugd.

Marketing en Communicatie Ivo

Madder

2022 stond voor de Commissie Marketing & Communicatie en in feite voor NELOS in het algemeen in het teken van de uitrol van ons nieuwe logo. Jammer genoeg werd de lancering ervan overschaduwd door het overlijden van Chrisje Demuynck, net voor ze het resultaat van alle harde werk kon zien.

De Commissie Marketing en Communicatie heeft haar opdrachten verdeeld over verschillende werkgroepen, deze werkgroepen hebben allemaal hun specifieke opdracht en zijn al dan niet tijdelijk van aard.

Onze commissie boog zich ook over de communicatiekanalen. We inventariseerden alle kanalen en gingen na hoe die werden gebruikt. De inventarisatie en het nieuwe logo zorgden in 2022 ook voor een Facebookcampagne. Als je het nieuwe logo op zowel je website als je Facebookpagina plaatst, dan ondersteunt NELOS jouw promotiecampagne met 50,00 euro.

In 2023 worden heel wat acties verder gezet. De implementatie van het nieuwe logo wordt samen met de nieuwe logo's van CMAS en BEFOS verder gezet. Ook de website en landingspagina vragen nog heel wat werk. We blijven inzetten op de socialemediakanalen en we lanceren ook een aantal nieuwe acties. Daarnaast krijgt ook de informatie over het promotiemateriaal op de website een update. We herwerken de folders 'Start to dive' en de 'Welkombrochure' en bezorgen een tekst die de clubs moet helpen om vaker in de pers te komen. Tot slot maken we werk van een actieplan dat in kaart moet brengen hoe we specifieke doelgroepen beter kunnen bereiken.

Vergeet je ook niet te abonneren op ons YouTube-kanaal 'NELOSvzw'.

De vraag werd gesteld of de mogelijkheid bekeken werd om de Hippocampus digitaal te ontvangen. Er wordt bevestigd dat de Hippocampus digitaal beschikbaar is via onze website en dat het aantal exemplaren bij de drukker behouden moet worden om een aantrekkelijke prijs te kunnen blijven garanderen. Indien er meerdere leden onder één adres wonen, kan het tijdschrift steeds bij de dokter, tandarts, … gelegd worden, zodat er extra promotie gemaakt wordt.

Mental Coaching Jan Mutsaars

Het werkingsjaar 2022 was voor de commissie een druk jaar qua aantal interventies: maar liefst acht cases waarvan drie dodelijke ongevallen.

Het eerste contact ontstaat binnen de 24 uur na aanmelding, nadien start het inventariseren van de noden en kan een eerste afspraak gemaakt worden of een volgend telefonisch overleg ingepland worden.

We bestaan sinds 2005 en hebben inmiddels een honderdtal mensen begeleid. Er wordt nogmaals benadrukt dat van zodra er opgemerkt wordt dat er iets scheelt of wanneer er na een bepaalde activiteit een negatief of naar gevoel overblijft, er steeds contact mag opgenomen worden met de commissie.

Juridische Commissie Michel Declercq

In 2022 hebben er geen vergaderingen plaatsgevonden. De corebusiness van de

Juridische Commissie blijft het verstrekken van adviezen. Gelukkig werden er in 2022 ook geen dossiers voor de Sportrechtbank opgesteld.

In 2023 wordt deze werking gecontinueerd. Verder dient het Reglement van Inwendige Orde herwerkt te worden. Er zal ook onderzocht worden hoe er dient omgegaan te worden met het uittreksel strafregister voor wie met jongeren werkt en hoe er GDPR-gewijs dient omgegaan te worden met het delen van contactgegevens van instructeurs met hun kandidaten.

Commissie Redactieteam Hippocampus – Ivo Madder

Het jaar 2022 begon in mineur. Chrisje Demuynck was 10 jaar langs één van onze actiefste redactieleden. Ze verliet ons begin januari 2022 veel te vroeg en onverwachts op 50-jarige leeftijd.

Ook was er het spijtige en plotse overlijden van Roland Wantens, 4 dagen voor zijn 74e verjaardag. Roland was 10 jaar hoofdredacteur van Hippocampus.

Katrijn heeft na bijna tien jaar andere uitdagingen opgezocht en werd vervangen door Vicky Naveau.

We brachten 5 prachtige en goed gevulde duikmagazines uit. De periodiek van sept./ okt. (Hippo 290) was 104 pagina's dik, de andere bondsbladen van vorig jaar waren 100 pagina's dik.

Het papier werd duurder ten gevolge van de opflakkering van het drukwerk na de coronaperiode, maar ondanks de hogere kostprijs blijft ons bondsblad een zeer goed en vrij goedkoop promotiemiddel voor het sportduiken en dat hebben we te danken aan de inbreng van de verschillende commissies, de onderwaterfotografen en vooral aan de onbaatzuchtige inzet van ons redactieteam.

De planning is om ook in 2023 opnieuw 5 prachtige bondsbladen uit te geven en de goedkoopste formule is een magazine van 100 pagina's inclusief de cover. Daarom hebben we vorig jaar met de drukkerij onderhandeld betreffende de kostprijs van het papier.

Het voorbije jaar ondergingen we vier prijsstijgingen, waardoor de kostprijs om ons

Vragen

bondsblad te drukken per exemplaar steeg van 0,60 naar 0,99 euro. De keuze voor ander papier bracht dit terug tot 0,80 euro per Hippocampus. De papiercrisis is bijna verleden tijd, maar de energiecrisis nog niet. Toch betalen we dankzij de aanpassingen aan het papier ongeveer 1.000 euro minder dan halfweg vorig jaar (van € 8.983 naar € 7.992).

Innovatief Sporten Ronny Margodt

Door te weinig activiteit en ondersteuning werd de beslissing gemaakt deze commissie te schrappen uit onze werking.

verkiezingen bestuursleden

Waren uittredend en herkiesbaar en zijn terug verkozen:

• Ivo Hubert

• Ronny Margodt

INGEKORT VERSLAG DOOR WIM BOLLEIN

1. Is er een praktische oplossing voor het duikboekje met zes ringen ten opzichte van de inlegblaadjes die slechts vier gaatjes hebben?

Het antwoord werd reeds door de boetiekverantwoordelijke in zijn verslag toegelicht.

2. De bekendmaking van de certificatiegelden is zeer laat toegestuurd. Dit levert problemen op voor de implementatie. Is daar een oplossing voor?

Gezien de late publicatie van de opleidingsgelden 2023 (na 1/1/2023) werd besloten de verhoging daarvan voor 2023 pas toe te passen op de inschrijvingen voor opleidingen vanaf 1/2/2023. De vermindering zal op de eerst volgende afrekening zichtbaar zijn.

3. Kan de verhouding tussen het tarief dat het clublid moet betalen en de clubkorting bij de opleidingsgelden herbekeken worden, nu de indexering toegepast werd? Deze bemerking wordt meegenomen en de verhouding zal op termijn bekeken worden en indien nodig aangepast worden.

Alle bezoekers kregen een NELOS-pin, een sticker en een kortingsbon. Foto:

Stadswandeling met gids

Zondag 5 maart '23: De Algemene Vergadering van NELOS vindt plaats in de Magdalenazaal te Brugge. De partners en kinderen kregen dit jaar de mogelijkheid om tijdens de vergadering deel te nemen aan een wandeling met gids door de stad. "Yes, count me in!"

Ik krijg de uitnodiging doorgestuurd. We kunnen kiezen tussen twee wandelingen. Eén voor wie Brugge nog niet kent en één voor wie Brugge reeds bezocht heeft. Het FOMO-zweet breekt me uit (nvdr: 'FOMO' of 'Fear of missing out' – in het Nederlands angst om iets te missen). Moet ik echt kiezen? Ik ken alle boetieks in de winkelstraat, maar vraag me niet in welk jaar het belfort gebouwd is … Kan ik ze niet allebei doen? Ik hak de knoop door en beslis: "Ik heb Brugge reeds bezocht".

Het is 13.53 uur en de gids Jo staat klaar voor vertrek. We verzamelen met de groep aan de ingang van de zaal voor een korte inleiding van de wandeling. Jo is er helemaal klaar voor. Hij doet me denken aan m'n opa, met zijn gezonde blos, waterdichte jas en paraplu voor de regen die nooit zal komen. Want 'in Brugge schijnt de zon altijd'.

We zetten de wandeling naar 't Zand in. Onderweg houden we even halt bij de Smedenpoort. Daar werden tijdens de oorlog de wielen van de voertuigen gesmeerd. Dit was meestal niet nodig, maar toch werd er veel geld voor gevraagd. Voilà, nu weet je van-

waar het woord 'smeergeld' komt.

De gids, met zes dames in zijn kielzog, waarschuwt ons: "We moeten door de winkelstraat!". Dat we mogen shoppen als we dat willen, maar dat hij doorgaat met zijn wandeling. Niemand twijfelt, vandaag zijn we hier niet om te shoppen. Jo weet werkelijk alles over Brugge. We horen het verhaal van de kantklossers in de Zuidzandstraat en komen te weten waarom de Sint-Salvatorskathedraal zoveel lager dan de straat gebouwd is (of de straat hoger?). Jo is trots op zijn stad en dat hoor je in elk verhaal dat hij met veel liefde vertelt.

Het is winkelzondag in Brugge. Jo baant zich als een volleerd gids een weg door de menigte. We volgen aandachtig zijn grijze baret, ons herkenningspunt tijdens de tour. De etalages lonken, maar door zijn jarenlange ervaring heeft hij geleerd hoe hij een groep dames moet samenhouden: met humor en charisma.

Aangekomen op de Grote Markt houden we een korte stop. We bekijken een rijhuis in de typische Brugse bouwstijl (en neen, dat zijn verbazend genoeg niet de trapgeveltjes,

maar huizen met lange, verticale lijnen en ramen!). Wist-je-datje: Vroeger werd berekend hoeveel belastingen je moest betalen aan de hand van het aantal ramen in de voorgevel. Vandaar de uitspraak: het geld door ramen en deuren gooien.

