ElektroVisie 2021 nr 4 - NL

Gezondheid

UV-C licht

Nelectra, Beroepsorganisatie voor de elektrobranche · Stationlei 78 bus 1/1 · 1800 Vilvoorde · 6 x jaar · 32ste jg · afgiftekantoor 2030 Antwerpen X / P2A9571 − september 2021 – 4

Ontsmetten

Preventierichtlijnen Veiligheid Wettelijke bepalingen Richtlijnen Huishoudtoestellen

IN DEZE EDITIE  Dossier gezondheid  Broothaerts: “De dankbaarheid van onze klanten is erg groot”  Nelectra in gesprek met FOD Economie  Wat zijn de verlichtingssterkte-eisen voor liftkooien en hun bordessen?

Luchtkwaliteit Plasmafilters

gira.be

Voelen.

Een schakelaar? Of volmaakt met slechts één aanraking? De Gira tastsensor 4 is meer dan alleen aan of uit. Hij is veelzijdig qua design. Pure intuïtie. En comfortabel configureerbaar voor KNX functies zoals entertainment, jaloezie, temperatuur of licht.

Een schakelaar die oriëntatie biedt en waarmee we niet alleen het Smart Home, maar ook heel eenvoudig ons gevoel

Sturen.

Gira / Smart Home /

Gira tastsensor 4

VIVIANE REFLECTEERT

Fit for 55?

Op 14 juli jongstleden lanceerde de Europese Commissie het “Fit for 55”-pakket. Met deze klimaat-, milieu- en energievoorstellen wil de Europese Unie de ambitie waarmaken om de netto-uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 55% te verminderen ten opzichte van 1990.

Wetgevingsinstrumenten moeten er dus voor zorgen dat de in de Europese klimaatwet overeengekomen doelen bereikt worden.

De Commissie stelt voor om meer geld beschikbaar te stellen voor innovatieve technologieën en voor modernisering van het energiesysteem. De richtlijn hernieuwbare energie bevat een aange-

scherpte doelstelling: tegen 2030 moet 40 % van onze energie uit hernieuwbare bronnen komen.

Alle lidstaten zullen hieraan bijdragen en er worden specifieke streefcijfers voorgesteld voor het gebruik van hernieuwbare energie in vervoer, verwarming en koeling, gebouwen en industrie.

Met de richtlijn energie-efficiëntie zal een bindende ambitieuzere jaarlijkse doelstelling voor het terugdringen van energieverbruik worden vastgesteld. De richtlijn zal als leidraad dienen voor

de vaststelling van de nationale bijdragen en door de richtlijn worden de jaarlijkse energiebesparingsverplichtingen voor de lidstaten bijna verdubbeld. De overheidssector zal jaarlijks 3 % van

zijn gebouwen moeten renoveren om de renovatiegolf te stimuleren, banen te scheppen en het energieverbruik en de kosten voor de belastingbetaler terug te dringen.

Er moet rekening gehouden worden met een sociaal rechtvaardige transitie. Dit verkondigt

Nelectra al enige jaren. Gezinnen met een lager inkomen, kleine ondernemingen mogen door

het nieuwe klimaatbeleid niet onder druk komen te staan, hoewel we uiteraard allemaal stilaan overtuigd raken van de noodzaak van de transitie. Een nieuw sociaal klimaatfonds zal worden

voorgesteld om te voorzien in financiering bij investeringen in energie-efficiëntie, nieuwe verwarmings- en koelsystemen en schonere mobiliteit.

En Nelectra in dit verhaal? Wij volgen uiteraard op de voet, kritisch, maar opbouwend, zoals u

van ons gewoon bent. Dat Nelectra al jaren rond duurzaamheid werkt, zullen we in de volgende

edities van ElektroVisie aan de hand van concrete projecten tonen. Want we doen het wel, maar zeggen het niet genoeg!

Reageren?

Bronnen : Europese Commissie; VLEVA

Viviane Camphyn Gedelegeerd bestuurder Nelectra viviane.camphyn@nelectra.be

3

4 I N H O U D

24 8

Hoe efficiënt en veilig is de ontsmetting via UV-C lampen?

35

De mens achter Derek Mc.Millan

“Wat met de btw als ik materiaal aankoop in het buitenland?”

Informatietijdschrift voor de professionelen uit de elektrosector.

ElektroVisie/ElectroVision heeft een oplage van 8.019 exemplaren en is een tweemaandelijkse uitgave van: het Nationaal Verbond van Zelfstandige Elektriciens en Handelaars in Elektrische Toestellen vzw (afgekort Nelectra), Stationlei 78 bus 1/1, 1800 Vilvoorde · BE 0410 342 662 RPR Brussel T: 02 550 17 11, info@nelectra.be, www.nelectra.be redactieraad Viviane Camphyn, Eric Claus, Linda Claeys, Fallon Declerck, Pieter Feys, Els Heyrman, Ludo Holemans, Ronny Lannoo, Rudy Van den Bergh, Danny Hermans, Denise Weyers, Dirk Van Steenlandt

hoofdredacteur Els Heyrman 02 550 17 21 els.heyrman@nelectra.be reclameregie Trevi · Thomas Lannoo Meerlaan 9 · 9620 Zottegem 09 360 62 16 thomas.lannoo@trevi-regie.be

reportages Linda Claeys linda.claeys@nelectra.be verantwoordelijke uitgever Viviane Camphyn Stationlei 78 bus 1/1 · 1800 Vilvoorde 02 550 17 11

drukkerij Bredero Graphics administratie Nadia Van Nuffel · 02 550 17 17 nadia.vannuffel@nelectra.be Marian Hemerijckx · 02 550 17 18 marian.hemerijckx@nelectra.be

vertaling Akira Translations

De artikels en de advertenties verschijnen onder de verantwoordelijkheid van de auteurs en de adverteerders.

Overname van artikels is toegestaan mits schriftelijke toestemming van de uitgever.

Lid van de Unie van Uitgevers van de Periodieke Pers.

Nelectra verwerkt uw persoonsgegevens met het oog op leden- of prospectenbeheer. Indien u dit niet wil, volstaat een mail naar info@nelectra.be. U kan uw gegevens inkijken en laten aanpassen via een eenvoudig verzoek, mét bewijs van identiteit, aan Nelectra, Stationlei 78 bus 1/1, 1800 Vilvoorde of via info@nelectra.be. Met vragen of klachten over gegevensverwerking kan u terecht bij de Gegevensbeschermingsautoriteit. Het algemeen privacybeleid vindt u op onze website www.nelectra.be. Uw gegevens werden mogelijks verkregen via een externe databank. Op eenvoudig verzoek kunt u meer info verkrijgen.

INHOUD

28 3

Nelectra en FOD Economie waken over de veiligheid van toestellen en installaties

Viviane reflecteert Fit for 55?

6 Broothaerts: “De dankbaarheid van onze klanten is erg groot” 8

Nelectra informeert 8 Hallo Nelectra?

10 Elektrobarometer staat op ‘zonnig’ 14 Vinger aan de pols 16 De Nelectra nocturne door de jaren heen 23 Welke infosessies mag u dit najaar verwachten bij Nelectra?

18 Europa Wijzigingen aan de wettelijke garantie op komst

19 Nelectra monitort de markt Leveringsproblemen? Het blijkt een universele aangelegenheid

21 Innovaties op de markt van de videofonie 24 Dossier gezondheid 24 H oe efficiënt en veilig is de ontsmetting via UV-C lampen?

27 Welke huishoudtoestellen focussen op gezondheid?

28 Nelectra en FOD Economie waken over de veiligheid van toestellen en installaties

31 Technische info 31 Wat zijn de verlichtingssterkte-eisen voor liftkooien en hun bordessen?

34 Hoe kan een publiek laadstation geactiveerd worden?

35 8 vragen aan Derek Mc.Millan (CEO Benelux Ledvance)

5

6 N E L E C T R A

BEZOEK T HA AR LEDEN

Broothaerts: “De dankbaarheid Wie de toonzaal van Brio-lid Broothaerts

Lieve (die de zaak in 1994 overnamen) en

de jaren heen: “Keukens winnen steeds meer

binnenstapt voelt zich als een kind in een

Ivan Broothaerts (die in 2011 het familiebe-

aan belang in huis. Waar vroeger de keuken

snoepwinkel. Het keukenbedrijf is een

drijf vervoegde). Ze zijn de kleinkinderen van

verborgen zat, bouwen we nu leefkeukens

begrip in het Vlaams-Brabantse Londerzeel

oprichter Hendrik Broothaerts, die gestart is

die het kloppend hart zijn van de woning.

en wordt geleid door de derde generatie

als meubelmaker met bijhorende winkel. De

De coronacrisis heeft dat alleen maar

Broothaerts. Tijdens de rondleiding valt

ouders van Hans en Ivan specialiseerden zich

versterkt: door COVID-19 brengen we thuis

vooral hun passie voor het vak op.

vervolgens in keukens en kasten op maat.

meer tijd door en dat vertaalde zich in een

De huidige generatie zet die traditie voort. Al

goed gevuld orderboekje in 2020. Ook 2021

is er natuurlijk wel heel wat veranderd door

kondigt zich positief aan.”

Wij werden te woord gestaan door de zaakvoerders Hans Broothaerts en echtgenote

NELECTR A BEZOEK T HA AR LEDEN

van onze klanten is erg groot” Broothaerts is lokaal verankerd en werkt

vertellen de zaakvoerders. “We luisteren

“Er wordt veel belang gehecht aan onze

voornamelijk in een straal van 15 kilometer.

heel aandachtig naar de wensen van onze

klantentevredenheid en dit door iedereen

Mond-aan-mond reclame speelt daarbij

klanten. Via intense gesprekken ontdekken

in ons bedrijf. Ons team van keukenplaat-

de hoofdrol. “Wij hebben geen vaste

we stukje bij beetje wat ze belangrijk vinden

sers, ateliermedewerkers en technische

catalogus en dat is onze sterkte: dankzij

en hoe ze leven. Zo slagen we erin om hun

medewerkers ligt ons nauw aan het

onze eigen productie kunnen wij haast alles

droomkeuken te realiseren, wat achteraf

hart: elk radertje in onze onderneming is

maken! Pinterest is het verlengde van onze

leidt tot een grote dankbaarheid. Hier halen

onmisbaar.”

showroom en een 3D-tekening brengt de

we veel voldoening uit.”

droomkeuken in een vingerknip tot leven,”

 Els Heyrman  Pat Verbruggen

7

8 N E L E C T R A

INFORMEERT

Bij Nelectra kan u als lid steeds terecht bij onze adviseurs met al uw vragen over juridische, technische, sociale, fiscale, …. materies. Hierbij een paar interessante vragen die de voorbije maanden de revue passeerden.

Welk type differentieel moeten we plaatsen in een elektrische installatie van een wasserette met professionele wasmachines?

Het antwoord op deze vraag is tweeledig: 1. Wat zegt het nieuwe AREI 2020 (Boek1)?

2. Wat zegt de fabrikant in de installatie-instructies van de professionele wasmachines?

Voor meer informatie, contacteer onze Nelectra-adviseurs

Freddy Steenackers freddy.steenackers@nelectra.be 02 550 17 23

1. Wat zegt het nieuwe AREI? Het plaatsen van een type B differentieel is nodig wanneer er gevaar bestaat voor DC-foutstromen en dat is het geval bij gebruik van niet dubbelgeïsoleerde gelijkrichters zoals in frequentiesturingen van liften, in laders voor batterijen.

