voorjaar 2022
UITGAVE VAN BRANCHEVERENIGING ICT EN TELECOMMUNICATIE GROOTGEBRUIKERS
IN BUSINESS
Jeroen Dijsselbloem pleit voor vooroplopen in digitale veiligheid Floriade Expo 2022 als aanjager voor ‘Growing Green City’ Almere Jan Peter Balkenende: ‘Soms is één idee genoeg om iedereen wakker te schudden’
Building bridges in a connected society WWW.BTG.ORG
KPN Zakelijk Glasvezel Dat is First Class Internet
Ontdek alles op kpn.com/zakelijkglasvezel
woord vooraf
Samen bouwen aan een duurzame samenleving De duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties (Sustainable Development Goals of te wel SDG’s) helpen organisaties om invulling te geven aan duurzaamheid. Door je te richten op deze specifieke doelen waarmee je organisatie het meeste impact maakt, draag je bij aan het oplossen van wereldwijde problemen rondom armoede, gezondheid, ongelijkheid, klimaatverandering, vrede en gerechtigheid. Het verbinden van deze doelen aan je strategie is ook direct goed voor je organisatie. Het verkleint je risico’s, verlaagt je kosten, vergroot het vertrouwen in je organisatie en leidt daardoor mogelijk tot meer groei. Organisaties die deze doelen aan hun strategie verbinden, spreken wereldwijd dezelfde taal, kunnen zich eenvoudiger vergelijken en sluiten gemakkelijker partnerschappen. SDG’s bieden houvast en de BTG ziet kansen voor duurzame groei door het inzetten van slimme digitalisering. De BTG heeft een nieuwe expertgroep, ’Digital Networks & Climate Change’, die focust op verduurzaming van de digitale infrastructuur. We trekken hierin samen op met energiepartijen, mobiele netwerkoperators, overheden en gebruikers. Digitalisering is niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Kijk alleen maar naar de rol van digitalisering in de coronapandemie. Die zijn we samen succesvol doorgekomen doordat de digitale infrastructuur goed in elkaar zit en organisaties heel snel konden overschakelen op hybride werken. Hetzelfde belang geldt straks voor het klimaatdossier en het duurzaamheidsvraagstuk. Door het groeiend dataverkeer groeit ook de vraag naar stroom. Om de impact op de CO2-uitstoot te beperken, is het noodzakelijk om hierin gezamenlijk op te trekken. Slimme digitalisering is daarbij een onmisbaar onderdeel van de oplossing. BTG verbindt de overheid, industrie en wetenschap en onderwijs met elkaar met als doel markimperfecties te signaleren én op te lossen. Zaken als klimaatverandering en de energietransitie staan hierbij hoog op de agenda. We moeten daarin gezamenlijk onze verantwoordelijkheid nemen. BTG speelt een belangrijke rol als aanjager en verbinder bij de verduurzaming van de digitale infrastructuur. Ze biedt BTG een blauwdruk aan gemeenten die hen verder helpt in de ontwikkeling naar een slimmere stad.
ningen gerealiseerd op het expo terrein. Doelstelling van de gemeente Almere daarbij was het creëren van een experimenteer-omgeving voor het vinden van structurele innovaties en oplossingen voor een duurzame stad. BTG helpt Floriade Expo en gemeente Almere hierbij. Ook binnen mijn eigen organisatie, het Erasmus MC, zie ik veel ontwikkelingen. Zo maken we geen gebruik meer van aardgas maar van stadsverwarming, waardoor het energieverbruik is gedaald met 14 procent. Sloop van oude gebouwen vindt circulair plaats; 75 procent van het sloopmateriaal wordt hergebruikt. We hebben groene daktuinen voor patiënten en bezoekers en er staan bijenkasten op het dak van het ziekenhuis. En, welke visie heeft jouw bedrijf als het gaat over klimaatverandering en verduurzamen? BTG kan en wil daarbij graag helpen, bijvoorbeeld door het organiseren van workshops om kennis en ervaring te delen. Maar, begin bij jezelf om de wereld duurzamer te maken. Namens bestuur, directie en team van BTG & BTG Services, Eric Reij, voorzitter BTG
Veel bedrijven en gemeentes in Nederland zijn al druk doende om een eigen routekaart op te stellen voor het invullen van hun duurzaamheidsdoelen. Zo organiseert de BTG expertgroep ‘Smart Society’ voor gemeenten en bedrijven regelmatig bijeenkomsten en workshops om kennis en ervaring te delen. Recentelijk hebben we met BTG-leden een bezoek gebracht aan Floriade Expo 2022 in Almere om met eigen ogen te aanschouwen en te luisteren naar inspirerende verhalen en ervaringen die het projectteam heeft opgedaan. Daarnaast zijn er de afgelopen twee jaar diverse ICT-voorzie-
IN BUSINESS
3
inhoud
colofon
inhoud
BTG & BTG Services BTG In Business is een uitgave van de Branchevereniging ICT en Telecommunicatie Grootgebruikers (BTG en Telegrootgebruik bv.). De vereniging behartigt de belangen van leden inzake Telecommunicatie en ICT, biedt een netwerk voor uitwisseling van kennis en ervaring tussen leden en realiseert inkoopvoordeel via dochterorganisatie BTG Services. Bestuur BTG Eric Reij (voorzitter) Christian Visser (penningmeester) Madeleine Lamers (secretaris) Directie BTG & BTG Services Petra Claessen Contactgegevens Pelmolenlaan 10 3447 GW Woerden Telefoon: 088-3532200 www.BTG.org Bladmanagement BTG Arianne Rutgers Productie en vormgeving Magenta Communicatie (Nijmegen) www.magentacommunicatie.nl Verspreiding BTG Magazine verschijnt in een oplage van 1.000 exemplaren. BTG-leden en bedrijfsvertegenwoordigers van de vereniging ontvangen het tijdschrift als onderdeel van hun lidmaatschap. Niet-leden kunnen het magazine op aanvraag ontvangen. Niets uit deze uitgave mag in zijn geheel of gedeeltelijk worden overgenomen of vermenigvuldigd zonder bronvermelding én uitdrukkelijke toestemming van de uitgever (BTG). Hoewel deze uitgave op zorgvuldige wijze is samengesteld, zijn uitgever en auteurs niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden of onvolledigheden in deze uitgave. Zij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie. © 2022
4
IN BUSINESS
18 3
Voorwoord Eric Rij
23
Column Maria Genova
6
Activiteiten & events
24
Floriade als aanjager
9
Agenda
voor ‘Growing Green
10
Over BTG:
City’ Almere
bruggenbouwer in een
30
BTG Knowledge Café:
moderne samenleving
‘Je hoeft geen doelwit
13
Innovatienieuws
te zijn om toch
16
BTG Services:
slachtoffer te worden’
‘Er is versnelling nodig 18
32
Jan Peter Balkenende
in digitale transitie’
over duurzaamheid &
Jeroen Dijsselbloem
digitale ontwikkelingen
pleit voor vooroplopen in digitale veiligheid
‘Ik heb enorme waardering voor wat BTG allemaal doet. Het gaat om zó veel nieuwe creativiteit’ Pagina 32
inhoud
‘Nederland loopt voorop en loopt daarmee ook de grootste risico’s’ Pagina 18
35
Column
44
biedt kansen
Frits Bussemaker 36
Aangenaam, nieuw
Datasoevereiniteit
48
Stijn Grove (DDA)
BTG-lid Mobiquity
over de noodzakelijke
stelt zich voor
groei van datacenters
38
Winnaars 2022
54
Fun meets Function
42
Een betoog voor
57
Column
een inclusievere
Hendrika Vreugdenhil
ICT-branche
32
26
38 IN BUSINESS
5
Activiteiten en events
BTG activiteiten & events 2022 TGG transformeert naar BTG Services
TGG Services opereert per januari 2022 onder een nieuwe naam: BTG Services. De serviceorganisatie, die intensief samenwerkt met de gelieerde brancheorganisatie BTG, kan zich zo nog beter profileren als dé dienstverlener op het gebied van digitalisering en connectiviteit voor middelgrote en grote organisaties in Nederland.
Digital Trust Center helpt leden BTG bij digitale weerbaarheid
Onlangs organiseerde BTG in samenwerking met het Digital Trust Center (DTC), onderdeel van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, het Knowledge Café ‘Digitale weerbaarheid voor bedrijven in de keten’. Tijdens een goedbezochte kennissessie spraken Jeroen Kasbergen, Cyber Security Adviseur bij het DTC, en Farid Boutiba, Relatiemanager bij het DTC, met leden van BTG over het versterken van de digitale weerbaarheid.
BTG presenteert jaarthema: ‘BTG Building bridges in a Connected Society’ tijdens nieuwjaarsbijeenkomst
BTG introduceerde op haar online Nieuwsjaarsbijeenkomst op 2 februari haar jaarthema voor dit jaar: ‘BTG Building bridges in a Connected Society’. Petra Claessen, CEO van BTG en BTG Services, lichtte het jaarthema tijdens de bijeenkomst toe in een toespraak: “Building Bridges in a Connected Society betekent return on investment. Wij zeggen toe, net zoals voorgaande jaren, dat we de opgedane kennis, ervaringen en best practices aan jullie teruggeven. We investeren door en vóór onze leden (de gebruikers) én door en vóór onze solution partners.”
Expertise BTG binnenkort te zien via eigen videokanaal
Binnen de expertgroepen van BTG is veel kennis aanwezig over diverse relevante thema’s. BTG gaat deze content verspreiden via branded video. Op woensdag 30 maart zijn verschillende vertegenwoordigers van BTG expertgroepen naar de studio van Stream Studio in Loosdrecht gekomen om hun kennis en ervaring in een interview naar voren te laten komen. De interviews worden op korte termijn via video verspreid en worden tevens verwerkt in een podcast.
CEO Petra Claessen in cybersecurity panel tijdens Dutch IT Security Day Samen met Hendrika Willemse-Vreugdenhil (She in IT) en Saskia Schuit (ESET) sprak Petra Claessen, CEO van BTG en BTG Services, op 31 maart 2022 tijdens de Dutch IT Security Day met moderator Danny Frietman over de kansen en uitdagingen om meer vrouwen te interesseren voor cybersecurity.
6
IN BUSINESS
Activiteiten en events
BTG onderstreept de cruciale rol van datacenters
Zeker als je het hebt over bedrijfskritische en missiekritische toepassingen, spelen datacenters een cruciale rol. Goede connectiviteit en dus goede datacenters zijn van onschatbare waarde. Datacenters zoals onder andere NorthC, Colt en Cellnex zijn op hun beurt lid van BTG en dat is niet voor niets. Hoe belangrijk zijn datacenters? Petra Claessen, CEO van BTG en BTG Services spreekt hierover in een Dutch IT Channel Datacenter Talkshow met moderator Danny Frietman.
Nederlands netwerkevent op MWC 2022 zeer geslaagd
Meer dan honderd Nederlandse deelnemers kwamen na de eerste MWC-beursdag samen in restaurant TEMPORAL. Hier konden congresgangers na een drukke beursdag en bezoek aan het NL Pavilion in ontspannen sfeer netwerken. “Building bridges in a connected society is het jaarthema van BTG. Dat symboliseert deze samenwerking en avond”, zegt CEO van BTG en BTG Services Petra Claessen. “We zijn blij dat we Nederlandse deelnemers aan MWC 2022 in TEMPORAL welkom konden heten voor een geslaagde netwerksessie in informele sfeer. Door samen bruggen te slaan tillen we de Nederlandse innovatie samen naar een nog hoger niveau!”
BTG onderdeel van Green Innovation Hub Floriade
Op 7 april ondertekenden gemeente Almere, VodafoneZiggo en Floriade een samenwerkingsovereenkomst voor de ‘Green Innovation Hub’ bij Floriade Expo 2022. BTG is intensief betrokken geweest bij de voorbereidingen van de Floriade. Petra Claessen, CEO BTG en BTG Services: “De ‘Green Innovation Hub’ is voor ons een innovation lab, waarbinnen innovaties kunnen versnellen. We juichen deze ontwikkeling binnen Almere van harte toe. In navolging van de start van The Green Innovation Hub werden initiatiefnemers en partners geïnterviewd voor de radio, in de eerste uitzending van het Floriade Hub Café. Onder hen Petra Claessen, CEO van BTG en BTG Services, samen met wethouder Maaike Veeningen, wethouder Economische Zaken van de gemeente Almere.
Geslaagd bezoek BTG-delegatie aan Floriade Expo 2022 Begin juni heeft een aantal leden van BTG en klanten van Strict een bezoek gebracht aan Floriade Expo 2022 in Almere. Hier kregen ze presentaties over de innovatieve aspecten van deze wereldtuinbouwtentoonstelling. Daarna volgde een rondleiding langs enkele van de innovaties op het expositieterrein.
Dutch IT Cybersecurity Assembly: Actiepunten voor een cyberveilig MKB De Dutch IT Cybersecurity Assembly (DICA) kwam onder leiding van moderator Danny Frietman op 15 juni samen bij Kasteel Cammingha in Bunnink. Tijdens een verdiepende werksessie werden concrete actiepunten vastgesteld om het MKB cyberweerbaar te maken voor de toenemende ransomware-aanvallen. BTG is een van de initiatiefnemers van de DICA.
‘Green meets grey’bij Holland Ocean Racing
In het kader van het programma ‘Green meets grey’ hebben BTG relaties kennis gemaakt met de talenten van Holland Ocean Racing. Samen met schipper Hans Bouscholte is gezeild op de BOUdragon (VO60 oceaanracer). De gasten waren onder de indruk van het opleidingsprogramma en de wijze waarop de talenten worden gecoached.
BTG vraagt aandacht voor vrouwen in ICT tijdens International Women’s Day
Nederland telt steeds meer vrouwen in de tech-sector. Vrouwen waar we elke dag trots op zijn. Maar het zijn er nog lang niet genoeg, stelt Petra Claessen, CEO van BTG en BTG Services. Afgelopen voorjaar vroeg zij hier extra aandacht voor tijdens Internationale Vrouwendag.
IN BUSINESS
7
SPIE BRENGT HET IN BEWEGING
DANKZIJ EEN MULTIDISCIPLINAIRE AANPAK LEVERT SPIE ALTIJD DE JUISTE OPLOSSING VOOR DE VITALE INFRASTRUCTUUR VAN NEDERLAND, VOOR VANDAAG EN MORGEN.
ONZE AANPAK VOOR CIVIELE KUNSTWERKEN VAN A TOT Z Met de Z van zorgeloos. Een brug, sluis of gemaal moet namelijk veilig en betrouwbaar zijn, zowel in de bediening als in het gebruik. Wat is de huidige kwaliteit van een object? Welke cybersecurityrisico’s zijn er om het object te kunnen bedienen? Onze specialisten adviseren en ondersteunen bij het optimaal inrichten van alle assets. Of het nu gaat om het ontwerp en realisatie van een nieuw kunstwerk of om het onderhouden of renoveren van een bestaand object.
VAN CALAMITEITENDIENST TOT ASSETMANAGEMENT Deskundigen analyseren de huidige status van een object om te controleren hoe lang deze nog meegaat. Ook bepalen zij de conditiescore en maken zo een gericht plan binnen de gevraagde kaders. Met alle experts in eigen huis bieden we oplossingen als een one-stop-shop. Enerzijds voeren we onopgemerkt een (spoed) reparatie uit, maar anderzijds adviseren en werken we ook mee aan een toekomstgericht voorspellend onderhoudsplan. Door de inzet van sensortechnologie krijgen we bijvoorbeeld meer zicht op de staat van een brug, sluis of gemaal en kunnen we beter en tijdig anticiperen. Een transparante aanpak hierin is vanzelfsprekend, met duidelijke afspraken en inzicht in gegevens en data. Zo bouwen we samen aan duurzame ambities en doelstellingen.
www.spie-nl.com
BTG’s agenda zomer & najaar 2022
Afgelopen periode
Agenda
Nieuwjaarsbijeenkomst: ‘Building bridges in a connected society’ Online – 2 februari 2022
BTG Business Event – Building bridges in a connected society – Grand Hotel Huis ter Duin – 30 juni 2022
Strategische sessie ‘Meiden in de ICT’ – 9 februari 2022 Online – 9 februari 2022
BTG Training: Hoe bouw ik een private netwerk? BTG kantoor – 31 augustus 2022
Knowledge Café – Digitale weerbaarheid voor bedrijven: de uitdagingen in 2022 – 17 februari 2022 Webex – 17 februari 2022 BTG Knowledge update: Open RAN Webex – 22 februari 2022 Mobile World Congress 2022: Nederlandse netwerkavond Temporal – 28 februari 2022
BTG Themabijeenkomst: Het tijdperk van de connected worker Beeld en Geluid – 15 september 2022 Do IoT Fieldlab/Unmanned Valley ‘Experiencing 5G’ Unmanned Valley, Katwijk – 13 oktober 2022 Smart City Expo World Congress Barcelona – 14 t/m 17 november 2022 BTG Business Event met uitreiking BTG Awards 2022 Grand Hotel Huis ter Duin – 7 december 2022
BTG Training: IoT Kantoor BTG Services – 23 maart 2022 BTG Knowledge Café – Kunnen we kunstmatige intelligentie (AI) wel vertrouwen? Webex – 29 maart 2022 Dutch IT Channel Security Day 2022 Fokker Terminal – 31 maart 2022 Wil jij invloed uitoefenen op goed opgeleide mbo-ict’ers? BTG kantoor – 21 april 2022 BTG Training Wifi6 – fysieke training BTG kantoor – 11 mei 2022 BTG online training: 5G Webex – 1 juni 2022 Innovation Tour Floriade Expo 2022 Floriade Expo Almere– 7 juni 2022
IN BUSINESS
9
over BTG
Verbinding, verbreding en verdieping
Bruggenbouwer in een moderne samenleving In een steeds meer door ICT en telecom gedreven samenleving is het cruciaal om verbindingen te leggen. Neem de opkomst van de smart city. Die is alleen mogelijk als ICT- en telecombedrijven samenwerken met overheden en als ze weten hoe andere bedrijven daarvan kunnen profiteren. We spreken hierover met Petra Claessen, CEO van branchevereniging BTG en bijbehorende serviceorganisatie BTG Services.