Het is 15.35 uur en 9.197 stappen later en helaas, de tijd vliegt en dus moeten we terug. Ik heb onthouden dat het Belfort, uit de 13e eeuw trouwens, eigenlijk een stuk hoger moest zijn (nu al 366 trappen, hoog genoeg als je 't mij vraagt), dat je moet opletten voor 'piratengidsen' die veel geld vragen en eigenlijk helemaal niks weten over de prachtige stad en dat 2 uur eigenlijk veel te kort is voor een rondleiding. Bedankt aan de organisatie! Wanneer gaan we terug?

CHARLOTTE DEFRESNE

Foto: Chatchanee Chaluthong.

Foto: Ivo MadderNELOS vzw.

Stadswandeling door Brugge.

Verzamelen voor de stadswandeling door Brugge.

Nieuwe vrijduikopleidingen 'Pool'

Sinds een paar jaar kun je bij NELOS een opleiding vrijduiker 'Pool' volgen. Het idee is er gekomen doordat sommige mensen moeite hebben om hun oren herhaaldelijk op diepte te klaren. Ze konden dan geen vrijduikbrevet behalen, zelfs al hadden ze talent voor het doen van apneus in het zwembad.

Vrijduiken is een vorm van duiken met ingehouden adem en wordt beoefend in open zee, in zoetwatermeren en ook in zwembaden. Meer en meer mensen willen proeven van deze tegelijkertijd oeroude en hypermoderne sport. Als vrijduiker kan je de onderwaterwereld zelf van dichtbij beleven en dit zonder hulp van ademapparatuur. Sommigen leren vrijduiken omdat het hen in staat stelt om natuurlijk deel te nemen aan het leven in zee en met vissen, schildpadden, dolfijnen of haaien te zwemmen terwijl anderen verslaafd geraken aan de sensatie. En jawel, onder water kun je zelfs meerminnen en -mannen vinden! Er bestaan verschillende vormen en disciplines in het vrijduiken. De bij ons meest bekende pooldisciplines zijn:

Statische apneu (STA): een discipline met als doel zolang mogelijk onder water te blijven. De vrijduiker ligt aan de oppervlakte, met zijn gezicht in het water en houdt zijn adem in.

Dynamische apneu met vinnen (DYN) – Dynamische apneu zonder vinnen (DNF): afstandzwemmen onder water met of zonder vinnen of monovin. Het doel is een zo groot mogelijke afstand onder water af te leggen.

Snorkelen/'skin diving': dit is geen 'sportdiscipline' van het vrijduiken. De bedoeling is hier om de onderwaterwereld te bewonderen vanaf de oppervlakte (snorkeling) of tijdens het afleggen van een onderwaterparcours (skin diving). Snorkeling en skin diving vormen een belangrijk deel van de vrijduikinitiaties en van het 'Discoverybrevet'.

poolopleidingen

Het kennismakingsbrevet 'Discovery' voldoet aan de ISO-13970 standaard voor 'Gids Recreatief Snorkelen'. Daarnaast zijn er bij NELOS twee specifieke 'Pool' (indoor) opleidingen: 1* en 2* Pool. Deze poolopleidingen leveren erkende CMAS-brevetten, vergelijkbaar met de apneu-opleidingen, maar dan zonder de proeven op diepte. Elke vrijduiker in opleiding start met het gedeelte 'Pool'. Als je het gewenste niveau bereikt hebt, kan je daar stoppen en je poolbrevet laten homologeren. Je kan er ook voor kiezen om de proeven op diepte af te leggen en zo het apneubrevet te halen. Lukt het niet om diep te duiken, kan je alsnog de homologatie van het poolgedeelte aanvragen om vervolgens verder in de poolopleidingen te evolueren.

Poolbrevetten laten toe om zelfstandig (en verzekerd) in buddyparen te vrijduiken binnen de volgende limieten:

Brevet Afstand Tijd Leeftijd

Discovery 25 m 60 sec 12 jaar

1* Pool 50 m 120 sec 14 jaar

2* Pool 75 m 180 sec 16 jaar

Foto: Laurent Schmitz.

Foto: François de Ribaucourtwww.deribaucourt.com

Dynamische apneu met vinnen (DYN).

Onderwater kun je zelfs meerminnen en -mannen vinden!

Langere tijden of afstanden zijn natuurlijk mogelijk tijdens competities of onder begeleiding van een instructeur.

Een deel van de opleiding bestaat uit theorie. Veiligheid komt uiteraard aan bod, met ruime aandacht voor redding, CPR en O2-toediening.

De opleidingen 'Pool Diver' en 'Apnea Diver' zijn verweven. Ze starten telkens met een gedeelte 'Pool' en worden eventueel in open water aangevuld met de oefeningen van de opleiding 'Apnea Diver'. Alle vrijduikopleidingen zijn ondertussen geïntegreerd in DIVES.

Het volledige vrijduikpakket aan opleidingen Discovery, 1* en 2* ziet er dus als volgt uit:

Brevet Leeftijd Prijs

Discovery Pool Diver: 12 jaar € 30

Discovery Apnea Diver: 12 jaar € 20

€ 80

Foto's (2): Laurent Schmitz.

Snorkelen.

Dynamische apneu met vinnen (DYN).

Pool Instructor

Sinds eind 2022 biedt NELOS ook het CMAS-brevet 'Pool Instructor' (1* PDI) aan. Zo kan een vrijduiker die omwille van medische problemen moeilijk of niet meer kan klaren (of die zich wil specialiseren in indoorvrijduiken) toch instructeur worden.

Met de nieuwe poolopleidingen kan nu iedereen een snorkel- of vrijduikbrevet behalen om in alle veiligheid en gedekt door een verzekering van deze boeiende sport te genieten! 

Advertentie

Europlongée Boulouris

Alles inbegrepen van maandag tot vrijdag: 5 nachten, volpension

10 duiken aan € 539 per persoon.

Diep duiken: 6 duiken aan € 336 per persoon. (vullen met zuurstof mogelijk)

6 personen minimum

www.europlongee.fr

FAX: 04 94 19 03 26 GSM: 06 09 18 53 74 • contact@europlongee.fr

ENKELE VAN

ONZE PARTNERS:

SCUBAPRO SUB GEAR

BARE

SUUNTO

UWATEC

SHEARWATER METALSUB

BIGBLUE

RIFF

GREEN FORCE

MARES

SEAC

PROCEAN

DIVESYSTEM

UK

DICAPAC

BRIGHT WEIGHT

SEALIFE

DUIKCOMPUTERS DUIKLAMPEN ADEMAUTOMATEN DROOGPAKKEN JACKETS, … showroom

Hofeinde 21, 2350 Vosselaar, België

Tel: +32(0)14 61 12 60

E-mail: Hcv.Bvba@Pandora.Be

www.duikmateriaal.be

LAURENT SCHMITZ

Foto's (2): Laurent Schmitz.

Statische apneu (STA).

Dynamische apneu met vinnen (DYN).

Bondsnieuws

Fier!

Fier zijn we, namens de Subcommissie Duikers met een Handicap. De opleidingsdag voor 'Begeleider Duikers met een Handicap' op zondag 30 april 2023 was een groot succes.

Onder leiding van Instructeur-Trainer Duikers met een Handicap Eddy Carrez kregen twaalf leergierige kandidaten, uit alle windstreken, samen met drie doorwinterde rotten, die hun kennis kwamen bijspijkeren en/of hun clubleden kwamen steunen, een stevig gevulde dag voorgeschoteld. In de voormiddag waren er theoretische presentaties.

Eerst werd ingezoomd op de motivatie van de deelnemers en de communicatie met duikers met een handicap. Daarna werd medische informatie gegeven over diverse handicaps en de implicaties daarvan op de duiksport. Verder werd ingezoomd op de specifieke reglementering voor duikers met een handicap. En tot slot gaven we concrete tips bij het praktisch duiken en het materiaal. Een hele boterham, hoog tijd voor een broodjeslunch dus.

Tijdens de korte middagpauze werd gewoon verder gesproken over de verschillende topics van de dag. Vragen, antwoorden en ervaringen werden dankbaar gedeeld onder de aanwezigen in de amicale sfeer die NELOS zo typeert.

Voor het panelgesprek kwamen vier ervaren duikers met een handicap en hun begeleiders naar het Duikershuis. Ze getuigden over hun diverse beperkingen, met zeer verschillende implicaties voor het duiken, maar er was één duidelijk gemeenschappelijk element: duiken doet deugd, dus dank dat ook dit jaar nieuwe begeleiders dit voor hen mogelijk willen maken.

In de namiddag gingen we naar Nekkerpool, waar de kandidaten in een beurtrol bij elke duiker met een handicap konden ervaren hoe een standaard zwembadtraining eruitziet. Hoewel standaard? Onze duikers met een handicap maakten het de kandidaten niet gemakkelijk: een duiker met een beenamputatie verloor elke duik 'per ongeluk' zijn prothese, iemand kreeg op diepte telkens een spierkramp, een ander had echt last met het duikmateriaal. En om de ervaring zo authentiek mogelijk te maken, deden de kandidaten op het einde van de middag een oefening zoals de duiker met een handicap ze doet: volledig op armkracht, uitgetrimd door een begeleider of zonder duikbril op de tast, …

Ze hebben hard gewerkt, onze kandidaten. Maar we herhalen het graag: we zijn trots! En ervan overtuigd dat ze hun opleiding met succes zullen kunnen voltooien, om samen met duikers met een handicap te genieten van alle onderwaterwonderen.

LISBET LENAERS

Subcommissie Duikers met een Handicap

Foto's (4): Lisbet Lenaers.