Type A differentiëlen werken correct (voldoende snel afschakelen bij een isolatiefout) met AC-foutstromen en pulserende foutstromen. Volgens de norm worden ze getest op de goede werking tot 6 mA DC. Bij een hogere DC-foutstroom is de goede werking dus niet langer gewaarborgd door de fabrikant. Bijgevolg moeten er bijkomende maatregelen genomen worden indien er DC-foutstromen van meer dan 6 mA verwacht worden. In het AREI staat het volgende hierover vermeld: f. Gevaar van gelijkstroomcomponenten Wanneer elektrisch materieel oorzaak kan zijn van een dis symmetrische stroom door gelijkstroomcomponenten en het stroomafwaarts geplaatst is van een differentieelstroominrichting moeten maatregelen getroffen worden opdat in geval van een fout met de aarde, de gelijkstroomcomponenten de werking van de beschermingstoestellen niet in die mate kunnen storen dat de veiligheid in het gedrang komt. Dit is het geval voor bepaald elektrisch materieel dat halfgeleiderschakelingen bevat (dioden, thyristoren...).

Om zulke storingen te vermijden kan volgende schikkingen getroffen worden: het elektrisch materieel dat gelijkstroom voortbrengt wordt voorzien van, of beschermd door, een inrichting die het uitschakelt bij het ontstaan van een fout met een gelijkstroomcomponent.

2. Wat zegt de producent van de wasmachine Gezien de wasmachineproducent een differentieel type B 30mA voorschrijft kan dit gezien worden als een regel van goed vakmanschap.

Fallon Declerck fallon.declerck@nelectra.be 02 550 17 14

Tot slot willen wij benadrukken dat het uitermate belangrijk is om de installatie-­ instructies van de fabrikant goed te lezen

en te zorgen voor de nodige informatie en documentatie voor de keuring. (FS)

Wat met de btw als ik materiaal aankoop in het buitenland?

Als u als Belgisch bedrijf een aankoop doet in een ander land binnen Europa is het belangrijk dat u uw btw-nummer doorgeeft aan uw buitenlandse leverancier. Die mag u dan in principe géén btw in het land van herkomst aanrekenen. Dit wordt beschouwd als een zogenaamde “intracommunautaire levering zonder btw”.

Deze buitenlandse factuur zonder btw dient u wel correct te verwerken in uw boekhouding. U moet namelijk zelf de verschuldigde Belgische btw (21%) berekenen en opnemen in uw eigen btw-aangifte. In principe moet die btw doorgestort worden aan de schatkist, maar aangezien die btw tegelijk aftrekbaar is en dus meteen kan teruggevorderd worden, is dit in feite een nuloperatie. Daardoor wordt hier wel regelmatig tegen gezondigd, maar indien u deze verwerking niet correct doet, dan staan daar sancties/boetes op.

Stel dat er wél (ten onrechte) buitenlandse btw op de factuur zou zijn opgenomen, dan kan u deze niet recupereren via uw btw-aangifte aangezien het gaat om “onverschuldigde btw”. Ook in dit geval zal u in uw btw-aangifte alsnog zelf de Belgische btw moeten berekenen bóvenop het volledige bedrag (inclusief onrechtmatige buitenlandse btw). De Belgische btw zal terug aftrekbaar zijn en dus gerecupereerd worden, maar de betaalde buitenlandse btw niet.

U kan dus ook geen btw-voordeel halen uit de aankoop van materialen in een ander land waar een lager btw-tarief geldt. (FD)

NIEUW VIVARES HET IOT LICHTMANAGEMENT SYSTEEM VAN LEDVANCE.

WAT MAAKT ONS ANDERS? COMFORT. TOT IN DE PUNTJES. VIVARES LICHTMANAGEMENT. SIMPELWEG BETER.

LICHTMANAGEMENT - DE COMFORTABELE MANIER Met VIVARES zorgt u voor optimale lichtomstandigheden op kantoor en bent u tegelijk flexibel en toekomstbestendig. Alle LMS-componenten en bijpassende LED-armaturen uit één bron voor maximale stabiliteit en compatibiliteit. Het nieuwe IoTlichtmanagementsysteem van LEDVANCE is niet alleen eenvoudig te installeren, maar u kunt ook kiezen tussen draadloze Zigbee- of bekabelde DALI-technologie. En met onze optionele clouddiensten kunt u het systeem op afstand diagnosticeren en energiemonitoring uitvoeren vanaf elke locatie.

Ontdek de comfortabele manier om uw klanten te inspireren!

BENELUX.LEDVANCE.COM

10 N E L E C T R A

INFORMEERT

100,8 Elektrobarometer staat op ‘zonnig’ Voldoende werk 70% van de elektro-ondernemers heeft nu minstens evenveel werk als in de lente.

1 op 3 heeft meer werk. De vooruitzich-

25%

denkt in de ten zijn nog beter. eerstvolgende maanden meer werk te

17%

verwacht minder werk. Niet hebben. onlogisch gezien de bevraging net voor de vakantie werd afgenomen.

Het hoge pre-coronaniveau halen we nog niet.

38%

In de periode april tot mei heeft omzetverlies geleden ten opzichte van dezelfde periode in 2019. Bij 22% gaat het om een klein verlies, bij 16% om een groot. Vorig kwartaal sprak 47% over een omzetverlies voor de periode januari tot maart.

De Elektrobarometer doet het beter. Hij stijgt in het tweede kwartaal tot een positieve 100,8. Nog altijd onder het niveau van 2019 maar alle parameters verbeteren wel. Vooral het werkvolume zit goed, maar ook de rendabiliteit en de aanwervingsbereidheid nemen toe.

29%

Aan de andere kant doet van de bedrijven het nu beter dan in 2019. In het vorige kwartaal was dat 22%.

Rendabiliteit verbetert De rendabiliteit van de elektrobedrijven bleef tot nog toe een beetje achter. Daar is nu verandering in gekomen. Een ruime meerderheid geeft aan dat zijn rendabiliteit

27%

verwacht een niet verslechterd is. verbetering voor de nabije toekomst terwijl

17% een achteruitgang verwacht.

Het aantal slechte betalers en ook de concurrentiedruk blijven stabiel. 8 op 10 ervaart weinig tot geen verandering.

Meeste bedrijven zijn tevreden De tevredenheid bij de elektrobedrijven is beduidend toegenomen.

51% is uitgespro-

ken tevreden over de algemene toestand van de economie. 1 op 4 is ontevreden. Dat is beter dan de 32% van vorig kwartaal en de 45% van eind 2020.

61%

van de elektrobedrijven is optimistisch over de algemene toestand van het eigen bedrijf. Ook dat is beter dan voorheen. Vorig kwartaal waren dat er 53%, eind vorig jaar 50%.

1 op 5 zoekt personeel 8 op 10 elektrobedrijven werken nu nog met ongeveer evenveel mensen als enkele maanden geleden. 12% werkt met minder personeel. 9% met meer.

Voor de toekomst denkt

21% aan uitbreiding. Dat

is een even hoog percentage als vorige keer. Nu het vertrouwen toeneemt en de economie herstelt, neemt de ‘war for talent’ ook weer toe. Het is dus niet gemakkelijk om snel een goede nieuwe werkkracht te vinden.

De elektrobarometer wordt sinds 2010 opgemaakt en is dé conjunctuurindicator voor de Vlaamse kmo bedrijven en zelfstandige ondernemers uit de elektrosector, zowel installateurs als handelaars. Een waarde boven index 100 wijst op een positief evoluerende conjunctuur, waarden onder index 100 op een negatieve evolutie. De jongste bevraging bij een vast, representatief panel gebeurde eind juni 2021.

 Anja Larik

Een energiezuinig huis met Niko Home Control Huisautomatisering is zoveel meer dan je klanten extra comfort en veiligheid geven. Met Niko Home Control hoeven ze geen moeite meer te doen om energie te besparen. Ze hebben dag en nacht zicht op hoeveel energie ze verbruiken en zelf opwekken. Met verschillende energiebesparende functies halen ze gemakkelijk hun energieverbruik naar beneden: • optimaal verbruik van eigen zonne-energie • beheer het verbruik van elk toestel in huis • alles uit met één druk op de knop • slim ventileren en verwarmen • gemakkelijke koppeling met verschillende HVAC systemen van o.a. Mitsubishi Electric, Vaillant, Bulex, Daikin en Danfoss.

PA-1101-01

www.niko.eu/nikohomecontrol

12 P U B L I R E P O R T A G E

GPC Europe & Bisol, de partners in de Europese PV markt Grid Parity Concepts Europe, kortweg GPC Europe, is een Belgische vakgroothandel in Solar en Storage Solutions. Sinds 2005 voorzien ze technische firma’s en installateurs van een compleet gamma aan kwalitatieve fotovoltaïsche producten. Hun visie? Groene energieoplossingen voor iedereen toegankelijk maken om zo bij te dragen aan het vergroeningsproces binnen Europa.

Verder streeft GPC naar duurzame relaties bij zowel onze klanten als leveranciers.

Dit uit zich in een stabiele klantenportefeuille en een aanbod van topproducten.

Zo werkt GPC Europe al sinds 2007 samen met BISOL voor de verdeling en verkoop van BISOL-zonnepanelen in de Benelux. Deze samenwerking is een ideale synergie: beide partners focussen zich op kwalitatieve producten en professionele ondersteuning van zijn klanten.

BISOL is tevens een Europese fabrikant met hoofdzetel en productie in Slovenië, wat een sterke, lokale samenwerking bevordert tussen de 2 partijen.

Premium product Het gamma van GPC Europe omvat een breed assortiment BISOL-zonnepanelen.

Opvallend is de BISOL Supreme. Op deze serie geeft de fabrikant 25 jaar productgarantie en 100 procent vermogensgarantie; de degradatie is dus nul en dat resulteert effectief in 11 procent meer elektriciteits­ productie. In het assortiment zitten ook hoogrendement-zonnepanelen voor de zakelijke markt en prachtige Full Blacks, een Premium product voor particulieren.

Innovatie Uniek en zeer mooi is ook de BISOL Spectrum. Dat zonnepaneel komt in een breed scala aan kleuren - van terracotta orange en alabaster white tot en met diep rood en bosgroen – en is zeker populair in Nederland. BISOL onderstreept zijn innovatieve karakter nog eens door met BDO- en BBO-serie van conventionele

zonnecellen over te stappen naar half cuts, wat de piekvermogens significant verbetert. Zo is de BISOL BDO 375Wp Fullblack Mono een zeer populair paneel.

Door met BISOL-zonnepanelen te werken kies je als installateur dus voor kwaliteit, zekerheid, rendement en flexibiliteit.

Waar de pv-markt voor particulieren op dit moment zeer uitdagend is, is dat een heel mooi verhaal om aan je klanten te kunnen vertellen.

Slimme sturing Naast het aanbieden van zonnepanelen kijkt GPC Europe ook verder om het eigenverbruik van zonnepaneeleigenaren te vergroten. Zo lanceerde GPC begin maart de GPControl, slimme boiler sturing. Dit intelligent systeem stuurt het stroomoverschot van de zonnepanelen traploos naar een boiler, warmtepomp of accumulatoren. Zo wordt de overtollige zonne-energie efficiënt omgezet in warmte.

Voor een gemiddeld gezin van 4 personen kan ongeveer 1.200 kilowattuur per jaar aan overtollige zonne-energie worden omgeleid naar de boiler. Verder is het systeem compatibel met alle mogelijke pv-omvormers.

Solar Solutions International Kom GPC Europe zeker bezoeken op stand H8.1 tijdens de Solar Solutions International beurs in Haarlemmermeer NL en ontdek onze producten en nieuwigheden.

100% EU

ND NED A D DESIGFACTURE U N MA

TOP BRAND PV SLOVENIA MODULES powered by

ECOLOGICAL ENERGY SOLUTIONS FOR PROFESSIONALS

2021

14 N E L E C T R A

INFORMEERT

Vinger aan de pols Consumptiecheques voortaan overal aanvaard en langer geldig Tal van leden signaleerden ons de voorbije periode dat de voorwaarden voor het aanvaarden van consumptiecheques voor kleinhandelaars veel te streng waren, waardoor ook heel wat lokale elektrowinkels uit de boot vallen. Tegelijk kregen we ook berichten dat bepaalde grote ketens de regels omzeilen en de cheques wel aanvaarden. Dat konden we uiteraard niet laten passeren en dus trokken we aan de alarmbel.