10
IN BUSINESS
over BTG
Meer info rmatie? Kijk op b tg.org of stuur een beric ht naar petraclae ssen@btg .org.
‘Slimme digitalisering is een onmisbaar onderdeel van de oplossing’
Een smart city is een stad waarin informatietechnologie een essentieel onderdeel vormt en waarbij IoT en AI ingezet worden om de stad veiliger te maken en om goed te kunnen besturen. Een stad kan hierdoor nog duurzamer en efficiënter zijn. Deze technologische ontwikkelingen kunnen ervoor zorgen dat inwoners, forensen en bezoekers eenvoudig binnen de stad kunnen reizen, de openbare veiligheid wordt bevorderd en dat economische groei kan plaatsvinden. En dat alles zorgt natuurlijk ook voor een beter imago en reputatie van de stad. BTG is er om de partijen samen te brengen die de smart city mogelijk maken.
solution partners en klanten. BTG brengt de overheid, industrie en wetenschap en onderwijs met elkaar in verbinding om marktimperfecties te signaleren en op te lossen.” Zij vat haar rol heel kort samen: “Wat ik de hele dag doe is luisteren naar onze achterban en daarop verbinden.”
Blauwdruk
Een voorbeeld daarvan is de BTG stack, een blauwdruk die gemeenten helpt de route naar een slimme stad te vinden. Petra: “De stack biedt niet alleen handvatten voor informatietechnologie, maar ook inzicht in maatschappelijke en bestuurlijke vraagstukken. De uitdaging
Het essentiële verschil
BTG heeft aan de ene kant te maken met gebruikers van ICT en telecom en aan de andere kant de solution partners die marktimperfecties oplossen. “Ons doel is de algehele kwaliteit van de leefomgeving te verbeteren”, zegt Petra. “Technologie kan in positieve zin het essentiële verschil maken. Steden kunnen met slim gebruik van data, internet en ICT beter functioneren. BTG kan support verlenen om de smart city-doelstellingen te halen, vastgelegd in de SDG”, is de overtuiging van Petra. “We zijn als BTG een enabler, een soort ‘web’ en een incubator en we hebben de mogelijkheid om bedrijven en organisaties, te kunnen helpen.”
Verbinden
Het ‘web’ verbindt alle organisaties die belangen hebben in ICT en telecommunicatie, van telecom- en internetproviders aan de ene kant tot overheden, kennisorganisaties en grote afnemers aan de andere kant. BTG organiseert netwerkbijeenkomsten, vertegenwoordigt haar leden bij toezichthouders, doet aan belangenbehartiging en doet aan het delen van kennis, het halen en brengen ervan. Petra: “Als BTG leggen we verbanden met en tussen onze leden,
‘We moeten nóg meer connected zijn. Het bedrijfsleven kan oplossingen naar de overheid brengen’
is om samen op te trekken als overheid en bedrijfsleven, en met concrete, duurzame oplossingen te komen.” Daarin is nog een wereld te winnen, zeker richting de steden, vindt Petra: “De vijf grote steden weten wel wat ze moeten doen. Onze kracht is dat we helpen vanuit de ervaringen in en met grote steden door hun ervaring te vertalen naar de kleinere steden die niet over de juiste middelen en kracht bezitten. Wij zijn de enabler. We zorgen dat ze in aanraking komen met oplossingen en helpen ze zo vooruit.”
Verder dan smart city
De impact van BTG gaat verder dan de smart city alleen. Petra: “Kijk alleen maar naar de rol van digitalisering in de coronapandemie. Die zijn we succesvol doorgekomen doordat de digitale infrastructuur goed zit en organisaties heel snel konden overschakelen op hybride werken. Iets waar we lang van dachten dat het niet kon.” Ze vervolgt: “Hetzelfde belang geldt straks voor het klimaatdossier en duurzaamheids-vraagstuk. Slimme digitalisering is een onmisbaar onderdeel van de oplossing. We hebben een nieuwe expertgroep, ‘Digital Networks & Climate Change’, die focust op verduurzaming van de digitale infrastructuur. Samen met energiepartijen, mobiele netwerkoperators, overheden en gebruikers wordt hierin opgetrokken.”
Voortrekkersrol
Er zijn nog meer gebieden waarop BTG een voortrekkersrol neemt. Petra: “We verbinden op inhoud, deskundigheid en best practices. Dat doen we met allerlei Expertgroepen met thema’s zoals 5G, AI, IoT, indoordekking, circulaire economie, mission & business critical en natuurlijk security. We spelen in op vragen vanuit de markt.” De uitwisseling van gegevens en kennis kan alleen door partijen constant met elkaar te verbinden. Dat is nu belangrijker dan ooit. Het is te lezen in het motto van BTG voor dit jaar: “We moeten nóg meer connected zijn. Het bedrijfsleven kan oplossingen naar de overheid brengen. Dat is wat we doen: ‘Building bridges in a connected society’.”
IN BUSINESS
11
Building digital ambitions in a connected world?
innovatienieuws
Kunstmatige huid geeft robot tastzin Een nieuwe kunsthuid, ontwikkeld door Caltech, geeft robots de mogelijkheid om temperatuur, druk en giftige chemicaliën te voelen. Deze nieuwe huidtechnologie maakt deel uit van een robotplatform dat de kunsthuid integreert met een robotarm en sensoren die aan de menselijke huid zijn bevestigd. Dit lerende systeem stelt de menselijke gebruiker in staat de robot met zijn eigen bewegingen te besturen terwijl hij feedback ontvangt via zijn eigen huid. Het multimodale robot-sensorenplatform, M-Bot genoemd, werd ontwikkeld in het lab van Wei Gao, assistent-professor in medische engineering bij Caltech, onderzoeker bij het Heritage Medical Research Institute en Ronald en JoAnne Willens Scholar. Het platform is bedoeld om mensen preciezere controle over robots te geven en hen tegelijkertijd te beschermen tegen potentiële gevaren.
Glas dat telefoongolven doorlaat nu glass is een Zwitsers bedrijf dat een laserbehandeling voor ramen heeft ontwikkeld, zodat het beter mobiele telefoon frequenties doorlaat. Voor indoordekking heb je dan geen routers en repeaters meer nodig op plekken waar coating op ramen de straling tegenhoudt. Dit is ook toepasbaar bij treinen. nu glass heeft nu met succes een test afgerond waarbij treinramen doorlaatbaar zijn gemaakt voor telefoongolven. Hoe dan? Op de ruit wordt met een laser superdunne lijnen gegraveerd die de golflengten doorlaten. De lijnen zijn zó dun, dat ze met het blote oog niet zichtbaar zijn.
Dyson goes robotica Dyson wil rond het jaar 2030 robots leveren die het leven in huis voor mensen gemakkelijk zal maken. Het bedrijf, opgericht door miljardair Sir James Dyson, publiceerde onlangs foto’s van robotarmen die worden gebruikt in huishoudelijke omgevingen, waaronder het schoonmaken van meubels, een klauw die borden opraapt en een hand-achtige machine die een teddybeer van de grond plukt. Oprichter James Dyson kondigde aan dat het dit jaar al tweeduizend mensen in dienst heeft genomen, waarvan de helft ingenieurs zijn. Het bedrijf is van plan is om de komende vijf jaar nog eens zevenhond robotica-ingenieurs te werven op gebieden als computervisie, machinaal leren, sensoren en mechatronica.
IN BUSINESS
13
Verbind de toekomst 5G-netwerken bieden fantastische mogelijkheden voor de samenleving. Maar zo’n complex netwerk integreren in de omgeving kent wel een aantal uitdagingen. Arcadis heeft brede en jarenlange ervaring in het introduceren van mobiele netwerken, ook in ‘special coverage locations’. We kennen alle kanten van de stakeholderomgeving, hebben duurzaamheid als leidraad in alles wat we doen en optimaliseren daarmee de impact op de groene en stedelijke omgeving. Stel een vraag via info@arcadis.nl Of kijk op www.arcadis.com
Blijf op de hoogte
Social icon
Rounded square Only use blue and/or white. For more details check out our Brand Guidelines.
Arcadis. Improving quality of life
innovatienieuws
10x meer bandbreedte tegen minder kosten Onderzoekers van het centrum voor digitale signaalverwerking (DSP) van de Bangor University in Wales hebben een eenvoudige, kostenbesparende en milieuvriendelijke manier gevonden om de prestaties te verbeteren van netwerken die mobiele diensten en breedband leveren. De resultaten van het laatste onderzoek tonen aan dat een tienvoudige toename van de bandbreedte van commercieel geïnstalleerde toegangsnetwerken technisch haalbaar is, over een grotere afstand van honderd kilometer. Dit kan door de manier waarop de gegevens in de ontvanger worden verwerkt te manipuleren met behulp van een techniek die gebaseerd is op digitale signaalverwerking. De aanpak maakt het ook mogelijk om goedkope oplossingen met een laag stroomverbruik in te zetten in nieuwe netwerken, waarmee kan worden voldaan aan de ongekende technische eisen die samenhangen met 5G en wat daarop volgt.
Compacte zon-aangedreven stadsauto, made in Breda De Bredase start-up Squad Mobility verwacht volgend jaar een compacte zon-aangedreven stadsauto op de markt te brengen voor circa zesduizend euro. Deze Solar City Car heeft een actieradius van honderd kilometer. De batterijen zijn te wisselen en laden automatisch op via de zonnepanelen op het dak. Er is plaats voor twee passagiers met bagageruimte achterin. Met zijn 45 kilometer per uur gaat hij harder dan de meeste scooters, maar minder snel dan een echte auto. De start-up richt zich nu met een speciaal Mobility as a Service (MaaS)-model vooral op deelplatformen en steden. Gemeenten bieden hiermee een duurzaam alternatief. Met het gratis opladen via de zon of door batterijen te wisselen, heb je geen extra laadpalen nodig. En op één parkeerplaats passen makkelijk drie van deze squads.
De toekomst van rondreizen Tijdens de winter is het heerlijk dagdromen over je komende zomervakantie. En waarom zou die over een paar jaar niet met een zelfvoorzienende camper kunnen, dachten de whizzkids van Solar Team Eindhoven. Zij ontwikkelden de Stella Vita, een zelfvoorzienend huis op wielen. Dit betekent dat hij zelfvoorzienend is qua energie. Dankzij zonnepanelen op het dak is hij onafhankelijk van laadpalen. Stella Vita wekt genoeg zonne-energie op om te rijden, te douchen, tv te kijken, je laptop op te laden en koffie te zetten. Op een zonnige dag kun je tot wel 730 kilometer rijden. Foto: STE / Bart van Overbeeke
IN BUSINESS
15
over btg services
‘De missie van zowel BTG als BTG Services is het versnellen van de digitale transitie’
Bruggenbouwer BTG en BTG Services zorgen voor verbinding
‘Versnelling nodig in digitale transitie’
Om de digitale transitie in Nederland te versnellen is het essentieel om vraag en aanbod in de ICT en telecom, op elkaar af te stemmen. Dat is precies wat branchevereniging BTG en de dochterorganisatie BTG Services doen. Het jaarthema van 2022 is CEO en bruggenbouwer Petra Claessen op het lijf geschreven: ‘Building bridges in a connected society’.
16
IN BUSINESS
BTG, de branchevereniging ICT en Telecommunicatie Grootgebruikers en haar dochterorganisatie BTG Services behartigen de belangen van Nederlandse bedrijven en instellingen die op grote schaal gebruik maken van bedrijfscommunicatie. BTG is een onafhankelijke partij met een serviceorganisatie, waar gebruikers en solutions partners de dialoog aangaan, dit om markt imperfecties op te lossen. Het jaarthema gaat over het bouwen van bruggen tussen actuele thema’s en vraag en aanbod daarin. Hierbij kan gedacht worden aan, 5G, cybersecurity, artificial intelligence (AI), internet of things (IoT), data analytics en smart society. Tot het
Over btg services
van de digitale transitie. Naar aanleiding van de toenemende vraag vanuit de markt zijn wij inmiddels veel meer gericht op services. Natuurlijk leveren we nog steeds diensten voor BTG-leden rondom de inkoop van telecommunicatieproducten en -diensten. Maar de accenten komen momenteel meer te liggen op het leveren van services. Organisaties zoals bij ons aangesloten, hebben meer en meer behoefte aan 24-uur services. Daar spelen we als organisatie adequaat op in door onze koers aan te passen op datgene wat men nodig heeft. Verder blijft onze focus op de huidige dienstverlening, want ook daar is behoefte aan. Te denken valt hierbij aan de dienst TEM, Telecom Expense Management. Grote zorginstellingen, onderzoeksinstituten en grote bedrijven hebben vaak te maken met complexe facturatie en dat wil men graag uitbesteden aan partijen die daarin zijn geprofessionaliseerd. BTG Services levert deze TEM-diensten al ruim 26 jaar en we hebben daar veel ervaring in. Van de verkregen gegevens stellen we rapporten op, zodat we per maand aan deze organisaties kunnen laten zien van welke telecomproducten en -diensten hun bedrijf met hun medewerkers, gebruikmaken. Zo kunnen organisaties beter sturing en richting geven aan de interne organisatie.”
Consultancy
BTG-ledenbestand horen zorgcentra zoals grote academische ziekenhuizen en universiteiten en ook gemeenten en grote bedrijven. Zij hebben belang bij een connected society, met een perfect werkende digitale infrastructuur. BTG Services levert die diensten en services waar, vanuit de leden, behoefte aan is.
BTG Services
De naam van inkooporganisatie Telegrootgebruik (TGG), een dochteronderneming van BTG, is begin dit jaar gewijzigd naar BTG Services. Petra Claessen, CEO van BTG en BTG Services: “De missie van beide organisaties is het versnellen
BTG Services levert diverse producten en diensten. Denk hierbij aan het kopen of leasen van hardware en software via een speciale webshop en inkoop van connectiviteitsdiensten. Petra: “We voorzien in sms-diensten en dat doen we uiteraard samen met een aantal partners. Nieuw is dat we onafhankelijke second opinion en consultancy-diensten leveren en we doen dit door de inzet van senior consultants en young professionals. Evident dat deze consultancydiensten van seniors en young professionals ook los van elkaar ingezet kunnen worden. We kunnen consultants inzetten bij bedrijven of gemeentes die kortdurend advies nodig hebben op het gebied van bijvoorbeeld 5G , AI, IoT, indoordekking of security. BTG en BTG Services beschikken beide over een enorm en actueel netwerk, hetgeen we graag bij elkaar brengen.”
‘Met een goed werkende digitale infrastructuur creëren we een connected society’
te lossen. Het jaarthema is ‘Building bridges in a connected society’. Petra: “BTG en BTG Services bouwen bruggen tussen vraag en aanbod en we doen wat nodig is om tot goede oplossingen te komen. Iedereen met elkaar verbinden: connectiviteit creëren. We willen allemaal bereikbaar zijn én blijven, daarvoor hebben we een goed werkende, digitale infrastructuur nodig. Zo creëren we samen een connected society.”
Ook voor MKB
Petra: “Voor MKB-ers zal het misschien klinken als een ‘ver van mijn bed show’. Want hoe doe je nu mee in die connected society als je vooral bezig bent met je dagelijkse business? Juist een MKB-ondernemer kan gebruik maken van de opgedane kennis en ervaringen, ook binnen de producten en diensten, van BTG Vereniging en BTG Services. De best practices die we hebben opgedaan bij grote bedrijven en bijvoorbeeld bij de ministeries - die allemaal bij ons aangesloten zijn -, die stellen wij graag ter beschikking aan kleinere en middelgrote ondernemers. Zij kunnen dan blijven doen waar zij goed in zijn en BTG en BTG Services helpen wél mee in deze digitale transitie. Want het is hard nodig dat we met elkaar verbonden zijn én blijven.”
Kijk voor me informatie oer www.btgser p vices.nl
Connected society
Het is allemaal bedoeld om de digitale transitie te kunnen versnellen en om marktimperfecties op
IN BUSINESS
17
coverstory
‘Als je vooroploopt in digitalisering, moet je ook vooroplopen in digitale veiligheid’ De meesten zullen hem kennen als voormalig minister van Financiën, maar Jeroen Dijsselbloem is sinds 2019 actief als voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. In het kader van het thema ‘Building bridges in a connected society’ spraken Petra Claessen, CEO van BTG en BTG Services en Eric Reij, voorzitter van BTG met Jeroen Dijsselbloem over de rol van de Onderzoeksraad voor Veiligheid met betrekking tot digitale veiligheid.
18
IN BUSINESS
coverstory
De onderzoeksraad bestaat nu zeventien jaar en beschikt over zo’n 85 FTE’s, waarvan de meesten onderzoekers zijn. De onderzoeksraad is onder de Nederlandse bevolking bekend als de club van Pieter van Vollenhove. “Dat klopt!” reageert Jeroen Dijsselbloem enthousiast. “Van Vollenhove heeft de onderzoeksraad opgericht, het is een unieke club. Alle landen in de wereld hebben onderzoekscommissies voor luchtvaartveiligheid of digitale veiligheid, voor rail of scheepvaart. In Nederland is dat dankzij Pieter van Vollenhove allemaal bij elkaar gevoegd.”