Tijdens de oefeningen in het zwembad wordt uitgelegd hoe je in de praktijk handelt.

Een demo van hoe je een duiker met één been recht helpt na het aankleden.

De deelnemers aan de opleidingsdag.

Het panelgesprek, waarbij duikers met een handicap en de kandidaat-begeleiders zonder schroom in gesprek met elkaar gaan.

DIVES 2

is online

8 april 2023 was D-Day voor het Divesproject. Omstreeks 15.30 uur werd definitief afscheid genomen van het vorige systeem en zag DIVES 2 het levenslicht.

Deze omschakeling was dringend nodig, want de beveiliging van DIVES 1 liet de wensen over en het systeem begon gebreken te vertonen. DIVES 2 heeft een veel performantere beveiliging en ook het aanloggen gebeurt nu via een extern platform 'Auth0'. Dat heeft als voordeel dat, wanneer je inlogt, je gedurende twee weken aangemeld blijft.

Een overgang naar een volledig nieuw systeem met een andere databankstructuur gaat nooit 100% feilloos. De eerste dagen en weken is dan ook hard gewerkt om enkele opstartproblemen op te lossen, zoals het verbeteren van de synchronisatie met de ledenadministratie, de migratie van de vrijduikbrevetten en het verbeteren van ledenadministratie zelf.

helpdesk & FAQ

Er is een helppagina beschikbaar met, naast een korte handleiding over het gebruik van DIVES 2, ook een overzicht van de meest gestelde vragen (FAQ) en een versiegeschiedenis met info over recente aanpassingen. Raadpleeg dit eerst vooraleer je een vraag stelt aan de Power-Users.

Wat zijn de meest voorkomende vragen die gesteld werden tijdens de bijscholingen en vlak na de migratie van 8 april 2023?

Ik kan na het aanpassen mijn duik niet opslaan. Er komt een opmerking dat ik mijn flesinhoud moet ingeven. Ik heb nochtans niets gewijzigd aan mijn gasmengsels. Bij duiken die nog in DIVES 1 zijn ingevoerd,

werd bij de migratie standaard als bodemmengsel 21% meegenomen. Daardoor is dat veld ingevuld. In DIVES 2 moet je bij het invullen van de gasmengsels ook verplicht de flesinhoud doorgeven. Dit betekent dat je dus gewoon de flesinhoud even moet ingeven om de duik te kunnen aanpassen. Bij duiken die in DIVES 2 worden ingelogd, stelt zich dit probleem niet.

Hoe moet ik de proef vinzemmen (palmproef) nu aftekenen als ik niet met de kandidaat gedoken heb? De activiteit 'overige' bestaat niet meer.

De kandidaat moet jou toevoegen als niet-meeduikende instructeur aan de duik die na deze proef plaatstvond. De proef kan dan afgetekend worden. In DIVES 2 werd afgestapt van de activiteit 'overige' en 'kadervorming'.

Kan ik mijn gasmengels voor OCR of CCR ingeven?

Je kan dit doen bij de persoonlijke gegevens. Je hebt hier de keuze uit lucht/nitrox, OCR en CCR. Deze persoonlijke gegevens kan je

invullen nadat je de duik hebt opgeslagen (deze wijziging werd eind april doorgevoerd). Zo staan al je persoonlijke gegevens op dezelfde plaats.

Mijn gasmengsel zijn niet correct gemigreerd vanuit DIVES 1. Er is naar best vermogen op basis van een tekstveld een migratie gedaan, maar afhankelijk van hoe de mengsels ingegeven waren, lukte dit wel of niet. Als je bijvoorbeeld in plaats van een 80 (cijfers) een 8O (cijfers + letter) gebruikte, dan herkent het systeem dat niet als een 80% mengsel. Je kan dit wel nog manueel aanpassen.

Worden mijn voorwaarden voor technische duiken nu automatisch afgetekend? Nee, dat kan voorlopig nog niet en moet via de OPLV afgetekend worden. Het is wel de bedoeling om dit nog voor eind juni te automatiseren.

Ik ben 4*D en net gestart met de opleiding AI, maar mijn gemeenschappelijke brevetonderdelen worden niet meer afgetekend. Dat klopt en dit wordt op korte termijn opgelost. Volg hierover de berichtgeving op de helppagina (versiegeschiedenis).

Krijg ik nog een melding per e-mail dat een opleiding gestart is of klaar staat voor certificatie?

Momenteel is deze functie niet actief, maar dit wordt in de eerste weken na de opstart terug beschikbaar gemaakt. Je zal zelf kunnen kiezen of je al dan niet een e-mail ontvangt.

aanpassingen aan activiteiten

DIVES 2 laat nu toe om zelf aanpassingen te doen aan je activiteiten zonder hiervoor via een Power-User te moeten gaan. Er komt wel een bericht in de 'inbox'. Aan de meldingen is ook nog wat gesleuteld na de opstart. Je kan enkel activiteiten die je zelf aanmaakte volledig verwijderen. Je kan je niet als buddy verwijderen als er een proef aan de activiteit hangt of als je maar met twee in de activiteit aanwezig bent. Het systeem geeft wel telkens een melding waarom een wijziging niet mogelijk is.

ledenadministratie

Nieuwe leden dienen nog steeds via de bestaande ledenadministratie ingegeven te

worden. Het starten van een opleiding gebeurt nu wel via DIVES 2. Klik hiervoor op de naam van je club onder keuzemenu 'beheer' om op de pagina te komen waar je rechts kan klikken om een opleiding te starten. Er zijn eind april een aantal aanpassingen gebeurd op deze pagina op basis van de feedback die we kregen tijdens de twee onlinesessies na de opstart. Het is nu duidelijker voor welke discipline iemand is ingeschreven en er wordt onderscheid gemaakt tussen behaalde brevetten (blauw voor hoofdbrevet en groen voor de andere brevetten) en de opleidingen (oranje voor actieve en grijs voor geannuleerde).

We plannen tegen eind 2023 nog rapportagemogelijkheden op het niveau van individu, opleiding, club of regio. Meer details hierover zal je kunnen lezen in de Hippocampus van november/december 2023.

Advertentie

Fouten melden doe je best via de link op de helppagina. Echte bugs lossen we snel op, voorstellen tot verbetering evalueren we en nemen we mee in een van de volgende versies. 

LUTGART STALS, NAMENS HET DIVES-TEAM

Bedankt DIVES-team

Als DIVES-coördinator wil ik hierbij het team bedanken die deze migratie verwezenlijkt heeft. In de eerste plaats Nicolas De Smyter, Maikel Punie en Ivo Hubert die verschillende dagen voltijds bezig zijn geweest om de databanken te migreren. Dit was een grote overgang en er waren ook in de weken nadien nog diverse problemen die rechtgezet werden. Daarnaast bedank ik ook Wouter D'Haeseleer voor het maken van het demofilmpje en Joeri Van Laere voor het opzetten en bijhouden van de helppagina.

Merapi Tour & Travel

Dé Indonesië duik- en reisspecialist, van Pulau Weh tot Triton Bay

Merapi Tour & Travel organiseert individuele rondreizen én duikreizen over de gehele archipel. Van de makkelijk bereikbare bestemmingen als Bali, Komodo en Bunaken, tot de pareltjes als Wakatobi, Raja Ampat, de Molukken en Alor.

Kijk op onze Duiken pagina op www.merapi.nl voor het volledige aanbod. Staat uw droombestemming er niet bij, dan gaan we daar direct naar op zoek!

Ontdek Indonesië, zowel onder, als boven water... Volop mogelijkheden, van super-de-luxe tot basic...

Op duikreis met uw vereniging? Vraag ons naar de mogelijkheden!

Merapi Tour & Travel Prinses Irenestraat 58, 6611 BK Overasselt www.merapi.nl, Tel.: +31-888 111 999, info@merapi.nl

Foto: Cape Kri shutterstock.

Voorjaarsexamen Duiker-Hulpverlener

Op 6 mei 2023 vond in Oostende het voorjaarsexamen Duiker-Hulpverlener (DHV) plaats.

Dankzij de lessenreeksen, georganiseerd door OVOS en WEVOS, waren de kandidaten goed voorbereid op het examen Duiker-Hulpverlener.

Het aangepaste CPR-protocol (waarvan momenteel enkel nog het gebruik van pocketmasker met HME-filter overgebleven is van het COVID-erra) werd aangeleerd en geëxamineerd. Het gebruik van een pocketmasker maakt het mogelijk om op een veilige manier een slachtoffer te beademen. De kwaliteit en efficiëntie van de beademingen verbetert en het masker werkt ook drempelverlagend, omdat rechtstreeks contact met de mond en eventuele excreties verdwijnt. Zoals vorig jaar al vermeld zal het masker niet meer verdwijnen uit onze reanimatietechnieken. Alle kandidaten moesten op voorhand zo'n pocketmasker aankopen. Die zijn online te koop via de NELOS-boetiek (https://webshop.nelos.be).

Het modulaire systeem, waarbij zowel theorie als praktijk in eenzelfde dagdeel en los van het resultaat van elk onderdeel kan afgelegd worden, is intussen goed ingeburgerd. Het theoretisch gedeelte bestond uit 32 meerkeuzevragen over de verschillende topics van de opleiding.

Tijdens het praktijkexamen werd de kandidaat geconfronteerd met een casus (drenkeling versus niet-drenkeling) en werden kennis en kunde over het vernieuwde CPR-protocol beoordeeld door een jury bestaande uit een arts en een 2*I en/of 3*I. Alle juryleden moeten nu deelnemen

aan één van de lessen train-de-trainer, dit geldt trouwens ook voor alle lesgevers die CPR aanleren in functie van DHV. Ook in de toekomst zal deelname aan één van de train-de-trainersessies noodzakelijk zijn om CPR te kunnen aanleren en om op het examen als jurylid te fungeren.

