HET PORTRET VAN
AUGUSTIN VAN OUTRYVE DOOR JOSEPH-BENOÎT SUVÉE
Op aanraden van Musea Brugge kocht de Vlaamse Gemeenschap in 2017 het portret van Augustin van Outryve, geschilderd door Joseph-Benoît Suvée. Ze deed dit met middelen uit het Topstukkenfonds. Op het statige portret poseert de West-Vlaamse zakenman in zijn werkkamer. Het schilderij is in langdurige bruikleen gegeven aan Musea Brugge en werd in eigen huis gerestaureerd door Laetitia Golenvaux. Het opgefriste werk is vanaf volgend jaar te zien in het Groeningemuseum. — Door Laurence Van Kerkhoven De gefortuneerde handelaar Augustin van Outryve (Oostrozebeke 1710 – Brugge 1795) wordt in dit imponerende schilderij ten voeten uit geportretteerd. Hij poseert voor zijn schrijftafel in een met leder beklede Lodewijk XV stoel. De brede dieprode mantel die hij om zich heen heeft geslagen, springt meteen in het oog. Daaronder draagt hij een elegant kostuum. Zijn crèmekleurige satijnen vest is met uiterste precisie geschilderd. Kenmerkend zijn ook de kostbare witte zijden kousen en de zwarte lederen schoenen, gesloten met glanzende gespen. Augustin van Outryve wordt als een krasse zeventiger geportretteerd met een strenge, onderzoekende blik en de lippen strak op elkaar geklemd. Hij draagt een voor die tijd karakteristieke pruik, aan de zijkanten gemodelleerd in horizontale, stijve krullen. In zijn linkerhand houdt hij een document vast, waarop zowel de handtekening van de kunstenaar als de exacte datering van het doek te zien zijn: J. B. Suvée / fecit / Paris le / 12 juin / 1782.
Joseph-Benoît Suvée, Portret van Augustin van Outryve, 1782, olieverf op doek, 211,2 × 146,47 cm, Collectie Vlaamse Gemeenschap, in langdurige bruikleen aan het Groeningemuseum (© Lukas – Art in Flanders vzw, foto Dominique Provost)
A U G U S T I N VA N O U T R Y V E
Op het tafelblad van zijn bureau zien we, naast een inktpot met twee ganzen veren, een snuifdoos, een witte zakdoek en drie grote dozen die hij gebruikte voor het klassement van zijn boekhouding/ briefwisseling. Dat die omvangrijk moet zijn geweest, blijkt o.a. uit de nummers die op de voorkant van de opbergdozen zijn aangebracht (nr. 42 en nr. 33). Nog belangrijker, zijn de aanduidingen van de bestemmingen: Allemagne, Paris en Hollande. Die wijzen duidelijk op zijn uitgebreide internationale netwerk.
De reus van het 18e-eeuwse Brugse ondernemersleven Tijdens de tweede helft van de 18e eeuw bekleedde Augustin van Outryve in Brugge een belangrijke positie in de zakenwereld. Hij stond aan het hoofd van een internationaal gereputeerde handelsonderneming die hij van zijn ongehuwd gebleven tante Mary-Anne van Outryve (Ooigem 1674 – Brugge 1746) had overgenomen. Deze ondernemende dame richtte in 1715 samen met haar jongste zus ‘eene societeyt van goederen ende commercie’ op die zich aanvankelijk vooral toespitste op de textielhandel en later ook op het verhandelen van grote ladingen thee. Mary-Anne van Outryve bouwde een bloeiend netwerk uit en liet de zaak al heel snel evolueren tot
één van de belangrijkste handelshuizen in de Oostenrijkse Nederlanden. Zij had een winkel in de Cordoeanierstraat in Brugge, waar ‘le beau monde’ over de vloer kwam. Mary-Anne van Outryve liet haar winstgevende handelszaak in 1742 over aan haar toen 32-jarige neef Augustin die de onderneming nog verder zou uitbreiden. De omvang van zijn internationale netwerk met Brugge als draaischijf valt niet te onderschatten. Uit briefwisseling en ondernemingspapieren in het Brugse Stadsarchief blijkt dat hij professionele contacten onderhield met Zweden (Stockholm), Denemarken (Helsingor), Letland (o.a. de historische regio Koerland), Polen (Elbing), Duitsland (Hamburg), Nederland (Amsterdam), Engeland (Londen), Frankrijk (Valenciennes) en Spanje (Barcelona en Málaga). In 1782 – het jaar waarin zijn portret voltooid werd – stichtte Augustin van Outryve met zijn neef Jean-Jacques van Outryve de Merckem een private maatschappij voor zeeverzekering. Samen bezaten ze drie schepen die ze als reders naar de Antillen lieten varen en zelfs tot in Amerika. Augustin van Outryve behoorde tot de meest vermogende notabelen in Brugge. Ongehuwd en kinderloos, legde hij zich helemaal toe op zijn carrière: internationale handel, rederij en zeeverzekering. Hij groeide, zonder overdrijven, uit tot de reus van het 18e-eeuwse Brugse ondernemersleven.
Ontstaansgeschiedenis van het portret 1780 was een cruciaal jaar voor JosephBenoît Suvée (Brugge 1743 – Rome 1807). Op 29 januari werd hij volwaardig lid van de zeer eerbiedwaardige Académie royale de Peinture et de Sculpture. De fiere Suvée 11
