Hardangerfjordmagasinet nr 2 2021

15 ÅR

FRÅ SKJERGARD I SUNNHORDLAND - TIL FRUKTHAGAR I HARDANGER

HARDANGERFJORD MAGASINET

INFORMASJONSBLAD INFORMASJONSBLAD

NR. 1 JUNI 2020 NR. 2 - 2021

15. ÅRGANG 16. ÅRGANG

Her ser du nokre kjenningar som ofte vitjar oss!

ULLENSVANG

Korleis er det med-deg, FRILUFTSLIVETS - kjem du i sommar?

FO TO :

JAN

NE

RU

HOVUDSTAD

: TO FO

RE

G

IN JER

GS

N KO

R TO

BEREDSKAP PÅ STORD

ET

GL

AN

D

40 år : TO FO

V ØY

IND

F TO

T

HERDE KOMPOSITT

FOTO: AGNETE BRUN

med lokalt eigarskap for framtida

FOTO: JØRGEN GOMNÆS / DET KONGELIGE HOFF.

: TO FO

Hardangerfjorden er heilt konge frå hav til fossar, fjell og fonn!

GR

EG

H OR

OH

EN

BE

IS AT GR G

RG

FOTO: SIGVE NAUSTDAL

DISTRIBUSJON: SVEIO / BØMLO / STORD / ULLENSVANG / ETNE / KVINNHERAD / VINDAFJORD / KVAM / EIDFJORD / ULVIK / TYSNES / FITJAR / TURISTKONTOR / FERJER / SNØGGBÅTAR / BÅTHAMNER / BENSINSTASJONAR / OVERNATTINGGSTADAR I REGIONEN / FLY 2

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

Velkomen

til sommaren og deg! Å nyte gode dagar langs Hardangerfjorden er pleie for kropp og balsam for sjel. Om du er på fjorden, eller i fjæra, i hagen, på fjellet eller fonna, det er godt å vera her.

Alltid velkomen sommaren og du!

Om du er i kajakken, på tur langs elva, på stien, eller berre er her, kjenner du kor mykje naturen og sommaren har å gi. Vi gler oss og kjenner kor godt det er å vera meir i lag. At vi saman kan oppleva alt det gode og sommaren med deg. Å kjenna varmen, gleda av å vera her i lag med dei du bryr deg om og er glad i, det er sjølve krydderet i livet.

I desse tider er vi kanskje ekstra vare. Vi har fått tid til å kjenna etter kva som betyr mykje for oss.

Kva vi har sakna aller mest, difor veit vi kva vi no vil oppleva, og gler oss til det.

Olav H. Hauge sat nok i si tid og såg utover fjorden.

Det er den draumen me ber på at noko vedunderleg skal skje, at det må skje – at tidi skal opna seg, at hjarta skal opna seg, at dører skal opna seg, at berget skal opna seg, at kjeldor skal springa – at draumen skal opna seg, at me ei morgonstund skal glida inn på ein våg me ikkje har visst um.

Tankane hans vert for mange enno sterkare i desse dagar. No er det vår tid!

God sommar!

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

3

4

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

INNHALD FRILUFTSHOVEDSTADEN 6 HARDANGERFJORDMAGASINET PÅ NETT 9 GK

SIDERHUSET OLA K. WOODNEST

10 14

16

KONKURRANSEVINNARE 18 SOMMARKONKURRANSEN 20 AUSEKARANE

22

ANDERS VATLE

24

HARDANGERVIDDA NASJONALPARK 26 VØRINGSFOSSEN

27

NORSK NATURSENTER

28

FOLGEFONNA PÅ LANGS I 1982

31

STORD LUFTHAMN

36

BEREDSKAP

37

ROSENDAL UTVIKLING

40

CLAUDIA SCOTT TIL BARONIET

45

MIN KAMERAT REMI

46

USKEDALEN.NO

48

HERDE KOMPOSITT

50

KVAMSØY

52

FJORD EXPERIENSE

54

ETNE KOMMUNE

56

JOHS A. HJELMELAND

HARALD ALVAVOLL

60

KART

64

58

SIGURD PÅ EIN TYSDAG 66

ANSVARLEG UTGJEVAR: PRINFO MEDIA ANSVARLEG REDAKTØR: SIGURD VIKØREN DESIGN: VINNARSKALLE / POPPCORN DESIGN BILETE FRAMSIDE: MARIUS DALSEG SÆTRE / DNT TATT UNDER MONSEN MINUTT FOR MINUTT I 2018.

ULLENSVANG FRILUFTSLIVETS HOVEDSTAD: SIGRID D. DAGESTAD BEREDSKAP: THOMAS A. HJELMEN OPPLAG: 50.000 KJEM UT: 2 GONGER PR. ÅR KONTAKT: SKEISHAGEN 5, 5470 ROSENDAL, T: 982 98 301, E-POST: SIGURD@VIKORENMEDIA.NO HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

5

FOLGEFONNI BREFØRARLAG SKARV STUDIO

DAG ENDRE OPEDAL KRAFTMUSEET

VISIT HARDANGERFJORD

FOLGEFONNI BREFØRARLAG

Frå fjord til foss og fjell Frå vidde til bre og is.

Frå temma kultur til vill natur Frå lågt til høgt Frå smått til stort Frå nært til fjernt

6

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

Det er gjerne dei spektakulære friluftsattraksjonane som Trolltunga, Folgefonna og Dronningsstien ein forbinder med Ullensvang. Samstundes har ein nære og varierte friluftsopplevingar uansett kvar ein er i kommunen.

Derfor meiner me at Ullensvang kommune kan forsvara tittelen Noregs friluftshovudstad.

Det er ikkje minst dei ulike og unike landskapsformene som gjev grunnlaget for dette.

Brelandskapet innanfor Folgefonna Nasjonalpark - med den dramatiske isen som er urgamal, men samstundes alltid i endring.

I Ullensvang kommune finn du dei unike inngangane til nasjonalparken med dalar, elver og kulturlandskap. På breen kan du få kjensla av å gå på verdas tak, men også oppleva korleis vêr og forhold skifter på eit sekund.

Fruktdyrkar-landskapet - som strekkjer seg på begge sider av Sørfjorden, og vidare mot Jondal. Dette fantastiske kulturlandskapet gjer det til ei heilt særprega oppleving å bevega seg, både horisontalt og vertikalt frå fjord til fjell. Her får ein det beste av den kultiverte naturen mot det beste av den ville naturen.

Kraftfulle kontrastar i det industrielle landskapet - der mennesket har temma naturen til samfunnets vekst og utvikling. Å bevega seg i desse kontrastane gir heilt spesielle opplevingar, anten det skjer røyrlangs i Tyssedal, på tur ved arkitektteikna kraftstasjon og ved damanlegg i Røldal, eller på ein benk utanfor skalltaket på Smelteverkstomta.

Høgfjellsplatået Hardangervidda Nasjonalpark - som varierer frå det ville og brutale landskapet dominert av stein og snø, til mjuke, frodige stølsdalane og vidstrakte fjåer. Som Nord-Europas største fjellplatå, gir dette både fastbuande og besøkande inngang til urørt natur, samt unikt dyre og planteliv.

Dette er kapitalen vår, ein kapital som skal forvaltast og foredlast på ein måte som gagnar både dei fastbuande og dei besøkande til kommunen.

Det betyr at me må vera forankra i verdier og mål.

Fosselandskapet representerer både fundamentet for økonomi og utvikling gjennom kraftproduksjon, men mest av alt den dramatiske visuelle verdien som har bergteke besøkande i fleire hundre år.

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

7

VISIT HARDANGERFJORD

SIGRID D. DAGESTAD

For meg er Ullensvang einstydande med friluftsliv – her er naturen på sitt rausaste. Naturen har bergtatt meg og mitt følgje meir og meir, etter kvart som me er blitt kjende i Ullensvang. Men det er ikkje berre naturen som fasinerer. Det gjer òg menneska som bur her. Eg er imponert over tiltakslysta og samhaldet for å utvikla og ta vare på bygda, sa dronninga.

VISIT HARDANGERFJORD

DET KONGELIGE SLOTT

Sitat frå dronningas besøk på Lofthus:

Ekte fordi det er eit landskap me lever i og haustar frå, både frukt frå gardane og vasskraft frå dei temma fossane og damanlegga. Vidare vert råstoff foredla til sider, zink og titan ved hjelp av kloke hovud,teknologi og innovasjon, men også tradisjon.

Synleg fordi me vil at verda rundt skal sjå oss for det me er, med særprega og unike kvalitetar i landskap, aktivitet, historie, folk og næring.

8

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

Berekraftig fordi me vil ta i vare naturen, og alltid vurdera tiltak og aktivitet med kritisk blikk for naturen sin eigenverdi.

Inkluderande fordi me ynskjer at friluftshovudstaden skal koma alle i møte med gode opplevingar og aktiviteter, også dei som ynskjer å nyta utsikten frå ein gul benk ved fjorden eller å rusla langs elvastien.

Attraktiv fordi me gjerne vil vera ein god friluftskommune, både for dei som bur her, dei som kanskje vil flytta til oss, og dei som besøker oss.

SIGRID D. DAGESTAD

Ekte Synleg Berekraftig Inkluderande Attraktiv

KRISTOFFER HYLLAND SKOGHEIM

FRILUFTSHOVUDSTADEN ULLENSVANG SKAL VERA:

HARDANGERFJORDMAGASINET.NO

HARDANGERFJORDMAGASINET.NO

HARDANGERFJORDMAGASINET.NO

HARDANGERFJORDMAGASINET.NO

HARDANGERFJORDMAGASINET.NO

HARDANGERFJORDMAGASINET.NO

HARDANGERFJORDMAGASINET.NO

HARDANGERFJORDMAGASINET.NO HARDANGERFJORDMAGASINET.NO HARDANGERFJORDMAGASINET.NO m eke kje Kvar v ytt frå tn det lit dt un n r t e v li jorde ngerf d r Ha a nye n på de . a id s t t ne ed rne m Bli gje å ger oss p ardan o www.H gasinet.n a m d r fjo

HARDANGERFJORDMAGASINET.NO HARDANGERFJORDMAGASINET.NO HARDANGERFJORDMAGASINET.NO HARDANGERFJORDMAGASINET.NO

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

9

TEKNISK ROM

GK ER EIN AV SKANDINAVIA SINE LEIANDE TEKNISKE ENTREPRENØRAR OG SERVICEPARTNERAR Vi leverer tekniske installasjoner og rådgiving som bidrar til betydelege energi- og miljøvinster i kombinasjon med optimal komfort for bygget sine brukerar — i heile bygget si levetid.

Våre løysingar er basert på leiande teknologi, grundig produktkunnskap og fleire tiår med driftserfaring. Vår strategi er nærleik til kunden. Vi er lokale, men har samstundes fordel av høg teknisk kompetanse og eit effektivt sentralt støtteapparat.

HERAND KRAFTVERK

MILJØSENTERET I HARDANGER

For info om GK sjå www.gk.no HOVEDKONTORET TIL GK I ODDA

10

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

VÅRE FAG OG TENESTER Som leiande totalteknisk leverandør og servicepartner syt vi for at bygg fungerer optimalt gjennom heile levetida. Vi bidrar til energieffektive løysingar både i nye og eksisterande bygningar. GK jobbar med alt frå rådgivning og design til installasjon, drift og service. Våre tenester inkluderer totalteknisk entreprise, teknisk drift, service og vedlikehald. GK bidrar og med energirådgiving og -leiing.

STRATEGI 2020-2025: G-KRAFT GK har utarbeida ny strategi for konsernet si verksemd i Noreg, Sverige og Danmark for perioden 2020-2025.

Konsernstrategien gir ein felles, tydelig retning for heile konsernet og skal bidra til auka effektivitet, motivasjon og samhandling internt, saman med auka lønsemd og konkurransekraft.

Strategien har fått det interne namnet «G-Kraft» som handler om krafta vi skal ta ut frå det å være eit GK.

GK Odda er ein del av det familie-eigde GK konsernet, med verksemd i heile Skandinavia GK etablerte eigen kontorstad i Odda i 2014, den gong med 3 tilsette. Sidan har GK Odda vakse jamt og trutt. Frå hausten tar GK inn 1 ny lærling, då har verksemda eit tosifra tal tilsette.

FOTO: GK GRUPPEN

Det meste GK leverer er ulike tenester til små og store kundar i Hardanger og Sunnhordland. I tillegg til ventilasjon og kulde, leverer GK, Odda også blikkenslager-arbeid. Firmaet er etablert på Egne hjem i Odda med verkstad , lager og kontor.

GK leverer både til privatkundar, offentlege byggherrar og industri og næringskundar.

HERAND KRAFTVERK - GK Odda har levert komplett ventilasjon for kraftverk og kontrollrom. Etter starten i Odda har vi levert ventilasjon for 7 nye kraftverk i distriktet, og i løpet av 2021 vil det koma 2 nye på lista. Vi er stolte av bidra til produksjon av rein fornybar energi i vårt nærområde.

HARDANGER MILJØSENTER GK har levert Energimerking av Hardanger Miljøsenter sine lokaler i Odda. Eit av tiltaka som vart føreslege i rapporten vart gjennomført i etterkant, då ventilasjonen vart bygd om.

I Herand har vi og levert bandtekking i zink. Zink er eit reint naturprodukt og har lang levetid som taktekking. I tillegg så kan zink i utgangspunktet resirkulerast heilt. I Europa vert 95% av gammal valsa zink resirkulert. Bandtekking er i stor grad heilt i tråd med GK sitt mål om å vera eit klimaførebilete.

Ved Miljøsenteret i Eitrheimsvegen går ventilasjonen døgnet rundt, grunna laboratoriet. Ved å stenga ned kontordelen på ettermiddag og natt, sparde kunden 17 % av den totale energibruken på bygget.

Det heile vart integrert i SD-anlegget slik at kunden har full kontroll på ventilasjonen til ei kvar tid.

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

11

På jakt etter god mat i Odda?

- Smeltehuset på kaien serverer det meste

Tom-Jøran, Maryann og dei andre tilsette ser fram til å møta og servera deg for eksempel dette:

Dei bur begge i Ølen og etter nokre år med kantinedrift på Westcon og ulike restaurantar etablerte dei seg i Odda i 2013. Dei flytta til dagens lokale i 2014. Der har dei utvikla eit smakfullt konsept med ekte norsk husmannskost og andre rettar, der dei lagar alt frå botn sjølve.