Net zoals vorig jaar werd er tijdens het examen gereanimeerd op een Q-CPR pop. Deze Q-CPR poppen worden door verschillende clubs en (V)OSSEN gebruikt en geven een grote meerwaarde in het aanleren van een correcte CPR, dit door continue en visuele feedback over bijv. de compressie- en beademingsfrequentie, de kwaliteit van de compressies en beademingen, ….

In totaal schreven voor beide sessies 80 deelnemers in. 59 deelnemers slaagden voor zowel theorie als praktijk. 7 slaagden enkel voor het theoretisch gedeelte, 12 deelnemers enkel voor het praktijkgedeelte en 2 deelnemers blijven voor beide examenonderdelen in opleiding staan. Opnieuw bleek dat deelname aan de lessen, inclusief de praktijklessen, de kans op slagen in belangrijke mate verhoogt. Dankzij de medewerking van de lesgevers, de juryleden en de secretariaatsmedewerkers mogen we opnieuw spreken van een geslaagde opleidingsreeks en examendag. Ook een extra dankwoordje voor het organisatieteam van WEVOS .

We willen vanuit de Commissie Sportduiken en de Geneeskundige Commissie de nieuwe DHV's feliciteren. De kandidaten die in één

of beide onderdelen niet slaagden, moedigen we aan om bij de volgende gelegenheid opnieuw deel te nemen. 

Meer foto's van het examen DHV: https://flickr.com/photos/nelos-vzw/ albums

HERMAN VAN BOGAERT, VOORZITTER GENEESKUNDIGE COMMISSIE SVEN VANDEKERCKHOVE, VOORZITTER COMMISSIE SPORTDUIKEN

Foto's (4): Sven Vandekerckhove.

Er wordt gereanimeerd op een Q-CPR pop. Beademen.

Zuurstof toedienen.

Het slachtoffer in stabiele zijlig leggen.

59 nieuwe Duiker-Hulpverleners van het voorjaar 2023

• Olivier Berghmans (Gentse dolfijnen)

• Reini Blondeel (De Kreeft)

• Iben Camerlynck (PDK)

• Elke Christiaen (PDK )

• Wendy Darcis (Gobio Divers)

• Stefan De Breuker (The SeaMasters)

• Robbe De Helt (Breevenduikers)

• Jonas De Kerpel (Flipper)

• Ruben De Raeve (niet-lid)

• Mireille De Schepper (Stingrays)

• Yentil De Vleeschouwer (ADD)

• Tania De Wispelaere (Gentse Dolfijnen)

• Maxim Degrieck (Maanvis)

• Frederik Delbecque (Maanvis)

• Muriel Delens ('t Zeepaardje)

• Michael Demaeght (PDK)

• Sven Dhaens (Brugse diepzeeduikers)

• Hendrik Doms (De Zeeduivels)

• Hanne Duflou (PDK)

• Filip Franckaert ('t Zeepaardje)

• Pascal Godderis-Coene (RDT Brugge)

• Sofie Goethuys (Duklo Leuven)

• Tom Hamelinckx (Profunda Diving)

• Kjell Hamelink (Gentse Dolfijnen)

• Kris Horemans (Scylladiving)

• Nele Hoste (Gentse dolfijnen)

• Axel Houben (Samantha)

• Koen Hugelier (KDK)

• Peter Huybrechts (Duklo)

• Auke Kerkhof (MDK)

• Jan Kestier (PDK)

• Peter Kums (Poseidon Leuven)

• Jan Looten (RDT Brugge )

• Jan Louwagie (Fire Divers)

• Peter Mast (2dive4)

• Alain Mathijs (De Kreeft)

• Kjell Matthys (PDK)

• Wouter Michem (‘t Zeepaardje)

• Andy Mommerency (PDK)

• Bjorn Naudts (Maanvis)

• Jurgen Nicola (Gobio Divers)

• Carolien Plu (Aronnax)

• Liselotte Poelvoorde (RDK)

• Elise Robesyn (MDK)

• Bo Steenkiste (Maanvis)

• Ylien Strubbe (KDK)

• Lucas Taillieu (PDK)

• Lara Timmerman (De Kreeft)

• Piet Van Buren (Stingrays)

• Joris Van Heck ('t Zeepaardje)

• Remi Van Oost (PDK)

• Nico Van Oost (PDK)

• Jeroen Van Steelant (Maanvis)

• Bart Vande Kerckhove (PDK)

• Vic Vandevoorde (De Kreeft)

• Jurgen Vervaeck (Gentse Dolfijnen)

• Martine Vincke (Maanvis)

• Ilse Vuylsteke (KDK)

• Ken Zeebroek (Nieuwpoortse Duikclub)

Bewustzijnscontrole. Luisteren of er ademhaling is.

Foto's (4): Sven Vandekerckhove.

Examenvragen (set 2) Duiker-Hulpverlener voorjaar 2023

Lees aandachtig de vragen en antwoorden. Geef aan welke beweringen juist zijn. Er is steeds minstens één antwoord correct.

1 Buiten adem zijn tijdens een duik (hijgtoestand):

a. heeft te maken met de verhoogde ademarbeid onder water;

b. kan te wijten zijn aan een minder goede algemene conditie van de duiker;

c. kan te wijten zijn aan een slecht afgestelde ontspanner;

d. verbetert door dieper in te ademen.

2 Tijdens de BBQ na de duik krijgt iemand een gloeiend kooltje op de arm. Er ontstaat snel een blaar met omgevende roodheid. Wat moet je doen?

a. Onmiddellijk koelen met lauw, stromend water.

b. Onmiddellijk insmeren met Flammazine of Flamigel (zalf voor brandwonden).

c. De blaar openprikken vooraleer ze groter wordt.

d. Na de eerste behandeling een proper driehoek-verband aanbrengen.

3 Longen en bloedcirculatie. Welke bewering(en) is/zijn juist?

a. Onderdompeling in water leidt tot toename van het centrale bloedvolume. We noemen dit ook de 'bloodshift'.

b. De surfactant zorgt voor een goede ontplooiing van de longblaasjes.

c. Ademen onder water vergt veel minder inspanning dan boven water door de verhoogde zuurstofdruk (ppO2).

d. Door goed uit te ademen onder water vermindert de kans op hypercapnie.

4 Tijdens het vrijduiken kan je:

a. een CO2-intoxicatie oplopen;

b. een maskersqueeze hebben;

c. een longoverdruk krijgen;

d. onderkoeld raken.

5 Een slachtoffer dat gered wordt na een verdrinking in het zwembad, terug goed bewust is en goed ademt, moet toch steeds naar een ziekenhuis gebracht worden om volgende reden(en):

a. Het slachtoffer kan onverwacht opnieuw het bewustzijn verliezen.

b. De longen kunnen aangetast zijn door het water.

c. Na een verdrinking is het hart tijdelijk verzwakt.

d. Het bloed moet onderzocht worden op chloorvergiftiging.

6 Op een duikcruise in tropisch water was er gisterenavond een feestje. Je buddy staat deze morgen op met hoofdpijn. De eerste duik is een wrakduik naar -35 m. Welke raad geef je?

a. Een pijnstiller nemen en de duik uitvoeren.

b. Water drinken en de duik uitvoeren.

c. Water drinken en de duik niet uitvoeren.

d. Koffie drinken en de duik uitvoeren.

7 De eerste hulp bij immersielongoedeem …

a. Begint al in het water door de duiker in horizontale positie te brengen.

b. Je moet de duiker zo snel mogelijk uit het water halen.

c. Je moet de duiker heel geleidelijk uit het water halen.

d. Je moet zuurstof toedienen en de hulpdiensten activeren.

8 Bij een IEBT of binnenoor barotrauma:

a. is er bijna altijd vertigo, gehoorsdaling en tinnitus;

b. verdwijnen de klachten altijd na enkele dagen;

c. speelt de Wet van Henry een belangrijke rol;

d. treden de klachten meestal bij het dalen op, als je te krachtig klaart.

Foto's

(2): Sven Vandekerckhove.

9 Welke acties kan je als Duiker-Hulpverlener stellen na een duikongeval?

a. Doorverwijzen naar het Mental Coaching team.

b. De getroffenen samenbrengen.

c. De getroffene laten ventileren over het duikongeval.

d. Alle informatie verzamelen om die zo correct mogelijk door te geven aan de pers.

10 Op duikreis krijgt één van je buddy's oorpijn na enkele dagen duiken. Het kan gaan om:

a. barotrauma van het middenoor;

b. ontsteking van de huid van de uitwendige gehoorgang (otitis externa);

c. hersenvliesontsteking;

d. ontsteking van het middenoor.

11 Hoe ontstaat decompresieziekte?

a. Door een opstapeling van CO2 in de weefsels.

b. Door een verstoorde bloedcirculatie tgv bloedklonters.

c. Door de aanwezigheid van stikstofbellen.

d. Door de aanwezigheid van luchtbellen.

12 Na contact met bijtende vissen ...

a. probeer je de bloeding te stoppen;

b. kan het slachtoffer de wetsuit aanhouden;

c. hoef je nooit te vrezen voor anafylactische shock;

d. is dringende gespecialiseerde hulp noodzakelijk.

13 De symptomen bij immersielongoedeem zijn:

a. pijn en krampen in de maagstreek;

b. ademnood, hoesten, soms met pijn in de borstkas;

c. hevig rillen in combinatie met ongecontroleerd ademen;

d. niet te onderscheiden van stikstofnarcose.

14 Je buddy vertoont onmiddellijk na het bovenkomen pijn bij het ademen en heeft bloederig schuim op de lippen. Wat ga je doen?

a. Je belt de hulpdiensten.

b. Je laat hem/haar enkele liters water drinken.

c. Je geeft hem/haar 100% normobare zuurstof.

d. Je mag hem/haar in halfzittende houding plaatsen zolang hij/zij bewust is.