Nelectra is dan ook tevreden dat de consumptiecheques sinds 1 augustus 2021 besteed kunnen worden in alle kleinhandelszaken die goederen verkopen (wel enkel fysiek, niet online) of herstellingen uitvoeren (enkel indien de consument het te herstellen goed fysiek naar de handelszaak brengt en daar ook terug afhaalt). De bijkomende criteria onder meer inzake jaaromzet (max. €700.000) en balanstotaal (max. €350.000) die een drempel vormden voor vele van onze zelfstandige elektroretailers, vallen weg! Alleen webwinkels mogen de cheques niet aanvaarden.

De geldigheidsduur van alle consumptiecheques wordt ook automatisch verlengd tot 31.12.2022!

Waarom u best wacht om loonsverhoging of coronapremie toe te kennen In mei bereikte de federale regering een loonakkoord. In de periode 2021-2022 mogen de lonen maximaal 0,4 procent stijgen, bovenop de index. Daarnaast kunnen bedrijven die tijdens de crisis goede resultaten hebben behaald, hun werknemers in 2021 uitzonderlijk een eenmalige netto-premie van maximaal 500 euro toekennen in de vorm van consumptiecheques.

Toch wacht u best nog tot wanneer in uw paritair comité een sectorakkoord is gesloten over de concrete invulling van deze loonnorm en de voorwaarden om de coronapremie toe te passen. Zo niet, riskeert u immers dubbel te moeten betalen!

Binnen PsC 149.01 behartigt Nelectra uw belangen als werkgever en gaan de onderhandelingen van start op 14 september 2021. Net zoals in de meeste andere sectoren wordt een akkoord voor de periode 2021-2022 dit najaar verwacht.

Aarzel niet om Nelectra te contacteren indien op ondernemings­ niveau toch al eerder zou worden aangedrongen om hierover verbintenissen aan te gaan ten opzichte van uw werknemers!

Wijziging in de wet private veiligheid op komst: uitzondering voor onopzettelijke slagen en verwondingen naar aanleiding van een verkeersongeval De ministerraad keurde op 9 juli op voorstel van minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden een voorontwerp van wet goed betreffende een wijziging in de wet private veiligheid inzake onopzettelijke slagen en verwondingen.

Personen die een functie wensen uit te oefenen in de sector van de private en bijzondere veiligheid mogen niet veroordeeld zijn, zelfs niet met uitstel, tot enige correctionele of criminele straf. De enige uitzondering voorzien in de wet tot regeling van de private en bijzondere veiligheid betreft veroordelingen wegens inbreuken op de wetgeving betreffende politie op het wegverkeer.

Het voorontwerp beoogt in dit kader een bijkomende uitzondering te voorzien wanneer de veroordeling uitgesproken is naar aanleiding van een verkeersongeval voor feiten van onopzettelijke slagen of verwondingen. Dit type misdrijf wordt immers ‘onopzettelijk’ naar aanleiding van een verkeersongeval gepleegd en houdt niet noodzakelijk in dat betrokkene niet over het geschikte profiel beschikt voor het uitoefenen van activiteiten van private veiligheid.

In de praktijk zorgt het evenwel regelmatig voor problemen bij de aanvraag of hernieuwing van een vergunning als onderneming voor camerasystemen/alarmsystemen of van een identificatiekaart voor personeelsleden, die op basis hiervan geweigerd wordt. Deze versoepeling is dan ook een goede zaak! Het voorontwerp wordt ter advies voorgelegd aan de Raad van State.

We volgen dit verder op en houden onze leden op de hoogte zodra de wijziging definitief is.

Aanvaardingsplicht zonnepanelen op 1/7 gestart in het Waals Gewest In alle andere Europese landen, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Vlaamse Gewest is het reeds in voege en nu volgt ook het Waalse Gewest. De invoering van de wetgeving betreffende de Aanvaardingsplicht Zonnepanelen verloopt er in twee fases: • Vanaf 1 juli tot 31 december 2021 dient elkeen die PV Zonnepanelen op het grondgebied van het Waals Gewest verkoopt, zich te registreren bij PV CYCLE BELGIUM en nà het derde (oktober 2021) en het vierde (januari 2022) kwartaal te melden hoeveel zonnepanelen elkeen op het grondgebied van het Waals Gewest heeft gebracht/verkocht.

• Vanaf 1 januari 2022 dient elkeen die PV Zonnepanelen op het grondgebied van het Waals Gewest brengt, daarenboven de milieubijdrage PV aan te rekenen. De hoogte daarvan is net zoals in Vlaanderen en Brussel vastgelegd op een bedrag van 2 EUR (excl. btw) per stuk. (nvdr) Om de naleving van de financiële, administratieve en operationele verplichtingen voor fotovoltaïsche zonnepanelen te faciliteren is het beheersorganisme PV CYCLE BELGIUM vzw opgericht sinds april 2016. Onder die naam hebben de sectorfederaties NELECTRA, ELOYA, FEE, ODE, TECHLINK en EDORA de handen in elkaar geslagen om elke fabrikant en invoerder – bijvoorbeeld installateur – een unieke oplossing aan te beiden om aan hun verplichtingen te voldoen

connected Bij Schneider Electric willen we iedereen in staat te stellen het meeste uit onze energie en natuurlijke bronnen te halen en zowel vooruitgang als duurzaamheid hoog in het vaandel te dragen.

We noemen dit Life Is On. Onze missie is om uw digitale partner te zijn voor duurzaamheid en efficiëntie. www.se.com/be/nl

Schneider Electric nv/sa - T +32 (0)2 37 37 502 - customer-service.be@schneider-electric.com

16 N E L E C T R A

INVITEERT

Techniek, technologie en wetenschap met een flinke dosis fun

De Nelectra nocturne door de jaren heen 2006 2010 Technopolis Mechelen: Nelectra 50 De vijftigste verjaardag van Nelectra kreeg extra glans door de gewaardeerde aanwezigheid van Kris Peeters, toen minister-president van Vlaanderen. Hij onthulde de Nelectra exhibit in Technopolis: een interactieve smart kinderkamer. Deze toepassing werd later overgedragen aan Volta. U kan er zich vandaag nog steeds aan wagen in Technopolis.

Technopolis Mechelen: eerste editie Nelectra-leden en hun gezinnen maakten kennis met techniek via wetenschappelijke experimenten en interactieve opstellingen. Een leuke kennismaking met de rol van wetenschap en technologie in het dagelijkse leven.

2013 Technopolis Mechelen: interactieve avond Stef van de populaire TV-reeks Galaxy Park kruidde de avond, en de ‘edutainers’ van Technopolis beeldden de magie van de techniek uit. Ook deze editie was een culinair genoegen.

2015 Technopolis Mechelen: talentenwedstrijd en elektrocircuit De unieke Talentenwedstrijd ‘Nelectra kids got talent’ kreeg als thema ‘elektriciteit’. Kinderen van leden traden op en entertainment kwam er van Laura Tesoro, bekend van The Voice van Vlaanderen.

Daarnaast werden de gasten verwend met een Nelectraelektrocircuit, dat langs coole opstellingen en experimenten liep.

2017 Autoworld Brussel: Lego met een vleugje techniek

2019 AED Studios Lint: virtual reality Via games en toepassingen uit de elektrowereld maakten onze leden en hun gezin kennis met de nieuwe wereld van de virtual reality. Muziek kwam er van zangeres Maureen, bekend van de tv-serie Helden!

Tussen heerlijke oldtimers werden ingenieuze Legobouwwerken voltooid: Lego-technics, technische, mechanische lego met een stevige uitdaging.

Dit onder leiding van Dirk Denoyelle, de legospecialist in ons land. Daarnaast stelden onze leden een unieke Lego-wall samen, losten ze een kwis op en nog zoveel meer.

ONZE SERVICE DRAAIT OM JOU

Cebeo uit Waregem is gespecialiseerd in de distributie van elektrotechnisch materiaal, technische diensten en oplossingen voor de residentiële, tertiaire en industriële sector. We bieden technische en commerciële adviezen en studies op volgende domeinen: verlichting, HVAC, kabel, Home & Building Automation, Industrial Automation, datacom, hernieuwbare energiesystemen en huishoudapparaten.

Als marktleider is Cebeo toonaangevend op het vlak van dienstverlening aan de klanten, dankzij een uitgebreid filialennetwerk gebaseerd op nabijheid, passende logistieke en e-business oplossingen en hoogstaande technische competenties.

18 E U R O P A

Wijzigingen aan de wettelijke garantie op komst De nieuwe regels als gevolg van de Europese garantierichtlijnen moeten in ons land ten laatste op 1 januari 2022 in werking treden. Er komen niet alleen nieuwe regels rond de wettelijke garantie bij de levering van digitale inhoud en diensten aan consumenten, er volgen ook belangrijke aanpassingen aan de regels over de wettelijke garantie bij de verkoop van goederen aan consumenten. Wij gaan in dit artikel dieper in op dat laatste… .

De nieuwe richtlijn laat verschillende beleidsopties open aan de lidstaten.

Nelectra en UNIZO ijveren daarbij voor beleidsopties die voor u het meest voordelig zijn. Hieronder volgt een kort overzicht van de belangrijkste beleidsopties en van de signalen die wij opgevangen hebben omtrent de voorkeur van de regering omtrent die opties. Let wel: er zijn nog geen finaal goedgekeurde wetteksten, zodat onderstaande nog kan wijzigen en slechts te interpreteren is als een indicatie over een mogelijke toekomstige wetgeving.

Verlengen garantietermijn?

De lidstaten mogen een langere garantietermijn dan twee jaar invoeren voor bepaalde goederen. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk dat in het Belgisch recht binnenkort een wettelijke garantietermijn van 5 jaar ingevoerd wordt voor duurzame goederen. Nelectra en UNIZO zijn daar geen voorstander van. Het is immers allerminst duidelijk wat men verstaat onder “duurzaam goed”, wat voer kan zijn voor praktische discussies.

Wij zijn veeleer voorstander om ondernemingen zelf de keuze te laten om voor hun handelswaar een bijkomende

commerciële garantie aan te bieden.

Komt daar nog bij dat een langere garantietermijn, niet noodzakelijk samenvalt met de garantie die door de fabrikant gegarandeerd wordt. Dat zou betekenen dat de handelaar zelf zou moeten instaan voor aansprakelijkheidsclaims onder de wettelijke garantie voor een bijkomende periode. Dat zou onaanvaardbaar zijn.

Wij hebben begrepen dat de regering de wettelijke garantietermijn op twee jaar zou willen houden, zonder onderscheid van goederen. Wij hopen dat dit ook zo opgenomen wordt in de finaal goedgekeurde wettekst.

Wie draagt bewijslast?

Een andere belangrijke wijziging betreft de bewijslast: wie moet bewijzen dat een artikel/toestel niet conform is op het moment van de levering, zodat het onder de wettelijke garantie valt? Onder de huidige regels moet een consument die zich op de wettelijke garantie wil beroepen, gedurende een periode van 6 maanden vanaf de levering dat bewijs niet leveren. Daarna moet de consument dat wel doen.

De nieuwe richtlijn verplicht de lidstaten om die periode sowieso naar (minimum) één jaar te brengen. De lidstaten kunnen

echter nog verder gaan, zodat consumenten gedurende een langere periode (bv. twee jaar) de bewijslast niet moeten dragen.

We hebben begrepen dat de regering eerder in die richting denkt. Nelectra en UNIZO zijn echter geen voorstander om verder te gaan dan wat de richtlijn vereist (zgn. “goldplating”). De handelaar zal dan namelijk gedurende twee jaar moeten bewijzen dat het gebrek te wijten is aan een verkeerd gebruik door de consument, wat uiteraard niet evident zal zijn. De kans dat er een gebrek optreedt omdat de consument het aangekochte artikel verkeerd gebruikt, vergroot ook aanzienlijk naarmate de consument het langer gebruikt. Daarom vinden wij dat die periode beperkt zou moeten zijn. We hopen dus dat men niet aan goldplating zal doen in de finaal goedgekeurde tekst.

