26
POLECAMY
75 lat nieprzerwanej działalności FOSFAN SA!
Minęły dwie wojny światowe, w Polsce zmienił się ustrój, przedsiębiorstwa państwowe przekształcały się w spółki prawa handlowego, nowoczesne technologie zmieniały charakter produkcji, ale misja towarzystwa akcyjnego Fabrik Chemischer Produkte Union AG, założonego nad Odrą w 1872 roku, nadal trwa! Firma znana dziś jako FOSFAN, następca utworzonej w 1946 r. Państwowej Fabryki Superfosfatu w Szczecinie, działa nieprzerwanie od 75 lat i jest dziś jednym z najszybciej rozwijających się na rynku producentów nawozów rolniczych i ogrodniczych
P
TEKST: RAFAŁ MAJCHRZAK, KIEROWNIK DZIAŁU MARKETINGU W FIRMIE FOSFAN
Początki firmy sięgają XIX wieku. Wówczas niezwykle dynamicznie rozwijały się nauki chemiczne, a także badania dotyczące nawożenia i odżywiania roślin. Naukowcy podejmowali wytężone prace, których celem było uzyskanie związków chemicznych mogących zwiększyć wydajność w produkcji rolniczej. Na fali tych badań, jak też nowych wyzwań kreowanych przez rynek, w Szczecinie powstało kilka fabryk chemicznych, w tym – w 1872 roku – towarzystwo akcyjne Fabrik Chemischer Produkte Union AG. Zakład powstał na brzegu Odry, na północy Szczecina, tuż przy stacji kolejowej, na granicy dzielnic Glinki i Kraśnica. Firma produkowała wówczas nawozy fosforowe – superfosfat oraz tomasynę, która – co ciekawe – była pierwszym, otrzymanym sztucznie w 1886 roku, nawozem fosforowym. Tomasyna działała dość wolno i dlatego stosowano ją głównie do nawożenia upraw wieloletnich, np. użytków zielonych. W latach 90. XIX wieku firma przejęła fabryki m.in. w Kłajpedzie i Królewcu, a w 1904 roku fabrykę Heligensee koło Berlina. Przed wybuchem I wojny światowej szczeciński Union był jedną z największych fabryk w Niemczech. Podczas II wojny światowej fabryka trafiła do koncernu Oderchemie GmbH, który była podporządkowany dowództwu wojsk lądowych Wehrmachtu. W ten sposób w zakładzie rozpoczęła się produkcja na potrzeby wojska.
OKRES POWOJENNY W 1945 r. fabryka została poważnie zniszczona na skutek alianckich nalotów dywanowych, które miały zniszczyć gospodarczy potencjał Szczecina. Powojenną odbudowę zakładu podjęto już w sierpniu 1946 r.
Fosfan ciągle się rozwijał, modernizował i rozbudowywał. Usprawniano proces produkcji nawozów, kładąc ogromny nacisk na kwestie związane z ochroną środowiska, co w przypadku firmy z branży chemicznej jest niezwykle ważnym elementem
Formalne przekazanie majątku zakładu nastąpiło 23 listopada 1946 r. Utworzono wówczas Państwową Fabrykę Superfosfatu w Szczecinie. W 1949 r. nazwę fabryki zmieniono na Zakłady Przemysłu Fosforowego w Szczecinie, a następnie na Pomorskie Zakłady Przemysłu Fosforowego. W kwietniu 1949 r. uruchomiono instalację produkcji kwasu siarkowego. Był to początek ciągłej i stabilnej pracy zakładu. Rok 1951 przyniósł kolejną zmianę nazwy. Szczecińskie Zakłady Nawozów Fosforowych w Szczecinie – była to najdłużej obowiązująca nazwa w powojennej historii