Catering er også ein stor del av verksemda, med levering i Ullensvang, Kvinnherad, Etne og Vindafjord. Tapas er ein av rettane alle ser ut til å lika. Folk i Hardanger veit kva god mat er, seier Tom-Jøran. Maryann tek utfordringa med å levera mat av høg kvalitet, også til alle besøkande.

I Odda handlar det mykje om opplevingar «på tunga», legg dei smilande til. Begge likar seg svært godt i Odda, og har planlagt framtida der.

Det er også dei som driv Fjoren restaurant.

smeltehuset.no - 459 08 833 12

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

Maryanns fiskesuppe

•

Heimelaga kjøttkaker

•

Heimelaga fiskegrateng

•

Joakari Burger

•

Rio De Grande Nachos

•

Spareribs

•

Pizza fra Pizzatime

•

Desserter

•

Kaker

•

Barnemeny

•

God drikke

Velkommen til oss

Det me serverer får til og med Trolltunga til å «løpe løpsk».

Vinnarskalle.no

Tom-Jøran og kona Maryann kokar godt i lag.

•

Fjoren Restaurant - serverer makalause mat

Det var slett ikkje unaturleg at Fjoren vart namnet på den nye restauranten i gåta i Odda Byen i Ullensvang kommune er ein viktig del av Hardanger. Fjorden har gitt folket mykje, og det ønskjer også Fjoren Restaurant å gjera. Gi mykje til deg som gjest, og krevja mykje av oss sjølve.

Me held til i den sjarmerande gågata i Odda.

Med passe avstand til bølgene, men ikkje lenger borte enn at me kjenner sjølukta og lar roen senka seg.

Menyen er levande Ulike rettar med kjøt og fisk er faste innslag.

Forrettar og dessertar er også sjølvsagt.

Me gjer vårt beste for å plukka og bruka lokale råvarer, og har mellom anna eit godt utval av vin og lokal sider.

Me har alltid ferdigkomponerte 3 og 5 rettars, med eigenkomponerte vinpakkar.

Lukka arrangement Du er velkommen til å leggja di markering til oss på Fjoren.

Våre kokker kan og bryr seg, og me gler oss til at du og dine utfordrar oss.

Du skal nyta tida di på Fjoren!

Vinnarskalle.no

Gågata i Odda - fjoren.no - 973 35 790 HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

13

OPNINGSTIDER Måndag – torsdag: 12.00 – 22.00 Fredag – laurdag: 12.00 – 24.00 Sundag: 12.00 – 20.00 (22.00)

14

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

Knut O. starta butikk og postaabneri på Naa i 1864. Sonen Ola K. Naa overtok butikken. Han bygde i 1912 huset som i dag er blitt restaurant.

Etterpå kom det sjølvsagt ein ny Knut O. Naa. Så vart det sjølvsagt Ola K. Naa igjen.

Etterpå, då alle trudde at no kom det ein ny Knut O. så kom plutselig Daniel.

Men som Ola K. seier, han er oppkalla etter Knut.

Siderhuset Ola K. Siderhuset stod tidlegare der den nye Spar-butikken står no, men då Knut bygde ny butikk i 1954 så vart den gamle flytta ned til sjøen.

Så i dag driv Daniel restaurant heilt på fjordkanten.

-Vi hadde tenkt ei stund på kva vi skulle gjera med det gamle flotte huset, seier Daniel. Om vi skulle riva å byggja leiligheter, eller kva? Så etter kvart som dette med sideren utvikla seg kom tanken om å laga ein restaurant der du i gode veners lag kunne få god mat og smaka på dei edle lokale dråpane.

Daniel som er eigar av huset, fekk med seg fagekspertise på restaurantdrift og såg på om det kunne vera håp for ein siderrestaurant på Naa? Bjørn Johanson opphavleg frå Skare, men med mange år på baken i bransjen i Bergen, der han no driv Pergola mat og vinbar. Bjørn tok turen til Naa, såg på tilhøva og høyrde på tankane som vart presentert.

I januar i år stressa Daniel litt, for tanken var å koma i gang til sommaren dersom ein skulle ta steget. Han tok ny kontakt med Bjørn som kom ein ny tur til Naa og tok med seg ein ven, Odd Einar Tufteland, opphavleg frå Fitjar men som i dag driv to restaurantar i Bergen, Cornelius Sjømatrestaurant og Restaurant 1887.

Etter nokre rundar, vart resultatet at dei starta driftselskapet Naa AS, der dei eig 1/3 kvar. Huseigaren starta på opprustings-

prosjektet 1. februar. No rulla ballen fort, og han rulla natt og dag, i påskehelga og andre helgar. Plutselig hadde Naa fått klar eit hus med 100 sitjeplassar (60 corona-tilpassa) i to etasjar, saman med like mange plassar ute.

Restaureringa avdekka eit lokale med tømmervegger som står fram som eit soria moria slott til den bruk det i dag skal fylla.

Nytt møblement med integrering av gamle innslag frå 1912 gjev ei sjarmerande heilskap. Det er ikkje vanskeleg å trivast her.

Restauranten tilbyr 3 rettars middag der menyen vert skifta kvar veke. I tillegg ein liten meny med smårettar for servering ute og ein to rettars lunch.

Du kan få Hardangersider frå 7 ulike lokale siderprodusenter. I framtida ser dei for seg at alle lokale siderprodusenter som ynskjer det, skal få sideren sin servert på Ola K. -Slik vil vi spegla mangfaldet lokalmiljøet tilbyr, seier Daniel I tillegg seier Bjørn, som er kokk, servitør og vinkjennar, så vil eg påstå at vi faktisk har den beste vinkjellaren i Ullensvang. Vi synest at gjestene våre fortenar å få velja mellom eit utval av gode vinar.

I sesongen vil det med fast tilsette og ekstra mannskap kanskje vera så mange som mellom 15 og 20 som har arbeid på Ola K. Sideren sin framvekst i Hardanger viser att, utan lokal sider ville det nok truleg ikkje blitt noko restaurantdrift på Naa. -Mange meiner sikker at vi uansett er steikje galne, seier Bjørn. -Men vi har tru på folk, vi vonar på dei lokale og på folk frå regionen rundt oss. Folk frå Bergen og at nokon kjem over fjellet frå aust. Saman med alle turistane som kan koma både langs vegen og etter fjorden, har vi tru på konseptet, seier Bjørn.

-Kva er tankane for framtida til siderhuset her på Naa, Daniel? -Eg drøymer om eit overnattingstilbod, i tilknyting til siderhuset OLA K. Vi har ei flott tomt her, så ei etablering av ein overnattingsstad, det hadde vore heilt supert. Vi har sett det no i vår at ballar rullar fort i fjæra på Naa. Plutselig, før du veit ordet av det kjem kanskje fjordhotellet OLA K. Eller kanskje hotellet må bli Knut O. Det vert nok folksamt i fjæresteinane på Naa i sommar. Ta turen du og då vel.

Sigurd

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

15

FOTO: SAMUEL TAIPALE

• • •

Helen & Hard er arkitekter Nordplan har bidrege med ingeniørkunst Røynstrand er lokal entreprenør som har utført det krevjande konseptet

Sally og Kjartan Aano kan ikkje få rost dei nok som har fått realisert draumen deira.

Arkitektene har skapt noe helt unikt, Nordplan har gjort det umulige mulig.

At det så er ein lokal entreprenør, Røynstrand i Odda som har utført det krevjande arbeid, er imponerande. Det er ikkje mykje rette vinklar, og presisjonen på arbeidet er heilt fantastisk, meinar Kjartan.

woodnest.no 16

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

TO NYE TRETOPPHYTTER! Med enno høgare standard og enno betre utsikt.

Dei nye hyttene vil stå ferdige sommaren 2022, og vil bli opna for booking allereie i oktober 2021.

Dei fyrste som får høve til å booke desse hyttene, er dei som føl oss på instagram @_woodnest_, så her gjeld det å fylgja med!

Nordfjord Førde Gudbrandsdal Ålesund

Eidsgata 45 Langebruvegen 9 Vågåvegen 35 Notenesgata 14

Nordplan AS tlf. 57 88 55 00 www.nordplan.no

Røynstrand Entreprenør AS Vorravegen 44, 5750 Odda Tel: 53 65 00 30 Epost: postmaster@roynstrand.no roynstrand.no

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

17

Eit godt og velmeint råd frå Hardangerrådet.no

Smak på Hardanger i sommar!

HER ER VINNARANE AV KONKURRANSANE I PÅSKEMAGASINET Renate K. Måkestad i Odda fann dei 15 påskekyllingane som var gøymde og kan sjå fram til ei spennande helg i Bergen, med overnatting i suite på Scandic Neptun og billettar til show med «Kvinner på randen!»

Torill Knutsen på Stord vann ein flott hagesofa til 12.000 kroner. Sofaen står og ventar på ho hos Bohus i Odda. Det aktuelle talet som Torill kom fram til med å setja saman tal frå papirmagasinet og den nye nettsida var 2021.

Hardangerfjordmagasinet gratulerer!

Til alle som ikkje vant. I dette sommarmagasinet er ny konkurranse.

Leit fram sommarfuglane, send inn forslag til kor mange som er gøymt, og før du veit ordet av det, så er du på veg til ei flott helg i Bergen.

18

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

Ekte øyeblikk Åpent hver dag. akvariet.no

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

19

S O M M A RKONKURRANSEN OVERNATTING FOR TO I SUITE PÅ EIT AV HOTELLA TIL SCANDIC I BERGEN!

Billettar til Ausekarane

I Hardangerfjordmagasinet prøver vi etter beste evne å laga små kosestunder for lesarane våre. Mellom magasina på papir, kan du no og kosa deg med den nye nettsida vår. Sjekk gjerne ut www.Hardangerfjordmagasinet.no Vi vonar at du i dette magasinet finn mykje interessant, og masse kjekk lesnad å kosa deg med.

Litt konkurranse må vi ha. Vår gode samarbeidspartnar i Bergen stiller med suite og show til underhaldning.

Ei oppleving du seint vil gløyma, seier vi. Tidlegare vinnarar har sagt at dei hadde store forventningar, og at det vart ei enno betre oppleving. Det likar vi å høyra, og legg alt vi kan i potten for at du som vinn skal få ei oppleving utanom det vanlege.

Lukke til, kos deg!

God sumar frå oss i redaksjonen!

20

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

Vi har gøymt litt sommarfuglar i magasinet.

Som eit symbol på varme og gleda.

I svaret må du ha rett tal på sommerfuglar som er gøymde, og kva sidetal du fann dei på.

Svaret ditt må vi ha innan 31. august og du må senda svaret på e-post til sigurd@vikorenmedia.no.

25-ÅRS JUBILEUMSSHOW MARIT VOLDSÆTER  ELISABETH MOBERG  KJERSTI BERGE

OLE BULL SCENE 2. SEPTEMBER – 13. NOVEMBER BILLETT & HOTELL PR PERSON I DOBBELTROM FRA KR 1300

RICKS 2. SEPTEMBER – 30. OKTOBER BILLETT & HOTELL PER PERSON FRA KR 990

RICKS 6. NOVEMBER – 18. DESEMBER BILLETT & HOTELL PER PERSON FRA KR 990

N YT T S H O W

BESTILL FULL PAKKE! De beste billettene og hotellovernatting i Bergen Firmatur eller julebord? showpakker.no/bedriftspakke

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

21

AUSEKARANE

Eg har aldri sagt dette før, difor gjentar eg det no. Sjauogspel med Bjørn Jensen og Tor Endresen hadde avtale med Sigurd redaktør om å laga ei sak til Hardangerfjordmagasinet, om Ausekarane sin konsert på Riks Teater i haust. Desse 3 karane er akkurat 200 år til saman, og hadde avtale om å treffast på Teams.

Det kunne sjølvsagt aldri gå bra. Som redaktør sit eg på bukta og begge endane, og kan fordela skuld nett slik eg vil, difor let eg det vera. Utan å gå for mykje i detalj ordna det meste seg etter kvart, sjølv om vi mista litt bilete og alle snakka litt mykje samstundes. Men detaljane ordna seg og stemninga var god.

Ausekarane er klar med sitt show nummer.

14, seier Toren. -Nei, er du galen, e da so gale, seier Bjørn, og ristar på den flotte sveisen. -Då må da bli det største comeback sidan Lasarus!

Når vi etter kvart fekk avklart at det ikkje var ausekarane sin turne med "ferjo" i sommar vi skulle promotera, men dei same karane sitt show på Riks teater, når det haustar litt, då gjekk alt veldig mykje betre.

Ausegutane såg no slutten på det dei kalla ein traurig periode og såg fram til å møta publiken. Vi har "spikka" på låtar og er 22

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

sjølvsagt spente på responsen. Klare til fest og vaksinert mot hepatitt og korona og allslags faenskap.

Ausekarane har ikkje fått på plass noko namn på det nye showet, men vi jobbar med saken, forsikrar Tor. -Vi kan kanskje gjera som då eg døypte siste ungen min, seier Bjørn. Har ganske mange då veit du, så då presten spurde. "Hva skal barnet hete?" spurde eg beint presten -Kan ikkje du berre finna på noko?

Kanskje vi kan bruka ein liknande taktikk no og. I alle høve blir det nye ting, i tillegg må vi sjølvsagt servera ein god medley, slik at folk kan syngja med og får ausedansa litt.

Men sjølv om vi har ein del nytt stoff, vil vi framleis profilera desse kystkulturgreiene.

Difor har vi laga ein song med sterke meiningar om denne ubåten på Fedje. Så har vi ein sterk song om "steppene på Manger."

Det blir duell om kvar merkesteinane skal stå.

Vi er glade i Irsk musikk og lagar gjerne norske tekstar til dei kjende og kjære irske melodiane. No har vi klar ein som vi likar godt, som heiter "Sigla heim!"

Kva var det Ivar Medaas sa? Eg e ikkje så god te å symja, men eg e ein resar te å vassa! Ja, nei elles så er vi glad i Johannes Kleppevik. Ikkje mange som har fått så mange akterutsegla folk til å lengta heim.

Alt er med det same gamla. God stemning, mykje lått og løye. Eg er ikkje ein sekund i tvil, det er berre å blinka seg ut Riks teater i Bergen frå 2. september – 30. oktober.

Hugs å ta med ausekar, musikk og stemning fiksar Tor, Bjørn og resten av gjengen.

Takk for no gutar! Må de læra dåke å bruka teams til neste gong.

Sigurd

KRIM ER ALLER BEST PÅ NYNORSK! - Ingen tvil om det.