Het zou eveneens goed zijn om na te gaan hoe de andere lidstaten die bepaling zullen omzetten, om versnippering van regelgeving in de Europese Unie te vermijden en de concurrentiepositie van Belgische ondernemingen zo veel mogelijk te vrijwaren. Nelectra en Unizo hebben dat standpunt verdedigd in verschillende adviesraden en maakten ook een standpuntnota over aan verschillende kabinetten.  Lynn Jonckheere (juridisch adviseur Unizo)

NELECTRA MONITORT DE MARKT

19

Leveringsproblemen?

Het blijkt een universele aangelegenheid Onze leden meldden ons dat er nogal wat leveringsachterstallen zijn. Niet bij één merk of bij één productgroep, maar heel breed in de markt. Klopt dit? En hoe komt dat? Uiteraard zit COVID-19 er voor iets tussen, maar is er meer aan de hand? Wij zochten het voor u uit.

An Moors (Head of Product Management bij Cebeo)

“De kostprijs om de containers tot hier te krijgen is gigantisch gestegen” An Moors bevestigt: er zijn behoorlijk wat leveringsproblemen.

Vooral producten en toestellen die over elektronische componenten beschikken of waarvoor veel grondstoffen noodzakelijk zijn, worden erdoor getroffen. En tegenwoordig zijn die behoorlijk universeel.

“De eerste tekorten werden gedetecteerd bij de huishoudtoestellen en de consumentenelektronica,” vertelt ze. “Maar gaandeweg kregen we ermee te maken bij de ene na de andere productgroep en ondertussen weten we dat niet alleen de elektrosector getroffen is, maar ook tal van andere sectoren wereldwijd.”

De reden? “Ik zie een aantal fenomenen die deze tekorten veroorzaken,” stelt An Moors. “Eerst en vooral zien we een heropleving van de economie in zowel China, de VS als Europa.

Dat dit in deze drie grote economische markten tegelijkertijd gebeurt, op deze schaal, is een zeldzaamheid. De oorzaak is uiteraard de stilstand tijdens covid overal ter wereld en de nagenoeg gelijktijdige heropstart van de economie. Dit alleen al zorgt voor een rush op componenten en grondstoffen.”

Maar er is meer: de productie van vele componenten en halffabrikaten zit momenteel voor het overgrote deel in Azië, een gevolg van de keuze bij vele fabrikanten om in lageloonlanden te produceren. Wereldwijd worden we nu afhankelijk van een bepaalde goederenstroom.

Bijkomend is er ook een serieuze prijsstijging voor het transport. “Normaal gezien werden de containers die vanuit Azië binnenkwamen, onmiddellijk gevuld teruggestuurd. Maar er was minder forecast en ook minder productie, waardoor een groot deel van de containers hier leeg is blijven staan. Het gevolg is een tekort aan containers in Azië en dus een hogere kost om containers tot hier te krijgen. En we spreken over serieuze kosten: gemakkelijk een vijf- tot zelfs tienvoud van wat normaal gezien betaald wordt.”

Er is dus heel veel tegelijkertijd aan de hand en An Moors durft geen voorspellingen te maken. “In normale omstandigheden hebben wij altijd een buffervoorraad en daarmee kunnen gewone moeilijkheden zoals een verhuis van een firma, een productieprobleem… opgevangen worden. Omdat we nu spreken over langdurige situaties bij niet één, maar bij vele leveranciers, wordt dat moeilijk. Die levertermijnen kunnen echt hoog oplopen en zijn onvoorspelbaar. Bovendien wijzigen de prijzen voortdurend, zodat heel wat leveranciers verplicht

worden hun prijzen met de regelmaat van de klok aan te passen. Bij zeer prijsgevoelige producten spreken we soms al van dagprijzen.”

“Verbeteringen op korte termijn zien onze leveranciers nog niet. Op langere termijn zie ik wel heil in de circulaire economie: daardoor zal er een stuk productie terug naar Europa komen en zie ik de transport en leveringstermijnen mondjesmaat verbeteren. Maar daarmee zijn onze problemen vandaag niet opgelost,” besluit An Moors.

Eric Piers (gedelegeerd bestuurder FEE)

“Aangekondigde herstel vermoedelijk pas in 2022” Eric Piers bevestigt dat er leveringsmoeilijkheden zijn bij huishoudtoestellen en consumentenelektronica: “Ik wil vooral benadrukken dat dit een universele aangelegenheid is. We zien het terug in zowat alle sectoren waar elektronische componenten nodig zijn. Er is dus helemaal geen slechte wil bij fabrikanten en -om bepaalde geruchten de kop in te drukkener is geen sprake van dat bepaalde distributiekanalen vroeger bediend worden. Er is simpelweg een algemeen tekort.”

Naar redenen hoeft hij niet lang te zoeken: “Tijdens de lockdown is de productie voor het overgrote deel uitgesteld, om daarna stilaan terug op te starten, maar met een sterk teruggeschroefde capaciteit. Ondertussen is de vraag naar toestellen opeens sterk gestegen, maar het is niet zo eenvoudig om de capaciteit onmiddellijk de hoogte in te jagen. Vergelijk het met een dieselmotor: als die een tijdje op 50% gedraaid heeft, dan lukt het niet om per direct op 150% te draaien. Daar is tijd voor nodig.”

De blokkering van het Suezkanaal heeft trouwens voor bijkomende problemen gezorgd, die bijgedragen hebben tot de grote leveringsachterstallen.

Daarnaast wijst ook hij op het grote tekort aan containers: “Er zijn te weinig containers en dat veroorzaakt gigantische prijsstijgingen voor het transport. En ik vrees dat dit onvermijdelijk zichtbaar zal worden in de prijzen van huishoudtoestellen.”

Het Europese herstelplan wordt tot slot tevens bemoeilijkt doordat ook in de Aziatische landen een sterke stijging van de verkoop in huishoudtoestellen waargenomen kan worden.

“Ik verwacht dat de tekorten op de markt een inflatie zullen veroorzaken en dat het aangekondigde herstel vermoedelijk pas in 2022 werkelijkheid zal worden.”  Linda Claeys

20 P U B L I R E P O R T A G E

MEET IP VIDEOFOONSYSTEEM Efficiënt. Flexibel. Krachtig.

Het Fermax MEET systeem: 100% IPtechnologie, gebaseerd op een netwerk infrastructuur, hoogst efficiënt, flexibel en aanpasbaar.

Doordat de toestellen rechtstreeks met elkaar communiceren vereist MEET geen centrale eenheid noch servers. Bij MEET kiest de installateur zelf de IP adressen naargelang de behoefte van elk project en zo behoudt hij gemakkelijk de controle over de netwerken.

MEET biedt HD video kwaliteit en digitale audio voor een communicatie van hoge kwaliteit. Het systeem wordt opgebouwd met digitale buitenposten, buitenposten met drukknoppen, touchscreen binnenposten, conciërgeposten en diverse accessoires. Om de veiligheid van uw gebouw te garanderen biedt MEET een beveiligd systeem dat de integratie mogelijk maakt van toegangscontrole (via gezichtsherkenning, codeklavier of proximitylezer), CCTV en domotica.

MEET voor appartementen Onze KIN buitenpost kan ingezet worden bij de grotere projecten en beschikt over geavanceerde veiligheidsfuncties. Via het 10” aanraakscherm zijn alfanumerieke oproepen mogelijk, alsook oproepen naar meerdere conciërgeposten. Ook het vandaalbestendige roestvrijstalen MARINE MEET paneel met digitaal klavier biedt een perfecte oplossing. De strakke WIT monitoren, verkrijgbaar in 7” of 10” en in zwarte of witte uitvoering, schakelen de oproep door naar smartphone via de gratis bijhorende MEET ME app licentie.

MEET voor eengezinswoningen De MEET kits zijn speciaal ontwikkeld om IP technologie naar de moderne woning te brengen. Profiteer van de kwaliteit van 100% IP technologie, van het doorverbinden van het gesprek naar smartphone en van het beheer van uw DOBISS domoticasysteem via de WIT monitor. Het MILO belpaneel met 1 drukknop (tevens verkrijgbaar in zwarte uitvoering) past perfect op elke gevel.

Voor de koppeling met domotica kan u kiezen voor het instapmodel AMBIANCE PRO waarmee u de basisfuncties in huis haalt (lichten aan- en uitdoen, hun intensiteit aanpassen, de rolluiken openen of sluiten en DOBISS scenario’s activeren). Mag het wat meer zijn?

Kies dan voor de NXT server met meer geavanceerde functies (100% web-based bediening en configuratie, gratis cloud account, spraaksturing, draadloze toepassingen,…).

DUOX PLUS 2-DRAADS VIDEOFOON­ SYSTEEM MET STANDAARD GEHEUGEN­ FUNCTIE ­ UOX PLUS is een volledig digitaal D 2-draads videofoonsysteem, speciaal ontworpen voor àlle soorten projecten – klein of groot, eenvoudig of complex, nieuwbouw of renovatie. Het bestaat uit een breed assortiment van buitenpanelen (CITY kits, Skyline modulair of MARINE roestvrijstaal) en monitoren (VEO 4,3” met hoorn, VEO-XS 4,3” handenvrij of VEO-XL 7” handenvrij).

Kies je voor de WiFi monitor, dan wordt de oproep doorgeschakeld naar smartphone. In videokits voor eengezinswoningen is de WiFi functie zelfs standaard inbegrepen. Verder komt elke monitor standaard met de geheugenfunctie zodat je een foto kan bekijken van elke bezoeker!

VIDEOFONIE

Innovaties op de markt van de videofonie Safeonweb: app voor Cybersecurity op komst

Aiphone: duurzame elegantie

Nogal wat videofoniesystemen communiceren via gsm. Maar om die communicatie veilig te laten verlopen, zorgt men best voor een goede cybersecurity. Daartoe ontwikkelde het Centrum voor Cybersecurity een app. Deze zou moeten waarschuwen voor cyberdreigingen en online oplichting.

Een aantal Nelectra-leden werkten mee aan het uittesten ervan en hij is zo goed als klaar.

De oorspronkelijke werknaam, BeGuard, kreeg een rebranding: Safeonweb.

Momenteel wordt nog gewerkt aan een aantal bugs, maar begin oktober zou de app in de markt gezet worden. Wij komen hierop terug in een volgend nummer. www.safeonweb.be/nl/ safeonweb-app

De JS-serie biedt alle basisfuncties die u van een hedendaags budgetvriendelijk videofoniesysteem mag verwachten. De toestellen stralen een strak en tijdloos design uit. De discrete deurpost met duurzame opbouwbehuizing heeft een zwart geborstelde metaal-look en is voorzien van een richtbare kleurencamera met ingebouwde witte LED-verlichting. Binnen laat de compacte, handenvrije hoofdpost met 3,5”-kleurenscherm zich naadloos integreren in elk interieur. Vanaf de binnenpost kan de deur of poort bediend worden en is het ook te allen tijde mogelijk om het beeld van de deurpost op te vragen (bewaking). De JSS1A-kit kan verder nog worden uitgebreid met een extra video-binnenpost met referentie JS1HD.

SCHOONHEID IS ZIJN KRACHT, INNOVATIE ZIJN WAAROM.

Ontdek onze oplossingen voor morgen op www.vanderelst.be

21

22 V I D E O F O N I E

Hikvision: modulair en flexibel

Fermax: compatibiliteit

Het Hikvision intercomsysteem is flexibel, modulair en beschikbaar in analoge en IP-varianten. Het systeem biedt gebruikers HD-beeldkwaliteit, een eenvoudige bedieningsinterface, flexibele combinatiemogelijkheden en voeding via PoE. De intercom productportfolio van Hikvision omvat onder andere een modulair buitenstation en verschillende optionele binnenstations, die eenvoudig in ieder huis kunnen aangesloten worden.