Waar staan we in Nederland als het gaat om digitale veiligheid? En welke risico’s lopen we? “Nederland loopt voorop en loopt daarmee ook de grootste risico’s. In de westerse wereld zijn we in veel sectoren vooruitstrevend als het gaat om digitalisering. Neem digitaal bankieren. De financiële sector is al in hoge mate digitaal en dit
Hoe werkt de onderzoekraad? “Wij werken vanuit voorvallen”, begint Jeroen Dijsselbloem zijn verhaal. “Er is iets fout gegaan en dan pas komen wij in actie. Sommige mensen zeggen dan dat het kalf al verdronken is, maar wij zeggen juist: er zijn nog meer kalveren en die verdienen het ook om gered te worden. Onze onderzoekers zijn getraind om voorvallen te analyseren. Ze kijken naar wat de directe oorzaak is en wat de achterliggende oorzaak is. Ze kijken naar het ‘waarom’. Waarom was het zo? Waarom zit dit zo in elkaar? We richten ons op veiligheidswinst in de toekomst en daar hoort digitale veiligheid ook bij.”
‘Het bedrijfsleven wordt nog geacht zichzelf te redden’
is ook richting de consument doorvertaald. Dit betekent ook dat je super kwetsbaar bent, zowel de consument als de instelling zijn kwetsbaar. Ik denk dat de risico’s van buiten niet anders zijn
dan in andere ontwikkelde economieën, alleen wij zijn al zo gedigitaliseerd dat we ook voorop moeten lopen in digitale veiligheid. Als je vooroploopt in digitalisering, dan moet je ook vooroplopen in digitale veiligheid en daar mag nog wel wat gebeuren.” Wat moet er volgens de Onderzoeksraad voor Veiligheid nog gebeuren? “In ons rapport over Citrix hebben we vastgesteld dat we wel diensten hebben bij de overheid die de gevaren verkennen, maar dat die vooralsnog een beperkte opdracht hebben. Ze waarschuwen de kwetsbare en vitale sectoren, maar het bedrijfsleven in Nederland wordt nog geacht zichzelf te redden. Daar zit natuurlijk meteen een heel cruciaal punt, de overheid gaat er steeds meer vanuit dat mensen zichzelf moeten redden en we zien steeds meer dat dat niet gaat of heel moeizaam verloopt. Voor een MKB’er is het al heel wat om digitale systemen te kunnen managen. Maar een acute reactie bij een grote crisis of bij groot gevaar, vraagt nogal wat. Eén van de aanbevelingen in het Citrix-rapport is dat de verantwoordelijkheid van de overheid moet worden uitgebreid naar de hele samenleving en zich niet alleen beperkt tot de vitale sectoren.”
Waarom werd digitale veiligheid tien jaar geleden een onderdeel van de onderzoeksraad? “Het begon met het onderzoek naar het DigiNotarincident (red: het Nederlandse bedrijf DigiNotar werd in juli 2012 gehackt, wat leidde tot de uitgave van 500 valse SSL-certificaten waardoor legitieme websites konden worden nagemaakt en informatie kon worden gestolen), waar het OvV toen een rapport over heeft geschreven met aanbevelingen. Meer recent hebben we gekeken naar de digitale veiligheid in ziekenhuizen, waar we aan de hand van een reeks incidenten hebben laten zien dat digitale systemen niet alleen heel dominant zijn geworden, maar ook allemaal met elkaar verbonden zijn en tot welke kwetsbaarheden dit leidt in ziekenhuizen. Geleidelijk aan creëren we qua digitale veiligheid ook een expertise en nemen we een duidelijke positie in.”
IN BUSINESS
19
coverstory
Wat zijn de risico’s die we lopen als we op deze manier doorgaan? “Dat kan bijvoorbeeld gaan om nationale veiligheid, onze wapensystemen zijn ook digitaal. Het kan ook gaan om infrastructuur of ons watersysteem. Maar denk ook aan onze ziekenhuizen, als daar een crash ontstaat leidt dit tot uitval van tientallen digitale systemen in dat ziekenhuis. Een ziekenhuis moet dan dicht en houdt een patiëntenstop en moet alle operaties annuleren. Het gaat dan om mensenlevens die in gevaar komen. En zo kun je alsmaar doorgaan. We doen ook veel onderzoek naar voedselveiligheid, dat is op een heel hoog niveau in Nederland. Heel veel hightech dat volledig kan worden ontregeld. We zullen dus snel onze benen moeten bijtrekken.” Je noemde al eerder het Citrix-onderzoek. Dit is het laatste onderzoek geweest op het gebied van digitale veiligheid. Welke aanbevelingen zijn daar nog meer uit voortgekomen? “De overheid heeft daar positief op gereageerd, maar we kijken altijd na een half jaar en zo nodig later nog een keer of er ook daadwerkelijk iets is gebeurd. In dit geval zien we dat de bevoegdheden van de overheid geleidelijk worden uitge-
20
IN BUSINESS
breid. Men wordt actiever op dit thema, maar het blijft versnipperd. Er zijn nog steeds veel verschillende organisaties, ook binnen de overheid, die daar een rol in vervullen. Privacy en het mogen benaderen van partijen die een risico lopen blijft een probleem, dit moet allemaal nog geregeld worden. De trend is goed, er is alertheid en er zijn allerlei activiteiten. Maar de overheid heeft nog een grote terughoudendheid als het gaat om het nemen van verantwoordelijkheid. Staatssecretaris Alexandra van Huffelen is sinds kort verantwoordelijk voor ‘Koninkrijksrelaties en Digitalisering’, in hoeverre zou digitale veiligheid beter gewaarborgd kunnen worden op ministerieel niveau? “Als oud-minister zou ik zeggen dat dit niet zou moeten mogen uitmaken”, zegt Jeroen Dijsselbloem. “Elke sector die bezig is met een maatschappelijk probleem wil altijd dat dit belegd is bij een minister en het liefst bij de minister-president. Dat werkt natuurlijk niet, je moet het werk gewoon verdelen. Belangrijker is of deze bewindspersoon ook écht door de hele rijksdienst bevoegd is om in te grijpen als dat nodig is. We maakten in ons Citrix-rapport
de vergelijking met de Comptabiliteitswet, dat gaat over de financiële bedrijfsvoering bij het Rijk. De minister van Financiën is uiteindelijk verantwoordelijk voor de financiële bedrijfsvoering en hij geeft eigenlijk mandaat aan de andere ministers om op hun ministeries en bij hun uitvoerende diensten de financiën op orde te houden. Als ze dat niet doen, kan hij nog een aanwijzing geven en als ze het dan nóg niet doen, kan hij ingrijpen. Zo’n systeem moet je decentraal mandateren en soms moet de staatssecretaris, bijvoorbeeld bij een acuut veiligheidsrisico, de bevoegdheid hebben om te kunnen zeggen wat er nu moet gebeuren. Je moet binnen de overheid één bewindspersoon hebben die eindverantwoordelijkheid heeft voor Rijks-ICT.” In hoeverre vindt u dat brancheorganisaties, zoals BTG, betrokken moeten worden bij een portefeuille als digitalisering? “De overheid heeft per definitie niet alle kennis in huis. Sterker nog, ze loopt vaak qua kennis achter op wat er in de samenleving gebeurt. Je hebt dus brancheorganisaties nodig. Maar soms gaan we in Nederland polderend ten onder, omdat iedereen altijd wil meepraten. Uiteindelijk
coverstory
‘Die cultuur van delen is de basis van het kunnen leren van die incidenten. Dat gebeurt op ICT-gebied nog heel weinig’
moet de overheid wel beslissen en zijn werk doen.” De Onderzoeksraad voor Veiligheid heeft op het gebied van luchtvaart grote stappen gemaakt. Op het gebied van cybersecurity zijn er nog heel veel stappen te nemen. Wat zijn verbeteringen of aandachtspunten waar snel winst te behalen valt? “Als we de parallel met luchtvaart doortrekken zie je dat het in de luchtvaart de gewoonte is om alle incidenten vast te leggen en met elkaar te delen. Als ze ernstig zijn, kunnen wij ze onderzoeken. Die cultuur van delen is de basis van het kunnen leren van die incidenten. Dat gebeurt op ICT-gebied nog heel weinig. De meeste organisaties zijn heel gesloten als er een incident plaatsvindt. Maar dat begint denk ik wel te veranderen. Mede omdat ook de media er meer aandacht aan besteden. Als een universiteit problemen heeft met zijn systemen dan belt er al heel snel een journalist op. Organisaties worden zo gedwongen om hier opener over te zijn. Je zou willen dat er een cultuur ontstaat waarin men dat wil delen. En het liefst ook met ons, want dan ontstaat er een beeld van wat er gebeurt en hoe het zich ontwikkelt. Je kunt dan ook zo nu en dan onderzoek doen, om te kijken wat we hier gezamenlijk van kunnen leren. Dit is een lerende cultuur en daar zijn we nog niet.” Zouden we dan in Nederland meer moeten nadenken over een ketenredenering als je kijkt naar security? “Ja zeker, je ziet dat op alle terreinen als je gaat kijken naar ernstige incidenten. Of het nou software is of data of infrastructuur, je ziet onmiddellijk hoe dingen met elkaar verbonden
zijn. Zo kwetsbaar zijn we met elkaar. En het is natuurlijk heel gek dat in allerlei sectoren de normeringen qua veiligheid zijn vastgelegd, maar bij bijvoorbeeld software is dit niet geregeld. Wat zijn de veiligheidseisen die we stellen aan software? Hoeveel fouten mogen erin zitten? En als er fouten inzitten, wat is dan de verantwoordelijkheid van de originele ontwikkelaar? We beginnen nu pas met het vastleggen van dit soort vragen en standaarden. Er is beperkte wetgeving in voorbereiding en we hebben contact met de Europese Commissie in Brussel en wij adviseren om na te denken over hoe we veiligheid kunnen definiëren en borgen op het gebied van software. Dat is een hele stap.” De software-industrie heeft hier geen belang bij en zal niet staan te trappelen om mee te werken. “Nee, maar dan is er altijd een heel eenvoudige oplossing; de aansprakelijkheid van de industrie in de wet vastleggen. Ze krijgen dan een onmiddellijk belang, want ze zijn ineens aansprakelijk. Dan willen ze weten wat ze geacht worden te doen. Zodra je een producent verantwoordelijk maakt voor de gevolgen, dan gaat die producent zelf vragen om normen en standaarden, zodat ze weten waar ze aansprakelijk voor zijn. Als je wilt dat de software-industrie gaat nadenken over hoe zij de veiligheid van hun software kunnen verbeteren, dan moet je dus de aansprakelijkheid regelen.”
Jeroen Dijsselbloem rondde in 1991 zijn studie (agrarische) economie af aan de Landbouwuniversiteit Wageningen. Hij begon zijn loopbaan als beleidsmedewerker Landbouw & Milieu bij het Europees parlement en de Tweede Kamerfractie van de PvdA. Vanaf eind 1996 was hij bij het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) nauw betrokken bij de bestrijding van de varkenspest en de aanpak van een aantal voedselschandalen. In 2000 werd hij beëdigd als lid van de Tweede Kamer voor de PvdA. In de Tweede Kamer was hij woordvoerder op uiteenlopende terreinen als belastingen, migratie en integratie, onderwijs en jeugdzorg. In 2012 werd hij minister van Financiën in het kabinet Rutte-Asscher. Vanaf begin 2013 was Dijsselbloem tevens voorzitter van de Eurogroep, het overlegorgaan van de ministers van Financiën van de Eurolanden. Beide functies bekleedde hij vijf jaar. Per 1 mei 2019 heeft hij mr. Tjibbe Joustra opgevolgd als voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Hij is verder onder meer actief als: • Voorzitter Raad van Toezicht Wageningen University & Research • Voorzitter vereniging Natuurmonumenten • Lid commissie Nationaal Groeifonds • Voorzitter van de Adviescommissie Nationaal Groeifonds
IN BUSINESS
21
Uw distributeur van 4G/5G, IoT en Extended Reality (XR) oplossingen. Digitale transformatie met impact Of het nu gaat om het verhogen van de winstgevendheid, productiviteit of veiligheid, Westbase.io kan helpen om voor iedereen een betere manier van werken te realiseren. Wij zetten de huidige uitdagingen op het gebied van digitale transformatie om in kansen voor de toekomst die echt een verschil maken. Met ons toonaangevende portfolio kunnen wij u helpen bij het vaststellen en aanpakken van kansen op het gebied van digitale transformatie voor uw klanten.
Meer Informatie? +31 (0) 35 799 2290 | hallo@westbase.io | www.westbase.io
column
Maria Genova
is schrijfster en cybercrime-expert. Tijdens een interactieve keynote op het BTG Business Event in Noordwijk heeft ze het kennisniveau van de deelnemers getest en heel veel tips gedeeld om online-oplichting en datalekken te voorkomen.
Welke bedrijven zijn gevoelig voor hacks en datalekken? Steeds meer bedrijven worden slachtoffer van cybercrime. Sommige Nederlandse bedrijven hebben al miljoenen aan losgeld betaald. Vaak is dat goedkoper dan alle computersystemen herstellen. Maar juist omdat zo veel organisaties betalen, zien de criminelen hoe lonend het is en neemt het aantal cyberaanvallen alleen maar toe. Meestal kijken ze naar de grootte van de organisaties voordat ze bepalen hoe hoog het losgeld wordt. Sommige bedrijven betalen om hun bestanden terug te krijgen, maar vervolgens eisen de criminelen nog meer geld om de data van de klanten niet te koop te zetten. De Autoriteit Persoonsgegevens luidde de noodklok vanwege de enorme groei van het aantal data-diefstallen. Bedrijven zijn verplicht om datalekken te melden, maar bij ransomware (gijzelsoftware) gebeurt dat nauwelijks. Meestal doen ze ook geen aangifte. Door het stilzwijgen blijft onderbelicht hoe groot het gevaar van cybercrime is. Inmiddels is het een pandemie, maar bijna niemand heeft dat door. Op de cyberkaart van Nederland op datalekt.nl kun je op de hacks en datalekken per stad inzoomen. Welke bedrijven zijn daar gevoelig voor? Als consument concludeer je vrij snel dat je persoonlijke gegevens in geen enkele sector veilig zijn: de ene keer is het je tandarts die ze per ongeluk naar een wildvreemde stuurt, de andere keer ben je te gast geweest in een hotel die even later een kopie van je identiteitsbewijs lekt. Het
Amerikaanse hotelconcern MGM Resorts International werd aangeklaagd vanwege een hack waarbij data van meer dan tien miljoen gasten in verkeerde handen kwamen. British Airways kreeg een boete van meer dan twintig miljoen euro voor niet goed omgaan met de gegevens van klanten. Verkeerd verstuurde e-mails zijn in Nederland de grootste bron van datalekken. Vaak gaat het om zeer privacygevoelige gegevens. Een medewerker van bouwbedrijf Heijmans mailde per ongeluk een overzicht naar 1.100 gegadigden voor een nieuwbouwhuis. Bij deze e-mail zat een Excel-bijlage met alle gegevens, ook die van honderden levenspartners: adressen, geboortedata, salaris, hoeveel geld ze konden lenen en wat voor eigen vermogen ze in het huis konden stoppen… Veel ontvangers bekeken met verbazing al die gegevens en zagen ook bekenden in de lijst staan. Andere, veel voorkomende redenen, voor datalekken zijn zwakke wachtwoorden van medewerkers, niet gedane updates, het niet herkennen van de betere phishingmails en oplichting via gehackte leveranciers. Voorkomen is beter dan genezen, gezien de enorme gevolgen.
IN BUSINESS
23
interview
Floriade Expo 2022 als aanjager voor ‘Growing Green City’ Almere Almere heeft als slimme stad een duidelijke ambitie, waarbij innovatie en duurzame groei hand in hand gaan. Niet voor niets vindt de wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade Expo 2022 dit jaar in Almere plaats op de plek waar binnenkort een nieuwe woonwijk verrijst. Veel van de expertise die hier te zien is, wordt straks ingezet in de ontwikkeling van de stad. We zijn dan ook benieuwd welke impact de innovaties op en rond Floriade nu en in de toekomst hebben op Almere. Wie kunnen we dat beter vragen dan Maaike Veeningen, wethouder Economische Zaken van de gemeente Almere. Wat is het belang van Floriade voor Almere in het algemeen? “Dat belang is velerlei. Enerzijds organiseert Almere een evenement met een wereldwijde uitstraling, waardoor het wereldwijd bekend wordt als een Growing Green City. Anderzijds werkt een evenement als deze altijd als een versneller van projecten: bruggen, het station, de verdieping van de A6 en vele andere voorbeelden: ze waren niet zo snel ontwikkeld als Floriade er niet was geweest. Ook na Floriade profiteert Almere met de provincie van het evenement: we hebben 12,5 jaar lang relaties opgebouwd met wie we graag in de komende jaren aan projecten gaan bouwen, waardoor Almere en Flevoland bekend staan als de plek waar groene oplossingen voor problemen van de stad worden uitgeprobeerd, waar kennis op dat vlak wordt ontwikkeld en verkocht: Growing Green City!” Innovatie is één van de speerpunten op deze Floriade, welke impact heeft dit nu al op Almere? “Floriade biedt een ongelofelijke kans voor het Almeers, Flevolands, nationale- en internationale bedrijfsleven om innovatie rondom duurzame en innovatieve bouw van huizen, gebouwen en wijken te laten zien. Recent is de ‘Green Innovation Hub’ gelanceerd, als onderdeel van het rijkspaviljoen ‘Natural Pavilion, waarin BTG ook een belangrijke consortium partner is, die juist met dit doel is gestart. Om juist deze dialoog tussen grote corporates als VodafoneZiggo, wij als gemeente en organisaties zoals BTG te faciliteren. Steden en provincies worden de broedplaats voor innovatie de komende jaren, Floriade en daarmee ook de Hub, zijn enkel startpunten van een dialoog die nog tientallen jaren zal gaan duren; hoe innovatie en duurzaamheid, in deze
24
IN BUSINESS
krappe woningbouw, energiecrisis en vergrijzing van de samenleving een cruciale rol zullen spelen.” En welke impact van deze innovaties verwacht u in de toekomst? “Innovaties zijn uiteindelijk bedoeld als middel om ons doel te bereiken. Innovatie en technologische ontwikkelingen dienen de leefbaarheid van steden, de efficiency van de overheid, van organisaties, universiteiten en hogescholen continu te verbeteren. Dat is de belofte van innovatie, waar we de afgelopen jaren al prachtige voorbeelden van gezien hebben. De impact van innovaties zal breed gevoeld worden in de samenleving, waar wij als bestuurders van gemeente(n) altijd kritisch moeten blijven over nut en noodzaak, en belangrijke maatschappelijke onderwerpen zoals privacy en beveiliging van data. We dienen wel ‘in controle’ te blijven van deze innovatie.”