REN S I G U R D V I KØ

BLOD E

SITAT FRÅ BOKA: For ei dame med strålande IQ, vakker utsjånad, og totalt fråverande empati, vil dette sjølvsagt vera det ultimate mål…..

ER TJUKKAR ENN VATN! BLOD ER TJUKKARE ENN VATN! Eit liv skal levast. Kva gjer dette livet med deg? Har lagnaden du møter kraft i seg til å flytta på grenser i din etikk og dine haldningar? Vil samvitet ditt lettare akseptera at du flytter grenser når du innser at blod er tjukkare enn vatn?

………. Journalisten i meg kjenner lukta av blod Eg kjende det som å stå midt ute på eit stort vatn, heilt åleina. Isen var så glatt og tynn i alle retningar at eg kunne tryna å gå gjennom på kvart einaste steg.

DETTE ER EIN KRIM THRILLER Ein spenningsroman om livet, kjærleik og vanskelege val.

Ein historie om oss, deg og meg. Om liv og død, fellesskap, lagnad og samhald. Om dop, smugling og dobbelmoral. På vestlandet, i London, Stockholm og Bergen.

BOKBADET TIL SIGURD - PÅ FACEBOOK Bli med i Bokbadet til Sigurd og ta del i diskusjonar, les kva dei som har lest boka meiner.

Mange spør kva tid oppfylgjaren, neste bok kjem? I august kan du lesa i Bokbadet til Sigurd kva som skjer.

Sigurd Vikøren har skrive boka.

- 50 år i grafisk bransje, typograf og redaktør.

- Eit liv med fotball og vassdragsvern.

- Fjellet sin ven.

KJØPA BOK! Vipps kr. 349,- til 982 98 301 så dukkar boka opp i postkassen din fraktfritt.

Langs Hardangerfjorden får du boka i bokhandelen og i mange daglegvarebutikkar.

Du kan tinga boka på kolofon.no HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

23

BLI KJENT MED ORDFØRAREN I EIDFJORD

Anders Vatle Hardangervidda Nasjonalpark 40 år. Ein god indikasjon på kor lenge 40 år er, kan vera å sjå på kva som var andre nyhende på den tida Hardangervidda nasjonalpark vart opna i juni 1981. Prins Charles og Lady Diana gifter seg. Norge får verdens første barneombud. Norge vinner over England i VM-kvalifisering i fotball - og Bjørge Lillelien har sin mest kjente kommentatorjobb. Gro Harlem Brundtland blir statsminister for første gang etter langvarig strid i Arbeiderpartiet. Nye demonstrasjonar i Alta - politiet fjerner demonstranter og Alta-utbygginga er i gang.

Ei interesse Eidfjord sin ordførar ikkje legg skjul på, og aller mest tilknyting kjenner han til bruket sitt stølsområde i Kvamsdal, på kanten mot Hardangervidda.

Når ordførar Anders Vatle i Eidfjord denne haust inviterer til kalas og skal feira at Hardangervidda nasjonalpark er 40 år, så vert det samstundes ein generalprøve på hans eigen 40 års dag til neste år.

Etter valet i 2019 vart Anders vald til ordførar. Då kan vi konstatera at politikargneisten har teke fyr. Guten frå småbruket på Lægreid var blitt Eidfjord sin leiande politikar.

Anders Vatle frå SP er Eidfjord sin yngste ordførar, som vart fødd året etter nasjonalparken. Den triveleg karen er like ekte eidfjoring som fjella han bur mellom. Farfaren kom utanfrå, men budde heile livet i Eidfjord. Begge foreldra er frå Eidfjord, så då fyller nok ordføraren dei fleste kriterier for å vera ein ekte innfødd kar.

Då har den unge ordføraren sjølvsagt eit godt grunnlag for å kjenna den kommunen han no er øvste politiske leiar av. Guten vaks opp på eit småbruk på Lægreid, her budde Anders til han i 2002 tok turen til Trondheim for å studera. Alt på denne tida var Anders politisk engasjert og vald inn som vara på SP si liste til kommunestyret.

-Eg var så langt nede på vara-lista at eg aldri vart innkalla, seier Anders, men politikar-gneisten var tent. I Trondheim vart det 5 år med studiar som gav han fagtittelen Ingeniørgeolog. Når du kjem frå Eidfjord er det forståeleg at du blir interessert i og oppteken av fjell. Det den unge Anders hadde i tankane sine var å skaffa seg kunnskap om å ta fjellet i bruk med tunellar og fjellhallar.

I 2007, då han var ferdig med studia, gjekk vegen vidare til Lesja i Gudbrandsdalen.

Her fekk Anders jobb som byggjesakshandsamar. Vidare fekk han eit vikariat som teknisk sjef, som etter ei omorganisering i kommunen i tillegg gav Anders ansvar for landbruk, plan og næring i fast stilling.

24

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I praksis vart det ein jobb tilsvarande kommunalsjef, men offisiell tittel på stillinga var leiar for forvalting og utvikling.

Etter 6 år, i 2013 vart lengten etter Eidfjord for stor. -Eg ville heim å ta over bruket, så då eg var heldig og fekk jobb i Norconsult så vart det retur over fjellet og heim til Eidfjord.

Sjølv om småbruket ikkje var til å leva av, er dette noko som Anders likevel trivest godt med. -Vi har ei samdrift som driv med Vestlandsk Fjordfe, som vi no skal ta til fjells.

Dette er aktivitetar som eg likar. Er oppvaksen med dyr og trivest med å jobba med ting rundt meg som treng ei hand. Kjenner meg nærast privilegert når eg kan driva med slikt arbeid.

Då Anders var komen til heimlege trakter vart det meir politikk og i kommunevalet i 2015 vart han vald inn i kommunestyret.

Her sat Anders og i tilsynsutvalet for nasjonalparken og i motorferdsleutvalet. Noko som nok indikerer hans interesse for fjellet.

Politisk leiing er blitt jobb, her brukar ordføraren aller mest tid på næringsutvikling, både gjennom å prøva å vera døropnar for små grunderar, og for store prosjekt som Eidfjord Resort, som no langt på veg er klart for oppstart.

Ordføraren er oppteken av å levera gode kommunale tilbod, frå barnehage og skule til helse og sosial. Anders er oppteken av at Eidfjord skal få rusta opp og få ei tiltalande promenade mot fjorden, og ferdigstilla området mellom kai og sjøbua i senturm.

Anders har grunnleggjande empati og omsorg for alle innbyggjarane i Eidfjord, men når den rotekte eidfjordingen skulle finna seg sambuar drog han til nabokommunen Ulvik. Der møtte han sin kjære, Britt Madli Manger. Saman har dei to barn på 2 og 4 år.

Gode tilskot til Eidfjord si framtid som Anders har god tru på. -Dersom vi forvaltar våre ressursar på ein god måte, er eg sikker på at Eidfjord blir ein god kommune å leva og bu i framover og, sluttar Anders.

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

25

HARDANGERVIDDA NASJONALPARK Ein av hovudinnfallsportane til Hardanger- vidda nasjonalpark er riksveg 7 som går over heile vidda.

Her er mange sentrale stader der du kan starta ulike turar innover vidda.

FOTO:BERGLJOT MARIA VEIVÅG

Det er mange som startar turen frå Tinnhølvegen. Hardangervidda nasjonalpark er Noregs største på fastlandet.

Føremålet med Hardangervidda nasjonalpark er å verna ein del av eit særleg verdfullt høgfjellsområde på ein slik måte at landskapet med planter, dyreliv, natur- og kulturminne og kulturmiljøet elles vert bevart, samstundes som området skal kunne nyttast for landbruk, naturvenleg friluftsliv og naturoppleving, jakt og fiske og undervisning og forsking Då Hardangervidda Nasjonalpark vart oppretta var det spesielt at eit stort privat område vart verna. Føresetnaden for opprettinga av nasjonalparken var at grunneigarar og andre rettshavarar framleis skulle ha eigedomsrett og bruksrett i nasjonalparken, og kan nytte rettane i den grad det ikkje kjem i strid med verneformålet. Det same gjeld bruk av allmenningsrettar etter fjellova.

Allemannsretten står sterkt i Noreg og gjev oss stor friheit til å bevega oss i naturen, men det føl og med plikter for korleis ein skal te seg. Me må alle ha med oss, og hugsa på at me må ferdast så skånsomt som råd i naturen. Det er ikkje berre villrein som er vernegrunnlaget på Hardangervidda, det er og natur- og biologisk mangfald.

Hardangervidda må opplevast, Velkommen til fjells!

26

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

NORFILM - STATENS VEGVESEN

Vøringsfossen

– trinnvis sterkare turistveganlegg

NORFILM - STATENS VEGVESEN

Vøringsfossen var knapt nok kjent av andre enn lokalbefolkninga før professor Christopher Hansteen drog over Hardangervidda i 1821. Etter kvart kom hotellet på Fossli, bilvegen, vasskraftutbygginga med regulering av fossen, ein ny riksvegtrase og den omfattande ferieutbygginga i Sysendalen. Om ikkje landskapet lenger er urørt, er framleis fossen, med sitt totale fall på 182 meter ned i den mektige Måbødalen og minstevassføring på 12 m3/sek (frå 1. juni til 15. september), ei kraftfull oppleving med stort besøk av bilturistar, turbussreisande og cruisepassasjerar.

Då Statens vegvesen i regi av Nasjonale turistvegar saman med fylkeskommunen, Hardangerrådet og Eidfjord kommune tok tak i attraksjonen, var området prega av stor slitasje og manglande sikring med dødsulykker til følgje. Det omfattande tiltaket er delt inn i fire etappar og tekne i bruk etter kvart som dei står ferdige.

FRID-JORUNN STABELL - STATENS VEGVESEN

KJETIL ROLSETH

Heile utbyggingsområdet er frå 2021 i offentleg eige i tråd med føresetnadene for den statlege turist-vegsatsinga på dei store attraksjonane.

Etappe tre starta opp i 2021. Planane for etappe 4 byrjar ta form, men endeleg konsept er ikkje vald. På sikt kan det også vera aktuelt å betra til tilhøva på dagens lett tilgjengelege og mykje brukte utsiktspunkt nedanfor Fossetromma.

2018:

2020:

2022:

2024:

Utsiktsplattformar, tilkomstvegar, toalett, parkeringsplass og informasjon på Fossli Trappebrua, utsiktspunkt, sti og utbetra kløvveg mellom Fossli og Fossetromma Utsiktsplattformar, tydelege og sikre gangvegar, parkering og toalett på Fossetromma Ny kafé og fullført trafikksystem på Fossetromma (avhengig av finansieringa) HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

27

Besøkssenter for Nasjonalpark Hardangervidda Eidfjord.

"Når vi kommer reisende mot vest over Hardangervidda og har passert vannskillet, forvandles de brune, endeløse viddene til et fantastisk panorama over et vilt og forrevet fjellandskap - med blåne bak blåne, inntil fjellene langt ute i horisonten oppslukes av den luftige atmosfære. Det er ikke bare vestlendingens hjerte som da bever – nordmenn og tyskere, svensker og amerikanere er alle like bergtatte. Dette er Vestlandet på sitt aller mest karakteristiske."

Gunnar Danbolt Kulturhistorisk Vegbok.

KOMANDE ARRANGEMENT "Hardangervidda nasjonalpark 40 år" 8.-9. september 2021.

Eidfjord kommune, Norsk Natursenter – Hardanger og Statsforvaltaren i Vestland inviterer til jubileumskonferanse i Eidfjord Konferansen tar opp faglege, politiske og administrative spørsmål som er viktige for å vidareutvikle naturforvalting, nasjonalparken og verneområda våre.

Spennande familiedagar 10.-11. september 2021

Ute i naturen dagar som ein del av jubileet.

Jubileumskonferansen vert kungjort på Eidfjord kommune si heimeside.

28

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

HARDANGERVIDDA NOREGS STØRSTE NASJONALPARK ER 40 ÅR - verdt å markere Hardangervidda nasjonalpark er ein norsk nasjonalpark som ligg på Nord Europas største høgfjellsplatå, i fylka Viken, Vestland, Vestfold og Telemark.

Parken vart oppretta ved kgl. resolusjon 10. april 1981. Målet var å "verne ein del av eit særleg verdfullt høgfjellsområde på ein slik måte at landskapet med planter, dyreliv, natur- og kulturminne, samt kulturmiljøet elles vert bevart. Samstundes som området skal kunne nyttast for landbruk, naturvenleg friluftsliv og naturopp-

HISTORIE

leving, jakt og fiske og undervisning og forsking." Nasjonalparken dekker eit område på 3 422 kvadratkilometer.

Forskrifta tredde i kraft 1. juni 1981.

Over 1/4 av all villrein i Norge lever på Hardangervidda. Hardangervidda er det største og det einaste området i landet, der villreinen har plass nok til å foreta sine årvisse naturlege vandringar.

Gjennom flere hundre år har Hardangervidda dekka ulike behov for lokalbefolkninga rundt vidda. Vidda med sine ca. 10 000 km2 var eit stort matkammer rikt på fisk, småvilt , villrein, og ulike urter og bærfrukter. I folkemedisinen har plantene kvann og søterot hatt en sentral plass. Begge plantene finest rikelig i enkelte områder på vidda.

På vidda var det gode muligheter for stølsdrift, noko som styrka næringsgrunnlaget på mange småbruk rundt vidda. Difor er det ikkje rart at når ein gard skulle delast i føre hundre år tok den som hadde fyrstevalet gjerne fjelleigedomen framfor garden i låglandet.

villrein og omvendt. I 1845 vart det forbod mot heilårsjakt på villrein. I 1889 vart jakttida for villrein sett til tre veker. Den moderne viltforvaltinga er i starten på å sjå dagens ljos og vi får jaktlova av 1899 som gjev tilgang til to veker villreinjakt. Oppsyn fantes ikkje, bortsett fra det som tamreinslaga måtte ha av folk i fjellet. I offisielle statistikkar har det i perioden 1910 til 1950 vore meir tamrein enn villrein på vidda. Offisielle tal for villreinstamma fram til 1950 bør takast med ei klype salt, då alle tal før 1950 er basert på bakketeljingar. Den fyrste flyteljinga av villrein på Hardangervidda vart gjort av Knut Haukelidsæter 10. april 1948.