15 Welke ziektetekenen kunnen wijzen op een decompressieziekte?

a. Tintelingen in de voeten na de duik.

b. Vertigo of draaiduizeligheid bij het afdalen tijdens de duik.

c. Bloederig schuim in de duikbril op het einde van de duik.

d. Dronken gevoel op diepte.

16 Door te hyperventileren bereik je:

a. sterke verhoging van het zuurstofgehalte in het bloed;

b. verlenging van de apneutijd;

c. verminderd syncopegevaar;

d. verlaging van het CO2-gehalte in het bloed.

17 Een jeugdduiker van 10 jaar vergeet op de zwembadtraining zijn snorkel. Je geeft hem een reservesnorkel van een volwassene. Welke bewering(en) is/zijn juist?

a. Dit kan aanleiding geven tot hypercapnie.

b. Dit is geen probleem, op voorwaarde dat het mondstuk past.

c. Dit kan de dode ruimte doen toenemen.

d. Dit vormt nooit een probleem.

Foto: Nicolas De Smyter.

Het oplossen van de meerkeuzevragen

18 Welke factoren verhogen het risico op een decompressieongeval?

a. Een duik met verplichte trappen (decompressieduik), ook als die correct uitgevoerd worden.

b. Een open foramen ovale.

c. Meerdaagse duiken.

d. Duiken met nitrox waarbij je de duikcomputer op lucht hebt laten staan.

19 Welke bewering(en) is/zijn correct met betrekking tot de uitwendige gehoorgang?

a. Een ontsteking van de uitwendige gehoorgang is zelden pijnlijk.

b. Een ontsteking van de uitwendige gehoorgang betekent duikverbod.

c. Zure druppels helpen preventief bij een uitwendige gehoorgangontsteking.

d. De oren na het duiken extra spoelen met zout water werkt preventief.

20 Tijdens een duik in onze wateren wordt iemand gestraald door een kwal.

a. Indien geen andere middelen ter beschikking zijn, kan je even op de wonde urineren. Dit verzacht de pijn.

b. De 'Druk Immobilisatie Verband Techniek' is onder andere de juiste behandeling.

c. Koel het getroffen gebied 15 minuten met ijs in een plastiek zak of met een 'coldpack'.

d. Bij twijfel: bel 070-24 52 45 (Antigifcentrum).

21 Longoverdruk bij duiken met lucht kan ontstaan door:

a. normaal te stijgen (10 m/min.) zonder voldoende uit te ademen;

b. een paniekstijging;

c. een hijgtoestand;

d. een kramp (spasme) van de stemspleet.

22 Wat moet de duikerhulpverlener doen bij een bewuste duiker met vermoeden van decompressieziekte?

a. Zuurstof toedienen, laten drinken en de hulpdiensten activeren.

b. Zuurstof toedienen, niet laten drinken en de hulpdiensten activeren.

c. De hulpdiensten activeren en het verder aan hen overlaten.

d. Zuurstof toedienen, het slachtoffer continu laten bewegen en de hulpdiensten activeren.

23 Hoofdpijn na een duik kan ontstaan door:

a. 'skip-breathing'.

b. zuurstofvergiftiging.

c. CO2-retentie (vasthouden).

d. te spannende duikkap of duikbril.

24 Een duiker klaagt van een hese stem na een duik. Welke bewering(en) is/zijn juist?

a. Dit is waarschijnlijk het gevolg van een verkeerd stemgebruik.

b. Dit kan wijzen op een longoverdruk.

c. Dit kan wijzen op een barotrauma van een sinus.

d. Deze duiker moet je naar de spoedopname laten brengen.

25 Klaplong. Welke beweringen zijn juist?

a. Ontstaat als je buddy je een te hevige klap geeft om je bij te brengen na bewusteloosheid.

b. Kun je vermoeden als de borstkas niet symmetrisch beweegt bij het ademen.

c. Ontstaat bij longoverdruk als er lucht tussen borst- en longvlies raakt.

d. Kan de ademhaling erg bemoeilijken en vereist activatie van de hulpdiensten.

26 PFO of 'Patent Foramen Ovale' van het hart:

a. is een verbinding tussen beide voorkamers van het hart;

b. verlaagt de contractiekracht van het hart, waardoor de duiker minder fit is;

c. verhoogt de kans op decompressieziekte, maar enkel bij het duiken met lucht;

d. moet bij elke duiker eenmaal opgespoord worden.

27 Bloederig vocht uit het oor (otorhaghie) kan optreden bij:

a. een trommelvliesperforatie na moeilijk klaren;

b. een decompressie ongeval van het oor;

c. extreem krachtig klaren;

d. te snel dalen.

28 Een duiker gaat voor het eerst naar een diepte van 40 m met gewone lucht. Hij/zij komt je nadien vertellen dat hij/zij zich 'raar' voelde en dat het leek alsof zijn/haar gezichtsveld beperkt was. Dit moet je doen denken aan: (één antwoord)

a. een hijgtoestand;

b. een stikstofnarcose;

c. een hyperventilatie;

d. een zuurstofvergiftiging.

29 Wondverzorging. Welke bewering(en) is/zijn juist?

a. Een wonde moet door de hulpverlener steeds ontsmet worden.

b. Een wonde moet door de hulpverlener steeds gereinigd worden.

c. Een wonde moet door de hulpverlener ontsmet worden indien de kans op infectie bestaat.

d. Een wonde moet gereinigd, maar nooit ontsmet worden.

Foto: Sven Vandekerckhove.

Foto: Nicolas De Smyter.

30 De buis van Eustachius:

a. kan verstopt zijn tijdens een verkoudheid;

b. is niet gelijk bij een volwassene en een kind;

c. een valsalva mag je uitvoeren bij het stijgen;

d. bij een slikbeweging opent de buis van Eustachius zich.

31 Welke van volgende symptomen kunnen gezien worden bij een decompressieziekte?

a. Ongewone vermoeidheid.

b. Onmogelijkheid om recht lopen zonder steun.

c. Grillige paarse verkleuringen op de huid (marmerhuid – cutis marmorata) .

d. Braken.

32 Welke bewering(en) is/zijn juist?

a. Je koelt sneller af in koude lucht dan in koud water.

b. De beste manier om warm te blijven in koud water is intensief bewegen.

c. Het hoofd is een belangrijke bron van warmteverlies.

d. Onderkoeling kan leiden tot bewustzijnsstoornissen.

Foto: Sven Vandekerckhove.

Nazicht van de antwoorden door de jury.

Foto: Nicolas De Smyter.

2*Duiker via blended learning

De cursus 2*Duiker is als eerste NELOS-cursus beschikbaar via blended learning.

Dlaatste maanden is er nog hard gewerkt aan het leerplatform en uiteindelijk is de cursus 2*D gefinaliseerd. Uit de testfase en de bijscholingen zijn er heel wat opmerkingen naar boven gekomen.

Uiteraard was het de bedoeling om zoveel mogelijk tegemoet te komen aan alle vragen. Dit had echter als gevolg dat de achterliggende structuur aangepast moest worden en de uitrol van het platform enige vertraging opliep.

Enkele belangrijke aanpassingen zijn:

) De procedure van inschrijving: de ledenadministrator of de clubsecretaris start de opleiding op. Hij voegt cursisten en lesgevende instructeurs toe tot een groep, zodat er per duikschool één of meerdere 'klassen' ontstaan. Instructeurs kunnen in verschillende klassen actief zijn.

) De koppeling met DIVES 2.0: je krijgt toegang tot het platform met dezelfde inloggegevens. Dit beperkt het switchen tussen websites en het ingeven van gebruikersnaam en wachtwoorden.

) Het aanmaken van opdrachten door instructeurs: de procedure werd vereenvoudigd en releasecondities werden verwijderd.

) Enkele kleinere aanpassingen zijn doorgevoerd om de gebruiksvriendelijkheid te optimaliseren.

Sinds 10 april 2023 is de cursus 2*Duiker beschikbaar. We zijn verheugd dat deze nieuwe vorm van werken positief onthaald werd. Maar liefst 42 duikscholen hebben deze cursus al gedownload!

De weg naar het platform is dus gemakkelijk te vinden en de inschrijvingsprocedure verloopt vlot. Toch willen we graag het volgende opmerken:

) Kandidaten kunnen enkel aan een cursus worden toegevoegd wanneer hun opleiding actief is in DIVES. Eenmaal een kandidaat is toegevoegd aan een cursus zal die maximum twee uur later in het leerplatform beschikbaar zijn.

) We hebben gemerkt dat in een aantal duikscholen meerdere malen een cursus werd aangemaakt. Soms was het niet helemaal duidelijk of er effectief een cursus aangemaakt werd noch

Advertentie

met welke kandidaten en instructeurs. Daarom verschijnt er nu, na de selectie 'blended learning configuratie', een nieuw scherm. Hier zullen de aangemaakte cursussen binnen je club getoond worden met het aantal toegevoegde kandidaten en instructeurs. Op dit scherm zal je ook een knop 'start nieuwe opleiding' vinden. Door die aan te klikken kan je een nieuwe cursus aanmaken.

) Wanneer een cursus is aangemaakt en de kandidaten en instructeurs zijn toegevoegd, kan die groep momenteel niet meer gewijzigd worden. We werken eraan om dat mogelijk te maken. Mocht er toch nog een kandidaat toegevoegd moeten worden kan je ons de naam, samen met de NELOS-nummer bezorgen, zodat wij deze kandidaat alsnog kunnen toevoegen. Een kort mailtje naar blendedlearning@nelos. be is voldoende.

) Dat adres kan ook gebruikt worden om eventuele opmerkingen aan ons te bezorgen. Deze opmerkingen – en gelukkig zijn het er momenteel nog niet veel – worden opgenomen in de 'broncursus'. Dit wil zeggen dat wijzigingen niet zichtbaar zullen zijn in de lopende cursussen. Enkel bij nieuw opgestarte cursussen zullen ze te zien zijn.