“Een hele grote rol. Innovatie en technologie zijn nodig om de huidige klimaatproblemen het hoofd te bieden. Door de innovaties te ontwikkelen en later wereldwijd te verkopen, kan er serieus economie worden gemaakt van verduurzaming.
Welke van de innovaties op Floriade spreken u als wethouder van Almere het meest aan? “Op Floriade is recent een innovatietour ontwikkeld, door programma digitale stad, Almere Tech en BTG waarin onder andere de slimme lantarenpalen en de digitale infrastructuur worden gepresenteerd aan deelnemers en bezoekers van de tour. Ook wordt de bezoeker op verschillende plekken op Floriade, via VR en AR, meegenomen in de bouw en ontwikkeling van de toekomst. Daarnaast zijn er volop innovaties die gericht zijn op bouw en ontwikkeling van duurzame huizen, met onder meer Natural Pavilion en Circuloco.” Almere heeft een strategie voor duurzame groei voor ogen. Welke rol spelen innovaties en technologie in het algemeen hierin?
Maaike Veeningen, wethouder Economische Zaken van de gemeente Almere
interview
Wat zou er moeten gebeuren om die strategie te versnellen? “Samenwerking tussen ondernemers en maatschappelijke partners op de thema’s energie, circulair, vergroening, kennis- en onderwijsinstellingen zoals Aeres en Windesheim en overheden, zoals de provincie en Almere. Uiteindelijk jagen overheden ontwikkelingen aan door financieel te steunen, daarbij creëren kennisinstellingen kennis en maken ondernemers er economie van!” Wat is de rol van de verschillende stakeholders, denk aan de overheid zelf, bedrijven en vooral inwoners? “Uiteindelijk doen wij dit voor de inwoner, de bewoner van Almere. Om een prettige, duurzame en innovatieve en open leefomgeving te bieden. Floriade biedt een doorkijk naar de toekomst. Publieke en private samenwerkingen zijn daarin cruciaal om niet alleen het bedrijfsleven, maar ook de aansluiting met de arbeidsmarkt te reali-
seren. Wonen, werken en leven, in een Growing Green City, wie wil dit niet?” Welke rol kan een brancheorganisatie als BTG spelen in het aanjagen van innovatie? “Kennisgedreven organisaties zoals BTG, die de belangen vertegenwoordigen van hun leden op een belangrijke economisch thema technologie en innovatie, zijn cruciaal voor de ontwikkeling van ons innovatie-ecosysteem, in Almere, de regio en daarbuiten. Wij zijn trots dat BTG sinds 2019 met Almere samenwerkt, vooral voor de uitbouw van het cluster ICT en tech-bedrijven en bij de aansluiting onder andere op het thema digitale stad.”
Waar verwacht u dat Almere staat over enkele jaren op het gebied van een slimme, duurzame en inclusieve stad? “Almere zal de komende jaren, mede door Floriade, in het hart opereren van een aantal brede maatschappelijke opgaven; het woningtekort, een tekort aan voeding, de energiecrisis de circulaire economie. De economische agenda van Almere is sinds 2019 al gestart met het voorsorteren op deze doorkijk naar de toekomst en wij zullen, waar we kunnen vanuit onze rol, daar onze verantwoordelijkheid in nemen. Almere is voor vele al de ‘new kid on the block’ die de komende jaren daar een voortrekkersrol in kan spelen.”
‘Wij zijn trots dat BTG sinds 2019 met Almere samenwerkt’
IN BUSINESS
25
Floriade
Floriade Expo 2022 proeftuin voor slimme en groene steden van de toekomst In 2050 woont bijna zeventig procent van de wereldbevolking in steden. Hoe houden we deze veilig, gezond en attractief? Gedurende zes maanden biedt wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade Expo 2022 (hierna: Floriade) een unieke kijk op de huidige oplossingen voor de Groene Stad van de Toekomst. Met een unieke bomen- en plantenverzameling, verrassende attracties, innovatieve inzendingen van over de hele wereld, inspirerende evenementen en nog véél meer. Maar ook als proeftuin voor use cases op het gebied van veiligheid, crowdmanagement, logistiek en mobiliteit. BTG is al in een vroegtijdig stadium betrokken bij Floriade. In oktober 2019 werd een 5G Field Lab Inspiratiedag georganiseerd waarin de contouren van de digitale infrastructuur en de achterliggende kansen voor smart cities werden geschetst. Ook vorig jaar zijn door BTG met partners verschillende bijeenkomsten georganiseerd, evenals dit jaar, voor en na de opening van de Wereldtentoonstelling. Hierbij is ook gekeken naar het living lab voor pilots met datagedreven gemeentelijke diensten voor vraagstukken als duurzaamheid,
26
IN BUSINESS
bereikbaarheid, veiligheid en leefbaarheid Ook een consultant vanuit BTG Services heeft vanaf vorig jaar op Floriade gewerkt aan de ontwikkeling van de digitale infrastructuur op het terrein.
Toepassen in de praktijk
Brian Benjamin is programmamanager Digitale Stad Almere. Vanuit die rol was hij intensief betrokken bij de ontwikkeling van de digitale infrastructuur van Floriade. “Almere groeit door van 200.00 naar 300.000 inwoners op termijn.
Dat geeft druk op de leefbaarheid en op onze mensen. Dat betekent dat we met gebruik van data onze processen beter moeten inrichten. Het terrein van Floriade is daarmee een proeftuin en een versneller voor innovaties, die we bij succes kunnen toepassen in de hele stad. Zo meten we via een netwerk van sensoren, die op het Floriadeterrein en langs de belangrijkste toegangswegen staan, fijnstof, stikstof, hitte en geluid.” De data die tijdens Floriade is verzameld, wordt nu al ingezet, stelt Benjamin. Bijvoorbeeld om
Floriade
verkeersstromen te reguleren. “We kunnen tijdens Floriade goed experimenteren met dynamische routeinformatie. Tijdens het evenement is het druk op de weg, dus kunnen we via navigatiesystemen andere routes voorstellen om de drukte beter te verdelen. Het idee is uiteindelijk om de data van sensoren en slimme camera’s te verzamelen op één dataplatform. Ook metingen die al bestaande sensoren in de stad doen, zoals verkeersintensiteit, snelheidsmetingen op de weg en de bezetting van parkeergarages, koppelen we hieraan.” “In de toekomst kan dit betekenen dat we verkeersinformatieborden, stoplichten, vertrektijden van bussen en indicatieborden van parkeergarages kunnen inzetten om het verkeer realtime door de stad te sturen. Zo voorkomen we dat er teveel vervuiling op een locatie optreedt. ‘Smart mobility’ die aansluit aan bij het creëren van slimme, veilige en groene steden.”
Voorbeeld voor veel gemeenten
Floriade, maar ook de nieuwe woonwijk met 5.000 woningen die na de tentoonstelling op het terrein verrijst, fungeren daarbij dus letterlijk en figuurlijk als proeftuin. Benjamin: “Deze wijk wordt de modelwijk van de smart society. Een plek waar gezond en duurzaam wonen bovenaan de agenda staat. Om de leefomgeving te verbeteren, verzamelen we gegevens. Bijvoorbeeld door minder verkeer langs bepaalde plekken te leiden, zodat minder fijnstof wordt uitgestoten. Of door te berekenen waar ’s zomers veel hitte blijft hangen. Zodat ouderen, ouders met jonge kinderen of mensen met chronische klachten die plekken kunnen vermijden. Die kennis breiden we uit naar Pampus, waar 15.000 woningen komen en zo rollen we dat verder uit naar de rest van de stad en het land.” Volgens Benjamin volgen alle gemeenten in Nederland de ontwikkelingen binnen Almere op de voet. “We zijn een zogeheten scharniergemeente, we zitten in tussen de G4, zeg maar de grootste vier gemeenten, en het G40 stedennetwerk van middelgrote gemeenten. Wat wij hier doen is voor beide groepen interessant.”
Sensoren en slimme camera’s
Eyecatchers op het terrein voor de kenners, zijn de sensorpalen en de slimme lantaarnpalen. Allemaal via het glasvezelnet gekoppeld aan de centrale controlekamer, hierdoor is het mogelijk om lichtmasten via slimme software afzonderlijk te schakelen bij drukte. Een groot aantal lichtmasten is voorzien van camera’s en sensoren die de luchtkwaliteit, het geluid en de drukte op
het terrein meten. Benjamin. “Slimme camera’s kunnen als een sensor worden ingezet, bijvoorbeeld om het aantal en type voertuigen te registreren. Als we dan zien dat het ergens te druk wordt, kunnen we de maximale toegestane snelheid aanpassen of verkeer omleiden voor een betere doorstroming. Ook kunnen we met camera’s het aantal voetgangers in een gebied tellen om de drukte beter te reguleren.” Overigens gaat het bij een slimme stad volgens Benjamin niet alleen over het aantal innovatieve pilots dat je doet. “Het is ook zaak om je medewerkers mee te krijgen om die pilots om te zetten naar dagelijks gebruik. En bovenal, de slimheid van een stad wordt bepaald door de mate waarin je als gemeente in staat bent om technologische innovaties in te zetten om de sociaaleconomische positie, deelname aan institutionele netwerken, persoonlijke en relatienetwerken en zelfredzaamheid van inwoners en ondernemers te verbeteren.”
Forse klus
Ed van Vliet is vanuit BTG Services al sinds november 2020 gedetacheerd bij Floriade om de inrichting van de digitale infrastructuur te begeleiden. Een forse klus, stelt hij, om in zo korte tijd en op een terrein waar al volop gebouwd wordt van de grond af aan een complete glasvezel infrastructuur aan te leggen. Dit ten behoeve van optimale connectiviteit, gekoppeld aan een stateof-the-art dataplatform. Eerst moesten de vaste en mobiele communicatie ingevuld worden, en vervolgens was ook het camerasysteem cruciaal in de beginfase. De kabelbaan moest ook vroeg klaar zijn in verband met de veiligheid. Daarna volgde de aanleg van een wifi netwerk. Ed: ”Het idee was om 5G toe te passen, maar daar waren we wat te vroeg voor. Omdat 4G geen gegarandeerde capaciteit bood, hebben we een wifi netwerk met 60 access points aangelegd. Qua materiaal waren we gelukkig net op tijd voordat er schaarste optrad.” Het doel was om in Q3 van 2021 helemaal up en running te zijn. Maar eind januari van dit jaar was de glasvezel in de gebouwen en de lichtmasten nog maar voor 15 procent gerealiseerd. De maanden erna is keihard gewerkt en bij de opening waren praktisch alle systemen actief. Daarbij stuitte Van Vliet en zijn team op de nodige uitdagingen. Zo moesten er leidingen worden getrokken en pop-kasten geplaatst op plekken waar de bouw al in volle gang was. Daarbij was voor het terrein gekozen voor een vernieuwend 350 Volt gelijksspanningsnet. Dat gaf problemen met de lichtmasten, die ook als smart hubs
IN BUSINESS
27
Rewrite the rules of your next 5G deployment with Mosaic antenna platform By integrating active and passive antennas the Mosaic platform offers the best of both. Radio-agnostic, truly modular and upgradable to mMIMO, Mosaic antennas provide network operators with a complete, compact and Learn more about Mosaic at www.commscope.com/ mosaic-antenna-platform/
highly customizable solution that powers faster, simpler, more economical 5G rollouts, and in the same footprint as current-generation 4G-only passive antennas
Floriade fungeerden op 230 Volt. Ed: “Een omzetter daarvoor was nergens te krijgen, die hebben we zelf moeten ontwikkelen. Dat is dan wel het mooie van de proces-innovatie hier, dat je veel moet improviseren omdat het voor de eerste keer gebeurt.”
Geluidsmetingen
Natuurlijk zijn er op Floriade veel meer innovaties te zien. Onlangs nog was een delegatie vanuit BTG op bezoek voor presentaties en een rondleiding langs verschillende paviljoenen. De presentaties waren in het Dutch Innovation Experience. Dit innovatiepaviljoen bestaat voor 95 procent uit biobased materialen. Naast het gebruik van Hollands hout is gebruik gemaakt van materialen afkomstig van geteelde materialen, reststromen uit de land- en tuinbouw en reststromen uit de voedingsindustrie. Het is gebouwd volgens de ‘HoutKern Bouwmethode’, een circulair concept dat het mogelijk maakt in korte tijd, op een duurzame manier en met lage emissie veel nieuwe woningen te bouwen. Dat sluit aan op het Floriade-thema ‘Growing Green Cities’, In het innovatiepaviljoen is ook plek ingeruimd
voor de ‘Green Innovation Hub’. Een initiatief van onder meer BTG, de gemeente Almere, VodafoneZiggo, Floriade Expo 2022, Price, Oppo, Worldstartup en bedrijven vanuit het ICT en Tech-cluster uit Almere. Tijdens deze editie van de wereldtuinbouwtentoonstelling is het een plek voor ontmoetingen, inspiratie en samenwerking tussen geïnteresseerde partijen uit de quadruplehelix. Ondernemers, kennisinstellingen, beleid-
smakers en studenten kunnen hier werken aan technologische innovaties die bijdragen aan een gezonde stadsomgeving, met thema’s als lokale voedselzekerheid, het gebruik van schone energiesystemen, en hoe nieuwe toepassingen van digitale technologie kunnen bijdragen aan de sociale verbondenheid tussen stadsbewoners. Duidelijk is dat Floriade aan Almere en ook andere steden voldoende inspiratie én use cases biedt om hun verslimming de komende jaren te versnellen.
Onderdeel
#
20 jan
31 mrt
13apr
Glasvezel gebouwen
22
14%
69%
100%
Glasvezel lichtmasten
55
16%
44%
100%
Camera’s
20
35%
60%
90%
Geluidsensoren
13
46%
70%
100%
Wifi AP’s
56
0%
53%
95%
Veel meer innovaties
Behalve in de digitale infrastructuur zijn er nog veel meer innovaties te zien tijdens de Floriade Expo 2022. Deze hangen allemaal samen met het thema Growing Green Cities, dat zich richt op de Groene Stad van de Toekomst. Daarbij draait alles om de vier subthema’s: groen, voeding, energie en gezondheid. Je ontdekt hier de geheimen van duurzaam leven, biobased bouwen en groener wonen. Je ziet volop creatieve en duurzame oplossingen voor groene steden. Je maakt kennis met duurzame technologieën voor tuinbouw, voeding, energie en gezondheid, ontdekt eetbare planten en experts uit de hele wereld laten je hun ‘groene’ innovaties zien. Siertuinen, een fruitbomenbos, een arboretum…zelfs een 850 meter lange kabelbaan die vanaf 35 meter zorgt voor een prachtig zicht op het terrein ontbreekt niet. Er zijn kortom volop redenen om de Floriade Expo 2022 te bezoeken.
IN BUSINESS
29
Digital Trust Center
BTG Knowledge Café met het Digital Trust Center:
‘Je hoeft geen doelwit te zijn om toch slachtoffer te worden’ Onlangs organiseerde BTG in samenwerking met het Digital Trust Center (DTC), onderdeel van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, het Knowledge Café ‘Digitale weerbaarheid voor bedrijven in de keten’. Tijdens een goedbezochte kennissessie spraken Jeroen Kasbergen, cyber security adviseur bij het DTC, en Farid Boutiba, relatiemanager bij het DTC, met leden van BTG over het versterken van de digitale weerbaarheid.
Het DTC is opgericht vanwege toenemende digitale dreiging en de behoefte vanuit het bedrijfsleven om hierover geïnformeerd te worden. Het Nationaal Cyber Security Centrum beschermt de Nederlandse overheid en de door de overheid aangewezen vitale organisaties, zoals watervoorziening, telecom, elektra en dijkbewaking. Alle andere organisaties, van grootbedrijf, mkb tot zzp’ers, kunnen terecht bij het DTC.
Weerbaarder tegen cyberdreiging
Het DTC heeft als missie om het Nederlandse bedrijfsleven weerbaarder te maken tegen de toenemende cyberdreigingen. Ze doen dit vanuit de kerngedachte dat zij onafhankelijke en betrouwbare informatie en handelingsperspectief willen bieden aan bedrijven. Een concreet advies
30
IN BUSINESS
dus, mét acties. Daarnaast stimuleert het DTC regionale en sectorale samenwerkingen op het gebied van digitale weerbaarheid, bijvoorbeeld door kennissessies als het Knowledge Café van BTG. “Er is nog heel veel te winnen op het gebied van digitale weerbaarheid op de bedrijfsvloer en het DTC hoopt daar een klein steentje aan bij te dragen”, aldus Jeroen Kasbergen van het DTC.