Interessekonflikt knytt til bruken av vidda er ikkje av ny dato. I 1784 starta dei med tamreindrift på vidda. I ettertid er det ikkje overraskande at det oppstod interessekonflikt mellom tamreindrift og villreinjakt. Av eldre litteratur synest det som at når det var mykje tamrein på vidda var det lite med

Internasjonalt har vi eit stort ansvar for forvaltinga av Nord-europas størstehøgfjellsslette med Nord-europas største villreinstamme. Alt i perioden 1920 til 1930 var det mange som arbeida for å få etablert ein nasjonalpark på Hardangervidda. Lova om naturfredning av 25. juli 1910

VILLREINJAKT I NOREG

Kvart år vert det felt mellom 4000 og 5000 villreinunder jakta. Talet vilvariera i takt med bestanden i villrein-områda.

Men, kvifor jaktar vi villrein?

KULTURBÆRAR Jakt er ein viktig regulerande effektfaktor. I tillegg er jakta og jegeren ein viktig bærer av ein gamal kultur - jegerkulturen. Dagens jeger er ikkje avhengig av kjøtet for å overleva. For mange er viltkjøt ein kjærkomen avveksling i den norske hushaldet.

Tal frå Statistisk sentralbyrå (SSB) viser at mellom 8-9 000 jaktar villrein kvart år. Kvifor jaktar så mange? Dei fleste driv villreinjakt av mange ulike årsaker;

hausting av naturen sine ressursar, rekreasjon, mosjon, spenning og sosialt samvær med vener. Dette settet av årsaker, i tillegg til regulering av bestandane, gjer jakta viktig for utøvarane og samfunna som vert prega av jegerar og sjølve jakta.

ER JAKT EIN NAUDSYNT MÅTE OG HAUSTE PÅ?

Menneska har jakta villrein i fleire ti-tusen år. Reinen har vore viktig som matressurs og for busettinga i Norge. I tidlegare tider vart villreinen skoten med pil og boge og fanga i fangstgraver og anlegg for massefangst. I dag vidarefører vi haustinga av villreinen gjennom aktiv jakt. Jakta er hovudårsaken til død hos villrein i Norge.

Dette regulerer bestanden i det enkelte

Nasjonalparken er Fastlands-Norges største, og strekker seg frå Numedal og Uvdal i aust til Røvilseggi i Ullensvang i vest. Den ligg i kommunane Ullensvang og Eidfjord i Vestland fylke, Vinje og Tinn i Vestfold og Telemark fylke og kommunane Hol og Nore og Uvdal i Viken fylke. Nasjonalparken grenser opp til Møsvatn Austfjell landskapsvernområde og Skaupsjøen/Hardangerjøkulen landskapsvernområde, samt Bjoreidalen naturreservat.

fekk i 1916 eit tillegg som gjorde det mogleg å opprette større verneområder. Men det var fyrst i 1964 at Statens naturvernråd , som vart oppretta i 1954, la fram "Innstilling om landsplan for natur og nasjonalparker i Norge". Her kom eit forslag om å opprette en 600 km2 nasjonalpark på Hardangervidda.

Parken skulle liggja på staten sin grunn. I Stortingsmelding nr 64 (1966), går regjeringa inn for Statens naturråds forslag, men signaliserer ei utviding av grensene. I 1973 vert det lagt fram planar over verneområder i Norden. Hardangervidda vert tilrådd verna grunna sin naturverdi, nasjonalt og internasjonalt. Men fyrst 10. april 1981 blir Hardangervidda nasjonalpark på 3422 km2 etablert ved kongelig resolusjon.

Både i for- og etterkant av etableringa av nasjonalparken har det vore ulike interessekonfliktar knytt til forvaltinga av naturressursane i Noregs største nasjonalpark.

villreinområde, slik at den ikkje blir høgare enn det beiteressursane tillet over tid.

Villreinen lever av gras, urter og lav.

Desse artane utgjer eit svært karrig beitegrunnlag som er kjenslevart for mengde av beiting. I tillegg er det få rovdyr som truer villreinen, men leveområda er pressa. Vegar, hyttefelt og menneska sin aktivitet er årsak til fragmentering av leveområda. For å unngå for mykje beiting, og for å halde relativt stabile villreinstammer, har vi difor eit årleg uttak av villrein gjennom jakt. På den måten unngår vi store endringar i stammene fylgd av store svingingar i beiteressursane. Forvaltinga av villreinen er med på ta vare på økosystemet i høgfjellet, og store økologiske katastrofar vert unngått.

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

29

Hytto veit å nyta dagane ...

Dei som Dei som har har kjøpt kjøptTungesvik Tungesvik Hytto veit å nyta dagane ... et der. Hytto veit å nyta dagane ...

Friluftsliv er best på hytto Dei som har kjøpt Tungesvik

l over

Tungesvik hytto er laga for at du og dine skal nyta dagane

Hytto veit å kjøpt nyta ...

Dei som hardagane kjøpt Tungesvik Dei som har Tungesvik Hytto veit ådagane nyta dagane ...

Hytto veit å nyta ...

Kontakt oss idag for ein hytteprat.

Tungesvik Hytto er produsert og levert av Tungesvik Bygg - Skånevik

noko alleønskjer ønskjer seg dagar er Å haer gode noko alle seg Å ha gode dagar Å ha gode dagar erønskjer seg Kontakt oss år i år dag noko alle noko alle ønskjer seg Etter 40 påpå «hytto» veit me me litt om Etter 40gode gode «hytto» veit litt livet om der. livet der. noko alle ønskjer seg Tungesvik Hytto har«hytto» meme produsert og om levert tilder. over og få 40 gode du også. h Tungesvik Hytto og levert tilme over Etter 40produsert gode «hytto» veit litt om livet der.

Etter gode åryttedagar påhar veit meår littpå livet 1.500 glade eigerar og «slekter».

Tungesvik Hytto levert til over 1.500 glade eigerar og «slekter».

Tungesvik Hytto har me produsert oghar levert tilprodusert over 53 7740 15gode 40 Etter år på «hytto» veit meme litt om livetogder.

Tungesvik Hytto er produsert og levert av Tungesvik Bygg - Skånevik 1.500 glade eigerar og «slekter».

1.500 glade eigerar og «slekter».

Tungesvik Hytto Kontakt oss i daghar me produsert og levert til over Kontakt oss i dag og «slekter». tungesvikhytto.no 1.500 Kontakt i dag og få glade gode yttedagar duoss også. hieigerar Kontakt oss dag Kontakt oss idag og få gode yttedagar du også. og få du gode yttedagar du også.Tungesvik Hytto er produsert og levert av Tungesvik Bygg - Skånevik og få også. hyttedagar 53 77gode 15 40

30

I

Kontakt 53 7715 15oss 40i dag 53 77 15 40 53 77 40 tungesvikhytto.no og få gode hyttedagar du også. tungesvikhytto.no tungesvikhytto.no tungesvikhytto.no 53 77 15 40

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

tungesvikhytto.no

Tungesvik Hytto er produsert og levert av Tungesvik Bygg - Skånevik

Tungesvik er produsert levert av Tungesvik Bygg - Skånevik Tungesvik Hytto er produsert og levertHytto av Tungesvik Byggog - Skånevik

Tungesvik Hytto er produsert og levert av Tungesvik Bygg - Skånevik

Vinnarskalle.no

Vinnarskalle.no

Vinnarskalle.no

Me har heile tida ferdige hytter til salgs. du eiga tomt?

Har du eiga Har tomt?

Me har heile tida ferdige hytter til salgs.

Etter 40 gode år på Me «hytto» veit me litt om livet der. i ulike områder. deler gjerne våre erfaringar og teiknar forslag.

Me har Enkelttomter også ienkelttomter i ulike områder.

Me delergjerne gjerne erfaringar og teiknar forslag.

Me har også enkelttomter ulike områder.

Me deler vårevåre erfaringar og teiknar forslag.

Tungesvik Hytto har me produsert og levert til overMe har heileMe Me har heile tida ferdige hytter salgs. tidahar ferdige hytter til salgs. heile tida ferdige hytter tiltilsalgs. Å ha gode dagar er Å ha gode dagar er 1.500 glade eigerar og «slekter».

Vinnarskalle.no

Vinnarskalle.no

• Lengdedalen / Seljestad • Korlevoll / Seljestad • Håradalen / Røldal • Valldalen / Røldal • Molnes / Skånevik Våre eigne hyttefelt/tomter: • Espenes / Sveio Har du eiga tomt?

• Langedalen/Solfonn og Hordadalen/Røldal Hyttefelt/Tomter: Hyttefelt/Tomter: har også ulike områder.

•MeMolnes ogenkelttomter Sandvik (Etnei kommune) Me deler gjerne våre erfaringar og teiknar forslag. • Lengdedalen / Seljestad Våre eigne hyttefelt/tomter: • Lengdedalen / Seljestad Hyttefelt/Tomter: / Seljestad • Korlevoll har heile tida ferdige hytter til salgs.

•MeÆnes (Kvinnherad) / Seljestad • Korlevoll • Langedalen/Solfonn og Hordadalen/Røldal Håradalen / Seljestad Røldal • •Lengdedalen • Espenes (Sveio) Håradalen / Røldal Valldalen / Røldal • •Korlevoll •/ Seljestad • Molnes og Sandvik (Etne kommune) • • Valldal •Håradalen Molnes /Valldalen Skånevik Røldal Å Har ha gode dagar er • / Røldal • (Røldal) Ænes (Kvinnherad) du eiga tomt?

Valldalen / Røldal • • Espenes / Sveio • Molnes / Skånevik Har alle dugjerne eiga tomt?

• Espenes (Sveio) i ulike områder.

Me deler våre erfaringar noko ønskjer seg og teiknar forslag. • MolnesEnkelttomter / Skånevik • Espenes / Sveio • Valldal (Røldal) har også enkelttomter i ulike områder.

Me delerdu gjerne våre erfaringar og teiknar forslag.

• Me Espenes / Sveio Har eiga tomt?

Vinnarskalle.no

Hyttefelt/Tomter:

FOLGEFONNHALVØYA PÅ LANGS i 1982 I LOKALAVISA GRENDA SKREIV LEIV TRYGE VARANES OM TUREN.

Tidleg morgon fredag 14. mai vart fem karar frakta med fly frå Rosendal til Utne for å gjennomføra ein lenge planlagt skitur. Målet var å gå over heile Folgefonnhalvøya frå Utne til Åkrafjorden. Og i strålande ver vart denne turen ei fantastisk oppleving.

Fyrste dagsmarsjen vart den hardaste med mange tunge oppstigningar, men og med friske utforkøyringar. Opp Utnedalen gjekk det på fin skogaveg, men før vi nådde tregrensa kunne vi ta skia på.

No vart det beinhard klatring opp mot 1200 meter forbi Grimsnuten.

Fleire gonger denne fyrste dagen gjekk turen opp i høgder over 1500 meter, mellom anna over Torsnut på 1572 meter.

Etter 12 timars marsj, vart det slege leir ved Revavatnet, rett opp frå Reisæter og 1169 meter over Sørfjorden. Her overnatta vi i telt og trass i mange kuldegrader om natta var det ingen som klaga.

Sola kom tidleg og det var fint å sitja ute med frukosten. Her var vi heldige å få sjå ein liten flokk reinsdyr som gjekk å beita nokre hundre meter frå leiren. Det er PL Reinsdyrlaget Folgefonnhalvøy som eig desse dyra, og det skal vera omlag 50 dyr i flokken.

Andre dagen starta vi med oppstigninga mot Fonno. Lett tur over Nordfonno og så bratt ned 5-600 meter til midtre Kvitnadalsvatnet.

Vidare gjekk turen oppover att, no over Midtfonno, forbi Holmaskjer og sørover fonno til Bergen Turlag si hytte Fonnabu. Her vart det overnatting saman med 6 andre fonnavandrarar.

Siste dagen vart det starta tidleg for å få nytte av natteskaren lengst mogleg. På denne delen av turen fekk vi ei heilt utruleg fin utforkøyring.

Etter å ha passert toppen av Fonno er det ein sju- åtte kilometer lang samanhengande utforbakke til vi er nede av Fonno. Noko liknande er vel ikkje mange stader å finna.

No gjekk turen over Kvannbakkenuten og ned Sæterdalen til Vetrhus, støl til Eikemogardane. Her var det slutt på skiføret og dei siste 6 km til Åkrafjorden gjekk vi på god køyreveg.

Heile turen vart velsigna med det finaste veret som tenkjast kan. Sol frå ein skyfri himmel og mest ikkje eit vindpust. Dette - og det at det ikkje var noko slags uhell undervegs, gjorde turen til ei oppleving av det heilt store.

Vi kjenner heller ikkje til at andre har gjort denne turen tidlegare.

Deltakarane på turen var Kåre Eik, Ole Jakob Albrethson, Knut Langesæter, Kaare Skaala og Leiv Trygve Varanes.

«GPS’en var ikkje oppfunnen i 1982, men Jarle Røstbø (leiar i Kvinnherad Turlag) har i 2019 logga turen til å vera 105 km lang, og med samla motbakkar på 5.200 meter.»

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

31

FLYHAMNA I ROSENDAL KL. 07.00 FREDAG 14. MAI 1982, FØR AVGANG TIL UTNE MED FONNAFLY SIN CESSNA 206. FOTO KÅRE EIK.

HER ER KARANE KOMNE PÅ SKI OPP UTNEDALEN. VASSFJØRO I ULVIK BAK. FOTOGRAFEN ER KÅRE EIK, FRÅ VENSTRE PÅ BILETET SER VI OLE JAKOB ALBRETHSON, LEIV TRYGVE VARANES, KNUT LANGESÆTER OG KAARE SKAALA.

VELURESKAVLANE. 20-30 METER HØGE SKAVLAR SOM LEGG SEG PÅ KANTEN MOT SØRFJORDEN. NÅR SKAVLANE GLIR UTFOR KANTEN, BLIR DEI TIL DEI ÅRLEGE VELURESKREENE. FOTO KÅRE EIK.

32

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

STORE, TUNGE RYGGSEKKER SAMAN MED SKI OG UTSTYR ER LASTA AV FLYET I FJÆRESTEINANE PÅ UTNE. FOTO LEIV TRYGVE VARANES.

NED SAMLADALEN MOT HERAND OG HARDANGERFJORDEN. FOTO KÅRE EIK.

FRÅ TORSNUTEN 1572 M, SER HAN MOT FJORDEN OG LOFTHUS. FOTO: KAARE SKAALA.

MOT KVELDEN ANDRE DAGEN (LANGE SKUGGAR) KJEM GJENGEN FRAM TIL BERGEN TURLAG SI HYTTE FONNABU. HER OVERNATTAR DEI ANDRE NATTA. FOTO KÅRE EIK.

"RYDDIG" FRUKOST VED REVAVATNET, RETT OPP FRÅ REISÆTER. FOTO LEIV TRYGVE VARANES.