Ondertussen blijven we verder werken aan de integratie van andere opleidingen en in de toekomst zullen er ook nieuwe functies vrijgegeven worden. Uiteraard worden die via de gekende kanalen gecommuniceerd.

Veel leerplezier! 

JORIS STEVENS, COÖRDINATOR E-LEARNING

Foto: Ivo MadderMidjourney.

De afgelopen jaren is er heel wat werk verricht binnen het Comité EDIT. Werk dat misschien niet altijd onmiddellijk zichtbaar is, maar waarvan elke instructeur bij elke opleiding gebruikmaakt: cursussen, PowerPointpresentaties, zwembadfiches, enz.

Om de kwaliteit van onze opleidingen hoog te houden, is het noodzakelijk om deze documenten up-to-date te houden. Ook bij de ontwikkeling van nieuwe opleidingen moet er steeds een cursus en een PowerPointpresentatie beschikbaar zijn. Comité EDIT waakt erover dat die in het juiste format geplaatst worden en wijzigt de documenten als dat nodig is.

Momenteel is de werkdruk voor de medewerkers té groot. Indien het comité niet versterkt wordt, komt het onderhoud van documenten en cursusmateriaal onder druk te staan. In de praktijk wil dit zeggen dat:

• bij wijzigingen in een opleiding de cursus en presentatie niet snel en accuraat aangepast worden en bijgevolg niet meer up-to-date zijn;

• het behandelen en beantwoorden van vragen en opmerkingen die op cursus@nelos.be en documenten@nelos. be binnenkomen grote vertraging zal oplopen;

• bij een nieuwe opleiding de bijhorende cursus en presentatie niet onmiddellijk beschikbaar zijn

Het zou enorm jammer zijn dat ons lesmateriaal niet meer van dezelfde kwaliteit blijft en dat het harde werk van de afgelopen jaren verloren gaat. We zijn daarom dringend op zoek naar nieuwe meewerkende instructeurs. Om de werkzaamheden van Comité EDIT te verduidelijken som ik graag nog even haar kerntaken op:

• beheren van de regelgevende en andere documenten van de Commissie Sportduiken (fiches, formulieren, cursussen, presentaties...);

• bestaande didactische hulpmiddelen verbeteren en vernieuwde elektronische didactische hulpmiddelen ontwikkelen.

Het Comité EDIT bestaat uit drie groepen:

• een groep 'cursussen';

• een groep 'presentaties';

• en een groep 'blended learning'.

Elke groep bestaat uit een aantal instructeurs die begeleid worden door een coördinerende 3*Instructeur.

We zijn dus op zoek naar:

) 'Experts' in Word en PowerPoint . Mensen die hierin bedreven zijn en die alle in-en-outs kennen. Je taken zullen bestaan uit:

• Anderen begeleiden in het werken met deze tools. We verwachten niet dat je zelf cursussen gaat schrijven of presentaties gaat maken!

• Opvolging en beantwoorden van vragen en opmerkingen die binnenkomen op cursus@nelos.be en documenten@nelos.be

) 'Experts' in de Nederlandse taal . Elk document verdient een naleesbeurt. Het naleesteam kan steeds extra mankracht gebruiken!

Indien je meer uitleg wil over de taken van Comité EDIT of je wil weten wat er precies van je wordt verwacht, dan kan je me altijd bereiken via joris.stevens@nelos.be. Ik ben ervan overtuigd dat er instructeurs zijn die hierin willen meewerken en ik kijk ernaar uit om jullie te verwelkomen in Comité EDIT!

JORIS STEVENS, AFGEVAARDIGDE VAN DE COMMISSIE SPORTDUIKEN VOOR HET COMITÉ EDIT

Afgevaardigde Bureau Sportduiken:

Joris Stevens

Coördinator cursussen 'Word'

Voorspoels

Coördinator presentaties 'PowerPoint'

Coördinator 'Blended learning'

SCUBAPRO TESTDAGEN 2023

Tijd voor je eerste duik op de SCUBAPRO-TESTDAGEN:

ZILVERMEER – MOL – BELGIË

Zaterdag 24 en zondag 25 juni 2023

START = 10.00 u - LAATSTE DUIK = 16.00 u

Gratis SCUBAPRO producten testen!!

Kom naar het Zilvermeer in Mol en geniet van je eerste duik, begeleid door toffe instructeurs van NELOS vzw (de Nederlandstalige Liga voor Onderwateronderzoek en -Sport). Bovendien krijg je gratis materiaal van SCUBAPRO aan om uit te testen. Je betaalt enkel de inkom van het Zilvermeer. Huis Cuylaerts en Watersportcentrale organiseren, in samenwerking met SCUBAPRO en NELOS, de SCUBAPRO-testdagen 2023.

Inschrijven voor een gratis duikinitiatie kan via secretariaat@nelos.be of via +32 15 29 04 86

Professionele duikbegeleiding door NELOS

Hulp gezocht voor de Scubapro-testdagen

Op 24 en 25 juni 2023 zijn het de Scubapro-testdagen in het Zilvermeer in Mol. Jij komt toch ook?

Net zoals in 2022 zullen ook dit jaar de Scubapro-testdagen plaatsvinden. Tijdens het weekend van 24 en 25 juni 2023 kan iedereen naar het Zilvermeer in Mol afzakken om een gratis openwaterduikinitiatie mee te pikken. Duik je al en ben je nog op zoek naar duikmateriaal? Dan kan je dat weekend ook allerhande materiaal van Scubapro testen.

Om dit evenement in goede banen te leiden, zijn we nog op zoek naar helpers. Heb jij zin om volwassenen of kinderen te laten kennismaken met de fascinerende onderwaterwereld? Kan jij je dat weekend een halve of een hele dag vrijmaken?

Om de initiaties te begeleiden zoeken we nog instructeurs (minimum 1*I), maar er zijn daarnaast nog een hoop andere taken waar je geen instructeur voor moet zijn.

Waar kan je zoal bij helpen?

D Het begeleiden van openwaterduikinitiaties (minstens 1*I).

D Het helpen klaarmaken/aankleden van initiatieduikers of -duikertjes.

D Mensen ontvangen aan het onthaal.

D Foto's nemen van de kandidaten aan de waterkant (eventueel ook onderwaterfoto's).

D Mensen helpen bij het aanmelden.

D Opstellen en afbreken van tenten, vlaggen, tafels, ...

D Kantveiligheid.

Huis Cuylaerts en Watersportcentrale organiseren deze Scubapro -testdagen in samenwerking met Scubapro, het Zilvermeer, Nuclea Diving Club Mol en NELOS. Je komt terecht bij een bonte, gemotiveerde medewerkersploeg.

Heb je interesse om te komen helpen? Stuur dan snel een e-mail naar secretariaat@nelos.be. Wij hopen om er samen met jou een topeditie van te maken. 

VICKY NAVEAU

Foto: Ronny Margodt.

Vaarwel BEFOS-FEBRAS

Leve CMAS-Belgium

Tijdens de Algemene Vergadering van BEFOS-FEBRAS werd de naamswijziging naar CMAS-Belgium definitief bekrachtigd. Ook was er de wisseling van het voorzitterschap.

Mechelen, 29 maart 2023: zoals gebruikelijk wordt de Algemene Vergadering van onze nationale overkoepelende organisatie BEFOS in het Duikershuis in Mechelen gehouden. De 14 vertegenwoordigers van beide liga's, NELOS en LIFRAS, waren aanwezig of vervangen en de bestuursleden van de nationale koepel waren present.

Naast de traditionele verslaggeving van alle nationale koepels stonden twee belangrijke agendapunten op het programma die een tweederdenaanwezigheid vereisten. De statuten werden aangepast aan de nieuwe wetgeving ter zake en daarnaast werd door het bestuur een naamswijziging voorgesteld met bijhorend logo. Voorzitter, Ronny Margodt, kon de vergadering vol vertrouwen starten gezien het vereiste quorum bereikt was.

Tijdens de vergadering werden de gebruikelijke verslagen van de diverse commissies en internationale vertegenwoordigers genoteerd. De voorzitter werd door de LIFRAS-delegatie in de bloemetjes gezet, omdat hij extra ambtstermijnen voor zijn rekening nam wegens de bestuurswissel binnen onze Waalse zusterorganisatie. Opnieuw moest weerwoord gegeven worden met betrekking tot de beperkte budgetten die de nationale koepel beschikbaar kan stellen voor de verschillende sportcommissies. Opmerkelijk waren toch de prestaties van de Belgische atleten tijdens internationale wedstrijden in 2023, waarbij Elise Croes net naast een medaille greep op de WK vinzwemmen – 400 m bi-palm. Gery Beeckmans bemachtigde een zilveren plak met zijn kortfilm tijdens het Europees Kampioenschap onderwaterfotografie en -videografie, terwijl Danny Van Belle een verdienstelijke 4e plaats behaalde in een fotodiscipline.

Na de goedkeuring van de boekhouding en de budgetten 2023 kwam het hoogtepunt van de vergadering aan de beurt, de nieuwe

statuten werden unaniem goedgekeurd en de Belgische duikfederatie zal vanaf heden de naam CMAS-Belgium dragen. Overeenkomstig werd het door CMAS voorgestelde logo aangenomen, maar statutair blijft onze federatie BEFOS-FEBRAS.

De vergadering werd afgesloten met de verkiezing van een nieuw bestuurslid, voorgesteld door LIFRAS. Yvan Barthelemy werd unaniem verkozen in vervanging van Nicolas Nackers. Yvan is bestuurslid van LIFRAS, 3*Instructeur en erg actief in het technisch duiken. De voorzitter bedankte Nicolas voor zijn inzet en mocht de vergadering sluiten nadat het voorzitterschap van CMAS-Belgium voor de volgende twee jaar overgedragen werd aan Marc Lycops, de voorzitter van LIFRAS.