Het buitenstation heeft een artistiek industrieel ontwerp (ook in RVS-afwerking beschikbaar) en diverse optionele functionele modules, zoals een naamkaartmodule, toetsenbordmodule, kaartlezermodule, indicatormodule, blancomodule…. De gebruiker kan deze modules vrijelijk configureren.

Het Fermax Meet IP videofoon gamma beschikt over een open interface (Works With), waardoor integratie met allerhande domoticasystemen mogelijk wordt. Dankzij de SIP compatibiliteit kunnen oproepen met video beantwoord worden en kan ook de deur geopend worden via telefoons verbonden met een SIP compatible VoIP-telefooncentrale.

Oproepen kunnen eveneens toekomen op een PC met VoIP software. De Meet Cloud biedt de mogelijkheid om verschillende deurstations van verschillende gebouwen over het internet te laten bellen naar één of meerdere (SIP) receptieposten op afstand. Meet is compatibel met het geüniformiseerd beveiligingsplatform van Genetec: wanneer intercoms moeten bewaakt en beheerd worden, is het SIP protocol de sleutel om de communicatie in deze architectuur te integreren. Dankzij de MEET SIP mogelijkheden en de Genetec Sipelia module voor SIP communicatie, is het mogelijk om deze interoperabiliteit te bereiken.

Urmet: call forwarding CallMe is de call forwarding-oplossing van Urmet waarmee bewoners hun smartphone of tablet kunnen gebruiken om deuroproepen te beantwoorden en deuren en poorten te openen, zelfs als ze niet thuis zijn. De installateur plaatst het systeem in een handomdraai. Gebruikers hoeven daarna alleen nog maar de gratis Urmet CallMe-app te downloaden om direct van CallMe gebruik te maken. Nieuw is de Multi-user oplossing van CallMe: met één CallMe-apparaat regelt u de call forwarding voor het hele gebouw. Of dat nu een wooncomplex of een ander pand is.

GT1C7WL

HANDSFREE 7-INCH MONITOR MET ZOOM, INDUCTIEVE LUS EN GEÏNTEGREERDE WI-FI KENMERKEN

• 7”-aanraakscherm • Panoramisch 170°-breedhoekbeeld met zoomen pantilt-functie • Geïntegreerde wifi-connectiviteit • Tot 8 smartphones (iOS/Android) koppelbaar m.b.v. gratis app • Intern geheugen uitbreidbaar met SD-kaartlezer • Compatibel met bestaande GT-installaties • Ingebouwde inductieve lus voor ontvangst via hoorapparaat • Monitoring, communicatie en deuropening op afstand

Exclusieve invoerder voor België: CCI nv, Louiza-Marialei 8/5, 2018 Antwerpen | T: +32 (0)3 232 78 64 | info@ccinv.be | www.ccinv.be

HIKVISION INTERCOM SYSTEEM

MODULAIR EN FLEXIBEL ZOWEL IN ANALOOG ALS IP-UITVOERING! R

www.hikvision.com/nl

Intercom ad - electrician magazine.indd 1

8/19/2021 5:11:34 PM

Deze infosessies, opleidingen en webinars mag u in het najaar verwachten bij Nelectra Nelectra lanceert een nieuwe reeks infomomenten op locatie of online. Data, locaties en andere belangrijke informatie leest u op www.nelectra.be in de rubriek Infosessies & vorming.

Wat mag u dit najaar verwachten?

• Een webinar over cyberveiligheid • Een info-event energiemanagement in het kader van het project COOCK-CEMS of “Collectief Onderzoek & Ontwikkeling en Collectieve kennisverspreiding voor Customer Energy Management Systems" Deze sessie loopt in samenwerking met Volta.

• Een infosessie over het aansluiten van keukentoestellen op gas en elektriciteit.

• Een webinar over schuldinvordering, juridische bijstand en het dienstenpakket van Nelectra hieromtrent

• De opleiding Veilig Werken: een incompany training op afspraak • Een fysieke infosessie over het AREI • Klimatisatie van de toekomst met o.a. elektrische verwarming ism Bouwunie • Een opleiding netsystemen Wist-u-dat u eerdere webinars van Nelectra steeds kan herbekijken via www.nelectra.be/infosessies-vorming?

(beeld: Ledvance)

Hoe efficiënt en veilig is de ontsmetting via UV-C lampen?

UV-C technologie is in het verleden reeds in vele waardevolle toepassingen ingezet, bijvoorbeeld bij het desinfecteren van ziekenhuiskamers, vliegtuigen en zelfs drinkwater. Voor het eerste gebruik dient zelfs teruggegaan tot 1877!

Maar kan UV-C ook een nuttig instrument zijn in de strijd tegen COVID-19? Hoe doeltreffend is het? Is het veilig? En zijn er ook nadelen aan verbonden? In dit artikel brengen wij een overzicht van de werking, regelgeving en controlemogelijkheden.

Het gebruik van ziektekiemdodende ultraviolette (UV) straling (Engels: Germicidal-UV, ofwel GUV) is een belangrijke omgevingsinterventie die zowel de contactverspreiding als de overdracht van infectieuze dragers (zoals bacteriën,

sporen en virussen) via de lucht kan verminderen.

microfoons), en in winkels (ontsmetten van kledij na pasbeurt).

Welke lichtbronnen worden gebruikt?

Hoe doeltreffend is UV-C?

UV-straling binnen het UV-C-bereik (200 nm – 280 nm), en met name 254 nm (typische kwiklijn), wordt al meer dan 70 jaar met succes veilig gebruikt om oppervlakken, ruimten en water te desinfecteren. De traditionele lage druk kwikdamplamp (een fluorescentielamp zonder fosforpoeders op de glaswand) is in deze context nog steeds de meest gebruikte lichtbron, maar heeft naast haar hoge efficiëntie ook wel enkele nadelen.

Zo bevat deze lamp het giftige kwik en is ze groot en breekbaar.

Sinds kort werd voor desinfectiedoeleinden de led-lichtbron als alternatief geïntroduceerd (UV-led). Deze lichtbron heeft weliswaar een lagere efficiëntie, maar bevat geen kwik en is veel kleiner en niet breekbaar. Ze doet dan ook vlot haar intrede in innovatieve toepassingen, zoals in gesloten ontsmettingsboxen en -kasten voor de medische – en podium toepassingen (ontsmetten van stethoscopen,

De doeltreffendheid van UV-C straling als ontsmettingsmiddel wordt bepaald door de toegepaste UV-C bestralingsdosis (J/ m²). De bestralingsdosis wordt gedefinieerd als de tijdsintegraal van de UV-C bestralingssterkte (W/m²), waarbij de tijd de duur van blootstelling voorstelt (weergegeven in s). De UV-C bestralingsdosis die nodig is, is verder afhankelijk van het werkingsspectrum van de micro-organismen en/of virussen, en wordt beïnvloed door toepassingskenmerken zoals: • de afstand van de UV-C bron tot het oppervlak (bij oppervlakte-desinfectie) • de eigenschappen van het materiaaloppervlak (bij oppervlakte-desinfectie) • de luchtcirculatie (bij luchtdesinfectie) • de lichtdistributie van de UV-C bron • de omgevingstemperatuur en luchtvochtigheid • de reflectie van plafonds, muren, meubilair, enz.

DOSSIER GEZONDHEID

De relatie tussen UV-blootstelling en kiemdodende werking is niet lineair.

Bijvoorbeeld, als een bepaalde UVblootstelling 90% van een bacteriepopulatie doodt (vaak aangeduid als “one-log kill”), kan een verdubbeling van de blootstellingstijd slechts 90% van de resterende 10% doden, voor een totale kiemdodende doeltreffendheid van 99%.

Evenzo vermindert een halvering van de dosis of de blootstellingstijd de kiemdodende doeltreffendheid slechts van 99% tot 90%. Om in de praktijk doeltreffend te zijn, wordt een GUV dosis vooropgesteld waarmee minstens 99% inactivering wordt bereikt.

Hoe zit het met de veiligheid?

UV-C straling kan een goede keuze zijn, maar moet met verstand van zaken worden toegepast. Verkeerde toepassing kan immers leiden tot gezondheidsproblemen bij mens en dier, of ziektekiemen onvoldoende deactiveren. Toepassingen in de huiselijke context worden bijvoorbeeld afgeraden. De CIE (Commission

Internationale de l’Eclairage) en WHO (World Health Organization) waarschuwen om UV-straling niet te gebruiken voor het desinfecteren van handen of andere delen van de huid (WHO, 2020), tenzij dat onder klinisch toezicht gebeurt.

Verkeerde toepassing kan leiden tot gezondheidsproblemen bij mens en dier.

In het voorjaar van 2020 werd door de Hoge Gezondheidsraad afgeraden om met UV-C lichtbronnen de lucht of ruimtes te ontsmetten in de strijd tegen COVID-19, behalve voor medische toepassingen (tandheelkunde, sterilisatie), en in ziekenhuizen en industriële sectoren die hiervoor strikt gecontroleerde procedures hebben. Het implementeren van UV-C lampen in drukke (open of gesloten) plaatsen werd niet effectief beoordeeld en als dusdanig om veiligheidsredenen niet aanbevolen. De effecten van UV-C straling zouden het risico op oogschade

en kanker verhogen. In april 2021 werd dit advies ietwat genuanceerd waarbij werd gesteld dat UV-C wel potentieel heeft, maar dat er onvoldoende bewijzen zijn rond de specifieke werkzaamheid tegen COVID-19 in realistische omstandigheden.

Welke verplichtingen zijn er?

Vanuit preventierichtlijnen is er geen verplichting voor bedrijven, instellingen en beheerders van openbare ruimtes om een luchtzuiveringssysteem te installeren. Wel zijn er verplichtingen om bepaalde normwaarden inzake luchtkwaliteit te behalen. Een luchtzuiveringssysteem is een van de mogelijke oplossingen om de opgelegde streefwaarden te bereiken. Een ministerieel besluit (MB van 12 mei 2021 houdende de voorlopige bepaling van de voorwaarden voor het op de markt brengen van luchtzuiveringssystemen in het kader van de bestrijding van SARS-CoV-2 buiten medische doeleinden - BS van 18 mei 2021) bepaalt de regels en technische eisen over welke systemen bestemd

LED STRIPS & PROFIELEN Van accent- en sfeerverlichting tot volwaardige ruimte- en werkverlichting, met onze led strips en profielen van professionele kwaliteit creëer je moeiteloos de lichtbeleving waarnaar jouw klant op zoek is. Uw creativiteit is onbegrensd met ons vernieuwd gamma.

Integratech BV

Groenstraat 48, 3270 Scherpenheuvel

België

www.integratech.be

25

Vraag uw gratis demobox

26 D O S S I E R

GEZONDHEID

voor openbare ruimten op de markt kunnen worden gebracht. Dit besluit, gebaseerd op het advies van de Hoge Gezondheidsraad, verbiedt systemen die een gezondheidsrisico inhouden, zoals bepaalde systemen die gebruik maken van UV-C lampen met directe straling.

Enkel systemen waarbij de blootstelling van personen aan UV-C en ozon vermeden of zeer sterk beperkt wordt, worden weerhouden. Wanneer de lucht dus wordt gezuiverd met UV-C, moeten de lampen zich in een hermetisch afgesloten behuizing bevinden zodat het onmogelijk is dat er straling vrijkomt in het lokaal. Deze systemen moeten voortaan ook worden geregistreerd bij de FOD Volksgezondheid. Het gaat hierbij zowel om nieuwe als om bestaande systemen die al op de markt zijn.

Bovendien moet het besef komen dat de keuze, dimensionering, installatie, regeling en het onderhoud van UV-C systemen complex is en dat hiervoor gespecialiseerd personeel moet ingezet worden. Daarom dient de fabrikant in de technische handleiding een advies te vermelden voor het vervangen van de UV-C lampen, evenals voor de frequentie van de vervanging. Bepaalde fabrikanten vertrouwen de installatie van hun UV-C desinfectie producten dan ook enkel toe aan gecertificeerde elektro-installateurs.