FRIDOM! DET MÅ VERA DEN GRUNNLEGGJANDE KJENSLA PÅ TOPPEN AV FOLGEFONNA. FOTO KÅRE EIK.

MOT VETRHUSSTØLEN. FOTO KÅRE EIK.

HER ER RINGEN SLUTTA. KÅRE EIK SKVETTER VATN I ÅKRAFJORDEN, SLIK HAN GJORDE I UTNEFJORDEN TRE DAGAR TIDLEGARE. MOT KVELD 16. MAI ER FONNAFLYPILOT EIRIK EIDE KOMEN TIL FJÆRO NEDANFOR EIKEMO. DET VART EIN GILD FLYTUR HEIM. FOTO LEIV TRYGVE VARANES.

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

33

FJELLOMRÅDET PÅ FOLGEFONNA VEST

Steinrøys og pisserabbar

SI G UR D VI KØ RE N

25 år seinare erklerte den norske regjeringa at området var juvelen mellom norske nasjonalparkar!

Les historia om kva einskilde var villig til å gjera for å sikra seg våre felles verdiar! Kor sårbart vårt demokrati er når dei vi har sett til å forvalta det ikkje føl spelereglane.

VI FEKK NASJONALPARK Vi kunne fått ein sveitserost der alt vatn gjekk i tunellar inne i fjellet. Vatn som vart tappa 100 meter og nokon av dei mest attraktive utfartsområda i Kvinnherad ville bli sett under vatn.

MITT LIV PÅ

HATTEBERG

KJØPA BOK Rosendal Bokhandel Eller vipps til 982 98 301 og få boka i posten.

Kr. 359,- inkl. frakt.

L AG M E D

VASSDRAGE T

Folgefonna

Nasjonalpar k

Kom og opplev Bømlo!

Hav og holmar, handel og kultur, eller fine steinar på ei strand ...

Foto: Jan Rabben

Finn din plass i vår sommar! - Kontakt vår turistinformasjon på tlf. 53 42 35 00 om du ynskjer å vite meir om det Bømlo kan tilby!

Sommar i kulturhuset

Bømlo turistinformasjon finn du denne sommaren i Bømlo kulturhus.

Turistinformasjon, bibliotek, kino og kafè vil ha ope 12-18 tysdag til laurdag i perioden 29.06 -01.08.

Heile kulturhuset held stengt måndagar i juli.

Ta turen innom kulturhuset i sommar for opplevingar, god mat og inspirasjon til årets sommar på Bømlo.

Foto: Barbro Høyland Andersen

Sjå www.bomlo.komune.no for meir info om symjehallen, folkebiblioteket og mykje anna nyttig info 34

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

Byrået Sydvest 2021, www.byraetsydvest.no, Foto: Øystein Skutle

Snarvegen heim

Ved reise over Stord Lufthamn oppnår du:

Kort reisetid Gratis parkering Kort innsjekkingstid Gratis lading av din el-bil Gratis trådlaust internett

For rutetider og tinging av billettar www.stordlufthamn.no, eller på tlf. 53 40 37 00

Stord Lufthamn www.stordlufthamn.no

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

35

THOMAS A. HJELMEN

SIGNE KRISTIN HOVLAND I TÅRNET.

FOTO: STORD LUFTHAMN

FOTO THOMAS A. HJELMEN.

THOMAS A. HJELMEN

KAREN PÅ TRAFIKKAVD.

STORD LUFTHAMN Sunnhordland Lufthavn AS står for drifta av Stord lufthamn.

Stord kommune (79%) og Vestland fylkeskommune (21%) er eigarar av lufthamnselskapet.

• Selskapet har i dag 20 årsverk. Alle tenestene på lufthamna, inklusiv Security vert utført av eigne tilsette.

• Lufthamna er EU-godkjent av Luftfartstilsynet.

• Stord lufthamn er viktig for konkurranseevna til industrien i Sunnhordland.

• Lufthamna har godkjenning av statsforvaltaren til å nytta kjemikaliar til avising av fly og rullebane. Det vert teke prøver av vatn og jord 2 gonger pr. år. Brannøvingar vert føreteke på Haugesund lufthavn, Karmøy.

36

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

• Ny støyanalyse er utarbeida i mai 2020.

Analysa visar at det er ingen bygningar med støyfølsomt bruksføremål innanfor støysonene.

• Flesteparten av dei tilsette i lufthamnselskapet har vore permitterte i ca. 7 mnd. grunna Covid-19. Trass i permittering er samtlege tilsette no attende i full stilling på lufthamna. Dette visar at vi har lojale tilsette som er glade i jobben sin og som ynskjer å ha arbeidsplassen sin på Stord lufthamn også i framtida. Dei tilsette har god kompetanse noko som er heilt nødvendig for drifta av lufthamna.

• Grunna Covid-19 innstilte DAT flygingane sine på Osloruta i 2 periodar på tilsaman 7 mnd. Som eit resultat av godt arbeide av administrasjon, lokale og sentrale politikarar vart Osloruta innlemma i statens flyrutekjøp for perioden april-juni d.å.

Widerøe og DAT leverte inn anbod og DAT vann anbodet. Staten har no også lyst ut nytt anbod på ruta for perioden juli-september d.å.

FOTO: THOMAS A. HJELMEN.

BEREDSKAP • Stord lufthamn vart nyleg nytta som helikopterbase for offshoretrafikk til Nordsjøen i 4 dager av Equinor. Lufthamn-selskapet fekk i ettertid rosande omtale for trafikkavviklinga. Det er og halde møte med Equinor og Bristow Helicopter vedr. erfaringane rundt bruk av lufthamna som helikopterbase. Om akutte situasjoner oppstår vil Equinor og Bristow igjen nytta Stord lufthamn som helikopterbase.

• Lufthamna vert nytta av redningshelikopter i samband med søk- og redningsaksjoner. Lufthamna vert også nytta av luftambulansen sitt helikopter samt statens ambulansefly.

• Dei nye helikoptera til kystvakta og fregattane som er stasjonert på Haakonsvern nyttar og Stord lufthamn til trening av pilotar.

• I perioden 2016 og fram til d.d. har vi hatt 80 flybevegelsar som gjeld ambulanse eller søk- og redningsoppdrag. Dette stadfestar at lufthamna er svært viktig for beredskapen i distriktet. Nylig hadde vi besøk av luftambulansen sitt redningshelikopter. Helikopteret skulle henta ein pasient med hjarteproblem på Fitjar men makta ikkje landa der grunna sterk vind.

Helikopteret flaug så til Stord lufthamn og pasienten kom til lufthamna i ambulanse.

Turen gjekk så med helikopter til Haukeland sjukehus.

• Dei nye redningshelikoptera av typen SAR QUEEN er for store til å kunna landa på Stord sjukehus, dei må difor landa på lufthamna.

I samband med søk etter savna personar på fjellet eller på sjøen nytter desse helikoptera Stord lufthamn til fylling av drivstoff.

• Stord lufthamn har 2 brannbiler som er disponible for kommunen ved behov. Vi har også ein redningsbåt som ligg inne som ein ressurs for HRS. Båten har fleire gonger vore ute på oppdrag for HRS.

FOTO: THOMAS A. HJELMEN.

• Stord lufthamn er avlastningsflyplass for Bergen lufthavn, Flesland og vert ofte nytta til treningsflyging av fly og helikopter.

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

37

d i t r a m Som ) 6 1 ( 9 1 10-

38

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

- men kva med folk frå Jondal, Øystese og Sagvåg?

TROLLSTIGEN

Trollstigen er ein designklassikar i naturleg massiv eik som er med på å gi kjøkkenet eit nordisk uttrykk. Klarlakkert, svart eller kvitbeisa eik.

JODA. KJØKKENET ER VIKTIG Det er der me deler dagen i dag, legg planar for framtida, viser fram den nye kjolen, prøver nye rettar, miksar ein shaker, nyt måltida åleine eller saman med andre…

Eit kjøkken i dag er sjølve livet!

Knapphus Kjøkkensenter i Odda, på Knapphus og på Karmøy leverer kjøkken som gir dei gode stundene. Velkommen til våre kjøkken for visning og ein god prat.

Våre kjøkkendesignerar gler seg til å møta deg og dine.

Anne Mai Kjøkkendesigner 909 81 990

Utstilt på Knapphus: Knapphus kjøkken og Strai kjøkken Knapphus - 52 76 70 70

Tore Kjøkkendesigner 916 76 583

Øyvind Kjøkkendesigner 908 61 959

knapphus-kjokkensenter.no

Hildegunn Kjøkkendesigner 488 92 042

Utstilt på Karmøy (Bygnes): Sigdal og Strai kjøkken Karmøy - 52 84 51 33

Sunniva Kjøkkendesigner 468 22 864

Utstilt på Odda: Strai kjøkken Odda - 488 91 180

Vinnarskalle.no

FOLK I ODDA LIKAR SEG PÅ KJØKKENET

R ose n d

al !

I sommar skal vi til

- Vi vil oppleva naturen - elva - fossen - fjorden - kulturlandskapet - Steinparken - Baroniet - Vangssago - Kyrkja frå 1200-talet - Gurine, systerskipet til Gjøa og Galleri G. Guddal.

Kosa oss på – sjømat-restaurant og alle dei kjekke kafeane - uterestaurant - tesalongen - konsertar - teater - utstillingar - føredrag - opplevingar - I den triveleg båthamna - med livet på bubilplassen - Handla i butikkane i den sjarmerande Skålagato.

Bare det å vera i Rosendal er triveleg.

- Du og er velkomen!

Statsministeren og dronninga har alt vore her fleire gonger. Claudia Scott, Trygve Skaug, Ingebjørg Bratland, Minor Majority, Thomas Dybdahl, Linda Eide, Herborg Kråkevik, Fay Wildhagen, Maria Mena, Bjørn Eidsvåg, Kari Bremnes, Ketil Bjørnstad, Kristian Kristensen, Annbjørg Lien, Bjørn Ole Rasch, Vamp, Helge Jordal, kjem alle saman.

Dette er berre eit utval av kjendisar som kjem. Dei er langt frå dei einaste. Kanskje kjem så mange som 100.000 til Rosendal i sommar for å kosa seg med store naturog kulturopplevingar.

Rosendal er kanskje den beste staden og ha basen sin, både for turar til Trolltunga - og når du vil oppleva sommarskisenteret på Folgefonna – For breturar på/over Folgefonna - Kajakkpadling inn mot brekanten - Når du vil gå turar i Folgefonna nasjonalpark og landskapsvernområda Melderskin, sjølve dronninga blant fjella i vår region – Bjørndalstraversen, ei luftig oppleving for vidarekomne – Klatring i Ulvanosa i nabobygda Uskedalen. Eller du kan rusla med barnevogna langs Hattebergvassdraget, eller treffa dinosaurar og sigla med små båtar i Steinparken.

I Kvinnherad har vi milevis med T-merka ruter. Du vil sjølv oppdaga at her er 1000vis av små og store juvelar.

Rosendal er ei sterk merkevare – Rosendal er limet som bind saman Sunnhordland og Hardanger. Eit sentralt utgangspunkt for

Kos deg med juvelane og nyt dei lange sommarkveldane i Rosendal, her er sola er oppe til etter kl. 22.30.

Etterpå blir det Rosendal Kammermusikkfestival med Leif Ove Andsnes saman med fleire av verdens beste tolkerar av klassisk musikk.

40

å oppleva skjergarden i Sunnhordland og frukthagane i Hardanger.

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

Bilveg mot sør - nord - vest - aust!

Snøggbåt til Flesland og Bergen!

Hardangerfjordekspressen tek deg frå Flesland eller midt i Bergen sentrum til hjarta av Rosendal på kort tid. Alle dei gode opplevingane ventar på deg. Båtturen er i seg sjølv ei stor naturoppleving av kyst, skjergard, smale sund og fjord.

Velkomen til oss I tillegg til alt dette er Rosendal og omland uendeleg mykje meir. Interessante bedrifter med rik tradisjon og moderne innovasjon. Leverer gode tilbod både til lokale og folk elles, innan handel, bustad, etablering av bedrift og utføring av viktig infrastruktur.

Sjekk ut kven vi er og kva vi kan tilby!

n e m o k l e v Du er endal til Ros

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

41

Vi er Elins Matgleder

Gjøa Rosendal as

Eurospar, Varehuset Rosendal as

Dimmelsvik Entreprenør as

Hjerte-Fryd as

Tilbords Rosendal

Betongvarer as

Kvinnherad Elektro as

Futura Bygg as

Power Rosendal

Rosendal Bygg og Varme

Dimmelsvik Bil as

Prima Optikk

Rosendal Eigedom as

Røssland Consulting as

Rosendal Bokhandel

Rosendal Marineservice as

Middagsknotten as

Farge og Interiør

Sparebank 1, SR bank

Fonnafjord Næringspark as

Folgefonnsenteret

Rosendal og Omland Vassverk

Frekhaug Regnskap as

Fredheim Blomster as

Rosendal Sport as

Vollakvernfallet as

Fredheim Gartneri as

Rosenform as

Galleri G Guddal as

Skålafjæro as

Rødne L & Sønner as

Rosendal Hyttetun

G & H Skjelnes entreprenør as

Prinfo Media

G Sundal Manufaktur

Velkomen opp til oss i 2. etg

Varehuset Gåver & Interiør

- Tilbords - Gåver & Interiør - Leiker

- Kosmetikk - Medisinutsal

- Midt i Skålagata - god parkering - Kort veg frå båthamna og bubilparkeringa - Velkomen til hyggeleg handel 42

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

ROSENDAL

- Stor ferskvareavdeling - Nysteikte bakervarer frå tidleg morgon - Fristande frukt & grønt-diskar - Velsmakande rettar i varmedisken Måndag – Fredag 07 – 22 Laurdag 08 – 20 Sundag 12 – 17 Gjeld t.o.m veke 38

EIN VELLUKKA TUR STARTAR HOS: ROSENDAL

Besøksadresse: Skålagato 37, 5470 Rosendal Tlf: 53 48 11 05, rosendal.sport@sport1.no www.sport1.no/finnbutikk/Rosendal Sport Besøk oss på Facebook: Rosendal Sport AS

www.hjerte-fryd.no

Han dle lokalt ærbut - vel n

ikken

BUBILTURIST - VELKOMEN TIL BUBILOPPSTILLINGSPLASS I ROSENDAL

MIDT I ROSENDAL SENTRUM - VED SJØEN Vi har straum - dusj - WC - boss - internett - vask/tørk - tømestasjon Kontakt Rosendal Bubilparkering, telefon 482 74 011 /rosendal bubilparkering HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

43

BARONIET ROSENDAL

einart.no – Einar Nilsson

Velkommen til Baroniet Rosendal

1. juli - 29. august 2021 Film om Baroniet Rosendals historie og videoinstallasjoner fra saler og rom på Slottet fra 1665 10-16 i Riddersalen på Gården.