CMAS-Belgium

Belgische Federatie voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw

Voorzitter: Marc Lycops

Avenue de la Liberté 158 boite 7 – 1080 Bruxelles Gsm 0473 81 68 62 – president@lifras.be

Medevoorzitter: Ronny Margodt

Steenovenstraat 24 – 8490 Varsenare Gsm 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be

Penningmeester: Dirk Saman

Groeningenlei 106 – 2550 Kontich Gsm 0475 26 79 20 – dirk.saman@nelos.be

Bestuursleden:

Michel Declercq Pladijsstraat 8, 8370 Blankenberge Gsm 0475 56 56 18 – michel.declercq@nelos.be

Frédéric De Deyn Gsm 0476 63 06 13 – frederic.dedeyn@lifras.be

Philippe De Wilde Gsm 0477 57 24 23 – philippe.dewilde@lifras.be

Yvan Barthélemy Gsm 0496 55 30 99 – yvan.barthelemy@lifras.be

Sven Vandekerckhove

Acaciastraat 76 – 9890 Asper Gsm 0476 34 00 64 – duikonderricht@nelos.be

BEFOS-secretariaat:

Margaux Montrieux

Jules Broerenstraat 38 – 1070 Anderlecht Tel. 015 29 04 86 – secretariaat@nelos.be

LIFRAS

Ligue Francophone de Recherches et d'Activités Subaquatiques asbl

Président: Marc Lycops Avenue de la Liberté 158 boite 7 – 1080 Bruxelles Gsm 0473 81 68 62 – president@lifras.be

Vice-Président: Frédéric De Deyn Gsm 0476 63 06 13 – frederic.dedeyn@lifras.be

Secrétaire Général: Laurie Brodkom Gsm 0472 74 20 37 – secretaire.general@lifras.be

Trésorier: Philippe De wilde Gsm 0477 57 24 23 – philippe.dewilde@lifras.be

Administrateurs:

Yvan Barthélemy Gsm 0496 55 30 99 – yvan.barthelemy@lifras.be

Patrick Bogaert Gsm 0494 73 96 82 – patrick.bogaert@lifras.be

Laurence Sénéchal

Gsm 0497 31 53 20 – laurence.senechal@lifras.be

Thibaut Vandermeulen

Gsm 0479 45 69 69 – thibaut.vandermeulen@lifras.be

Secretariaat:

Katia Van De Veegaete – katia@lifras.be

Muriel Van Blommen – muriel@lifras.be

Boekhouding: comptabilite@lifras.be

Jules Broerenstraat 38 – 1070 Brussel

Tel. 02 521 70 21

RONNY MARGODT

Marc Lycops, voorzitter CMAS-Belgium voor de volgende twee jaar.

Foto: Ivo Madder.

Nieuws over de NELOS-webshop

NIEUW!

Binnenkort is het mogelijk om club T-shirts en polo's te bestellen via de webshop.

Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan een mogelijkheid voor de clubs om club T-shirts en polo's te kunnen bestellen via de webshop. Zowel voor de T-shirts als voor de polo's is voorzien om het clublogo te zeefdrukken op de linkerborst. Op de rug zal het NELOS-logo gedrukt worden.

De T-shirts en polo's zullen verkrijgbaar zijn in verschillende kleuren en maten. De T-shirts zullen unisex zijn, maar voor de polo's zal er een dames- en een herenmodel beschikbaar zijn.

RIK OLIEVIER

Nieuwe producten

Er zijn enkele producten bijgekomen in de webshop. Voor de oude duikboekjes hebben we plastic kaftjes die in de nieuwe duikboekmappen met zes ringen passen.

Er zijn ook nieuwe logboekjes beschikbaar waarvan de achterzijde geplooid kan worden, zodat er zes boorgaten zichtbaar worden.

We hebben ook NELOS-pins in de boetiek en metalen thermosflessen met het NELOS-logo erop.

Voor de vrijduikers zijn er heel wat nieuwe artikelen beschikbaar.

NELOS zoekt een vrijwilliger!

NELOS zoekt een vrijwilliger om één dag of twee halve dagen per week te helpen in het Duikershuis.

Opdracht:

• Het samenstellen en versturen van de bestellingen NELOS-boetiek.

• Logistieke ondersteuning in het magazijn.

De aanstellingsovereenkomst is gebaseerd op de wettelijke vrijwilligersvergoeding.

Stuur je kandidatuur via e-mail naar Rik Olievier (rik.olievier@nelos.be).

https://webshop.nelos.be

Opgelet

De vermelde bedragen zijn de prijzen zonder de eventuele ledenkorting.

Nadat je ingelogd bent zie je als NELOS-lid de ledenprijs.

Algemeen verantwoordelijke

Rik Olievier

Gsm 0475 64 31 71

boetiek@nelos.be

BE45 4016 5136 2189

RONNY MARGODT, NAMENS HET NELOS-BESTUUR

De Nederlandstalige Liga voor Onderwateronderzoek en -Sport vzw is lid van BEFOS, stichtend lid van de Wereldbond voor Onderwateractiviteiten CMAS, erkend door Sport Vlaanderen en EUF-gecertificeerd.

www.facebook.com/NELOSvzw

NELOS-Bestuur

Voorzitter & Public Relations: Ronny Margodt

0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be

Penningmeester & vicevoorzitter: Dirk Saman 0475 26 79 20 – penningmeester@nelos.be

Boetiekverantwoordelijke: Rik Olievier

0475 64 31 71 – boetiek@nelos.be

Bestuurslid: Michel Declercq

0475 56 56 18 – michel.declercq@nelos.be

Bestuurslid: Franklin Forrez

0492 25 12 33 – franklin.forrez@nelos.be

Bestuurslid: Ivo Hubert

0475 49 87 24 – ivo.hubert@nelos.be

Bestuurslid: Ivo Madder

0475 73 32 01 – ivo.madder@nelos.be

Bestuurslid: Lutgart Stals

0492 23 07 06 – lutgart.stals@nelos.be

Bestuurslid: Sven Vandekerckhove

0476 34 00 64 – sven.vandekerckhove@nelos.be

Secretariaat, ombudsman & API

Duikershuis – Margaux Montrieux

Brusselsesteenweg 313-315 – 2800 Mechelen

Tel. 015 29 04 86 – secretariaat@nelos.be www.nelos.be/secretariaat

Ombudsman: Eric Sels

0475 36 88 23 – ombudsman@nelos.be

Aanspreekpunt integriteit: Eric Sels 0475 36 88 23 – api@nelos.be

Ongevalsaangiften-administratie

Arena NV: tel. 02 512 03 04 – www.arena-nv.be arena@arena-nv.be (contactpersoon Inge Ghijsels)

Dodelijk ongeval: binnen de 2 dagen ongevalsaangifte (maak een kopie voor jezelf) naar het NELOS-secretariaat verzenden. Zo snel mogelijk erna een verslag over de omstandigheden van het ongeval, vergezeld van een medisch attest over de doodsoorzaak. Arena NV mag ook op de hoogte gebracht worden. Andere ongevallen: binnen de 15 dagen ongevalsaangifte naar het NELOS-secretariaat verzenden, vergezeld van de geneeskundige getuigschriften (maak een kopie voor jezelf). Attesten moeten door de dokter worden afgeleverd binnen de 3 dagen na het ongeval!

Hulpdiensten

UNIVERSITAIR ZIEKENHUIS ANTWERPEN

Tel. 03 821 30 55 (24/24 uur)

HYPERBAAR CENTRUM

Militair Hospitaal Neder-over-Heembeek (afrit 6 op de ring rond Brussel), Tel. 0800 12382

ALGEMEEN ALARMNUMMER Tel. 112

Medisch Centrum Hyperbare Zuurstoftherapie 's-Gravenpolderseweg 114, Goes, Nederland Tel. 0031 113 23 42 90 (24/24 uur)

Commissies

Commissie Sportduiken

Voorzitter: Sven Vandekerckhove 0476 34 00 64 – voorzitter.sportduiken@nelos.be

Verantwoordelijke der brevetten: René Van Leeuwen 0475 65 53 55 – rene.vanleeuwen@nelos.be

Ereraad: Tony Devolder

0478 45 51 42 – voorzitter.ereraad@nelos.be

Subcommissie Jeugdduiken: Franklin Forrez

0492 25 12 33 – voorzitter.jeugdduiken@nelos.be

Subcommissie Technisch Duiken (STD): Rik Olievier

0475 64 31 71 – voorzitter.std@nelos.be

Subcommissie Duikers met een Handicap: Dirk Damen

0475 44 83 14 – voorzitter.dmh@nelos.be

Subcommissie Hulpverlening: Dirk Saman

0475 26 79 20 – voorzitter.hulpverlening@nelos.be

Brevettencomité: Koen Van Dyck

0476 65 02 96 – voorzitter.brevettencomite@nelos.be

Comité Duikinnovatie: Lars Putteneers

0474 09 37 86 – voorzitter.duikinnovatie@nelos.be

Comité EDIT: Joris Stevens

0477 21 85 61 – voorzitter.edit@nelos.be

Veiligheidscomité: Hans Engels

0474 47 49 02 – voorzitter.veiligheidscomite@nelos.be

Geneeskundige Commissie

Voorzitter, dopingpreventieverantwoordelijke en contactpersoon medisch verantwoord sporten: Herman Van Bogaert 0475 48 23 35 – voorzitter.duikgeneeskunde@nelos.be

Commissie Mental Coaching

Voorzitter: Elfrie van Poppelen

0497 44 60 03 – mental.coaching@nelos.be

Audiovisuele Commissie (NELOSAC)