Wat zijn de wettelijke bepalingen en richtlijnen?

In het kader van innovatie en ontwikkeling van UV-C toepassingen binnen elk van deze systemen, zijn een goed productontwerp, maar ook metingen noodzakelijk.

Goede, betrouwbare UV-metingen zijn essentieel voor het nauwkeurig bepalen van de UV-blootstelling en stellen ons in staat om de risico’s goed te beheersen en te controleren.

De minimumvoorschriften inzake gezondheid en veiligheid met betrekking tot blootstelling aan kunstmatige optische straling zijn in een Europese Richtlijn (Richtlijn 2006/25/EG) opgenomen.

Deze richtlijn omvat grenswaarden voor blootstelling aan zowel UV, visuele, als IR straling. De potentiële gevaren van en blootstellingslimieten aan UV-straling worden verder verduidelijkt in een ICNIRP (International Commission on NonIonizing Radiation Protection) richtlijn (ICNIRP 2004) ) en door de American

(beeld: Ledvance) Conference of Governmental Industrial Hygienists (ACGIH).

De Europese standaard NBN EN 62471 specifieert naast de blootstellingslimieten eveneens de referentie meettechnieken ter evaluatie van de fotobiologische veiligheid. Voor nauwkeurige metingen ter bepaling van risico’s van UV-straling is een gekalibreerde dubbele monochromator het meest aanbevolen meetinstrument. Dit soort meetinstrumenten is typisch alleen in gespecialiseerde lichtlaboratoria terug te vinden, en de metingen zijn complex en tijdrovend.

Er is geen verplichting voor bedrijven, instellingen en beheerders van openbare ruimtes om een luchtzuiverings­ systeem te installeren.

Wel moeten bepaalde normwaarden inzake luchtkwaliteit behaald worden.

Als praktisch alternatief worden voor de monitoring van de output van UV-C systemen vandaag de dag draagbare, handbediende toestellen aangeboden.

Voor de absolute bepaling van dosissen maken deze systemen gebruik van een breedbanddetector die typisch slechts tegen één golflengte (254 nm) of één type lamp gekalibreerd is. Bij metingen met andere types lichtbronnen dan deze waarvoor gekalibreerd is, kan dit leiden tot afwijkende meetresultaten. Duurdere handbediende toestellen worden gekalibreerd tegen meerdere golflengten,

waardoor meer nauwkeurige meetresultaten gegarandeerd kunnen worden. Let er bijkomend op dat het meetapparaat met herleidbaarheid tot de normen van een nationaal metrologisch instituut (NMI) wordt geijkt.

Naast de kalibratie zijn andere belangrijke factoren die de selectie van meettoestel beïnvloeden o.a. de lineariteit over het opgegeven meetbereik, de typische field of view met zogenaamde cosinuscorrectie en de degradatie van toestelcomponenten zoals filters over tijd door blootstelling aan UV-straling. Finaal dient er bij de aankoop eveneens rekening mee gehouden dat elk toestel elk jaar opnieuw moet worden gekalibreerd. Bepaalde instrumentfabrikanten beschikken hiervoor over een accreditatie, andere niet.  Catherine Lootens (Cluster Manager en Bestuurder Groen Licht Vlaanderen vzw, Projectuitvoerder, Laboratorium voor Lichttechnologie - KU Leuven/ Technologiecampus Gent) Frédéric Leloup (Domeinbeheerder Metrologie, Laboratorium voor Lichttechnologie - KU Leuven/ Technologiecampus Gent

Bronnen : Federale overheidsdienst (FOD) volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu: health. belgium.be NSVV: https://www.nsvv.nl/ licht-in-de-strijd-tegen-virussen/ CIE: http://cie.co.at/publications/ cie-position-statement-use-ultra­violetuv-radiation-manage-risk-covid-19transmission Global Lighting Association (GLA) : UV-C safety guidelines

DOSSIER GEZONDHEID

27

Welke huishoudtoestellen focussen op gezondheid?

Het thema ‘gezondheid’ won de afgelopen jaren sterk aan belang. Ook bij fabrikanten van huishoudtoestellen. De covidpandemie heeft de aandacht voor gezondheid nog verder versterkt en wij vroegen ons af of dat ook tot in onze elektrosector zichtbaar is.

Thomas Engels nam ons mee in zijn toonzaal en toonde ons de belangrijkste ontwikkelingen.

“Als ik onze huishoudtoestellen bekijk, dan kan ik niet stellen dat we overspoeld worden met innovaties,” lacht hij.

“Natuurlijk bestaan er al behoorlijk wat technologieën die gezondheid centraal stellen. Denk aan stoomkoken of de 0° zone in de koelkast. Ook het monitoren van de temperatuur om aanbakken te vermijden, kunnen we in de categorie ‘gezond koken’ onderbrengen. Deze technologieën zijn al een tijd op de markt en er wordt verder aan gewerkt om deze te upgraden, maar dat kunnen we niet echt aan de pandemie toeschrijven.”

“UV-C licht wordt in een aantal huishoudtoestellen gebruikt met het oog op het ontsmetten van goederen”

Het gebruik van UV-C Wel nieuw is het gebruik van UV-C in huishoudtoestellen. “Een aantal toestellen gebruiken UV-C licht,” licht Thomas Engels toe. “In koelkasten vind je bijvoorbeeld een lade terug waar goederen een tijdje aan UV-C licht blootgesteld worden, zodat ze ontsmet raken.

Handig wanneer je boodschappen gedaan hebt, waarbij goederen door meerdere mensen aangeraakt werden.

Er bestaan ook droogkasten die ermee

In de toonzaal van Group Engels werkte men vroeger al op afspraak, zodat voldoende tijd kon uitgetrokken worden voor een degelijke uitleg. Door corona weten we dat deze werkwijze ook veiliger is samen met mondmaskers en handgels. “Aanvullend gebruiken wij ook onze eigen UV-C lampen, om het winkelen nog veiliger te maken,” vertelt Thomas Engels.

uitgerust zijn en er is zelfs een nieuw UV-C toestel beschikbaar (in de vorm van een oven) waarin je allerhande goederen kan leggen om ze te desinfecteren.

Ons eigen merk Thermo-Bel heeft ook een paar toepassingen in die richting, vooral met het oog op het ontsmetten van de lucht en oppervlakken.”

Streven naar een betere luchtkwaliteit Luchtreiniging is dan ook een thema dat in deze pandemie sterk onder de aandacht van de consument gekomen is.

Zo zien we diverse merken die luchtreinigers met Hepa-filter terug onder de aandacht brengen.

Ook dampkappen focussen steeds meer op het verbeteren van de luchtkwaliteit van de uitgestoten lucht.

“Recirculatiedampkappen zijn al heel sterk in het filteren van de lucht wanneer er gekookt wordt. Maar momenteel zijn diverse merken hard aan het werk om dampkappen als permanente luchtzuiveraars in te zetten.”

Het inzetten bij dampkappen van plasmafilters die de lucht ioniseren, zit in de lift. Dit zou voor een extra reiniging en een gezondere lucht zorgen, maar niet iedereen is daarvan overtuigd.  Linda Claeys

28 D O S S I E R

GEZONDHEID

Nelectra en FOD Economie waken over de veiligheid van toestellen en installaties Nelectra streeft continu naar duurzame partnerships die installateurs en retailers ten goede komen. Hierin kaderen ook de nauwer aangehaalde banden met de FOD Economie. Het voornaamste doel? Ervoor zorgen dat producten en installaties veiliger worden, want ondanks de vele inspanningen van alle partijen zijn er nog altijd heel wat zaken onduidelijk.

Wij verzamelden een aantal vragen, opmerkingen en problemen en legden ze voor aan Bram Verckens, diensthoofd algemene directie energie infrastructuur en controles van de FOD Economie.

Viviane Camphyn (VC): In de Low Voltage Directive (KB 21/4/2016artikel 3) worden de spanningsgebieden vermeld (AC tussen 50 en 1000V en DC tussen 75 en 1500V). Nu worden veel toestellen op de markt gebracht die gebruik maken van een USB lader op 5 V, een spanning die dus buiten het spanningsgebied van art 3 vallen. Hoe wil men bij deze toestellen de veiligheid waarborgen?

Bram Verckens: Het antwoord op deze vraag is tweeledig. Eerst en vooral is er een algemene regel, in het wetboek economisch recht (WER), boek 9 wordt namelijk gesteld dat elk op de markt gebracht product, veilig moet zijn. Dit is op alles van toepassing, dus ook op de producten buiten het spanningsgebied waarvan sprake is in de Low Voltage Directive (Laagspanningsrichtlijn). Op die manier wordt de veiligheid van alle producten in de Belgische wetgeving verzekerd.

Daarnaast heeft de Europese Commissie recent de Low Voltage Directive opnieuw geanalyseerd, omdat -zoals u terecht aanhaalt- 30 tot 50% van de nieuwe consumententoestellen een lagere

spanning hebben dan 75 Volt DC. Uit die analyse bleek dat het overgrote deel uit die groep via draadloze communicatie werkt en dus onder een andere Richtlijn vallen, de Radio Equipment Directive.

Omdat er slechts een verwaarloosbaar aantal producten tussen beide Richtlijnen vallen, heeft men beslist om de wetgeving niet te herschrijven.

Sinds deze zomer is het verplicht om een EU-verantwoordelijke aan te duiden voor elk product dat op de markt komt.

Eric Claus (EC): Zou het toch niet beter zijn om de gebruiker -zelfs voor een paar producten- beter te beschermen via een accuratere nieuwe wetgeving?

Het doel van de Low Voltage Directive is in eerste instantie niet ‘mensen beschermen’, maar wel om ervoor te zorgen dat de nationale wetgevingen om enkel veilige producten toe te laten in alle landen dezelfde zijn, omdat dit de handel stimuleert.

Maar de consument is niet onbeschermd. Het WER, Boek 9 stelt dat alle producten die op de markt gebracht worden veilig moeten zijn en in principe is dat voldoende om onveilige producten – van welke spanning ookvan de markt te halen.

VC: Desondanks horen wij nog te vaak over onveilige, ongezonde producten die in winkels of op websites aangeboden worden.

In een virtuele rondetafel met Bram Verckens (rechtsboven) kregen gedelegeerd bestuurder Viviane Camphyn en ere-voorzitter Eric Claus een antwoord op vele vragen rond veiligheid en wetgeving…

Wij doen ons uiterste best om al van bij de douane niet-conforme producten buiten ons land te houden. Maar het klopt dat er nog altijd producten door de

DOSSIER GEZONDHEID

mazen van het net glippen. Bij klachten halen wij deze trouwens onmiddellijk van de markt.

Mochten wij meer middelen krijgen, dan zou er meer gecontroleerd kunnen worden en dan zouden er minder onveilige producten op de markt zijn.

Maar de middelen zijn schaars en de verdeling ervan is een politieke keuze.

VC: Een aantal van onze leden signaleert dat de meeste toestellen met UV-C die online te koop zijn, niet in orde zijn. Consumenten zijn zich daar niet van bewust, want bepaalde websites zijn voldoende ingeburgerd om betrouwbaar te lijken. Dat moet toch een halt toe geroepen worden?

Deze zomer werd het wettelijke kader voor markttoezicht herzien. Eén van de belangrijkste aanpassingen gebeurde om dit probleem op te vangen: de verplichte fabrikantsaanduiding. Dat betekent dat er een EU-verantwoordelijke aangeduid moet worden voor elk product dat op de

markt komt. Op die manier kan niets meer zomaar naamloos op de markt gegooid worden en kan er iemand verantwoordelijk gesteld worden, wanneer er iets gebeurt.

Uiteraard treden wij op wanneer ons gesignaleerd wordt, dat er niet-conforme producten op de markt zijn.