(Reduserte åpningstider i Riddersalen søndag 18/7: 10-13.30 og stengt 6/8, 7/8, 8/8 og 27/8)

Slottet frå 1665 mellom fjord, fonn, fjell og fossefall

Rosendal Have er åpen daglig Omvisning i Rosendal Have hver time fra 11-15 (kun i juli) Hagecafeen i Kjøkken & Urtehaven er åpen daglig 11.30-16 Onsdag 7. juli Fredag 9. juli Tirsdag 13. juli Onsdag 14. juli Torsdag 15. juli Lørdag 17. juli Søndag 18. juli Søndag 18. juli Tirsdag 20. juli Onsdag 21. juli Torsdag 22. juli Fredag 23. juli Lørdag 24. juli Søndag 25. juli Tirsdag 27. juli Onsdag 28. juli Torsdag 29. juli Fredag 30. juli Tors 5. - søn 8. aug.

Lørdag 21. august Fredag 27. august Lørdag 28. august Lørdag 4. september Lørdag 4. september

kl 19.00 Claudia Scott m/band kl 19.00 Trygve Skaug kl 19.00 Ingebjørg Bratland m/musikere kl 19.00 Ingebjørg Bratland m/musikere kl 19.00 Minor Majority kl 18.00 Thomas Dybdahl kl 15.00 Herborg Kråkevik & Linda Eide kl 17.00 Herborg Kråkevik & Linda Eide kl 19.00 Maria Mena m/musikere kl 19.00 Maria Mena m/musikere kl 19.00 Maria Mena m/musikere kl 19.00 Bjørn Eidsvåg m/band kl 19.00 Bjørn Eidsvåg m/band kl 17.00 Bjørn Eidsvåg m/band kl 19.00 Kari Bremnes m/band kl 19.00 Kari Bremnes m/band kl 19.00 Ketil Bjørnstad kl 19.00 Kristian Kristensen Rosendal Kammermusikkfestival kl 18.00 Annbjørg Lien & Bjørn Ole Rasch kl 19.00 Vamp kl 18.00 Vamp kl 12-17 Historisk seminar kl 18.00 Helge Jordal m/musiker

Renessansehagen med et vell av roser.

Baroniet Rosendal Avlsgård&Fruehus.

Overnatting med frokost og tilbud om 3-retters middag i romantiske omgivelser.

Hattebergsfossen er en del av Rosendal Have.

Rosendal Drivhus Hagecafé & Butikk.

Billetter og informasjon: www.baroniet.no / tel 53 48 29 99 / info@baroniet.no Daglige båtruter fra Strandkaien i Bergen til Rosendal www.baroniet.no Baroniet Rosendal / Den Weis Rosenkroneske Stiftelse i samarbeid med UiO. Hesteskyss i Rosendal Have.

KVINNHERAD KOMMUNE

– fellesskap og trivsel – utvikling og vekst

44

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

-Vi har venta og venta. I snart to år har vi venta på at landets beste artistar skulle koma attende til Baroniet med sommaren og alle dei gode opplevingane. No er vi alle superklar, og den som drar det heile i gang er country-stjerna med gener frå Øystese og Rosendal.

Ut med covid og korona og inn med Claudia. Det kunne knapt blitt betre.

CLAUDIA SCOTT

opnar konsertsesongen på Baroniet

Claudia Lorraine Scott sanger, musiker, komponist, tekstforfatter og produsent som først og fremst vert knytt til roots og country, eller poprock med røter i tradisjonell americana. Claudia er kjent både nasjonalt og internasjonalt som soloartist og låtskrivar. Ho er og kjend som medlem av grupper som Clive Scott & The Skywegians og Claudia/Big Hand/Casino.

Om mange hugsar og "kjenner" far til Claudia, er det nok færre som veit at ho på morssida slektar frå Hardangerfjordens bredd. Med oldefar frå Øystese og oldemor frå Rosendal. Oldemor til Claudia, Marta Hatteberg kom frå husmannsplassen Treo, som i dag er knytt til kulturminnet Baroniet Rosendal og plassert mellom Baroniet og elva.

Mange hugsar Clive Scott, ikkje minst frå Claudia sin tidlege karriere. Faren vart fødd i Penang i Malaysia av britiske foreldre og vaks opp der, i Singapore, Skottland og India. Som ung sjømann traff Clive norske sjømenn på same alder og enda opp på ein norsk båt. Han mønstra av i Noreg, der han møtte mor til Claudia i Bergen i 1956, og etablerte seg etter kvart med kone og tre barn. Familien budde i London dei fyrste åra og i 1963 flytta dei til Noreg og Bergen. Clive Scott vart etter ei stund spurd om å starta eit band på Janus-fabrikken der han jobba. Slik var starten for bandet The Skywegians. Bandet som vart grunnleggjande for Claudia sin musikalske karriere.

Claudia fortel at ho er blitt kjend med lokal familie og at ho er ikkje så lite stolt over å kunna kle seg i oldemora sin Kvinnheradbunaden til 17. mai og andre store hendingar.

At akkurat Claudia Scott er den som opnar konsertane på Baroniet i livet etter korona, set sjølvsagt ein ekstra spiss på det heile.

For alle oss som har konsertar på Baroniet som høgdepunkt om sommaren, har det vore ei lang ventetid i korona-mørket. No er det endeleg slutt. Livet med alt vi har sakna er i ferd med å venda attende.

Onsdag 7. juli kjem Claudia saman med Jørun Bøgberg på bass, Olaf Olsen på trommer og Olav Torgeir Kopsland på gitar.

Då er det berre å gle seg til gamle gode svisker og ikkje minst musikk frå Claudia sitt nye album "Restless Souls!"

-Vi har sakna dette å spela for publikum så til dei grader, og gler oss noko enormt.

I denne mørketida har vi sjølvsagt kunna spela musikk, men det er konsertane som er det store, sjølve livet for ein musikar.

Kommunikasjonen mellom scene og sal er den heilt ultimate opplevinga. Konsertar der den kommunikasjonen er på topp er heilt magisk. Den kjensla har vore utanfor rekkevidde i altfor lang tid.

Dette har verkeleg vore ei tid for ettertanke, seier Claudia. Å stoppa opp frå racet gjennom livet og tenkja gjennom kva som betyr noko for deg.

Mykje av den lengten som betyr noko for meg vonar eg å dela med deg på Baroniet Rosendal, ser fram til å sjå deg ganske snart, seier den fantastiske artisten med anar frå Hardangerfjorden.

Vi gler oss og!

Sigurd

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

45

- Eg er klar!

Er ofta standardsvaret dersom du spør Remi om eit eller anna.

46

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

REMI

MØT KAMERATEN MIN:

Remi er ein av dei som gjer Rosendal til ein litt kjekkare plass å vera. Han har hatt og har mange viktige jobbar i bygda, Remi driv i ein bransje som du kanskje ikkje merkar så mykje til, før tenestene ikkje er der.

Remi har vore hamnevert og ordna med ulike små godsaker til båtgjestene. På bubilplassen har Remi utført liknande tenester. No det ofte så mange gjester i bygda at Remi har vore tvinga til å effektivisera. Han har no sin eigen faste stand der gjestene sjølv kan finna seg lokalaviser gratis. Kart over stader du kan oppleva i Rosendal, og sjølvsagt sjølve rosina i pølsa, Hardangerfjordmagasinet.

Om onsdagen jobbar Remi på butikken på Seimsfoss og er med å køyrer rundt varer.

I Rosendal har Remi no eit nytt prospekt på gang. Folk som ikkje køyrer bil sjølve og synest handleposer er tunge. Dei ringer Remi, som kjem med varesykkelen sin og køyrer heim varene for dei. Ei teneste eg trur har potensiale for å auka på.

Remi er ein positiv kar med eit vinnande vesen, spør du han om eit eller anna, er ofte standarsvaret -Eg er klar! Han er oppteken av å få ting til, at folk skal ha det bra når dei er på besøk, at tenestene hans skal vera gratis. Remi er sosial og utadvent, Rosenborg-fan og høgremann på sin hals.

Det er viktig for Remi å fortelja om sin kontakt med ordførarane. Han er stolt av at han saman med den førre ordføraren som og var høgremann, var sentral under snorklyppinga då vinmonopolet opna ny butikk i Rosendal. No jobbar Remi for at Rosendal m.a. skal få apotek. -Eg har møter med ordføraren, seier Remi. Sjølv om han som er ordførar no, ikkje er høgremann, så samarbeider vi bra.

-Eg prøver å ta opp gode høgresaker med Hans Inge, og vi har ein god dialog.

Slik er han, kameraten min, ein konstruktiv kar som er positiv og jovial. Men ikkje la deg lura, om du ikkje spelar med reine kort så kan du få deg ei overrasking, Remi finn seg ikkje i kva som helst.

Men Remi er viktig og har sentrale roller i mange samanhengar. Fast flaggberar på 17. mai, godt orientert om kven som har ansvar for kva, er han flink til å gi mange av dei gode råd.

Kjente artistar som vitjar Baroniet får ofte gode råd frå Remi, slik blir konsertane deira gjerne enno litt betre.

Er du i Rosendal i sommar, sjå etter denne karen om du treng gode råd, lokalaviser, eller kanskje berre vil ha ein god prat.

Ikkje minst er Remi rett mann om du vil ha Hardangerfjordmagasinet sitt sommarmagasin, der du kan lesa om han. Absolutt ein av dei som gjer Rosendal til ein litt kjekkare plass å vera.

SIGURD

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

47

USKEDALEN..NO - 15 ÅR MED 20 000 SAKER

Nettsida uskedalen.no har vore i samanhangande drift sidan sommaren 2016. I tidsperioden fram til dag er det produsert meir enn 20 000 saker.

I tillegg kjem alt som ligg som fast informasjon om til dømes attraksjonar, turvegar, utleige, lag og organisasjonar og historisk stoff. Nettsida er ikkje kommersiell og vert driven på frivillig basis. Ingen reknar seg godtgjersle for arbeidet. Inntekta er faste sponsorar som ligg inne med logo og annonse.

OLA MATTI MATHISEN – EIT PRESSEHISTORISK FENOMEN. Tidlegare pressemann på Kongsvinger, Hamar og Lillehammer, Ola Matti Mathisen, flytta som pensjonist til Uskedalen i 2005. Han vart spurt om å ta redaktøransvaret for uskedalen.no noko han gjorde og løyste på ein framifrå måte i 10 år. Han stod for ei streng og profesjonell journalistisk line. Målet var å vera lokal, ikkje noko var for lite og ikkje noko var for stort.

Ein skulle halda seg unna personalia (nekrologar, minneord, gratulasjonar) og lesarbrev. Kristian Hosar omtalar Ola Matti Mathisen som eit pressehistorisk fenomen med stor kontaktplate og tillit hos lesarane.

Alt 15 år gamal var Mathisen fast tilsett som journalist i full stilling i Østlendingen. Han avslutta sin karriere i Gudbrandsdølen og Lillehammer Tilskuer ( GD ). Ola Matti døydde i 2021.

DEI SISTE FEM ÅRA Thor Inge Døssland og Kristian Bringedal held så fram arbeidet med uskedalen.no. Saman med Hans Ordin Østebø (teknisk drift) har dei vore med heile tida, men tok eit større ansvar etter Mathisen sin avgang.

Nettsida er fornya tre gonger, den siste gongen no i vår. Uskedalen.no har fått ny design og er langt meir dynamisk og brukarvenleg. Interessa for nettsida er stor med om lag 1000 lesarar i døgeret, og det frå heile verda.

48

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

MÅLET OG FRAMTIDA Den jounalistiske lina i uskedalen.no har sin bakgrunn i desse prisippa: • • • •

Ein prøver å vera nær lesaren i val av tema Det vert lagt vinn på vera aktuell og at saker og hendingar vert lagt ut omgåande Det skal til vanleg vera ein positiv tone i det vi skriv Det vert ikkje praktisert gravejouralistikk som gå utover den enkelte Uskedalen.no skal vera ei talerøyr for lag og organisasjonar

Nettsida skal hjelpa til med å styrka identiteten og fellesskapet i bygda.

Det er sjeldan vi høyrer om ei bygdenettside som over så mange år er like aktuell og som satsar med fornying og tru på framtida. Uskedalen.no er utan tvil det mest markerte tiltaket vi har innan profilering og bygdeutvikling. Skal ein lukkast vidare, må nye krefter stå fram med skriving og uforming av nettsida.

Kristian Bringedal - redaktør

USKEDALEN

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

49

DEI FIRE EIGARANE ARVID SKOGSEIDE, SVENN IDAR NORDTVEIT, KRISTINE MOLDENHAUER BISETH OG KIM RØSSLAND

ELIN HØVISKELAND KLARGJØR FOR VAKUUMSTØPING AV LIVBÅTSKROG

• • • •

•

•

50

I

Herde Kompositt overtok produksjonen på fabrikken i Ølve 1. april 2021.

4 lokale gründerar starta bedrifta, og overtok med det sin eigen arbeidsplass.

Har 60 tilsette.

På 50 år har livbåtfabrikken på Ølve hatt fleire eigarar, deriblant UMOE Schat-Harding og Harding.

Den siste var Palfinger.

Produserer livbåtar for Palfinger, Egget for Hauge Aqua Solutions og er i dialog med ei rekke andre moglege samarbeidspartnarar.

Les meir om Herde Kompositt og følg produksjonen på www. herdekompositt.no, Facebook og LinkedIn.

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

HMS- OG KVALITETS KOORDINATOR RANDI BEATE BJØRGE

PRODUKSJONEN AV DET FØRSTE EGGET ER I GONG I FABRIKKEN PÅ ØLVE

Ny satsing på gammal kunnskap Lokalt eigarskap og lokal satsing på 50 år gamal kunnskap har gitt Herde Kompositt ein pangstart.

Det nye selskapet vil gjere regionen til eit kunnskapssenter for komposittproduksjon.

TEKST: MARIA PILE SVÅSAND

Namnet Herde Kompositt er nytt, men folka, tradisjonen og kunnskapen har lang fartstid på fabrikken på Ølve. "Made in Hardanger" betyr kvalitet. Det har alltid vore sterk lokal kunnskap mellom fjordane og fjella, og livbåtane som er laga i Ølve dei siste 50 åra, er i verdsteten.

