110151_Overijssel_2011_2.qxd:Opmaak 1
07-04-2011
door Marycke Janne Naber
13:56
Pagina 5
Marycke Janne Naber is beeldend kunstenaar en auteur van wandel- en fietsuitgaven. Zij ontwikkelt een lange-afstand-wandelpad van ruim 350 km door Twente, langs zo’n 75 Mariakapellen en 25 wegkruisen. www.kunstoppad.web-log.nl
Herinnering aan een geliefde burgemeester
p maandagavond 14 mei 1934 was er nauwelijks verkeer op de Ootmarsumsestraat tussen Ootmarsum en Denekamp. Toch klonk er ter hoogte van de Beusemkolkweg bij Tilligte plotseling een enorme klap, veroorzaakt door de auto van burgemeester Wynia van Denekamp. Het bruggetje in de weg was waarschijnlijk te steil voor de voor die tijd fikse snelheid van 60 kilometer per uur, waardoor Wynia de macht over het stuur kwijtraakte. Zijn Essex, een tamelijk kleine auto, sloeg een aantal keren over de kop en kwam tot stilstand tegen een berk. Voorbijgangers wisten Wynia uit het brandende wrak te halen en brachten hem naar een nabijgelegen boerderij. Daar overleed hij echter, 39 jaar oud. Elf jaar eerder was Jan Meindert Wynia geïnstalleerd als eerste burger van Denekamp. Op het eerste gezicht was het vreemd dat een Fries, nog wel een zoon van een gereformeerd predikant, werd benoemd als burgemeester van het katholieke Denekamp. Hij was bovendien pas 29 jaar oud, maar had wel enige ervaring, zij het slechts twee jaar, als burgemeester van het Gelderse Heumen. Het feit dat hij katholiek was geworden, waarschijnlijk vanwege zijn vrouw Theodora Maria Herfkens, zal hebben geholpen bij zijn benoeming. De nieuwe burgemeester deed zijn naam eer aan. Wynia komt namelijk van het oud-Friese Win (vriend) en Inga (volk) en betekent dus ‘vriendenvolk’. Op
O
vlotte en doortastende wijze leidde Wynia de raadsvergaderingen zonder autoritair te zijn. Met zijn innemende en charismatische persoonlijkheid wist hij de raad weer op één lijn te krijgen, nadat er onder zijn voorganger voortdurend conflicten waren geweest. Als een sociaal bewogen mens en als een harde werker genoot hij respect en kreeg hij veel voor elkaar. Hij zorgde onder andere voor een vuilophaaldienst, de aanleg van elektriciteit en riolering en de bouw van nieuwe woningen. Wynia was bovendien begaan met het lot van de vele werklozen in het begin van de jaren dertig. Via zijn goede contacten over de grens zorgde hij voor werk in Duitsland, maar ook in zijn eigen gemeente en elders in de provincie kon hij werklozen een baan bezorgen. Enkele van zijn initiatieven leidden uiteindelijk tot de latere oprichting van een regionaal waterschap en een betere afwatering van de Dinkel. Geen wonder dus dat er in mei 1934 niet alleen diepe verslagenheid heerste bij Wynia’s vrouw, elfjarig dochtertje en tienjarig zoontje. Het verlies van de geliefde burgemeester betekende ook een zware klap voor de inwoners van zijn gemeente. Bij de begrafenis liep de bevolking massaal uit. Nog hetzelfde jaar werd door de inwoners van Tilligte en door de Bijzondere Vrijwillige Landstorm Twentsch Verband op de plaats des onheils een monument opgericht.
Bij de begrafenis van burgemeester Meindert Jan Wynia (18951934) in mei 1934 liep de bevolking van Denekamp massaal uit. Het gedenkteken voor burgemeester Wynia houdt het midden tussen een wegkruis en een typisch Twents kapelletje. In 1984, vijftig jaar na het ongeluk, werd het op initiatief van de Stichting Heemkunde Denekamp door de Dorpsraad Tilligte en de Gemeente Denekamp gerestaureerd.
In Denekamp kwam in de jaren twintig twee maal de typisch Friese naam Wynia voor. Heel in de verte waren de dragers van deze naam familie van elkaar. De andere Wynia was Gerben Sjouke Wynia, die in 1928 kaasmaker werd bij de Coöperatieve Zuivelfabriek ‘De Volharding’. Hij was in 1901 in Friesland geboren. Of de burgemeester en de kaasmaker elkaar hebben gekend is niet bekend. De zoon van Gerben Wynia is Sjouke Wynia, die sterk betrokken is bij geschiedenis en heemkunde van Denekamp. Hij heeft uitgezocht dat beide geslachten toch familie van elkaar zijn en in het midden van de achttiende eeuw samenkomen.
• Hennie Boink, ‘Burgemeester Wynia, een manager in Denekamp’, in: Jaarboek Twente, jrg 23 (1984), pp. 42-54. • Genealogische ontdekkingen rond familienaam Wynia, Sjouke Wynia, ‘t Onderschoer, jrg 23, nr 3 (2001). • Hennie Boink e.a., Mariakapellen en Landkruisen in Twente, Werkgroep Mariakapellen en Landkruisen in Twente (2007).
5