Ik zou in dit verband ook sterk willen pleiten voor meer gezond verstand van de consument: je kan vaak al aan de prijs zien of de regels nageleefd werden…

Je kan vaak al aan de prijs zien of de regels nageleefd werden.

EC: Worden de nieuwe technieken voldoende omkaderd om EMC te vermijden? Hier denken we bijvoorbeeld concreet aan het elektriciteitsnet dat gebruikt wordt voor datacommunicatie. Het is duidelijk dat dit een toepassing is, die een verspreid

29

patroon vertoont en dus stellen we ons de vraag of deze toepassingen adequaat kunnen getest worden in situ of via een “type” opstelling.

Hetzelfde probleem stelt zich bijvoorbeeld bij pv-panelen met verspreide omvormers en de koppeling op het distributienet EMC is geen eenvoudige materie, want het gaat niet over alleenstaande producten, maar over een volledige installatie waar producten in diverse opstellingen in interactie staan met elkaar.

Daarom is een algemene standaard-keuring niet altijd mogelijk en moet elke installatie afzonderlijk bekeken worden.

Zoals u dus terecht stelt: het testen in een labo of het testen van de individuele componenten in een installatie, biedt geen accuraat beeld van de uiteindelijke installatie op het terrein.

Omdat het onmogelijk is om elke afzonderlijke installatie te gaan testen, komt het erop neer dat er enkel getest wordt bij problemen, uiteraard naast de controle van de producten.

30 D O S S I E R

GEZONDHEID

EC: Een ander probleem waar aandacht zou moeten voor zijn is de laadinfrastuctuur voor de E-mobiliteit en de grote stroompulsen op het distributienet. Veel laadtoestellen worden in labo-omstandigheden getest, maar hoe gedragen deze toestellen zich thuis of op de openbare weg?

Hierbij zullen we rekening moeten houden met een leercurve. Het BIPT zal controleren op de algemene regel, maar we willen geen extra specifieke regulering. Je kan immers nooit alles in regeltjes gieten en wat we zeker niet willen is het tegenhouden van de markten technologische evolutie. Concreet wil dat zeggen dat we waarschijnlijk een paar foutjes zullen moeten incalculeren in de beginperiode. Foutjes waaruit we zullen leren en die er gaandeweg uit zullen gaan.

EC: Het batterijgebeuren dat op de markt gebracht wordt is heel divers.

Het zijn niet alleen batterijen voor elektrische voertuigen of thuisbatterijen, maar ook Li-Po of Li-Io zijn een potentieel gevaar voor de onwetende gebruiker. Losse batterijen worden zo op de markt gezet zonder enige vorm van gebruiksaanwijzing en consumenten zijn zich niet bewust van het gevaar dat zij kunnen kopen. Een verkeerde behandeling kan immers catastrofale gevolgen hebben. Hoe denkt de overheid deze markt onder controle te krijgen?

Li-po en Li-Ion cellen worden momenteel bijna allemaal gemaakt in China en zouden dus in principe gecontroleerd moeten worden op het moment dat die ingevoerd of ingebouwd worden.

Praktisch is dat zeer moeilijk te organiseren, zeker wanneer de batterijen al ingebouwd zijn als ze in ons land arriveren. Een specifieke wet introduceren voor ingebouwde batterijen die praktisch niet -of onvoldoende- kan gecontroleerd worden, is nutteloos.

Nu controleren wij de producten in hun totaliteit en dat zou moeten volstaan.

VC: Leden hebben al batterijen gezien die opgezwollen staan ingebouwd in een toestel. Sommige batterijen zijn een potentiële bom die we bij

Speciale aandacht voor led-strips op 230V Een tijd geleden deed Nelectra melding van volgende: onderstaande led-strips op 230V op een werf, zonder aanduiding en zonder dubbele isolatie, wat betekent dat er na een isolatiefout directe aanraking met 230V is. Levensgevaarlijk!

“Een verplichte ondubbelzinnige aanduiding over de gebruikte spanning lijkt ons aangewezen,” argumenteert Viviane Camphyn. “Bovendien is het ook nodig te benadrukken dat plaatsing in een aluprofiel niet kan zonder aarding. Welke acties kan de overheid ondernemen in deze? Op welke manier kunnen we door samen te werken een nog veiliger werkomgeving creëren of consumenten en leden behoeden voor gevaarlijke toestanden?”

“Ondertussen zijn we bezig met dit op te nemen in ons controleplan,” kon Bram Verckens ons bevestigen. “We zullen ze dit jaar nog testen en van zodra de resultaten van deze testcampagne er zijn, komen ze jullie richting uit.”

En dan zullen wij ze in ElektroVisie publiceren… ons dragen. Dus ik denk dat we toch moeten streven om daar toch enige vorm van wetgeving in te bouwen.

Een vriend is actief in modelbouw en daar werken ze al lang met lithium polymeer batterijen, met een simpele regel: als het pakketje opgezwollen is dan gooi je het weg. Maar modelbouw­ enthousiastelingen zijn niet echt de standaard consumenten natuurlijk.

De bezorgdheid omtrent batterijen is terecht: er zit veel energie in die batterijen en dat is potentieel gevaarlijk.

EC: Inderdaad en als je het kan zien, is het in principe geen probleem, maar vaak zijn de batterijen niet zichtbaar en wat dan?

Hét grootste probleem met onze wetgeving is het succes ervan. Heel veel mensen stellen zich nooit de vraag: is een product dat ik koop veilig? Want in de EU is het eenvoudig: alles wat verkocht wordt, is in principe veilig.

Dankzij onze performante wetgeving is de basiskennis inzake veiligheid een beetje verdwenen.

Jullie bezorgdheid omtrent batterijen is terecht: er zit veel energie in die batterijen en dat is potentieel gevaarlijk.

Daarom moeten we de basiskennis rond veiligheid terug proberen te activeren.

Wat je bijvoorbeeld vaak ziet is

dat mensen op reis buiten de EU producten aankopen. Daar zijn de regels niet dezelfde en mensen staan er gewoonweg niet bij stil dat de toestellen daar ronduit gevaarlijk kunnen zijn.

Het niveauverschil in veiligheid is echt enorm.

EC: Hebt u weet van ongevallen?

We zien om de zoveel jaar een tragisch ongeval waarbij iemand met gsm of tablet, aangesloten in het stopcontact, in bad kruipt. Waarom? Deels omdat basiskennis qua veiligheid ontbreekt.

En zelfs bij dergelijk gevaarlijk gedrag, is dat in 95% van de gevallen geen probleem: want de lekstroomschakelaar zal in werking treden en grote gevolgen vermijden, maar die is niet altijd aanwezig natuurlijk.

VC: Kan de consument tegen zijn eigen onwetendheid beschermd worden?

We bekijken momenteel de veiligheid van keukenapparatuur: hoe warm mag de achterkant/bovenkant van een oven worden? Hoe warm mag de buitenkant van een broodrooster worden? Hoe veilig moet een mixer zijn (mag je er je hand kunnen insteken)?

De basis zou moeten zijn: je steekt je vingers niet in toestellen met snel draaiende messen. Of nog: bij een oven die tot 300°C warm kan worden, dan mag je ervan uit gaan dat de buitenkant warm is.

Maar wij onderzoeken toch de mogelijkheden om de veiligheid vanop productniveau nog te verbeteren.  Linda Claeys

Wat zijn de verlichtingssterkteeisen voor liftkooien en hun bordessen?

Bij controles door erkende organismen kan het gebeuren dat er een inbreuk genoteerd wordt omdat de verlichtingssterkte van het liftbordes niet voldoet.

Maar hoe weet u of dit terecht is? Dat wordt duidelijk in dit artikel.

Het Koninklijk besluit van 25 maart 2016 tot wijziging van het koninklijk besluit van 10 oktober 2012 tot vaststelling van de algemene basiseisen waaraan arbeidsplaatsen moeten beantwoorden, is een aanvulling op de wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk.

De werkgever is verplicht erover te waken dat de werkplaatsen in voldoende mate natuurlijk licht krijgen en dat, indien dit niet mogelijk is, er een voldoende kunstmatige verlichting aanwezig is.

Om dit te doen zegt het KB van 25 maart 2016 dat de werkgever, die voldoet aan de vereisten van de normen NBN EN 12464-1 (Werkplekverlichting – Deel 1 Binnenwerkplekken) en NBN EN 12464-2 (Werkplekverlichting – Deel 2 Buitenwerkplekken) bij het vastleggen van de voorwaarden betreffende de verlichting, verondersteld wordt te voldoen aan die vereiste. Verder staat er in het KB dat wanneer de werkgever de normen niet wenst toe te passen, de verlichting tenminste moet beantwoorden aan de voorwaarden die zijn vastgesteld in bijlage 2.

Get e-Ready: Eén kaart, minder stress,

meer milieubewust.

Liften op de werkplek Voor de liften die zich bevinden op een werkplek schrijft de norm NBN EN 12464-1 een gemiddelde horizontale verlichtingssterkte voor van minimum 100 lux op het grondniveau van de circulatiezones, de gangen en in de liften. Een bijzondere situatie vereist een strenger niveau van verlichtingssterkte, namelijk in de dienst­ liften van gezondheidsinstellingen wordt deze eis opgetrokken tot 200 lux (hier gaat het bijvoorbeeld over liften die gebruikt worden voor het vervoer van patiënten).

Bij niet-toepassing van de norm legt bijlage 2 bij het KB van 25 maart 2016 een verlichtingssterkte gemeten op de vloer van ten minste 100 lux op voor verplaatsingszones in het bedrijf, gangen, trappen, magazijnen. Liften en hun bordessen vallen onder verplaatsingszones.

Klimaatneutraal laden en tanken met de DKV CARD CLIMATE +CHARGE.

Liften op andere plaatsen En wat zijn de eisen voor liftkooien en hun bordessen op ander plaatsen dan werkplekken?

YOU DRIVE, WE CARE.

Naast de voorschriften van de wet over het welzijn op het werk bestaat er ook een specifieke wetgeving betreffende liften, zonder onderscheid van hun plaats van opstelling: het Koninklijk Besluit van 9 maart 2003 betreffende de veiligheid van de liften en het Koninklijk Besluit van 12 april 2016 betreffende het op de markt brengen van liften en veiligheidscomponenten voor liften.

In geen van beide KB’s worden specifieke verlichtingseisen opgelegd, er is enkel sprake over “voldoende verlichting”.

De norm NBN EN 81-20: Veiligheidsregels voor de vervaardiging en de installatie van liften – Liften voor het vervoer van personen en goederen – Deel 20: Personenliften en personen-goederenliften, kan in dit geval als regel van goed vakmanschap dienen om conform deze KB’s te handelen. Deze norm dateert van 2020 en vervangt de oude norm 81-20 van 2014 die op zijn beurt de oude norm 81-1 van 1998 vervangt. Hij geeft de veiligheidsregels weer voor de bouw en de installatie van liften onafhankelijk van hun plaats van opstelling. Deze norm schrijft voor dat “De kooi moet voorzien zijn van vast aangebrachte elektrische verlichting met een verlichtingssterkte van minstens 100 lux op de bedieningsorganen en op 1m boven de vloer op eender welk punt op een afstand van minstens 100 mm van eender welke wand.” Met andere woorden, een horizontale verlichtingssterkte van ten minste 100 lux wordt voorgeschreven over de ganse oppervlakte van de cabine, op een hoogte van 1m van de vloer (behalve voor een buitenband van 10 cm).

Deze eis is niet gelijkwaardig aan deze van de NBN EN 12464-1 die enkel van toepassing is op de binnenwerkplekken en die een gemiddelde verlichtingssterkte oplegt (en niet minimaal) van 100 lux op grondniveau en een uniformiteit van 0,40.

Extra aanbevelingen Om de toegankelijkheid van de lift voor personen met een handicap te verzekeren geeft de norm NBN EN 81-70 bijkomende aanbevelingen en schrijft een binnenverlichting voor die een horizontale verlichtingssterkte verzekert van ten minste 100 lux op grondniveau, evenredig verdeeld en zonder gebruik te maken van spots om verblinding te voorkomen.