Jeroen Kasbergen, cyber security adviseur bij het DTC (rechts), Farid Boutiba, relatiemanager bij het DTC (links) en Arianne Rutgers van BTG
het digitale incidenten, omdat het niet alleen gaat om criminaliteit. Het gaat juist ook over de bedrijfscontinuïteit van organisaties en het ervoor zorgen dat bedrijven kunnen blijven bijdragen aan de Nederlandse maatschappij. Als een individueel bedrijf geen betalingen kan verwerken bij bestellingen, dan is dat vervelend voor dat bedrijf en haar klanten. Maar dit kan ook consequenties hebben voor hele ketens. Het kan voor veel meer overlast zorgen en cybercriminelen realiseren zich dit maar al te goed en spelen op dit element in. Want laten we niet vergeten dat digitale weerbaarheid een aanjager is voor economische kansen. Bijvoorbeeld de ontwikkeling van nieuwe digitale technologieën die we in Nederland kunnen gebruiken voor economische groei.”
Cybercrime groeit hard
Volgens RTL Nieuws werden in 2021 meer dan 14.000 gevallen van cybercrime gemeld bij de politie. Dat is een toename van bijna een derde vergeleken met 2020 en drie keer meer dan in 2019. Ook het DTC ziet een stijging in het aantal digitale incidenten. Jeroen: “We zien bijna dagelijks dat bedrijven geraakt worden en last hebben van digitale incidenten. Ik noem
‘We bedoelen daarmee dat de samenleving daadwerkelijk de pijn gaat voelen als het fout gaat’
Digital Trust Center
‘Als je ziet dat bij iemand de voordeur openstaat, laat je het die persoon toch ook direct weten?’
Digitale weerbaarheid is noodzaak
Wanneer je als bedrijf verder wil komen, moet je je digitale zaken op orde hebben en digitale weerbaarheid is daar een sleutelelement van. “Je hoeft geen doelwit te zijn om toch slachtoffer te worden, iets wat niet alle bedrijven zich voldoende lijken te beseffen”, stipt Jeroen aan. “Daarmee bedoel ik dat heel veel zaken die gebeuren in het digitale domein, bijvoorbeeld ransomware of phishing e-mails, in negentig procent van de gevallen niet persoonlijk gericht zijn. De criminele organisaties die phishing-berichten versturen, wachten af wie er ‘per ongeluk’ op één van hun talloze linkjes klikt. Als je dit allemaal weet, zul je beseffen dat er echt wel wat aan de hand is in de wereld.”
Digitale ontwrichting
De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), geeft niet voor niets aan dat de dreiging groot is en de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) waarschuwt dan ook dat bedrijven zich moeten voorbereiden op digitale ontwrichting. Jeroen noemt digitale ontwrichting een helaas zware, maar terechte term: “We bedoelen daarmee dat de samenleving daadwerkelijk de pijn gaat voelen als het fout gaat. Zoals de cyber hack die in Oost-Nederland er bij de AH voor zorgde dat er opeens geen kaas meer in de schappen te verkrijgen was. Vanuit het DTC is het dan ook onze missie om zoveel mogelijk bedrijven en ketens te ondersteunen en helpen, zodat zowel bedrijven als de samenleving zo min mogelijk last hebben van digitale incidenten.”
DTC faciliteert veilig digitaal ondernemen
Het DTC verstrekt aan het bedrijfsleven algemene informatie. Op de website van het DTC staan video’s, adviezen en tools, maar ook informatie over actuele zaken zoals lopende en nieuwe kwetsbaarheden. “En we informeren ook over oplossingen die je kunt implementeren”, vult Jeroen aan. “Bedrijven kunnen deze informatie ook vinden op de social media kanalen van het DTC. Goed dus om deze te volgen! We geven ook algemene informatie over dreigingen.
Bijvoorbeeld aangetroffen kwetsbaarheden in Microsoft-applicaties of WordPress-websites en webshops.”
DTC Community
Maak gebruik van de volgende gratis tools voor je eigen organisatie en vraag ook je ketenpartners deze in te vullen.
Er is ook een DTC Community: een gratis digitaal platform waar ondernemers en cybersecurity professionals informatie en kennis delen. Het is een plek om hulpvragen aan community-leden te stellen, die veel ervaring hebben met dit onderwerp en kunnen helpen. Daarnaast zijn er aparte ruimtes voor groepen bedrijven die met elkaar samenwerken en voor bedrijven die juist in alle beslotenheid op een snelle en eenvoudige wijze kennis met elkaar willen delen.
1. Het DTC biedt bedrijven een aantal online tools, voor verschillende niveaus. Om te beginnen leidt de ‘Basisscan Cyberweerbaarheid’ je met 25 vragen door je organisatie, volgens de vijf basisprincipes van cyberweerbaarheid. Als je deze self-assessment doorloopt, krijg je inzicht in waar je als organisatie staat en concrete tips om direct jouw weerbaarheid te vergroten.
Specifieke dreigingsinformatie
2. Daarnaast is er de ‘Risicoklasse-indeling Digitale Veiligheid’. Dit is een verdere uitwerking van de vijf basisprincipes. Aan de hand van elf self-assessment vragen krijg je een beeld van jouw (bedrijfs)risico en de kans op een cyberincident.
Naast de community is het DTC ook begonnen met het delen van specifieke dreigingsinformatie. Zo waarschuwt het DTC bedrijven proactief op het moment dat er signalen zijn dat een bedrijf risico loopt. Jeroen: “Op die manier proberen wij organisaties daadwerkelijk aan te zetten om in actie te komen en verdachte situaties bij die bedrijven op te lossen. Als je ziet dat bij iemand de voordeur openstaat, laat je het die persoon toch ook direct weten? In geval van bedrijven moet dat niet anders zijn. We doen dit gevraagd en ongevraagd. Op dit moment zijn we met een pilot bezig, waarbij we met bedrijven bedrijfsvertrouwelijke gegevens uitwisselen (gevraagd). Zo kunnen we sneller de dreigingsinformatie herleiden tot specifieke bedrijven. Er zijn inmiddels honderden meldingen gedaan. Het is leuk om te zien dat bedrijven enthousiast reageren en positief zijn over de informatie die wij ze kunnen geven.”
3. De ‘Security Check Procesautomatisering’ geeft inzage aan de ondernemer en IT-experts op het gebied van operationele techniek (OT) in relatie tot digitale weerbaarheid. Dit is een modulaire tool, waarmee je voor de verschillende IT-OT aandachtsgebieden tips krijgt. Wil je meer weten over digitale weerbaarheid voor bedrijven? Bezoek dan de website van het Digital Trust Center.
DTC & BTG
Omdat het lastig is alle ondernemers in Nederland persoonlijk te bereiken, werkt het DTC intensief en nauw samen met samenwerkingsverbanden. Het DTC werkt samen met organisaties die actief zijn binnen een branche, regio of sector. Er zijn inmiddels al ruim 40 samenwerkingsverbanden, waaronder die met BTG. Hierdoor kan het DTC bedrijven veel gerichter en sneller informeren.
BTG organiseert voor haar leden regelmatig kennissessies en trainingen, waaronder het Knowledge Café. Kijk voor meer informatie op www.btg.org.
IN BUSINESS
31
interview
‘Wie hier nu op een goede manier inspringt, is de winnaar van morgen’
‘Soms is één idee genoeg om iedereen wakker te schudden’ Petra Claessen, CEO van BTG en BTG Services, sprak eerder dit jaar met voormalig minister-president Jan Peter Balkenende. Een gesprek over duurzaamheid, de digitale ontwikkelingen, de maatschappelijke impact en hoe je daar als (grootzakelijke) organisatie je weg in kan vinden.
32
IN BUSINESS
interview
Wat betekent duurzaam ondernemen voor de grootzakelijke markt? “In welke termen je ook praat over duurzaamheid, het raakt ál je activiteiten. Zo zijn de criteria voor duurzaamheid bij tenders scherper worden en is het bijvoorbeeld een onderwerp als je de risico’s voor je bedrijf in kaart brengt. Ook het wel of niet handelen op het gebied van duurzaamheid draagt bij aan je reputatie. Als je bijvoorbeeld nieuwe mensen wil aantrekken dan is duurzaamheid een steeds belangrijker onderwerp. En dan gaat het niet alleen om het mooie verhaal, want daar word je op afgerekend. Je moet antwoord kunnen geven wat je als bedrijf bijdraagt op de lange termijn. Ik verwacht dat we steeds meer Environmental-, Social- en Governance-criteria, ofwel ESG-criteria, zullen gaan zien. Het zijn de drie belangrijkste criteria om de duurzaamheid en ethische weerslag van een investering in een bedrijf of in een economisch veld te meten.” Zeker, en dat raakt ook onze leden. Zo hebben we onlangs een nieuwe expertgroep opgericht: ‘Digital Networks & Climate Change’, die focust op verduurzaming van de digitale infrastructuur. Wat zou voor deze groep een goed advies zijn? “In de eerste plaats wil ik zeggen dat ik enorme waardering heb voor wat jullie als BTG allemaal doen. Als je ziet wat er nu allemaal speelt, het gaat om zó veel nieuwe creativiteit. De combinatie van digital networks en climate change is een ontzettend belangrijk thema. Ik heb een keer een prachtig boek gelezen Abundance van Peter Diamandis. Een boek over wereldvraagstukken als honger, ongelijkheid en armoede. Diamandis geeft aan dat we alle technologie in handen hebben om de problemen op te lossen, maar dat we veel te ouderwets denken. We denken te veel in gevestigde belangen, waardoor we niet komen tot de oplossing. In zo’n werk werkgroep hebt heb je de mogelijkheid om af te vragen waaróm het onvoldoende opschiet.” En dan zou de expertgroep met een soort routekaart moeten komen voor andere bedrijven, zodat ze aan de hand kunnen worden meegenomen. Dat geeft u als advies? “Ja, exact!” Kunnen we als Nederland wel voldoende tempo maken om de klimaatdoelen van 2030 te behalen? “Het besef dat we veel meer moeten gaan doen op het gebied van duurzaamheid, is er. Maar ik
krijg het gevoel van running out of time. Want we zitten niet op schema om de doelen te halen. We moeten als Nederland méér tempo gaan maken dan dat we nu doen. Als wij processen kunnen versnellen dan helpt dat enorm. Dat biedt ook voor BTG mogelijkheden om hieraan bij te dragen.” In de duurzaamheidsdoelen van een stad vind je ook vaak de smart city terug. Technologie tot in de haarvaten van een stad. Hoe kijkt u aan tegen deze cross-over? “Natuurlijk zijn de digitale mogelijkheden van een stad heel belangrijk. Maar je moet die wel verbinden aan het perspectief van de stad. Ik denk dat het nodig is om het concept van smart city op te pakken, in een tijd waarin alles zo snel verandert. Aan de ene kant zijn er ontzettend veel mogelijkheden, aan de andere kant is het vaak ook lastig. Kijk maar naar de belastingdienst, die met verouderde systemen werkt. Verbind de digitale mogelijkheden altijd met de wereld eromheen.”
‘Als je bijvoorbeeld nieuwe mensen wil aantrekken, dan is duurzaamheid een steeds belangrijker onderwerp’ BTG is een oude vereniging die in het hart opereert van het Nederlandse ecosysteem. Ziet u een mogelijkheid dat BTG de staatssecretaris van digitale zaken kan helpen met nieuwe plannen? “Ik denk dat de staatsecretaris behoefte heeft aan kennis. Voor BTG is er zeker een kans om hieraan bij te dragen, met concrete voorstellen met aanbevelingen voor het beleid, op basis van de kennis die binnen BTG is opgebouwd.” Wat zou u ons op strategisch niveau kunnen meegeven? We bouwen bruggen vanuit de deskundigheid van de leden, met aan de ene kant de solution partners en aan de andere kant de gebruikers. “Ik zet graag een dikke streep onder ‘de kracht
‘Ik heb enorme waardering voor wat BTG allemaal doet. Het gaat om zó veel nieuwe creativiteit’ van verbinding’. Alleen red je het niet. Dus dat jullie die verbinding opzoeken is geweldig mooi. En het werkt goed om goede voorbeelden zichtbaar te maken. Want soms is één idee genoeg om iedereen wakker te schudden.” En, tot slot, wat zou u onze leden in het bijzonder willen meegeven? “Heb ook altijd oog voor ethiek. Dan doel ik vooral op de maatschappelijke kant. Want je kunt met alle digitale mogelijkheden ook veel schade aanrichten. De brug tussen ethiek en digitaal vind ik heel boeiend. Dát er de komende tijd veel gaat veranderen staat vast. En de vraag is hoe je met die verandering omgaat. Ik wens iedereen toe dat we alle ontwikkelingen de goede richting inkrijgen. Wie hier nu op een goede manier inspringt, is de winnaar van morgen.”
Over Jan Peter Balkenende Jan Peter was van 2002 tot en met 2010 minister-president van Nederland. Na een sabbatical van enkele maanden nam hij een hoogleraarschap aan bij de Erasmus Universiteit Rotterdam waar hij nog altijd Governance, Instituations & Internationalisation doceert. Daarnaast is Jan Peter ook actief in het bedrijfsleven, onder meer als extern adviseur bij EY (voorheen Ernst & Young).
IN BUSINESS
33
Every immersive experience has a digital product at its core
Let Mobiquity help you to design, build and market digital products that create the experiences your customers want and the differentiation you need to maximize your brand gravity in the digital space.
Together we maximize your brand gravity in the digital space by combining: Customer Experience Strategy
Digital Products & Services
Digital Branding & Marketing
Underpinned by human truths.
Delivering real value and meaning.
Drives engagement with and within your products.
Ready to talk with a partner about your digital product? Contact us today to get started. www.mobiquity.com/contact-us
Column
Frits Bussemaker
is community builder met ruim dertig jaar internationale ICTervaring. Hij is onderm eer voorzitter van het ‘Institute for Accountability in the Digital Age’ een initiatief van UNESCO. En, hij is oprichter en duo-voorzitter van iPoort, onderdeel van perscentrum Nieuwspoort.
Naar Connect-and-Collaborate In 2009 hebben we met een aantal mensen uit de Nederlandse ICT community het initiatief genomen om iPoort op te richten. Eén van de zogenaamde ‘poorten’ binnen perscentrum Nieuwspoort, gehuisvest in het Tweede Kamer gebouw. Reden was de waarneming dat Haagse stakeholders niet altijd goed geïnformeerd waren over de impact van de digitalisering en naar onze mening dan ook ongefundeerde besluiten namen. De Haagse omgeving bood wel wat weerstand en vroeg zich af of digitalisering wel een politiek onderwerp was. Het was immers slechts een middel om de bestaande werkzaamheden te automatiseren. Eigenwijs hebben we toch doorgezet en zo was Mark Rutte destijds de eerste spreker van het eerste debat. Hij zette meteen de toon door aan te geven dat het nodig was elkaars toneeltaal te kunnen begrijpen en dat het erg handig was dat we zo dicht bij elkaar zitten. Want, de silos van politici, beleidsmakers en ICT’ers begrepen elkaar niet. Nu, ruim tien jaar en een paar parlementaire enquêtes later, zien we de impact van digitalisering alleen maar versnellen. En is er het besef dat digitalisering wel degelijk een politiek onderwerp is. Immers, nagenoeg alles in de maatschappij wordt geraakt door digitalisering. Daarom zijn we tevreden dat er een vaste Tweede Kamer Commissie voor Digitale Zaken is en een staatssecretaris Koninkrijksrelaties en Digitalisering.
Veel aandacht gaat nu naar vragen als; hoe waarborgen we privacy? Hoe gaan we om met cyber-bedreigingen? Zijn de algoritmes van een software-applicatie wel te vertrouwen of de budgetoverschrijdingen van een implementatie? Allemaal belangrijke vragen, maar digitalisering zorgt er ook voor dat bedrijfsprocessen en de dienstverlening verandert. En hiermee zullen ook organisatiestructuren en de aansturing veranderen. Want, digitalisering verandert een in silo’s ingerichte maatschappij, in een netwerkmaatschappij. Rationeel weten we dat dit de toekomst is. Echter, emotioneel zijn we er nog niet allemaal aan toe. Dit vraagt om een andere manier van denken. Waar het vroeger ging om je onderscheidend vermogen, gaat het nu om vragen als; wat hebben we gemeenschappelijk? En waar gaan we samen waarde organiseren? Dit vraagt dus ook om een cultuurverandering. Een cultuur van transparantie, waar samenwerking over grenzen heen normaal gevonden wordt. Bij iPoort zijn we bezig om, samen met onze partners waaronder BTG, het debat te organiseren over de échte impact van digitalisering; de transitie naar een connect-and-collaborate maatschappij. Dit vraagt om elkaar te begrijpen en naar elkaar luisteren. Gelukkig hebben we een middel – digitalisering – dat ons daar bij gaat helpen.
IN BUSINESS
35
aangenaam
Aangenaam, nieuw BTG-lid Mobiquity stelt zich voor
‘BTG laat me zien hoe de wereld tegen ons aankijkt’ Mobiquity is één van de partners die recent is toegetreden tot BTG. We zijn uiteraard benieuwd wie Mobiquity is, wat het doet én wat het toevoegt aan BTG’s partnernetwerk. We vragen het Lennart Bootsman, director data science & analytics binnen deze innovatieve speler op het gebied van digitale transformatie.