Dei tilsette på fabrikken har jobba her lenge, og veit kva dei driv med. For ikkje lenge sidan bygde dei verdas største livbåt, til bruk på cruiseskip i heilt andre deler av verda. Men livbåtbransjen kan vere krevjande, og glasfiber kan tross alt brukast til så mangt.

Me kan jo bygge nesten kva som helst i glasfiber, og den kompetansen vil me satse vidare på og tenke nytt rundt, seier dagleg leiar i Herde Kompositt, Kim Røssland.

Han er ein av dei fire lokale gründerane som i vinter bestemte seg for å ta over fabrikken dei har jobba for i årevis. Til saman kan dei fire skilte med 110 års fartstid i fabrikken (bransjen). For medan skipsfarten og livbåtindustrien er inne i ein usikker periode, vil Herde Kompositt heller satse, og med det sikre at både arbeidsplassar og kompetansen blir verande i Ølve.

Det er fantastisk at fabrikken no er i lokalt eige, folk som veit kva me kan og kjenner oss frå innsida, seier HMS- og kvalitetskoordinator Randi Beate Bjørge.

Herde Kompositt overtok fabrikken frå det internasjonale selskapet Palfinger, og ynskjer å sjå breiare på kva ein kan skape i komposittmateriale. I fyrste omgang betyr det mellom anna å produsere Egget, eit lukka system for fiskeoppdrett, for Hauge Aqua Solutions. Dei enorme støypeformene er på plass, i juni er produksjonen allereie i gang. Teknologien skal hamle opp med dei største utfordringane i oppdrettsnæringa, lakselus, forureining og rømming.

Me har ei lang rekke prosjekt på blokka, og har blitt møtt med opne armar. Lokalt samarbeid er utruleg viktig for å lukkast, og det er verkeleg mykje gode krefter i sving her i området. Me spelar kvarandre gode, seier Røssland.

Tilsette med fleire tiårs fartstid med glasfiberproduksjon jubla over lokal overtaking.

Framover vil me styrke staben og den kompetansen me allereie har. Dette er ei satsing både på lokalsamfunnet og ei bærekraftig utvikling, seier Røssland.

Nytenkande og bærekraftig teknologi er stikkord Herde Kompositt heile tida har fokus på. Det og å samarbeide med lokale krefter for å utvikle regionen som eit kunnskapssenter på området. Med god støtte frå Kvinnherad kommune og lokalt næringsliv, har oppstarten gått med vind i ryggen.

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

51

TURKORT

TURKORT

Kvamsøy Øyak

Tjuvaholmen

Kvamsøy

ndet

alvsu

Kvamsøy

Øykalven

St or av ikj e e

Vetlavikj

Kvamsøy

Havnen

Storavikje

Fleteng

Kaianlegg og naust Foto: BOF

Kvamsøy rundtur 3,5 km

Evjo

Kvamsøy har fleire stier og turveger. Den sørvestre Det er fastbuande Kvamsøy friluftslivsområde delen av øya er friluftslivsområde. på Kvamsøy, så vis omsynJorahaugen til private eigedommar når du besøkjer øya. Ilandstigning på kai i syd, eller på svaberg med fortøyningsbolter i nord.

4 Storavikje

Kaianlegg og naust Foto: BOF

Kvamsøy rundtur 3,5 km

Kvamsøy har fleire stier og turveger. Den sørvestre delen av øya er friluftslivsområde. Det er fastbuande på Kvamsøy, så vis omsyn til private eigedommar når du besøkjer øya. Ilandstigning på kai i syd, eller på svaberg med fortøyningsbolter i nord.

Teltplasser er markert i kartet. Vis omsyn ved ferdsel Ekvidistanse 1 m følg på utsida av dyrka mark. Det er dyr på beite året rundt på Kvamsøy. Hugs bandtvang!

ھ

Atkomst til Kvamsøy med båt eller kajakk frå Øystese eller Norheimsund. Båtskyss i sesongen.

Gradering vandring, Classification, Schwierigkeitsgrad Lett Easy Leicht

Middels Krevende Ekspert Average Challenging Expert Anspruchsvoll Experte Mittel Symbolene angir hvor krevende turene er. Sorte symboler på hvit bunn er generelle, dvs. ikke graderte. Mer info om gradering på merkehandboka.no.

Ved ulykker ring 112 eller 113 • Call 112 or 113 in emergency situations • Bei Notfällen 112 oder 113 anrufen

52

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

Teltplasser er markert i kartet. Vis omsyn ved ferdsel Kvamsøy følg på utsida av dyrka mark. Det er dyr på beite året rundt på Kvamsøy. Hugs bandtvang!

Øyjord

ھ

Atkomst til Kvamsøy med båt eller kajakk frå Øystese eller Norheimsund. Båtskyss i sesongen.

Træstad

Gradering vandring, Classification, Schwierigkeitsgrad

Måsabakken

Lett Easy Leicht

Middels Krevende Ekspert Average Challenging Expert Anspruchsvoll Experte Mittel Symbolene angir hvor krevende turene er. Sorte symboler på hvit bunn er generelle, dvs. ikke graderte. Mer info om gradering på merkehandboka.no.

Ved ulykker ring 112 eller 113 • Call 112 or 113 in emergency situations • Bei Notfällen 112 oder 113 anrufen

Nystad

Lyseknappen

Kvamsøy friluftsområde

Følg turveg og rydda sti frå kaien, på utsida av bebyggelsen syd vest til svaberg – eller nord til områder med dyrka mark.

Sydøst på øyen er det klipper og svaberg egna for fiske, rekreasjon og bading. Nordre del av friluftsområdet har svaberg og rullesteinsstrand. Frå Storavikje går det sti opp mot Fleteng og utkikkspunkt før stien returnerer til huset som blir disponert av NSF-speiderne, ovenfor kaien. Huset kan leies ved å ta kontakt med speiderkretsen.

St or av ikj e

Øykalven

e Vetlavikj

Havnen

Fleteng

s ø y m a v Kvamsøy friluftslivsområde

4

Evjo

Jorahaugen

Øyjord

Kvamsøy

K

Træstad

Ekvidistanse 1 m

Måsabakken

Nystad

KVAMSØY RUNDTUR 3,5 KM

Kvamsøy har fleire stier og turveger. Den sørvestre delen av øya er friluftslivsområde. Det er fastbuande på Kvamsøy, så vis omsyn til private eigedommar når Lyseknappen du besøkjer øya. Ilandstigning på kai i syd, eller på svaberg med fortøyningsbolter i nord.

Kvamsøy friluftsområde Teltplasser er markert i kartet. Vis omsyn ved ferdsel

følg på utsida av dyrka mark. Det er dyr på beite året Følg turveg og rydda sti frå kaien, på utsida av berundt på Kvamsøy. Hugs bandtvang! byggelsen syd vest til svaberg – eller nord til områder med dyrka mark.

KVAMSØY FRILUFTSOMRÅDE Følg turveg og rydda sti frå kaien, på utsida av bebyggelsen syd vest til svaberg – eller nord til områder med dyrka mark.

Sydøst på øyen er det klipper og svaberg egna for Sydøstrekreasjon på øyen er det og klipper og svaberg egna for del fiske, rekrefiske, bading.

Nordre av friluftsomasjon og bading. Nordre del av friluftsom-rådet har svaberg og rådet har svaberg og rullesteinsstrand.

FråogStoravikje rullesteinsstrand.

Frå Storavikje går det sti opp mot Fleteng utkikkspunkt før stien returnerer til huset som blir disponert av før stien gårNSF-spei-derne, det sti opp mot Fleteng og utkikkspunkt ovenfor kaien. Huset kan leies ved å ta kontakt returnerer til huset som blir disponert av NSF-speimed speiderkretsen. derne, ovenfor kaien. Huset kan leies ved å ta konVed huset er det offentlig toalett som er åpent i sesongen. Vest takt for med kaien erspeiderkretsen. det teltmulighet. Friluftsom-rådet er markert med mørkegrønt i kartet.

Ved huset er det offentlig toalett som er åpent i sesongen. Vest for kaien er det teltmulighet. FriluftsomKONTAKTINFO rådet erogmarkert med mørkegrønt i kartet.

Bergen Omland Friluftsråd firmapost@bof.no 55 39 29 50 Scan QR-koden for meir informasjon. www.bof.no.

(Scan the WR code for more information)

Kontaktinfo

Bergen og Omland Friluftsråd, firmapost@bof.no, 55 39 29 50, www.bof.no.

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

53

BLI MED PÅ EIN EKSKLUSIV BÅTTUR MED VÅR FLOTTE NOTBÅT, HIMINGLÆVA! Båten er ein open trebåt bygd på midten av 1800-talet. Den har i seinare år blitt restaurert. Farten på omlag 7 knop er akkurat sakte nok til å nyte fjorden, dei blømande frukthagane langsmed land og utsikta mot Folgefonna i sør; gjerne med litt lokal eplesaft i glaset. Undervegs fortel vi om båten, folket og livet langs fjorden, og gardsdrifta vår.

TURAR TIL KVAMSØY kvar dag kl 09.30 frå hotellkaien i Øystese med retur kl 14.00.

Hvis ein vil overnatte i til dømes telt, kan ein bli med frå hotellkaia kl 13.30 kvar dag med retur 10.50 neste dag frå Kvamsøy. (Ein kan også være der fleire dagar) TINGING:

post@fjordxperience.no - tlf 95410372 - www.fjordxperience.no PRIS: Voksen 480,- barn 300,- Familie: 2 voksne, 2 barn 980,-

VENDEL AARAM OG OLAV VIK 54

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

SKUTEFEST

I ROSENDAL

27.-29. AUGUST 2021

innrykk av skuter, skutetreff, foredrag, musikk, tradisjonshandtverk, aktivitetar for born, kystkultur og folkefest! www.skutefest.no HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

55

SONJA FRAFJORD

KRITLE OG HÅLANDSNEPENE

Velkomen!

TURSTI ETNEFJELLENE

Rett blikket mot vest, nyt synet av ope kystlandskap – og drøym deg bort her hos oss på Skånevik Fjordhotel. Her ligg fjorden heilt rein, blågrøn og innbydande, rett utanfor restaurantvindauga.

VELKOMEN! Booking/billettar: Ring 537 70 700 - E-post: post@fjordhotellet.no 56

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

SONJA FRAFJORD

ETNEELVA

SONJA FRAFJORD

Opplev fjord og fjell, til fots, i bil eller båt Her finn du gode naturopplevingar, varierte tilbod på både mat og overnatting.

FOTO: ESPEN MILLS

Opplev Åkrafjorden

#Båttur #Topptur Langfoss #Via Ferrata #Klatring #Strikkhopp #Riding #Jettegryter #Sykkeltur #Lokalmat #Overnatting booking@aakrafjorden.no - Tlf +47 95 90 96 64 - www.aakrafjorden.no - #akrafjorden

HOTEL RESTAURANT LOKALBRYGGERI

Etne 53 77 14 40 www.fuglfonix.no hotel@fuglfonix.no HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

57

JØRN HJELMELAND DAGLEG LEIAR SJÅFØR

VI SKREDDERSYR DINE TRANSPORTOPPDRAG - Johs A. Hjelmeland vart etablert i 1962 - Firmaet vart AS i 1975 - Jørn, dagleg leiar vart tilsett i 1997 - Frå ca. 2000 starta Jørn arbeidet med ein avdeling for rein transport - Johs. A. dreiv vidare med maskinar og knusing av stein til firmaet var ferdig med steinenfrå Folgefonntunellen.

KVA VI JOBBAR MED Spesialtransport – masseforflytning – stykkgods – kranoppdrag

KVEN VI ER Johs. A. Hjelmeland er ei entreprenørverksemd, lokalisert i Dimmelsvik i Kvinnherad, Hordaland.

Med vårt spesialutstyr er vi best på marknaden for transport av kolli som er ekstra tunge, høge, lange eller breie.

Vi driv hovudsakleg med spesialtransport, masseforflytting. Vi har gode avtalar som gjer oss fleksibel i forhold til transport både i innland og utland.

Med lang erfaring og god kunnskap skjer transporten alltid på ein trygg og sikker måte.

Våre bilar er veleigna for transport av konteinar, pallar, trelast og liknande. Vi har enkel lastebil, komplett vognsett eller semitrailer. Dette gjer at vi er fleksibel for kunden. Ring oss for tilbod på transport, uansett kolli og destinasjon, så skreddarsyr vi eit opplegg som passar for deg!

G&H Skjelnes

58

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

For tida har vi oppdrag frå Energi Teknikk, HMR, Kruse Smith, G&H Skjelnes, Dimmelsvik entreprenør og Sandvoll Entreprenør med fleire.

Dimmelsvik Entreprenør

2021 HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 122020

I

59

Du finn dei langs heile Hardangerfjorden, både i fjæra og på fjelltoppane, alle dei som tar eit tak for at friluftslivet kan levast og nytast av alle oss andre. Tilrettelegging og merking av stiar, med informasjonar og kart. Bygging av vardar, hytter, gapahukar, grindbygg og bruer. Trappestigar over gjerder og anlegg for passering av myrer.

Det er så mange ting som er og blir gjort at det er heilt uråd å ramsa det opp, men du veit det sjølv kor bra og triveleg dette er for at friluftslivet skal kunna levast året rundt.

Vi kjennar alle nokon. Ein av dei som bidreg i Ullensvang er Harald Alvavoll. Møt han og les om litt av hans bidrag til friluftslivet og korleis dette samhandlar med Harald sin profesjon som fruktbonde og reiselivsaktør.

MØT EIN KREATIV FRILUFTSMANN, FRUKTBONDE OG SIDERPRODUSENT

Bli kjent med Harald Alvavoll!

Harald var som mange av venene og andre som veks opp i små bygder, ute å skaffa seg utdanning. Seinare valde han å gjera slik mange ynskjer at fleire skal gjera, å flytta attende til bygda han kom frå.

I 2004 starta Harald saman med ein kamerat Ivar Tveito Eidnes med friluftstilrettelegging heime på Lofthus. Då dei kom heim såg dei trongen for å leggja til rette. -Vi starta med Hardanger fruktsti, fortsette med Hardanger fosse sti og Hardanger fjellsit.

Dette er stiar som vi seinare har rusta opp på nytt. Vi så og at å vandra på ein sti og oppleva fruktdyrkinga på nært hald var interessant i eit reiselivskonsept. Vi ordna med informasjonsmateriell på fleire språk, slik at informasjonen nådde fram til fleire.