Een van de voorschriften van de norm NBN EN 81-20 betreft

ook de verlichting van de bordessen: “De verlichting - door daglicht of kunstlicht - van de stopplaatsen in de nabijheid van de schachtdeuren moet op de vloer ten minste 50 lux bedragen, zodat een gebruiker kan zien wat er zich voor hem bevindt wanneer hij de schachtdeur opent om de lift in te gaan, zelfs als de verlichting in de kooi defect is.” Met andere woorden, de verlichting van de bordesdeuren moet onafhankelijk zijn van de verlichting van de liftkooi, bijvoorbeeld door verlichtingstoestellen die de algemene verlichting verzorgen van de circulatiezones waar de bordessen zich bevinden. Deze verlichting moet een algemene verlichtingssterkte verzekeren van 50 lux, gemeten op grondniveau in de bordeszone. Dit voorschrift is strenger dan dit van de norm NBN EN 12464-1 betreffende werkplekken, dat een gemiddelde verlichtingssterkte oplegt voor het geheel van de circulatiezones en van de gangen van ten minste 100 lux op grondniveau, met een uniformiteit van 0,40. Dit betekent dat de verlichtingssterkte op geen enkel punt dicht bij de deur van de lift kleiner mag zijn dan 40 lux.

Besluiten De van toepassing zijnde wetgeving moet steeds gerespecteerd worden. Met betrekking tot de verlichtingssterkte in liftkooien en op hun bordessen worden er alleen in de wetgeving over het welzijn op het werk concrete verlichtingssterktewaarden vermeld waarbij er ook verwezen wordt naar de normen voor werkplekverlichting.

Normen moeten gevolgd worden wanneer ze expliciet opgelegd worden door een van toepassing zijnde wet of wanneer de opdrachtgever van een werk het eist in zijn lastenboek. Normen worden door de wetgever wel beschouwd als zijnde regels van goed vakmanschap. Wie de norm volgt werkt dus volgens de regels van goed vakmanschap. Daarenboven biedt het toepassen van normen het voordeel van de omgekeerde bewijslast bij calamiteiten achteraf.

Op werkplekken is het derhalve aan te bevelen om de verlichting van een lift en zijn omgeving te dimensioneren op basis van de normen NBN EN 12464-1 en 2.

TECHNISCHE INFO

In de liftkooi, op de vloer: - een minimale horizontale verlichtingssterkte van 100 lux met een uniformiteit van 0,4 (van 0,6 voor gezondheidsinstelling), - een minimale horizontale verlichtingssterkte van 200 lux voor de dienstliften in gezondheidsinstellingen, met een uniformiteit van 0,6; Op de liftbordessen, op de vloer: -een minimale horizontale verlichtingssterkte van 100 lux in de circulatiezones of in de gangen waar het bordes zich bevindt, met een uniformiteit van 0,4.

Bij niet toepassing van de norm op een werkplek moeten de waarden opgelegd in bijlage 2 van het KB van 25 maart 2016 gerespecteerd worden.

-Verlichtingssterkte gemeten op de vloer van ten minste 100 lux in de liftkooi en op de bordessen Op andere plaatsen dan werkplekken, zoals in een appartementsgebouw, is het aan te bevelen om de verlichtingsniveaus in de lift en zijn omgeving te verzekeren volgens de normen NBN EN 81-20.

-In de liftkooi, op het niveau van de bedieningsorganen en op een hoogte van 1 m boven de vloer (en op elk punt gesitueerd op ten minste 100 mm van een wand): - een minimale horizontale verlichtingssterkte van 100 lux; - Op de liftbordessen, op de vloer: - een minimale horizontale verlichtingssterkte van 50 lux dicht bij de bordesdeuren.

33

Indien daarenboven de lift toegankelijk moet zijn voor iedereen, in het bijzonder voor personen met een visuele kwaliteitsvermindering, moet de verlichting volgens de norm NBN EN 81-70, bovenop de hierboven vermelde eisen, volgende lichtsterktes verzekeren: -In de liftkooi, op de vloer: - een minimale horizontale verlichtingssterkte van 100 lux.  Danny Hermans, VOLTA

(Referenties: 25 MAART 2016. — Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 10 oktober 2012 tot vaststelling van de algemene basiseisen waaraan arbeidsplaatsen moeten beantwoorden 12 APRIL 2016. - Koninklijk besluit betreffende het op de markt brengen van liften en veiligheidscomponenten voor liften NBN EN 12464-1 Licht en verlichting - Werkplekverlichting Deel 1: Werkplekken binnen NBN EN 81-20 Veiligheidsregels voor het vervaardigen en het aanbrengen van liften - Liften voor het vervoer van personen en goederen - Deel 20: Personenliften en personen-goederenliften NBN EN 81-70 Veiligheidsregels voor het vervaardigen en het aanbrengen van liften - Deel 70: Bijzondere toepassingen voor personenliften en goederenliften - Toegankelijkheid van liften voor personen inclusief personen met een handicap)

Ervaring...

...voor de toekomst!

EA 36.22 MI.PUCK

astroklok  100 geheugenplaatsen  2 geschakelde uitgangen 2 stuuringangen  programmeren via app  bedienen via app

34 T E C H N I S C H E

INFO

Laadpalen, deel 4 Hoe kan een publiek laadstation geactiveerd worden?

Voor een eDriver is het logisch dat het opladen van zijn elektrisch voertuig het best gebeurt, waar hij het meest tijd spendeert: thuis of op het werk. Een Plug & Charge station is evenwel niet altijd evident, want bij open staanplaatsen in een appartement of op een bedrijfsparking is monitoren noodzakelijk om de kosten te kunnen verrekenen. De eDriver moet zich dus op één of andere manier kunnen identificeren om een laadstation te activeren. Ook bij publieke laadstations is dit noodzakelijk.

al betaald worden met creditcard, pinpas, Apple Pay of Google Pay.

Identificeren gebeurt via een laadpas (of sleutelhanger) waarvan het unieke nummer (UID) wordt gelezen via de RFIDlezer van het station. Het kan ook via een mobiele Applicatie. In beide gevallen is een creditcard of een SEPA machtiging achterliggend gekoppeld ter garantie voor de Mobile Service Provider (MSP), die instaat voor de verdeling van pasjes en apps. Bij snelladers kan in veel gevallen

Er zijn diverse laadpasjes mogelijk en het is aan de eDriver om zijn keuze te maken: Is hij beter af met een abonnement? Of wil hij betalen per kwh? Of kan hij kiezen voor een combinatie van beide? Hij kan ook maar beter goed opletten, want niet elke laadpas is bruikbaar op elk station. De grootste aanbieders van pasjes in België zijn de Nederlandse bedrijven EV-Box, NewMotion en Travelcard, gevolgd enkele Belgische aanbieders Blue Corner,

Wat zijn de mogelijkheden?

Pasjes, apps en andere activatiemiddelen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Wie een UID ontvangt via een pasje gebruikt ditzelfde identificatienummer in zijn app. Een laadpas is handig en kan als toegangsmiddel gebruikt worden op alle interoperabele laadstations. Dit in tegenstelling tot een app die meestal (op uitzonderingen zoals Plugsurfing na) alleen op de eigen laadstations van de Charge Point Operator (CPO) kan gebruikt worden.

Anderzijds is een belangrijk voordeel van de mobiele app dat je in real time kan zien welke laadpunten beschikbaar zijn en aan welk vermogen ze kunnen laden.

De soorten pasjes

EV-Point en Mobility Plus. Op Europees niveau is er vooral NewMotion, EV-Box, Chargemap en Plugsurfing. Een lijst die trouwens blijft groeien.

Interoperabiliteit Over het gehele Europese continent zijn CPO’s (grote bedrijven Allego, FastNed, Luminus,... maar evengoed kleinere spelers zoals Blue Corner en EV-point) rechtstreeks met elkaars databases verbonden zodat wederzijds UID’s worden erkend. Deze interoperabiliteit is nogal complex... er ontstaat al vlug een spinnenweb aan koppelingen... Vb. tussen 10 partijen zijn 46 koppelingen nodig. Daarom zijn platformen ontwikkeld zoals eViolin, Hubject en Gireve die CPO’s en MSP’s van over het gehele continent verbinden met elkaar, waardoor algehele interoperabiliteit ontstaat.

En de kostprijs?

Voor de eDriver is het niet altijd duidelijk hoeveel een laadbeurt finaal gaat kosten.

Niet elke laadpaal beschikt immers over een display. Dan zijn apps weer handig, want daar vind hij meestal wel de prijs terug. Er is Europese wetgeving op komst die voorziet dat elke gebruiker te allen tijde de prijs aan een publiek toegankelijk laadstation zal moeten kunnen vinden.

Opgelet: naast transactiekosten gerekend door de CPO al dan niet met idle-fee (prijs per kWh stijgt als je lang blijft laden) of trickle-fee (prijs per uur als je de wagen laat staan nadat die is volgeladen – de zgn. laadpaalklevers) gebeurt het vaak dat de MSP een startbedrag (activatiekost) aanrekent. Het blijft dus uitkijken!  Alex De Swaef

Alex De Swaef is zaakvoerder van EV-Point, zaakvoerder van Group Solar en is ook lesgever bij Syntra.

8 VR AGEN A AN

De mens achter….

Derek Mc.Millan (CEO Benelux Ledvance)

Op deze pagina willen wij bekende en niet-zo-bekende mensen uit de elektrosector een aantal minder evidente vragen stellen. Privé-vragen, die de mens achter de professional laten zien. Deze maand is het de beurt aan Derek Mc.Millan.

Wat is het eerste dat u doet als u 's morgens opstaat?

Het scannen van social media en de nieuwssites… Kijken of ik iemand te feliciteren heb met een verjaardag of bijzondere prestatie. Gewoonte van deze tijd, vermoed ik.

Wat is uw lievelingsgerecht?

Ik ben grote liefhebber van de Italiaanse keuken en bijhorende wijnen. Voor mij dus graag een pasta vongole of ossobuco met een Lugana wijn of Amarone erbij.

Welk boek of toneelstuk heeft de afgelopen tijd indruk op u gemaakt? Waarom?

Boek: “De Bourgondiërs” van Bart Van Loo. Een pittig, maar haarfijn verslag over een stuk ‘vergeten’ geschiedenis van onze regio. In essentie is er trouwens weinig veranderd in de politiek de afgelopen 650 jaar.

Verder hou ik van (bijna) alles van Kees van Kooten: zijn humor en vooral ook zijn bewondering voor de simpele, alledaagse dingen.

Hoe brengt u graag uw vrije tijd door?

Golfen, vind ik de leukste manier van ontspannen: voor mij is dat letterlijk leeglopen. Je hoeft enkel te focussen op de richting en de afstand van dat balletje. Heerlijk! Vooral bij mooi weer.

Daarnaast reis ik graag en hou ik ervan om kunstmusea te bezoeken.

Waar wordt u blij van?

Wanneer ik zie dat de mensen, die dicht rondom mij staan, gezond, onbezorgd en gelukkig in het leven staan. Momenten om te koesteren.

Wie bewondert u het meest en waarom?

De fotograaf Robert Capa. Wat een avontuur, oeuvre (veel meer dan oorlogsfotografie) en romantiek in een leven van amper 41 jaar. Zijn baanbrekend werk voor Magnum was dè basis voor de fotografie als kunstvorm. Zijn biografie “ Blood and Champagne” is een heuse aanrader.

Wat is uw levensmotto?

Het beste moet nog komen! The best is yet to come!

Wanneer krijgt u uw beste ideeën?

Bij lichte stressmomenten komen de beste ideeën het snelst. Ik voer die dan niet onmiddellijk uit, maar laat ze even garen.

35

THINK BIG

Ontdek de BIG WHITE® vanaf 1 oktober 2021 Pre-registreer je voor de campagne via bigwhite.slv.be