Lennart Bootsman weet haarfijn uit te leggen wat AI is, wat het kan en wat de toekomst zou kunnen gaan brengen. Dat is niet helemaal vreemd, want als director data science & analytics van Mobiquity wordt hij geacht het nodige te weten over dit onderwerp.
Achtergrond
Lennart heeft een trackrecord van twaalf jaar bij KPN, waar hij in een vroegtijdig stadium betrokken was bij de ‘verglazing’ van Nederland. Lennart: “Een geweldige tijd. We hielden ons bezig met hoe we de mensen gingen verleiden om glasvezel te nemen. En hoe we al dat glasvezel in de straten moesten gaan krijgen.” Zijn voorliefde voor AI was daarvoor al ontstaan, tijdens zijn studie technische informatica in Delft.
36
IN BUSINESS
Lennart: “Ik kreeg daar veel wiskunde, een goede basis voor algoritmisch denken.” Na zijn tijd bij KPN stapte hij over naar Terradata, waar hij zich meer ging bezighouden met big data analytics en data science. Ruim zes jaar geleden kwam hij aan boord bij Mobiquity. Bezoekers van BTG-evenementen kennen Mobiquity (en Lennart) van de bijeenkomsten over AI, waar hij het afgelopen jaar verschillende presentaties over het onderwerp heeft verzorgd.
Sterke groei
“Toen ik binnenkwam bij Mobiquity, werkten er vijftig mensen en hing er nog een start-up vibe”, vertelt Lennart. “Ik was aangetrokken omdat ze digitale end-to-end solutions wilden aanbieden, en ze hadden nog geen analytics-domein in
huis. Dat ben ik vervolgens gaan invullen. Later hebben we daar AI en data science aan toegevoegd.” Mobiquity groeide na zijn komst sterk, inmiddels werken er alleen in Amsterdam al driehonderd mensen. Ruim twee jaar geleden werd de onderneming overgenomen door het Indiase Hexaware. Een grote software developer met wereldwijd meer dan twintigduizend mensen in dienst. Lennart: “Voor hen zijn we een interessante partij, omdat onze sweet spot in digitale transformatie en innovatie zit. Wij helpen organisaties om het digitaal denken én doen te implementeren in hun organisatie. In de praktijk doen we veel aan greenfield innovatie. We ontwikkelen nieuwe digitale proposities, zonder uit te gaan van de standaardsoftware en andere beperkingen binnen de organisatie.” Of zoals het
aangenaam
‘Digitale transformatie betekent niet per definitie méér technologie in een organisatie proppen’
is vanwege het succes uitgerold naar andere landen en ook voor andere banken beschikbaar gesteld. En voor alle duidelijkheid: we doen geen productontwikkeling, maar bouwen customapplicaties. We gaan nooit met de IP op de loop.”
Digitale bank
Zo heeft Mobiquity nog een aan aantal andere sprekende praktijkcases. Een heel andere aansprekende case is een track & trace systeem voor koeien. Australische ranches zijn enorm, met gemiddeld 1.700 koeien per ranch en uitschieters naar 8.500, op een oppervlak zo groot als 500.000 voetbalvelden. Lennart: “Je wil zicht hebben op waar de koeien zijn, hoe ze het maken en hoe ze bewegen. Hierbij maken we gebruik van een zelflerend algoritme.” Mobiquity is in dit project vooral betrokken geweest bij de prototyping. En wat te denken van een volledig digitale bank naast de bestaande traditionele in Bahrein. Lennart: “We hebben de app ontwikkeld, en ook het proces en de IT erachter. Dus van scratch een onlinebank uit de grond stampen kunnen we ook”, vervolgt hij lachend. Voor een ander project in Noorwegen werd de data van meer dan tienduizend aanwezige sensoren gebruikt om op basis van de analyses van al die data de productie van energie efficiënter en energiezuiniger te maken.
Digitale transformatie
in mooi Engels op Mobiquity’s website staat: we transform points of friction into sparks of innovation.
Intelligent algoritme
Grote organisaties hebben vaak een in-house start-up accelerator. Daarmee haal je nieuwe ideeën uit de organisatie. Lennart: “Die ideeën gaan we samen met de in-house start-up accelerator ontwikkelen. Als dat idee dan volwassen genoeg is, kun je kijken of je die innovaties in de organisatie gaat integreren of als spin-off zelfstandig gaat voortzetten.” Een goed voorbeeld van zo’n project, is een intelligent algoritme dat fouten in financiële transacties ontdekt en daarmee voorkomt. Lennart: “In dit geval gaat om miljoenen transacties. Dat
“Digitale transformatie betekent niet per definitie méér technologie in een organisatie proppen”, zegt Lennart. “Becoming digital betekent een doorbraak in het denken en werken van organisaties. Waarbij data geen last meer is, maar een asset. Dat zijn lange processen. Dat gaat over mensen die anders moeten denken, anders naar de wereld moeten kijken en anders beslissingen moeten nemen.” Innoveren doet Mobiquity door te experimenten. Lennart: “Voordat we iets bouwen gaan we experimenten om onze belangrijkste aannames te valideren. Dit kun je een beetje vergelijken met de aanpak van kick-starter. Door gebruik te maken van the power of internet kun je online bijvoorbeeld heel snel feedback krijgen over de gebruikersinterface die je wil bouwen of de interesse meten voor bepaalde features die je in het product wil realiseren. Doordat deze experimenten volledige digitaal zijn, genereren we veel data. Op deze data kun je AI en machine learning loslaten om interessante inzichten te creëren.”
Voorspellend
Het old skool analytics is deterministisch, vindt Lennart. “Daarbij kijk je terug. Wat wij doen is veel meer voorspellend. Dan moet je van zeker-
heden omdenken naar waarschijnlijkheden. Vaak is dat enorm in strijd met de gut feeling van managers. Voor hen kan dat intimiderend zijn.” Lennart ziet dat AI-toepassingen steeds meer worden gebruikt. “Wat hierin steeds belangrijker wordt is explainable AI. Dat heeft als doel AI inzichtelijker en begrijpelijker te maken voor iedereen, óók voor de data scientist. AI-modellen zijn zó complex geworden dat ze niet meer uit te leggen zijn, bijvoorbeeld omdat ze helemaal tegen je intuïtie in gaan. Een andere opkomende trend: machine learning en AI worden steeds meer ingezet voor voorspellingen, bijvoorbeeld van machine-onderhoud. Lennart: “Maar de voorspellende kracht van een algoritme neemt na verloop van tijd af. Hoe vang je dat op? Daarin zie je een verdere professionalisering van hoe hiermee om te gaan.”
‘Dat heeft als doel AI inzichtelijker en begrijpelijker te maken voor iedereen, óók voor de data scientist’
Samenwerking BTG
Sommige interessante topics heeft Lennart al gepresenteerd tijdens expertsessies van BTG, waaronder recent nog over explainable AI. Via die presentaties is het contact met BTG ontstaan. Lennart: “Dat is aan beide kanten goed bevallen. Mobiquity heeft veel klanten buiten Nederland en via BTG kunnen we contacten leggen om ons kennisnetwerk verder uit te bouwen. Het is natuurlijk interessant om te weten waar anderen mee bezig zijn en waar ze tegenaan lopen. In een vrije netwerkomgeving gaat dat toch een stuk gemakkelijker dan binnen een klantrelatie. En ook van de presentaties leren we hoe we ons verhaal nóg duidelijker kunnen krijgen. BTG laat me zien hoe de wereld tegen óns aankijkt. Daarbij zou ik het leuk vinden om te kijken of er binnen BTG samenwerkingsverbanden te creëren zijn. Bijvoorbeeld op het gebied van onderwijs. Wij werken veel samen met studenten en BTG is ook actief op het domein universiteiten en hogescholen.”
IN BUSINESS
37
Awards
Winnaars BTG Awards 2021 Het is alweer even geleden, tijdens het BTG Business Event op 3 november 2021 in Huis ter Duin in Noordwijk, dat de BTG Awards voor 2021 zijn uitgereikt. Na een inspannende dag, waarbij de kandidaten zich voor een deskundige jury moesten verantwoorden en een pitch moesten verzorgen voor de gasten van het event, werden ’s avonds de winnaars bekendgemaakt. We vragen twee van hen wat het winnen van de award voor ze heeft betekend.
38
IN BUSINESS
Awards
Het was zoals altijd spannend, maar aan het eind van een lange dag konden de juryvoorzitters drie winnaars bekend maken. Martijn Hendriks van de Belastingdienst werd de winnaar van de BTG Award voor ICT/Telecom manager van het jaar. Maarten Sukel van gemeente Amsterdam won de award voor Young ICT Professional in de categorie Gebruikers en Wikke Alphenaar van YSE kwam als beste uit de bus bij de Young ICT Professional in de categorie Leveranciers.
Maarten Sukel is AI lead bij de gemeente Amsterdam en PhD kandidaat bij de UVA. Hij won de award voor Young ICT Professional in de categorie Gebruikers. Maarten is tijdens de productie van dit magazine een aantal maanden met sabbatical. Dit is wat het juryrapport zegt: ‘Het schoonhouden van de straten in een dynamische stadsomgeving is één van de grote uitdagingen van de gemeente Amsterdam. Maarten Sukel ontwikkelde een systeem dat realtime. Op basis van machine learning, rondslingerende vuilniszakken en andere ongewenste objecten op straat herkent. De jury is onder de indruk van de praktische toepassing van artificial intelligence (AI) voor de leefbaarheid van de stad Amsterdam. De juryleden raakten geïnspireerd door de wijze van aanpak. Maarten heeft als AI lead CTO een team van developers opgezet dat toepassingen ontwikkelt voor de stad.’
‘De erkenning is een enorme stimulans om door te gaan’ Het is al weer ruim zes maanden geleden dat ik samen met de andere kandidaten in Noordwijk aan Zee de jury en aanwezigen probeerde te overtuigen waarom we manager van het jaar zouden dienen te worden. Dat is wat mij betreft goed gelukt. Het winnen van de BTG Award voor ICT/Telecommanager van het jaar 2021 zie ik als een mooie bekroning van mijn professionele werk. Vooral de jurypresentatie gaf mij heel veel energie. Als je merkt dat de jury enthousiast wordt van dat wat we als team doen, geeft dat een enorme boost.”
Reacties op het winnen
“Natuurlijk waren de reacties van de directe en indirecte collega’s uit de organisatie super. De normale” werkzaamheden gingen door. Daarnaast werd ik vooral gevonden door de makers van podcasts, blogs en webinars. Iedereen wilde natuurlijk graag weten waarom en hoe de titel behaald is. Erg leuk om te doen en mooi om op deze manier in contact te kunnen komen.”
erkenning is wel een enorme stimulans om vooral door te blijven gaan. Maar daar had ik toch al geen moeite mee. Het werk dat we doen is al zeer inspirerend en wat dat betreft, gelukkig, niet veranderd. Ik kijk terug op een mooie periode en vertrouw er op dat de komende periode net zo mooi gaat worden. Er staan voor de komende tijd leuke projecten op de rol die het voor de gebruiker nog aangenamer gaan maken.”
Martijn Hendriks App Coördinator/Projectmanager Digitale Interactie (MCC) bij de belastingdienst en winnaar van de BTG Award voor ICT/Telecom manager van het jaar
Veel veranderd of niet?
“Behalve dat ik nog beter vindbaar ben geworden is en blijft ik het mooie werk voortzetten. De
IN BUSINESS
39
WE CONNECT PEOPLE
With more than 130,000 communication nodes through which mobile, TV and radio signals pass, critical communication networks and devices and applications for “smart cities” are connected which cover more than 250 million people in Europe, Cellnex Telecom is committed to the intelligent management of infrastructures, services and telecommunications networks. People whose goal is to facilitate the connectivity of people wherever they are. At Cellnex Telecom we promote the connectivity of telecommunications.
www.cellnex.nl
Thema
‘Nu wist ik het zeker: Ik wil nog meer de tech-sector induiken!’ “In november stond ik naast het podium in Huis ter Duin. Ik stond klaar om het trappetje op te lopen en aan mijn presentatie te beginnen. Vlak voordat ik daadwerkelijk in de schijnwerpers moest staan, begonnen de handjes toch wat te zweten. Voor een grote groep staan blijft toch altijd spannend en er waren al enorm gave andere presentaties geweest… Maar nog voor ik mijn project had gepresenteerd was mijn komst eigenlijk al geslaagd. Het ontmoeten van allerlei professionals, het boeiende programma en de strakke organisatie maakten het tot een onvergetelijke dag. Zeker omdat het toch een bijzonder moment was: weer met z’n allen ‘real-life’ bij elkaar!”
Reacties op het winnen
“Toen ik na het presenteren en het juryberaad uiteindelijk ook de award voor Young ICT Professional in de categorie Leveranciers mee naar huis mocht nemen, was dat helemaal geweldig! Daarna werd ik verrast door de hoeveelheid felicitaties en reacties. Zowel direct na de uitreiking als
in de weken erna. Er waren veel mensen die via bekenden of social media hadden gehoord over de award. Ik heb hierdoor veel leuke gesprekken met mensen gevoerd.”
vond ik erg bijzonder. Bij YSE stonden persoonlijke en professionele ontwikkeling altijd al hoog in het vaandel, maar ik wist nu zeker: ik wil nog meer de tech-sector induiken.
Veel veranderd of niet?
Ondertussen heb ik een enorm mooie stap weten te maken: ik werk als UX designer bij Twill. Een mooie technische omgeving met een complex product waar ook veel ruimte is voor persoonlijke en professionele ontwikkeling. Ik weet dat ik hier weer enorm veel ga leren.
“In december kreeg ik bericht van Joepke van der Linden. Joepke en ik hadden elkaar ontmoet tijdens het BTG event. Ze was onderdeel van de jury die me nog wat pittige vragen voorschotelde. Zij organiseerde een Women in Tech -event en ik was uitgenodigd. Ik twijfelde niet, natuurlijk wilde ik dit bijwonen. In januari, op dit event, voelde ik me weer een winnaar, wat een enorm gave locatie en wat leuk om tot het selecte groepje genodigde te horen! Ondertussen was ik al bezig met de afronding van mijn YSE traineeship en me aan het oriënteren op een nieuwe baan. Dit Women in Tech -event heeft mij meer richting gegeven in mijn zoektocht. De manier waarop een focus op persoonlijke ontwikkeling en interesse in tech hier bij elkaar kwamen
Ik ben BTG en Joepke in het bijzonder dankbaar voor de kansen die ik heb gekregen. Je weet nooit hoe het was gelopen zonder het BTG event én het inspirerende Women in Tech -event, dat ik dankzij de winst mocht bijwonen…”
Wikke Alphenaar UX Designer @ Twill en Young ICT Professional in de categorie Leveranciers
IN BUSINESS
41
interview
Een betoog voor een inclusievere ICT-branche De ICT-branche kampt met grote arbeidstekorten. Tegelijkertijd zijn vrouwen nog altijd ondervertegenwoordigd en is er een kloof tussen het mbo en de arbeidsmarkt. We spreken hierover met ICT-expert Hans Dupuits.
“ICT is overal”, zegt Hans. “Het is een boeiende sector om in te werken. Bovendien barst het er van de kansen. Maar helaas heeft niet iedereen even gemakkelijk toegang tot of kennis van alle mogelijkheden.” Zelf werkt hij al jaren in de ICT. Op dit moment is dat als corporate data protection officer bij CompuGroup Medical Nederland, een leverancier van software, hardware en dienstverlening voor de zorg. Daarnaast treedt hij regelmatig op als adviseur. Zo is hij onder meer lid van het marktsegment ICT bij de organisatie
42
IN BUSINESS
Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). Hans: “Blijven leren is heel belangrijk. Op mijn zestigste heb ik een executive MBA bij Nyenrode afgerond. Na alle kansen die ik heb gekregen vind ik het tijd om iets terug te doen.”
Kloof
Hans’ maatschappelijke bijdrage bestaat onder meer uit zijn inzet voor een betere aansluiting tussen het mbo en de arbeidsmarkt. Bij SBB werkt hij onder andere met BTG’s CEO Petra
‘In de ICT-wereld volgen ontwikkelingen elkaar razendsnel op. Toch worden de profielen voor mbo-studenten maar elke vijf jaar vernieuwd’
Claessen aan onderwijsprofielen voor ICT’ers. Doel: het verkleinen van de kloof tussen wat er wordt geleerd en wat er wordt gevraagd. Hans: “Iedereen weet: in de ICT-wereld volgen ontwikkelingen elkaar razendsnel op. Toch worden de profielen voor mbo-studenten maar
interview
elke vijf jaar vernieuwd. Daarom onderzoeken we hoe de kwalificatiedossiers (de pakketeisen voor mbo’ers, red.) sneller kunnen worden aangepast.” En er speelt nog iets. Hans constateert dat mbo’ers in de branche worden ondergewaardeerd. Nog te vaak gaat de voorkeur uit naar een hbo’er. Hans: “Terwijl mensen uit het mbo ook aan de slag kunnen als helpdeskmedewerker, software developer en netwerk- of systeembeheerder.”
Onbenut potentieel
ICT kan dus veel inclusiever. Ook meer vrouwen zouden de weg moeten vinden naar een loopbaan in de branche, vindt Hans. Nog altijd wordt deze gedomineerd door mannen. Hans: “Het is onbenut potentieel. Voor vrouwen biedt de branche natuurlijk zo veel mogelijkheden en banen met een goed toekomstperspectief.” Het is het imago, dat de toetreding van vrouwen parten speelt, meent hij: “Er wordt nog te vaak gedacht dat de ICT-branche een stoffig mannenwereldje is, veelal voor nerds.”