Harald har i tillegg til å overta garden heime, drive m sjenkestove på Lofthus og litt i turismen si ånd, før han gjekk "solo" og starta med sider og reiselivskonsept på Alavoll Frukt- og sidergard. I tillegg, seier Harald driv vi med fjordhestar og kløvjar opp på vidda. Slik såg vi og behov for opprusting av stien opp til vidda, slik at den kunne bli trygg for hestar.

60

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

Då var eg kanskje den som tok hovudinitiativ til å rusta opp stien i Munketreppene. Gjennom ei lokal stifting reiste vi privat lokal kapital og fekk etter kvart tilskot frå ulike stiftingar.

Gjennom prospekta våre har vi vore heldige og fått litt dra-hjelp frå Dronning Sonja som var her og kasta glans over opninga av Rukan bru. I jobben med det som har fått namnet Dronningstien sør har vi og fått rusta opp Kråkestien som er nedfarten frå Dronningstien sør. Vi har jobba med dette kontinuerleg sidan 2015 og investert 4,3 millionar kroner.

HARALD ALVAVOLL

HJEMMET EGMONT

DRONNING SONJA OG HARALD PÅ OPNINGA AV RJUKAN BRU I 2018

GARDEN ALVAVOLL LIGG PÅ EIN MORENEVOLL OVER LOFTHUSBYGDA

ØYGARDEN

STEINTREPPENE SNIRKLAR SEG OPPØVE I KRÅKESTIEN

HARALD ALVAVOLL

UTSIKT FRÅ GRINDVERKET PÅ STUASET

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

61

Vi prøver å spela på dei strengene vi har og etablera eit bærekraftig reiseliv, hand i hand med eit godt friluftsliv både for fastbuande og tilreisande. Vi er ganske stolte over at vi har fått rusta opp dette stinettet til eit bra nivå, heilt frå null. Det har kosta litt arbeid og ikkje belasta nokon offentlege budsjett.

Dette er noko eg verkeleg brenne for. Å koma frå ein god fottur, gjerne i høgda og ned gjennom store veldrivne frukthagar, til prøvesmaking av sider og mat om du vil. Det endar som regel med gode og koselege stunder med topp stemning. -Eg er veldig oppteken av at vi må halda på det genuint ekte med dette konseptet vi no utviklar.

Sideropplevingar og Pomologi, læra om fruktdyrking må vera knytt til gardane og vera konseptforankra i ekte fagkunnskap både mot frukt og vidareforedling med siderproduksjon.

Lofthus er ei flott bygd og her er mykje å oppleva.

Gode kafear, sjenkestove og bakeri, der du kan nyta lokale tilbod hos rause hardingar.

Vi har store veldrivne fruktgardar og mange veldig flinke bønder som legg si æra i å dyrka fram frukt med den gode Hardanger-smaken. I dag må eg ofte forklara for turistane at slett ikkje alle epler går i fruktpressa og blir til sider. Dyrking av klasse 1 epler vil framleis vera prioritert, konsumproduksjon vil klart vera bærebjelken. Men fordi vi er store produsentar vil det framleis vera mykje råvarer til den beste sideren.

62

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

JOHS EIDNES

RJUKAN BRU KNYT SAMAN DRONNINGSTIEN SØR OG NORD

HEGE GRANE HISDAL/REISEMÅL HARDANGER FJORD

Elvane møtest, frå kvar sitt fjell.

Grip kvarandre i hendene.

Blandar sin song og sitt blod.

Held fram einige, sterkare, snåvar ikkje so lett i steinane: Turrskodd skal ingen vassa oss no!

Olav H. Hauge

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

I

63

260 000

270 000

290 000

2 300 000

3

5°30'0"E 310 000

4

5

320 000

330 000

Nasjonale turistveger Jernbane Ferje Fjordcruise Turisthytte

B

7

8

Til Sognefjord

6°30'0"E 360 000

350 000

National Scenic Routes Railway Car ferry Fjord cruise Tourist cabin

1205

1327

1461

60°30'0"N 6 710 000 6 720 000

Torfinnsheim Høgabu

Alexander Grieg

1193

Vending 978

231

1350

Kiellandbu Breidablik 1320

1241

60°20'0"N 6 700 000

1260 987

673

1233 686 842

6 690 000

341

1299 1046 976

F 60°10'0"N 6 680 000

1572

1410

665

G

6 670 000

1395

673

H

600

60°0'0"N 6 660 000

Mosdalsb

1454 Holmaskjerbu

243

Fonnabu

1339

Kvann

752

1520

737

1426

6 650 000

I

Sauabrehytta

59°50'0"N 6 640 000

749

1200

724

1302

6 630 000

156

1152

1248

Stord Lufthamn Sørstokken

K

Simlebu

1602

Sandvasshytta 1435 474

Blomstølen 1299

59°40'0"N 6 620 000

L

370 000

1131

D

J

9

1114

C

E

6

6°0'0"E 340 000

Volahytta

60°40'0"N 6 730 000

A

1

5°0'0"E 280 000

937 432

Storavassbu Løkjelsvatnhytta

M 59°30'0"N 6 600 000 6 610 000

1538

Olabu + Olalihytta 1187

N

1105

Kvilldal

O

1423 716

260 000

270 000 5°0'0"E

280 000

290 000

1

300 000 5°30'0"E

Til Stavanger

310 000

2

320 000

3

4

330 000 6°0'0"E

5

340 000

Til Stavanger

350 000

6

360 000 6°30'0"E

7

Strandd

370 000

8

7°0'0"E 390 000

380 000

11

12 Flå

13

400 000

410 000

1703

ms ba

14

7°30'0"E 420 000

15

16

430 000

8°0'0"E

440 000

17

18

450 000

19

20

8°30'0"E 470 000

460 000

480 000

490 000

Kongshelleren

na

1699

1731

Storestølen fjellstugu

1636 1470

1710

A

1802

1708

6 730 000 60°40'0"N

10

Til Oslo

Geiterygghytta Raggsteindalen

1599

Finsehytta 1731

1849

Rembesdalsseter

C 6 710 000 60°30'0"N

1740

1620

Hakkesetstølen

Hardangerbrua 1485

Tuva

Fagerheim

1358

Kjeldebu

Halne Fjellstove

1648

1383

Dyranut Fjellstove

1530

Vivelid fjellstova

E

Åan

Heinseter

Bjoreidalshytta

Hedlo

Solheimstulen

1414

Stigstuv

Trondsbu

Rauhelleren

Hadlaskard Torehytten 1690

Tyssevassbu

1407

1474

Lågaros

bu Litlos

G

Mårbu

Sandhaug

6 670 000 60°10'0"N

Besso

Lufsjå

1446 1480

ntjørnsbu

Stordalsbu 1674

Kalhovd turisthytte

6 650 000 60°0'0"N

Mogen Hellevassbu

62

Middalsbu

1639

1721

6 640 000 Gaustatoppen turisthytte

Haukeliseter

1658

6 610 000 6 620 000 59°40'0"N

1313 1392

1291

Sloaroshytta

1367

1300

1449 1604

ddalen

9

0

1537

5

Kilometer 10

15

N

20

Tjørnbrotbu

Krossvatn

380 000

390 000 7°0'0"E

10

Kartgrunnlag: Statens Kartverk - Forhandler 609008 Layout: Asplan Viak as, p.nr 617855-01

1367 1381

1507

400 000

11

12

M

Til Oslo

410 000

Til Kristiansand

7°30'0"E

13

420 000

430 000

14

15

440 000 8°0'0"E

16

450 000

460 000

17

18

470 000 8°30'0"E

480 000

19

6 600 000 59°30'0"N

Bleskestadmoen

3

K

L Holmavatn

1574

I

J

Helberghytta

1547

1561

H 6 660 000

1681

F

6 680 000

Stavali

D

6 700 000

Krækkjahytta

6 690 000 60°20'0"N

1

B

6 720 000

1477

6 630 000 59°50'0"N

9

490 000

20

O

SIGURD PÅ EIN TYSDAG!

GOD DAG MANN ØKSESKAFT! Er «framsteget» den kortaste vegen rett i dass?

Hovudtema i sommarmagasinet er friluftsliv – Då eg begynte å jobba med temaet, merka eg fort at det er eit viktig tema som betyr mykje for mange. Kva er kvalitetane som ligg bak at friluftsliv har den statusen det har i Noreg?

Kva tenkjer vi på når vi meinar at vi bur på ein heilt fantastisk plass? Fjorden med holmar og skjær, elvar, fossar, fjell og fonn.

Urørt natur der allemannsretten gjeld.

Kvalitetar som einsemd, fellesskap, tur, fiske, jakt, utsikt til eit eldorado.

Fyrste gong eg verkeleg begynte å spekulera på friluftsliv og status var etter ein tur over Besseggen. Denne fjellturen som nærast er eit nasjonalt pliktnummer dersom du er oppteken av fjellturar, historie og friluftslivet sine kvalitetar.

Kva er målet med å gå den turen? Å ta ein selfie slik at du kan dokumentera på facebook til heile verda, at du var der?

Eller er det å oppleva den norske fjellheimen på sitt aller beste, med ro og fred for sjel og auga? For meg og var dette ein topptur, men samstundes var det ein nedtur. Eg fann lite av det eg leitar etter i fjellet. Her var like mykje folk som på Torgalmenningen ein hektisk laurdag.

Det ser ut som vi i dag måler framsteg og utvikling gjennom at besøket aukar og meir bygging av det meste. i dag er det positivt å få enno fleire til å frekventera Trolltunga, Dronningstein, Melderskin, og you name it.

Fantastiske turar som eg unner kvar og ein å gå. Men om alle skal gå her, kva er opplevinga då? Kvar går grensa for at vi misser det vi kom for å oppleva?

Vi må ha meir straum, byggja ut fleire elver få opp vindmøller. Vi MÅ ha meir, skal framgongen fortsetja. Eit sikkert signal om at vi er populære er at det kjem fleire folk.

66

I

HARDANGERFJORDMAGASINET NR. 2 2021

Vi må fyka dei inn, bussa dei inn, få fleire cruice-skip inn fjorden. Kvar blir det av kvalitetane våre om folk går i kø?

I Hardanger er vi no i starten på ein solid opptur. Målet er at mange fleire skal koma å drikka sider, der dei gyldne dråpane er produsert. Ikkje minst då kan dei få sjå kor flott vi har det, oppleva lokal kultur og mat?

Dei aller flest bør sjølvsagt koma når det blomstrer i Hardanger. Ingen nordmann, eller europear, ja kinesar for den saks skuld skulle måtta gå i grava utan å ha opplevd dette.

Eg kunne nemnt tusen andre ulike ting det er brei semje om at vi må utvikla skal det bli noko framgang. Vi må ha fleire arbeidsplassar, byggefelt, vegar, bruer, vi må ha meir av alt. Alle må ha si eiga hytte i fjellet eller ved fjorden, minst like stor som huset heime. Alle livets goder må vi sjølvsagt ha på plass på hytta.

Uansett kor mykje enkelte måtte meina at vi har av både kystlinjer og natur, så har vi litt mindre for kvart inngrep.

Kva er det folk skal koma hit og oppleva?

Kva er det vi har å tilby? Kvifor buset vi oss langs Hardangerfjorden?

Det er ikkje vanskeleg å sjå for seg han som ikkje forstod kvifor kaka var oppeten. Han tok berre eit pittelite stykke kvar gong han forsynte seg. Det er klart, at dersom kaka er stor, så tar ting lengre tid, men reultatet vert akkurat det same.

Vi er då intelligente folk. Kor går grensa for kor urbane vi kan bli, utan å utarma våre kvalitetar? Vi kan sjølvsagt avvisa problemstillinga med at her er mykje å ta av, eller at det er lenge før det blir eit problem!

Kanskje tida er komen for å tenkja seg om?

Kva er det folk kjem hit for å oppleva? Kva verdi har naturen slik han er?

Korleis det går med naturen vår er lett å måla i kor mange artar som forsvinn. Kva tid forsvinn den arten som får dominoeffekten til å skyta fart? Kanskje den arten alt har forsvunne? Då kan det bli marginal hjelp om vi skulle få eit betre klima.

Kven skal bestemma når vi har nådd den optimale grensa? Kor mykjek an du saga før greina ryk? Då hjelper det lite med gaffa-tape.

Midt i Hardangerfjorden ligg Snilstveit øy.

Utan veg med fastlandet og difor i stor grad fråflytta. Men noko er i ferd med å skje. Eit småbruk var til sals til 3,5 mill.

Småbruket vart selt straks til langt over.

Takst!

Kvifor????

VISIT HARDANGERFJORD

Med lidenskap for bil siden 1983 - Salg av nye og brukte biler

VÅR VISJON: "Å være det mest foretrukne bilforhandleren i vårt distrikt!

LARS MARTIN FEET BILKLARGJØRER

HELGE SAGHAUG KUNDERÅDGIVER

CHRISTOS SANDVIK DELE- OG GARANTIANSVARLIG, KUNDERÅDGIVER

VEGARD G. JEGTEBERG DAGLIG LEDER, BILSELGER

CHRISTIN GJERDE TEKNISK LEDER VERKSTED

KRZYSZTOF KUZNIK MEKANIKER

ALEKSANDER BJELLAND MEKANIKER, KAROSSERIARBEIDER

DIN LOKALE BILFORRETNING I KVINNHERAD Vi er forhandler for kvalitetsmerkene KIA og Subaru. Vi selger også brukte biler i god stand.

Spør oss gjerne om våre beste råd og anbefalinger for dine behov!

S. Rødsten Bilforretning AS holder til i Herøysundet, mellom Husnes og Rosendal. I over 30 år har bilforretningen drevet i bransjen og representert Subaru i distriktet. Våre dyktige bilselgere og mekanikere står klare til å hjelpe deg med alt innen bil.

Vi er autoriserte for elektriske kjøretøy.

Besøk vår hjemmeside: WWW.SRBIL.NO

Følg oss på Facebook og Instagram

AUTORISERT BILVERKSTED I tillegg til å selge bil, kan vi tilby følgende tjenester ved vårt bilverksted: - Dekkskift og dekkhotell - Oljeskift - Bildeler - EU-kontroll - Service - Bilpleie - Ruteskift - AC-service - Skade og karrosseri

Kontakt oss for en hyggelig bilprat eller bestill time ved vårt bilverksted.

Vi ser fram til å høre fra deg!

Solheimsvegen 4, 5462 Herøysundet 53 48 64 11, post@srbil.no, www.srbil.no

KIA