45
Graafland De zon is de baas Het is een koude winterdag. We oogsten de wortels van de valeriaan. De zware kleigrond laat zich maar moeilijk openbreken. De valeriaanwortels zitten ook nog eens diep en muurvast in de grond. De steel van de spitriek glijdt uit mijn verkleumde handen. Ik sta te glibberen op mijn klompen. Toch is het de bedoeling de valeriaan nu, in de winter periode, te oogsten. Want dan zijn de wortels het mooist. De planten trekken hun krachten terug in wortels, knollen en bolletjes. Het zwelt in de bodem dat het een lieve lust is. Krokussen, hyacintjes, winterakonieten, sneeuwklokjes, rode zonnehoed, hartgespan, appelboompjes, het liefst plant ik alles in het najaar. Dan kunnen ze in de winterse grond aarden, aansterken om dan in het voorjaar mooi te kunnen bloeien. Zoals ik de valeriaanwortel uitgraaf in de winter, als de zon op zijn laagst staat, zo is de lente met zijn stijgende zon juist weer het ultieme moment om de jonge blaadjes van de berk te plukken. En midzomer, als de zon op zijn hoogst staat, plukken we van diverse plantensoorten de bloemen, bijvoorbeeld die van het sint-janskruid. In de herfst, met het dalen van de zon, oogsten we appels en de langgerijpte bessen van de sleedoorn. Zo dicteert de zon mijn werkjaar. Ook de dag kent zijn zonnebaan. Ga maar na: Met het ochtendgloren komt de zon op. Gaandeweg de ochtend zien we hem stijgen.
Rond het middaguur belandt hij op zijn hoogste punt. In de namiddag daalt de zon weer om ‘s avonds achter de horizon te verdwijnen. Vervolgens blijft hij de hele nacht diep onder. Het jaar kent zijn zonnebaan. De dag kent zijn zonnebaan. Kijken we hoe de dag zich verhoudt tot het jaar, dan kunnen we zeggen: de ochtend is de lente van de dag. En, andersom; de lente is de ochtend van het jaar. Deze gedachtenlijn doortrekkend: het middaguur is de zomer van de dag. En de zomer is het middaguur van het jaar. De avond is de herfst van de dag, de herfst de avond van het jaar. De nacht is de winter van de dag, de winter de nacht van het jaar. Die dynamiek volgend oogsten we berkenblaadjes in de lente bij voorkeur op het lentemoment van de dag. In de vroege ochtend dus. En wanneer we hoogzomer de bloempjes van het sint-janskruid oogsten doen we dat haast automatisch rond het middaguur, de zomer van de dag. We hadden de valeriaanwortels dus eigenlijk in het holst van nacht moeten oogsten, maar zo bont maak ik het niet. Dan ligt deze tuinman lekker op één oor.
Jan Graafland, tuinman Weleda
Win!
Weleda Wellness @home pakket (t.w.v. € 45,92) Met Weleda creëer je een rustgevend wellness-moment, gewoon bij je thuis. Maak nu kans op een heerlijk Wellness @home-pakket, dat bestaat uit Lavendel Ontspannende Body Olie, Aroma Shower Relax, Lavendel Ontspanningsbad en een biosoja-waskaars. Stuur je naam en adres voor 24 december naar weleda@natuurmonumenten.nl