Rolmodellen
Méér exposure zou volgens hem kunnen helpen. De diversiteit van de branche en de vraag naar mensen met uiteenlopende talenten kunnen breder onder de aandacht worden gebracht, vindt Hans. “The sky is the limit: van advieswerk in een elektronicashop tot het ontwikkelen van software. Ook communicatieve vaardigheden zijn in onze wereld erg belangrijk. Zeker voor vraagstukken aan de gebruikerskant van IT’ers zijn sociale mensen met inlevingsvermogen hard nodig. Rolmodellen kunnen dat soort zaken over het voetlicht krijgen. Vrouwen met een ICTcarrière zouden die rol naar mijn idee goed kunnen vervullen.”
Duurzaamheid
Mogelijk helpt een andere ontwikkeling in de branche mensen over de streep. Net zoals in veel andere sectoren, worden er ook in de ICT
stappen gezet op het gebied van duurzaamheid. Hans: “In de omgang met grondstoffen is een kentering gaande met een opmars van hergebruik en refurbished alternatieven. Die ontwikkeling vraagt om mensen met voldoende kennis, gevoel voor techniek en een zekere handigheid
Hans Dupuits
om producten weer als nieuw te maken. En de branche kent natuurlijk nog veel meer initiatieven voor verduurzaming. Voor een deel zijn ze gericht op beperking van energiegebruik. Steeds meer ICT-bedrijven plaatsen zonnepanelen. Daarnaast is het bijvoorbeeld goed dat wordt onderzocht hoe de warmte van datacenters kan worden aangewend voor de verwarming van woonwijken. We zien bovendien dat ICT-oplossingen verduurzaming faciliteren. Denk bijvoorbeeld aan de komst van de paperless office.”
Totale rekensom
Als het gaat om duurzaamheid, dan wil Hans hier nog wel een kanttekening bij plaatsen. Er zou meer moet worden gezocht naar een holistische benadering van duurzaamheidsvraagstukken. Het gaat volgens Hans om het hele verhaal en de totale rekensom erachter. Hans: “Zo zijn elektrische auto’s fantastisch omdat ze leiden tot minder CO2-uitstoot. Maar dan moet ook de vraag worden gesteld wat de voetafdruk is van de productie van die wagens. En het is ook een goede ontwikkeling dat we dankzij de mogelijkheden die ICT biedt, steeds meer online zijn gaan vergaderen. Maar toch is het nog steeds druk op de weg. Daarom zijn er nog veel meer slimme oplossingen nodig. Dat vergt out-of-the-box denken.”
‘Voor vrouwen biedt de branche natuurlijk zo veel mogelijkheden en banen met een goed toekomstperspectief’
IN BUSINESS
43
Data
Datasoevereiniteit biedt kansen voor Europese bedrijven en technologieaanbieders Het sterk toegenomen datagebruik in onze samenleving en onze grote afhankelijkheid van de VS en Azië voor digitale infrastructuur staan steeds meer op gespannen voet. In het licht van de recente geopolitieke ontwikkelingen en de pandemie wordt de noodzaak van digitale soevereiniteit gevoeld en gezien. Hoe kunnen Europese cloud- en technologieaanbieders zich onderscheiden van big tech-bedrijven en op basis van digitale soevereiniteit nieuwe commerciële toepassingen en lucratieve bedrijfsmodellen ontwikkelen?
In onze digitale wereld vertrouwen we steeds meer op digitale technologieën en toepassingen voor het delen van data. Die zijn meestal afkomstig van een klein clubje van niet-Europese technologiereuzen, die lang niet altijd datasoevereiniteit als prioriteit hebben. Recente incidenten met datalekken en cyberaanvallen hebben onze kwetsbaarheid aangetoond. Daarnaast zijn er wereldwijde ontwikkelingen op gebied van regulering, zoals de US Cloud Act, die vragen oproepen over de bescherming van Europese data. Bovendien, vanuit zakelijk perspectief, vinden Europese bedrijven het lastig om te concurreren met Amerikaanse en Aziatische ‘hyperscalers’, die vaak zeer gebruiksvriendelijke cloud- en datadeeloplossingen aanbieden. Naarmate bedrijven steeds meer gegevens op deze big tech-platformen plaatsen, wordt het voor Europese providers steeds moeilijker om
44
IN BUSINESS
concurrerende en onderscheidende alternatieven te ontwikkelen.
Commerciële kansen creëren
In tegenstelling tot dit dreigende ‘winner-takesall’-scenario, biedt de recente aandacht voor datasoevereiniteit ook juist een veelbelovende kans voor cloud- en netwerkbedrijven om innovatieve diensten en bedrijfsmodellen te creëren. Matthijs Punter, researcher & consultant data ecosystems bij TNO: “We hebben de afgelopen jaren veel initiatieven gezien rond shared data spaces, waaronder onze eigen activiteiten voor international data spaces (IDS), een Europese standaard die al in verschillende domeinen wordt gebruikt om het uitwisselen van gegevens veiliger en efficiënter te maken. Het is één van de technologieën die we gebruiken om data sharinginitiatieven te starten in diverse domeinen, zoals
productie en zorg. In die domeinen hebben we nu het punt bereikt waarop we kunnen opschalen. Technologieaanbieders kunnen inspelen op de vraag in de markt naar praktische technologieën om gegevens uit te wisselen volgens deze nieuwe Europese standaarden: eenvoudig in het gebruik, aangeboden als service, en een platform voor nieuwe innovaties.”
Data sovereignty as a service
sovity is een Duits bedrijf dat is begonnen met het ontwikkelen van dit soort commerciële diensten. Op basis van de betrouwbare IDS-standaard biedt sovity bedrijven data sovereignty as a Service, waardoor ze nieuwe bedrijfsmodellen kunnen creëren en innovatieve producten kunnen bouwen. Sebastian Kleff, CEO en medeoprichter van sovity: “We waren vanaf het begin betrokken bij initiatieven op het gebied van datasoeverei-
Data
niteit en IDS. Mijn persoonlijke visie is dat we volledige controle moeten hebben over onze data, zowel privé als zakelijk.” Naast IDS werkt sovity met Eclipse, Catena-X, Gaia-X en andere digitale soevereiniteitsinitiatieven. Sebastian Kleff ziet dat de uitdaging vooral zit in de implementatie van die technologieën. “Op dit moment zijn oplossingen voor datasoevereiniteit complex, waardoor het veel moeite en diepgaande expertise vergt om de open-source software toe te passen. Met sovity verlagen we de drempel naar digitale soevereiniteitsoplossingen.”
Focus op use-cases
Vooral voor het MKB is het nog steeds moeilijk om te werken met veilige data spaces, zegt Matthijs Punter: “Als je gegevens wilt delen en volledige controle wilt behouden, moet je bepaalde standaarden en technologieën hanteren. Binnen
IDS heeft iedere deelnemer een zogenaamde ‘connector’ of ‘security gateway’ nodig waarmee je je data gecontroleerd kunt delen. Voor iedere specifieke data space (automotive, productie, etc.) heb je aanvullende gedeelde componenten nodig, zoals een ‘broker’ of ‘catalogue’: dit is een adresboek waarin alle bedrijven zich kunnen registreren zodat ze vindbaar worden voor anderen. We hebben bedrijven nodig die deze bouwstenen operationeel aanleveren. En we moeten ervoor zorgen dat het aanbod van
verschillende bedrijven interoperabel is, waardoor het risico van een ‘lock-in’ wordt beperkt.” Sovity biedt deze bouwstenen ‘as-a-service’ aan en houdt ze up-to-date, wat vooral gunstig is voor kleinere bedrijven die geen grote IT-afdeling hebben. Sebastian Kleff: “Onze oplossing stelt organisaties in staat zich te concentreren op hun corebusiness, zodat ze veel sneller nieuwe digitale toepassingen en innovatieve use-cases voor hun klanten kunnen ontwikkelen.”
‘Mijn persoonlijke visie is dat we volledige controle moeten hebben over onze data, zowel privé als zakelijk’
IN BUSINESS
45
Stap nu over op Network as a Service!
Connectivity as a Service
Access, Distribution, Core Switches, WiFi Access Points en SD-WAN-appliance as a Service. Ideaal voor franchise en kleinzakelijke ondernemingen, tot grote enterprise organisaties en datacenters.
Applications as a Service
Network Management and Analytics, Asset Tracking, SASE Services en Business Process Automation as a Service. Voor volledig beheer en inzicht in de gezondheid van het netwerk, bescherming tegen bedreigingen, beter beheer van de inventaris, naadloze bedrijfsworkflows en betrouwbare “ work from anywhere” services.
Business as a Service
Branchespecifieke applicaties ‘as a Service’, gefactureerd op basis van specifieke bedrijfsbehoeftes of gebruiksmodellen. Het kan bijvoorbeeld gebaseerd zijn op de kamerbezetting voor hotels.
Stem het budget, netwerkdiensten, en activiteiten af op de gegevens en het verbruik van je organisatie Operational simplicity
• Automatiseer het netwerkbeheer • Krijg toegang tot de nieuwste netwerktechnologie
Business efficiency
• Verminder de initiële investering • Voorspelbare vaste maandelijkse, kwartaal of jaarlijkse kosten
www.al-enterprise.com The Alcatel-Lucent name and logo are trademarks of Nokia used under license by ALE. To view other trademarks used by affiliated companies of ALE Holding, visit: www.al-enterprise.com/en/legal/trademarks-copyright. All other trademarks are the property of their respective owners. The information presented is subject to change without notice. Neither ALE Holding nor any of its affiliates assumes any responsibility for inaccuracies contained herein. © Copyright 2022 ALE International, ALE USA Inc. All rights reserved in all countries. DID204177EN (April 2022)
Maximum agility and scalability
• Schaal uw infrastructuur (up & down) • Voeg applicaties die extra voordelen bieden direct on-demand toe
Data
App store voor data
Gevraagd naar de toekomst van gedeelde data spaces, wijst Sebastian Kleff op het netwerkeffect in de markt. “Natuurlijk ziet iedereen de waarde van gedeelde data spaces, maar het is een kip-en-ei-situatie. Bedrijven doen alleen mee als er veel data wordt aangeboden om spannende nieuwe use-cases te creëren. In mijn visie hebben we in de nabije toekomst een app store-achtig platform waar bedrijven ‘apps’ kunnen kopen om toegang te krijgen tot allerlei data. Die kunnen we op een veilige en soevereine manier uitwisselen voor het creëren van nieuwe digitale toepassingen. Want juist door het combineren van data ontstaan de beste digitale oplossingen.” Matthijs Punter deelt de visie van Sebastian Kleff, maar benadrukt ook het belang van een gebruiksvriendelijke infrastructuur voor het delen van gegevens. “Als je bijvoorbeeld een nieuw gsm-abonnement wilt afsluiten, kies je gewoon het beste aanbod en kun je gelijk aan de slag. Je hebt niks te maken met alle achterliggende technologieën. Met het delen van data zijn we hier nog lang niet. In mijn visie moet het soeverein delen van data een eenvoudig product worden dat je bij heel veel netwerk- en cloudproviders kunt afnemen.”
Matthijs Punter, researcher & consultant data ecosystems bij TNO
Commerciële toepassingen
Als grootste research & technology organisatie van Nederland en één van de grootste in Europa, combineert TNO haar neutrale positie met het vermogen om de juiste verbindingen te leggen, processen vorm te geven en de juiste partijen binnen Europa samen te brengen. Op technologisch vlak is TNO betrokken bij veel ‘first-time engineering’ van IDS-technologie, samen met andere onderzoeksinstituten zoals Fraunhofer. Door samen te werken met netwerken cloudaanbieders deelt TNO deze knowhow met de markt, bijvoorbeeld door componenten beschikbaar te maken via open-source licenties. Technologiebedrijven kunnen dit vervolgens gebruiken als start voor hun commerciële aanbod. Matthijs Punter: “Bij TNO hebben we uitgebreide kennis van data-sharing technologie in meerdere domeinen, op het gebied van energie, de zorg, en de maakindustrie. Bijvoorbeeld met het smart connected supplier network hebben we voor het delen van data een partnership opgezet van verschillende leveranciers van hightech equipment. Dat gaat nu echt lopen en creëert marktvraag. Cloudproviders die commerciële toepassingen willen ontwikkelen voor de maakindustrie, kunnen op basis van deze ervaring direct aan de slag.”
Sebastian Kleff, CEO en medeoprichter van sovity
IN BUSINESS
47
data
‘Als je de groei van datacenters stopt, stop je ook de groei van de digitale economie’ Iedereen in Nederland gebruikt digitale diensten, maar niet iedereen beseft dat daar een hele digitale infrastructuur achter zit. Waaronder datacenters voor het hosten van processen en het verwerken en opslaan van data, zowel voor bedrijven als voor particulieren. Denk hierbij aan het hosten van websites en webshops, maar ook tools als WeTransfer, Google Docs of Microsoft 365. Ook de hele financiële wereld staat inmiddels grotendeels in datacenters, wat het mogelijk maakt dat je kan betalen met je pinpas. Datacenters worden daarom niet voor niets het fundament van de digitale economie genoemd.
48
IN BUSINESS
Stijn Grove
data
Stijn Grove is managing director bij de Dutch Data Center Association (DDA), de brancheorganisatie van datacenters in Nederland. Na jarenlang werkzaam te zijn geweest bij internetproviders en leveranciers, maakte hij de stap naar de datacenter branche. Hier kwam hij steeds vaker in aanraking met brancheorganisaties, maar er was nog geen brancheorganisatie voor datacenters. Met dit idee in het achterhoofd begon hij in 2014 met 20 partijen de Dutch Data Center Association. Stijn Grove blikt terug op die tijd: “Ik begon met een paar uurtjes per week, maar inmiddels is de DDA uitgegroeid naar een club van 9 man sterk. En we verenigen nu zo’n 150 bedrijven in het datacenter-ecosysteem, een flinke groei.”
Duurzame, stabiele en gezonde groei
Stijn vervolgt zijn verhaal: “Eigenlijk is de opzet nog steeds hetzelfde. We hebben als missie om de sector duurzaam, stabiel en gezond verder te laten groeien. We zijn geen traditionele brancheorganisatie die zich alleen maar bezighoudt met public affairs of lobbywerk. We doen ook veel
promotiewerk, bijvoorbeeld met events. We hebben inmiddels een grote conferentie met 1.200 personen in de Amsterdamse RAI die we zelf organiseren. In het najaar hebben we een conferentie over duurzaamheid met zo’n 500 personen. Daarnaast maakt en verspreidt het DDA zo’n 10 publicaties per jaar en we hebben een internationaal datacenterplatform opgezet. We zorgen ervoor dat de hele sector bij elkaar kan komen en elkaar kan ontmoeten.”
om met veel partijen samen te werken, zo breed mogelijk, want digitalisering gaat in een hard tempo. We merken dat de algemene kennis van digitalisering in Nederland nog beperkt is, ook in Den Haag. Terwijl de samenleving stilvalt als het hele ‘online’ wegvalt. Het is erg belangrijk dat mensen beseffen dat het niet allemaal vanzelf gaat. Net als in andere sectoren is er handhaving, beleid, innovatie en Europese afstemming nodig. Daar is nog veel werk te doen.”
De Dutch Data Center Association heeft drie focusgebieden; energie & duurzaamheid, onderwijs & werkgelegenheid en economie & digitale hub. “Klopt, we hebben hierbij altijd het streven gehad om focus te hebben met onze dossiers. Om daarmee zoveel mogelijk voor elkaar te krijgen en zo goed mogelijk met alle relevante partijen samen te werken. Als datacenter faciliteren we de onlinewereld, bedrijven zetten hun bedrijfskritische IT en data bij ons neer, maar wij zijn heel erg afhankelijk van de netwerken, de internet exchanges en de cloud providers. Het is goed
Op welke punten zou de regelgeving scherper mogen? “Nederland is een vrij klein land en druk bevolkt, dus er moet slim worden geïnvesteerd. Als je circulariteit voor elkaar wilt krijgen heb je sturing nodig. Er moet gekeken worden naar waar warmtebronnen zich bevinden en waar een afnemer van deze warmte. Deze zou je bij elkaar moeten zetten, maar dit gebeurt in Nederland nog veel te weinig. Als je ergens een zwembad hebt en je kunt daar een warmtebron bij in de buurt plaatsen, dan betekent dit dat het zwembad geen gas meer nodig heeft voor het verwarmen
foto Kas van Vliet
IN BUSINESS
49
WE BOOST YOUR DIGITAL TRANSITION Wat kan BTG Services voor jou betekenen: • • • • • • •
Telecom Expense Management, verwerking van facturen, rapportage, analyse en advies Inkoop van connectiviteitsdiensten zoals vaste en mobiele telefonie Hardware zowel nieuw als gebruikt vergelijken, kopen in de webshop SMS diensten Consultancy dienstverlening van idee tot realisatie, inclusief second opinion (op telecom en ICT) Toegang tot producten en diensten die kennis vergroten via het kennisplatform Altijd exclusief voordeel voor BTG-leden
Vraag gerust wat BTG Services voor úw organisatie kan betekenen!
www.btgservices.nl
data
van het zwembad. Zo kun je veel meer dingen beter plannen, maar dit gebeurt nog nauwelijks.” Er zijn in Nederland relatief veel datacenters, dit maakt de rol van de DDA bijzonder. Hoe zien jullie dit? “We proberen zaken constructief verder te brengen. We willen stabiel, gezond en duurzaam verder groeien. Daarin proberen wij de kennis bij alle stakeholders te vergroten, maar dit is best uitdagend. Een belangrijke rol is het uitleggen wat een datacenter is en wat we doen. Mensen begrijpen vaak nog niet echt wat een datacenter is en als je die basis niet hebt zijn vervolgstappen lastig. We worden nog vaak verantwoordelijk gehouden voor de data, terwijl een datacenter niet een bewerker of verwerker is van de data van onze klanten. Dat is juridisch en operationeel strikt gescheiden en aparte werelden. Daar gaat het al mis, men begrijpt niet hoe dit precies werkt.” Werken jullie Europees samen om die kennis te vergroten? “London is de grootste hub, Frankfurt de tweede en Amsterdam is derde in Europa. Overal in Europa zie je dezelfde uitdagingen. Er is een kennisuitdaging en een politieke uitdaging, omdat men nog te veel op korte termijn en in
silo’s denkt. Hierdoor worden er geen slimme keuzes gemaakt en mist er samenhang. Ons grootste knelpunt is het gebrek aan concreet en toekomstbestendig beleid. Als je kijkt naar de feiten zijn we goed bezig als sector. Onze sector zorgt voor een betere concentratie van IT, waardoor er efficiënter met stroom kan worden omgegaan. De sector verbruikt relatief het meeste groene stroom in Nederland en de groei van stroom is de laatste tien jaar vrijwel geheel stabiel. Maar de media is heel negatief en dit komt met name door een gebrek aan kennis. Dit is gevaarlijk voor iedereen in Nederland, want juist met corona konden we door die goede infrastructuur door blijven werken, leren en contact houden met iedereen. Iets wat trouwens in veel landen van Europa een stuk minder was.”
