12
|
auschwitz bulletin
|
ja argang 63 # 2
boekbespreking
Europa tegen de Joden Warum die Europäer? DOOR REMCO ENSEL
D
e Duitse historicus Götz Aly
waarin de historicus de Duitsers aan een
van repliek dienen. Immers, de Holocaust
schreef een ontnuchterende
psychologisch onderzoek onderwerpt. Nijd
was zonder twijfel een Duits project, maar
alternatieve geschiedenis
oftewel afgunst was de algemene noemer
tegelijkertijd kan moeilijk worden volgehou-
van twintigste-eeuwse Eu-
waaronder Aly de prikkelende vragen uit de
den dat het gewelddadig antisemitisme pas
ropese samenwerking met als belang-
titel van deze veelbesproken studie van een
na 1933 de kop opstak. zo leest Europa tegen
rijkste ingrediënten afgunst, profijt,
antwoord trachtte te voorzien. Afgunst over
de Joden als een indringende verhandeling
radicaal-nationalisme en de directe be-
de succesvolle sociale stijging van Joden
over de opkomst van geïnstitutionaliseerde
trokkenheid van vele gewone burgers
en hun overwegend geslaagde aanpassing
Jodenhaat zoals die vanaf het einde van de
bij antisemitisch geweld .
aan de snelle modernisering van Duitsland
negentiende eeuw door Europese volkeren
zorgden voor een breed gevoeld verlangen
en staten werd uitgedragen. Uitmondend in
In Europa tegen de Joden pikt Götz Aly de
de Joodse minderheid op haar plaats te wij-
de massamoord op zes miljoen mede-Euro-
draad op van zijn eerdere studies over de Jo-
zen en uit de samenleving te bannen. Europa
peanen.
denvervolging. Meest bekend is waarschijn-
tegen de Joden is te lezen als een ambitieuze
Het boek is gecomponeerd langs twee
lijk Warum die Deutschen? Warum die Juden?
poging een aantal van de eerdere bevindin-
assen. De eerste is die van het terugkerend
Historicus en journalist Götz Aly. foto Bayerischer Rundfunk
gen nogmaals onder
mechanisme van haat en afgunst waarvan
de loep te nemen en
Europa rond de eeuwwisseling doortrokken
ditmaal in een vergelij-
raakte. Overal vertaalde dit zich in discrimi-
kend onderzoek: Warum
nerende maatregelen tegen Joden: inper-
die Europäer?
king van hun deelname aan het onderwijs
Het is deze keer niet
door beperkende quota of andere beletsels,
slechts Duitsland maar
de afkondiging van studie- en beroepsverbo-
het Europese continent
den en de selectieve inzet van belastingen
als geheel dat terecht-
die joden extra hard troffen. Met de ontluis-
staat voor de genocide.
terende kracht van de herhaling toont Euro-
Misschien wilde de his-
pa tegen de Joden hoe gedurende het gehele
toricus met zijn nieuwe
interbellum overheden en georganiseerde
boek ook enkele critici
burgers steeds weer opnieuw uit hetzelfde