Voorzitter NELOSAC: Marc Vermeiren

0472 27 96 67 – voorzitter.audiovisueel@nelos.be

Voorzitter Subcommissie Foto: Ivo Madder 0475 73 32 01 – owf@nelos.be

Voorzitter Subcommissie Video: Gery Beeckmans 0486 55 54 32 – owv@nelos.be

Wetenschappelijke Commissie (biologie)

Voorzitter Subcommissie Biologie: Tiny Heremans Tel. 016 22 56 98 – voorzitter.biologie@nelos.be

Commissie Marketing & Communicatie

Voorzitter: Ivo Madder 0475 73 32 01 – MarCom@nelos.be

Commissie Redactieteam Hippocampus

Voorzitter/hoofdredacteur: Ivo Madder 0475 73 32 01 – voorzitter.redactieteam@nelos.be

Juridische Commissie

Voorzitter: René Van Leeuwen 0475 65 53 55 – rene.vanleeuwen@nelos.be

Commissie Vrijduiken

Voorzitter: Laurent Schmitz 0485 03 70 43 – laurent.schmitz@nelos.be

Commissie Vinzwemmen

Voorzitter: Free Duerinckx 0486 12 89 63 – free.duerinckx@nelos.be

Commissie Onderwaterhockey

Voorzitter: Niels Balens niels.balens@nelos.be

Erevoorzitters

Jozef Van den Berghe Willy van der Plas willy.vanderplas@nelos.be

INFORMATIEBLAD VAN NELOS vzw

Hoofdredacteur: Ivo Madder

De Bisthovenlei 46 – 2100 Deurne (Antwerpen)

Tel. 03 290 54 06 – gsm 0475 73 32 01 redactie@nelos.be

Verantwoordelijke uitgever: Ronny Margodt

Steenovenstraat 24 – 8490 Varsenare

Redactieteam: Luc Beets, Wim Bollein, Natalie Decrock , Jan Dieu, Melanie Gevaert , Ivo Madder, Vicky Naveau, Patrick Swinnen , Marijke Van Cauwenberghe , Wim Van Doeselaer , Patrick Van Hoeserlande, Stef Van Uffel

Vormgeving en publiciteit: Vicky Naveau

Brusselsesteenweg 313-315 – 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 – publiciteit@nelos.be

Drukkerij: Moderna Printing

Schoebroekstraat 50 – 3583 Paal-Beringen www.moderna.be

Hippocampus verschijnt 5 maal per jaar: februari, april, juni, september en december.

Oplage: meer dan 10.000 exemplaren.

ISSN-nummer: 1782-8414.

Gedrukt op:

Deadlines artikels Hippocampus

Editie januari/februari: vóór 5 december

Editie maart/april: vóór 5 februari

Editie mei/juni: vóór 5 april

Editie september/oktober vóór 15 juni

Editie november/december: vóór 5 oktober

Advertentietarieven

Zie 'MediaPack' op: www.nelos.be/mediapack

Hippocampus kan je downloaden in pdf-formaat via de NELOS-website, meer bepaald op pagina: www.nelos.be/Hippo-archief

Voorlopig kunnen eerdere publicaties van Hippocampus niet meer gelezen worden via Issuu.

De redactie en de uitgever zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de geplaatste advertenties. Ongevraagd toegestuurde redactionele teksten en/of foto's worden niet teruggestuurd. De artikels ter publicatie in de Hippocampus moeten binnen zijn bij de redactie minstens 45 dagen vóór de maand van verschijning.

Overeenkomstig de Europese privacywetgeving (GDPR –General Data Protection Regulation – of ook genoemd Algemene Verordening Gegevensbescherming – AVG), die op 25 mei 2018 volledig van kracht werd in iedere lidstaat van de EU, melden wij dat je persoonsgegevens worden bijgehouden in een bestand. Wij verbinden ons ertoe deze gegevens enkel te gebruiken voor de verzending van ons tijdschrift en de administratie van de liga overeenkomstig het doel van onze organisatie. Je hebt inzage- en correctierecht. Niets van deze uitgave mag overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever.

Lid van:

Adresveranderingen enkel via het secretariaat van je duikclub waar je als 1e lid ingeschreven bent.

Heb jij onze Faceboopagina al geliket?

www.facebook.com/hippocampusredactie

Raadpleeg de uitgebreide Lopende Agenda op www.nelos.be voor meer info.

Opgelet! Inschrijven voor activiteiten, bijscholingen en examens georganiseerd door NELOS, gebeurt via Eventbrite tot uiterlijk 4 dagen voor de activiteit. De inschrijvingslink is terug te vinden in de Lopende Agenda op de NELOS-website of in één van de respectievelijke NELOS-info's.

Juni 2023

05-09 Technische Stage 2023

Arenzano, Italië

10-18 OBK shoot-out – 1e periode

Wedstrijd onderwaterfotografie en -videografie

Meer info: www.nelos.be/OBK_2023

13 DHV – Train the Trainer

Duikershuis NELOS – 20.00 - 23.00 u

18 Opleiding voor de Zeestage

Voor kandidaat 2*I & 3*I van de zeestage 2023

Jachthaven Bruinisse – 08.00 - 17.00 u

Inschrijven via website www.avos.be

19-26 ONK wedstrijdperiode 1

Foto- & filmkampioenschap

Meer info: www.fotokampioenschap.nl

24-25 Scubapro testdagen 2023

Zilvermeer Mol

Juli 2023

03-10 ONK wedstrijdperiode 2

Foto- & filmkampioenschap

Meer info: www.fotokampioenschap.nl

21 Freediving FunDay

La Gombe, Esneux – 09.30 - 17.00 u

Info: vrijduiken@nelos.be

Augustus 2023

21-28 ONK wedstrijdperiode 3

Foto- & filmkampioenschap

Meer info: www.fotokampioenschap.nl

27 Jeugdduikdag

Put van Ekeren – 12.30 - 17.00 u

Voor jeugdduikscholen van LIMOS, OVOS en WEVOS

September 2023

01 Examen 1*I – Limiet inschrijvingen

03 College der 3*I (+ workshop)

Duikershuis NELOS – 09.00 - 14.00 u

03 Zeestage 2*I en 3*I – Pre-Boulouris

Duikershuis NELOS – 14.00 - 17.00 u

04-11 ONK wedstrijdperiode 4

Foto- & filmkampioenschap

Meer info: www.fotokampioenschap.nl

16-24 OBK shoot-out – 2de periode

Wedstrijd onderwaterfotografie en -videografie

Meer info: www.nelos.be/OBK_2023

17 Themaduik: Wormen

Stavenisse, Nederland – 10.00 - 15.30 u

18 Regionale bijscholing BRAVOS - DHV

Park van Relst, Kampenhout – 20.00 - 22.30 u

19 DHV – Train the Trainer

Duikershuis NELOS – 20.00 - 23.00 u

Oktober 2023

01-05 Zeestage 2*I en 3*I

Zuid-Frankrijk, Boulouris (Saint-Raphaël)

03 Start cusrus Onderwaterfotografie

Niveau 1 (DF1)

Roeselare – 19.00 - 22.30 u

Info & inschrijving: peter.ryngaert@telenet.be

04 Start cusrus Onderwaterfotografie

Niveau 2 (DF2)

Roeselare – 19.00 - 22.30 u

Info & inschrijving: peter.ryngaert@telenet.be

09-14 CMAS Wereldkampioenschap

onderwaterfotografie & -videografie

Cayo Largo del Sur (Cuba)

12 Regionale bijscholing OVOS – DHV

Duikschool Orka, Lokeren – 20.00 - 22.30 u

14 Duiker-Hulpverlener – Examensessie 2

16 Regionale bijscholing LIMOS – DHV

GCOC Oosterhof, Lummen – 20.00 - 22.30

25 Specialisatieopleiding Jeugdduiken –theorie deel 2 Duikershuis NELOS – 09.00 - 17.00 u

25 Regionale bijscholing WEVOS – DHV

Clubhuis Stingrays, Vichte – 14.00 - 16.30 u

26 Examen 1*I – Fysieke Fitheid & Vergadering afspraken eindexamen didactiek

Zwembad Strop, Gent – 13.00 - 18.00 u

29 Regionale bijscholing WEVOS –Blended Learning

Evaluatie & Feedback

Clubhuis NDI, Izegem - 20.00 - 22.30 u

30 Ronde Tafels – regio LIMOS

GCOC Oosterhof, Lummen – 19.30 - 22.00 u

December 2023

02-03 Dive-Expo 2023

't Bau-huis, Sint-Niklaas - 09.00 - 18.00 u www.facebook.com/DiveExpo

07 Regionale bijscholing LIMOS –Blended Learning

Evaluatie & Feedback

GCOC Oosterhof, Lummen - 20.00 - 22.30 u

10 Proclamatie OBK shoot-out - onderwaterfotografie & -videografie 2023

Cultuurcentrum Ter Dilft - 13.00 - 18.00 u

Meer info: www.nelos.be/OBK_2023

11 Regionale bijscholing OVOSBlended Learning

November 2023

Evaluatie & Feedback

Huis van de Sport, Gent - 20.00 - 22.30 u

13 Regionale bijscholing AVOSBlended Learning

Evaluatie & Feedback

Sportcentrum Mariënborgh - 20.00 - 22.00 u

Januari 2024

20-28 Boot Düsseldorf 2024

Messe Düsseldorf Exhibition CentreD-40474 Düsseldorf, Am Staad

(Stockumer Höfe) - 09.00 - 17.00 u

Meer info: www.boot.com

Februari 2024

03-04 Duikvaker 2024

Expo Houten, Meidoornkade 24,

3992 AE Houten, Nederland - 10.00 - 18.00 u

Meer info: www.duikvaker.nl

Op www.nelos.be/sdt vind je meer info over de opleiding extended range, trimix, CCR, ...

Controleer even of het evenement inderdaad plaatsvindt. Items voor de onze Lopende Agenda kan je melden aan: Ivo Madder – redactie@nelos.be