Hyperscale datacenters
Stijn vervolgt: “Veel in het nieuws zijn hyperscales. Die zijn er omdat alle grote bedrijven gebruik maken van de cloud services die die bedrijven leveren. Verdeeld over dertien landen in Europa zijn er inmiddels dertig hyperscale datacenters gebouwd en er zijn er nog tien in aanbouw. Ierland, Denemarken en Duitsland zijn hierbij verreweg het grootst, maar Nederland met drie locaties doet redelijk gemiddeld mee. De groei in dit segment datacenters gaat ook het hardst. Als
je de groei van deze datacenters stopt, heeft dit een negatief effect op de Nederlandse economie. Met de komst van 5G, onbeperkte databundels, 4K on demand en enorme groei van clouddiensten moet de digitale snelweg alleen maar worden verbreed. Als we het besef krijgen dat er een één-op-één-relatie is tussen groei in digitale diensten en groei in digitale infrastructuur, dan is dat al een hele stap voorwaarts.”
“We hebben als missie om de sector duurzaam, stabiel en gezond verder te laten groeien.”
IN BUSINESS
51
advertorial
Magenta Communicatie
HET COMMUNICATIE BUREAU MET DE AANDACHT DIE JE VERDIENT Je kent je markt, je doelgroep en je weet wat je wil bereiken. Het ontbreekt je aan tijd en expertise om de communicatie met de markt goed in te vullen. Magenta Communicatie is dé specialist als het gaat om vorm, inhoud en rendement van jouw content.
Content creatie
Content distributie
Social media marketing
52
IN BUSINESS
Branding storytelling
Online marketing
Offline marketing
Lead generation
www.magentacommunicatie.nl
advertorial
Nieuw datacenter NorthC in Rotterdam onderdeel van grootste warmte-uitwisselingsproject in Nederland Na zes maanden intensieve arbeid is onlangs het nieuwe datacenter van NorthC, het grootste regionale datacenterbedrijf in Nederland, geopend in Rotterdam Zestienhoven. Het nieuwe datacenter gaat een bijdrage leveren aan het verwarmen van ruim 10.000 huishoudens. “Dit is een ‘state-of-the-art’ datacenter, waarin we maximaal de focus hebben gelegd op duurzaamheid”, stelt Chief Operating Officer Jarno Bloem. “Het is volledig modulair, het is geschikt voor de uitwisseling van restwarmte en draait voor 100% op groene stroom.” Al deze aspecten maken deel uit van de duurzame doelstellingen die NorthC heeft gedefinieerd om in 2030 CO2-neutraal te kunnen opereren. De mogelijkheid om restwarmte uit te wisselen met gebouwen in de omgeving is daarvan een belangrijk onderdeel. NorthC participeert in Rotterdam samen met andere projectpartners van EnerTranS, een organisatie die gespecialiseerd is in ontwikkeling en exploitatie van stadsverwarmingsnetwerken, in het grootste warmtenetwerkproject tot nu toe in Nederland.
voldoen. Dit is wat mij betreft dan ook restwarmte 2.0 en een voorbeeld voor de toekomst. Dankzij deze warmte-uitwisseling krijgen de huishoudens en kantoorpanden warmte geleverd en verbruiken wij vervolgens minder energie om onze racks te koelen. Het is een klassieke win-win situatie. Dankzij dit project voorziet Schiebroek straks geheel in zijn eigen warmtevoorziening. Dankzij de mix van geothermie, pv-zon en restwarmte is de wijk altijd voorzien van warmte. Zelfs als er tijdelijk een kink in de kabel komt. De kans dat alle systemen tegelijk uitvallen is namelijk nihil.”
Minder energieverbruik door modulaire opbouw
Het NorthC datacenter in Zestienhoven levert straks niet alleen restwarmte maar is ook volledig ingericht op een laag energieverbruik. “Het hele gebouw is modulair gebouwd”, licht Bloem toe. “Dankzij deze uitbreiding hebben we het vloeroppervlak verdubbeld en kunnen we in de toekomst nog 4,5 megawatt aan IT-load aan. Dit biedt bedrijven uit bijvoorbeeld Rotterdam, Delft en Den Haag de kans om op duurzame wijze digitaal
te groeien. We plaatsen namelijk pas extra racks, koeling en powerunits zodra die daadwerkelijk gebruikt worden. Op deze manier verbruiken we geen energie wanneer het niet nodig is en zorgen we ervoor dat we op de meest duurzame manier onze datacenterdienstverlening kunnen aanbieden.”
“Wij zijn er voor de regionale markt”
NorthC heeft in Rotterdam een nieuw modern datacenter neergezet met een sterk en divers ondersteunend ecosysteem. Dit vanuit de gedachte dat bedrijven graag zaken doen met andere organisaties in de regio. “Dit komt deels voort uit praktische overwegingen”, vervolgt Bloem. “Bedrijven willen immers graag snel in het datacenter kunnen zijn voor werkzaamheden. Rotterdam en Zuid-Holland profileren zich ook steeds vaker als ‘smart digital region’. Wij faciliteren dat graag en zijn dan ook op meerdere plekken in de regio aanwezig. Zo hebben wij een datacenter in Delft, Rotterdam Waalhaven en nu een tweede datacenter in Zestienhoven waarmee we de regionale markt bedienen.”
Tienduizend huishoudens van het gas af
“Toen EnerTranS ons benaderde hoefden we niet lang na te denken”, benadrukt Bloem. “De komende jaren gaan ruim 10.000 huishoudens in Rotterdam Schiebroek van het gas af. Die huishoudens worden straks deels voorzien van restwarmte vanuit ons datacenter. Daarnaast zet men zon en geothermie in om aan de behoefte te
IN BUSINESS
53
Fun meets function
fun meets function Duurzame stappers De markt van duurzame schoenen is momenteel in volle ontwikkeling, met grote bedrijven die proberen de schoen te maken die de kleinste ecologische voetafdruk achterlaat. Eén van de meer unieke pogingen hiertoe is de recente Generation Zerøgrand II. Deze schoenen van Cole Haan zijn gemaakt van bijna volledig gerecyclede materialen. Het bovenwerk is gemaakt van veganistisch microfiber, gemaakt van 21 procent gerecycled materiaal en een vilten stof gemaakt van 85 procent plastic flessen. De veters zijn volledig gerecycled, en het meest unieke deel, de zolen hebben minimaal 25 procent natuurlijk paardenbloem rubber.
Shine tijdens je online meeting (ook vroeg in de ochtend) Kruip je ’s morgens in alle vroegte met bijbehorend ‘ochtendhoofd’ achter je pc voor een online meeting? Met de nieuwe Litra Glow van Logitech zie je er tóch fris en fruitig uit. Hoe dat kan? De sensoren op de Litra Glow passen de helderheid van het licht aan op de verschillende huidtinten. Hierdoor zie je er onder elke omstandigheid en op elk moment van de dag bijzonder goed uit. En, zeker ook belangrijk: de lamp is getest om er zeker van te zijn dat het volkomen veilig is om deze voor lange perioden te gebruiken.
Via live-view samen sterrenkijken Bevindt je lief zich aan de andere kant van de wereld, maar wil je wel samen sterrenkijken? Dat kan met de digitale Vespera telescoop. De telescoop neemt de beelden die zijn sensoren raken en stuurt een live-view naar je smartphone of tablet via wifi. Sluit tot vijf mobiele apparaten aan op je station met de multi-user modus. De app toont een lijst met interessante kosmische punten waar je de telescoop op kunt richten, zoals de geboorte van een ster. De motoren en GPS aan boord van de telescoop richten de lens in de juiste richting. Van daaruit kun je het uitzicht live bekijken en foto’s maken. En, voor de kenners, de telescoop heeft een Apochromatic Quadruplet lens met een focale lengte van 200 mm.
Zuinig schrijven Voor wie nog altijd graag met de hand notities maakt, maar papier wil sparen, is er dit slimme notitieboek. Dit slimme boekje bevat 32 pagina’s die je makkelijk kunt schoonvegen met een vochtige doek, in combinatie met Pilot Frixion pennen. Het is het eerste herbruikbare notitieblok in zijn soort. En het zou net zo lekker schrijven als schrijven op papier, dankzij het speciale space-aged papier. Het is verkrijgbaar in verschillende formaten en compatibel met de Rocketbook-app. Hiermee kun je je notities scannen, die vervolgens worden opgeslagen in een cloud naar keuze. Zo raak je je werk nooit kwijt en kun je schetsen, notities en lijstjes op de lange termijn gemakkelijk opnieuw bekijken.
54
IN BUSINESS
fun meets function
Stijliconen opgelet: een knappe smartwatch Als je van het idee van een smartwatch houdt, maar je ook stijlvol door het leven wil, dan is de Tag Heuer Connected Calibre E4 misschien precies wat je nodig hebt. Alleen, je moet er wel een kleine tweeduidezend euro voor neertellen. Er zit een aantal interessante functies op dit horloge, vooral op het gebied van fitness. Het horloge bevat begeleide workouts van zeven minuten met animaties en meldingen om van oefening te veranderen. Tegelijkertijd worden je afstanden, tempo en hartslag gemonitord, óók in het zwembad.
Tesla onder de speedboten In de zomer droom je misschien van een tochtje met een speedboot. Dat kan nu ook met respect voor het milieu, want vanaf deze zomer kun je een elektrische aangedreven Candela C-8 uit Zweden tegenkomen op de Nederlandse wateren. Deze Tesla van het water vaart op computergestuurde draagvleugels wat het energieverbruik met 80 procent vermindert, als je het vergelijkt met conventionele rompen. Hierdoor kan hij drie keer zo ver kan varen met ook nog eens een hogere kruissnelheid dan alle andere elektrische boten op de markt. Met een topsnelheid van 30 knopen. Even nog de vanaf prijs: 290.000 euro.
Wat is eigenlijk het vetpercentage van je benen? De Withings Body Scan, die op CES 2022 werd onthuld, is veel meer dan een weegschaal. De Withings Body Scan kan ook de vetmassa van het hele lichaam meten (inclusief gescheiden percentages voor onder meer armen, benen en torso!) en informeert je over jouw vasculaire leeftijd. Bovendien kan hij u ook een neuropathiescore geven. Neuropathie is een neurologische stoornis die bij regelmatig hoge bloedsuikerwaardes kan leiden tot hevige chronische pijn als gevolg van zenuwbeschadiging. De Body Scan heeft een uittrekbare handgreep met daarin allerlei sensoren. De resultaten bekijk je op een kleuren-lcd-scherm van 3,2 inch, of direct in de Withing HealthMate app.
Terug in de tijd met de Amiga A500 We kunnen het niet laten, want deze A500 retrocomputer van Amiga voert ons terug in de tijd. De Amiga 500, uitgebracht in 1987, had toen een 16/32-bits processor, 512 KB RAM en een aangepaste chipset om superieur geluid en video te leveren. De nieuwe versie ziet er net zo uit als toen, maar is wel aangepast aan de tijd. De Amiga A500 Mini kan alles wat de Amiga 500, 600 & 120 konden, met 25 klassiekers waaronder Alien Breed 3D, Kick Off 2 en Pinball Dreams, met de optie om je eigen spellen toe te voegen. Perfect voor fans van throwback en retro gamers, wordt hij geleverd met de originele 2-knops muis en een nieuw ontworpen 8-knops precisie gamepad.
IN BUSINESS
55
NU IS HET MOMENT
Data soevereiniteit biedt grote kansen voor Europese cloud- en netwerkaanbieders om nieuwe innovatieve services en verdienmodellen te ontwikkelen. Nieuwe Europese standaarden voor het verzamelen en delen van data spelen daarbij een belangrijke rol – waarbij gebruikers volledige controle houden over hun data. Door samenwerking en opschaling van data technologie kunnen we de kansen voor de sector en de maatschappij versneld verzilveren. Lees het interview met Matthijs Punter (TNO) en Sebastian Kleff (Sovity) over de kansen van data soevereiniteit voor Europese bedrijven en technologieaanbieders op pagina 44/45. Meer weten? Scan de QR code of ga naar tno.nl/nl/data-soevereiniteit
Contact TNO: Herman Pals senior business consultant E herman.pals@tno.nl T 06 – 20 39 86 38
Follow us on: TNO_Research TNOresearch company/tno @tno_research
Column
Hendrika Vreugdenhil
is oprichter van She in IT. Voorheen was ze eigenaar van ITbedrijf eXpertise, dat ze uiteindelijk heeft verkocht. Ook werd Hendrika maar liefst twee keer wereldkampioen karate. En nu nog steeds coacht ze karateteams, naast het werk voor haar coachingbedrijf She in IT.
Zijn we nog wel ÉCHT met elkaar verbonden? Hybride werken en social media brengen ongelofelijk veel voordelen met zich mee, maar ook de nodige uitdagingen. Met name het bouwen van oprechte relaties is nogal naar de achtergrond geschoven in de digitale wereld waarin we leven. Juist door die digitale wereld hebben mensen momenteel steeds meer behoefte aan oprechte verbinding. Dat gevoel van saamhorigheid, dat je onderdeel bent van een groter geheel, wat een groter doel dient. Laten dat nou ook net de dingen zijn die ik jong talent vaak hoor noemen wanneer het over hun carrière gaat. Laten we eerlijk zijn, een baan vind je tegenwoordig overal, maar dat is allang niet meer waar het echt over gaat. Jong talent is op zoek naar méér. En als ik eerlijk ben, dan denk ik dat we dat allemaal zijn. Wie wil nou niet het maximale uit het leven halen, een succesvolle carrière en een fijn privéleven? Balans is belangrijker dan ooit en zeker jong talent realiseert zich dit enorm! Het gaat om purpose, dat doen waar je knettergoed in bent, maar wat ook enorm leuk is! Het gevoel dat je kunt bijdragen en het verschil kunt maken. De waardering en de erkenning krijgen voor je succes en de impact die je maakt voor onder
meer collega’s, klanten en partners. De ruimte krijgen om je verantwoordelijkheden te nemen, flexibel te werken en een focus op output in plaats van hoeveel uur je maakt. Want dat is gewoon echt niet meer van deze tijd. Maar ook de kansen die je krijgt in een organisatie om te groeien zijn essentieel. Hiermee gaat het dus niet alleen verbinding met elkaar, maar ook verbinding met jezelf. Niet alleen groeien in de skills die je zakelijk nodig hebt, maar juist ook persoonlijke ontwikkeling is ontzettend belangrijk. De mensen in een team zijn het meest waardevolle bezit van een organisatie en hoe beter zij in hun vel zitten, hoe groter de kans op een topteam waar mensen hun potentieel maximaal kunnen benutten. Dat zorgt ervoor dat talent onderdeel van een team wil blijven! Talent aantrekken is een uitdaging, maar talent aan boord houden vaak nog een veel grotere. Uitstroom is mega zonde en is alleen te voorkomen door oprechte verbindingen met een diepere connectie te bouwen. De brug tussen een topmanager en een topteam!
IN BUSINESS
57
Bezoek onze website voor dagelijks InnovatieNieuws, recente publicaties en de BTG Event-kalender
WWW.BTG.ORG
BTG Services. is de serviceorganisatie van de Nederlandse Branchevereniging ICT en Telecommunicatie Grootgebruikers (BTG). Exclusief voor leden van BTG leveren wij diensten en inkoopvoordelen rondom telecommunicatieproducten en -diensten. Ook handelt TGG de administratieve verwerking van complexe facturering af zodat u meer overzicht krijgt, bijvoorbeeld voor bedrijven met veel vestigingen.
WWW.BTGSERVICES.NL 58
IN BUSINESS
BRUGGEN BOUWEN MET T-MOBILE IoT Digitalisering begint bij connectiviteit en ontsluiten van datastromen. Neem Internet of Things; zonder dat er mensen bij betrokken zijn, communiceren apparaten al met elkaar. Ze verzamelen data over locatie, vochtigheid, druk, beweging en nog veel, heel veel meer. Om ons werk efficiënter te maken.
Om jouw slimme apparaten de volgende stap te laten zetten, heb je het beste netwerk nodig. En dat is nou precies ons ding. Niets houdt je tegen met Internet of Things van T-Mobile Ondernemen!
Ontdek ons slimme IoT aanbod t-mobile.nl/zakelijk/connecting-things