VAN GF-EMMERTJES NAAR GROENZUILEN In 2017 is de gemeente Deventer begonnen met pilots om het groente- en fruitafval en etensresten (GF-afval) apart op te halen in de hoogbouw en in de binnenstad. Emmertjes met GF-afval werden aan de deur opgehaald door een moderne ‘schillenboer’. De ervaringen van de pilots zijn meegenomen in het nieuwe Grondstoffenplan 2020 – 2024. Hoewel de pilots in 2020 nog liepen, werden voor de uitrol naar de hele gemeente de GF-emmertjes verruild voor groenzuilen met een toegangspas. Fokke Hoogland van de gemeente Deventer geeft aan dat het de wens van de gemeenteraad was om groenzuilen te plaatsen. TEKST: DE AFVALSPIEGEL IOV RIJKSWATERSTAAT BEELD: GEMEENTE DEVENTER Deelnemers aan de pilots (één in de binnenstad, één in de hoogbouw) kregen een 2,2-liter keukenafvalbakje voor op het aanrecht, een 25-liter inzamelemmer en composteerbare zakjes. De inzamelemmertjes konden bij de voordeur (binnenstad) of op verzamelplekken (hoogbouw) neergezet worden. Deze werden door de ‘schillenboer’ opgehaald. In de binnenstad hebben 196 van de 411 huishoudens meegedaan, in het proefgebied van de hoogbouw 130 van de 218. Naast het hoge serviceniveau en het extra milieurendement is het GF scheiden ook direct gunstig voor de portemonnee. Deventer is namelijk een gemeente met diftar. Door het GF-afval apart te houden, daalt de hoeveelheid restafval en hoeft minder vaak weggebracht te worden. Een win-win situatie en een oplossing met een hoog draagvlak, aldus Hoogland. EVALUATIE VAN DE PILOT IN 2018 De pilots zijn zeer positief bevonden. De deelnemers gaven de proef het rapportcijfer 9. Ze waren tevreden over de geleverde inzamelmiddelen. Daarnaast leverde het een zeer schone afvalstroom op. Uit het evaluatierapport blijkt dat de afvalscheiding daadwerkelijk is verbeterd. Er is een afname vastgesteld van het aandeel GF in het restafval en een toename van het aandeel GF in het GFT-afval. In een jaar tijd is er onder deelnemende huishoudens uit de binnenstad 90 kilogram GFT per huishouden aangeboden en 131 kilogram in de hoogbouw. In 2020 zijn de pilots voortgezet, maar in afgeslankte vorm. Eind 2018 is namelijk besloten dat de pilots verlengd werden met
enkele aanpassingen totdat het nieuwe grondstoffenplan is geïmplementeerd. GFinzameling is nog steeds onderdeel van de service, maar er zijn enkele aanpassingen gedaan: de composteerbare zakjes zijn niet meer gratis. De aanrechtbakjes en de composteerbare zakjes waren vanaf die tijd te koop in de supermarkt. Voor de hele gemeente is gekozen voor groenzuilen bij hoogbouwcomplexen en in de binnenstad. Uit een enquête onder alle inwoners is gebleken, dat 75% van de bewoners, die gebruik maken van een ondergrondse container voor restafval en GFT, bereid is om het groente- en fruitafval naar een aparte container te brengen.
DE GROENZUILEN Er worden een kleine honderd zuilen geplaatst; inmiddels zijn er 77 in gebruik. Deze keuze is gemaakt op basis van positieve ervaringen in de binnenstad en een Europese richtlijn die aangeeft dat per 2024 bij alle huishoudens GF apart ingezameld moet worden. In de binnenstad waren al enkele zuilen geplaatst. Die zijn altijd vol en het GF-afval heeft een hoge kwaliteit. Bang voor vervuiling is de gemeente niet. Hoogland: “Er is een toegangspas, dat geeft een soort psychologische barrière”. Bovendien is de opening klein en past er dus geen restafvalzak in. Er worden wel minder diftar-inkomsten gehaald uit het restafval als de zuilen een succes worden. De gemeente heeft dit scenario door laten rekenen en er wordt gehoopt op neutrale inkomsten. HET NIEUWE GRONDSTOFFENPLAN De gemeente voldoet al ruim aan de landelijke norm van 100 kilogram restafval per inwoner (91 kilogram in 2020). Toch kan het nog beter. Het restafval bestaat nog steeds voor 21% uit groente- en fruitafval en etensresten en voor ongeveer 10% uit PMD. In november 2020 heeft de gemeente de laatste beslissingen genomen voor het nieuwe grondstoffenplan. Naast het plaatsen van de groenzuilen komen er afvalcoaches, campagnes en monitoring van het PMD. Er wordt ingezet op communicatie rondom het scheiden van PMD (in de hele gemeente) en GF-afval (hoogbouw en binnenstad). Een pilot rondom de inzet van afvalcoaches is gestart in 2021. Naast monitoring van de PMD-kwaliteit wordt er ook gelet op bijplaatsingen en illegale stort.
GRAM #08 oktober 2021 | 15
