smart city
Hoe smart is Nederland eigenlijk? █
tekst: Marjolein Straatman
Steden krijgen te maken met een breed scala aan complexe maatschappelijke opgaven. In een smart city met vernuftige ICT-oplossingen wordt hieraan het hoofd geboden. Verschillende gemeenten hebben het thema opgepakt in de vorm van pilots en projecten. 440 in de G40, om precies te zijn. Maar hoe smart is Nederland nu eigenlijk? Aan het woord is Hans Teuben, director strategy and innovation public sector/smart cities and mobility bij Capgemini Invent.
Capgemini Invent, leverancier van consulting- en technologiediensten, maakte in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat eerder al een inventarisatie van al die pilots en projecten. Daarna heeft het bureau namens de G40 voorstellen gedaan voor de nieuw te vormen regering voor een meer gemeenschappelijke aanpak. “We signaleerden dat gemeenten binnen het thema smart city met eenzelfde soort initiatieven bezig zijn, maar veelal op hun eigen manier”, zegt Hans Teuben, director strategy and innovation public sector/smart cities and mobility bij Capgemini Invent. “Met als probleem is dat zij te vaak het wiel opnieuw proberen uit te vinden, de projecten vrij kleinschalig zijn en dat opschaling van goede oplossingen zo niet goed van de grond komt. Daarnaast zien we een zekere versnippering in de aanpak van maatschappelijke opgaven door het Rijk: elk departement maakt op de eigen opgaven met eigen programma’s afspraken met steden en regio’s zonder onderlinge coördinatie. Een gezamenlijke aanpak en programmering met behulp van het delen van best practices in smart city-toepassingen kan de processen efficiënter maken.”
50
IN BUSINESS
Steden en hun doelen Elke stad heeft voor nu en in de toekomst in mindere of meerdere mate dezelfde doelen. Kwaliteit van leven bijvoorbeeld, zoals Hans aangeeft, die mede wordt gebaseerd aanwezigheid van goede voorzieningen, een prettige omgeving met voldoende groen, goede luchtkwaliteit en weinig overlast. Het streven naar een stabiele economische ontwikkeling en naar een kleinere ecologische voetafdruk zijn andere doelen. Daarnaast dienen steden weerbaar te zijn tegen bedreigingen van velerlei aard én moet iedereen kunnen meedoen: inclusiviteit en participatie behoeven dus net zozeer aandacht. Het is een decor waartegen zich steeds weer nieuwe maatschappelijke vraagstukken aftekenen die op slimme wijze moeten worden aangepakt. De belangrijkste zijn op dit moment de energietransitie, mobiliteit, digitalisering van de samenleving en, last but not least, de woningnood.
Woningnood
Een slimme werkwijze betekent dat het aanvliegen van de ene maatschappelijke opgave samenhang vertoont met de aanpak van de
andere. Ten aanzien van de huidige woningnood betekent dit dat er slim moet worden gebouwd, zegt Hans: “Als de bouw tegelijkertijd zo betaalbaar én duurzaam mogelijk moet worden gerealiseerd vraagt dat om andere keuzes dan vroeger. Niet om uitbreiding maar om inbreiding, bijvoorbeeld. Woningbouw op kantoorparken in de stad in plaats van aan de rand in weilanden, kan een oplossing zijn en heeft als voordeel dat er meestal veel minder nieuwe voorzieningen en infrastructuur zijn vereist. De smart city beslaat natuurlijk veel meer dan alleen slimme ICT. Het gaat ook om slimme maatregelen die meerdere doelen dienen. Denk aan een combinatie van veel minder parkeerplekken met mobility as a service en mobiliteitshubs die digitaal toegankelijk zijn. Zo kan meer groen bijdragen aan het welzijn van de inwoners, maar tegelijkertijd zorgen voor klimaatadaptatie doordat overtollig regenwater sneller kan worden afgevoerd en de afname van hittestress waardoor er minder airco’s nodig zijn en de footprint kleiner wordt.”
Delen van kennis
De gezamenlijke aanpak van maatschappelijke opgaven kan voor een deel worden gebaseerd op
